Program polskiej energetyki jądrowej. Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departament Energii Jądrowej Ministerstwo Gospodarki

Transkrypt

1 Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departament Energii Jądrowej Ministerstwo Gospodarki

2 2 Chronologia prac nad PPEJ redakcja PPEJ, konsultacje społeczne, konsultacje transgraniczne przyjęcie PPEJ przez Ministra Gospodarki przyjęcie PPEJ przez Radę Ministrów aktualizacja PPEJ z uwzględnieniem uwag z konsultacji transgranicznych konsultacje międzyresortowe

3 3 Etapy PPEJ Etap I Ustalenie lokalizacji i zawarcie kontraktu na wybraną technologię pierwszej EJ Etap III Pozwolenie na budowę, budowa i podłączenie do sieci pierwszego bloku pierwszej elektrowni jądrowej, rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni jądrowych Etap II Wykonanie projektu technicznego i uzyskanie wymaganych prawem decyzji i opinii Etap IV Kontynuacja i rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni jądrowych. Zakończenie budowy pierwszej elektrowni jądrowej

4 4 Polityka klimatyczna UE propozycje kolejnych celów redukcji emisji CO 2

5 5 KE zaostrza wymogi wobec energetyki węglowej Dyrektywa IED (Industrial Emissions Directive) otwiera drzwi do bardzo surowych limitów emisji zanieczyszczeń Limity określone są w dokumentach BREF, które są szczegółowymi wytycznymi opartymi o technologie BAT (ang. Best Available Technology) Obecnie określone limity emisji powodują konieczność odstawienia ok. 6 GW mocy w blokach węglowych do 2020 r. (uwzględniając derogacje) Koszty dostosowania bloków węglowych do obecnych wymogów IED wyniosą 4,4 mld PLN w okresie (wyliczenia Politechniki Warszawskiej) SO 2 NO X Od 2016 r. 200 mg/nm3 200 mg/nm3 Od 2019 r. (planowane) mg/nm mg/nm3 KE już teraz planuje zaostrzenie limitów emisji ponad 2-krotnie do 2018 roku, co spowoduje konieczność poniesienia nakładów na dostosowanie nowych bloków oraz zastąpienie starych nakłady te mogą wynieść nawet 20 mld PLN do 2025 r. Wkrótce dyrektywa IED obejmie też kolejne typy zanieczyszczeń, np. rtęć Generalnie polityka KE idzie w kierunku eliminacji energetyki węglowej poprzez zaostrzanie norm emisji zanieczyszczeń

6 6 Emisje zanieczyszczeń pyłowo-gazowych z polskich elektrowni węglowych starych i nowych Elektrownia Dolna Odra Jaworzno III Bełchatów Opole Pątnów II Łagisza Opole Blok(i) n/d 10 (5 6) Moc zainstal MW 1535 MW 4440 MW 1492 MW 474 MW 460 MW 1800 MW Typ WK WK WB WK WB WK CFB WK Rok uruchom ( ) PM (kg/mwh) 0,072 0,030 0,049 0,050 0,040 0,090 0,026 SO 2 (kg/mwh) 2,233 1,060 2,671 0,630 0,720 0,600 0,261 NO X (kg/mwh) 1,807 1,660 1,336 1,360 0,490 0,600 0,261 CO 2 (kg/mwh) 941,80 912, ,00 875,00 955,60 750,00 759,00 WK węgiel kamienny ; WB węgiel brunatny; CFB kocioł fluidalny cyrkulacyjny PM pyły lotne; SO 2 dwutlenek siarki; NO X tlenki azotu; CO 2 dwutlenek węgla źródła: deklaracje środowiskowe spółek energetycznych, raport oddziaływania na środowisko (Opole-5 i -6), strony www spółek, raporty roczne spółek. Dane dotyczące wskaźników emisyjności obejmują lata (z wyjątkiem bloków projektowanych) i są to dane najnowsze publicznie dostępne.

7 7 Emisje zanieczyszczeń pyłowo-gazowych w polskiej energetyce zawodowej wyczerpujący się potencjał redukcji źródła: Emitor 2012, ARE S.A., Warszawa 2013; Emitor 2010, ARE S.A., Warszawa 2011

8 8 Emisje zanieczyszczeń pyłowo-gazowych w polskiej energetyce zawodowej wyczerpujący się potencjał redukcji źródła: Emitor 2012, ARE S.A., Warszawa 2013; Emitor 2010, ARE S.A., Warszawa 2011

9 9 Starzenie się polskich elektrowni Wiek kotłów źródło: Statystyka elektroenergetyki polskiej 2012, ARE S.A. Z zainstalowanych obecnie w polskich elektrowniach 33,5 GW mocy do 2020 r. zostanie wyłączonych 6 GW oraz kolejnych 6 GW do 2030 r. razem 36% mocy zainstalowanej. Elektrownie jądrowe mogą częściowo uzupełnić te ubytki.

10 [TWh] 10 Ekonomiczne uzasadnienie wdrożenia energetyki jądrowej Prognoza'2013 Prognoza'2011 źródło: Uaktualnienie prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię do roku 2030, ARE S.A., czerwiec 2013

11 11 Uśredniony jednostkowy koszt wytwarzania energii elektrycznej w źródłach przewidzianych do uruchomienia w 2025 r. (stopa dyskonta: 6%) źródło: Aktualizacja analizy porównawczej kosztów wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach jądrowych, węglowych i gazowych oraz odnawialnych źródłach energii, ARE S.A., Warszawa, kwiecień 2013

12 12 Uśredniony jednostkowy koszt wytwarzania energii elektrycznej w źródłach przewidzianych do uruchomienia w 2025 r. (stopa dyskonta: 8%) źródło: Aktualizacja analizy porównawczej kosztów wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach jądrowych, węglowych i gazowych oraz odnawialnych źródłach energii, ARE S.A., Warszawa, kwiecień 2013

13 13 Dywersyfikacja źródeł energii, dzięki energetyce jądrowej źródło: Uaktualnienie prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię do roku 2030, ARE S.A., czerwiec 2013

14 14 Możliwe modele finansowania EJ Finansowanie kapitałem własnym: PGE + inne firmy energetyczne (TAURON, ENEA) + duży odbiorca energii (KGHM) udział zagranicznego inwestora strategicznego (np. operator EJ) inne możliwości: model fiński (spółdzielnia), model Exeltium, udział kapitałowy dostawcy technologii Finansowanie dłużne: Agencje Kredytów Eksportowych międzynarodowe instytucje finansowe, w tym banki obligacje projektowe (project bonds) inne źródła Możliwości wsparcia państwa: stabilne prawo gwarancje Skarbu Państwa (pomoc publiczna dla EJ jest zabroniona na normalnych zasadach, ale Traktat Euratom stwarza pewne możliwości) kontrakty długoterminowe i podobne instrumenty (np. Kontrakty Różnicowe, czy rozwiązania z modelu Exeltium) Rynek Mocy inne możliwości

15 15 Obecne wyzwania 1. Akceptacja społeczna W tej chwili poparcie społeczne dla EJ przekracza 50% (a nawet 60%). Po awarii w Fukushimie nastąpił chwilowy spadek z ok. 60% do 45%, ale obserwujemy tendencję rosnącą. Według badań przeprowadzonych dla inwestora poparcie w lokalizacjach sięga nawet 80%. 2. Stabilność decyzji politycznej W latach wszystkie partie w Sejmie opowiadały się za EJ (potwierdzeniem było głosowanie nad ustawami jądrowymi 1 głos przeciw). Po awarii w Fukushimie oraz decyzji Niemiec o rezygnacji z EJ, niektóre partie zmieniły swoje stanowisko, próbując zagospodarować antyjądrowy elektorat. Pomimo tego EJ ma w polskim parlamencie nadal więcej zwolenników niż przeciwników. 3. Budowa kompetencji Przyjęcie PPEJ oznacza konieczność rozpoczęcia szeroko zakrojonych prac nad przygotowaniem kadr dla EJ. Wymaga to współpracy wszystkich głównych podmiotów PPEJ MG, inwestora, PAA, a także innych służb inspekcyjno-dozorowych (np. UDT) i służb mundurowych (policja, ABW, PSP, SG itd.) 4. Finansowanie Budowa EJ wymaga bardzo dużych nakładów kapitałowych, zawarcia umów wieloletnich z dużą liczbą podmiotów, a także niesie ze sobą wiele ryzyk. Pieniądze na inwestycję można zdobyć relatywnie łatwo, ale inwestor wspólnie z państwem musi wypracować unikalny model realizacji przedsięwzięcia, który zminimalizuje m.in. ryzyko rynkowe i regulacyjne.

16 16 Wyzwanie rynkowe Zmienność cen energii na rynku hurtowym Mniejsza przewidywalność zwrotu z inwestycji energetycznych Mniej inwestycji w nowe bloki energetyczne Sektor energetyczny w UE nie sprzyja inwestycjom w nowe bloki EJ, gdyż: wymagają one dużych nakładów inwestycyjnych mają długie okresy budowy i zwrot z zainwestowanego kapitału wymaga więcej czasu (15-20 lat) proces uzyskiwania zezwoleń środowiskowych i dozorowych jest długi i skomplikowany EJ mają specyficzne wymagania, niespotykane w energetyce konwencjonalnej (bezpieczeństwo jądrowe, ochrona fizyczna, nieproliferacja itp.)

17 17 Stan realizacji PPEJ prawo W mocy są dwie ustawy umożliwiające rozpoczęcie i przeprowadzenie procesu inwestycyjnego: - znowelizowana ustawa Prawo atomowe - ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących (w skrócie zwana ustawą inwestycyjną ). Do Prawa atomowego dołączonych jest szereg aktów wykonawczych Wszystkie akty prawne i dokumenty strategiczne (ustawy, rozporządzenia, PPEJ, Prognoza Oddziaływania na Środowisko) były poddawane konsultacjom społecznym. Prognoza była dodatkowo poddawana konsultacjom transgranicznym.

18 18 Akceptacja społeczna intensywne działania w ramach kampanii informacyjnoedukacyjnej Poznaj atom. Porozmawiajmy o Polsce z energią działania informacyjno-edukacyjne prowadzone samodzielnie przez DEJ MG w ramach bardzo ograniczonych możliwości finansowych i kadrowych 2015 wznowienie działań w ramach kampanii Poznaj atom. Porozmawiajmy o Polsce z energią

19 19 Postępowanie z odpadami promieniotwórczymi Opracowano i przyjęto Zasady postępowania z odpadami promieniotwórczymi, Przygotowano projekt Krajowego Planu postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym (uzgodnienia wewnętrzne w MG), Trwa proces wyboru nowej lokalizacji powierzchniowego składowiska odpadów nisko- i średnioaktywnych, Znowelizowano ustawę Prawo atomowe wdrażając dyrektywę odpadową 2011/70/Euratom Rozpoczęto przygotowania do budowy w przyszłości głębokiego składowiska odpadów promieniotwórczych wysokoaktywnych i wypalonego paliwa jądrowego, Rozpoczęto przygotowania do zamknięcia działającego Krajowego Składowiska odpadów Promieniotwórczych w Różanie (inwentaryzacja i raport bezpieczeństwa)

20 20 Kadry dla EJ DEJ MG jest odpowiedzialne za koordynację i monitorowanie ogólnopolskich działań w zakresie rozwoju kadr na potrzeby energetyki jądrowej. Plan rozwoju zasobów ludzkich na potrzeby energetyki jądrowej w trakcie przygotowywania, zatwierdzenie Planu IV kwartał 2014 r.

21 21 Kadry dla EJ działania od 2015 Uruchomienie i realizacja działań dla przemysłu inwentaryzacja zasobów krajowego przemysłu i plan wsparcia, Rozwój zasobów kadrowych dozoru jądrowego szkolenia pracowników, Wdrożenie strategii działań w obszarze kadr przez Inwestora/Operatora Rozwijanie kadr w obszarze unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych szkolenia pracowników, działania edukacyjnoinformacyjne, Rozwój kadr dozoru technicznego szkolenie pracowników, Rozwój służb medycznych dla zabezpieczenia potrzeb związanych z energetyką jądrową kształcenie służb medycznych, Rozwój zaplecza kadrowego ochrony i bezpieczeństwa szkolenia i kursy.

22 Dziękuję za uwagę Ministerstwo Gospodarki Departament Energii Jądrowej Pl. Trzech Krzyży 3/ Warszawa Tel Fax Web