Udział organizacji społecznych w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Udział organizacji społecznych w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym"

Transkrypt

1 Anna Rytel-Warzocha Udział organizacji społecznych w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym Trybunał Konstytucyjny w Polsce jest konstytucyjnym organem władzy sądowniczej, który orzeka w sprawach konstytucyjności i legalności prawa. Zgodnie z art. 188 Konstytucji, kontrola taka dotyczyć może zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami. Kontrola ta może mieć zarówno charakter abstrakcyjny, jak i konkretny, w przypadku gdy postępowanie zostaje wszczęte na skutek wniesionej skargi konstytucyjnej (a zatem kontrolowany przepis został w praktyce zastosowany), pytania prawnego (istnieje konieczność jego zastosowania w toczącej się przed sądem sprawie). Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym 1 wyraźnie określa krąg podmiotów uprawnionych do udziału w postępowaniu w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, wskazując w art. 27, iż w przypadku spraw z zakresu badania konstytucyjności i legalności aktów prawnych uczestnikami postępowania przed Trybunałem są inicjatorzy postępowania, a zatem podmioty, które złożyły wniosek lub skargę konstytucyjną, bądź sąd, który przedstawił pytanie prawne, jak też organy, które wydały badany przez Trybunał akt normatywny lub w przypadku ratyfikowanych umów międzynarodowych brały udział w jej przyjęciu, sąd, który przedstawił pytanie prawne, Prokurator Generalny oraz Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka, jeżeli zgłosili swój udział w postępowaniu. Jedną z podstawowych zasad postępowania przed polskim Trybunałem jest zasada skargowości, zgodnie z którą koniecznym warunkiem wszczęcia postępowania jest podjęcie inicjatywy przez uprawniony podmiot, polegający na złożeniu wniosku, skargi lub pytania prawnego. Krąg podmiotów generalnie uprawnionych do występowania z wnioskiem o dokonanie kontroli abstrakcyjnej określony został w art. 191 ust. 1 p. 1 Konstytucji, obejmując Prezydenta Rzeczypospolitej, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, Prezesa Rady Ministrów, 50 posłów, 30 1 Ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz. U. z 1997 r., Nr 102, poz

2 senatorów, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokuratora Generalnego, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli i Rzecznika Praw Obywatelskich. Konstytucyjny katalog ma charakter zamknięty, a zatem uprawnienie do wszczęcia kontroli abstrakcyjnej nie przysługuje żadnemu innemu podmiotowi, w tym również organizacjom społecznym. Organizacje społeczne nie zostały również wymienione w art. 191 ust. 1 ust. 3 5, w związku z czym nie mogą występować do Trybunału z wnioskiem o kontrolę konstytucyjności aktów normatywnych nawet w przypadku, gdy dotyczą one spraw objętych ich zakresem działania. Jedyną możliwością, która pozwala organizacjom społecznym na wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym jest złożenie przez nie skargi konstytucyjnej. W świetle art. 79 u. 1 Konstytucji skargę konstytucyjną może złożyć każdy, czyje konstytucyjne wolności i prawa zostały naruszone, a zatem prawo to zostało przyznane zarówno osobom fizycznym (niezależnie od obywatelstwa, narodowości, miejsca zamieszkania, wykształcenia, statusu majątkowego i zawodowego, korzystania z pełni praw publicznych, czy wieku), jak również osobom prawnym, w tym organizacjom społecznym, np. stowarzyszeniom czy fundacjom. Należy jednak zauważyć, iż w Polsce skarga konstytucyjna nie ma charakteru actio popularis, w związku z czym jej celem będzie zawsze ochrona praw lub wolności podmiotu, który ją składa. Podmiot składający skargę musi wykazać swój interes osobisty, poprzez wskazanie naruszenia przysługujących mu praw. Możliwość złożenia skargi konstytucyjnej w przypadku organizacji społecznych będzie zatem zależała od specyfiki danego prawa. W praktyce organizacje społeczne faktycznie z uprawnienia do składania skargi konstytucyjnej korzystają, nie zawsze jednak rozumiejąc jej istotę. Przykładowo, w 2005 roku Fundacja Rozwoju Rynku i Własności w Warszawie wystąpiła do Trybunału Konstytucyjnego ze skargą konstytucyjną, w której przedstawiła zarzut niezgodnej z Konstytucją interpretacji przepisów ustawy o fundacjach dokonywanej przez sądy administracyjne. Z uwagi na błędne sformułowanie przedmiotu skargi postępowanie przed Trybunałem zostało umorzone 2. Umorzone zostało również postępowanie w sprawie skargi złożonej w 2000 r. przez Fundacją Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego z uwagi na niewyczerpanie toku instancyjnego. W skardze tej były również braki materialne, gdyż nie wskazano na naruszenie konkretnych praw gwarantowanych 2 Postanowienie Trybunały Konstytucyjnego z dnia 16 października 2007 r., Sygn. akt SK 13/07. 2

3 przez Konstytucję przysługujących Fundacji 3. Ta sama wada wystąpiła w skardze złożonej przez Stowarzyszenie R-P w 1998 r. 4 W 2003 r. ze skargą konstytucyjną na naruszenie prawa do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd wystąpiło Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej 5. Naruszenie prawa do sądu wyrażonego w art. 45 konstytucji było również powodem skargi wniesionej w 2006 r. przez Fundację Rozwoju Medycyny Sportowej 6. Natomiast Stowarzyszenie Obrony Praw i Wolności Studentów SOS jako przesłankę skargi złożonej w 2001 r. wskazało naruszenie konstytucyjnej chronionej wolności wypowiedzi 7. W świetle polskiego prawa nie ma zatem możliwości składania przez organizacje społeczne (jak również i inne podmioty) skarg konstytucyjnych o charakterze actio popularis, czyli skarg powszechnych składanych w interesie publicznym lub w celu ochrony interesów innych podmiotów. Organizacja społeczna nie może wystąpić ze skargą konstytucyjną nawet w sytuacji, gdy naruszenie praw lub wolności konstytucyjnych dotyczy bezpośrednio interesów podmiotów, które dana organizacja reprezentuje i których zgodnie ze statutem ma chronić 8. Udział organizacji społecznych w postepowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym, może natomiast przybrać formę wyrażania opinii przyjaciela sądu (amicus curiae). Celem takiej opinii jest poszerzenie zagadnień, zazwyczaj związanych są z praktyką działania i celami statutowymi danej organizacji pozarządowej, które mogą zostać wzięte pod uwagę przez sąd i przyczynić się do właściwego rozpatrzenia danej sprawy 9. W przeciwieństwie do skargi konstytucyjnej opinie przyjaciela sądu są instrumentem pozwalającym organizacjom społecznym występować przed Trybunałem Konstytucyjnym w interesie publicznym. Opinia przyjaciela sądu jest instytucją, która pozwala organizacjom pozarządowym wyrazić swój pogląd lub stanowisko w różnego rodzaju postępowaniach sądowych i sądowo- 3 Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 grudnia 2000 r., Sygn. akt SK 19/00. 4 Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 marca 2000 r., Sygn. akt. SK 6/99. 5 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 listopada 2006 r., Sygn. akt. SK 41/04. 6 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 października 2008 r., Sygn. akt SK 6/07. 7 Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 października 2002 r., Sygn. akt SK 43/01. 8 Na gruncie polskiego prawa aktualne jest stanowisko Europejskiej Komisji Praw Człowieka przedstawione w sprawie Purcell and Others v. Ireland, No /89, (1991) 70 DR 262, at A. Bodnar, B. Grabowska, P. Osik, Opinie przyjaciela sądu (amicus curiae) w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym praktyce Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, [w:] K. Budziło (red.), Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego. Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego założenia a ich praktyczna realizacja, Warszawa 2010, s

4 administracyjnych 10, wpisując się w realizację konstytucyjnych zasad demokratycznego państwa prawnego, sprawiedliwości społecznej, społeczeństwa obywatelskiego, czy zasady pomocniczości. W postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym podstawę prawną składania opinii przyjaciela sądu przez organizacje społeczne stanowią przepisy ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, a przede wszystkim art. 38, zgodnie z którym przewodniczący składu orzekającego w celu właściwego przygotowania rozprawy może w szczególności ( ) wezwać do udziału w postępowaniu inne organy lub organizacje, których udział uzna za celowy dla należytego wyjaśnienia sprawy. Przepis ten stanowi realizację art. 19 ust. 1, w świetle którego Trybunał w toku postępowania powinien zbadać wszystkie istotne okoliczności w celu wszechstronnego wyjaśnienia sprawy. Ponadto, zgodnie z par. 29 ust. 2 Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego 11, Prezes Trybunału lub skład orzekający Trybunału mogą zwracać się, na każdym etapie postępowania, do organów lub organizacji niebędących uczestnikami postępowania o zajęcie stanowiska w kwestiach mogących mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Pomimo, iż ustawa o Trybunale Konstytucyjnym oraz Regulamin Trybunału Konstytucyjnego nie odnoszą się wprost do instytucji opinii przyjaciela sądu przedkładanych przez organizacje społeczne, uprawnienie to zostało potwierdzone w praktyce orzeczniczej Trybunału. W 2006 r. rozstrzygając sprawę dotyczącą możliwości oddalenia kasacji oczywiście bezzasadniej bez udziału stron i bez uzasadnienia, Prezes Trybunału powołując się na par. 11 ust. 2 Regulaminu TK w związku z art. 19 ustawy o TK, zwrócił się do Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka o przedstawienie opinii prawnej w sprawie zgodności art. 535 par. 2 k.p.k. z Konstytucją 12. Przytoczony wyrok był niezwykle istotny z punktu widzenia instytucji opinii przyjaciela sądu, gdyż w uzasadnieniu Trybunał wprost wskazał, iż konieczność wszechstronnego zbadania istotnych okoliczności w celu rozstrzygnięcia sprawy rozpoznawanej przez Trybunał Konstytucyjny, wynikająca z art. 19 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, może uzasadniać 10 Podstawę prawną tej instytucji stanowią przepisy art kodeksu postępowania karnego, art kodeksu postępowania cywilnego, art. 33 par. 2 w zw. z art. 25 par. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. 11 Uchwała Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 1997 r. w sprawie regulaminu Trybunału Konstytucyjnego, MP 2001, Nr 41, poz. 668 z późn. zm. 12 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 stycznia 2006 r., sygn. akt SK 30/05. 4

5 wystąpienie Prezesa Trybunału do organizacji społecznych na podstawie 11 ust. 2 Regulaminu TK. Opinie takie formułowane są przede wszystkim przez organizacje społeczne, których cele statutowe i przedmiot działalności są związane z analizowanym przez Trybunał Konstytucyjny zagadnieniem pozwalając na jego bardziej wszechstronną ocenę. Przedstawione przez organizacje opinie włączane są do akt sprawy i często przywoływane w uzasadnieniu do wyroku. Instytucja opinii przyjaciela sądu zwiększa społeczną akceptację rozstrzygnięć Trybunału oraz gwarantuje społeczną kontrolę władzy. Trybunał wskazał, iż inicjowanie i umacnianie dialogu społecznego także w procesie kontroli konstytucyjności prawa utrwala zaufanie społeczne do państwa i do władzy sądowniczej. Opinie organizacji społecznych są szczególnie istotne wobec ostateczności wyroków Trybunału, braku dwuinstancyjności postępowania oraz prawdy obiektywnej, jako podstawowych zasad postępowania przed Trybunałem. Ponadto, jak wskazał Trybunał, udział organizacji społecznych, niezależnie od prawnej formy ich działania (stowarzyszeń, fundacji), w postępowaniu przez Trybunałem Konstytucyjnym w charakterze amicus curiae sprzyja również dialogowi, jawności i komunikacji społecznej w rozstrzyganiu sporów konstytucyjnych, jak również sprzyja upowszechnianiu wartości konstytucyjnych i kształtowaniu postaw właściwych dla społeczeństwa obywatelskiego 13. Trybunał podkreślił jednocześnie, iż występując w charakterze amicus curiae organizacja społeczna nie ma praw i obowiązków, jakie prawo wiąże z pozycją uczestnika postępowania w rozumieniu art. 52 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Jej rola ogranicza się do wypowiadanie poglądu w sprawie, co jest związane z wiadomościami uzyskanymi w toku wykonywanej działalności statutowej. Trybunał wyraźnie wskazał, iż udział organizacji społecznych w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym nie jest prawem podmiotowym, czy obowiązkiem tych organizacji, aczkolwiek udział organizacji społecznych w charakterze amicus curiae jest często pożądany z uwagi na jej statutowe cele, jak i wiedzę oraz doświadczenie wynikające z jej działalności 14. Istotne znaczenie, jakie zaczęły odgrywać opinie przyjaciela sądu przedkładane przez organizacje społeczne w ramach postępowań dotyczących badania konstytucyjności prawa znalazło swoje odzwierciedlenie w propozycjach zmian regulacji prawnych. Zmiany w tym zakresie proponowane były w projekcie zmiany ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, który 13 Uzasadnienie do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 stycznia 2006 r., SK 30/ Ibidem. 5

6 przedłożony został w Sejmie w 2007 roku. Nowy art. 19 ust. 3 miał uzyskać brzmienie: Organizacje społeczne mogą przedstawiać Trybunałowi opinie dotyczące rozpoznawanej sprawy, z własnej inicjatywy lub na wniosek sędziego Trybunału. Jak wskazywali wnioskodawcy w uzasadnieniu do projektu ustawy, proponowana regulacja miała na celu wprowadzenie wyraźnej podstawy dla uwzględniania w toku postępowania opinii składanych przez podmioty nie będące uczestnikami postępowania, lecz zainteresowane przedstawieniem argumentacji w sprawie. Wnioskodawcy wskazali na potrzebę ustawowego umocowania praktyki zwracania się do organizacji społecznych o przedstawienie opinii, wskazując, iż Regulamin Trybunału Konstytucyjnego jest aktem o charakterze wewnętrzny. Zauważono również, że uzyskanie opinii od organizacji społecznej nie powinno być ograniczone wyłącznie do działania zainicjowanego przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego. Jako w pełni uzasadnione uznać należy zarówno zwracanie się z prośbą o opinię przez poszczególnych sędziów Trybunału, jak i możliwość przedkładania takich opinii przez same organizacje społeczne z własnej inicjatywy. Tylko bowiem przy tak szerokim ujęciu tej instytucji rzeczywiście dojdzie do realizacji postulowanej przywoływanym wyżej wyrokiem zasady dialogu, jawności i komunikacji społecznej 15. Prace nad projektem zostały jednak przerwane w związku z końcem V kadencji Sejmu i zastosowaniem zasady dyskontynuacji prac parlamentu. Opinie przedstawiane przez organizacje społeczne mogą mieć zarówno charakter opinii prawnych, zawierających analizę prawną celu, treści i zakresu stosowania przepisu, którego konstytucyjność jest kwestionowana, dane statystyczne, jak też inne rozważania teoretyczne dotyczące np. kwestii wzorców konstytucyjnych mających zastosowanie do oceny zaskarżonego przepisu, czynników i uwarunkowań oraz innych kryteriów istotnych dla oceny konstytucyjności a jednocześnie wiążą się z zakresem działania danej organizacji. Przykładowo, opinie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zazwyczaj zawierają analizę kwestii prawnych z punktu widzenia zasady demokratycznego państwa prawnego, ochrony praw i wolności jednostki, ze szczególnym uwzględnieniem standardów międzynarodowych i praktyki w innych państwach 16. W opiniach przyjaciela sądu często przywołuje się istotne z uwagi na przedmiot sprawy orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego i innych organów. Co do zasady, w opinii 15 Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, który wpłynął do Sejmu w dniu r., druk sejmowy nr A. Bodnar, B. Grabowska, P. Osik, Opinie przyjaciela sądu..., s

7 przyjaciela sądu nie przesądza się o zasadności twierdzeń stron postępowania, jak też nie dokonuje oceny stanu faktycznego w sprawie, które to kwestie rozstrzygać powinien sąd 17. Od strony proceduralnej, zgodnie ze wskazanymi wyżej przepisami ustawy, to przewodniczący składu orzekające zwraca się do organizacji społecznej z prośbą o przedstawienie opinii, aczkolwiek w praktyce w większości przypadków to zainteresowana organizacja społeczna zwraca się do Trybunału z informacją, iż chciałaby przedstawić opinię prawną jako amicus curie, jak miało to miejsce w przytoczonej wyżej sprawie o sygn. SK 30/05, czy w sprawie o sygn. SK 60/03, której przedmiotem była kwestia konstytucyjności ustawowego ograniczenia wysokości kosztów wynagrodzenia obrońcy osoby, która została uniewinniona 18. Instytucja przedkładania opinii przyjaciela sądu w ostatnich latach staje się w Polsce coraz bardziej popularną formą działania organizacji społecznych, o czym świadczyć może działalność Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka 19. W postępowaniach przez Trybunałem Konstytucyjnym najwięcej opinii przyjaciela sądu przedstawionych zostało przez Helsińską Organizację Praw Człowieka. Przykładowo, w sprawie o sygnaturze SK 7/10 dotyczącej badania zgodności z Konstytucją art. 19 ustawy o Policji organizacja ta przedłożyła opinię w zakresie, w jakim przepis ten umożliwia gromadzenie i dołączanie do akt postępowania karnego materiałów kontroli operacyjnej dokumentujących kontakty oskarżonego z obrońcą, jak również nie zawiera obowiązku niszczenia tych materiałów oraz nie przewiduje procedury umożliwiającej skuteczne żądanie ich zniszczenia 20. Helsińska Fundacja Praw Człowieka zajmowała również stanowiska w sprawie dotyczącej znieważenia prezydenta RP, w którym uznała karalność za publiczne znieważenie prezydenta RP za sprzeczne z konstytucją i prawem europejskim, wskazując, iż surowa odpowiedzialność karna za znieważenie głowy państwa pozostaje regułą w państwach niedemokratycznych 21. Ponadto, Fundacja zabierała głos również w sprawach dotyczących przeludnienia w więzieniach 22, umów 17 M. Bernatt, Opinia przyjaciela sądu (amicus curiae) jako pomocnicza instytucja prawna w orzecznictwie sądów polskich, [w:] Ł. Bojarski (red.), Sprawny sąd. Zbiór dobrych praktyk, część druga, Warszawa 2008, s A. Bodnar, B. Grabowska, P. Osik, Opinie przyjaciela sądu..., s Zob. M. Bernatt, Opinie przyjaciela sądu, s Sygn. akt K 21/07. 7

8 agencyjnych 23, znieważenia funkcjonariusza publicznego 24, tymczasowego aresztowania 25, wolności zgromadzeń 26, jak też w sprawach, które dotyczyły problematyki szeroko rozumianych rozliczeń z przeszłością i instrumentów uporania się z dziedzictwem po reżimie komunistycznych 27. Z możliwości udziału w postępowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym w charakterze przyjaciela sądu korzystają również inne organizacje społeczne Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iusticia, Zarząd Główny Zrzeszenia Prawników Polskich, Zarząd Główny Stowarzyszenia Polskich Prawników Katolickich, Izba Wydawców Prasy, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, a nawet zagraniczna organizacja World Press Freedom Committee 28. Praktyka przedkładania opinii przyjaciela sądu wskazuje, iż instytucja ta jest potrzebna i odgrywa coraz większą rolę. Postulaty zmian legislacyjnych, mających na celu doprecyzowanie tej procedury i dostosowanie do ukształtowanej już praktyki uznać należy więc za zasadne. 23 Sygn. akt P 16/ Sygn. akt P 3/ Sygn. akt SK 58/ Sygn. akt K 21/ Były to sprawy o sygnaturach K 2/07, K 26/07, K 19/08, K 5/08, K 51/07, K 52/07, K 6/09, K 36/09, SK 94/06, SK 12/09. Opinie te są dostępne na stronie Fundacji, Powyższe sprawy zostały też szczegółowo omówione w A. Bodnar, B. Grabowska, P. Osik, Opinie przyjaciela sądu..., s. 157 i n. 28 Zob. A. Bodnar, B. Grabowska, P. Osik, Opinie przyjaciela sądu..., s. 148 i n. 8

Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym a tajemnica sali narad

Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym a tajemnica sali narad Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym a tajemnica sali narad Dr Aleksandra Syryt Wydział Prawa i Administracji UKSW Warszawa

Bardziej szczegółowo

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Konstytucja wk 10 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Został ustanowiony nowelą konstytucyjną 26 marca 1982r Ustawa o TK została uchwalona 29 kwietnia 1985r TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY jest organem władzy sądowniczej, choć

Bardziej szczegółowo

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału,

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału, Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 22 czerwca 2016 r. o przedstawieniu wniosków związanych z pracami legislacyjnymi dotyczącymi projektów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym Krajowa Rada Sądownictwa

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak SĄD NAJWYŻSZY art. 183 Konstytucji RP 1. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie

Bardziej szczegółowo

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości Sądy są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Sądy wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego.

o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 2 listopada 2008 r. Druk nr 346 KOMISJA USTAWODAWCZA Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Na podstawie art. 85a ust.

Bardziej szczegółowo

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ]

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 173 Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 175 1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczpospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sady administracyjne

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej... 1 1. Uwagi wprowadzające... 2 2. Zasada

Bardziej szczegółowo

SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak art. 45 Konstytucji RP 1.K a ż d y ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny,

Bardziej szczegółowo

FUNKCJE SEJMU KREACYJNA. Funkcja kreacyjna polega na kompetencji do powoływania innych konstytucyjnych organów państwa.

FUNKCJE SEJMU KREACYJNA. Funkcja kreacyjna polega na kompetencji do powoływania innych konstytucyjnych organów państwa. s. 48 FUNKCJE SEJMU KREACYJNA Funkcja kreacyjna polega na kompetencji do powoływania innych konstytucyjnych organów państwa. Sejm powołuje: samodzielnie: Prezesa RM i na jego wniosek całą Radę Ministrów

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO

Konstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO Konstytucyjne środki ochrony praw Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO Konstytucyjne prawo do sądu 1) prawo dostępu do sądu, tj. prawo uruchomienia procedury przed

Bardziej szczegółowo

Dynamika liczby spraw w Trybunale Konstytucyjnym w latach

Dynamika liczby spraw w Trybunale Konstytucyjnym w latach Dynamika liczby spraw w Trybunale Konstytucyjnym w latach 998- Wpływ spraw do Trybunału Konstytucyjnego w latach 998 * Sprawy podlegające wstępnemu rozpoznaniu na tle ogólnej liczby spraw 98 9 9 9 9 8

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2266).

- o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2266). SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów DSPA-140-154(5)/09 Warszawa, 18 lutego 2010 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Przekazuję przyjęte przez

Bardziej szczegółowo

R E G U L U S. Zrzeszenie Związków Zawodowych Energetyków. zapytanie Zleceniodawcy INFORMACJA PRAWNA

R E G U L U S. Zrzeszenie Związków Zawodowych Energetyków. zapytanie Zleceniodawcy INFORMACJA PRAWNA Warszawa, dnia 14 lipca 2009 r. Przedmiot informacji: Zleceniodawca opinii: Podstawy faktyczne informacji: Uprawnienia organizacji związkowej do skierowania sprawy interpretacji przepisów do Sądu Najwyższego

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 8 lipca 2010 r. Sygn. akt SK 8/09. Trybunał Konstytucyjny

Warszawa, dnia 8 lipca 2010 r. Sygn. akt SK 8/09. Trybunał Konstytucyjny Warszawa, dnia 8 lipca 2010 r. Sygn. akt SK 8/09 Trybunał Konstytucyjny W odpowiedzi na pismo Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2010 r., na podstawie art. 34 ust. 1 w związku z art. 27 pkt 2

Bardziej szczegółowo

SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa

SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wyroki wydawane w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, w postępowaniu co najmniej dwuinstancyjnym.

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 11/03/2019 Adam Bodnar

Warszawa, 11/03/2019 Adam Bodnar R ZE C ZN IK PRAW OBYWATEL SKICH Warszawa, 11/03/2019 Adam Bodnar VII.510.29.2019.AG Trybunał Konstytucyjny w Warszawie sygn. akt K 2/19 Działając na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1987

Bardziej szczegółowo

Czy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy?

Czy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy? PIERWSZY PREZES SĄDU NAJWYŻSZEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 kwietnia 2012 r. BSA II - 4410-3/12 Sąd Najwyższy Izba Karna Na podstawie art. 60 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego (druk nr 3187).

- o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego (druk nr 3187). SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów DSPA-140-86(5)/10 Warszawa, 22 września 2010 r. Pan Grzegorz Schetyna Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Przekazuję przyjęte przez

Bardziej szczegółowo

183/2/B/2013. POSTANOWIENIE z dnia 4 grudnia 2012 r. Sygn. akt Ts 273/11

183/2/B/2013. POSTANOWIENIE z dnia 4 grudnia 2012 r. Sygn. akt Ts 273/11 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Teresa Liszcz, 183/2/B/2013 POSTANOWIENIE z dnia 4 grudnia 2012 r. Sygn. akt Ts 273/11 po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Grzegorza

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ

Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjator: osoba fizyczna Skład orzekający: 5 sędziów Zdania odrębne: 0 Przedmiot kontroli Wzorce kontroli

Bardziej szczegółowo

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY POZYCJA USTROJOWA I ZASADY FUNKCJONOWANIA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Pozycja Ustrojowa Zasadniczą podstawę działania Trybunału Konstytucyjnego tworzą bezpośrednio postanowienia Konstytucji

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 16 stycznia 2006 r., SK 30/05 MOŻLIWOŚĆ ODDALENIA KASACJI OCZYWIŚCIE BEZZASADNEJ BEZ UDZIAŁU STRON I BEZ UZASADNIENIA

Wyrok z 16 stycznia 2006 r., SK 30/05 MOŻLIWOŚĆ ODDALENIA KASACJI OCZYWIŚCIE BEZZASADNEJ BEZ UDZIAŁU STRON I BEZ UZASADNIENIA Wyrok z 16 stycznia 2006 r., SK 30/05 MOŻLIWOŚĆ ODDALENIA KASACJI OCZYWIŚCIE BEZZASADNEJ BEZ UDZIAŁU STRON I BEZ UZASADNIENIA Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjator: osoba fizyczna Skład orzekający:

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt II CZ 15/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 kwietnia 2015 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Anna Owczarek SSN Karol Weitz w sprawie z wniosku E.

Bardziej szczegółowo

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 27 listopada 2017 r.

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 27 listopada 2017 r. OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 27 listopada 2017 r. w przedmiocie projektu ustawy o europejskiej partii politycznej i europejskiej fundacji politycznej (nr z wykazu prac legislacyjnych: UC93)

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1) Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 24 września 2010 r. Opracowano na podstawie Dz. U. z 2010 r. Nr 197, poz. 1307. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W

Bardziej szczegółowo

Tytuł. Trybunał Konstytucyjny jako gwarant ochrony praw człowieka w Polsce. Karol Pikaus

Tytuł. Trybunał Konstytucyjny jako gwarant ochrony praw człowieka w Polsce. Karol Pikaus Tytuł Trybunał Konstytucyjny jako gwarant ochrony praw człowieka w Polsce Karol Pikaus III OGÓLNOPOLSKI OKRĄGŁY STÓŁ SPOŁECZEŃSTWO, WŁADZA, MEDIA: MOWA NIENAWIŚCI A INKLUZJA SPOŁECZNA, GORZÓW WIELKOPOLSKI,

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 19 lipca 2012 r.

UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 19 lipca 2012 r. UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją: 1) art. 20 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.

Bardziej szczegółowo

Ogólnie - trybunały, władza sądownicza i prokuratura

Ogólnie - trybunały, władza sądownicza i prokuratura Ogólnie - trybunały, władza sądownicza i prokuratura Prokuratura 1 / 8 SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wyroki wydawane

Bardziej szczegółowo

STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 10 marca 2017 r.

STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 10 marca 2017 r. STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 10 marca 2017 r. w przedmiocie zarzutów grupy posłów na Sejm RP sformułowanych we wniosku do Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym wyboru kandydatów na stanowisko

Bardziej szczegółowo

WŁADZA SĄDOWNICZA. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak

WŁADZA SĄDOWNICZA. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak WŁADZA SĄDOWNICZA PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A T R Ó J P O D Z I A Ł U W Ł A D Z??? . ( )Z zasady podziału władz wynika, iż władze ustawodawcza, wykonawcza

Bardziej szczegółowo

Warszawa. Wnioskodawca:

Warszawa. Wnioskodawca: Warszawa, 12 sierpnia 2016 r. TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Al. J. Ch. Szucha 12a 00-918 Warszawa Wnioskodawca: Grupa posłów na Sejm RP VIII kadencji według załączonej listy, Przedstawiciel grupy posłów: poseł

Bardziej szczegółowo

250/4/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 22 czerwca 2009 r. Sygn. akt Ts 221/07. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak,

250/4/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 22 czerwca 2009 r. Sygn. akt Ts 221/07. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak, 250/4/B/2010 POSTANOWIENIE z dnia 22 czerwca 2009 r. Sygn. akt Ts 221/07 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak, po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej spółki

Bardziej szczegółowo

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173.

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173. Dz.U.97.78.483 FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY Art. 173. Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezaleŝną

Bardziej szczegółowo

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze Naczelny Sąd Administracyjny Izba Ogólnoadministracyjna Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Na podstawie art. 264 2 w związku z art. 15 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt K 43/02

POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt K 43/02 45 POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt K 43/02 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Mirosław Wyrzykowski przewodniczący Wiesław Johann Ewa Łętowska Jadwiga Skórzewska-Łosiak Marian Zdyb sprawozdawca,

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda Sygn. akt III SO 9/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 23 listopada 2011 r. SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda w sprawie z wniosku Zakładu

Bardziej szczegółowo

PROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

PROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej PROJEKT Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319, z 2006

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 17 marca 2016 r.

UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 17 marca 2016 r. UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 17 marca 2016 r. w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Projekt USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319,

Bardziej szczegółowo

Zastępca Szefa. Kancelarii Sejmu RP

Zastępca Szefa. Kancelarii Sejmu RP Do druku nr 166 WICEPREZES NACZELNEJ RADY ADWOKACKIEJ Jacek Trela Warszawa, dnia 18 stycznia 2015 r. Pan Adam Podgórski Zastępca Szefa Kancelarii Sejmu RP Dot. GMS-WP-173-296115 NRA -12-SM -1.1.2016 W

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz SSA Barbara Trębska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz SSA Barbara Trębska (sprawozdawca) Sygn. akt II CZ 81/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 13 stycznia 2010 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz SSA Barbara Trębska (sprawozdawca) w sprawie ze skargi T. G.

Bardziej szczegółowo

154/2/B/2011. POSTANOWIENIE z dnia 15 lutego 2011 r. Sygn. akt Ts 1/10. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Mirosław Granat,

154/2/B/2011. POSTANOWIENIE z dnia 15 lutego 2011 r. Sygn. akt Ts 1/10. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Mirosław Granat, 154/2/B/2011 POSTANOWIENIE z dnia 15 lutego 2011 r. Sygn. akt Ts 1/10 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Mirosław Granat, po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Benedykta

Bardziej szczegółowo

1. Nadzór sprawowany w ramach układu scentralizowanego (administracji rządowej):

1. Nadzór sprawowany w ramach układu scentralizowanego (administracji rządowej): Cz. 4 1. Nadzór sprawowany w ramach układu scentralizowanego (administracji rządowej): A) nadzór wewnątrzadministracyjny rozporządzeń B) nadzór wewnątrzadministracyjny aktów prawa miejscowego terenowych

Bardziej szczegółowo

Andrzej Mączyński przewodniczący Janusz Niemcewicz sprawozdawca Jadwiga Skórzewska-Łosiak Jerzy Stępień Marian Zdyb,

Andrzej Mączyński przewodniczący Janusz Niemcewicz sprawozdawca Jadwiga Skórzewska-Łosiak Jerzy Stępień Marian Zdyb, 8 POSTANOWIENIE z dnia 22 stycznia 2003 r. Sygn. akt K 44/01 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Andrzej Mączyński przewodniczący Janusz Niemcewicz sprawozdawca Jadwiga Skórzewska-Łosiak Jerzy Stępień Marian

Bardziej szczegółowo

103/3B/2005. POSTANOWIENIE z dnia 21 lutego 2005 r. Sygn. akt Tw 51/04. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marian Grzybowski,

103/3B/2005. POSTANOWIENIE z dnia 21 lutego 2005 r. Sygn. akt Tw 51/04. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marian Grzybowski, 103/3B/2005 POSTANOWIENIE z dnia 21 lutego 2005 r. Sygn. akt Tw 51/04 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marian Grzybowski, po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Krajowej Rady Radców

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wprowadzenie. Część I. Prawoznawstwo 1

Spis treści. Wprowadzenie. Część I. Prawoznawstwo 1 Wprowadzenie XI Część I. Prawoznawstwo 1 Tabl. 1. Pojęcie państwo 3 Tabl. 2. Cechy państwa 4 Tabl. 3. Teorie powstania państwa 5 Tabl. 4. Funkcje państwa 6 Tabl. 5. Typ i forma państwa 7 Tabl. 6. Aparat

Bardziej szczegółowo

J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Irena Lipowicz Warszawa, 3 a i. * /< / I.511.4.2014.AJK rp J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów i

Bardziej szczegółowo

75/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10

75/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marek Kotlinowski, 75/1/B/2012 POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10 po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Development

Bardziej szczegółowo

Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej.

Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej. Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej Zestaw 12 Przedmiot 1 2 3 Wprowadzenie Sądownictwo administracyjne podstawy prawne,

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSP 1/15. Dnia 15 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSP 1/15. Dnia 15 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt IV CSP 1/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 kwietnia 2015 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska SSN Krzysztof Strzelczyk w sprawie

Bardziej szczegółowo

Sądownictwo administracyjne. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe

Sądownictwo administracyjne. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe Sądownictwo administracyjne Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe Sądownictwo administracyjne ISTOTA I USTRÓJ SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH Istota sądownictwa administracyjnego Sądownictwo administracyjne zapewnia

Bardziej szczegółowo

SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe

SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe ISTOTA I USTRÓJ SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH Sądownictwo administracyjne ISTOTA SĄDOWNICTWA ADMINISTRACYJNEGO Sądownictwo administracyjne zapewnia

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Spis treści. Spis treści

Spis treści. Spis treści. Spis treści Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów.................................................. 15 Od Autora...................................................... 19 ROZDZIAŁ I. Pojęcie i przedmiot

Bardziej szczegółowo

215/6B/2005. POSTANOWIENIE z dnia 8 sierpnia 2005 r. Sygn. akt Tw 30/05. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Jerzy Stępień,

215/6B/2005. POSTANOWIENIE z dnia 8 sierpnia 2005 r. Sygn. akt Tw 30/05. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Jerzy Stępień, 215/6B/2005 POSTANOWIENIE z dnia 8 sierpnia 2005 r. Sygn. akt Tw 30/05 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Jerzy Stępień, po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Ogólnopolskiego Związku

Bardziej szczegółowo

BL TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r.

BL TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r. BL-112-265-TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r. INFORMACJA PRAWNA O WYROKU TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Z 22 WRZEŚNIA 2015 R. (SYGN. AKT P 37/14) DOTYCZĄCYM USTAWY Z DNIA 6 CZERWCA 1997 R. - KODEKS KARNY I. METRYKA

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski Sygn. akt III SK 42/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 4 sierpnia 2016 r. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski

Bardziej szczegółowo

Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Teresa Dębowska-Romanowska,

Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Teresa Dębowska-Romanowska, 79 POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt Tw 72/02 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Teresa Dębowska-Romanowska, po wstępnym rozpoznaniu

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IX KADENCJA Warszawa, dnia 17 grudnia 2015 r. Druk nr 45 KOMISJA USTAWODAWCZA Pan Stanisław KARCZEWSKI MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Na podstawie art. 85a ust.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Cesarz (przewodniczący) SSN Dorota Rysińska SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Cesarz (przewodniczący) SSN Dorota Rysińska SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca) Sygn. akt SDI 45/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 czerwca 2017 r. SSN Krzysztof Cesarz (przewodniczący) SSN Dorota Rysińska SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca) w sprawie adwokata A.Z.,

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Gradzik (przewodniczący) SSN Krzysztof Cesarz (sprawozdawca) SSN Przemysław Kalinowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Gradzik (przewodniczący) SSN Krzysztof Cesarz (sprawozdawca) SSN Przemysław Kalinowski Sygn. akt V KK 138/16 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 27 lipca 2016 r. SSN Henryk Gradzik (przewodniczący) SSN Krzysztof Cesarz (sprawozdawca) SSN Przemysław Kalinowski

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Klugiewicz

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Klugiewicz Sygn. akt III KZ 28/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 12 lipca 2017 r. SSN Kazimierz Klugiewicz po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w dniu 12 lipca 2017 r., w sprawie M. W., zażalenia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Z DNIA 19 LUTEGO 2003 R. I KZP 51/02

UCHWAŁA Z DNIA 19 LUTEGO 2003 R. I KZP 51/02 UCHWAŁA Z DNIA 19 LUTEGO 2003 R. I KZP 51/02 Delegowanie w trybie określonym w art. 77 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) uprawnia do pełnienia

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt Sygn. akt III UK 95/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 21 września 2010 r. SSN Romualda Spyt w sprawie z odwołania P. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o odszkodowanie z tytułu

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt V KK 76/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 maja 2013 r. SSN Jarosław Matras (przewodniczący) SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca) SSN Michał Laskowski

Bardziej szczegółowo

Trybunał Konstytucyjny. Al. Jana Christiana Szucha 12a W arszawa. sygn. akt K 9/16. Uzasadnienie RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH.

Trybunał Konstytucyjny. Al. Jana Christiana Szucha 12a W arszawa. sygn. akt K 9/16. Uzasadnienie RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH. RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Adam Bodnar II.519.109.2015.M M Trybunał Konstytucyjny Al. Jana Christiana Szucha 12a 00-918 W arszawa sygn. akt K 9/16 Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada

Bardziej szczegółowo

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA. KOMISJI USTAWODAWCZEJ oraz KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA, PRAWORZĄDNOŚCI I PETYCJI

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA. KOMISJI USTAWODAWCZEJ oraz KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA, PRAWORZĄDNOŚCI I PETYCJI SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 11 maja 2010 r. Druk nr 812 S SPRAWOZDANIE KOMISJI USTAWODAWCZEJ oraz KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA, PRAWORZĄDNOŚCI I PETYCJI o projekcie ustawy o zmianie

Bardziej szczegółowo

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i

Bardziej szczegółowo

Spis treści Rozdział I. Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce

Spis treści Rozdział I. Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce... 1 1. Początki sądowej kontroli administracji na ziemiach polskich... 6 2. Najwyższy Trybunał

Bardziej szczegółowo

Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt

Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt Podręczniki uczelniane nr 125 Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Rzeszów-Przemyśl Wydział Prawa i Administracji 105 (125) Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt PRAWO KONSTYTUCYJNE

Bardziej szczegółowo

ANALIZA DZIAŁALNOŚCI ORZECZNICZEJ TYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO W LATACH

ANALIZA DZIAŁALNOŚCI ORZECZNICZEJ TYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO W LATACH ul. Sapieżyńska 10a 00-215 Warszawa tel. 22 536 02 00 fax 22 536 02 20 batory@batory.org.pl www.batory.org.pl ANALIZA DZIAŁALNOŚCI ORZECZNICZEJ TYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO W LATACH 2014-2017 1 Zespół Ekspertów

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa

Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE Red.: Dariusz Górecki Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa Rozdział

Bardziej szczegółowo

Pismo procesowe. w sprawie o sygn. akt K 47/14 wyjaśniam, że zmiana art. 14 ustawy o bezpieczeństwie

Pismo procesowe. w sprawie o sygn. akt K 47/14 wyjaśniam, że zmiana art. 14 ustawy o bezpieczeństwie R ZE C ZN IK PRAW OBYWATEL SKICH Warszawa, dnia 29 marca 2016 r. II.511.994.2014.KŁS Trybunał Konstytucyjny Warszawa sygn. akt K 47/14 Pismo procesowe W odpowiedzi na pismo Trybunału Konstytucyjnego z

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli

USTAWA. z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli LexPolonica nr 672. Stan prawny 2012-11-29 Dz.U.2012.82 (U) Najwyższa Izba Kontroli zmiany: 2012-02-11 Dz.U.2011.240.1429 art. 3 2012-06-02 Dz.U.2010.227.1482 art. 1 USTAWA z dnia 23 grudnia 1994 r. o

Bardziej szczegółowo

Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP

Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP Anna Błaszczak Zespół Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Elementy prawa do sądu

Elementy prawa do sądu prawo do sądu W Konstytucji z 1997 r. prawo do sądu zostało expressis verbis wyrażone w art. 45 ust. 1, zgodnie z którym każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej

Bardziej szczegółowo

Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego

Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego Poznań, 9 października 2018 r. Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego I. Podstawowe pojęcia prawa konstytucyjnego 1. Pojęcia małej konstytucji, minimum konstytucyjnego, ustawy organicznej.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 8 października 2010 r.

USTAWA z dnia 8 października 2010 r. Kancelaria Sejmu s. 1/9 Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz. 1395. USTAWA z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem

Bardziej szczegółowo

Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Mirosław Wyrzykowski, p o s t a n a w i a: UZASADNIENIE:

Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Mirosław Wyrzykowski, p o s t a n a w i a: UZASADNIENIE: 41 POSTANOWIENIE z dnia 4 lutego 2004 r. Sygn. akt Ts 64/03 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Mirosław Wyrzykowski, po rozpoznaniu na posiedzeniu

Bardziej szczegółowo

SĄDY I TRYBUNAŁY KONSTYTUCJA WYKŁAD Z R. Wymiar sprawiedliwości RP sprawują: I. SĄDY POWSZECHNE II. SĄDY WOJSKOWE

SĄDY I TRYBUNAŁY KONSTYTUCJA WYKŁAD Z R. Wymiar sprawiedliwości RP sprawują: I. SĄDY POWSZECHNE II. SĄDY WOJSKOWE KONSTYTUCJA WYKŁAD Z 22-05-09R SĄDY I TRYBUNAŁY Wymiar sprawiedliwości RP sprawują: Sąd Najwyższy Sądy Powszechne Sądy Administracyjne Sądy Wojskowe Sądy stanowią zarówno czynnik równowagi pomiędzy władzą

Bardziej szczegółowo

78/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 30 grudnia 2011 r. Sygn. akt Ts 130/10

78/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 30 grudnia 2011 r. Sygn. akt Ts 130/10 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Wojciech Hermeliński, 78/1/B/2012 POSTANOWIENIE z dnia 30 grudnia 2011 r. Sygn. akt Ts 130/10 po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Wiesława

Bardziej szczegółowo

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1 PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST. 18.06.2018. ZESTAW 1 1. Z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa może wystąpić: a.

Bardziej szczegółowo

316/5/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 15 września 2010 r. Sygn. akt Tw 12/10. p o s t a n a w i a: UZASADNIENIE

316/5/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 15 września 2010 r. Sygn. akt Tw 12/10. p o s t a n a w i a: UZASADNIENIE 316/5/B/2010 POSTANOWIENIE z dnia 15 września 2010 r. Sygn. akt Tw 12/10 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak przewodniczący Ewa Łętowska sprawozdawca Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, po

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Str. Nb. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XV

Spis treści. Str. Nb. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XV Spis treści Przedmowa... V Wykaz skrótów... XV Część I. Zagadnienia ogólne... 1 Rozdział I. Czym są organy ochrony prawnej?... 3 1 1. Ochrona prawna i jej rodzaje... 3 1 2. KlasyÞkacja organów państwowych...

Bardziej szczegółowo

Organy ochrony prawnej Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik ISBN

Organy ochrony prawnej Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik ISBN Organy ochrony prawnej Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik ISBN 978-83-7483-351-6 Spis treści Str. Nb. Wprowadzenie... V Wykaz skrótów... XV Część I. Zagadnienia ogólne... 1 1 Rozdział I. Czym są

Bardziej szczegółowo

L.zald. Warszawa,_dnill ł sieqjnia 2017 r. TRYBUN AŁ KONSTYTUCY JŃ-.Y -~ O 8. OR 2017

L.zald. Warszawa,_dnill ł sieqjnia 2017 r. TRYBUN AŁ KONSTYTUCY JŃ-.Y -~ O 8. OR 2017 RZECZPOSPOLITA POLSKA PROKURATOR GENERALNY PK VIII TK 25.2016 K 20/15 Warszawa,_dnill ł sieqjnia 2017 r. TRYBUN AŁ KONSTYTUCY JŃ-.Y -~ K.. AN C E L.AJ.. R!A wpl dnia O 8. OR 2017 l L.zald Ldz...........

Bardziej szczegółowo

ORGANY OCHRONY PRAWNEJ RP. Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik

ORGANY OCHRONY PRAWNEJ RP. Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik ORGANY OCHRONY PRAWNEJ RP Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik Przedmowa Wykaz skrótów Część I. Zagadnienia ogólne Rozdział I. Czym są organy ochrony prawnej? ő 1. Ochrona prawna ijej rodzaje ő 2.

Bardziej szczegółowo

POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W

POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W RED.: DARIUSZ GÓRECKI Wykaz skrótów Przedmowa Rozdział pierwszy Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1. Nazwa

Bardziej szczegółowo

Zakres rozszerzony - moduł 27 Organy kontroli państwowej, ochrony prawa i zaufania publicznego. Janusz Korzeniowski

Zakres rozszerzony - moduł 27 Organy kontroli państwowej, ochrony prawa i zaufania publicznego. Janusz Korzeniowski Zakres rozszerzony - moduł 27 Organy kontroli państwowej, ochrony prawa i zaufania publicznego Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum

Bardziej szczegółowo

Kolejny wyrok ETPCz w sprawie polskiej lustracji ze zdaniem odrębnym prof. Lecha Garlickiego - Prawa c

Kolejny wyrok ETPCz w sprawie polskiej lustracji ze zdaniem odrębnym prof. Lecha Garlickiego - Prawa c Kolejny wyrok ETPCz w sprawie polskiej lustracji ze zdaniem odrębnym prof. Lecha Garlickiego - Prawa c Kolejny wyrok ETPCz w sprawie polskiej lustracji ze zdaniem odrębnym prof. Lecha Garlickiego W dniu

Bardziej szczegółowo

BIURO TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Zespół Wstępnej Kontroli Skarg Konstytucyjnych i Wniosków. Warszawa, dnia 13 grudnia 2013 r. Sygn.

BIURO TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Zespół Wstępnej Kontroli Skarg Konstytucyjnych i Wniosków. Warszawa, dnia 13 grudnia 2013 r. Sygn. BIURO TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Zespół Wstępnej Kontroli Skarg Konstytucyjnych i Wniosków Warszawa, dnia 13 grudnia 2013 r. Sygn. akt Tw 16/13 Adwokat Błażej Gazda Kancelaria Adwokacka MAXIMUS Plac Wolności

Bardziej szczegółowo

215/5/B/2008. POSTANOWIENIE z dnia 19 września 2008 r. Sygn. akt Ts 41/08

215/5/B/2008. POSTANOWIENIE z dnia 19 września 2008 r. Sygn. akt Ts 41/08 215/5/B/2008 POSTANOWIENIE z dnia 19 września 2008 r. Sygn. akt Ts 41/08 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Mirosław Wyrzykowski, po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem

USTAWA. z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Dziennik Ustaw Nr 213 15098 Poz. 1395 1395 USTAWA z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Możliwe skutki orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy o SKOK

Możliwe skutki orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy o SKOK Możliwe skutki orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy o SKOK Warianty rozwiązań w zależności od treści orzeczenia TK Marek P. Wędrychowski Zastrzeżenia Marek P. Wędrychowski, radca prawny,

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik. w sprawie A. W. oskarżonego z art k.k. w zb. z art k.k. w zw. z art k.k.

POSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik. w sprawie A. W. oskarżonego z art k.k. w zb. z art k.k. w zw. z art k.k. Sygn. akt II KZ 45/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 grudnia 2016 r. SSN Waldemar Płóciennik w sprawie A. W. oskarżonego z art. 231 1 k.k. w zb. z art. 271 1 k.k. w zw. z art. 11 2 k.k.

Bardziej szczegółowo

640/II/B/2014. POSTANOWIENIE z dnia 13 maja 2003 r. Sygn. akt Tw 78/02

640/II/B/2014. POSTANOWIENIE z dnia 13 maja 2003 r. Sygn. akt Tw 78/02 640/II/B/2014 POSTANOWIENIE z dnia 13 maja 2003 r. Sygn. akt Tw 78/02 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marian Zdyb, po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Komisji Krajowej NSZZ Solidarność

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 111/15 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 17 lutego 2016 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Protokolant Bożena

Bardziej szczegółowo

Władza sądownicza w Polsce. Sądy i trybunały

Władza sądownicza w Polsce. Sądy i trybunały Władza sądownicza w Polsce Sądy i trybunały Charakterystyka władzy sądowniczej Władza sądownicza stanowi jeden z filarów władzy państwowej w ramach podziału władzy, lecz od pozostałych jest niezależna.

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji. Krajowej Rady Radców Prawnych. Warszawa, dnia 18 czerwca 2018 r.

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji. Krajowej Rady Radców Prawnych. Warszawa, dnia 18 czerwca 2018 r. Warszawa, dnia 18 czerwca 2018 r. Opinia Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji w przedmiocie projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie - Regulamin urzędowania sądów powszechnych

Bardziej szczegółowo

przedstawiam następujące stanowisku:

przedstawiam następujące stanowisku: RZECZPOSPOLITA POLSKA PROKURATOR GENERALNY Warszawa, dnia 19 marca 2015 r. PG VIII TK 5/15 (SK 2/15) TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY W związku ze skargą konstytucyjną Andrzeja Z. o stwierdzenie niezgodności przepisu

Bardziej szczegółowo