Jakość życia, problemy psychologiczne i adaptacyjne po implantacji automatycznego kardiowertera-defibrylatora serca
|
|
- Bożena Baranowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Jakość życia, problemy psychologiczne i adaptacyjne po implantacji automatycznego kardiowertera-defibrylatora serca Quality of life, psychological and adaptive cocerns post implantation of automatical cardioverter-defibrillator Summary The implantable cardioverter defibrillator (ICD) has proven to be a lifesaving treatment for individuals with ventricular arrhythmias. Despite improved tolerablility, experiencing an ICD firing can be frightening and painful. This article reflects the present state of knowledge about the quality of life, automatical cardioverter-defibrillator. psychological and adaptive concerns post implantation of Słowa kluczowe: implantowany kardiowerter-defibrylator, jakość życia Keywords: implantable cardioverter-defibrillator, Quality of Life lek. med. Anna Kochańska, *dr Beata Zarzycka II Klinika Chorób Serca w AM w Gdańsku *Instytut Psychologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Każdego roku wzrasta w Polsce liczba pacjentów z implantowanym kardiowerteremdefibrylatorem serca (ICD; Implantable cardioverter-defibrillator cordis). Wszczepienie ICD urządzenia, którego twórcą i pomysłodawcą był Mieczysław Mirowski, stało się obecnie standardowym postępowaniem u chorych ze złośliwymi komorowymi zaburzeniami rytmu. Podstawowym i najważniejszym zadaniem ICD jest rozpoznanie i natychmiastowe przerwanie arytmii komorowej zagrażającej życiu poprzez wewnątrzsercowe wyładowanie elektryczne nazywane potocznie z ang. szokiem. Dodatkowo ICD może pełnić funkcję stymulatora w układzie jedno- i dwujamowym oraz w stymulacji dwukomorowej (BiV; biventricular pacing) w zaawansowanej niewydolności serca z zaburzoną międzykomorową synchronią skurczu (1). Współczesne kardiowertery-defibrylatory, oprócz defibrylacji i kardiowersji wewnątrzsercowej, posiadają szereg dodatkowych funkcji znacząco poprawiających tolerancję stosowanego leczenia poprzez ograniczenie liczby wysokoenergetycznych 1
2 wyładowań. Nadal jednak doświadczenie nieprzyjemnych szoków porównywane do rozerwania granatu w klatce piersiowej lub kopnięcia przez konia pozostaje jednym z podstawowych problemów w tej grupie chorych. Rozdrażnienie, niepokój, oszołomienie, lęk i panika są powszechnymi reakcjami na wyładowanie defibrylatora, a zwłaszcza na tzw. burzę elektryczną, którą tworzą minimum 3 wyładowania ICD w ciągu doby. Szacuje się, że od 50 do 70% pacjentów doświadcza wyładowań ICD w ciągu pierwszych 2 lat po implantacji, a od 10 do 30% burzy elektrycznej (2). W ocenie skuteczności i efektywności leczenia tej grupy chorych coraz chętniej uwzględnianym parametrem jest tzw. jakość życia (QOL, Quality of Life). Dostarcza ona informacji o stopniu, w jakim choroba i leczenie rzutują na psychofizyczne samopoczucie chorego. Znajomość czynników ryzyka gorszej odpowiedzi psychologicznej oraz zrozumienie mechanizmów prowadzących do zaburzeń poznawczych, emocjonalnych i behawioralnych, może pomóc lekarzom w profilaktyce i właściwym leczeniu niwelując tym samym dodatkowe źródła cierpienia samych pacjentów oraz ich najbliższych. Wydarzenia znaczące w życiu chorych z implantowanym kardiowerteremdefibrylatorem serca Obserwacja pacjentów z implantowanym kardiowerterem-defibrylatorem serca w II Klinice Chorób Serca AMG pozwoliła na wyodrębnienie wydarzeń o kluczowym znaczeniu dla procesu przystosowania do życia z ICD. Należą do nich: 1. Przyjęcie informacji o fakcie zagrożenia życia. Zgodę na wszczepienie urządzenia poprzedza przekazanie pacjentowi przez lekarza informacji o realnym zagrożeniu życia, spowodowanym złośliwymi arytmiami komorowymi. Świadomość tego rodzaju niebezpieczeństwa i związane z nią obniżenie poczucia bezpieczeństwa nie dotyczą wszystkich chorych w jednakowym stopniu. 2. Wszczepienie kardiowertera-defibrylatora serca. Chory zostaje uprzedzony o możliwości wystąpienia nieprzyjemnych wyładowań elektrycznych, które w chwili zagrożenia życia jak wewnętrzne pogotowie uratują go od śmierci. 3. Test kardiowertera-defibrylatora (pre-discharge test) skrócony test elektrofizjologiczny, polegający na indukowaniu u pacjenta migotania komór, które powinno być prawidłowo rozpoznane i przerwane przez ICD. Chory otrzymuje po badaniu kolejną, niezwykle ważną informację, że jego ICD jest sprawny, działa prawidłowo i w chwili zagrożenia przerwie arytmię. 2
3 4. Pierwsza interwencja ICD (wyładowanie elektryczne). Realne doświadczenie szoku nie pokrywa się zwykle z wcześniejszymi wyobrażeniami. Jeżeli jednak ma ono postać pojedynczego wyładowania, po którym pacjent czuje się dobrze może przyczynić się do ukształtowania pozytywnego nastawienia do ICD. 5. Proces adaptacji do życia z ICD. Chory modyfikuje sposób własnego funkcjonowania strategia nastawiona na utrzymanie życia stopniowo ustępuje miejsca powracaniu do dawnej aktywności fizycznej, społecznej, rodzinej, itp. Jeśli w tym czasie nic nie zaburzy kształtującego się poczucia bezpieczeństwa pacjent zaczyna wierzyć w swoją przyszłość, planuje ją, czasem wraca do pracy zawodowej. Warunkiem zmian w funkcjonowaniu wydaje się być okres względnego spokoju, brak lub obecność nielicznych wyładowań i stabilny przebieg choroby podstawowej. 6. Burza elektryczna lub liczne interwencje ICD w krótkim okresie czasu. Przeżycie burzy elektrycznej może na trwałe, niekorzystnie zmienić nastawienie chorego do ICD. Burza elektryczna doświadczana jest zwykle jako przeżycie traumatyczne, poważnie naruszające poczucie bezpieczeństwa, wywołujące ataki lęku i paniki, a w skrajnych sytuacjach prowadzące nawet do zespołu stresu pourazowego (PTSD, Post Traumatic Syndrom Disease). W PTSD chory mimo upływu czasu uporczywie powraca do urazu i wciąż na nowo, z silnym lękiem przeżywa to wydarzenie, nie mogąc się wyzwolić od wspomnień. Rozczarowanie działaniem ICD, zwłaszcza w sytuacjach nieadekwatnych wyładowań, może przyczynić się do utraty nadziei i być źródłem myślenia katastroficznego. Chcąc uniknąć ponowych wyładowań ICD chory dokonuje zmian w swoim życiu, wprowadzając ograniczenia, mające uchronić go przed podobnym doświadczeniem w przyszłości. 7. Progresja choroby podstawowej i choroby towarzyszące. Dekompensacja niewydolności serca, nasilenie dolegliwości stenokardialnych, pojawienie się objawowych arytmii nadkomorowych, których ICD nie przerywa oraz rozpoznanie innych zagrażających życiu chorób (np. nowotwór) uświadomiają pacjentowi, że kardiowerter nie jest patentem na życie. Pozytywna reakcja na implantowny ICD wydaje się tu mieć coraz mniejsze znaczenie. Jakość życia (QOL) u chorych z implantowanym kardiowerterem defibrylatorem serca Jakość życia w medycynie podlega ocenie w kontekście stanu zdrowia (health-related quality of life), czyli ogólnego dobrostanu (well being) rezultatu interakcji obiektywnych wyznaczników i wewnętrznych procesów wartościowania różnych sfer życia oraz życia jako całości. Ocena jakości życia winna obejmować aspekt subiektywny oparty na samoocenie 3
4 pacjentów oraz wymiar obiektywny oparty na oszacowaniu warunków oraz atrybutów człowieka związanych z poziomem życia lub pozycją społeczną (3). Z licznych badań nad jakością życia w grupie chorych z ICD można wnioskować, że tolerancja stosowanego leczenia jest dobra zwłaszcza w odniesieniu do alternatywy potencjalnej, nagłej śmierci z przyczyn arytmicznych. Wiele badań dowodzi jednak występowania ujemnych korelacji między jakością życia i obecnością wyładowań ICD. Schron i wsp. ocenili, że doświadczenie jakiegokolwiek wyładowania ICD w porównaiu do grupy bez wyładowań było niezależnym, znaczącym czynnikiem obniżenia QOL zarówno w wymiarze psychicznym jak i fizycznym (4). W badaniu CIDS stwierdzono natomiast, że QOL pogarsza się tylko u chorych, którzy doświadczyli 5-ciu lub większej liczby szoków w ciągu 12 miesięcy. (5). Podobne wyniki uzyskali Wallace i wsp.(6). Autorzy potwierdzili statystycznie istotną, ujemną współzależność między wyładowaniami ICD oraz jakością życia. Odmienne wyniki uzyskano w badaniu NSIRSO (7). Doświadczenie szoku nie wykazało związku z oceną jakości życia. Odnotowano jednak, że osoby młode (poniżej 50 r.ż.), płci żeńskiej, doświadczające częstszych wyładowań ICD doświadczały znacząco większych trudności w adaptacji. Duru i wsp. (8), nie stwierdzili różnic w poziomie lęku, depresji i QOL między pacjentami ze stymulatorem serca, pacjentami z ICD z wyładowaniami oraz bez wyładowań ICD. Chorzy z szokami częściej jednak doświadczali ograniczenia aktywności i lęku powodowanego urządzeniem, równocześnie jednak widzieli w ICD zabezpieczenie własnego życia (life-extender). Podobne rezultaty uzyskali inni autorzy (9,10,11). Wykazali oni, że pacjenci po przebytym incydencie zagrażającej życiu arytmii lepiej oceniają swoją QOL pomimo obiektywnie gorszego stanu zdrowia i większego stresu psychologicznego. Przejawiają bardziej pozytywne postawy, przewartościowują własne cele życiowe i wysoko cenią sam fakt utrzymania się przy życiu. Herrmann i wsp. ocenili, że pacjenci z implantowanym ICD nie różnili się w QOL od chorych z chorobą wieńcową, a nawet prezentowali znacząco niższy poziom lęku (12). May i wsp. zaobserwowali, że QOL obniża się krótko po implantacji ICD, ale po roku istotnie wzrasta w porównaniu do okresu sprzed zabiegu (13). Wydaje się, że komponeta psychologiczna odgrywa decydujacą rolę w adaptacji do życia z ICD i w znaczącym stopniu modyfikuje jakość życia w badanej grupie. Podsumowanie Implantowane kardiowertery-defibrylatory niewątpliwie są wyrazem znacznego postępu, jaki dokonał się w ostatnich latach w kardiologii. Śmiertelność roczna szacowana w 4
5 granicach od 2 do 5% przy zastosowaniu ICD, w porównaniu do śmiertelnosci w przedziale od 10 do 40% przy leczeniu famakologicznym dowodzi zasadności stosowania elektroterapii w praktyce (15). Pomimo stosunkowo dobrej tolerancji zastosowanego leczenia część pacjentów, zwłaszcza młodszych, doświadcza poważnych trudności psychologicznych, głównie zaburzeń lękowych i depresyjnych przyczyniających się do pogorszenia jakości życia oraz zmniejszenia potencjalnych korzyści leczenia. W kontekście zaprezentowanych danych nasuwa się pytanie o ewentualne miejsce i funkcje pomocy psychologicznej w grupie pacjentów z kardiowerterem-defibrylatorem serca. Badania Kohn i wsp. (16) wykazały jednoznacznie, że obecność wsparcia psychologicznego przed implantacją ICD, bezpośrednio przed wypisem ze szpitala oraz przy okazji rutynowych wizyt kontrolnych znacznie redukowała poziom lęku i depresji. Najbardziej zainteresowani tego rodzaju pomocą okazali się pacjenci z wielokrotnymi wyładowaniami ICD. Sears podziela pogląd, że kardiolog świadomy podstawowych problemów związnych z funkcjonowaniem ICD jest zdolny do zapewnienia chorym wystarczającego wsparcia psychologicznego podczas rutynowych badań i wizyt kontrolnych. Specjalistyczną pomoc psychologa i psychiatry proponuje tylko w niektórych grupach pacjentów tzw. wysokiego ryzyka, czyli osób młodszych (poniżej 50 r.ż.), doświadczających wielokrotnych wyładowań, z zaburzeniami psychicznymi w okresie poprzedzającym implantację (2). Przedstawione rezultaty badań wskazują jednak na potrzebę docenienia znaczenia planowej pomocy psychologicznej oraz szeroko rozumianej rehabilitacji kardiologicznej wewnątrzszpitalnej i ambulatoryjnej w tej szczególnej grupie pacjentów. Działania te wydają się w istotny sposób wpływać na samoocenę chorych w zakresie ich stanu zdrowia oraz postrzeganie własnej przyszłości. W konsekwencji rzutują na jakość funkcjonowania chorego w środowisku rodzinnym oraz przebieg procesu adaptacji do życia. W pierwszej kolejności powinny one kształtować pozytywne nastawienie do wyładowań ICD, wyjaśniać mechanizmy działania urządzenia oraz zapobiegać utrwalaniu się nieprawidłowych zachowań po doświadczeniu szoku ICD, co w rezultacie pozwala uniknąć wielu problemów psychologicznych oraz poprawić jakość życia w tej grupie chorych. Praktyczną implikacją wyników badań empirycznych prowadzonych w grupie pacjentów z ICD są propzycje Searsa i wsp. (2) regulujące postępowanie z chorym bezpośrednio po doświadczeniu wyładowania ICD. Zostały ona przedstawione w tabeli 1. 5
6 Tabela 1. Propozycja postępowania wobec chorych, którzy doświadczyli wyładowania ICD Rodzaj postępowania związanego z szokiem Strategia kliniczna Przykład zachowania Planowanie natychmiastowego zachowania po szoku Omówić i potwierdzić standardowe postępownie po wyładowaniu ICD Wyjaśnić, że szoki mogą występować i nie muszą oznaczać pogorszenia stanu zdrowia Jeśli otrzymasz więcej niż jeden szok na raz, chciałbym, żebyś... Nikt nie lubi szoków, ale jestem pewien, że zmniejszyły one niebezpieczeństwo najbardziej, jak to było możliwe w tym czasie. Zapobieganie zachowaniom unikania Ocena osobowości pacjenta i zachowania po szoku Podkreślenie, że nie ma związku między szokiem i zachowaniem pacjenta w tym czasie Powrót do aktywności sprzed szoku Co robiłeś tuż przed otrzymaniem szoku? To zachowanie nie miało związku z szokiem Więc chcę, żebyś teraz wrócił do tej samej czynności Promowanie u pacjenta akceptacji urządzenia Promowanie pozytywnego zachowania Zapewnić pacjenta i rodzinę, że ICD jest nadal najlepszą metodą leczenia zagrażających życiu arytmii Personifikacja ICD z nadaniem pozytywnego imienia, np. osobiste pogotowie ratunkowe Przedyskutować plany i powrót do normalnego życia Pytać o prawdopodobne trudności i obawy ICD jest wciąż najlepszą metodą leczenia, zabezpieczającą twoje życie Mając defibrylator masz przez cały czas przy sobie własne pogotowie ratunkowe. Jeśli Twoje serce zatrzyma się, szok defibrylatora przywróci mu normalny rytm, bez potrzeby dzwonienia na pogotowie. Co masz zamiar zrobić w tym tygodniu, aby wrócić do pełnej aktywności? Kierowanie do specjalistycznej opieki zdrowia psychicznego Kierować pacjentów o wysokim ryzyku zaburzeń psychologicznych Znać czynniki ryzyka zaburzeń psychologicznych w tej grupie pacjentów* Szoki są stresujące. Chciałbym skierować Cię do kogoś, kto ma doświadczenie w leczeniu stresu *młody wiek (<50 lat), częste wyładowania ICD, zaburzenia psychologiczne przed implantacją ICD Piśmiennictwo 1. Glikson M., Friedman P.A, : The implantable cardioverter defibrillator. Lancet 2001; 357: Sears S., Conti J. : Understanding Implantable Cardioverter Defibrillator Shocks and Storms: Medical and Psychosocial Considerations for Research and Clinical Care. Clin. 6
7 Cardiol. 2003; 26(3), Haas, B.K.: A multidisciplinary consept analysis of quality of life. Western Journal of Nursing Research 1999; 21(6): Schron E.B., Exner D.V., Yao Q, i wsp.: Quality of life in the Antiarrhythmics Versus Implantable Defibrillators trial: impact of therapy and influence of adverse symptoms and defibrillator shocks. Circulation 2002; 105: Irvine J., Dorian P., Baker B., i wsp.: Quality of life in the Canadian Implantable Defibrillator Study (CIDS) Am Heart J 2002; 144: Wallace R.L., Sears S., Lewis T.S., i wsp.: Predictrors of quality of life in long-term recipients of implantable cardioverter defibrillators. J Cardiopulm Rehabil 2002; 22: Sears S.F., Eads A., Marhefka S., i wsp.: The U.S. national survay of ICD recipients: examining the global and specific aspects of quality of life. Eur Heart J 1999; 20: 232 (streszczenie). 8. Duru F., Buchi S., Klaghofer R., i wsp.: How different from pacemacer patients are recipients of implantable cardioverter-defibrillators with respect to psychosocial adaptations, affective disorders, and quality of life?. Heart 2001; 85: Arteaga W., Windle R.J.: The quality of life of patients with life threatening arrhythmias. Arch Intern Med 1995; 155: Carroll D., Hamilton G.A., McGovern B.A., i wsp.: Changes in health status and quality of life and the impact of uncertainty in patients who survive life-threatening arrhythmias. Heart Lung 1999; 28: Herbst J., Goodman M., Feldstein S., i wsp.: Health related quality of life assesment of patient with life-threatening ventricular arrhythmias. Pacing Clin Electrophysiol 1999; 22: Herrmann C., von zur Muhen F., Schaumann A., i wsp.: Standardized assesment of psychological well-being d quality-of-life in patients with implanted defibrilators. Pacing Clin Electrophysiol 1997; 20: May C.D., Smith P.R., Mudrock C.J., i wsp.: The impact of the implantable cardioverter defibrillator on qulaity of life. Pacing Clin Electrophysiol 1995; 18: Sears S.F., Conti J.B.: Quality of life and psychological functioning of ICD patients. Heart 2002; 87: Sola C.L., Bostwick J.M. : Implantable Cardioverter-Defibrillators, Induced Anxiety, and Quality of Life. Mayo Clin Proc. 2005; 80(2): Kohn C.S., Petrucci R.J., Baessler C., i wsp.: The effect of psychological intervention on 7
8 patients long-term adjustment to the ICD: a prospective study. Pacing Clin Electrophysiol 2000; 23:
9 Informacje o aktualnych miejsach pracy autorów: Lek. med. Anna Kochańska II Klinika Chorób Serca Instytutu Kardiologii Akademii Medycznej w Gdańsku ul. Dębinki Gdańsk akoch@poczta.onet.pl Dr Beata Zarzycka Katolicki Uniwersytet Lubelski Instytut Psychologii, Katedra Psychologii Społecznej i Psychologii Religii Al. Racławickie Lublin zarzycka@kul.lublin.pl 9
Pacjent z implantowanym kardiowerterem-defibrylatorem serca (ICD). Czy można się przyzwyczaić do wyładowań kardiowertera-defibrylatora?
Anna Kochańska 1, Beata Zarzycka 2 1 Klinika Kardiologii i Elektroterapii Serca, Gdański Uniwersytet Medyczny 2 Katedra Psychologii Społecznej i Psychologii Religii, Katolicki Uniwersytet Lubelski im.
Bardziej szczegółowoz kardiowerterem-defibrylatorem serca
PRACA POGLĄDOWA Folia Cardiol. 2006, tom 13, nr 3, 171 177 Copyright 2006 Via Medica ISSN 1507 4145 Czynniki wpływające na jakość życia u pacjentów z kardiowerterem-defibrylatorem serca Factors modyfying
Bardziej szczegółowoLek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2. Program zdrowotny Szkolenie elektrofizjologów inwazyjnych. Okres realizacji programu: 2008 rok.
Załącznik nr 2 Program zdrowotny Szkolenie elektrofizjologów inwazyjnych Okres realizacji programu: 2008 rok. Podstawa prawna realizacji programu Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki
Bardziej szczegółowoJakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu VII Zjazd PTNefD, Łódź 2015 1 Jakość życia
Bardziej szczegółowoHRS 2014 LATE BREAKING
HRS 2014 LATE BREAKING DFT SIMPLE Michał Chudzik, Anna Nowek 1 Czy wyniki badania SIMPLE mogą wpłynąć na NIE wykonywanie rutynowego DFT? 2 Wyniki badnia SIMPLE pokazały, że wykonywanie DFT nie wpływa na
Bardziej szczegółowoBurza elektryczna - aktualne zasady postępowania Część 3 rokowanie, profilaktyka
Burza elektryczna - aktualne zasady postępowania Część 3 rokowanie, profilaktyka Maciej Kempa, Szymon Budrejko Klinika Kardiologii i Elektroterapii Serca, Gdański Uniwersytet Medyczny 1 Konsekwencje burzy
Bardziej szczegółowoW poszukiwaniu czynników wyzwalających zmiany zachowania u pacjentów po doświadczeniu wyładowania kardiowertera defibrylatora serca
WYBRANE PROBLEMY KLINICZNE Anna Kochańska, Maciej Kempa, Klinika Kardiologii i Elektroterapii Serca Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego wyładowania kardiowertera defibrylatora serca In search of factors
Bardziej szczegółowoProblemy psychologiczne pacjentów po implantacji kardiowertera-defibrylatora serca
PRACA POGLĄDOWA Folia Cardiologica 2015 tom 10, nr 5, strony 342 347 DOI: 10.5603/FC.2015.0065 Copyright 2015 Via Medica ISSN 2353 7752 Problemy psychologiczne pacjentów po implantacji kardiowertera-defibrylatora
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoWsparcie społeczne. Dorota Wojcik, Natalia Zasada
Wsparcie społeczne Dorota Wojcik, Natalia Zasada Czym jest wsparcie społeczne? Jest to wszelka dostępna dla jednostki pomoc w sytuacjach trudnych. Wsparcie to konsekwencja przynależności człowieka do sieci
Bardziej szczegółowoPOROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM
POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy NF1 W RODZINIE
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoRola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska
Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Katedra i Klinika Okulistyki, II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: Profesor Jacek P. Szaflik Epidemiologia jaskry
Bardziej szczegółowoKONFLIKTY NA ODDZIALE INTENSYWNEJ TERAPII
KONFLIKTY NA ODDZIALE INTENSYWNEJ TERAPII Maria Wujtewicz Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii GUMed II Konferencja Naukowa Czasopisma Anestezjologia Intensywna Terapia Sopot 2014 KONFLIKT INTERESÓW
Bardziej szczegółowoANALIZA DOŚWIADCZEŃ PACJENTÓW Z KARDIOWERTEREM-DEFIBRYLATOREM PO EPIZODZIE BURZY ELEKTRYCZNEJ
PSYCHOTERAPIA 3 (182) 2017 strony: 101 108 Katarzyna Olszewska¹, ², Barbara Bętkowska-Korpała¹, Katarzyna Dembe³, Anna Pastuszak-Draxler¹, Danuta Czarnecka³ ANALIZA DOŚWIADCZEŃ PACJENTÓW Z KARDIOWERTEREM-DEFIBRYLATOREM
Bardziej szczegółowoTesty wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Bardziej szczegółowoPrognostyczne znaczenie testowania skuteczności defibrylacji w trakcie implantacji ICD
Prognostyczne znaczenie testowania skuteczności defibrylacji w trakcie implantacji ICD dr Jarosław Blicharz, Oddział Kardiologii, Szpital Wojewódzki im.św.łukaszasp ZOZ w Tarnowie 1 OCENA WARTOŚCI TESTOWANIA
Bardziej szczegółowoSz. P. Krzyszof Łanda. Podsekretarz Stanu. Ministerstwo Zdrowia. Warszawa, ul. Miodowa 15
dr hab. n. społ. Bernadetta Izydorczyk Kraków, 2016.11.30 Konsultant Krajowy w dziedzinie Psychologii Klinicznej Instytut Psychologii Stosowanej Uniwersytet Jagielloński Kraków Sz. P. Krzyszof Łanda Podsekretarz
Bardziej szczegółowoJednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych
Jednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych W tej jednostce dydaktycznej poznasz najbardziej powszechne problemy osób z nabytą niepełnosprawnością i ich rodzin. Nie znajdziesz tutaj rozwiązań,
Bardziej szczegółowoJakość życia nie zależy wyłącznie od dobrostanu fizycznego, bo stan zdrowia ma wpływ na wiele aspektów życia.
Jakość życia w chorobie nowotworowej Krzysztof G. Jeziorski Warszawa Definicja jakości życia WHO (1993) Poczucie jednostki co do jej pozycji życiowej w ujęciu kulturowym oraz systemu wartości, w którym
Bardziej szczegółowoAMULET BROSZURA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO
Projekt AMULET: Nowy model opieki medycznej z wykorzystaniem nowoczesnych metod nieinwazyjnej oceny klinicznej i telemedycyny u chorych z niewydolnością serca jest realizowany przez Konsorcjum Naukowe,
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoZnaczenie depresji u chorych kardiologicznych
Znaczenie depresji u chorych kardiologicznych Tomasz Podolecki, Zbigniew Kalarus Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, Oddział Kliniczny Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego;
Bardziej szczegółowoChory z zapaleniem mięśnia sercowego pod postacią komorowych zaburzeń rytmu
Choroby Serca i Naczyń 2005, tom 2, nr 2, 88 92 P R Z Y P A D K I K L I N I C Z N E Chory z zapaleniem mięśnia sercowego pod postacią komorowych zaburzeń rytmu Anna Maria Frycz, Elżbieta Adamowicz-Czoch
Bardziej szczegółowoZaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
Bardziej szczegółowoPersonel medyczny powinien pamiętać, że należy:
Dobre praktyki w zakresie przejścia małoletnich pacjentów chorujących na choroby przewlekle z opieki pediatrycznej do opieki w poradniach dla dorosłych w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. Dobra
Bardziej szczegółowoPsychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Bardziej szczegółowoSystemowe aspekty leczenia WZW typu C
Systemowe aspekty leczenia WZW typu C Dr n. med. Jakub Gierczyński, MBA Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-PZH Instytut Zarządzania w Ochronie Zdrowia, Uczelnia Łazarskiego Warszawa, 06.06.2017 r. Systemowe
Bardziej szczegółowoMonitorowana telemedycznie rehabilitacja kardiologiczna
Monitorowana telemedycznie rehabilitacja kardiologiczna Dr n.med. Bożena Wierzyńska Departament Prewencji i Rehabilitacji ZUS TELEMEDYCYNA I E-ZDROWIE. Kierunki rozwoju systemu ochrony zdrowia Warszawa,
Bardziej szczegółowoNowoczesne technologie w słuŝbie zdrowia, telemedycyna w kardiologii.
Nowoczesne technologie w słuŝbie zdrowia, telemedycyna w kardiologii. Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej i Elektrokardiologi Nieinwazyjnej Instytut Kardiologii Warszawa - Anin Ryszard Piotrowicz Komitet
Bardziej szczegółowoPorównanie jakości życia u chorych z zespołami depresyjnymi i białaczkami
Piotr Magiera, Miko/aj Majkowicz, Iwona Trzebiatowska, Krystyna de Walden-Ga/uszko Porównanie jakości życia u chorych z zespołami depresyjnymi i białaczkami Katedra i I Klinika Chorób Psychicznych AM w
Bardziej szczegółowoAgresja wobec personelu medycznego
Agresja wobec personelu medycznego Od połowy XX wieku do chwili obecnej obserwuje się gwałtowny postęp w diagnostyce i leczeniu pacjentów. Postęp ten przyczynił się do wczesnego rozpoznawania chorób oraz
Bardziej szczegółowoUlepszenia w Usługach Wspierających Loklną Służbę Zdrowia. poradnik skrócony
Ulepszenia w Usługach Wspierających Loklną Służbę Zdrowia poradnik skrócony Nowe prawo ulepszające usługi W październiku 2012r. weszły w życie nowe przepisy prawne, których celem jest usprawnienie działania
Bardziej szczegółowoZaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną
Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną Mikołaj Majkowicz Zakład Psychologii Klinicznej Katedry Chorób Psychicznych AMG Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną Główną cechą zaburzeń pod postacią
Bardziej szczegółowoOPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA
OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoZnaczenie telemonitoringu u chorych z urządzeniami stymulującymi
Znaczenie telemonitoringu u chorych z urządzeniami stymulującymi Kraków, 11.12.2014 r. Adam Konka Prezes Zarządu Kardio-Med Silesia Park Technologii Medycznych KARDIO-MED SILESIA Nowoczesny ośrodek naukowo
Bardziej szczegółowoRak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;
Bardziej szczegółowoJak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji
Bardziej szczegółowoLosy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik
Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Jaki sens ma to co robimy? Warto wiedzieć co się dzieje z naszymi
Bardziej szczegółowoStreszczenie mgr Agnieszka Kotwica
Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica Słowa kluczowe: rehabilitacja uzdrowiskowa, dysfunkcje narządu ruchu, ból, jakość życia Zdrowie na podstawie definicji prezentowanej, przez WHO oznacza całkowity brak
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków Aleksandra Jarecka Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie Kierownik Kliniki - prof. dr hab. Piotr
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychologia kliniczna
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Psychologia kliniczna Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii
Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia
Bardziej szczegółowoShock on burst skuteczna, nieinwazyjna metoda indukcji migotania komór u chorych z kardiowerterem-defibrylatorem serca
PRC KZUISTYCZN Folia Cardiol. 2003, tom 10, nr 6, 823 827 Copyright 2003 Via Medica ISSN 1507 4145 Shock on burst skuteczna, nieinwazyjna metoda indukcji migotania komór u chorych z kardiowerterem-defibrylatorem
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI WPŁYWAJCE NA JAKO YCIA U PACJENTÓW Z. Factors modyfying quality of life in patients treated with implantable cardioverterdefibrillator
CZYNNIKI WPŁYWAJCE NA JAKO YCIA U PACJENTÓW Z KARDIOWERTEREM-DEFIBRYLATOREM SERCA Factors modyfying quality of life in patients treated with implantable cardioverterdefibrillator Skrócony tytuł: Jako ycia
Bardziej szczegółowoWpływ wystąpienia incydentów burzy elektrycznej na jakość życia i aktywność fizyczną u pacjentów po implantacji kardiowertera- defibrylatora
Rehabilitacja DOI: 10.1515/rehab-2015-0011 Postępy Rehabilitacji (4), 35 41, 2014 Wpływ wystąpienia incydentów burzy elektrycznej na jakość życia i aktywność fizyczną u pacjentów po implantacji kardiowertera-
Bardziej szczegółowoNieadekwatne interwencje kardiowerteradefibrylatora.
Nieadekwatne interwencje kardiowerteradefibrylatora. Zapobieganie Dr n.med. Aleksander Maciąg Pracownia Elektrofizjologii Klinicznej II Kliniki Choroby Wieńcowej Instytutu Kardiologii w Warszawie 1 Deklaracja
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004 Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego Wydziału Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu MARTA ARENDARCZYK, EWA
Bardziej szczegółowoPrzyczyny nieadekwatnych interwencji kardiowertera-defibrylatora
Przyczyny nieadekwatnych interwencji kardiowertera-defibrylatora Dr n. med. Aleksander Maciąg Pracownia Elektrofizjologii Klinicznej II Kliniki Choroby Wieńcowej Instytutu Kardiologii w Warszawie 1 Deklaracja
Bardziej szczegółowoCzy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Definicja kryzysu Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia, bądź sytuacji, jako
Bardziej szczegółowoLekarz wobec pacjenta palącego tytoń?
Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń? Palenie jest najważniejszym, pojedynczym, możliwym do wyeliminowania czynnikiem odpowiedzialnym za szereg chorób i zgonów. Jest przyczyną większej liczby zgonów niż
Bardziej szczegółowoJedynym obecnie znanym sposobem leczenia jaskry jest obniżanie ciśnienia wewnątrzgałkowego
Jacek P. Szaflik Katedra i Klinika Okulistyki II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik Jaskra jest chorobą nieuleczalną Jednak
Bardziej szczegółowoKto i kiedy powinien być objęty opieką paliatywną? Dr n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz
Kto i kiedy powinien być objęty opieką paliatywną? Dr n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz Polskie Towarzystwo Medycyny Paliatywnej Pracownia Medycyny Paliatywnej Katedra Onkologii Uniwersytet Medyczny w
Bardziej szczegółowoLECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
Bardziej szczegółowoRezonans magnetyczny u pacjentów z implantowanym układem stymulującym lub ICD
Rezonans magnetyczny u pacjentów z implantowanym układem stymulującym lub ICD Zalecenia ESC 2013 dr med. Artur Oręziak Klinika Zaburzeń Rytmu Serca Instytut Kardiologii, Warszawa Potencjalne zagrożenia
Bardziej szczegółowoWskazania do implantacji CRT 2012
Wskazania do implantacji CRT 2012 Czy i jak wskazania europejskie różnią się od amerykaoskich? dr hab. n. med. Maciej Sterlioski* dr n. med. Michał Chudzik, dr Ewa Nowacka Klinika Elektrokardiologii Katedry
Bardziej szczegółowoSzpital Szaserów pomimo wielokrotnych pisemnych próśb pacjenta nie wysłał swojemu pacjentowi testów psychologicznych MMPI 2 i CAPS.
Szpital Szaserów pomimo wielokrotnych pisemnych próśb pacjenta nie wysłał swojemu pacjentowi testów psychologicznych MMPI 2 i CAPS. Testy (niekompletne) zostały wysłane dopiero do sądu karnego Legionowo
Bardziej szczegółowoDepresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Bardziej szczegółowoMałgorzata Rajter-Bąk dr Jacek Gajek
SZKOLENIA PSYCHOLOGICZNO- ZDROWOTNE JAKO INWESTYCJA W KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI PROZDROWOTNEJ KADRY MENEDŻERSKIEJ, CZYLI WPŁYW ZDROWIA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ NA WYNIK FINANSOWY ZARZĄDZANYCH PRZEDSIĘBIORSTW
Bardziej szczegółowoLeki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty. Katarzyna Pogoda
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty Katarzyna Pogoda Leki biologiczne Immunogenność Leki biologiczne mają potencjał immunogenny mogą być rozpoznane jako obce przez
Bardziej szczegółowoCO JEST MIARĄ POSTĘPU?
Telemedycyna i farmakoterapia jak stymulować postęp? CO JEST MIARĄ POSTĘPU? Produkt Poprawa jakości życia Wydłużenie życia Powszechne wdrożenie Co stymuluje postęp? Zapotrzebowanie na powszechne wdrożenie
Bardziej szczegółowoŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
Depresja Inż. Agnieszka Świątkowska Założenia kampanii Światowy Dzień Zdrowia obchodzony co roku 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia daje nam unikalną możliwość mobilizacji działań
Bardziej szczegółowoOcena poziomu wiedzy personelu pielęgniarskiego na temat funkcjonowania pacjentów z implantowanym kardiowerterem-defibrylatorem
Aspekty zdrowia i choroby Tom 2, Nr 1, Rok 2017, s. 69 76 Ocena poziomu wiedzy personelu pielęgniarskiego na temat funkcjonowania pacjentów z implantowanym kardiowerterem-defibrylatorem Renata Sikorska
Bardziej szczegółowoVII Noworoczne Warsztaty Kardiologicze
VII Noworoczne Warsztaty Kardiologicze Zakopane - Kościelisko 5-7 stycznia 2006 r. strona główna 5 stycznia 2006 r. (czwartek) WARSZTATY HOLTEROWSKIE NA TEMAT: ELEKTROKARDIOGRAFICZNA OCENA CHORYCH Z ROZRUSZNIKIEM
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoDecyzje dotyczące resuscytacji krążeniowooddechowej
Resuscytacja Szpitale Uniwersyteckie Coventry i Warwickshire NHS Trust Decyzje dotyczące resuscytacji krążeniowooddechowej Informacje przeznaczone dla pacjentów szpitali Coventry and Warwickshire, ich
Bardziej szczegółowoPodstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach:
Podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach: - z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
Bardziej szczegółowoONKONAWIGATOR. Kompleksowa opieka onkologiczna dla Ciebie i Twoich bliskich
ONKONAWIGATOR Kompleksowa opieka onkologiczna dla Ciebie i Twoich bliskich Grupa LUX MED sprawdzony wybór w leczeniu onkologicznym! Zdrowie to najcenniejszy skarb każdego z nas. Grupa LUX MED dzięki połączeniu
Bardziej szczegółowoKarta Praska (The Prague Charter) Dlaczego jest to ważne. Prawo do opieki paliatywnej
Karta Praska (The Prague Charter) Dlaczego jest to ważne Prawo do opieki paliatywnej Dostęp do opieki paliatywnej stanowi prawny obowiązek, potwierdzony przez konwencję Organizacji Narodów Zjednoczonych
Bardziej szczegółowoRehabilitacja po udarze
Rehabilitacja po udarze Iwona Sarzyńska-Długosz Oddział Rehabilitacji Neurologicznej, II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Utrata lat życia w pełnej sprawności Disability
Bardziej szczegółowoChoroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, E K G W P R A K T Y C E
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, 50 54 E K G W P R A K T Y C E Redaktor działu: dr hab. n. med. Rafał Baranowski Kaszel najtańszy i łatwo dostępny lek antyarytmiczny, a czasem lek mogący uratować
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011-2013
Załącznik do uchwały Nr III/7/11 Rady Gminy Ulan-Majorat z dnia 23 lutego 2011 r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011-2013 1 I. WSTĘP Rodzina jest podstawowym i najważniejszym
Bardziej szczegółowoKierowcy- sprawcy i ofiary wypadków drogowych. Konsekwencje uczestnictwa w wypadku a bezpieczeństwo ruchu drogowego
Kierowcy- sprawcy i ofiary wypadków drogowych. Konsekwencje uczestnictwa w wypadku a bezpieczeństwo ruchu drogowego Dorota Merecz Zakład Psychologii Pracy Psychologiczne konsekwencje uczestnictwa w wypadku
Bardziej szczegółowoBigeminia komorowa jako przyczyna nieskuteczności terapii resynchronizującej i nieadekwatnych interwencji kardiowertera-defibrylatora
Elektrofizjologia inwazyjna/invasive electrophysiology Bigeminia komorowa jako przyczyna nieskuteczności terapii resynchronizującej i nieadekwatnych interwencji kardiowertera-defibrylatora Ventricular
Bardziej szczegółowoKompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka
Kompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka D. Ryglewicz, M. Barcikowska, A. Friedman, A. Szczudlik, G.Opala Zasadnicze elementy systemu kompleksowej
Bardziej szczegółowodr n. med. Magdalena Trzcińska
DZIECKO Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 (CHOROBĄ RECKLINGHAUSENA): NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY Z PERSPEKTYWY PSYCHOLOGICZNEJ dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoKatedra i Klinika Kardiologii Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Dr hab. n med. Marta Negrusz - Kawecka Wrocław, 12.06.2014 r. Katedra i Klinika Kardiologii Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Recenzja pracy
Bardziej szczegółowoŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE Katowice 2007 Śl.C.Z.P Dział Chorobowości Hospitalizowanej 23 luty Ogólnopolski
Bardziej szczegółowoWypracowane rezultaty. Krajowa Konferencja OKRĄGŁY STÓŁ Łańcuch Zaufania
Wypracowane rezultaty Krajowa Konferencja OKRĄGŁY STÓŁ Łańcuch Zaufania Co użytkownicy wiedzą o TeleZdrowiu? Część I Pomimo iż, TeleZdrowie obecne jest na rynku już 20 lat, wciąż powszechny jest brak zrozumienia
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia
Bardziej szczegółowoHolter. odprowadzeń CM5, CS2, IS.
Norman Jefferis Jeff (1.1.1914-21.7.1983) amerykański biofizyk skonstruował urządzenie rejestrujące EKG przez 24 godziny, tzw. EKG. W zależności od typu aparatu sygnał EKG zapisywany jest z 2, 3, rzadziej
Bardziej szczegółowoKluczowe znaczenie ma rozumienie procesu klinicznego jako kontinuum zdarzeń
Lek Anna Teresa Filipek-Gliszczyńska Ocena znaczenia biomarkerów w płynie mózgowo-rdzeniowym w prognozowaniu konwersji subiektywnych i łagodnych zaburzeń poznawczych do pełnoobjawowej choroby Alzheimera
Bardziej szczegółowoOpieka nad chorymi z Dystrofią Mięśniową Duchenne a
Opieka nad chorymi z Dystrofią Mięśniową Duchenne a Opis potrzeb i koniecznych usprawnień w procesach badawczych i diagnostycznoterapeutycznych. Jolanta Wierzba Ośrodek Chorób Rzadkich UCK Gdańsk Gdański
Bardziej szczegółowoWspółczesne sensory w monitorowaniu niewydolności serca
Współczesne sensory w monitorowaniu niewydolności serca Lek. Ewa Jędrzejczyk-Patej Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, Oddział Kliniczny Kardiologii, Śląskie Centrum Chorób Serca
Bardziej szczegółowoDZIENNY DOM OPIEKI MEDYCZNEJ ZAKŁAD PIELEGNACYJNO-OPIEKUŃCZY IM. KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI W TORUNIU
DZIENNY DOM OPIEKI MEDYCZNEJ ZAKŁAD PIELEGNACYJNO-OPIEKUŃCZY IM. KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI W TORUNIU Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy im. ks. Jerzego Popiełuszki od 1 lutego 2017 roku realizuje projekt Zostań
Bardziej szczegółowoTerapia resynchronizująca u chorych z niewydolnością serca
PRACA POGLĄDOWA Folia Cardiologica Excerpta 2012, tom 7, nr 1, 41 45 Copyright 2012 Via Medica ISSN 1896 2475 Terapia resynchronizująca u chorych z niewydolnością serca Anna Hrynkiewicz-Szymańska 1, Marek
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE
JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE A. Zielińska 1, M. Bielecki 2, F. Pierowski 3, U. Coupland 4, A.Bryńska 1, T. Wolańczyk 1, M. Marczyńska 4 (1) Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoWsparcie społeczne. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Szeroko definiowane wsparcie społeczne to pomoc dostępna dla jednostki w sytuacjach trudnych (Saranson, 1982, za: Sęk, Cieślak, 2004), jako zaspokojenie potrzeb w
Bardziej szczegółowoDOKUMENT ZAWIERAJĄCY INFORMACJE O PRODUKCIE UBEZPIECZENIOWYM I OGÓLNE WARUNKI DODATKOWEGO GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA WYPADEK SPECJALISTYCZNEGO
DOKUMENT ZAWIERAJĄCY INFORMACJE O PRODUKCIE UBEZPIECZENIOWYM I OGÓLNE WARUNKI DODATKOWEGO GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA WYPADEK SPECJALISTYCZNEGO LECZENIA Dokument zawierający informacje o produkcie ubezpieczeniowym
Bardziej szczegółowoWysoki DFT jak postępować w przypadku jego wystąpienia.
Wysoki DFT jak postępować w przypadku jego wystąpienia. dr Jarosław Blicharz, Oddział Kardiologii, Szpital Wojewódzki im.św.łukasza SP ZOZ w Tarnowie DEFINICJE Wysoki próg defibrylacji (Defibrillation
Bardziej szczegółowoPrzedstawimy również nowości dotyczące elektrokardiologii, w większości dostępne już dla naszych pacjentów.
Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy, W imieniu Komitetu Naukowego i Organizacyjnego mam zaszczyt zaprosić Państwa na IV Konferencję W Sercu Łodzi, która odbędzie się w dniach 15-16 kwietnia 2016 po raz
Bardziej szczegółowoLeczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne
Bardziej szczegółowoWpływ kardiowertera-defibrylatora na jakość życia przegląd badań
praca POGLĄDOWA Folia Cardiologica 2016 tom 11, nr 1, strony 28 36 DOI: 10.5603/FC.2016.0004 Copyright 2016 Via Medica ISSN 2353 7752 Wpływ kardiowertera-defibrylatora na jakość życia przegląd badań Effect
Bardziej szczegółowo