STOSOWANIE METOD NIENISZCZĄCYCH DO OCENY BEZPIECZEŃSTWA, TRWAŁOŚCI I NIEZAWODNOŚCI KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH

Transkrypt

1 STOSOWANIE METOD NIENISZCZĄCYCH DO OCENY BEZPIECZEŃSTWA, TRWAŁOŚCI I NIEZAWODNOŚCI KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH Leonard RUNKIEWICZ Instytut Techniki Budowlanej Politechnika Warszawska 1. WSTĘP Materiały w wyrobach i elementach budowlanych powinny posiadać zgodnie z międzynarodowymi normami i przepisami, odpowiednie cechy fizyczne i wytrzymałościowe pozwalające na spełnienie wymaganych stanów granicznych nośności i użytkowalności w zaprojektowanych przez nie obiektach budowlanych przez cały okres eksploatacji [8, 10]. Do oceny cech fizycznych i wytrzymałościowych materiałów, wyrobów i elementów w różnych fazach realizacji i eksploatacji, stosuje się coraz szerzej metody nieniszczące. Złożoność problemów bezpieczeństwa, niezawodności i trwałości obiektów budowlanych w warunkach użytkowania nowoczesnych konstrukcji budowlanych wymaga rozwoju i doskonalenia specjalistycznych metod badawczych. Diagnostyka i ocena obiektów budowlanych wymaga stosowania optymalnych metod badawczych in situ pozwalających na ocenę stanów granicznych budowli z dostateczną dokładnością w całym okresie eksploatacji. Generalnie, właściwości wyrobów, elementów i obiektów budowlanych według zasad Unii Europejskiej ustalane są przez wymagania podstawowe, określane normami i aprobatami technicznymi [3, 6, 7, 8]. Właściwości wyrobów, elementów i obiektów budowlanych pozwalają na ocenę bezpieczeństwa, trwałości i niezawodności konstrukcji budowlanych. 2. BEZPIECZEŃSTWO, TRWAŁOŚĆ I NIEZAWODNOŚĆ KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH Bezpieczeństwo, trwałość i niezawodność konstrukcji budowlanych wymaga nie przekroczenia stanów granicznych elementów lub całych konstrukcji w obszarach najbardziej obciążonych lub wytężonych z określonym prawdopodobieństwem w ciągu całego planowanego okresu eksploatacji. Stany graniczne nośności konstrukcji budowlanych lub ich elementów wyrażają generalnie nierówności typu: S d R d (1) gdzie: S d funkcje określające obliczeniowe wielkości sił wewnętrznych w rozważanych fragmentach konstrukcji, wywołanych obliczeniowymi wartościami oddziaływań w sytuacjach trwałych, przejściowych i wyjątkowych.

2 R d funkcje określające obliczeniową nośność rozważanych fragmentów (przekroju) konstrukcji, wyznaczane dla obliczeniowych wytrzymałości wbudowanych materiałów konstrukcyjnych w danym fragmencie konstrukcji. Natomiast stany graniczne użytkowalności konstrukcji budowlanych, najczęściej ugięcia, zarysowania, odkształcenia, drgania, przechylenia itp. wyrażają nierówności typu: E d C d (2) gdzie: E d C d odkształcenia, ugięcia, szerokości rozwarcia rys, drgania w konstrukcjach budowlanych, względnie inne parametry użytkowalności dla charakterystycznych wartości oddziaływań, wytrzymałości wbudowanych materiałów i ich modułów sprężystości, a także parametry akustyczne, cieplne, zdrowotne, przeciwpożarowe itp. wartości dopuszczalnych stanów granicznych użytkowalności konstrukcji, najczęściej określane są w odpowiednich przepisach (normach, aprobatach technicznych i rozporządzeniach). Generalnie stany graniczne nośności i użytkowalności obiektów budowlanych określane są w wymaganiach podstawowych ustalanych przez krajowe i międzynarodowe przepisy (Eurocody, Prawo budowlane, EN, PN). Wymienione we wzorach (1) i (2) wielkości charakterystyczne i obliczeniowe, oprócz cech wytrzymałościowych wbudowanych materiałów obejmują również cechy wytrzymałościowe wbudowanych elementów uzupełniających i połączeń, rozłożenie i rozmiary prętów stalowych w elementach żelbetowych, a także inne parametry określane wymaganiami podstawowymi. Wytrzymałości charakterystyczne materiałów f k (R)w konstrukcjach eksploatowanych przyjmować należy zgodnie z badaniami w naturze. Powinny to być wartości, dla których prawdopodobieństwo wystąpienia w konstrukcji wartości mniejszych jest nie większe niż 5% dla określonego okresu użytkowania obiektu. 3. WPŁYW JAKOŚCI I TRWAŁOŚCI WBUDOWANYCH MATERIAŁÓW NA BEZPIECZEŃSTWO, ZAGROŻENIA, AWARIE I KATASTROFY BUDOWLANE Zmiany jakości i trwałości materiałów oraz bezpieczeństwa i niezawodności konstrukcji budowlanych w decydujący sposób wpływają na powstawanie zagrożeń, awarii i katastrof budowlanych. Jak wykazały wieloletnie analizy zagrożeń, awarii i katastrof budowlanych w Polsce, materiały budowlane stanowiły bardzo ważny czynnik w ich powstawaniu. Zła jakość wbudowanych materiałów była przyczyną większości zagrożeń, awarii i katastrof w różnych typach konstrukcji budowlanych. Zasadnicze przyczyny wpływające na złą jakość wbudowanych materiałów w awariach budowlanych spowodowanych błędami wykonawstwa i eksploatacji w ostatnich latach podano przykładowo na rys. 1 i 2.

3 Przyczyny awarii: BŁĘDY WYKONAWSTWA 30% 25% 24% 20% 15% 12% 10% 5% 8% 8% 6% 9% 9% 0% odstępstwo od projektu niedostateczny stan wiedzy wykonawców zła jakość elementów zła jakość połączeń niedostateczne kwalifikacje niedbałość wykonawców inne Rys. 1. Przyczyny złego wykonawstwa na powstanie awarii i katastrof budowlanych w latach Przyczyny awarii: BŁĘDY W CZASIE UŻYTKOWANIA OBIEKTU 40% 35% 32% 35% 30% 27% 25% 20% 15% 10% 11% 7% 10% 5% 0% niedostateczny stan wiedzy użytkowników niedostateczny nadzór nadmierne obciążenie obciążenia wyjątkowe niedbałość uzytkowników inne Rys. 2. Przyczyny złej eksploatacji na powstanie awarii i katastrof budowlanych w latach Z analiz tych wynika, że w czasie wykonawstwa, najwięcej błędów wpływających na złą jakość materiałów powstawało w wyniku nieprzestrzegania wymagań technicznych przez wykonawców, a następnie niedostatecznego stanu wiedzy oraz odstępstw od projektu, a także niedostatecznych kwalifikacji wykonawców. Natomiast w czasie użytkowania najwięcej błędów wpływających na złą jakość materiałów wynikało z nieprzestrzegania przepisów technicznych i organizacyjnych przez użytkowników, niedostatecznego nadzoru i niedostatecznego stanu wiedzy użytkowników.

4 4. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA NIENISZCZĄCYCH METOD BADAWCZYCH Przy ocenie bezpieczeństwa, trwałości i niezawodności konstrukcji budowlanych w Polsce stosowane są m. in. metody nieniszczące służące do oceny cech materiałów w konstrukcjach budowlanych. Na całym świecie są rozwijane, doskonalone oraz przystosowywane do odpowiednich warunków badania diagnostyczne oraz monitoringi stanu konstrukcji budowlanych za pomocą metod nieniszczących Badania betonu w konstrukcjach budowlanych Diagnostyczne badania in situ betonu w konstrukcjach budowlanych mają najczęściej na celu ocenę: wytrzymałości na ściskanie i rozciąganie, jednorodności, wielkości i rozkładu raków i kawern w betonie, połączeń betonu z betonem oraz stali i betonu w węzłach, a także sztywności, grubości i zniszczenia elementów. W większości do tych celów stosowane są metody nieniszczące, takie jak: sklerometyczne na podstawie pomiaru twardości przypowierzchniowej warstwy materiału, a także jej wytrzymałości na rozciąganie, akustyczne, na podstawie pomiaru prędkości oraz innych charakterystyk rozchodzenia się fal podłużnych lub poprzecznych, radiologiczne na podstawie pomiaru osłabienia promieniowania (wiązki) X i gamma przechodzącego przez materiał, a także parametrów ich rozproszenia i tłumienia, elektryczne i elektromagnetyczne na podstawie pomiaru właściwości elektrycznych i dielektrycznych oraz charakterystyk pola elektrycznego seminieniszczące materiałów w konstrukcji, kompleksowe z zastosowaniem kilku metod badawczych. Metody te są metodami pośrednimi, opartymi na zależnościach empirycznych pomiędzy mierzonymi wielkościami fizycznymi, a poszukiwanymi cechami wbudowanych materiałów. Metody te do oceny betonu wymagają zatem wstępnego skalowania aparatury pomiarowej i urządzeń badawczych. Do normowej oceny wytrzymałości betonu w elementach i konstrukcjach stosuje się najczęściej nieniszczące metody akustyczne, ultradźwiękowe, sklerometryczne, radiologiczne, seminieniszczące i kompleksowe. Wytrzymałość i jednorodność betonu w konstrukcjach określa się za pomocą metod nieniszczących i seminieniszczących oraz statystycznej analizy wyników pomiarów, w oparciu o zależności empiryczne ważne dla danego rodzaju betonu w badanej konstrukcji. Ocenę wytrzymałości gwarantowanych betonu f G G c (R b ) i klasy betonu przeprowadza się w zależności od liczby pomiarów (lub odwiertów). Przy statystycznej ocenie gwarantowane wytrzymałości określa się z zależności empirycznych ważnych dla określonych technologii wbudowanego betonu w konstrukcję. Dla zapewnienia oceny wytrzymałości betonu w konstrukcji z wymaganą technicznie dokładnością (błąd oceny nie większy niż 20%) ścisłość związku empirycznego powinna wykazywać taką ścisłość, dla której współczynnik korelacji przy analizie korelacyjnej jest większy od 0,75 lub względne kwadratowe odchylenie przy doborze krzywej hipotetycznej jest mniejsze od 12% [10 13]. W badaniach diagnostycznych obiektów eksploatowanych stosuje się najczęściej przybliżony sposób wyznaczania związków empirycznych.

5 Powszechnie jest uznanym, że zależności empiryczne pomiędzy wytrzymałością betonu, a wielkościami mierzonymi metodami nieniszczącymi są zależne od wielu czynników charakteryzujących badany beton w konstrukcji [3, 5, 6, 7]. Rozwój technologii betonu oraz stosowanie coraz to nowych składników do jego produkcji wpływa zasadniczo na charakter i przebieg powyższych zależności oraz dokładności ocen. Opracowuje się w ten sposób szereg zależności służących do nieniszczącej kontroli betonu in situ, które są wykorzystywane w diagnostyce konstrukcji żelbetowych [3, 5]. Według norm Unii Europejskiej podejście jest podobne i zbieżne z wymaganiami norm polskich. Do oceny jakości betonu stosowane powinny być też różnorodne metody chemiczne, elektryczne oraz elektromagnetyczne, radiologiczne i akustyczne a także sposoby kompleksowe kilku metod badawczych Badania zbrojenia w konstrukcjach żelbetowych Do oceny zbrojenia w konstrukcjach żelbetowych stosowane są m. in. badania nieniszczące i niszczące. Badania te polegają na określaniu jakości poszczególnych prętów stalowych w betonie, ich odległości od powierzchni elementu oraz średnicy i rozstępu między nimi. Do tych celów stosowane mogą być metody nieniszczące: radiologiczne, prądów wirowych, elektryczne, akustyczne, chemiczne oraz magnetyczne, a także badania niszczące na wyciętych próbkach. Dotychczas wśród metod radiologicznych największą przydatność w odpowiedzialnych konstrukcjach wykazały metody radiograficzne [4]. Badania radiograficzne pozwalają na ocenę zbrojenia w skomplikowanych układach konstrukcyjnych. Wymagają one natomiast stosowania dość skomplikowanej aparatury oraz specjalnego systemu zabezpieczeń przed promieniowaniem jonizującym. W prostych przypadkach elementów płytowych i ściennych stosowane są także metody elektromagnetyczne, ultradźwiękowe, prądów wirowych itp Badania radiograficzne Badania radiograficzne zbrojenia konstrukcyjnego w elementach żelbetowych można realizować stosując aparaturę ze źródłami promieniowania gamma lub X. Dotychczas najbardziej optymalnymi źródłami promieniowania do radiografii żelbetu były izotopy Co- 60 o dużej aktywności, aparaty rentgenowskie o napięciu powyżej 200 kv oraz betatrony, mikrotrony itp. Przy badaniu konstrukcji budowlanych powinny być stosowane źródła przenośne. Do takich należą defektoskopy gammagraficzne, aparaty rentgenowskie oraz betatrony o dużej energii itp. Przy interpretacji wyników wykorzystuje się zjawiska absorpcji (osłabienia) i rozproszenia promieniowania jonizującego przechodzącego przez elementy żelbetowe. Na podstawie otrzymanych wyników badań stwierdzono, że przy odpowiednim doborze parametrów badań wykrywalność pustek (raków) i prętów stalowych w elemencie żelbetowym jest dla celów konstrukcyjnych wystarczająca. W ten sposób określone parametry badania pozwalają na ocenę prętów zbrojenia konstrukcyjnego oraz pustek lub raków w betonie z dokładnością od 2 do 5%. Przykład badania radiograficznego ułożenia zbrojenia w podwójnej belce żelbetowej podano na rys. 3.

6 Rys. 3. Ocena zbrojenia w podwójnej belce metodą radiograficzną Badania elektromagnetyczne Metody elektromagnetyczne oparte są na wykorzystywaniu zjawisk zachodzących w strumieniu magnetycznym wytworzonym wokół pręta stalowego. Przyrządy pomiarowe służące do oceny położenia i wielkości zbrojenia produkowane są w wielu krajach. Ze znanych przyrządów elektromagnetycznych stosowane są m. in. takie jak: Pachometr, Covemeter, Ferrometr oraz Femetr. Do określenia średnic prętów i ich odległości od powierzchni elementu (wielkość otuliny) mogą być sporządzane specjalne nomogramy i specjalistyczne układy minikomputerowe. Stosowanie metod elektromagnetycznych ograniczone jest głównie z powodu gęstego rozstawienia prętów i ułożenia zbrojenia w elementach. Bowiem prawidłową kontrolę magnetyczną uniemożliwiają pręty sąsiednie oraz skomplikowane układy w węzłach oraz w ich obszarach. W tym zakresie są rozwijane i doskonalone nowe metody i techniki badawcze z wykorzystaniem technik cyfrowych Badania jakości murów w konstrukcji Do badań i oceny jakości murów w konstrukcjach budowlanych od szeregu lat doskonalone są różne metody, które służą do: oceny wytrzymałości i trwałości cegieł, spoin i ścian za pomocą metod ultradźwiękowych, radiologicznych, sklerometrycznych oraz na próbkach wyciętych z konstrukcji, oceny struktury, kawern, pustek, wilgotności, grubości i korozji za pomocą metod ultradźwiękowych, radiologicznych, termowizyjnych, elektrycznych i dielektrycznych. Przykładowe nomogramy do oceny wytrzymałości murów za pomocą metody ultradźwiękowej podano na rys. 4.

7 Rys. 4. Przykładowe zależności prędkości fal ultradźwiękowych od wytrzymałości cegły (a) i muru (b) Badania stali w konstrukcjach stalowych W diagnostyce konstrukcji stalowych stosowane są najczęściej metody nieniszczące: do badania cech wytrzymałościowych stali i połączeń w konstrukcji ultradźwiękowe, prądów wirowych oraz radiograficzne itp., do badania elementów, blach i połączeń metody nieniszczące specjalistyczne oraz badania na modelach konstrukcji, do badania korozji i jakości warstw ochronnych metody akustyczne, ultradźwiękowe, elektryczne, termowizyjne, elektromagnetyczne i inne. Do badań stalowych elementów budowlanych, stosowane są metody i stendy specjalistyczne pozwalające na ocenę kompleksową elementów i połączeń stalowych. Rozwijane są też nowe specjalistyczne metody badawcze w oparciu o różne zjawiska fizyczne i techniki komputerowe optymalne dla danych konstrukcji Badania jakości drewna w konstrukcji Badania jakości drewna i połączeń elementów w konstrukcji stosuje się do ocen: wytrzymałości, jednorodności i wilgotności - za pomocą metod ultradźwiękowych, radiologicznych, dielektrycznych oraz badań specjalistycznych na modelach, jakości połączeń na śruby, kołki, gwoździe i kleje - za pomocą metod ultradźwiękowych i radiologicznych oraz metod specjalistycznych na modelach konstrukcji, korozji i zniszczeń biologicznych - za pomocą metod chemicznych oraz na modelach. Opracowywane są też nowe techniki i metody badawcze z wykorzystaniem technik komputerowych Badania elementów z tworzyw w konstrukcjach budowlanych Badania elementów z tworzyw wbudowanych w konstrukcjach budowlanych stosuje się najczęściej do oceny cech wytrzymałościowych, trwałości, odporności na ultrafiolet i wysokie temperatury, jakości połączeń, właściwości chemicznych i użytkowych oraz radioaktywności.

8 Badania powyższe wykonuje się bezpośrednio na elementach oraz na modelach lub elementach z konstrukcji przy wykorzystaniu metod specjalistycznych zgodnie z normami lub aprobatami technicznymi. Opracowywane są nowe specjalistyczne nieniszczące metody badawcze dla określonych konstrukcji, wyrobów oraz specjalnych rozwiązań konstrukcyjnych. 5. OCENA BETONU W NOWOCZESNYCH KONSTRUKCJACH Do oceny niezawodności oraz stanów granicznych diagnozowanych elementów i konstrukcji (według wzorów 1 i 2) wykonanych według nowoczesnych technologii z betonu stosuje się w Polsce nieniszczące metody zgodnie z normami i instrukcjami [8 13] oraz poprawkami wynikającymi z normy [14], a także projektami norm EN [15]. W badaniach nieniszczących betonu wielką rolę odgrywają dobory właściwych zależności korelacyjnych. Jak wykazała dotychczasowa praktyka zależności empiryczne (korelacyjne) są bardzo zróżnicowane, a ich błędne stosowanie obniża dokładność oceny nawet do ok %. Przy stosowaniu nowoczesnych betonów i stali z różnorodnymi dodatkami i domieszkami stwierdzono duży wpływ technologii, a także wieku i warunków eksploatacji na zależności empiryczne w metodach badawczych. W wyniku przeprowadzonych wieloletnich prac badawczych i wdrożeniowych z zastosowaniem odwiertów określono, że dla betonów wysokich jakości (z dodatkami) klas od B37 do B120 (C30/37 C110/120) otrzymywano współczynniki korygujące zależności typowe ITB według wzorów: dla metody ultradźwiękowej (rys. 5) f c = (1,5 2,7) (2,75 V 2 8,12 V + 4,8), MPa (3) Rys. 5. Zależności empiryczne do oceny wytrzymałości betonów wysokich klas metodą ultradźwiękową. dla metody sklerometrycznej (rys. 6) f c = (0,9 1,4)) (0,0409 L 2 0,915 L + 7,4), MPa (4)

9 Rys. 6. Zależności empiryczne do oceny wytrzymałości betonów wysokich klas metodą sklerometryczną. Stosowanie skorygowanych zależności według rys. 5 i 6 pozwalają na duże zwiększenie dokładności oceny wytrzymałości i trwałości zgodnie z normami [9, 10 i 15]. Obecnie wytrzymałości gwarantowane oraz charakterystyki jednorodności betonu wbudowanego należy określać według nowej normy betonowej [14] stosując odpowiednie poprawki wynikające z innej zależności statystycznej według projektu EN [15]. 6. PRZYKŁADY BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH W diagnostyce konstrukcji budowlanych stosuje się metody nieniszczące w następujących przykładowych zagadnieniach dotyczących ocen: jednorodności wbudowanego betonu w masywnych fundamentach, ścianach i płytach, wytrzymałości i jednorodności wbudowanego betonu w palach fundamentowych i ścianach szczelinowych, rozkładu zbrojenia i struktury betonu w połączeniach elementów żelbetowych, połączeń spawanych w konstrukcjach stalowych, połączeń elementów stalowych i drewnianych z zastosowaniem różnych łączników. jakości rozkładu zbrojenia w obszarach elementów o największym wytężeniu. zbrojenia w ścianach warstwowych zewnętrznych, rozkładu i wielkości zarysowań w elementach żelbetowych, korozji betonu i stali w konstrukcjach eksploatowanych, połączeń konstrukcyjnych w obiektach z elementów wielkopłytowych. wytrzymałości i struktury murowanych ścian w obiektach zabytkowych. korozji i zniszczeń elementów w obiektach zabytkowych. zniszczeń biologicznych elementów drewnianych. napraw i wzmocnień elementów żelbetowych, murowych, stalowych i drewnianych. wilgotności i właściwości zdrowotnych materiałów w elementach wbudowanych, jakości zabezpieczeń strukturalnych i powierzchniowych elementów budowlanych. 7. WNIOSKI Do badań wytrzymałości, jakości i trwałości materiałów konstrukcyjnych przy ocenie bezpieczeństwa, trwałości i niezawodności oraz stanów granicznych nowoczesnych konstrukcji budowlanych, stosowane mogą być głównie nieniszczące metody akustyczne, ultradźwiękowe i sklerometryczne w powiązaniu z badaniami próbek (odwiertów), a także

10 inne specjalistyczne metody naukowo uzasadnione i przystosowane do praktyki budowlanej w określonych warunkach. Przykładowo przy ocenie wytrzymałości betonów badania wykazały, że istnieją duże rozbieżności pomiędzy zależnościami empirycznymi dla betonów zwykłych (B10 B37), a zależnościami dla nowoczesnych betonów wysokich klas (B45 B120). Proponowane współczynniki korekcyjne do zależności hipotetycznych podanych w instrukcjach ITB [12, 13] dla betonów wysokich klas wynoszą: dla metod ultradźwiękowych od 1,5 do 2,7 dla metod sklerometrycznych od 0,9 do 1,4 z zastosowaniem ustaleń wynikających z normy [14] i projektów norm EN [15]. W celu podwyższenia dokładności oceny stanów granicznych konstrukcji budowlanych i ich trwałości należy dokładnie określać właściwe zależności empiryczne (skalowanie) dla stosowanych metod badawczych i materiałów konstrukcyjnych, a także należy kompleksowo stosować kilka metod badawczych. Wdrażane w nowych warunkach w Polsce procesy podnoszenia jakości i trwałości konstrukcji budowlanych wsparte akredytacją i certyfikacją zgodnie z zasadami Unii Europejskiej wymagają szerokiego rozwoju i stosowania metod nieniszczących. Są to metody przystosowywane do wymagań i warunków budownictwa z zastosowaniem nowoczesnych technologii, a szczególnie do badań in situ w czasie realizacji, a także do monitoringu konstrukcji w czasie eksploatacji oraz diagnostyki obiektów przy remontach, modernizacjach i wzmocnieniach. Na tle rozwiązań światowych rozwój i zakres stosowania tych metod w Polsce jest jeszcze niedostateczny i zbyt mały. LITERATURA 1. L. Brunarski: Metody badawcze stosowane przy ocenie konstrukcji budowlanych oszacowanie wytrzymałości betonu in situ. Mat. Konferencji Diagnostyka i wzmacnianie konstrukcji żelbetowych. Wyd. ITB, Warszawa, L. Runkiewicz: Wpływ statystycznej analizy wyników badań nieniszczących na ocenę betonu w konstrukcji. Prace ITB, nr 1/ L. Runkiewicz: Badania konstrukcji in situ w rzeczoznawstwie budowlanym. Materiały Konferencyjne Warsztat Pracy Rzeczozn. Budow. Wyd. Pol. Świętokrzyska, Kielce, L. Runkiewicz: Radiografia konstrukcji budowlanych z betonu. Wyd. ITB, Warszawa, L. Runkiewicz: Wpływ wybranych czynników na wyniki badań sklerometrycznych betonu. Wyd. ITB, Warszawa, Diagnostyka i wzmacnianie konstrukcji żelbetowych. Materiały Sesji Naukowo-Technicznej ITB Warszawa, Materiały Konf. nauk.-techn. Problemy Rzeczoznawcy Budowlanego. Materiały I-VI Konf. Naukowo-Technicznych. Wyd. Pol. Świętokrzyska i ITB, Kielce, W-wa PN-88/B Beton zwykły. 9. PN-B-03264:2002 Konstrukcje betonowe żelbetowe i sprężone. 10. PN-74/B Nieniszczące badania konstrukcji z betonu. Metoda ultradźwiękowa. 11. PN-74/B Nieniszczące badania konstrukcji z betonu. Metoda sklerometryczna. Badania wytrzymałości betonu na ściskanie za pomocą młotka Schmidta typu N. 12. Instrukcja ITB nr 209 Metoda ultradźwiękowa do badań wytrzymałości betonu w konstrukcji. 13. Instrukcja ITB nr 210 Metoda sklerometryczna do badań wytrzymałości betonu w konstrukcji. 14. PN-EN Beton część 1 Wymaganie, wykonywanie, produkcja i zgodność. 15. PN-EN Badania betonu w konstrukcjach.

11 STOSOWANIE METOD NIENISZCZĄCYCH DO OCENY BEZPIECZEŃSTWA, TRWAŁOŚCI I NIEZAWODNOŚCI KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH Leonard RUNKIEWICZ Instytut Techniki Budowlanej Politechnika Warszawska W pracy przedstawiono problemy: zasad oceny bezpieczeństwa, trwałości i niezawodności konstrukcji budowlanych, wpływu jakości i trwałości materiałów budowlanych na bezpieczeństwo, zagrożenia, awarie i katastrofy budowlane, badań jakości betonu i stali w konstrukcjach budowlanych, badań zbrojenia w konstrukcjach żelbetowych, badań jakości muru i drewna w konstrukcjach budowlanych, badań elementów z tworzywa w konstrukcjach budowlanych. Podano również przykłady diagnostyk obiektów budowlanych z wykorzystaniem metod nieniszczących. APPLICATION OF NON-DESTRUCTIVE TESTING METHODS FOR THE ASSESSMENT OF THE SAFETY, DURABILITY AND RELIABILITY OF BUILDING STRUCTURE Leonard RUNKIEWICZ Building Research Institute Warsaw University of Technology This paper deals with the following issues: rules of the assessment of safety, durability and reliability o buildings structures, influence of the quality and durability of construction materials on the safety, dangers, damages, testing of concrete and steel quality in building structures, testing of reinforcement in concrete structures, quality testing of wood and ceramics in building structures, testing of plastic materials in building structures. There were presented samples of diagnostics of buildings using non-destructive testing methods.