Rafal Kaleta Marzec 2017r. Elaboracja amunicji czarnoprochowej 45-90

Transkrypt

1 Rafal Kaleta Marzec 2017r. Elaboracja amunicji czarnoprochowej Historia amunicji Nabój powstał w 1877 roku i jako pierwsza zaprezentowała go firma Sharps Rifle Manufacturing Company. Często nazywany Sharps, a także Amunicja została zaprojektowana z myślą o łowiectwie oraz strzelectwie długodystansowym. Do dnia dzisiejszego od 1877 roku jest używany w konkurencjach strzeleckich karabinów czarnoprochowych w wielu krajach, choć w zdecydowanej większości używany jest w USA. Oznaczenie pocisku pochodzi od jego kalibru 0.45 cala (11,43 mm) oraz od ładunku prochowego (czarnego prochu) 90 grains (5,8g) lub długości łuski 2,4 cala (61mm). Do elaboracji używano pocisków o różnych masach od 350 do nawet 550 grain, ale najpopularniejszym był pocisk o masie 400 grains (26g). Tak duża naważka prochowa dawała pociskowi rekordową, jak na tamte czasy prędkość prawie 500 m\s. Bardzo podobny w budowie nabój Goverment zaprojektowany 4 lata wcześniej w 1873 przez firmę Springfield Armory był de facto pierwowzorem naboju 45-90, ale o znacznie mniejszym ładunku prochowym 70 grains (4,5g) i krótszej łusce 2,1 cala (53,3mm) i przede wszystkim o wojskowym przeznaczeniu, zkąd dopisek Goverment. Na poniższym rysunku przedstawione są szczegółowe wymiary dla komory i naboju Sharps.

2 Materiały i narzędzia przydatne do elaboracji Aby poprawnie elaborować amunicję i uzyskiwać powtarzalne, dobre wyniki na strzelnicy nie wystarcza, jak w czasach dzikiego zachodu, dysponować prymitywnymi ręcznymi narzędziami. Kiedyś do tego celu wykorzystywany był przede wszystkim młotek, szpikulec do wybijania spłonki, prymitywna matryca do formatowania łuski i osadzania spłonki. Dziś warsztat reloudera musi być wyposażony w szereg bardzo precyzyjnych narzędzi i urządzeń. Poniżej przedstawię minimalny zestaw narzędzi i materiałów potrzebnych do prawidłowej elaboracji: Prasa i Matryce

3 Są to najważniejsze narzędzia pracy reloudera, które umożliwiają prawidłowe wykonanie podstawowych operacji jak: - formatowanie łuski po całości z usunięciem zbitej spłonki, - osadzenie nowej spłonki, - rozszerzenie szyjki łuski, - sprasowanie prochu, - osadzenie pocisku i zaciśnięcie szyjki łuski, aby pocisk pozostał na swoim miejscu. Dozownik Prochu i Czarny Proch Przy użyciu dozownika objętościowego jesteśmy w stanie ładować do łuski jednakowe ilości czarnego prochu. Można to również osiągnąć przy użyciu małej wagi laboratoryjnej, czy odpowiednio przygotowanej starej łuski o znanej objętości i zaopatrzonej w rączkę. Nastawny dozownik ma jednak tą przewagę, że bardzo szybko możemy zmienić ustawienia na precyzyjnej śrubie, którą regulujemy objętość dozowanego ładunku i zastosować inną naważkę prochu. Drugą istotną zaletą to porządek i bezpieczeństwo pracy na stanowisku, proch nie rozsypuje sie w pomieszczeniu i jest odizolowany od atmosfery, co sprawia, że jego ewentualny zapłon jest utrudniony.

4 Czarny proch należy zawsze stosować najwyższej jakości i nie wolno stosować prochów własnej produkcji, gdyż może to skutkować uszczerbkiem na zdrowiu i zużyciem przewodu lufy. Proch musi być bardzo suchy i jeśli istnieje podejrzenie, że może być nawet lekko zawilgocony, należy go wysuszyć w temperaturze nie większej jak 60 C, najlepiej w aluminiowej foremce na kaloryferze. Najlepszy proch czarny produkowany jest w Szwajcari i takiego najlepiej używać. Łuska i smar do łusek Łuski wykorzystywane w elaboracji powinny być zawsze dobrej jakości, bez uszkodzeń mechanicznych typu pęknięcia, mocne przetarcia, trwałe zniekształcenia, których nie można usunąć przy pomocy matrycy formatującej. Łuska przed formatowaniem powinna być zawsze lekko nasmarowana odpowiednim smarem, który zmniejsza tarcie, a także siłę potrzebną do sformatowania, co tym samym wydłuża jej żywotność. Dobrze zadbaną łuskę możemy elaborować nawet 100krotnie.

5 Pociski i smar do pocisków Pociski stosowane do elaboracji powinny być wykonane z odpowiedniego jakościowo stopu ołowiu i cyny. Nie zaleca sie wytwarzania pocisków z przypadkowo znalezionego ołowiu np. z akumulatorów czy innych elementów. Skutkuje to zwiększonym zużyciem przewodu lufy, a także może doprowadzić do rozerwania lufy. Pocisk musi być przed elaboracją odpowiednio skalibrowany do wartości odpowiadającej średnicy w bruzdach gwintu lufy i nasmarowany odpowiednim smarem w rowkach, na ogół na bazie wosku pszczelego, łoju i oleju w odpowiednich proporcjach. Im więcej smaru na pocisku tym lepiej. Zaleca się stosować smary tylko na bazie naturalnych składników pochodzenia roślinnego i zwierzęcego ze względu na ich nieszkodliwość dla zdrowia, a także znikomą korozyjność. Przybitki Przybitka w elaboracji amunicji czarnoprochowej to bardzo istotny element, który w dużym stopniu wpływa na jakość amunicji. Dzięki niej możliwe jest mechaniczne sprasowanie prochu w łusce do odpowiedniej objętości, a także odpowiednie uszczelnienie pocisku czy zapewnienie dodatkowego smarowania i czyszczenia lufy z powstającego nagaru. Najlepiej stosować przybitki z naturalnej skóry, filcu lub impregnowanej tektury.

6 Trymer i Suwmiarka Każdorazowo po sformatowaniu łuski należy poddać kontroli jej nominalną długość. Podczas wystrzału i formatowania, w wyniku naprężeń mechanicznych łuska ulega wydłużeniu i po kilkukrotnym jej użyciu niemożliwe byłoby włożenie naboju do komory i zamknięcie zamka. Dlatego przy użyciu odpowiedniego trymera i matrycy możemy bardzo szybko przyciąć łuskę do nominalnej długości, oczywiście kontrolując to każdorazowo elektroniczną suwmiarką. Wymienione narzędzia i materiały to podstawowe minimum, aby w bezpieczny i powtarzalny sposób elaborować amunicję czarnoprochową. Na rynku jest jeszcze wiele dostępnych narzędzi ułatwiających pracę reloudera takich jak: myjki ultradźwiękowe, tumblery, prasy smarująco-kalibrujące czy prasy progresywne, które w istotny sposób poprawiają szybkość wykonywanych operacji. Bezpieczeństwo ponad wszytko!!! Przed przystąpieniem do pracy należy być absolutnie pewnym zrozumienia wszytkich operacji, jakie występują podczas elaboracji amunicji, a przede wszystkim być w pełnej kondycji psychoruchowej. Może się wydawać wielu osobom, że elaboracja amunicji jest zupełnie czymś innym niż używanie broni palnej. Nic bardziej mylnego! Podczas pracy z prochem, spłonkami czy gotowymi nabojami możemy nieść równie poważne zagrożenie, jak posługując się bronią palną. Nigdy nie wolno być pod wpływem alkoholu, a tym bardziej spożywać go podczas prac, palić papierosów czy zażywać narkotyków bądź innych leków ograniczających zdolności psychoruchowe!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

7 Elaborację czas zacząć Po skompletowaniu wszystkich potrzebnych narzędzi i materiałów oraz zorganizowaniu miejsca pracy możemy przystąpić do elaboracji. Generalny schemat czynności jakie w danej kolejności powinniśmy wykonać przedstawia poniższy schemat zaczerpnięty z podręcznika Jerzego Ejsmonta pt.,,amunicja i jej elaboracja. Każdy polski relouder powinien swoją przygodę z elaboracją zacząć od lektury tejże właśnie książki, która wyczerpuje prawie wszystkie aspekty z tej dziedziny.

8 Dotyczy on jednak amunicji na proch bezdymny i musimy pamiętać o dodatkowych dwóch czynnościach po operacji napełniania łuski prochem: 1) Założenie pierwszej przybitki i sprasowanie prochu do odpowiedniej głębokości tak, aby zrobić miejsce na smar z drugą przybitką, a także sam pocisk. Do tej operacji należy użyć odpowiednio nastawionej matrycy do kompresji prochu i sprasować proch do obliczonej głębokości uwzględniając grubość założonej pierwszej przybitki. 2) Na górną powierzchnię pierwszej przybitki nakładamy odpowiednią ilość smaru w postaci stałej lub roztopionej (jeśli stosujemy przybitki skórzane bądź z impregnowanej tektury) i zaciskamy go drugą przybitka, tak aby nie było żadnych wolnych przestrzeni i zakładamy nasmarowany pocisk postępując już dalej zgodnie z załączonym schematem. Poniżej przedstawiony jest przykładowy przekrój poprawnie elaborowanego pocisku

9 Interpretacja jakości elaboracji na strzelnicy Poniżej przedstawiam trzy przykłady wyników na strzelnicy w oparciu o moje własne doświadczenia i błędy popełnione przy elaboracji. 1) Strzelanie źle zelaborowaną amunicją 45-90, dystans 50m, proch nie skompresowany, brak przybitki i dodatkowego smaru między nimi, lufa bardzo mocno sie nagrzewa, proch nie spala sie w całości, powstaje dużo nagaru w lufie. Z każdym kolejnym strzałem celność diametralnie spada. Całkowity brak skupienia. Punktacja 12. 2) Strzelanie poprawioną amunicją 45-90, dystans 50m, proch skompresowany jedną przybitką, pocisk dobrze nasmarowany. Dużo lepsza celność i skupienie, lufa znacznie mniej nagrzana, jak w przypadku pierwszym. Mniejsza ilość nagaru, jednak z każdym kolejnym strzałem skupienie na tarczy sie pogarsza. Punktacja 52. Zauważam bardzo ważną zależność, która znacząco wpływa na celność broni - to czystość przewodu lufy! 3) Strzelanie amunicją z możliwie największą ilością smaru, jaką można zastosować bez znaczącego ubytku ładunku prochowego. Smar między przybitkami ok. 2 mm, bardzo miękki na bazie wosku i oleju. Lufa delikatnie ciepła. Widoczna różnica w ilości nagaru w lufie. Punktacja 77. Dobre skupienie

10 pierwszych strzałów, trzy ostatnie strzały niestety świadczą o pogorszonej czystości lufy. Podsumowanie Strzelanie z broni czarnoprochowej jest znacznie trudniejszą dziedziną niż strzelanie z broni nitro. Z uwagi choćby na fakt, że z każdym kolejnym strzałem lufa staje sie coraz bardziej zabrudzona nagarem, który powstaje podczas spalania prochu czarnego. Jako strzelcy możemy zastosować pewne zabiegi, które zapobiegają tego typu zjawiskom. Najłatwiejszą z nich jest przetarcie lufy po każdym strzale szmatką nasączoną tym samym smarem co używamy podczas elaboracji, ale przy znacznie zwiększonym w nim udziale oleju. Zabieg taki smaruje i oczyszcza lufę z nagaru, ale jest pracochłonny i mało wygodny np. podczas strzelania w pozycji leżącej. Amerykańskie źródła donoszą jednak o możliwości ciągłego strzelania z amunicji i oddaniu bez problemu nawet 100 strzałów bez czyszczenia lufy i uszczerbku skupienia na tarczy. Źródła te podają, że najistotniejsze elementy, na które trzeba zwrócić uwagę to: jakość czarnego prochu i uziarnienie, rodzaj i ilość smaru, przybitka, obowiązkowa kalibracja pocisku do wymiaru gwintu w bruzdach, przetarcie lufy smarem typu Bore Butter, tak aby usunąć z niej konserwanty stosowane podczas czyszczenia i kontrolować podczas oddania pierwszych strzałów pojawienie się na końcówce lufy tak zwanej Lube Star. Obecność takiej czarnej gwiazdy ze smaru zmieszanego z nagarem i uformowanego przez wylatujące gazy świadczy o prawidłowym smarowaniu lufy. Smar

11 taki po zebraniu palcem powinien bardzo łatwo dawać się rozcierać między palcami i nie zawierać żadnych grudek. Wyczerpanie całościowe powyższego tematu z pewnością zajmie bardzo dużo czasu, ale mam nadzieję, że choć trochę udało mi się w tym temacie już osiągnąć. Za osobisty cel stawiam sobie uzyskanie pełnego skupienia na tarczy, dopracowując moją amunicję i oczywiście technikę strzelecką.