Stany równowagi w układach homo i heterofazowych
|
|
- Jolanta Małecka
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wykład obieralny specjalnościowy Semestr letni 2 stopień studiów Stany równowagi w układach homo i heterofazowych Elżbieta Truszkiewicz Katedra Technologii Chemicznej
2 Informacje organizacyjne Konsultacje Katedra Technologii Chemicznej, Gmach Technologii, pok. 310, 3 piętro, kl. B, We wtorki w godz Zaliczenie Na ostatnich zajęciach- pisemne 2z 45
3 Literatura 1. K. Schmidt-Szałowski (red), Podstawy technologii chemicznej. Procesy w przemyśle nieorganicznym, OW PW, Warszawa H. Buchowski, W. Ufnalski, Przemiany i równowagi fazowe. Termodynamika roztworów, OW PW, Warszawa W. Ufnalski, Równowagi i diagramy fazowe; Algorytmy obliczeń, interpretacje i symulacje komputerowe, OW PW, Warszawa W. Ufnalski, Równowagi chemiczne, WNT, Warszawa z 45
4 Podstawowe definicje i pojęcia Faza Układ Stan układu Termodynamiczna stała równowagi K Liczba stopni swobody reguła faz Gibbsa Stopień przemiany 4z 45
5 Rozkład CaCO 3 CaCO 3(s) = CaO (s) + CO 2(g) H > 0 [1] 5z 45
6 Zadanie 1 T [ 0 C] p CO2 [mmhg] pco2 [mmhg] T Rozważmy hipotetyczną sytuację: do wapiennika zawierającego CaCO 3 doprowadzane są od dołu gazy spalinowe pochodzące z 4 różnych paliw; ciśnienie spalin pod rusztem p =1 atm (760 mmhg) 1. C + O 2 CO 2 2. C + powietrze CO N 2 3. CH O 2 CO H 2 O 4. H 2 + 0,5 O 2 H 2 O Pytanie: Które paliwo byłoby najlepsze- kiedy rozkład zacząłby się w najniższej temperaturze? 6z 45
7 Zadanie 2 Mieszaninę tlenków i węglanów: wapnia i magnezu poddaje się ogrzewaniu w silnym strumieniu gazów spalinowych z węgla drzewnego (zachodzi spalanie całkowite do CO 2 ). Podać, jakie reakcje mogą zachodzić w tym układzie przy zmianach temperatury od niskiej do wysokiej. p CO2 0,2 MgCO 3 CaCO 3 MgCO 3 CaCO 3 CaCO 3 MgO CaO MgO Dodatkowa informacja: p* CO2 dla MgCO 3 > p* CO2 dla CaCO 3 T 1 T' T 2 T 7z 45
8 Rozkład CaSO 4 CaSO 4(s) = CaO (s) + SO 2(g) + 0,5 O 2(g) H > 0 p SO2 p O2 Otrzymywanie gipsu (T ok. 220 o C) CaSO 4 2 H 2 O CaSO 4 0,5 H 2 O + 1,5 H 2 O p O2 = const CaSO 4 2H 2 O palnik CaSO H 2 O T 8z 45
9 Reakcja Boudouarda C CO strefa redukcji strefa utleniania C (s) + CO 2(g) = 2 CO (g) H > 0 O 2 (+ 4N 2 ) p p CO2 p 1 Przykładowe obliczenie składu gazu w stanie równowagi: Dla wartości: p całk = 1 bar K 1 = 2 bar (dla wysokiej temp. T 1 ) K 2 = 0,2 bar (dla niskiej temp. T 2 ) p CO T 2 T 1 T Jak zmieni się układ, gdy węgiel spalamy w powietrzu, a nie w czystym tlenie? 9z 45
10 Utlenianie SO 2 do SO 3 X SO2 SO3 1 SO 2, O 2, N 2 I T 1 T 2 p, n=o/s T SO 2(g) + 0,5 O 2(g) = SO 3(g) H < 0 1. Doprowadzenie gazu zawierającego SO 2 2. Zimne powietrze 3. Wymienniki ciepła 4. Złoża katalizatora 5. Odprowadzenie gazu [1] 10z 45
11 Układ Fe O (1) Reakcje w tym układzie: 1) 2 Fe 3 O 4(s) = 6 FeO (s) + O 2(g) H > 0 2) 2 FeO (s) = 2 Fe (s) + O 2(g) H > 0 3) Fe 3 O 4(s) = 3 Fe (s) + 2 O 2(g) H > ) 3 Fe 2 O 3(s) = 2 Fe 3 O 4(s) + 0,5 O 2(g) 11z 45
12 Układ Fe O (2) ln p = - H / (R T) + stała [4] Im większa wartość H - tym większe nachylenie krzywej w układzie p = f(t) Entalpia tworzenia substancji prostej = 0! Entalpia tworzenia Tlenek żelaza H 1000K [kcal/mol] Fe 3 O 4-259,7 FeO - 62,8 12z 45
13 Układ Fe O C Reakcja: Fe 3 O 4(s) + 4 CO (g) = 3 Fe (s) + 4 CO 2(g) H < 0 Trzeba pamiętać o możliwej reakcji: CO (g) + 0,5 O 2(g) = CO 2(g) H < 0 Reakcje w tym układzie: 1) FeO (s) + CO (g) = Fe (s) + CO 2(g) H < 0 2) Fe 3 O 4(s) + 4 CO (g) = 3 Fe (s) + 4 CO 2(g) H < 0 3) Fe 3 O 4(s) + CO (g) = 3 FeO (s) + CO 2(g) H > ) 3 Fe 2 O 3(s) + CO (g) = 2 Fe 3 O 4(s) + CO 2(g) H < 0 13 z 45
14 Zadanie 3 W reaktorze prowadzona jest redukcja rudy żelaza tlenkiem węgla. Obliczyć zależności równowagowe dla tego układu (stopnie przemiany dla reakcji w prawo i w lewo) i przedstawić je graficznie przy założeniu, że w układzie biegnie jedna reakcja: Fe 2 O 3(s) + CO (g) = 2 FeO (s) + CO 2(g) T[ 0 C] K p 0,352 0,700 0,896 1,07 14 z 45
15 Układ Fe O H Reakcje w tym układzie: 1) FeO (s) + H 2(g) = Fe (s) + H 2 O (g) H > 0 2) Fe 3 O 4(s) + 4 H 2(g) = 3 Fe (s) + 4 H 2 O (g) H > 0 3) Fe 3 O 4(s) + H 2(g) = 3 FeO (s) + H 2 O (g) H > ) 3 Fe 2 O 3(s) + H 2(g) = 2 Fe 3 O 4(s) + H 2 O (g) H < 0 15 z 45
16 Wykorzystanie potencjału termodynamicznego G do obliczeń Punkt potrójny: Fe 3 O 4(s) + Fe (s) = 4 FeO (s) G o T reakcji = Σ n i G o T produkty - Σ n i G o T substraty Alit / belit składniki cementu portlandzkiego G o T 3CaO. SiO 2 alit 2CaO. SiO 2 belit tu alit jest trwały bo G jest niższe T[ 0 C] 16 z 45
17 Dane równowagowe dla reakcji w układzie Ca S O H Nr Równanie reakcji G o [cal] w temperaturze [ o C] CaO + SO 2 = CaSO CaSO 3 + SO 2 = 2 CaSO 4 + 0,5 S CaO + 1,5 S 2 = 2 CaS + SO CaO + 2 S 2 = 3 CaS + CaSO CaSO 3 = CaO + SO CaS + 2 SO 2 = CaSO 4 + S CaSO 4 + C = 2 CaSO 3 + CO CaSO C = 2 CaS + 3 CO CaSO 4 = CaO + SO 2 + 0,5 O CaS + CaSO 4 = 4 CaO + 2 S SO 2 + 2C = S CO CaSO 4 + H 2 = CaSO 3 + H 2 O g CaSO H 2 = CaS + 4 H 2 O g CaO+ H 2 S = CaS + H 2 O g CaSO 3 + 0,5 S 2 = CaS 2 O SO H 2 = S H 2 O g H 2 + S 2 = 2 H 2 S [Wg Pieczkowski, Malcewa, Ż. Pr. Chimii 37, 240 (1964) cz.1] 17 z 45
18 Przykład metody doświadczalnej badania stanów równowagi. Pośrednie wyznaczenie stałej równowagi reakcji (cz. 1) [4] Ogromne znaczenie technologiczne ma reakcja konwersji tlenku węgla parą wodną: CO (g) + H 2 O (g) = CO 2(g) + H 2(g) Jej stałą równowagi K = f(t) wyznaczano wielokrotnie różnymi metodami, np. przez badanie 2 stanów równowagi typu (reakcje zależne od siebie): M (s,c) + H 2 O (g) = MO (s) + H 2(g) M (s,c) + CO 2(g) = MO (s) + CO (g) Doświadczenie: E.D. Eastman, P. Robinson, J. Am. Chem. Soc., 50,1106 (1982) Sn (c) + 2 H 2 O (g) = SnO 2(s) + 2 H 2(g) Sn (c) + 2 CO 2(g) = SnO 2(s) + 2 CO (g) 1. Rura kwarcowa 2. Piec elektryczny 3. Łódka kwarcowa ze stopioną cyną 4. Wlot- 5. Wylot mieszaniny gazowych reagentów 18 z 45
19 Przykład metody doświadczalnej badania stanów równowagi. Pośrednie wyznaczenie stałej równowagi reakcji (cz. 2) [4] 1) Sn (c) + 2 H 2 O (g) = SnO 2(s) + 2 H 2(g) 2) Sn (c) + 2 CO 2(g) = SnO 2(s) + 2 CO (g) n H2 /n H2O t, o C T, K 1000/T K 1 logk 1 0, ,0776 0,1884-0,7250 0, ,0246 0,1109-0,9551 0, ,9242 0, ,4379 n CO /n CO2 t, o C T, K 1000/T K 1 logk 1 0, ,0893 0,1063-0,9736 0, ,0650 0, ,0117 0, ,0482 0, ,0343 0, ,0235 0, ,0604 Dla 1): G = G 0 T + RT ln (p H2 )2 (p H2O ) -2 (Izoterma van t Hoffa) Pamiętając, że: ln K(T) = - G 0 T /(RT) Otrzymamy: G = - RT ln K 1 + RT ln (p H2 /p H2O ) 2 Podstawiając ilości składników w miejsce ciśnień cząstkowych otrzymamy: G = RT(-ln K ln (n H2 /n H2O )) W stanie równowagi G = 0, zatem: ln K 1 = 2 ln (n H2 /n H2O )) czyli: K 1 = (n H2 /n H2O ) 2 Analogicznie dla 2): K 2 = (n CO /n CO2 ) 2 0, ,9569 0, ,1372 0, ,9191 0, , z 45
20 Przykład metody doświadczalnej badania stanów równowagi. Pośrednie wyznaczenie stałej równowagi reakcji (cz. 3) [4] Między stałymi K 1 i K 2, a stałą K dla reakcji konwersji tlenku węgla parą wodną istnieje prosta zależność: K = (K 1 / K 2 ) 1/2 Czyli: log K = ½(log K 1 log K 2 ) Zależności log K = f(1/t) przedstawia wykres: log K -0,7-0,9-1,1-1,3 2 1 Równania korelacyjne: log K 1 = - 5, /T log K 2 = - 2, /T Dla reakcji konwersji CO parą wodną otrzymamy: -1,5 0,9 1 1,1 1000/T log K = - 1, /T [4] 20z 45
21 Otrzymywanie metalicznego Zn metoda hutnicza Wykorzystanie rudy cynku, także o dużej zawartości ołowiu, np. ZnS (s) + 1,5 O 2(g) = ZnO (s) + SO 2(g) utlenianie ZnCO 3(s) = ZnO (s) + CO 2(g) prażenie 1. Złoże materiału 2. Komora zsypowa 3. Zamknięcie dzwonowe 4. Chłodnica 5. Wirniki rozpylające ciekły ołów 6. Wydzielanie cynku ze stopu z ołowiem 7. Cyklon 8. Odbieralnik Pb [1] 21 z 45
22 Redukcja ZnO metoda hutnicza, cd. 1) ZnO (s) + C (s) = Zn 0 (g) + CO (g) H > ) ZnO (s) + CO (g) = Zn 0 (g) + CO 2(g) H > 0 3) C (s) + CO 2(g) = 2 CO (g) H > 0 22 z 45
23 Konwersja CO z parą wodną Reforming parowy metanu -źródło wodoru dla przemysłu chemicznego (T : o C): 1) CH 4 + H 2 O = 3 H 2 + CO H > 0 2) CH H 2 O = 4 H 2 + CO 2 H > Reakcja poboczna : CO + H 2 O = H 2 + CO 2 H < 0 WTKCO ( o C, kat. tlenki Fe-Cr) NTKCO ( o C, kat. tlenki Cu, Cr, ZnO, Al 2 O 3 ) 23 z 45
24 Konwersja CO z parą wodną cd. Zmiana położenia linii równowagi x = f(t) dla różnych stosunków H 2 O/CO: R=1 R=3 (przykładowo: p całk = 0,4 MPa, K p =0,1) Jaka faza katalizatora żelazowego jest trwała w warunkach procesu? Porównanie wykresów równowag dla tlenków żelaza w atmosferze CO i H 2 24z 45
25 Konwersja CO + Metanizacja CO 1. CO + 3 H 2 = CH 4 + H 2 O H < 0 2. CO + H 2 O = H 2 + CO 2 H < 0 Jak określić skład równowagowy fazy gazowej, gdy te dwie reakcje biegną jednocześnie? Przykład: n CO : n H 2 = 1 : 3 Przy danych: K 1, K 2, p całk 25z 45
26 Równowagi- Diagramy fazowe: układy 1 składnikowe (1) Woda [2] 26z 45
27 Diagramy fazowe: układy 1- składnikowe (2) Dwutlenek węgla [2] 27 z 45
28 Diagramy fazowe SLE (ang. Solid-Liquid Equilibrium): układ Eutektyczny prosty (1) p=const. Interpretacja graficzna bilansu materiałowego [2] 28z 45
29 Diagram fazowy SLE: układ Eutektyczny prosty (2) Krzywe chłodzenia [2] p=const. 29z 45
30 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy ze związkiem C topiącym się kongruentnie p=const. [2] 30z 45
31 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy ze związkiem C topiącym się niekongruentnie p=const. Przemiana merytektyczna: związek C + q A + ciecz [2] 31z 45
32 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy ze związkiem A n B m rozpadającym się poniżej T E, T t A i T t B p=const. T T T A ciecz T B A+ciecz B+ciecz E A + B T E T r.. A+A n B m A n B m +B [Oprac. J. Sentek] 100%A A n B m 100%B 32z 45
33 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy z przemianą polimorficzną przebiegającą powyżej T E p=const. Odmiany polimorficzne MONOTROPOWE: W stanie stałym trwała jest tylko 1 z odmian (tu Aβ) [Oprac. J. Sentek] 33z 45
34 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy z przemianą polimorficzną przebiegającą poniżej T E p=const. Odmiany polimorficzne ENANCJOTROPOWE: W stanie stałym 2 odmiany mogą odwracalnie przechodzić w siebie (tu Aα w Aβ) [Oprac. J. Sentek] 34z 45
35 Zadanie 4 Zmieszano Al 2 O 3 i SiO 2 w stosunku molowym 1:1. Następnie mieszaninę ogrzano do 1900 o C. a) jakie fazy i w jakich ilościach występują w temperaturze 1700 o C? b) jak zmienić skład wyjściowy mieszaniny, aby w temperaturze 1700 o C otrzymać czysty mullit? [Oprac. J. Sentek na podstawie [1] ] 35 z 45
36 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy- pełna mieszalność w fazie stałej (1) ciecz p=const. Roztwory stałe- Kryształy mieszane Kryszt +ciecz Kryształy mieszane [2] 36 z 45
37 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy- pełna mieszalność w fazie stałej (2) ciecz p=const. Roztwory stałe- Kryształy mieszane np. Na 2 CO 3 i K 2 CO 3 Kryszt+ciecz Kryształy mieszane [2] 37 z 45
38 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy z luką mieszalności w fazie stałej p=const. Roztwory stałe: α - kryształy mieszane B w A β - kryształy mieszane A w B α + ciecz ciecz β + ciecz α + β [2] 38z 45
39 Diagram fazowy SLE: układ 2-składnikowy z luką mieszalności i przemianą perytektyczną p=const. Roztwory stałe: α - kryształy mieszane B w A β - kryształy mieszane A w B ciecz α + ciecz β + ciecz Przemiana: α + q β+ ciecz α + β [2] 39z 45
40 Równowagi fazowe w układach trójskładnikowych- trójkąt Gibbsa Określanie składu: h h wysokość trójkąta l długość boku trójkąta e C g Na prostej eg: zmienne zawartości A i B, stała składnika C C Na prostej Ch: stały stosunek A do B, zmienna zawartość składnika C A B A h B [2] 40z 45
41 Układ SiO 2 Al 2 O 3 - CaO [1] 41z 45
42 Równowaga SLE w trójskładnikowym układzie eutektycznym prostym p=const. a) Diagramy fazowe układów dwuskładnikowych b) Powierzchnie likwidusów w układzie trójskładnikowym c) Rzut powierzchni likwidusów na trójkątny układ współrzędnych [3] 42z 45
43 Krystalizacja soli podczas izotermicznego odparowywania roztworu p=const. H 2 O 1 b l 3 2 c B E 3 4 C 5 B+C Sól 1 D S Sól 2 [Oprac. J. Sentek] [3] 43z 45
44 Zadanie 5 T p=const. T 0 0 ciecz l m sól + ciecz Mamy roztwór nasycony KCl w temperaturze 80 o C. Ile soli wykrystalizuje z 1 tony tego roztworu po oziębieniu do 20 o C? lód + ciecz lód+sól Rozpuszczalność KCl: 80 o C - 51,0 g KCl/100 g H 2 O 20 o C - 34,2 g KCl/100 g H 2 O H 2 O stężenie soli [% wag.] sól [Oprac. J. Sentek] 44 z 45
45 Dziękuję za wspólnie spędzony czas wykładu! Zaliczenie: 3 czerwca, sala A. Śr godz WSZYSCY!! 10 czerwca, sala T1 godz Tylko ci, co nie zdali Wyniki zaliczeń: Wirtualny Dziekanat W gablocie przy wejściu do KTCh (1 piętro Gm. TCh, klatka B) + terminy wpisów Slajdy z wykładu do pobrania ze strony: Kontakt: etruszkiewicz@ch.pw.edu.pl, KTCh, pok z 45
MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska
MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I dr inż. Hanna Smoleńska UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ Równowaga termodynamiczna pojęcie stosowane w termodynamice. Oznacza stan, w którym makroskopowe
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wykresy układów równowagi faz stopowych Ilustrują skład fazowy
Bardziej szczegółowoAnaliza termiczna Krzywe stygnięcia
Analiza termiczna Krzywe stygnięcia 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 T a e j n s x p b t c o f g h k l p d i m y z q u v r w α T B T A T E T k P = const Chem. Fiz. TCH II/10 1 Rozpatrując stygnięcie wzdłuż kolejnych
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoWykresy równowagi fazowej. s=0
Wykresy równowagi fazowej Reguła faz Gibbsa o budowie fazowej stopów (jakie i ile faz współistnieje) w stanie równowagi decydują trzy parametry: temperatura, ciśnienie oraz stężenie poszczególnych składników
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH WYZNACZANIE WYKRESU RÓWNOWAGI FAZOWEJ (dla stopów dwuskładnikowych) Instrukcja przeznaczona
Bardziej szczegółowochemia wykład 3 Przemiany fazowe
Przemiany fazowe Przemiany fazowe substancji czystych Wrzenie, krzepnięcie, przemiana grafitu w diament stanowią przykłady przemian fazowych, które zachodzą bez zmiany składu chemicznego. Diagramy fazowe
Bardziej szczegółowoDiagramy fazowe graficzna reprezentacja warunków równowagi
Diagramy fazowe graficzna reprezentacja warunków równowagi Faza jednorodna część układu, oddzielona od innych części granicami faz, na których zachodzi skokowa zmiana pewnych własności fizycznych. B 0
Bardziej szczegółowoChemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1
Chemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1 [Imię, nazwisko, grupa] prowadzący Uwaga! Proszę stosować się do następującego sposobu wprowadzania tekstu w ramkach : pola szare
Bardziej szczegółowoWykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36
Wykład 1 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 października 2015 1 / 36 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
Bardziej szczegółowoWykład 10 Równowaga chemiczna
Wykład 10 Równowaga chemiczna REAKCJA CHEMICZNA JEST W RÓWNOWADZE, GDY NIE STWIERDZAMY TENDENCJI DO ZMIAN ILOŚCI (STĘŻEŃ) SUBSTRATÓW ANI PRODUKTÓW RÓWNOWAGA CHEMICZNA JEST RÓWNOWAGĄ DYNAMICZNĄ W rzeczywistości
Bardziej szczegółowoInżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16
Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Ćwiczenia 1 7.10.2015 1. Załóżmy, że balon ma kształt sfery o promieniu 3m. a. Jaka ilość wodoru potrzebna jest do jego wypełnienia, aby na poziomie morza
Bardziej szczegółowoInżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką
Inżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką Kilka definicji Faza Stan materii jednorodny wewnętrznie, nie tylko pod względem składu chemicznego, ale również
Bardziej szczegółowoWykład 8 Wykresy fazowe część 1
Wykład 8 Wykresy fazowe część 1 Grzegorz Karwasz Zalecany wykład Henryk Adrian (AGH Kraków) http://student.agh.edu.pl/~isshi/materialy/metaloznawstwo/wyklad_5_is.pdf Zagadnienia Wykresy termodynamiczne
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 7. Układ dwuskładnikowy równowaga ciało stałe-ciecz.
Ćwiczenie 7 Układ dwuskładnikowy równowaga ciało stałe-ciecz. Wprowadzenie: Warunkiem równowagi termodynamicznej w układzie wielofazowym i wieloskładnikowym jest równość potencjałów chemicznych składników
Bardziej szczegółowoĆwiczenia rachunkowe z termodynamiki technicznej i chemicznej Zalecane zadania kolokwium 1. (2014/15)
Ćwiczenia rachunkowe z termodynamiki technicznej i chemicznej Zalecane zadania kolokwium 1. (2014/15) (Uwaga! Liczba w nawiasie przy odpowiedzi oznacza numer zadania (zestaw.nr), którego rozwiązanie dostępne
Bardziej szczegółowoĆwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19)
Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19) Uwaga! Uzyskane wyniki mogą się nieco różnić od podanych w materiałach, ze względu na uaktualnianie wartości zapisanych
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia 1
Tomasz Lubera Półogniwo Podstawowe pojęcia 1 układ złożony z min. dwóch faz pozostających ze sobą w kontakcie, w którym w wyniku zachodzących procesów utleniania lub redukcji ustala się stan równowagi,
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoRównowaga fazowa. Przykładowo: 1. H 2 O (c) w mieszaninie H 2 O (c) + H 2 O (s) 2. mieszanina opiłek żelaza i sproszkowanej siarki
WYKŁAD 5 RÓWNOWAGA FAZOWA Równowaga fazowa Faza każda fizycznie lub chemicznie odmienna część układu, jednorodna, dającą się mechanicznie (lub odpowiednio dobraną metodą fizyczną) oddzielić od reszty układu.
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA PROCESOWA
(pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: TERMODYNAMIKA PROCESOWA 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego:2011/2012 4. Forma kształcenia: studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoWykład 8 Wykresy fazowe część 2
Wykład 8 Wykresy fazowe część 2 Grzegorz Karwasz Wg M. Blicharskiego, Wprowadzenie i S. Prowansa, Struktura Stopów Spis treści Przykłady wykresów klasy mieszalności Krzywe stygnięcia Mieszaniny składników
Bardziej szczegółowoWykład 8B. Układy o ograniczonej mieszalności
Wykład 8B Układy o ograniczonej mieszalności Układy o ograniczonej mieszalności Jeżeli dla pewnego składu entalpia swobodna mieszania ( Gmiesz> 0) jest dodatnia, to mieszanie nie jest procesem samorzutnym
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowopowierzchnia rozdziału - dwie fazy ciekłe - jedna faza gazowa - dwa składniki
Przejścia fazowe. powierzchnia rozdziału - skokowa zmiana niektórych parametrów na granicy faz. kropeki wody w atmosferze - dwie fazy ciekłe - jedna faza gazowa - dwa składniki Przykłady przejść fazowych:
Bardziej szczegółowoWarunki izochoryczno-izotermiczne
WYKŁAD 5 Pojęcie potencjału chemicznego. Układy jednoskładnikowe W zależności od warunków termodynamicznych potencjał chemiczny substancji czystej definiujemy następująco: Warunki izobaryczno-izotermiczne
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoBudowa stopów. (układy równowagi fazowej)
Budowa stopów (układy równowagi fazowej) Równowaga termodynamiczna Stopy metali są trwałe w stanie równowagi termodynamicznej. Równowaga jest osiągnięta, gdy energia swobodna układu uzyska minimum lub
Bardziej szczegółowoInżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką
Inżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką Kilka definicji Faza Definicja Gibbsa = stan materii jednorodny wewnętrznie, nie tylko pod względem składu chemicznego,
Bardziej szczegółowoPodstawowe definicje
Wprowadzenie do równowag fazowych (1) Podstawowe definicje 1) Faza dla danej substancji jej postać charakteryzująca się jednorodnym składem chemicznym i stanem fizycznym. W obrębie fazy niektóre intensywne
Bardziej szczegółowoProwadzący. http://luberski.w.interia.pl telefon PK: 126282746 Pokój 210A (Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej C-5)
Tomasz Lubera dr Tomasz Lubera mail: luberski@interia.pl Prowadzący http://luberski.w.interia.pl telefon PK: 126282746 Pokój 210A (Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej C-5) Konsultacje: we wtorki
Bardziej szczegółowo1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:
1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu
Bardziej szczegółowoI piętro p. 131 A, 138
CHEMIA NIEORGANICZNA Dr hab. Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I piętro p. 131 A, 138 WYKŁAD - 4 RÓWNOWAGA Termochemia i termodynamika funkcje termodynamiczne, prawa termodynamiki,
Bardziej szczegółowoWykład 4. Przypomnienie z poprzedniego wykładu
Wykład 4 Przejścia fazowe materii Diagram fazowy Ciepło Procesy termodynamiczne Proces kwazistatyczny Procesy odwracalne i nieodwracalne Pokazy doświadczalne W. Dominik Wydział Fizyki UW Termodynamika
Bardziej szczegółowoWykład 6. Klasyfikacja przemian fazowych
Wykład 6 Klasyfikacja przemian fazowych JS Klasyfikacja Ehrenfesta Ehrenfest klasyfikuje przemiany fazowe w oparciu o potencjał chemiczny. nieciągłość Przemiany fazowe pierwszego rodzaju pochodne potencjału
Bardziej szczegółowo2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:
2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu
Bardziej szczegółowoGAZ DOSKONAŁY. Brak oddziaływań między cząsteczkami z wyjątkiem zderzeń idealnie sprężystych.
TERMODYNAMIKA GAZ DOSKONAŁY Gaz doskonały to abstrakcyjny, matematyczny model gazu, chociaż wiele gazów (azot, tlen) w warunkach normalnych zachowuje się w przybliżeniu jak gaz doskonały. Model ten zakłada:
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej
Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Część 5 ELEMENTY STATYKI CHEMICZNEJ Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem.
Bardziej szczegółowoRównowagi fazowe. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Równowagi fazowe Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga termodynamiczna Przemianom fazowym towarzyszą procesy, podczas których nie zmienia się skład chemiczny układu, polegają
Bardziej szczegółowoCIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego
CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowoa) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii...
1. Spośród podanych reakcji wybierz reakcję egzoenergetyczną: a) Redukcja tlenku miedzi (II) wodorem b) Otrzymywanie tlenu przez rozkład chloranu (V) potasu c) Otrzymywanie wapna palonego w procesie prażenia
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoInżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką
Inżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką Kilka definici Faza Definica Gibbsa stan materii ednorodny wewnętrznie, nie tylko pod względem składu chemicznego,
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoI. KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU
I. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: TERMODYNAMIKA TECHNICZNA 2. Kod przedmiotu: Sd 3. Jednostka prowadząca: Wydział Mechaniczno-Elektryczny 4. Kierunek: Mechanika i budowa maszyn 5. Specjalność: Eksploatacja
Bardziej szczegółowoEGZAMIN pisemny z TERMODYNAMIKI TERMODYNAMIKA TECHNICZNA I CHEMICZNA. Lista pytań opisowych (semestr zimowy 2015/16)
Termodynamika techniczna i chemiczna termodynamika - egzamin 2015/2016 1 EGZAMIN pisemny z TERMODYNAMIKI TERMODYNAMIKA TECHNICZNA I CHEMICZNA Lista pytań opisowych (semestr zimowy 2015/16) Pytania na egzaminie
Bardziej szczegółowoTemat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków
Zasada ogólna: We wzorze sumarycznym pierwiastki zapisujemy od metalu do niemetalu, natomiast odczytujemy nazwę zaczynając od niemetalu: MgO, CaS, NaF Nazwy związków chemicznych najczęściej tworzymy, korzystając
Bardziej szczegółowoĆwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2016/17)
Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2016/17) Uwaga! Uzyskane wyniki mogą się nieco różnić od podanych w materiałach, ze względu na uaktualnianie wartości zapisanych
Bardziej szczegółowoKalorymetria. 1. I zasada termodynamiki, Prawo Hessa, Prawo Kirchhoffa (graficzna interpretacja), ciepło właściwe, termodynamiczne funkcje stanu.
Kalorymetria 1. I zasada termodynamiki, Prawo Hessa, Prawo Kirchhoffa (graficzna interpretacja), ciepło właściwe, termodynamiczne funkcje stanu. 2. Rodzaje i zasady działania kalorymetrów: a) nieizotermicznego
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe
WYKŁAD 7 Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe JS Reguła Gibssa. Układy dwuskładnikowe Reguła faz Gibbsa określa liczbę stopni swobody układu w równowadze termodynamicznej: układy dwuskładnikowe
Bardziej szczegółowoĆwiczenie VII: RÓWNOWAGA W UKŁADZIE DWUSKŁADNIKOWYM CIAŁO STAŁE CIECZ
Ćwiczenie VII: RÓWNOWAGA W UKŁADZIE DWUSKŁADNIKOWYM CIAŁO STAŁE CIECZ opracowanie: Barbara Stypuła Wprowadzenie Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z opisem i analizą przemian fizycznych, jakim podlegają
Bardziej szczegółowoProcentowa zawartość sodu (w molu tej soli są dwa mole sodu) wynosi:
Stechiometria Każdą reakcję chemiczną można zapisać równaniem, które jest jakościową i ilościową charakterystyką tej reakcji. Określa ono bowiem, jakie pierwiastki lub związki biorą udział w danej reakcji
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga
Bardziej szczegółowoFizyka, technologia oraz modelowanie wzrostu kryształów
Fizyka, technologia oraz modelowanie wzrostu kryształów Stanisław Krukowski i Michał Leszczyński Instytut Wysokich Ciśnień PAN 0-4 Warszawa, ul Sokołowska 9/37 tel: 88 80 44 e-mail: stach@unipress.waw.pl,
Bardziej szczegółowoZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji
ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji w tej temperaturze wynosi K p = 0,11. Reaktor został
Bardziej szczegółowoStabilność związków nieorganicznych - rozwaŝania termodynamiczne.
Stabilność związków nieorganicznych - rozwaŝania termodynamiczne http://home.agh.edu.pl/~grzesik TEMATYKA WYŁADU 1. Ciśnienie dysocjacyjne. 2. Diagramy fazowe. 3. Ciśnienia cząstkowe gazów w mieszaninach
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY
1 ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Poprawne rozwiązania zadań, uwzględniające
Bardziej szczegółowoWykład 3. Diagramy fazowe P-v-T dla substancji czystych w trzech stanach. skupienia. skupienia
Wykład 3 Substancje proste i czyste Przemiany w systemie dwufazowym woda para wodna Diagram T-v dla przejścia fazowego woda para wodna Diagramy T-v i P-v dla wody Punkt krytyczny Temperatura nasycenia
Bardziej szczegółowoBadanie równowag ciecz para w układach dwuskładnikowych
Wprowadzenie Badanie równowag ciecz para w układach dwuskładnikowych Rozważmy równowagę ciecz para w układzie zawierającym dwie ciecze A i B całkowicie mieszające się ze sobą. Zgodnie z regułą faz Gibbsa,
Bardziej szczegółowoBezemisyjna energetyka węglowa
Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA TECHNICZNA I CHEMICZNA
TERMODYNAMIKA TECHNICZNA I CHEMICZNA WYKŁAD IX RÓWNOWAGA FAZOWA W UKŁADZIE CIAŁO STAŁE-CIECZ (krystalizacja) ADSORPCJA KRYSTALIZACJA, ADSORPCJA 1 RÓWNOWAGA FAZOWA W UKŁADZIE CIAŁO STAŁE-CIECZ (krystalizacja)
Bardziej szczegółowoLaboratorium z chemii fizycznej. Zakres zagadnień na kolokwia
CHEMIA semestr III Laboratorium z chemii fizycznej Zakres zagadnień na kolokwia 1. Wymagania ogólne Podstawą przygotowania do ćwiczeń jest skrypt pt. Chemia fizyczna. Ćwiczenia laboratoryjne, praca zbiorowa
Bardziej szczegółowoWykład 3. Fizykochemia biopolimerów- wykład 3. Anna Ptaszek. 30 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład 3 - wykład 3 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 30 października 2013 1/56 Warunek równowagi fazowej Jakich układów dotyczy równowaga fazowa? Równowaga fazowa dotyczy układów: jednoskładnikowych
Bardziej szczegółowoSeria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii
Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii 8.1.21 Zad. 1. Obliczyć ciśnienie potrzebne do przemiany grafitu w diament w temperaturze 25 o C. Objętość właściwa (odwrotność gęstości)
Bardziej szczegółowoInstrukcja dla uczestnika
II edycja Konkursu Chemicznego Chemik dla uczniów szkół gimnazjalnych rok szkolny 2016/2017 Instrukcja dla uczestnika I etap Konkursu (etap szkolny) 1. Sprawdź, czy arkusz konkursowy, który otrzymałeś
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia z przyrodą
Biologia, I stopnia, stacjonarne, 2017/2018, sem. IV KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia z przyrodą.. (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa w j. ang. Chemia fizyczna II Physical Chemistry
Bardziej szczegółowoTemodynamika Roztwór N 2 i Ar (gazów doskonałych) ma wykładnik adiabaty κ = 1.5. Określić molowe udziały składników. 1.7
Temodynamika Zadania 2016 0 Oblicz: 1 1.1 10 cm na stopy, 60 stóp na metry, 50 ft 2 na metry. 45 m 2 na ft 2 g 40 cm na uncję na stopę sześcienną, na uncję na cal sześcienny 3 60 g cm na funt na stopę
Bardziej szczegółowoBADANIE RÓWNOWAG FAZOWYCH W UKŁADACH TRZECH CIECZY
Ćwiczenie 16 Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG FAZOWYCH W UKŁADACH TRZECH CIECZY Zagadnienia: Faza, składnik niezależny, liczba stopni swobody układu. Termodynamiczne kryterium równowagi
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej
Materiały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej Opracowali: Jarosław Chojnacki i Łukasz Ponikiewski, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdaoska, Gdaosk
Bardziej szczegółowoTERMOCHEMIA SPALANIA
TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoKI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa
Kinetyka chemiczna KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 fermentacja alkoholowa czynniki wpływaj ywające na szybkość reakcji chemicznych stęż ężenie reagentów w (lub ciśnienie gazów w jeżeli eli reakcja przebiega
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY
1 ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Poprawne rozwiązania zadań, uwzględniające
Bardziej szczegółowoa) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia
1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowoPodstawy termodynamiki
Podstawy termodynamiki Organizm żywy z punktu widzenia termodynamiki Parametry stanu Funkcje stanu: U, H, F, G, S I zasada termodynamiki i prawo Hessa II zasada termodynamiki Kierunek przemian w warunkach
Bardziej szczegółowoVII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015
II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 ETAP I 12.11.2014 r. Godz. 10.00-12.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Który z podanych zestawów zawiera wyłącznie
Bardziej szczegółowoĆwiczenia rachunkowe z termodynamiki technicznej i chemicznej Zalecane zadania kolokwium 2. (2014/15)
Ćwiczenia rachunkowe z termodynamiki technicznej i chemicznej Zalecane zadania kolokwium 2. (2014/15) (Uwaga! Liczba w nawiasie przy odpowiedzi oznacza numer zadania (zestaw.nr), którego rozwiązanie dostępne
Bardziej szczegółowo1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym
1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm
Bardziej szczegółowoPodstawowe definicje
Wprowadzenie do równowag fazowych () odstawowe definicje Faza dla danej substancji jej postać charakteryzująca się jednorodnym składem chemicznym i stanem fizycznym. W obrę bie fazy niektóre intensywne
Bardziej szczegółowoDRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI
DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI Procesy odwracalne i nieodwracalne termodynamicznie, samorzutne i niesamorzutne Proces nazywamy termodynamicznie odwracalnym, jeśli bez spowodowania zmian w otoczeniu możliwy
Bardziej szczegółowoKONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
... pieczątka nagłówkowa szkoły... kod pracy ucznia KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, Witaj w pierwszym etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję
Bardziej szczegółowoogromna liczba małych cząsteczek, doskonale elastycznych, poruszających się we wszystkich kierunkach, tory prostoliniowe, kierunek ruchu zmienia się
CHEMIA NIEORGANICZNA Dr hab. Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I pietro p. 138 WYKŁAD - STAN GAZOWY i CHEMIA GAZÓW kinetyczna teoria gazów ogromna liczba małych cząsteczek, doskonale
Bardziej szczegółowoSpis treści. PRZEDMOWA. 11 WYKAZ WAśNIEJSZYCH OZNACZEŃ. 13 I. POJĘCIA PODSTAWOWE W TERMODYNAMICE. 19
Spis treści PRZEDMOWA. 11 WYKAZ WAśNIEJSZYCH OZNACZEŃ. 13 I. POJĘCIA PODSTAWOWE W TERMODYNAMICE. 19 Wykład 1: WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU 19 1.1. Wstęp... 19 1.2. Metody badawcze termodynamiki... 21 1.3.
Bardziej szczegółowoKI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa
Kinetyka chemiczna KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 fermentacja alkoholowa czynniki wpływaj ywające na szybkość reakcji chemicznych stęż ężenie reagentów w (lub ciśnienie gazów w jeżeli eli reakcja przebiega
Bardziej szczegółowo14. IZOTERMA ROZPUSZCZALNOŚCI UKŁADU TRÓJSKŁADNIKOWEGO ROZPUSZCZALNIKÓW
14. IZOTERMA ROZPUSZCZALNOŚCI UKŁADU TRÓJSKŁADNIKOWEGO ROZPUSZCZALNIKÓW Zagadnienia teoretyczne Reguła faz Gibbsa. Definicja fazy, liczby składników i liczby stopni swobody. Wyznaczenie składu mieszaniny
Bardziej szczegółowoMateriał powtórzeniowy do sprawdzianu - reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne, szybkość reakcji chemicznych
Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne, szybkość reakcji chemicznych I. Reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne 1. Układ i otoczenie Układ - ogół substancji
Bardziej szczegółowoElektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1
Elektrochemia elektroliza Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 ELEKTROLIZA POLARYZACJA ELEKTROD Charakterystyka prądowo-napięciowa elektrolizy i sposób określenia napięcia rozkładu Wykład z Chemii Fizycznej
Bardziej szczegółowoZastosowanie programu DICTRA do symulacji numerycznej przemian fazowych w stopach technicznych kontrolowanych procesem dyfuzji" Roman Kuziak
Zastosowanie programu DICTRA do symulacji numerycznej przemian fazowych w stopach technicznych kontrolowanych procesem dyfuzji" Roman Kuziak Instytut Metalurgii Żelaza DICTRA jest pakietem komputerowym
Bardziej szczegółowoTERMOCHEMIA SPALANIA
TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie
Bardziej szczegółowoChemia. 3. Która z wymienionych substancji jest pierwiastkiem? A Powietrze. B Dwutlenek węgla. C Tlen. D Tlenek magnezu.
Chemia Zestaw I 1. Na lekcjach chemii badano właściwości: żelaza, węgla, cukru, miedzi i magnezu. Który z zestawów badanych substancji zawiera tylko niemetale? A Węgiel, siarka, tlen. B Węgiel, magnez,
Bardziej szczegółowoPrzemiany substancji
Przemiany substancji Poniżej przedstawiono graf pokazujący rodzaje przemian jaki ulegają substancje chemiczne. Przemiany substancji Przemiany chemiczne Przemiany fizyczne Objawy: - zmiania barwy, - efekty
Bardziej szczegółowoZadania pochodzą ze zbioru zadań P.W. Atkins, C.A. Trapp, M.P. Cady, C. Giunta, CHEMIA FIZYCZNA Zbiór zadań z rozwiązaniami, PWN, Warszawa 2001
Zadania pochodzą ze zbioru zadań P.W. Atkins, C.A. Trapp, M.P. Cady, C. Giunta, CHEMIA FIZYCZNA Zbiór zadań z rozwiązaniami, PWN, Warszawa 2001 I zasada termodynamiki - pojęcia podstawowe C2.4 Próbka zawierająca
Bardziej szczegółowoOpracował: dr inż. Tadeusz Lemek
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria i Gospodarka Wodna w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracował:
Bardziej szczegółowoTrójkąt Gibbsa Równowagi układów z ograniczoną mieszalnością składników Prawo podziału Nernsta
Termodynamiczny opis równowag w układach trójskładnikowych 3.4.1. Trójkąt Gibbsa 3.4.2. Równowagi układów z ograniczoną mieszalnością składników 3.4.3. Prawo podziału Nernsta Układy trójskładnikowe Liczba
Bardziej szczegółowoZadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013
Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej w
Bardziej szczegółowoPodstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA PROCESÓW KOROZJI WYSOKOTEMPERATUROWEJ
TERMODYNAMIKA PROCESÓW KOROZJI WYSOKOTEMPERATUROWEJ SCHEMAT PROCESU KOROZJI WYSOKOTEMPERATUROWEJ T = const p = const DIAGRAMY ELLINGHAM A-RICHARDSON A (RICHARDSON A-JEFFES A) S. Mrowec, An Introduction
Bardziej szczegółowo