LGD /2013 R/13/008/LGD WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 LGD /2013 R/13/008/LGD WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

2 I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontrolerzy Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej R/13/008/LGD Finansowanie przedszkoli przez Miasto Sopot Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku 1. Krystian Kułaga, doradca ekonomiczny, legitymacja służbowa nr Hanna Rybczyńska, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr z dnia 17 czerwca 2013 r. (dowód: akta kontroli str. 1-3) Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi nr 12 w Sopocie, ul. Oskara Kolberga 8, Sopot (dalej: Przedszkole ) Danuta Zbąska, Dyrektor Przedszkola (dowód: akta kontroli str. 4-5) Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej II. Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli ocenia: pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości 1, sposób realizacji wydatków budżetowych i ich rozliczenia w latach (I półrocze); pozytywnie wykonywanie w latach szkolnych 2011/2012 i 2012/2013 zadań związanych z przeprowadzaniem diagnozy przedszkolnej i sporządzaniem informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej oraz zapewnienie posiadania przez nauczycieli Przedszkola wymaganych kwalifikacji. Powyższe oceny uzasadniają przede wszystkim: prawidłowe przeznaczenie wydatków, tj. wyłącznie na działalność statutową Przedszkola; udzielanie zamówień publicznych zgodnie z obowiązującymi przepisami; rzetelne i terminowe sporządzenie rocznych sprawozdań budżetowych; prowadzenie i dokumentowanie analizy gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole oraz terminowe wydanie rodzicom dzieci informacji o stanie gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole podstawowej; posiadanie przez zatrudnionych w Przedszkolu nauczycieli wymaganych kwalifikacji. Stwierdzone nieprawidłowości w zakresie sposobu realizacji wydatków budżetowych dotyczyły: poniesienia czterech wydatków w łącznej wysokości 25,5 tys. zł, po terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań; zaklasyfikowania wydatków budżetowych w kwocie ogółem 167,6 tys. zł, do nieprawidłowych paragrafów klasyfikacji budżetowej. 1 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2

3 Opis stanu faktycznego III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Wydatki budżetowe i ich rozliczenie 1.1. W latach (I półrocze) Przedszkole zrealizowało wydatki budżetowe w łącznej wysokości 3.393,4 tys. zł, z tego: w 2011 r ,6 tys. zł 2 (98% planu), w 2012 r ,2 tys. zł 3 (99%) i w I półroczu 2013 r. 733,6 tys. zł 4 (52%). (dowód: akta kontroli str. 6-11) 1.2. Wielkość niezbędnych w kolejnych latach budżetowych środków finansowych na funkcjonowanie Przedszkola oszacowywano na podstawie przewidywanego wykonania planu wydatków w roku poprzedzającym rok, na który planowane były wydatki, w szczególności z uwzględnieniem: w 4010: etatów nauczycieli i innych pracowników Przedszkola wynikających z arkusza organizacyjnego tej placówki oraz ewentualnych odpraw i zasiłków; w 4260: prognozowanych podwyżek cen energii; w 4270: aktualnych potrzeb Przedszkola w zakresie bieżących remontów; na zasadach określonych przez Prezydenta Miasta Sopotu w zarządzeniach dotyczących przygotowania materiałów planistycznych do projektu budżetu miasta Sopotu na kolejny rok: , i Informacje o planowanych wydatkach Przedszkole przekazywało do Urzędu Miasta Sopotu. (dowód: akta kontroli str ) Dyrektor Przedszkola oświadczyła, że wysokość środków budżetowych w latach zapewniała prawidłową realizację zadań z zakresu kształcenia, wychowania i opieki. (dowód: akta kontroli str. 364) 1.3. W zakresie sposobu realizacji wydatków budżetowych analizą objęto 30 wybranych płatności (po 10 w każdym roku 8 ) związanych z zakupem materiałów, usług remontowych i pozostałych oraz wydatkami inwestycyjnymi w łącznej kwocie 201,0 tys. zł (6% wydatków ogółem), z tego: w 2011 r. 104,8 tys. zł, w 2012 r. 83,2 tys. zł i w I półroczu 2013 r. 13,0 tys. zł. Badane wydatki związane były z działalności statutową Przedszkola. Dotyczyły one m.in. wyposażenia tej placówki w niezbędny do jej bieżącego funkcjonowania sprzęt, urządzenia, programy komputerowe, materiały biurowe i artykuły do utrzymania czystości, napraw i remontów urządzeń oraz usług budowlanomontażowych i obowiązkowych przeglądów Przedszkola, a ponadto materiałów i usług związanych z utrzymaniem terenu wokół jego budynku, w tym placu zabaw. (dowód: akta kontroli str , , ) 1.4. Analizowane wydatki budżetowe zostały poniesione w wysokościach ustalonych w planie finansowym Przedszkola na dany rok budżetowy (w paragrafach 2 W rozdziale Przedszkola 1.256,8 tys. zł i w rozdziale Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli 3,8 tys. zł. 3 W rozdziale ,2 tys. zł i w rozdziale ,0 tys. zł. 4 W rozdziale ,0 tys. zł i w rozdziale ,6 tys. zł. 5 Zarządzenie nr 1210/2010 Prezydenta Miasta Sopotu z dnia 16 lipca 2010 r. w sprawie: przygotowania materiałów planistycznych do projektu budżetu miasta Sopotu na 2011 r. 6 Zarządzenie nr 276/2011 Prezydenta Miasta Sopotu z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie: przygotowania materiałów planistycznych do projektu budżetu miasta Sopotu na 2012 r. 7 Zarządzenie nr 664/2012 Prezydenta Miasta Sopotu z dnia 29 czerwca 2012 r. w sprawie: przygotowania materiałów planistycznych do projektu budżetu miasta Sopotu na 2013 r. 8 Spośród 10 wydatków badanych w każdym roku pięć to wydatki największe kwotowo, a kolejnych pięć wybrano losowo spośród pozostałych 15 wydatków o największej kwocie w danym roku. 3

4 klasyfikacji budżetowej, w których zostały zaplanowane), zgodnie z art. 44 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych 9. (dowód: akta kontroli str ) 1.5. Badane wydatki budżetowe, za wyjątkiem czterech niżej opisanych, zrealizowano w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Było to zgodne z art. 44 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy. Stwierdzono ponadto, że siedem wydatków zaklasyfikowano do nieprawidłowych paragrafów klasyfikacji budżetowej. Pozostałe wydatki ujęto w paragrafach zgodnych z załącznikiem nr 4 Klasyfikacja paragrafów wydatków i środków do rozporządzenia w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych 10. (dowód: akta kontroli str , ) 1.6. W okresie objętym kontrolą Przedszkole udzieliło na podstawie przepisów Prawa zamówień publicznych 11 jednego zamówienia pn. Wykonanie instalacji oddymiania. Instalacji sygnalizacji pożaru. Instalacji hydrantów wewnętrznych. Zabezpieczenia budowlane p.poż., o wartości 70,9 tys. zł (netto). (dowód: akta kontroli str , ) Postępowanie o udzielenie tego zamówienia (roboty budowlane) przeprowadzono zgodnie z przepisami określonymi w Prawie zamówień publicznych, w szczególności: powołano komisję przetargową do przeprowadzenia postępowania o udzielenie ww. zamówienia (art. 19 ustawy); osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia złożyły pisemne oświadczenie, o którym mowa w art. 17 ust. 2 ustawy; wartość zamówienia ustalono zgodnie z przepisami określonymi w art ustawy i w terminie określonym w art. 35 ust. 1 tej ustawy; opracowana specyfikacja istotnych warunków zamówienia (dalej: SIWZ ) zawierała elementy określone w art. 36 ust. 1 ustawy; ogłoszenie o zamówieniu zawierało elementy określone w art. 41 ustawy, a jego publikacja była zgodna z art. 40 ust. 1 i 2 ustawy (miejsce publicznie dostępne w Przedszkolu, strona internetowa Przedszkola, Biuletyn Zamówień Publicznych); wszystkie oferty uznane za ważne zostały złożone przed terminem określonym w SIWZ, a termin ten został określony odpowiednio w stosunku do daty zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych (art. 43 ust. 1 ustawy); każdy z wykonawców biorących udział w postępowaniu złożył wraz z ofertą oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu (art. 44 ustawy); z postępowania zostali wykluczeni wykonawcy podlegający wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1 i 2 ustawy; wszystkie oferty uznane za ważne zostały złożone w formie pisemnej i odpowiadały treści SIWZ (art. 82 ustawy); wybór najkorzystniejszej oferty nastąpił w oparciu o kryteria określone w SIWZ (art. 91 ust. 1 ustawy); Przedszkole zawiadomiło wszystkich wykonawców o wyborze najkorzystniejszej oferty (art. 92 ust. 1 ustawy); 9 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.). 10 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. Nr 38, poz. 207 ze zm.). 11 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.). 4

5 umowa została zawarta w terminie określonym w art. 94 ust. 1 pkt 2 ustawy, w formie pisemnej (art. 139 ust. 2) i na czas oznaczony (art. 142 ust. 1), a postanowienia zawarte w umowie nie zostały zmienione w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy (art. 144 ust. 1). Na realizację ww. zamówienia poniesiono w 2011 r. wydatek w terminie i w wysokości określonej w umowie zawartej z wykonawcą. (dowód: akta kontroli str. 43, 48-51, ) Do pozostałych wydatków nie stosowano przepisów Prawa zamówień publicznych, gdyż ich wartość nie przekroczyła wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14 tys. euro (art. 4 pkt 8 ww. ustawy). (dowód: akta kontroli str ) Dyrektor Przedszkola określiła zarządzeniem z r. 12 zasady udzielania zamówień publicznych poniżej kwoty euro. Przestrzeganie określonych w tym zarządzeniu procedur zbadano na podstawie jednego, najwyższego kwotowo zamówienia publicznego udzielonego w badanym okresie, które dotyczyło modernizacji dźwigu towarowego w budynku Przedszkola dostawy i montażu nowego dźwigu, demontażu starego dźwigu, o wartości 41,1 tys. zł netto (10,2 tys. euro 13 ). W wyniku analizy dokumentacji dotyczącej udzielenia ww. zamówienia stwierdzono, że zgodnie z regulaminem udzielania zamówień publicznych, stanowiącym załącznik do zarządzenia Dyrektora Przedszkola z r.: przeprowadzono rozeznanie i analizę rynku ( 3 ust. 1); zapytanie ofertowe skierowano do trzech wykonawców ( 6 ust. 1); z przeprowadzonego rozeznania i analizy rynku odpowiedzialny pracownik sporządził notatkę służbową ( 8 ust. 1). (dowód: akta kontroli str , ) 1.7. Badaniem jednostkowych sprawozdań budżetowych Przedszkola Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych (w pełnej szczegółowości klasyfikacji budżetowej) pod kątem ich zgodności z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej prowadzonej w Przedszkolu objęto roczne sprawozdania budżetowe za 2011 r. i 2012 r., w zakresie kwot wykazanych w kolumnach Wydatki wykonane i Zobowiązania ogółem. Oba sprawozdania zostały sporządzone prawidłowo, gdyż wykazane w nich kwoty były zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej prowadzonej w Przedszkolu ( 9 ust. 2 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej 14 oraz 8 ust. 2 pkt 3 i 4 załącznika nr 39 do tego rozporządzenia). (dowód: akta kontroli str. 6-9, ) 1.8. Roczne sprawozdania budżetowe Przedszkola Rb-28S za 2011 r. i 2012 r. zostały przekazane Prezydentowi Miasta Sopotu w dniach odpowiednio r. i r., tj. z zachowaniem terminu określonego w załączniku nr 44 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej. (dowód: akta kontroli str. 6-9) 12 W sprawie zasad udzielania zamówień publicznych w Przedszkolu Nr 12 w Sopocie, o wartości nieprzekraczającej wyrażonej w złotych równowartości kwoty euro. 13 Według kursu określonego w 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2011 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych (Dz.U. Nr 282, poz. 1650) kurs wynosił 4, Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. Nr 20, poz. 103). 5

6 Ustalone nieprawidłowości W wyniku badania 30 płatności stwierdzono, że siedem wydatków (ogółem 167,6 tys. zł, tj. 83% analizowanych) zaklasyfikowano do nieprawidłowych paragrafów klasyfikacji budżetowej, niezgodnie z załącznikiem nr 4 Klasyfikacja paragrafów wydatków i środków do rozporządzenia w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, tj.: a) do wydatków bieżących ( 4270 Zakup usług remontowych ), zamiast do wydatków majątkowych ( 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych ), zaklasyfikowano następujące wydatki, które nie były wydatkami za usługi remontowe, lecz wiązały się z budową nowych lub ulepszeniem istniejących środków trwałych: 87,3 tys. zł: za roboty budowlane w Przedszkolu wykonanie: instalacji oddymiania, instalacji sygnalizacji pożaru, zabezpieczeń budowlanych p.poż. (m.in. obudowanie klatki schodowej głównej ściankami przeszklonymi, wymiana istniejących drzwi do piwnicy na drzwi o klasie odporności EI30, dobudowa hydrantu w piwnicy), instalacji hydrantów wewnętrznych 15 ; kwotę 2,5 tys. zł: za nadzór inwestorski nad wykonaniem powyższych robót budowlanych 16 ; kwotę 50,5 tys. zł: za modernizację dźwigu towarowego dostawę i montaż nowego dźwigu, demontaż starego dźwigu 17 ; b) do wydatków majątkowych ( 6060 Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych ), zamiast do wydatków bieżących ( 4210 Zakup materiałów i wyposażenia ), zakwalifikowano wydatki na zakup sprzętu i urządzeń, których wartość jednostkowa nie przekroczyła kwoty, o której mowa w art. 16f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zł, tj. zakup: miesiarki spiralnej 3,0 tys. zł i taboretu gazowego 1,3 tys. zł 19 ; komputera dla intendentki 2,9 tys. zł 20 ; komputera do kadr i płac 3,5 tys. zł 21 ; c) do 4270 Zakup usług remontowych, zamiast do 4300 Zakup usług pozostałych, zaklasyfikowano wydatek w kwocie 16,6 tys. zł za wycinkę i nasadzenie drzew 22. Powyższe nieprawidłowości miały wpływ na dane wykazane w sprawozdaniach budżetowych Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych: roczne za 2011 r., w którym o kwotę ogółem 89,8 tys. zł zawyżono wydatki w 4270, a zaniżono w 6050 oraz o kwotę 4,3 tys. zł zawyżono w 6060, a zaniżono w 4210; roczne za 2012 r. w którym kwotę wydatków zawyżono w 4270 łącznie o 67,1 tys. zł i w 6060 o 2,9 tys. zł, a zaniżono w 4210 o 2,9 tys. zł, w 4300 o 16,6 tys. zł i w 6050 o 50,5 tys. zł; za I półrocze 2013 r., w którym o kwotę 3,5 tys. zł zawyżono wydatki w 6060 i zaniżono w (dowód: akta kontroli str. 6-11, 36-90, ) 15 F-ra nr 118/A/U/2011 z r. 16 R-ek nr 9/10/2011 z r. 17 F-ra nr z r. 18 Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.). 19 F-ra nr z r. 20 F-ra nr 95/2012 z r. 21 F-ra nr 85/2013 z r. (3.499,99 zł). 22 F-ra nr 07/10/2012 z r. 6

7 Główna Księgowa Przedszkola, do obowiązków której należało prawidłowe prowadzenie księgowości 23 wyjaśniła m.in., że powyższe nieprawidłowości wynikały: a) z niedostatecznego wyjaśnienia przez pracownika zajmującego się remontami w Przedszkolu istoty przeprowadzonych prac związanych z instalacją p.poż. i modernizacją windy; b) w przypadku miesiarki spiralnej, taboretu gazowego i komputerów, z zasugerowania się terminem ich używalności dłuższym niż trzy lata, które zdaniem NIK było błędne, gdyż obowiązujące przepisy nie określają dla środków trwałych takiego warunku. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości 24 przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki, a o ich zaliczeniu w jednostce budżetowej do podstawowych środków trwałych, których nabycie, wytworzenie lub ulepszenie finansowane jest wydatkami majątkowymi, decyduje wartość nakładów gdy przekracza zł (art. 16f i art. 16g ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych); c) z uwzględnienia wycinki i nasadzeń drzew w projekcie dokumentacji wymiany nawierzchni dróg i chodników, która ze względu na niewystarczające w 2012 r. środki finansowe nie została zrealizowana. Wykonano jedynie pilną wycinkę drzew, które zagrażały bezpieczeństwu dzieci na placu zabaw i nowe nasadzenia. W opinii NIK, powyższe nie usprawiedliwia błędnego zaklasyfikowania tego wydatku do 4270, gdyż wycinka i nasadzenie drzew nie było remontem, lecz zakupem innych niż remont usług ( 4300). (dowód: akta kontroli str ) W wyniku kontroli, w dniu r. Główna Księgowa Przedszkola dokonała przeksięgowań: a) zwiększając wartość budynku o nakłady poniesione na roboty budowlane i ich nadzór, związane z wykonaniem: instalacji oddymiania, instalacji sygnalizacji pożaru, zabezpieczeń budowlanych p.poż. i instalacji hydrantów wewnętrznych (ogółem 89,8 tys. zł); b) przyjmując na stan środków trwałych nowy dźwig towarowy o wartości 50,5 tys. zł; c) przenosząc wartości (łącznie 10,7 tys. zł): miesiarki spiralnej, taboretu gazowego i komputerów z konta 011 Środki trwałe, na konto 013 Pozostałe środki trwałe. (dowód: akta kontroli str ) Uwagi dotyczące badanej działalności Cztery wydatki (z 30 analizowanych) w wysokości ogółem 25,5 tys. zł, 13% badanych kwot, poniesiono po terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań, co naruszało art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, tj.: 0,5 tys. zł za naprawę centrali telefonicznej 25 zapłacono przelewem w dniu r., tj. osiem dni po terminie ( r.); 2,9 tys. zł za komputer dla intendentki 26 zapłacono przelewem w dniu r., tj. 21 dni po terminie ( r.); 16,6 tys. zł za wycinkę i nasadzenie drzew 27 zapłacono przelewem w dniu r., tj. pięć dni po terminie ( r.); 23 Zakres obowiązków z października 2002 r. 24 Dz.U. z 2013 r., poz. 330 ze zm. 25 F-ra nr 231/2011 z r. 26 F-ra nr 95/2012 z r. 27 F-ra nr 07/10/2012 z r. 7

8 5,5 tys. zł za patelnię elektryczną 28 zapłacono przelewem w dniu r., tj. dwa dni po terminie ( r.). Przedszkole posiadało środki pieniężne w wysokości zapewniającej terminową spłatę powyższych zobowiązań. Nie płaciło odsetek z tytułu opóźnień w uregulowaniu tych zobowiązań. Dostawcy towarów i wykonawcy usług nie naliczyli Przedszkolu odsetek za zwłokę. (dowód: akta kontroli str ) Z wyjaśnień Głównej Księgowej Przedszkola, do obowiązków której należało m.in. zorganizowanie sporządzania, przyjmowania obiegu i kontroli dokumentów w sposób zapewniający właściwy przebieg operacji gospodarczych, a ponadto prawidłowe i terminowe dokonywanie rozliczeń finansowych 29 wynikało, że powyższe opóźnienia spowodowane były przetrzymaniem faktur przez osoby odpowiedzialne za zakupy. Po otrzymaniu tych dowodów niezwłocznie uregulowano zobowiązania. Główna Księgowa oświadczyła ponadto, iż ze względu na nadmiar obowiązków i brak czasu nie opracowała zasad odnoszących się do zapewnienia terminowego regulowania zobowiązań. Zdaniem NIK, nieopracowanie takich zasad było jedną z przyczyn powstania powyższych nieprawidłowości. (dowód: akta kontroli str , 365) W wyniku kontroli Główna Księgowa opracowała, a Dyrektor Przedszkola zatwierdziła w dniu r. Zasady obiegu dokumentów finansowych zewnętrznych. Określono w nich m.in., że: dokumenty zewnętrzne, przekazane przez kontrahentów do Przedszkola, rejestrowane są niezależnie od sposobu ich przekazania w rejestrze (pkt 2); rejestracji faktur i innych dokumentów dokonuje intendentka (pkt 4); faktury winny być zarejestrowane w dniu, w którym wpłynęły do Przedszkola (pkt 5); w rejestrze faktur zamieszcza się informacje m.in. o dacie wpływu dokumentu i terminie zapłaty (pkt 7); na opracowanie faktur i oddanie ich do księgowości intendentka ma dwa dni (pkt 12). (dowód: akta kontroli str ) Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości 30, sposób realizacji wydatków budżetowych i ich rozliczenia. Opis stanu faktycznego 2. Realizacja wybranych zadań w zakresie kształcenia, wychowania i opieki 2.1. Dane charakteryzujące Przedszkole przedstawia zestawienie: L.p. Wyszczególnienie Stan na: r r Liczba oddziałów Liczba dzieci w oddziałach ogółem, w tym: liczba dzieci niepełnosprawnych Liczba pracowników pedagogicznych, z tego: F-ra nr z r. 29 Porównaj przypis Podobnie jak przy ocenie ogólnej, Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen cząstkowych dotyczących działalności w badanym obszarze: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 8

9 L.p. Wyszczególnienie Stan na: r r nauczyciele wychowania przedszkolnego logopeda nauczyciel wspomagający w grupie integracyjnej nauczyciel języka angielskiego nauczyciel religii Liczba pozostałych pracowników, z tego: pomoc nauczyciela pracownicy ekonomiczno-administracyjni pracownicy kuchni i stołówki pozostali pracownicy obsługi Opłaty miesięczne wnoszone przez rodziców (w zł): x x 5.1 opłata stała za pobyt dziecka w przedszkolu x x w wymierzę przekraczającym podstawę programową (5 godzin): opłata do 3 godzin ponad podstawę programową 170 zł 170 zł opłata do 4 godzin ponad podstawę programową zł opłata do 5 godzin ponad podstawę programową 199 zł 233 zł 5.2 opłaty za dodatkowe zajęcia (ponad podstawę x x programową) plastyka 30 zł 30 zł taniec 25 zł 25 zł język angielski (dodatkowy) - 32 zł 5.3 za wyżywienie dziecka (miesięcznie / dziennie) 120 zł / 6 zł x 20 dni 120 zł / 6 zł x20 dni 5.4 inne rada rodziców (dobrowolna opłata 35 ) 30 zł (miesięcznie) 30 zł (miesięcznie) 6 Zajęcia organizowane poza podstawą x x programową, finansowane przez rodziców w ramach opłaty z wierszy (liczba godzin w tygodniu w jednej grupie): plastyka 0,5 0, taniec 0,5 0, język angielski (dodatkowy) - 1 (dowód: akta kontroli str ) 2.2. W latach szkolnych 2011/2012 i 2012/2013 w Przedszkolu prowadzono (poprzez obserwacje pedagogiczne) i dokumentowano analizy gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna), co było zgodne z przepisami załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół 36 oraz 9 ust. 1, 29 ust. 3 lit. c i d, 30 ust. 2 lit. a, 31 ust. 1 lit. a i b statutu Przedszkola 37. Na podstawie arkuszy obserwacji pedagogicznych dziecka trzyletniego 38 oraz arkuszy oceny psychoruchowego rozwoju dziecka w wieku czterech lat 39, prowadzone były obserwacje dzieci najmłodszych. 31 Pracownik, który pomaga nauczycielowi przy sprawowaniu opieki nad dziećmi 3-letnimi. 32 Główna Księgowa (0,5 etatu), samodzielny referent (0,5 etatu), intendent (1 etat), specjalista ds. BHP (0,15 etatu). 33 Kucharka (1 etat), dwie pomoce kuchenne (2 etaty). 34 Woźny (1 etat), woźne oddziałowe (4 etaty). 35 Pieniądze przeznaczone m.in. na organizację teatrzyków, koncertów, wycieczek, zakup upominków dla dzieci odchodzących do szkoły. 36 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r., poz. 977). 37 Statut Przedszkola stanowi załącznik nr 1 do uchwały nr 5/P12/2011 Rady Pedagogicznej Przedszkola z dnia r. 38 Zakres tych arkuszy obejmował: relacje w kontaktach społecznych i postawy społeczne, czynności samoobsługowe i nawyki higieniczne, rozwój mowy i umiejętności porozumiewania się, umiejętność porównywania, grupowania oraz łączenia przyczyny ze skutkiem, dbałość o zdrowie i sprawność ruchową, rozumienie i stosowanie zasad bezpieczeństwa w zabawie i na drodze, uczestniczenie w przedstawieniach i wcielanie się w role, śpiewanie piosenek i wykazywanie poczucia rytmu, umiejętności 9

10 Wobec dzieci pięcio i sześcioletnich prowadzone były analizy gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole. Ich wyniki analizowane były dwukrotnie w ciągu roku szkolnego: wstępna diagnoza na początku roku szkolnego w październiku, a końcowa, po pół roku w kwietniu. Po wstępnej diagnozie nauczyciele informowali rodziców o wynikach i wnioskach dotyczących ich dzieci. W razie potrzeby, opracowywali plany pracy indywidualnej oraz indywidualne programy wspomagania i korygowania rozwoju dziecka. W roku szkolnym 2011/2012 po diagnozie wstępnej nie wyłoniono dzieci, które wymagały pracy w oparciu o indywidualny program wspomagania i korygowania rozwoju, natomiast w roku 2012/2013 opracowano sześć programów: dwa programy rozwijające sprawność manualną i grafomotoryczną oraz percepcję wzrokowo-słuchową; dwa programy wspomagające dziecko z nadpobudliwością psychoruchową; dwa programy wspomagające koordynację słuchowo-wzrokowo-ruchową, małą i dużą motorykę. Ponadto w latach 2011/2012 i 2012/2013 opracowano po cztery indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. W badanym okresie zdiagnozowano również w Przedszkolu dzieci wymagające pogłębionej diagnozy związanej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Takie badania przeprowadziła poradnia psychologiczno-pedagogiczna i wydała opinie: w 2011 r. jedną, w 2012 r. trzy i w I półroczu 2013 r. jedną. (dowód: akta kontroli str , ) 2.3. Przedszkole sporządziło informacje o stanie gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole podstawowej, które objęte były w tej placówce wychowaniem przedszkolnym w latach szkolnych 2011/2012 i 2012/2013. Informacje przekazano rodzicom tych dzieci do końca kwietnia odpowiednio: 2012 r. (55 informacji) i 2013 r. (68 informacji), stosownie do 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych 40, zgodnie z którym informacje te wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej. Dyrektor Przedszkola oświadczyła, że wszystkie dzieci sześcioletnie, których rodzicom w latach szkolnych 2011/2012 i 2012/2013 (po 23 dzieci) wydano powyższe informacje, rozpoczęły naukę w klasie I szkoły podstawowej. W przypadku dzieci pięcioletnich, ośmioro z roku szkolnego 2011/2012 i czworo z roku 2012/2013 rozpoczęło naukę w klasie I, a w Przedszkolu pozostało odpowiednio 24 i 41 dzieci. (dowód: akta kontroli str , ) 2.4. Zatrudnieni w Przedszkolu nauczyciele posiadali kwalifikacje wymagane rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół twórcze, umiejętności konstrukcyjne oraz wiedza i świecie techniki i zawodach, rozpoznawanie zjawisko atmosferycznych w różnych porach roku, znajomość różnych środowisk przyrodniczych i świadomość konieczności ich szanowania, orientację przestrzenną oraz dostrzeganie powtarzalności układów i następstw czasu, umiejętność liczenia i rozpoznawania kształtów geometrycznych, percepcję wzrokową i słuchową, rozumienie związków rodzinnych i wiedzę o kraju ojczystym. 39 Zakres tych arkuszy obejmował: sprawność ruchową, czynności samoobsługowe, manipulację i sprawność rysowania, spostrzeganie wzrokowe, spostrzeganie słuchowe, mowę, myślenie, matematykę, emocje i funkcjonowanie w grupie. 40 Dz.U. Nr 97, poz. 624 ze zm. 10

11 i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli 41 : a) nauczyciele prowadzący zajęcia wychowania przedszkolnego ukończyli: studium wychowania przedszkolnego, tj. zakład kształcenia nauczycieli w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom ( 4 ust. 1 pkt 2), lub wyższe studia zawodowe w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, tj. studia wyższe na kierunku pedagogika w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym ( 4 ust. 2 pkt 1), lub studia magisterskie na kierunku historia i studia podyplomowe w zakresie wczesnej edukacji oraz posiadali przygotowanie pedagogiczne ( 4 ust. 1 pkt 1 w związku z 2 ust. 1 pkt 3); b) nauczyciel-logopeda: ukończył studia magisterskie w zakresie logopedii oraz posiadał przygotowanie pedagogiczne ( 21 ust. 1 pkt 1); c) nauczyciel języka angielskiego ukończył wyższe studia zawodowe w zakresie wczesnej edukacji z językiem angielskim i posiadał przygotowanie pedagogiczne ( 11 ust. 2 pkt 2 lit. b); d) nauczyciel religii ukończył wyższe studia teologiczne i posiadał przygotowanie katechetyczno-pedagogiczne ( 7 ww. rozporządzenia w związku z 1 pkt 2 i 2 porozumienia pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 6 września 2000 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii 42. Nauczyciel wspomagający w oddziale integracyjnym ukończył natomiast wyższe studia zawodowe w zakresie edukacji elementarnej i oligofrenopedagogiki, tj. posiadał kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej ( 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych 43 ). (dowód: akta kontroli str , ) W działalności Przedszkola w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonywanie zadań związanych z przeprowadzaniem diagnozy przedszkolnej i sporządzaniem informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej oraz zapewnienie posiadania przez nauczycieli Przedszkola odpowiednich kwalifikacji. 3. Wyniki kontroli przeprowadzonej przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku Opis stanu faktycznego Kuratorium Oświaty w Gdańsku, na zlecenie Najwyższej Izby Kontroli 44, przeprowadziło kontrolę doraźną w Przedszkolu, którą objęto organizację oddziałów przedszkolnych oraz realizację podstawy programowej. Z ustaleń tej kontroli przeprowadzonej r. wynika m.in., że: a) statut Przedszkola, zgodnie z przepisami załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół 45 określał: 41 Dz.U. Nr 50, poz. 400 ze zm. 42 Dz.Urz. MEN Nr 4, poz Dz.U. Nr 228, poz ze zm. 44 Art. 12 pkt 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2012 r., poz. 82 ze zm.). 11

12 cele i zadania wynikające z przepisów prawa w zakresie: udzielania dzieciom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, organizowania opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi i umożliwienia dzieciom podtrzymania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej ( 2 ust. 1 pkt 1); sposób realizacji zadań, z uwzględnieniem wspomagania indywidualnego rozwoju dziecka oraz wspomagania rodziny w wychowaniu dziecka i przygotowania go do nauki w szkole, a w przypadku dzieci niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i stopnia niepełnosprawności, sposób sprawowania opieki nad dziećmi w czasie zajęć realizowanych poza placówką, szczegółowe zasady przyprowadzania i odbierania dzieci przez rodziców lub upoważnioną przez nich osobę ( 2 ust. 1 pkt 2-4); szczegółowo zakres zadań nauczycieli prowadzących zajęcia w oddziale w Przedszkolu związanych z: współdziałaniem z rodzicami w sprawach nauczania i wychowania dzieci, planowaniem i prowadzeniem pracy wychowawczo-dydaktycznej oraz odpowiedzialnością za jej jakość, prowadzeniem obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie i zabezpieczenie potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji ( 15 ust. 1 pkt 1-3); b) praca wychowawczo-dydaktyczna i opiekuńcza prowadzona była na podstawie programu wychowania przedszkolnego ( 6 ust. 1 ww. rozporządzenia); c) zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobem realizacji, które określono w załączniku nr 1 do rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół: nauczyciele prowadzili i dokumentowali (nie częściej niż dwa razy w semestrze) obserwacje pedagogiczne mające na celu m.in. poznanie potrzeb rozwojowych dzieci; nauczyciele realizujący zadania obejmujące zakres treści programowej zachowywali zalecane proporcje zagospodarowania czasu przebywania w przedszkolu w rozliczeniu tygodniowym: więcej niż jedną piątą czasu przeznaczano na zabawę, jedną piątą czasu dzieci spędzały na świeżym powietrzu (m.in. na placu zabaw, boisku Przedszkola itp.), jedną piątą czasu zajmowały zajęcia dydaktyczne; d) wyniki przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej zostały wykorzystane m.in. do opracowania i realizacji indywidualnych programów wspomagania i korygowania rozwoju dzieci oraz opracowania informacji o stanie gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej; e) dzieci na zajęciach obejmujących zakres treści podstawy programowej więcej niż osiem razy w ciągu roku śpiewały piosenki, muzykowały, tańczyły, występowały w małych formach teatralnych, rysowały i malowały, poznawały zabytki i dzieła sztuki regionu, poznawały tradycję i obrzędy ludowe regionu; f) dzieci miały możliwość poza Przedszkolem: zwiedzić wystawę w muzeum (dwa razy) oraz uczestniczyć w innych wydarzeniach; g) dzieci miały możliwość uczestniczyć w wydarzeniach artystyczno-kulturalnych zorganizowanych przez instytucje zewnętrzne w Przedszkolu: obejrzeć sztukę teatralną (osiem razy) i wysłuchać koncertu muzycznego/wokalnego (pięć razy); h) dzieci realizowały więcej niż osiem razy w ciągu roku treści z zakresu edukacji prozdrowotnej; 45 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 61, poz. 624 ze zm.). 12

13 i) rodzice dzieci byli informowani w trakcie roku o realizowanym programie wychowania przedszkolnego, ofercie zajęć dodatkowych, diagnozie gotowości szkolnej, organizacji zajęć w Przedszkolu; j) w Przedszkolu były warunki lokalowe niezbędne do pełnej realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego (sale: dydaktyczne, terapeutyczna i korekcyjna oraz plac zabaw); k) Przedszkole wyposażone było w środki dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego. (dowód: akta kontroli str ) Wizytatorzy Kuratorium Oświaty w Gdańsku stwierdzili następujące nieprawidłowości: statut Przedszkola nie określał szczegółowo zakresu zadań nauczycieli związanych ze współpracą ze specjalistami świadczącymi pomoc psychologiczno-pedagogiczną, opiekę zdrowotną i inną ( 15 ust. 1 pkt 4 załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół); liczba dzieci w oddziałach przedszkolnych (grupach) przekraczała limity określone w 5 ust. 2 (25 dzieci), a w oddziale integracyjnym w 5 ust. 3 (20 dzieci) załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (we wrześniu 2012 r. trzy grupy liczyły po 27 osób, w październiku 2012 r. stan dzieci w dwóch grupach wynosił po 27, od listopada 2012 r. do kwietnia 2013 r. dwie grupy liczyły po 26 dzieci, a jedna 27, w maju i czerwcu 2013 r. w trzech grupach było po 26 dzieci. W przypadku oddziału integracyjnego, w kwietniu, maju i czerwcu 2013 r. grupa liczyła 21 dzieci); i wydali zalecenia, które dotyczyły: szczegółowego określenia w statucie Przedszkola zakresu zadań nauczycieli związanych ze współpracą ze specjalistami świadczącymi pomoc psychologiczno-pedagogiczną, opiekę zdrowotną i inną; nieprzekraczania w oddziałach liczby 25 dzieci, a w oddziale integracyjnym 20. (dowód: akta kontroli str ) Wniosek pokontrolny Prawo zgłoszenia zastrzeżeń IV. Wnioski Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 46, wnosi o podjęcie działań zapewniających prawidłowe klasyfikowanie wydatków budżetowych. V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Gdańsku. 46 Dz.U. z 2012 r., poz. 82 ze zm. 13

14 Obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwagi i wykonania wniosku Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli, w terminie 30 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania uwagi i wykonania wniosku pokontrolnego oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego. Gdańsk, dnia 24 lipca 2013 r. Kontrolerzy Krystian Kułaga doradca ekonomiczny Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku Dyrektor podpis podpis Hanna Rybczyńska główny specjalista kontroli państwowej... podpis 14