GEOGRAFIA. karty pracy klasa 1 gimnazjum

Transkrypt

1 GEOGRAFIA karty pracy klasa 1 gimnazjum Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2012

2 Numer zadania Test Karty pracy Zadania wyrównujące Zadania utrwalające Zadania rozwijające WRZESIEŃ 2012

3 ZADANIA WYRÓWNUJĄCE Geografia w pierwszej klasie gimnazjum Zadanie 1. Na rysunkach przedstawiono cień rzucany w południe słoneczne w pierwszych dniach astronomicznych pór roku przez drzewo rosnące w wybranej miejscowości w Polsce. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. W Polsce najkrótszy cień rzucają przedmioty w południe słoneczne w pierwszym dniu A. wiosny. B. lata. C. jesieni. D. zimy. Im wyżej nad horyzontem znajduje się Słońce w południe słoneczne, tym cień rzucany w tym momencie przez przedmioty jest krótszy. Wskaż porę roku, w której Słońce w Polsce znajduje się najwyżej nad horyzontem. Zadanie 2. Na rysunku przedstawiającym linię widnokręgu oraz miejsce obserwacji oznaczono numerami od 1 do 6 miejsca wschodu i zachodu Słońca w różnych dniach w roku. Uzupełnij zdanie. Wpisz w każdą lukę numer, którym oznaczono na linii widnokręgu właściwy punkt. W pierwszym dniu astronomicznej wiosny Słońce wschodzi w punkcie oznaczonym numerem, a zachodzi w punkcie oznaczonym numerem. W pierwszym dniu astronomicznej wiosny długość trwania dnia jest równa długości trwania nocy. W tym dniu Słońce znajduje się tak samo długo nad horyzontem jak i pod nim. WRZESIEŃ

4 Zadanie 3. Uzupełnij zdanie. Wpisz w lukę właściwe określenie wybrane z podanych w ramce. wschodu zachodu górowania W pozornej wędrówce po niebie Słońce osiąga w ciągu dnia największą wysokość nad horyzontem w momencie. W czasie wschodu i w czasie zachodu Słońce znajduje się na linii horyzontu. Zadanie 4. Na rysunku za pomocą poziomic przedstawiono jedną z form terenu. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Rysunek poziomicowy przedstawia A. dolinę. B. kotlinę. C. pagórek. D. pagórek i dolinę. Opisane na rysunku wartości poziomic maleją w kierunku środka, co oznacza, że w tym kierunku teren opada. Zadanie 5. Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Które z wymienionych określeń są nazwami składników pogody? A. Wiatr. B. Termometr. C. Wiatromierz. D. Temperatura powietrza. Jeśli masz trudności ze wskazaniem poprawnej odpowiedzi, sprawdź prognozę pogody (np. w telewizji, w internecie). W każdej prognozie przedstawia się kilka składników pogody. Dwa z wymienionych w zadaniu określeń są jednymi z wielu składników pogody. 4 WRZESIEŃ 2012

5 Zadanie 6. Na rysunku poziomicowym przedstawiono wypukłą formę terenu. Korzystając z rysunku, wykonaj polecenia Podaj wysokość bezwzględną punktu A. Wpisz w lukę właściwą wartość. Punkt A leży na wysokości m n.p.m O ile metrów wyżej położony jest punkt B w stosunku do punktu A? Wykonaj obliczenia i wpisz w lukę odpowiedź. Punkt B leży o m wyżej niż punkt A Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Punkt B położony jest na stoku A. północnym. B. południowym. C. wschodnim. D. zachodnim. Wartości wysokości bezwzględnych punktów A i B są opisane na poziomicach. Na rysunku strzałką wskazano kierunek północny. Zadanie 7. Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Które z wymienionych określeń są nazwami osadów atmosferycznych? A. Deszcz. B. Śnieg. C. Rosa. D. Szron. Para wodna zawarta w atmosferze trafia na powierzchnię ziemi w postaci opadów i osadów atmosferycznych. Osady atmosferyczne w odróżnieniu od opadów nie spadają z chmur, lecz tworzą się na powierzchni gruntu i na przedmiotach terenowych. WRZESIEŃ

6 Zadanie 8. Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Które z wymienionych elementów krajobrazu zostały wytworzone przez człowieka? A. Las. B. Kamieniołom. C. Zatoka morska. D. Jezioro zaporowe. W krajobrazie występują elementy naturalne (powstałe bez ingerencji człowieka) oraz wytworzone przez człowieka. Człowiek, poprzez swoją działalność, może powodować powstawanie nowych składników krajobrazu lub przekształcać istniejące składniki krajobrazu naturalnego. Na przykład może zmieniać rzeźbę terenu, naturalną szatę roślinną, tworzyć sztuczne zbiorniki wodne. Zadanie 9. Na rysunku przedstawiono meandrującą rzekę. Uzupełnij zdanie. Wpisz w lukę odpowiedni numer. Lewy brzeg rzeki oznaczono numerem. Ustalając prawy lub lewy brzeg rzeki, należy zwrócić się twarzą w kierunku, w którym płynie rzeka. Wówczas prawa ręka wskaże brzeg prawy, a lewa brzeg lewy. Zadanie 10. Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Które z podanych określeń odnoszą się do skutków ruchu obrotowego Ziemi? A. Pory roku. B. Następstwo dnia i nocy. C. Zmiana długości dnia i nocy w ciągu roku. D. Pozorna wędrówka Słońca na niebie w ciągu dnia. Ziemia, wykonując ruch obrotowy, obraca się wokół własnej osi. Pełny obrót trwa dobę. Następstwami tego ruchu są te z wymienionych zjawisk, które powtarzają się w cyklu dobowym. 6 WRZESIEŃ 2012

7 Zadanie 11. Na rysunku siatki geograficznej numerami od 1 do 7 oznaczono wybrane równoleżniki oraz bieguny. Korzystając z rysunku, wykonaj polecenia Uzupełnij zdanie. Wpisz w każdą lukę odpowiednie określenie wybrane z podanych w ramce. równik zwrotnik Koziorożca zwrotnik Raka biegun północny biegun południowy koło podbiegunowe północne koło podbiegunowe południowe Na rysunku numerem 1 oznaczono, a numerem Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Półkula północna rozciąga się A. od równika do bieguna północnego. B. od zwrotnika Raka do bieguna północnego. C. od zwrotnika Koziorożca do bieguna północnego. D. od równika do koła podbiegunowego północnego. Siatka geograficzna składa się z południków i równoleżników. Najdłuższym równoleżnikiem jest równik. Południki zbiegają się w biegunach. W rozróżnieniu, który z biegunów jest biegunem północnym, a który południowym, należy wykorzystać rysunek przedstawiający kontynenty. Zadanie 12. Na podstawie podanych informacji rozpoznaj kontynent lub ocean. Wpisz w każdą lukę nazwę właściwego oceanu lub kontynentu Ocean, który od zachodu oblewa Europę. Jest to Ocean Ocean, który od wschodu oblewa Afrykę. Jest to Ocean Kontynent położony w całości na półkuli zachodniej, przez który przechodzi równik. Jest to Kontynent, na którym znajduje się biegun południowy. Jest to. Sprawdź poprawność wykonania zadania, korzystając z odpowiednich map w atlasie geograficznym. WRZESIEŃ

8 Zadanie 13. Na mapie podpisano nazwy sześciu europejskich miast. Korzystając z zamieszczonej mapy Europy, wykonaj polecenia Wpisz nazwę miasta, wybranego spośród podpisanych na mapie, które znajduje się na północ od Warszawy Podaj współrzędne geograficzne Warszawy (z dokładnością do 2 ). szerokość geograficzna: długość geograficzna: Wpisz nazwę miasta, wybraną spośród zaznaczonych na mapie, w którym tego samego dnia Słońce wschodzi najwcześniej. Słońce najwcześniej wschodzi w. Górna ramka mapy wskazuje kierunek północny. Wartość szerokości geograficznej odczytujemy na równoleżnikach, natomiast wartość długości geograficznej odczytujemy na południkach. Pamiętaj o wpisaniu wartości współrzędnych geograficznych i oznaczeń kierunków geograficznych (N północ, E wschód). Ziemia, wykonując ruch obrotowy, obraca się z zachodu na wschód, czyli miejsca położone bardziej na zachód mają czas wcześniejszy niż miejsca położone bardziej na wschód. 8 WRZESIEŃ 2012

9 Zadanie 14. Na mapie świata literami od A do D oznaczono oceany, a numerami od 1 do 7 kontynenty. Przyporządkowuj podanym nazwom kontynentów i oceanów właściwe oznaczenia na mapie. Wpisz w odpowiednie komórki tabeli właściwe numery lub litery. Kontynent Numer na mapie Europa Azja Afryka Ocean Litera na mapie Ocean Atlantycki Ocean Spokojny Ocean Indyjski Przyporządkowanie oznaczeń zacznij od tych obiektów, do których lokalizacji nie masz wątpliwości. Sprawdź poprawność wykonania zadania, korzystając z odpowiednich map w atlasie geograficznym. WRZESIEŃ

10 Zadanie 15. Opis dotyczy jednej z formacji roślinnych występujących na Ziemi. Jest to najbujniejsza ze wszystkich formacji roślinnych występujących na Ziemi. Występuje w niej bardzo wiele gatunków roślin, z przewagą drzew o wielopiętrowym układzie. Liczne liany wykorzystują pnie i konary drzew, by piąć się ku światłu słonecznemu. Zaznacz nazwę formacji roślinnej, której dotyczy podany opis. A. Sawanna. B. Tajga. C. Tundra. D. Las równikowy. Rozwojowi tak bujnej roślinności sprzyjają dogodne warunki naturalne, wysoka temperatura powietrza i duża ilość opadów. Wskaż na mapie Afryki i Ameryki Południowej obszary o takich warunkach atmosferycznych i sprawdź na mapie przedstawiającej naturalną szatę roślinną na Ziemi, która z wymienionych formacji roślinnych występuje na tych obszarach. Zadanie 16. Na mapie numerami od 1 do 5 wskazano miejsca położone na obszarach występowania wybranych formacji roślinnych na Ziemi. Każdej z podanych formacji roślinnych przyporządkuj miejsce położone na jej obszarze. Wpisz w każdą lukę odpowiedni numer miejsca. pustynia tajga Po wykonaniu zadania sprawdź na mapie przedstawiającej naturalną szatę roślinną na Ziemi zasięgi występowania tajgi i największej na Ziemi pustyni. 10 WRZESIEŃ 2012

11 Zadanie 17. Na mapie numerami od 1 do 7 oznaczono państwa sąsiadujące z Polską. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki właściwe nazwy państw oraz ich stolic wybrane z podanych. Rosja Ukraina Białoruś Słowacja Czechy Litwa Niemcy Kijów Moskwa Bratysława Praga Berlin Mińsk Wilno Numer na mapie Nazwa państwa Nazwa stolicy Sprawdź poprawność wykonania zadania, korzystając z mapy politycznej Europy. WRZESIEŃ

12 Zadanie 18. Na mapie numerami od 1 do 11 oznaczono miejsca położone na obszarze wybranych krain geograficznych Polski. Którymi numerami oznaczono miejsca położone na obszarze wymienionych krain geograficznych? Wpisz w każdą lukę właściwy numer. Karkonosze Tatry Pojezierze Mazurskie W zlokalizowaniu podanych krain geograficznych pomogą ci podane informacje. W Karkonoszach znajduje się najwyższy szczyt Sudetów. Tatry są najwyższym pasmem górskim w Karpatach. Pojezierze Mazurskie położone jest na wschód od Wisły. Zadanie 19. Na podstawie podanych informacji rozpoznaj krainy geograficzne Polski. Wpisz w każdą lukę nazwę krainy geograficznej, której dotyczy podany opis. Nazwy krain wybierz z podanych w ramce. Tatry Karkonosze Pojezierze Mazurskie Żuławy Wiślane Nizina Szczecińska Kraina powstała u ujścia Wisły z nanosów, które osadziła ta rzeka. Wytworzyły się na nich bardzo żyzne gleby mady, które sprzyjają rozwojowi rolnictwa Najwyższe góry w Polsce. Mają strome stoki i ostre wierzchołki. Jednym z ich szczytów jest Kasprowy Wierch, a doliną chętnie odwiedzaną przez turystów jest Dolina Kościeliska. Dwie spośród wymienionych krain geograficznych znajdują się u ujścia największych polskich rzek. Drugi człon nazwy jednoznacznie wskazuje poprawną odpowiedź. Wśród podanych krain tylko dwie pierwsze są obszarami górskimi. Sprawdź poprawność wykonania zadania, korzystając z mapy fizycznej Polski. 12 WRZESIEŃ 2012

13 Zadanie 20. Na mapie numerami od 1 do 23 oznaczono położenie wybranych parków narodowych Polski. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki numery, którymi na mapie oznaczono położenie podanych parków narodowych. Nazwa parku narodowego Tatrzański Park Narodowy Numer na mapie Białowieski Park Narodowy Karkonoski Park Narodowy W Tatrzańskim Parku Narodowym chroniony jest krajobraz najwyższych polskich gór. W Białowieskim Parku Narodowym ochronie podlega puszcza będąca największym zachowanym w naturalnym stanie kompleksem leśnym na Niżu Europejskim. Karkonoski Park Narodowy obejmuje swym zasięgiem najwyższe partie Sudetów. Sprawdź poprawność wykonania zadania, korzystając z mapy Polski dotyczącej ochrony przyrody. WRZESIEŃ

14 ZADANIA UTRWALAJĄCE Geografia w pierwszej klasie gimnazjum Zadanie 1. Na rysunkach przedstawiono cień rzucany w południe słoneczne w pierwszych dniach astronomicznych pór roku przez drzewo rosnące w wybranej miejscowości w Polsce. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Na rysunku oznaczonym numerem 1 przedstawiono sytuację w pierwszym dniu A. wiosny. B. lata. C. jesieni. D. zimy. Zadanie 2. Na rysunku zaznaczono miejsce wschodu i zachodu Słońca na linii widnokręgu w jednej z miejscowości w Polsce. Uzupełnij zdanie. Wpisz w lukę nazwę astronomicznej pory roku, której dotyczy przedstawiona na rysunku sytuacja. Potrzebne określenia wybierz z ramki. wiosny jesieni lata zimy Na rysunku przedstawiono miejsca wschodu i zachodu Słońca w jednym z dni. Zadanie 3. Zaznacz dwa zestawy nazw składników krajobrazu zawierające wyłącznie składniki krajobrazu naturalnego. A. Sad, łąka. B. Las, rzeka. C. Jezioro, plaża. D. Jezioro, nasyp kolejowy. 14 WRZESIEŃ 2012

15 Zadanie 4. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. Geografia w pierwszej klasie gimnazjum Latem w Polsce w czasie górowania obserwator widzi Słońce pionowo nad swoją głową. Zimą w Polsce Słońce w czasie górowania znajduje się niżej nad horyzontem niż jesienią. W Polsce każdego dnia w roku Słońce w czasie górowania znajduje się po południowej stronie nieba. P / F P / F P / F 4.4 W Polsce nie można obserwować górowania Słońca. P / F Zadanie 5. Na rysunku za pomocą poziomic przedstawiono dwie formy terenu. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Na rysunku poziomicowym przedstawiono A. dwie kotliny. B. dolinę i kotlinę. C. dwa wzniesienia. D. kotlinę i wzniesienie. Zadanie 6. Na rysunku poziomicowym przedstawiono wypukłą formę terenu. Korzystając z rysunku poziomicowego, wykonaj polecenia Wpisz w lukę wartość wysokości bezwzględnej szczytu. Wysokość bezwzględna szczytu wynosi m n.p.m Jaką wysokość pokona turysta, wchodząc od podnóża na szczyt przedstawionej formy terenu? Wykonaj obliczenia i wpisz odpowiedź w lukę. Należy pokonać m wysokości Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Punkt A położony jest na stoku A. północno-zachodnim. B. północno-wschodnim. C. południowo-zachodnim. D. południowo-wschodnim. WRZESIEŃ

16 Zadanie 7. Zaznacz zestaw, w którym obydwa określenia są składnikami pogody. A. Wiatr, barometr. B. Wiatromierz, zachmurzenie. C. Temperatura powietrza, opady. D. Temperatura powietrza, parowanie. Geografia w pierwszej klasie gimnazjum Zadanie 8. Zaznacz zestaw, w którym obydwa określenia są nazwami osadów atmosferycznych. A. Mżawka, mgła. B. Mgła, szron. C. Szadź, gołoledź. D. Gołoledź, mgła. Zadanie 9. Na którym brzegu rzeki rośnie las? Podkreśl w zdaniu jeden z wyróżnionych wyrazów, tak aby zdanie zawierało prawdziwą informację odnoszącą się do sytuacji przedstawionej na rysunku. Las rośnie na prawym / lewym brzegu rzeki. Zadanie 10. Na rysunku siatki geograficznej numerami od 1 do 7 oznaczono wybrane równoleżniki oraz bieguny. Korzystając z rysunku, wykonaj polecenia Uzupełnij zdanie. Wpisz w każdą lukę odpowiednie określenie wybrane z podanych w ramce. równik zwrotnik Koziorożca zwrotnik Raka biegun północny biegun południowy koło podbiegunowe północne koło podbiegunowe południowe Na rysunku numerem 2 oznaczono, a numerem 6 oznaczono Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Półkula południowa rozciąga się A. od równika do bieguna południowego. B. od zwrotnika Raka do bieguna południowego. C. od zwrotnika Koziorożca do bieguna południowego. D. od zwrotnika Raka do koła podbiegunowego południowego. 16 WRZESIEŃ 2012

17 Zadanie 11. Zaznacz dwie poprawne odpowiedzi. Które z podanych zdań zawierają prawdziwe informacje o następstwach ruchów Ziemi? A. Następstwem ruchu obiegowego Ziemi jest występowanie astronomicznych pór roku. B. Następstwem ruchu obrotowego Ziemi jest jej obrót wokół własnej osi. C. Następstwem ruchu obrotowego jest występowanie dni i nocy. D. Następstwem ruchu obiegowego Ziemi jest górowanie Słońca. Zadanie 12. Na mapie podpisano nazwy sześciu europejskich miast. Korzystając z zamieszczonej mapy, wykonaj polecenia Zaznacz nazwę miasta, które znajduje się na południowy wschód od Paryża. A. Lizbona. B. Warszawa. C. Rzym. D. Sztokholm Podaj współrzędne geograficzne Rzymu (z dokładnością do 1 ). szerokość geograficzna: długość geograficzna: Uzupełnij zdanie. Wpisz nazwę miasta, wybraną spośród napisanych na mapie, w którym Słońce tego samego dnia zachodzi najwcześniej. Słońce najwcześniej zachodzi w. WRZESIEŃ

18 Zadanie 13. Na mapie świata literami od A do D oznaczono oceany, a numerami od 1 do 7 kontynenty. Przyporządkuj podanym nazwom kontynentów i oceanów właściwe oznaczenia na mapie. Wpisz w odpowiednie komórki tabeli właściwe numery lub litery. Kontynent Numer na mapie Ocean Litera na mapie Ameryka Południowa Afryka Europa Ocean Atlantycki Ocean Spokojny Ocean Indyjski Zadanie 14. Na podstawie podanych informacji rozpoznaj kontynent lub ocean. Wpisz w każdą lukę nazwę właściwego kontynentu lub oceanu Kontynent położony na półkuli północnej. Od zachodu oblewają go wody Oceanu Spokojnego, a od wschodu Oceanu Atlantyckiego. Jest to Kontynent położony na półkuli wschodniej. Oblewają go wody trzech oceanów: Arktycznego, Spokojnego i Indyjskiego. Jest to Jedyny ocean położony w całości na półkuli północnej. Jest to Ocean Ocean oddzielający Europę od Ameryki Północnej. Jest to Ocean. 18 WRZESIEŃ 2012

19 Zadanie 15. Opis dotyczy jednej z formacji roślinnych występujących na Ziemi. Rosną tu głównie trawy, kolczaste zarośla i pojedyncze drzewa. W Afryce są to głównie baobaby i akacje. Zaznacz nazwę formacji roślinnej, której dotyczy podany opis. A. Las równikowy. B. Sawanna. C. Step. D. Tajga. Zadanie 16. Na mapie numerami od 1 do 5 wskazano miejsca położone na obszarach występowania wybranych formacji roślinnych na Ziemi. Każdej z podanych formacji roślinnych przyporządkuj miejsce położone na jej obszarze. Wpisz w każdą lukę odpowiedni numer miejsca. step pustynia WRZESIEŃ

20 Zadanie 17. Na mapie numerami od 1 do 7 oznaczono państwa sąsiadujące z Polską. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki właściwe nazwy państw oraz nazwy ich stolic. Numer na mapie Nazwa państwa Nazwa stolicy Zadanie 18. Na mapie numerami od 1 do 11 oznaczono wybrane miejsca w Polsce. Którymi numerami oznaczono miejsca położone na obszarze wymienionych krain geograficznych? Wpisz w każdą lukę właściwy numer. Góry Świętokrzyskie Nizina Śląska Pojezierze Pomorskie 20 WRZESIEŃ 2012

21 Zadanie 19. Na podstawie podanych informacji rozpoznaj krainy geograficzne Polski. Wpisz w każdą lukę nazwę krainy geograficznej, której dotyczy podany opis. Nazwy krain wybierz z podanych w ramce. Wyżyna Śląska Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Pojezierze Pomorskie Pojezierze Mazurskie Kraina, której krajobraz powstał na skutek działalności lądolodu. W tym krajobrazie dominują wzgórza i jeziora. Największym jeziorem jest jezioro Śniardwy Kraina, która swój naturalny krajobraz zawdzięcza występującym tu wapieniom. W wyniku procesów krasowych na powierzchni terenu powstały formy skałkowe o różnych kształtach, m.in. baszt, iglic, maczug. Pod powierzchnią ziemi powstały groty i jaskinie z licznymi naciekami w postaci sopli. Wyjątkowe bogactwo tych form występuje w dolinie Prądnika na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego. Zadanie 20. Na mapie numerami od 1 do 23 oznaczono położenie wybranych parków narodowych Polski. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki nazwy parków narodowych Polski, które na mapie zostały oznaczone podanymi numerami. Nazwy parków wybierz z podanych. Bieszczadzki PN Świętokrzyski PN Pieniński PN Ojcowski PN Białowieski PN Karkonoski PN Tatrzański PN Numer na mapie 2 Nazwa parku narodowego 3 10 WRZESIEŃ

22 ZADANIA ROZWIJAJĄCE Geografia w pierwszej klasie gimnazjum Zadanie 1. Na rysunkach przedstawiono cień rzucany przez przedmioty w południe słoneczne w pierwszych dniach astronomicznych pór roku w wybranej miejscowości w Polsce. Podpisz rysunki. Pod każdym rysunkiem wpisz odpowiednio: wiosna i jesień, lato, zima. Zadanie 2. Zaznacz poprawną odpowiedź. Które z podanych zdań zawiera prawdziwe informacje o jednym z następstw obiegowego ruchu Ziemi? A. W Polsce każdego dnia w roku miejsce wschodu Słońca wskazuje kierunek wschodni na widnokręgu. B. W Polsce latem Słońce wschodzi na północnym wschodzie, a zachodzi na północnym zachodzie widnokręgu. C. W Polsce zimą Słońce wschodzi na północnym wschodzie, a zachodzi na północnym zachodzie widnokręgu. D. W Polsce Słońce każdego dnia w roku wschodzi na południowym wschodzie widnokręgu, a zachodzi na południowym zachodzie widnokręgu. Zadanie 3. Zaznacz poprawną odpowiedź. Które z podanych zdań zawiera prawdziwe informacje o górowaniu Słońca w Polsce? A. W Polsce Słońce nie góruje zimą. B. W Polsce Słońce góruje tylko latem. C. W Polsce Słońce góruje każdego dnia w roku. D. Słońce nie góruje, gdy nad powierzchnią ziemi unosi się mgła. Zadanie 4. Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Które z wymienionych określeń są nazwami składników pogody? A. Rosa. B. Barometr. C. Parowanie. D. Temperatura powietrza. 22 WRZESIEŃ 2012

23 Zadanie 5. Na rysunku poziomicowym przedstawiono dwa wzniesienia. Zaznacz poprawną odpowiedź. Które z podanych zdań zawiera prawdziwe informacje o przedstawionej formie terenu? A. Pomiędzy szczytami znajduje się kotlina. B. Szczyty obydwóch wzniesień mają taką samą wysokość bezwzględną. C. Podnóże obydwóch wzniesień położone jest na różnej wysokości bezwzględnej. D. Podnóże obydwóch wzniesień położone jest na takiej samej wysokości bezwzględnej. Zadanie 6. Na rysunku poziomicowym przedstawiono wypukłą formę terenu. Korzystając z rysunku, wykonaj polecenia Podaj wysokość bezwzględną szczytu. Wpisz w lukę liczbę z odpowiednią jednostką. Szczyt położony jest na wysokości Oblicz wysokość względną szczytu w stosunku do punktu A. Wpisz w lukę liczbę z odpowiednią jednostką. Wysokość względna szczytu w stosunku do punktu A wynosi Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Punkt A położony jest na stoku A. północno-zachodnim. B. północno-wschodnim. C. południowo-zachodnim. D. południowo-wschodnim. WRZESIEŃ

24 Zadanie 7. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Osady atmosferyczne tworzą się, gdy A. przez cały dzień utrzymuje się mgła. B. temperatura powietrza spadnie poniżej 10 C. C. suche powietrze nadciągnie nad ochłodzone podłoże. D. wilgotne powietrze nadciągnie nad ochłodzone podłoże. Zadanie 8. Zaznacz dwie poprawne odpowiedzi. Które z podanych określeń są nazwami składników krajobrazu wytworzonych przez człowieka? A. Step, plantacja. B. Kamieniołom, sad. C. Las, szkółka leśna. D. Pole uprawne, droga. Zadanie 9. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Ustalając, który brzeg rzeki jest prawy, a który lewy, należy zwrócić się twarzą A. w kierunku źródeł rzeki. B. w kierunku północnym. C. w kierunku południowym. D. w kierunku, w którym płynie rzeka. Zadanie 10. Na rysunku siatki geograficznej przedstawiono układ południków i równoleżników. Uzupełnij zdanie. Wpisz w luki określenia wybrane z podanych w ramce. północnej południowej wschodniej zachodniej Zwrotnik Koziorożca znajduje się na półkuli, natomiast zwrotnik Raka na półkuli. Zadanie 11. Zaznacz poprawne dokończenie każdego zdania. Afrykę od Australii oddziela Kontynentem w całości położonym na półkuli wschodniej jest Przez Amerykę Południową i Australię przechodzi Oceanem położonym w całości na półkuli wschodniej jest A. Ocean Spokojny. B. Ocean Indyjski. A. Afryka. B. Australia. A. zwrotnik Koziorożca. B. zwrotnik Raka. A. Ocean Arktyczny. B. Ocean Indyjski. 24 WRZESIEŃ 2012

25 Zadanie 12. W tabeli podano cechy i skutki ruchu obrotowego Ziemi. Które z podanych informacji są cechami, a które skutkami ruchu obrotowego Ziemi? Wstaw znak X w odpowiednie komórki tabeli. Informacja cecha (opis) Ruch obrotowy skutek Następstwo dnia i nocy Trwa 24 godziny Odbywa się z zachodu na wschód Różnica czasu na Ziemi Zadanie 13. Na mapie świata literami od A do D oznaczono oceany, a numerami od 1 do 7 kontynenty. Przyporządkuj podanym oznaczeniom nazwy kontynentów i oceanów. Wpisz w odpowiednie komórki tabeli właściwe nazwy kontynentów i oceanów. Litera na mapie Nazwa kontynentu Numer na mapie Nazwa oceanu 2 B 3 C 5 D WRZESIEŃ

26 Zadanie 14. Na mapie podpisano nazwy sześciu europejskich miast. Korzystając z zamieszczonej mapy, wykonaj polecenia Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Na północny-wschód od Paryża leży A. Rzym. B. Londyn. C. Lizbona. D. Warszawa Podaj współrzędne geograficzne Londynu. szerokość geograficzna: długość geograficzna: Zaznacz poprawną odpowiedź. Które z podanych zdań zawiera prawdziwe informacje o górowaniu Słońca w miastach zaznaczonych na mapie? A. Południe słoneczne najwcześniej jest w Sztokholmie. B. Południe słoneczne w Lizbonie jest później niż w Londynie. C. Południe słoneczne w Warszawie jest później niż w Londynie. D. Mieszkańcy Warszawy i Londynu mogą obserwować górowanie Słońca w tym samym momencie. 26 WRZESIEŃ 2012

27 Zadanie 15. Na mapie numerami od 1 do 5 wskazano miejsca położone na obszarach występowania wybranych formacji roślinnych na Ziemi. Każdej z podanych formacji roślinnych przyporządkuj miejsce położone na jej obszarze. Wpisz w każdą lukę odpowiedni numer miejsca. tundra pustynia lodowa Zadanie 16. W tabeli podano elementy krajobrazu charakterystyczne dla wybranych krain geograficznych Polski. Wpisz w odpowiednie komórki tabeli nazwy krain geograficznych, w których można spotkać opisane elementy krajobrazu. Nazwy krain wybierz z podanych w ramce. Wyżyna Śląska Tatry Karkonosze Wyżyna Lubelska Pojezierze Mazurskie Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Elementy krajobrazu Nazwa krainy geograficznej Wąwozy wyżłobione w lessie przez wody opadowe Na powierzchni ziemi skałki o różnym kształcie, a pod powierzchnią jaskinie powstałe wskutek rozpuszczania wapieni przez wodę Góry o stromych stokach i ostrych wierzchołkach, którymi są turnie i granie; w górach tych znajdują się liczne jeziora nazywane stawami Wzgórza, które utworzył lądolód, osadzając materiał nazywany moreną WRZESIEŃ

28 Zadanie 17. Opis dotyczy jednej z formacji roślinnych występujących na Ziemi. Rosną tu wyłącznie rośliny, które przystosowały się do przetrwania długotrwałej suszy. Wśród nich dominują różne gatunki kaktusów. Zaznacz nazwę formacji roślinnej, której dotyczy podany opis. A. Step. B. Tundra. C. Sawanna. D. Pustynia. Zadanie 18. Na mapie numerami od 1 do 7 oznaczono państwa sąsiadujące z Polską. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki właściwe nazwy państw oraz nazwy ich stolic. Numer na mapie Nazwa państwa Nazwa stolicy WRZESIEŃ 2012

29 Zadanie 19. Na mapie numerami od 1 do 11 oznaczono miejsca położone na obszarze wybranych krain geograficznych Polski. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki właściwe nazwy krain geograficznych wybrane z podanych. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Wyżyna Lubelska Żuławy Wiślane Nizina Śląska Góry Świętokrzyskie Nizina Wielkopolska Nizina Mazowiecka Numer na mapie Nazwa krainy geograficznej WRZESIEŃ

30 Zadanie 20. Na mapie numerami od 1 do 23 oznaczono położenie parków narodowych Polski. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki nazwy parków narodowych Polski, które na mapie zostały oznaczone podanymi numerami. Numer na mapie Nazwa parku narodowego WRZESIEŃ 2012

31 ODPOWIEDZI ZADANIA WYRÓWNUJĄCE Zadanie 1. B Zadanie 2. W kolejności: 2, 5 Zadanie 3. górowania Zadanie 4. B Zadanie 5. A, D Zadanie B Zadanie 7. C, D Zadanie 8. B, D Zadanie 9. 1 Zadanie 10. B, D Zadanie równik, biegun południowy A Zadanie Atlantycki Indyjski Ameryka Południowa Antarktyda Zadanie Sztokholm N, 21 E (±2 ) Warszawie Zadanie 14. Europa 4, Azja 7, Afryka 6 Ocean Atlantycki A, Ocean Spokojny B, Ocean Indyjski D Zadanie 15. D Zadanie 16. pustynia 4 tajga 2 Zadanie Litwa Wilno 4. Ukraina Kijów 5. Słowacja Bratysława 7. Niemcy Berlin Zadanie 18. Karkonosze 1 Tatry 2 Pojezierze Mazurskie 11 Zadanie Żuławy Wiślane Tatry Zadanie 20. Tatrzański PN 1 Białowieski PN 16 Karkonoski PN 3 WRZESIEŃ

32 ZADANIA UTRWALAJĄCE Zadanie 1. D Zadanie 2. lata Zadanie 3. B, C Zadanie F 4.2. P 4.3. P 4.4. F Zadanie 5. C Zadanie A Zadanie 7. C Zadanie 8. C Zadanie 9. podkreślone: lewym Zadanie zwrotnik Koziorożca, koło podbiegunowe północne A Zadanie 11. A, C Zadanie C N ±1 (uznać 41 N, 42 N, 43 N) 13 E ±1 (uznać 12 E, 13 E, 14 E) Warszawie Zadanie 13. Ameryka Południowa 1 Ocean Atlantycki A Afryka 6 Ocean Spokojny B Europa 4 Ocean Indyjski D Zadanie Ameryka Północna Azja Arktyczny Atlantycki Zadanie 15. B Zadanie 16. step 1 pustynia 4 Zadanie 17. Uzupełnienia: 1. Rosja Moskwa 3. Białoruś Mińsk 6. Czechy Praga 7. Niemcy Berlin Zadanie 18. a) Góry Świętokrzyskie 4 c) Nizina Śląska 7 d) Pojezierze Pomorskie 10 Zadanie Pojezierze Mazurskie Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Zadanie Pieniński PN 3. Karkonoski PN 10. Świętokrzyski PN Geografia w pierwszej klasie gimnazjum 32 WRZESIEŃ 2012

33 Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3. Zadanie 4. Zadanie 5. Zadanie 6. ZADANIA ROZWIJAJĄCE 1. zima 2. wiosna i jesień 3. lato B C A, D D m n.p.m m 6.3. A D B, D D Kolejno: południowej, północnej. Zadanie 7. Zadanie 8. Zadanie 9. Zadanie 10. Zadanie 11. Kolejno od góry: B, B, A, B. Zadanie 12. Ruch obrotowy cecha (opis) skutek X X X X Geografia w pierwszej klasie gimnazjum Zadanie Australia B. Ocean Spokojny (Pacyfik) 3. Antarktyda C. Ocean Arktyczny 5. Ameryka Północna D. Ocean Indyjski Zadanie D N, 0 (uznać 52 N) B Zadanie 15. tundra 5 pustynia lodowa 3 Zadanie 16. Kolejno od góry: Wyżyna Lubelska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Tatry, Pojezierze Mazurskie. Zadanie 17. D Zadanie Litwa Wilno 4. Ukraina Kijów 5. Słowacja Bratysława 7. Niemcy Berlin Zadanie Góry Świętokrzyskie 5. Wyżyna Lubelska 8. Nizina Wielkopolska 9. Nizina Mazowiecka Zadanie Ojcowski PN 14. Wielkopolski PN 15. Kampinoski PN 17. Narwiański PN Źródło ilustracji: WSIP WRZESIEŃ