WPŁYW BIOSTYMULATORÓW ROZKŁADU MATERII ORGANICZNEJ NA WŁAŚCIWOŚCI KWASÓW HUMNOWYCH
|
|
- Ewa Markiewicz
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM L.X NR 1 WARSZAWA 2009: BOŻENA DĘBSKA', ERIKA TOBIASHOVA2. MAŁGORZATA DRĄG1, MICHAŁ LEŚNIAK1 WPŁYW BIOSTYMULATORÓW ROZKŁADU MATERII ORGANICZNEJ NA WŁAŚCIWOŚCI KWASÓW HUMNOWYCH INFLUENCE OF BIO-STIMULATORS OF ORGANIC MATTER DECOMPOSITION ON THE PROPERTIES OF HUMIC ACIDS 'Katedra Chemii Środowiska. Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy, Bydgoszcz 2Katedra Pedologii i Geologii, Uniwersytet Rolniczy w Nitrze, Słowacja A b stra c t: The aim o f the present paper w as to define the effect o f adding bio-stim ulators o f organic matter decom position (BETA-LIQ (the Czech Republic); TRICHOM IL (BIO M A, Slovakia)) on the hum ic acids properties. The studied matter had been subject to conventional and reduced tillage system. Soil was sam pled after three years o f the application o f bio-stim ulators in June and October. From the soil sam ples there were isolated hum ic acids (H A s) for w hich the follow in g analyses were made: elem ental com position, UV-V1S. HPLC and H As susceptibility to oxidation w as determ ined. It w as show n that hum ic acids from soil w ithout bio-stim ulators added demonstrated a low er content o f hydrogen, higher content o f oxygen and a low er value o f H/C ratio (in spring) as com pared with hum ic acids isolated from the sam ples from the variants with bio-stim ulators. The application o f the bio-stim ulators m odified the hydrophilic and hydrophobic properties o f hum ic acids. H um ic acids isolated from the sam ples from the plots after the application o f BETA-LIQ show ed higher values o f the HIL/HOB ratio, as com pared w ith the hum ic acids from soil o f the variant with TRICHOMIL. Slow a klu czow e: skład pierwiastkowy, widm a UV-VIS, podatność na utlenianie. HPLC. K ey w o rd s: elem ental com position, UV-VIS spectra, susceptibility to oxidation, HPLC. WSTĘP Substancje humusowe odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu agroekosystemu, m.in. biorą udział w obiegu mikro- i makropierwiastków, kształtują właściwości fizyczne, biologiczne i chemiczne gleb. unieruchamiają związki toksyczne itp. [Dziadowiec 2003]. Spośród zabiegów agrotechnicznych wpływających na wzrost zasobności gleb w próchnicę, szczególnie dużą rolę odgrywa nawożenie organiczne i mineralne oraz resztki roślinne pozostawione na polu jako alternatywa nawożenia organicznego. Nawożenie wpływa nie tylko na zawartość próchnicy, lecz również na jej skład frakcyjny oraz na właściwości fizykochemiczne substancji humusowych [Loginow 1988; Gonet 1989; Dębska 2004: Zaujec 2007].
2 Wpływ biostymidatorów rozkładu materii organicznej na kwasy haminowe 23 Celem niniejszej pracy było określenie wpływu dodatku do gleby biostymulatorów rozkładu resztek pożniwnych, na właściwości kwrasów huminowych w dwóch systemach uprawy roli: konwencjonalnym i uproszczonym. MATERIAŁ I METODY Badano glebę z warstwy ornej (0-30 cm) doświadczenia założonego na glebie płowej o uziamieniu pyłu piaszczystego w Zakładzie Doświadczalnym Malanta Uniwersytetu Rolniczego w Nitrze (Słowacja). Schemat doświadczenia prowadzonego w latach przedstawiono w tabeli 1. Próbki gleby pobrano po trzech latach prowadzenia doświadczenia (w roku 2004). Na wszystkich poletkach (w tym kontroli) stosowano jednakowe nawożenie organicznomineralne (obornik - 50 t-ha \ N kg-ha 1, K - 50 kg-ha 1). W uprawie konwencjonalnej stosowano 3 orki: podorywka, orka głęboka, orka średnia (wariant oznaczony symbolem K). W uprawie zredukowanej (uproszczonej) stosowano jedynie talerzowanie (wariant oznaczony symbolem R). Na wszystkich poletkach uprawiano jęczmień jary. Stosowane biostymulatory rozkładu resztek pożniwnych to preparaty organiczno-mineralne: BETA-LIQ - preparat produkcji Czeskiej (Redam sp. z o.o. Smrzice, Czechy), TRICHOMIL - preparat produkcji Słowackiej (Bioma sp. z o.o. Tmawa, Słowacja). Opis powyższych preparatów znajduje się w pracy Zaujeca i Simansky [2006]. Z próbek gleb wyizolowano kwasy huminowe (KH) metodą Schnitzera. Otrzymano KH, w których zawartość popiołu nie przekraczała 2%. Dla wyizolowanych kwasów huminowych wykonano oznaczenia: - składu pierwiastkowego autoanalizatorem CHN firmy Perkin-Elm er-zawartość tlenu obliczono z różnicy wartości 100% i wartości otrzymanej z sumowania zawartości C, H, N; wyniki składu pierwiastkowego przedstawiono w procentach atomowych w przeliczeniu na substancję bezpopielnąi obliczono wartości stosunków: H/C, O/C oraz stopień utlenienia wewnętrznego wg wzoru [Żdanow 1965]: co = (20+3N-H )/C gdzie: C, H, O. N - zawartość w ęgla, wodoru, tlenu i azotu; - wartości absorbancji przy długościach fal: 280 (Aog0). 400 (A 4 ), 465 (A ), 600 (A600) i 665 nm (A ), zmierzono spektrometrem UV-VIS Lambda 20 firmy Perkin- Elmer. Pomiar wartości absorbancji w zakresie światła widzialnego wykonano dla 0,02% roztworów kwasów huminowych w OJ M roztworze NaOH (Na-humiany). Pomiar wartości absorbancji przy A = 280 nm wykonano po rozcieńczeniu próbek wyjściowych KH 0,1 M NaOH w stosunku 1:5. Na podstawie wyznaczonych wartości absorbancji obliczono wartości współczynników: A - stosunek wartości absorbancji przy długościach fal 280 i 465 nm, A^6- stosunek wartości absorbancji przy długościach fal 280 i 665 nm, A4 6- stosunek wartości absorbancji przy długościach fal 465 i 665 nm, AlogK = log A400 - log A600 [Kumada 1987];
3 24 B. Dębska, E. Tobiashova, M. Drąg, M. Leśniak TABELA 1. Schemat doświadczenia 'FABLE 1. Experimental design Próbka Sample Sposób uprawy Tillage system Biostymulatory Biostimulators Termin pobrania próbek Sampling time 2004 rok - year 1 KK VI Konwencjonalny Brak (kontrola) Czerwiec (June) 1 KK X Conventional Without (control) Październik (October) 2 KT VI TRICHOMIL Czerwiec (June) 2 KT X Październik (October) 3 KB VI BETA-LI Q Czerwiec (June) 3 KB X Październik (October) 4 RK VI Zredukowany Brak (kontrola) Czerwiec (June) 4 RK X (uproszczony) Without (control) Reduced Październik (October) 5 RT VI TRICHOMIL Czerwiec (June) 5 RT X Październik (October) 6 RB VI BETA-LI Q Czerniec (June) 6 RB X Październik (October) - podatności kwasów huminowych na chemiczne utlenianie. Podatność na utlenianie wykonano dla 0,02% roztworów kwasów huminowych w 0.1 M NaOH (Na-humiany), które zadano L5% w stosunku 1:1. Przed i po upływie 24 h wykonano pomiar wartości absorbancji przy długości fal: 400, i 665 nm. Spadek wartości absorbancji roztworów humianów po reakcji, wyrażony w/ procentach wyjściowej wartości absorbancji roztworu porównawczego obliczono wg wzoru: A A = [(A - A )/ A T l 00% u LV 0 \ v 0 gdzie: A - absorbancja roztworu przed utlenieniem. A u - absorbancja roztworu po utlenieniu: - rozdziału chromatograficznego na frakcje hydrofilowe i hydrofobowe. Rozdział chromatograficzny wykonano za pomocą chromatografu cieczowego HPLC Series 200 firmy Perkin-Elmer wyposażonego w detektor DAD (diodę cirray detector). Zastosowano kolumnę analityczną X-Terra C l8 o wielkości cząstek 5 jum i wymiarach 250 x 4,6 mm I.D [Woelki i in. 1997: PreuBe i in. 2000: Dębska 2004]. Na podstawie wyznaczonych powierzchni pod pikami obliczono w cząsteczkach kwasów huminowych udział frakcji hydrofilowych (H1L) i frakcji hydrofobowych (HOB-1, HOB-2) oraz parametr HIL/(HÓB-l+HOB-2).
4 Wpływ bios ty mu lat or ów rozkładu materii organicznej na kwasy huminowe 25 WYNIKI I DYSKUSJA Kwasy huminowe (KH) z gleby bez dodatku biostymulatorów charakteryzowały się średnio wyższą zawartością węgla i tlenu oraz niższą wodoru w porównaniu z kwasami huminowymi z gleby z biostymulatorami (tab. 2). Wartości liczbowe stosunków atomowych zawartości poszczególnych pierwiastków pozwalają w przybliżeniu określić strukturę cząsteczek kwasów huminowych poprzez ocenę stopnia kondensacji pierścieni aromatycznych (stosunek H/C) oraz stopnia ich dojrzałości (O/C, a)) [Dębska 2004: Gonet, Dębska 1998; Orlov 1990]. Przyjmuje się, że wartość H/C między 0,7 a 1,5 odpowiada układom aromatycznym sprzężonym z alifatycznym łańcuchem zawierającym do 10 atomów węgla. Wartości stosunku H/C analizowanych KH zawierały się w granicach od 1.01 do 1,52 (tab. 2). KH wyizolowane z próbek pobranych wiosną z poletek, na których nie byty stosowane biostymulatory. odznaczały się niższą wartością stosunku H/C niż KH gleby z wariantów z biostymulatorami. Przy tym dla gleby z uprawy konwencjonalnej zaobserwowane różnice były mniejsze w porównaniu z glebą z uprawy uproszczonej. Wartości stopnia utlenienia wewnętrznego - parametru co (tab. 2) mieściły się w granicach od do 0,401. Dla KH z wariantów bez dodatku biostymulatorów wyższymi wartościami charakteiyzowały się KH gleby w uprawie zredukowanej niż konwencjonalnej, przy tym zdecydowanie większą różnicę stwierdzono wiosną niż jesienią. Dla KH gleby z dodatkiem biostymulatorów pod uprawą konwencjonalną niezależnie od terminu pobrania próbek do analizy, otrzymano niższe wartości tego parametru niż dla KH gleby kontrolnej. W7uprawie zredukowanej taką zależność zaobserwowano po zastosowaniu TRICHO- MILU. Natomiast KH wyizolowane z próbek gleby wariantu z BETA-LIQ pobranych jesienią (6RBX) charakteryzowały się wyższą wartością stopnia utlenienia wewnętrznego w porównaniu z KH z gleby tego samego wariantu wiosennego (6RBVI) i z KH gleby wariantu bez dodatku biostymulatorów wiosną (4RKVI). Otrzymane wartości absorbancji badanych kwasów huminowych wskazują, że wykres zależności długości fali do wartości absorbancji ma charakter monotonicznie malejący (tab. 3). Współczynniki Ar.vr AV6. A t 6 i AlogK są parametrami, które dostarczają nam o TABELA 2. Skład pierwiastkowy kwasów huminowych (wyrażony w % atomowych) TABLE 2. Elemental composition of humic acids (in atomic percentage) i Próbka ISample O... X O M/C O/C u) ;1 KK VI , , KK X , , KT VI ;s.oo KT X , KB VI , KB X , ,129 4 RK VI 37, , ,401 4 RK X 35, ,00 19, RT VI i o , RT X ,56! RB VI , RB X o o
5 i 26 B. Dębska. E. Tobiashova, M. Drąg, M. Leśniak i wiele więcej informacji niż same TABELA 3. Parametr)' spektrometryczne kwasów wartości absorbancji, ponieważ huminowych w zakresie UV-VIS mogą być wykorzystywane do TABLE 3. Spectrometric parameters o f humic acids oceny stopnia zawansowania iii UV-VIS range procesu humifikacji materiałów Próbka oraz charaktery styki powstałych Sample ^280 A46.S A665 A,, *2* a4,6 IA logk : substancji humusowych. Młode" 1 KK VI ,557 kwasy huminowe, na ogól o niższej 1 KK X i masie cząsteczkowej i niższym 2 KT VI i stopniu kondensacji struktur aromatycznych, 2 KT X charakteryzują się 3 KB VI ;0.674 wyższymi wartościami współczynników': 3 KB X , A ^.A 46 i AlogK 4 RK VI R K X i w porównaniu z~kh wyizolowanymi z materiałów o d zn a 5 RT X ,183 4, RT VI , czających się wysokim stopniem 6 RB VI , ,86 0,659 humifikacji [Gonet. Dębska 1998; Kumada 1987]. 6 RB X ,187 14,33 21, ! KH gleby z wariantów z TRICHOMILEM, niezależnie od stosowanego sposobu uprawy; charakteryzowały się wyższymi wartościami stosunków An A_, i A a wiosna w ^ ^ x J porównaniu z KH wyizolowanymi z próbek gleb pobranych jesienią (tab. 3). Odwrotną zależność zaobserwowano dla wariantów z BETA-LIQ. Otrzymane wartości współczynnika AlogK potwierdziły, że KH gleby z wariantów z TRICHOMILEM wiosną mogą wyróżniać się nieznacznie niższą masą cząsteczkową, wyższym udziałem prostych struktur aromatycznych w porównaniu z KH z próbek pobranych jesienią - odwrotnie niż KH gleby wariantów z BETA-L1Q. Podatność na utlenianie kwasów huminowych określono stosunkowo prostą metodą z wykorzystaniem wody utlenionej. Cząstki kwasów huminowych po zastosowaniu H0O, ulegają destrukcji, której towarzyszy zmiana wartości absorbancji roztworu na mniejszą [Gonet 1989]. Zmiany wartości absorbancji analizowanych kwasów huminowych zostały przedstawione w tabeli 4. Jako miarę podatności na utlenianie przyjęto spadek absorbancji przy długości fal i 665 nm, wyrażony w procentach absorbancji roztworu wyjściowego. Kwasy huminowe wyizolowane z próbek gleb, na których stosowano uprawę konwencjonalną bez dodatku biostymulatorów, charakteryzowały się wyższą odpornością na utlenianie wiosną (niższe wartości AA4Q0. AA46_. AA in. AA,..) niż jesienią. Dla KH gleby spod uprawy zredukowanej otrzymano zbliżone wartości omawianych parametrów wiosną i jesienią. Zastosow anie TR1CHO- MILU w uprawie konwencjonalnej, analogicznie jak w uproszczonej, powodowało tylko nieznaczne różnice wartości współczynników zależnie od pory pobrania prób gleby wiosną czy jesienią. Po zastosowaniu BETA-LIQ, KH wyizolowane z próbek pobranych wiosną odznaczały się niższy mi TABELA 4. Podatność na utlenianie kwasów huminowych TABLE 4. Susceptibility to oxidation o f humic acids Próbka Sample AA 400 A A 5 AA 600 AA 1 KK VI KK X! KT VI!43, K i X , KB VI KB X RK VI RK X RT VI RT X RB VI RB X
6 Wpływ biostymidatorów rozkładu materii organicznej na kwasy hnminowe 27 wartościam i om awianych wspoł- czynników w porównaniu z wartościam i Otrzymanymi jesien ią. Większa odporność na utlenianie KH wariantu z BETA-LIQ wiosną (niższe wartości A A ^, AA465. AA600, AA^65) w porównaniu z KH gleby z wariantu kontrolnego może wskazywać na szybszy rozkład świeżo wprowadzonych materiałów' organicznych do gleby, co szczególnie jest widoczne w wariantach z uprawą uproszczoną. C ząsteczki kw asów hum inowych, niezależnie od rodzaju stosow anych zabiegów agrotechnicznych, charakteryzowały się przewagą frakcji hydrofobowych (55,23- TABELA 5. Udział frakcji hydro filo wych i hydro fobowych w cząsteczkach kwasów himiinowych TABLE 5. Share ofhydropliilic and hydrophobic fractions in molecules o f humic acids Próbka S ample MIL HOB-1 IIOB-2 ZHOB HIL/HOB j i 1 KK VI 36, , i KK X 36,% i 0,586 2 KT VI 38,81 46, ; KT X ; KB VI KB X 41, RK VI 40, RK X RT VI 38, : RT X RB VI ,87 57, RB X i ,38%) nad hydrofitowymi (tab. 5). Najmniejszym udziałem frakcji hydrofilowych. a w konsekwencji najmniejszymi wartościami stosunku HIL/HOB ( ,586), odznaczały się KH gleby wariantu bez dodatku biostymulatorów i z uprawą konwencjonalną. Kwasy huminowe z wariantów z BETA-LIQ zawierały' więcej frakcji hydrofilowych w porównaniu z KH gleby z wariantów z TRICHOMILEM. Najwyższe wartości stosunku HIL/HOB otrzymano dla KH gleby z wariantów 6RB VI i 6RBX (uprawa uproszczona + BETA-LIQ). Dębska [2004] na podstawie zależności korelacyjnych stwierdza, że wraz ze wzrostem..stopnia dojrzałości ' kwasów huminowych zwiększa się w nich udział frakcji hydrofitowej, a maleje frakcji hydrofobowych. W konsekwencji cząsteczki KH o wyższym stopniu dojrzałości" charakteryzują się wyższą wartością stosunku HIL/HOB. Przeprowadzone badania kwasów huminowych wskazują, że charakteryzowały się one stosunkowo wysokim stopniem dojrzałości", niezależnie od stosowanych zabiegów' agrotechnicznych. Świadczą o tym wysokie wartości stosunku O/C, stopnia utlenienia wewnętrznego, niskie wartości podatności na utlenianie oraz niskie wartości współczynników absorbancji (Ar,4, A, A4 6 i AlogK) i wysokie wartości stosunku HIL/HOB. Należy' również podkreślić, że nie wykazano jednoznacznych tendencji wpływu zabiegów agrotechnicznych (orki, talerzowanie) oraz dodatku biostymulatorów rozkładu materii organicznej na właściwości kwasów huminowych. Różnice wartości niektórych parametrów, jakie wystąpiły między pomiarami wiosennymi i jesiennymi, w skazują, że gleba jest układem dynamicznym, w której zachodzą nieustannie procesy mineralizacji i humifikacji. WNIOSKI 1. Kw;asy huminowe z gleby z wariantów bez dodatku biosty mulatorów charakteryzowały się niższą zawartością wodoru, wyższątlenu i niższą wartością stosunku H/C (wiosną) oraz wyższymi wartościami stopnia utlenienia wewnętrznego w' porównaniu z KH gleby z wariantów z biostymulatorami. 2. Kwasy huminowe z gleby pod uprawą konwencjonalną zawierały na ogół mniej węgla i wodoru i charakteryzowały się niższymi wartościami stopnia utlenienia wewnętrznego w porównaniu z KH z gleby pod uprawą uproszczoną.
7 28 B. Dębska, E. Tobiashova, M. Drąg, M. Leśniak 3. Wprowadzenie bi osty mul atorów modyfikowało właściwości hydrofilowo-hydrofobowe kwasów huminowych, przy tym zastosowanie BETA-LIQ sprzyjało wyższym wartościom stosunku HIL/HOB w porównaniu z TRICHOMILEM. 4. Przeprowadzone badania wykazały, że kwasy huminowe z gleby płowej, niezależnie od stosowanych zabiegów agrotechnicznych i wprowadzenia biostymulatorów, charakteryzowały się wysokim stopniem dojrzałości'. LITERATURA DĘBSKA B. 2004: W łaściwości substancji humusowych gleby nawożonej gnojowicą. Rozprawy 110ATR Bydgoszcz: 112 ss. DZIADOWIEC H. 1993: Ekologiczna rola próchnicy Glebowej, 'lesz. Probl. Post. NaukRoln. 411: GONET S.S. 1989: W łaściwości kwasów huminowych gleb o zróżnicowanym nawożeniu. Rozpraw y 33 A TR Bydgoszcz. GONET S.S.. DĘBSKA B. 1998: Properties o f humic acids developed during humification process o f post-harvest plant residues. Environ. Int /6: K UM ADA K. 1987: Chemistry o f soil organic matter. Developments in Soil Science 17. Japan Sc. Soc. Press Tokyo. Elsevier Amsterdam: 241 ss. LOGINOW W 1988: Nawożenie organiczne. WOPR. Minikowo: 18 ss. ORLOV D.S. 1990: Gumusowyje kisloty poczv i obszczaja teoria gumifikacji. Izd. MGU. Moskwa: 378 ss. PREUBE G.. FRIEDRICH S.. SALZER R. 2000: Retention behavior o f humic substances in reversed phase HPLC. Freseniits J. Anal. Chem. 368: WOEEKI G.. FRIEDRICH S.. HANSCHMANN G.. SALZER R. 1997: IIPLC fractionation and structural dynamics o f humic acids. Fresenius J. Anal. Chem. 357: ZAUJEC A. 2007: Funkcje materii organicznej w obiegu związków węgla i żyzności gleb. W: Rola materii organicznej w środow isku. Gonet S.S.. Markiewicz M. (red.). PTSIL Wrocław: Z A UJ IX" A.. SIM ANSKY V. 2006: Vplyv biostymulatorov rozkładu rastlinnych zviskov na podnu slrukturu a organicku hmotu pody. Vvd. ES SPIJ. Nitra (Słowacja): 112 ss. ŻDANOV J.A. 1965: Srednaja stepen okislenia ugleroda i nezamenimost aminokislot. Biochimija 30. 6: Dr hab. inż. Bożena Dębska, prof. nadz. UTP Katedra Chemii Środowiska, Wydział Rolniczy Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy ul. Bernardyńska 6, Bydgoszcz debska<d,;utp. edu.pl
W AŒCIWOŒCI SUBSTANCJI HUMUSOWYCH GLEBY NAWO ONEJ GNOJOWIC
AKADEMIA TECHNICZNO-ROLNICZA IM. JANA I JÊDRZEJA ŒNIADECKICH W BYDGOSZCZY ROZPRAWY NR 110 Bo ena Dêbska W AŒCIWOŒCI SUBSTANCJI HUMUSOWYCH GLEBY NAWO ONEJ GNOJOWIC BYDGOSZCZ 2004 REDAKTOR NACZELNY dr hab.
Bardziej szczegółowoPOLIDYSPERSYJNOŚĆ I WŁAŚCIWOŚCI HYDROFILOWE I HYDROFOBOWE KWASÓW HUMINOWYCH GLEB POD TOPOLAMI
Proceedings of ECOpole Vol. 3, No. 1 2009 BoŜena DĘBSKA 1, Magdalena BANACH-SZOTT 1 i Małgorzata DRĄG 1 POLIDYSPERSYJNOŚĆ I WŁAŚCIWOŚCI HYDROFILOWE I HYDROFOBOWE KWASÓW HUMINOWYCH GLEB POD TOPOLAMI POLYDISPERSITY
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE KWASÓW HUMINOWYCH GLEB ALUWIALNYCH BASENU UNISŁAWSKIEGO
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LXI NR 4 WARSZAWA 2010: 123-127 KRYSTYNA KONDRATOWICZ-MACIEJEWSKA1, MAGDALENA BANACH-SZOTT1, MIROSŁAW KOBIERSKI2 WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE KWASÓW HUMINOWYCH GLEB ALUWIALNYCH
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI KWASÓW HUMINOWYCH CZARNYCH ZIEM WROCŁAWSKICH HUMIC ACIDS PROPERTIES OF WROCLAW BLACK EARTH
ROCZNIK] GLEBOZNAWCZE TOM LX NR 2 WARSZAWA 2009: 61-66 BEATA ŁABAZ WŁAŚCIWOŚCI KWASÓW HUMINOWYCH CZARNYCH ZIEM WROCŁAWSKICH HUMIC ACIDS PROPERTIES OF WROCLAW BLACK EARTH Instytut Nauk o Glebie i Ochrony
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI KWASÓW HUMINOWYCH GLEB CZARNOZIEMNYCH WYSTĘPUJĄCYCH W REJONIE KŁODZKA
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2010: t. 10 z. 3 (31) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 153 164 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2010 WŁAŚCIWOŚCI KWASÓW HUMINOWYCH GLEB
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoJoanna Cieślewicz* ZRÓŻNICOWANIE WŁAŚCIWOŚCI KWASÓW HUMINOWYCH WYBRANYCH JEZIOR WELSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 54, 2012 r. Joanna Cieślewicz* ZRÓŻNICOWANIE WŁAŚCIWOŚCI KWASÓW HUMINOWYCH WYBRANYCH JEZIOR WELSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO HETEROGENEOUS PROPERTIES OF HUMIC
Bardziej szczegółowoJoanna Cieślewicz* Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 52, 2012 r.
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 52, 2012 r. Joanna Cieślewicz* ZRÓŻNICOWANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH OSADÓW DENNYCH PIĘCIU JEZIOR POJEZIERZA IŁAWSKIEGO (CZĘŚĆ II KWASY HUMINOWE) THE DIFFERENTIATION
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych 1. Wielkości i jednostki stosowane do wyrażania ilości materii 1.1 Masa atomowa, cząsteczkowa, mol Masa atomowa Atomy mają
Bardziej szczegółowoANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II
ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II Ćwiczenie 1 Przygotowanie próbek do oznaczania ilościowego analitów metodami wzorca wewnętrznego, dodatku wzorca i krzywej kalibracyjnej 1. Wykonanie
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoANNALES. Joanna Puła, Teofil Łabza. Wpływ nawożenia organicznego na zawartość i skład frakcyjny związków próchnicznych gleby lekkiej
ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 4 MARIAE LUBLIN * CURIE S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Akademia Rolnicza w Krakowie Al. Mickiewicza 21, 3120 Kraków,
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI MATERII ORGANICZNEJ PODŁOŻA PO UPRAWIE PIECZARKI. Dorota Kalembasa, Marcin Becher, Beata Bik, Adam Makolewski
Acta Agrophysica, 2012, 19(4), 713-723 WŁAŚCIWOŚCI MATERII ORGANICZNEJ PODŁOŻA PO UPRAWIE PIECZARKI Dorota Kalembasa, Marcin Becher, Beata Bik, Adam Makolewski Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoOZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC
OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC prof. Marian Kamiński Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska CEL Celem rozdzielania mieszaniny substancji na poszczególne składniki, bądź rozdzielenia tylko wybranych
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA I ZMIANY JAKOŚCIOWE MATERII ORGANICZNEJ GLEB W WYNIKU ZALEWU WODĄ W DOŚWIADCZENIU LIZYMETRYCZNYM
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2008: t. 8 z. 2a (23) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 5 12 Większość funkcji jakie pełni gleba w agroekosystemach w decydującym stopniu zależy od ilości i jakości zawartej
Bardziej szczegółowoZawartość węgla organicznego a toksyczność osadów dennych
VIII Krajowa Konferencja Bioindykacyjna Praktyczne wykorzystanie systemów bioindykacyjnych do oceny jakości i toksyczności środowiska i substancji chemicznych Kraków, 18-20.04.2018 Zawartość węgla organicznego
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ ZWIĄZKÓW PRÓCHNICZNYCH W GLEBACH NAWOŻONYCH PREPARATEM EM
R O C Z N IK I G L E B O Z N A W C Z E T O M L X N R 1 W A R S Z A W A 2 0 0 9 : 9 7-1 0 1 WOJCIECH TOLOCZKO, ANNA TRAWCZYŃSKA. ARKADIUSZ NIEWIADOMSKI ZAWARTOŚĆ ZWIĄZKÓW PRÓCHNICZNYCH W GLEBACH NAWOŻONYCH
Bardziej szczegółowoPrzydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów
Przydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów Marta Wyzińska Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Uprawy Roślin Zbożowych mwyzinska@iung.pulawy.pl
Bardziej szczegółowoINNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL
Ekograncali Activ INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Większość gleb użytkowanych w Polsce znajduje się na utworach polodowcowych, bogatych w piaski i iły. Naturalne ph tych utworów jest niskie. Dobór właściwego
Bardziej szczegółowoWpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego
Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Dr inż. Janusz Turbiak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Bardziej szczegółowow badaniach rolniczych na pszenicy ozimej w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy)
Nano-Gro w badaniach rolniczych na pszenicy ozimej w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy) Importowany ze Stanów Zjednoczonych na rynek polski w 2007 r. innowacyjny stymulator
Bardziej szczegółowoWapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz!
.pl https://www..pl Wapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz! Autor: Małgorzata Srebro Data: 5 czerwca 2018 Okres pożniwny to idealny czas na wapnowanie gleby. Na efektywność tego zabiegu, oprócz
Bardziej szczegółowoZa poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph
Zadanie 1 ( pkt.) Zmieszano 80 cm roztworu CHCH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm oraz 70 cm roztworu CHCK o stężeniu 0,5 mol/dm. bliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph roztworu po wprowadzeniu
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.
ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym,
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoMonitorowanie stabilności oksydacyjnej oleju rzepakowego na
Monitorowanie stabilności oksydacyjnej oleju rzepakowego na różnych etapach procesu termooksydacji metodą spektrofotometrii UV-VIS Jolanta Drabik, Ewa Pawelec Celem pracy była ocena stabilności oksydacyjnej
Bardziej szczegółowoWpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej
NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników
Bardziej szczegółowoProblemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek
Problemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej
Bardziej szczegółowoReakcja rzepaku jarego na herbicydy na polu zachwaszczonym i bez chwastów
Tom XIX Rośliny Oleiste 1998 Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Zakład Ekologii i Zwalczania Chwastów Reakcja rzepaku jarego na herbicydy na polu zachwaszczonym i bez chwastów Reaction of spring
Bardziej szczegółowoEKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH
EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoZasady ustalania dawek nawozów
Zasady ustalania dawek nawozów Celem nawożenia jest uzyskanie w określonych warunkach glebowo -agrotechnicznych największego plonu roślin o określonych parametrach jakości, z zachowaniem optymalnego poziomu
Bardziej szczegółowoPreparat RECULTIV wprowadzony do gleby powoduje: Doświadczalnictwo prowadzone przez KSC SA w latach 2011 i 2012 aplikacja doglebowa
Preparat ReCultiv jest formą swoistej szczepionki doglebowej, przewidziany jest do zastosowania w okresie przedsiewnym lub pożniwnym. Przywraca równowagę mikrobiologiczną gleby. Preparat RECULTIV wprowadzony
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoMateria organiczna jako wskaźnik jakości gleb. Radosław Kaczyński
Materia organiczna jako wskaźnik jakości gleb Radosław Kaczyński Zagrożenie gleb wymienione w Dyrektywie Glebowej Spadek zawartości materii organicznej w glebie (SOM) został określony w strategii UE w
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej mgr inż. Anny Ziółkowskiej pt. Przemiany związków fenolowych w glebach łąkowych
dr hab. inż. Elżbieta Jamroz, prof. nadzw. UP Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska Wrocław, 19.03.2019r. Recenzja pracy doktorskiej mgr inż. Anny Ziółkowskiej
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie
Bardziej szczegółowoZMIANY ZAWARTOŚCI WĘGLA ORGANICZNEGO ORAZ WZAJEMNY STOSUNEK JEGO FORM W REKULTYWOWANYCH UTWORACH PO EKSPLOATACJI WĘGLA BRUNATNEGO W REJONIE ŁĘKNICY
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 152 Nr 32 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2013 AGNIESZKA ŚLIWIŃSKA *, MICHAŁ DRAB ** ZMIANY ZAWARTOŚCI WĘGLA ORGANICZNEGO ORAZ WZAJEMNY STOSUNEK JEGO FORM W REKULTYWOWANYCH
Bardziej szczegółowomgr inż. Anna Ziółkowska PRZEMIANY ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH W GLEBACH ŁĄKOWYCH promotor prof. dr hab. inż. Bożena Dębska
UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY IM. JANA I JĘDRZEJA ŚNIADECKICH W BYDGOSZCZY WYDZIAŁ ROLNICTWA I BIOTECHNOLOGII mgr inż. Anna Ziółkowska Streszczenie rozprawy doktorskiej pt.: PRZEMIANY ZWIĄZKÓW
Bardziej szczegółowoANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 4 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810, Poland Stanisław
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE ANALIZY DYSKRYMINACYJNEJ DO PORÓWNANIA EKSTRAKTÓW TORFOWYCH USING THE DISCRIMINANT ANALYSIS TO COMPARE PEAT EXTRACTS
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LX NR 2 WARSZAWA 2009: 17-23 ROMUALDA BEJGER1, DOROTA GOŁĘBIOWSKA1, PAWEŁ NICIĄ2 WYKORZYSTANIE ANALIZY DYSKRYMINACYJNEJ DO PORÓWNANIA EKSTRAKTÓW TORFOWYCH USING THE DISCRIMINANT
Bardziej szczegółowoGLEBOZNAWSTWO = pedologia - nauka o glebach
GLEBY GLEBA - biologicznie czynna, powierzchniowa warstwa litosfery, powstała ze skał pod wpływem abiotycznych i biotycznych czynników środowiska, zdolna zapewnić roślinom wyższym warunki wzrostu i rozwoju.
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z badania potwierdzających tożsamość substancji Oliwa Ozonowana
KATEDRA CHEMII ORGANICZNEJ i STOSOWANEJ Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego 91-403 Łódź, ul. Tamka 12 Tel. +42 635 57 69, Fax +42 665 51 62 e-mail: romanski@uni.lodz.pl Sprawozdanie z badania potwierdzających
Bardziej szczegółowoŚlesin, 29 maja 2019 XXV Sympozjum Analityka od podstaw
1 WYMAGANIA STAWIANE KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ w chromatografii cieczowej Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska agawasik@pg.edu.pl 2 CHROMATOGRAF
Bardziej szczegółowoCHEMIA NIEORGANICZNA. Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I piętro p. 138 WYKŁAD -1
CHEMIA NIEORGANICZNA Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I piętro p. 138 WYKŁAD -1 w poprzednim odcinku RÓWNOWAGA PRZEMIANA STRUKTURA w poprzednim odcinku w poprzednim odcinku poziomy
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Oznaczanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoTECHNIKA ROLNICZA W ŁAGODZENIU SKUTKÓW ZMIAN KLIMATYCZNYCH
TECHNIKA ROLNICZA W ŁAGODZENIU SKUTKÓW ZMIAN KLIMATYCZNYCH Dr hab. inż. Zbigniew Kogut prof. ITP Cel prezentacji Przedstawienie przykładów w technice rolniczej, gdzie innowacje mogą przyczynić się do poprawy
Bardziej szczegółowoANNALES. Dorota Kalembasa, Beata Wiśniewska. Ilość i jakość kwasów huminowych wydzielonych z gleb piaszczystych nawożonych wermikompostami
ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 4 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 08-110 Siedlce, Poland
Bardziej szczegółowoPrzez innowacyjność do sukcesu Nowe Technologie w uprawie rzepaku
Przez innowacyjność do sukcesu Nowe Technologie w uprawie rzepaku SPRAWNA GLEBA decydujący czynnik w uprawie Krzysztof Zachaj Białystok 15.01.2016 r. ROSAHUMUS nawóz organiczno-mineralny, Zawierający kwasy
Bardziej szczegółowoMETODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH. Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej!
METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej! Stąd konieczność opracowania metod przeprowadzania próbek innych
Bardziej szczegółowoSpektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych
Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych Wstęp Spektroskopia jest metodą analityczną zajmującą się analizą widm powstających w wyniku oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego
Bardziej szczegółowoOsteoarthritis & Cartilage (1)
Osteoarthritis & Cartilage (1) "Badanie porównawcze właściwości fizykochemicznych dostawowych Kwasów Hialuronowych" Odpowiedzialny naukowiec: Dr.Julio Gabriel Prieto Fernandez Uniwersytet León,Hiszpania
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoWpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej WPROWADZENIE Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną techniką analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Pomiar równowagi keto-enolowej metodą spektroskopii IR i NMR
Ćwiczenie 3 Pomiar równowagi keto-enolowej metodą spektroskopii IR i NMR 1. Wstęp Związki karbonylowe zawierające w położeniu co najmniej jeden atom wodoru mogą ulegać enolizacji przez przesunięcie protonu
Bardziej szczegółowoInstrukcja dla uczestnika. II etap Konkursu. U z u p e ł n i j s w o j e d a n e p r z e d r o z p o c z ę c i e m r o z w i ą z y w a n i a z a d a ń
III edycja rok szkolny 2017/2018 Uzupełnia Organizator Konkursu Instrukcja dla uczestnika II etap Konkursu Liczba uzyskanych punktów 1. Sprawdź, czy arkusz konkursowy, który otrzymałeś zawiera 12 stron.
Bardziej szczegółowoWilgotność gleby podczas zabiegów agrotechnicznych
https://www. Wilgotność gleby podczas zabiegów agrotechnicznych Autor: dr hab. inż. Krzysztof Pieczarka Data: 5 stycznia 2018 Duża ilość opadów minionej jesieni sprawiła, że wykonanie niektórych zabiegów
Bardziej szczegółowopodstawami stechiometrii, czyli działu chemii zajmującymi są obliczeniami jest prawo zachowania masy oraz prawo stałości składu
Podstawy obliczeń chemicznych podstawami stechiometrii, czyli działu chemii zajmującymi są obliczeniami jest prawo zachowania masy oraz prawo stałości składu prawo zachowania masy mówi, że w reakcji chemicznej
Bardziej szczegółowoNAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO
NAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO Skład chemiczny i cechy fizykochemiczne nawozu: Azot całkowity (N) - 4,5 %; Fosfor (P) w przeliczeniu na P 2O 5-4,7 %; Potas (K) w przeliczeniu na K 2O - 0,6 %;
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 01/1 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ FOSFATAZY I ZAWARTOŚĆ FOSFORU W GLEBIE SPOD WYBRANYCH ROŚLIN UPRAWNYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(1)032 2012;6(1) Joanna LEMANOWICZ 1 i Jan KOPER 1 AKTYWNOŚĆ FOSFATAZY I ZAWARTOŚĆ FOSFORU W GLEBIE SPOD WYBRANYCH ROŚLIN UPRAWNYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ ACTIVITY
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 ZASTOSOWANIE SPEKTROFOTOMETRII W NADFIOLECIE I ŚWIETLE WIDZIALNYM
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowodla której jest spełniony warunek równowagi: [H + ] [X ] / [HX] = K
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH Szwedzki chemik Svante Arrhenius w 1887 roku jako pierwszy wykazał, że procesowi rozpuszczania wielu substancji towarzyszy dysocjacja, czyli rozpad cząsteczek na jony naładowane
Bardziej szczegółowoWysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków
Wysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego Opis programu do ćwiczeń Po włączeniu
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia i prawa chemiczne
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne Pierwiastki, nazewnictwo i symbole. Budowa atomu, izotopy. Przemiany promieniotwórcze, okres półtrwania. Układ okresowy. Właściwości pierwiastków a ich położenie w
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH NA RETENCJONOWANIE WODY W GLEBIE
UNIWERSYTET ROLNICZY im. Hugona Kołłątaja w Krakowie WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I GEODEZJI KATEDRA MELIORACJI I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA WPŁYW ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH NA RETENCJONOWANIE WODY W GLEBIE
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O
Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
Bardziej szczegółowoTELEDETEKCJA. Jan Piekarczyk
Jan Piekarczyk Zakład Kartografii i Geomatyki Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Główne ograniczenia optycznej teledetekcji gleb: 1.
Bardziej szczegółowoChemia kryminalistyczna
Chemia kryminalistyczna Wykład 2 Metody fizykochemiczne 21.10.2014 Pytania i pomiary wykrycie obecności substancji wykazanie braku substancji identyfikacja substancji określenie stężenia substancji określenie
Bardziej szczegółowoWPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ
WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ Wprowadzenie Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną technika analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoNano-Gro w badaniach rolniczych na rzepaku ozimym w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy)
Nano-Gro w badaniach rolniczych na rzepaku ozimym w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy) Celem badań było określenie wpływu stymulatora wzrostu Nano-Gro na wzrost, rozwój, plonowanie
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNA TECHNOLOGIA DLA GLEBY, ROŚLIN I ZWIERZĄT
NOWOCZESNA TECHNOLOGIA DLA GLEBY, ROŚLIN I ZWIERZĄT Prusice 25.06.2014r. Nowoczesna technologia dla gleby, roślin i zwierząt poprawa żyzności gleb i aktywizacja naturalnych procesów fizjologicznych uzdatnianie
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać
Bardziej szczegółowoI ,11-1, 1, C, , 1, C
Materiał powtórzeniowy - budowa atomu - cząstki elementarne, izotopy, promieniotwórczość naturalna, okres półtrwania, średnia masa atomowa z przykładowymi zadaniami I. Cząstki elementarne atomu 1. Elektrony
Bardziej szczegółowoWPŁYW SYSTEMU UPRAWY, NAWADNIANIA I NAWOŻENIA MINERALNEGO NA BIOMETRYKĘ SAMOKOŃCZĄCEGO I TRADYCYJNEGO MORFOTYPU BOBIKU
Inżynieria Rolnicza 5(103)/2008 WPŁYW SYSTEMU UPRAWY, NAWADNIANIA I NAWOŻENIA MINERALNEGO NA BIOMETRYKĘ SAMOKOŃCZĄCEGO I TRADYCYJNEGO MORFOTYPU BOBIKU Instytut Inżynierii Rolniczej, Akademia Rolnicza w
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE STĘŻENIE SIARKI W ROZTWORZE GLEBOWYM FACTORS DETERMINING SULPHUR CONCENTRATION IN THE SOIL SOLUTION
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LV NR 3 WARSZAWA 2004: 207-212 WIESŁAW SZULC, BEATA RUTKOWSKA, JAN ŁABĘTOWICZ CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE STĘŻENIE SIARKI W ROZTWORZE GLEBOWYM FACTORS DETERMINING SULPHUR CONCENTRATION
Bardziej szczegółowoSpektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil
Spektroskopia Spotkanie pierwsze Prowadzący: Dr Barbara Gil Temat rozwaŝań Spektroskopia nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoPODSTAWY METODY SPEKTROSKOPI W PODCZERWIENI ABSORPCJA, EMISJA
PODSTAWY METODY SPEKTROSKOPI W PODCZERWIENI ABSORPCJA, EMISJA Materia może oddziaływać z promieniowaniem poprzez absorpcję i emisję. Procesy te polegają na pochłonięciu lub wyemitowaniu fotonu przez cząstkę
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014
Uczeń klasy I: WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014 -rozróżnia i nazywa podstawowy sprzęt laboratoryjny -wie co to jest pierwiastek, a co to jest związek chemiczny -wyszukuje w układzie okresowym nazwy
Bardziej szczegółowoROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ
ROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska agawasik@pg.gda.pl ROZDZIELENIE
Bardziej szczegółowoOBLICZENIA STECHIOMETRIA STECHIOMETRIA: INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH
1 OBLICZENIA STECHIOMETRIA STECHIOMETRIA: INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH Np.: WYZNACZANIE ILOŚCI SUBSTRATÓW KONIECZNYCH DLA OTRZYMANIA OKREŚLONYCH ILOŚCI PRODUKTU PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH
Bardziej szczegółowoANALIZA WYNIKÓW MATURY 2017 Z CHEMII
ANALIZA WYNIKÓW MATURY 2017 Z CHEMII Wrocław, 30 listopada 2017 r. Jolanta Baldy Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu Matura 2017 z chemii w liczbach Średni wynik procentowy Okręg 38% Kraj 41% Okręg
Bardziej szczegółowoSTECHIOMETRIA SPALANIA
STECHIOMETRIA SPALANIA Mole i kilomole Masa atomowa pierwiastka to średnia ważona mas wszystkich jego naturalnych izotopów w stosunku do 1/12 masy izotopu węgla: 1/12 126 C ~ 1,66 10-27 kg Liczba Avogadra
Bardziej szczegółowoAtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby. AtriGran błyskawicznie udostępnia wapń. AtriGran usprawnia pobieranie makroskładników z gleby
AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby Produkt wytworzony z surowca pochodzącego z młodego, unikatowego w Europie złoża do produkcji wapna nawozowego. Porowatość surowca dająca ogromną powierzchnię
Bardziej szczegółowoSilny rozwój korzeni rzepaku nawet w trudnych warunkach! Jest sposób!
https://www. Silny rozwój korzeni rzepaku nawet w trudnych warunkach! Jest sposób! Autor: Małgorzata Srebro Data: 24 września 2018 Zapewnienie prawidłowego wzrostu i rozwoju systemu korzeniowego rzepakowi
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoRaport z badań dotyczący
Raport z badań dotyczący testów palności drewna sosnowego zabezpieczonego preparatem DELTA Hydrolasur 5.10. Zleceniodawca: CHEMAR S.C. J. Heliński i Spółka Brużyczka Mała 49 95-070 Aleksandrów Łódzki Zlecenie
Bardziej szczegółowoBadanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych. Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp.
Badanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp. Rola azotu w roślinach: materiał budulcowy białek i kwasów nukleinowych większy
Bardziej szczegółowoWpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych
WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE KOSZTÓW PRODUKCJI JĘCZMIENIA JAREGO I OZIMEGO W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO
Inżynieria Rolnicza 10(108)/2008 PORÓWNANIE KOSZTÓW PRODUKCJI JĘCZMIENIA JAREGO I OZIMEGO W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO Jan Jurga, Tomasz K. Dobek Zakład Budowy i Użytkowania Urządzeń
Bardziej szczegółowoPoferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Dr inż. Magdalena Szymańska Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa Kraków, 2013 r. Masa pofermentacyjna??? Uciążliwy odpad Cenny nawóz SUBSTRATY
Bardziej szczegółowoAnaliza i monitoring środowiska
Analiza i monitoring środowiska CHC 017003L (opracował W. Zierkiewicz) Ćwiczenie 1: Analiza statystyczna wyników pomiarów. 1. WSTĘP Otrzymany w wyniku przeprowadzonej analizy ilościowej wynik pomiaru zawartości
Bardziej szczegółowo