Grupa Kapitałowa Orbis

Transkrypt

1 Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe na dzień 30 września 2008 i za zakończone 30 września 2008 roku

2 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2008 roku (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANY BILANS według stanu na 30 września 2008 r., 30 czerwca 2008 r., 31 grudnia 2007 r. i 30 września 2007 r. A k t y w a Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe Wartości niematerialne, w tym: wartość firmy Inwestycje w jednostce stowarzyszonej konsolidowanej metodą praw własności Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Inne aktywa finansowe Nieruchomości inwestycyjne Inne inwestycje długoterminowe Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Aktywa obrotowe Zapasy Należności handlowe Należności z tytułu podatku dochodowego Należności krótkoterminowe inne Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Aktywa trwałe klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży A k t y w a r a z e m

3 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2008 roku (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANY BILANS c.d. według stanu na 30 września 2008 r., 30 czerwca 2008 r., 31 grudnia 2007 r. i 30 września 2007 r. P a s y w a Kapitał własny Kapitał własny przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej Kapitał zakładowy Pozostałe kapitały Różnice kursowe z konsolidacji (1 203) (1 145) (848) (697) Zyski zatrzymane Kapitały akcjonariuszy mniejszościowych Zobowiązania długoterminowe Kredyty i pożyczki Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Zobowiązania długoterminowe inne Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty i pożyczki Zobowiązania handlowe Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego Zobowiązania krótkoterminowe inne Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne Rezerwy na zobowiązania P a s y w a r a z e m

4 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2008 roku (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT za oraz za zakończone 30 września 2008 roku z danymi porównywalnymi za rok 2007 zakończone zakończone zakończone zakończone Przychody netto ze sprzedaży usług Przychody netto ze sprzedaży innych produktów, towarów i materiałów Koszt własny sprzedaży ( ) ( ) ( ) ( ) Zysk brutto ze sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Koszty sprzedaży i marketingu (20 363) (47 559) (17 947) (45 817) Koszty ogólnego zarządu (39 681) ( ) (39 239) ( ) Pozostałe koszty operacyjne (3 229) (9 370) (2 720) (10 479) Zysk z działalności operacyjnej Zysk (strata) na sprzedaży całości lub części udziałów jednostek podporządkowanych (319) (319) 0 0 Przychody finansowe Koszty finansowe (6 109) (15 502) (4 345) (12 207) Udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych (208) Zysk przed opodatkowaniem Podatek dochodowy (5 505) (10 918) (12 002) (18 765) Zysk netto za okres Przypisany: Akcjonariuszom jednostki dominującej Udziałowcom mniejszościowym (150) Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł) Podstawowy/rozwodniony zysk przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej za okres 0,46 0,91 0,77 1,32 Całość zysku za okres dotyczy działalności kontynuowanej 3

5 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2008 roku (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM za oraz zakończone 30 września 2008 roku z danymi porównywalnymi za 2007 rok Kapitał własny przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej Kapitał zakładowy Pozostałe kapitały Różnice kursowe z konsolidacji Zyski zatrzymane Kapitały mniejszości Razem Dwanaście miesięcy zakończone Stan na (628) zysk netto za rok obrotowy (249) różnice kursowe z konsolidacji 0 0 (220) 0 0 (220) - nabycie udziałów mniejszości Suma przychodów ujętych za rok 0 0 (220) dywidendy (15 667) 0 (15 667) Stan na (848) w tym: dziewięć miesięcy zakończone Stan na (628) zysk netto za okres (150) różnice kursowe z konsolidacji 0 0 (69) 0 0 (69) Suma przychodów ujętych za okres 0 0 (69) (150) dywidendy (15 667) 0 (15 667) Stan na (697) Dziewięć miesięcy zakończone Stan na (848) zysk netto za okres różnice kursowe z konsolidacji 0 0 (355) 0 0 (355) Suma przychodów ujętych za okres 0 0 (355) dywidendy (18 431) 0 (18 431) Stan na (1 203) w tym: trzy miesiące zakończone Stan na (1 145) zysk netto za okres różnice kursowe z konsolidacji 0 0 (58) 0 0 (58) Suma przychodów ujętych za okres 0 0 (58) dywidendy Stan na (1 203)

6 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2008 roku (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH za oraz za zakończone 30 września 2008 roku z danymi porównywalnymi za rok 2007 zakończone zakończone zakończone zakończone DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Zysk przed opodatkowaniem Korekty: Udział w zyskach netto jednostek wycenianych metodą praw własności 208 (71) (595) (2 272) Amortyzacja Zyski/straty z tytułu różnic kursowych (10) (425) Odsetki Zysk/strata z tytułu działalności inwestycyjnej Zmiana stanu należności (11 097) (90 967) (51 740) Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów (5 085) (17 655) Zmiana stanu rezerw (88) (975) 335 (951) Zmiana stanu zapasów (1 308) Inne korekty (2 109) (2 070) (353) (3 933) Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Podatek dochodowy zapłacony/zwrócony (11 473) (30 085) (12 942) (23 315) Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA Przychody ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych Przychody ze sprzedaży udziałów w jednostkach powiązanych Przychody ze sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych Przychody z tytułu odsetek Inne wpływy inwestycyjne Wydatki na rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne (79 142) ( ) (45 640) ( ) Wydatki na nabycie udziałów w podmiotach powiązanych (1 410) (2 652) (410) (1 229) Wydatki na nabycie krótkoterminowych papierów wartościowych (1 098) (12 081) (78 163) ( ) Udzielenie pożyczek (500) (500) 0 0 Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (77 619) ( ) (55 830) ( ) DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Zaciągnięcie kredytów i pożyczek Inne wpływy finansowe Spłaty kredytów i pożyczek (4 982) (25 285) (370) (601) Spłata odsetek (1 960) (10 212) (1 951) (8 629) Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli (18 431) (18 431) (15 667) (15 667) Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego (650) (2 056) (676) (1 981) Inne wydatki finansowe (303) (451) (9) (207) Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (18 549) (18 658) Zmiana stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (33 939) (6 409) (14 689) Środki pieniężne na początek okresu Środki pieniężne na koniec okresu, w tym: o ograniczonej możliwości dysponowania

7 INFORMACJA DODATKOWA DO SKRÓCONEGO ŚRÓDROCZNEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO GRUPY KAPITAŁOWEJ ORBIS NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 I ZA 9 MIESIĘCY ZAKOŃCZONYCH 30 WRZEŚNIA 2008 ROKU SPIS TREŚCI 1. INFORMACJE OGÓLNE 2. ISTOTNE ZDARZENIA I CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA WYNIKI FINANSOWE GRUPY 2.1 Ważne zdarzenia bieżącego kwartału 2.2 Czynniki istotne dla rozwoju grupy Czynniki zewnętrzne Czynniki wewnętrzne Perspektywy w najbliższych kwartałach Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości realizacji wcześniej opublikowanych prognoz 3. SPÓŁKI WCHODZĄCE W SKŁAD GRUPY 3.1 Skład Grupy Kapitałowej i jej jednostki stowarzyszone na dzień 30 września Zmiany w strukturze grupy i ich efekt, w tym łączenia działalności, nabycia i zbycia spółek zależnych oraz inwestycji długoterminowych 3.3 Spółki wyłączone z konsolidacji 4. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT GRUPY 4.1 Rachunek zysków i strat Grupy Kapitałowej Orbis 4.2 Wyniki operacyjne Grupy Hotelowej Orbis 4.3 Wyniki operacyjne Grupy PBP Orbis 4.4 Wyniki operacyjne Grupy Orbis Transport 4.5 Sezonowość lub cykliczność działalności 4.6 Przychody i wyniki przypadające na poszczególne segmenty działalności 5. BILANS GRUPY 5.1 Aktywa trwałe 5.2 Aktywa obrotowe 5.3 Zobowiązania długoterminowe 5.4 Zobowiązania krótkoterminowe 5.5 Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek 5.6 Zmiany wartości szacunkowych 5.7 Aktywa i zobowiązania warunkowe, w tym poręczenia kredytu, pożyczki lub udzielenie gwarancji w grupie kapitałowej 6. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH GRUPY 6.1 Działalność operacyjna 6.2 Działalność inwestycyjna 6.3 Działalność finansowa 7. ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM GRUPY I DYWIDENDY 8. WPŁYW ZDARZEŃ NIEPOWTARZALNYCH I JEDNORAZOWYCH 9. EMISJE, WYKUP I SPŁATY DŁUŻNYCH I KAPITAŁOWYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH 10. TRANSAKCJE Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI 11. ZMIANY ZASAD RACHUNKOWOŚCI 12. WYDARZENIA PO DNIU BILANSOWYM 13. AKCJONARIUSZE EMITENTA 14. ZMIANY W STANIE POSIADANIA AKCJI EMITENTA PRZEZ OSOBY ZARZĄDZAJĄCE I NADZORUJĄCE W OKRESIE OD OSTATNIEGO RAPORTU KWARTALNEGO 15. POSTĘPOWANIA TOCZĄCE SIĘ PRZED SĄDEM, ORGANEM WŁAŚCIWYM DLA POSTĘPOWANIA ARBITRAŻOWEGO LUB ORGANEM ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 6

8 1. INFORMACJE OGÓLNE Spółka Orbis S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Bracka 16 jest zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy pod numerem KRS Zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności /PKD/ działalność Spółki jest zakwalifikowana w sekcji H w pozycji 5510Z. Orbis S.A. jest największą w Polsce spółką hotelarską, zatrudniającą niemal 3,2 tys. osób (zatrudnienie przeciętne w etatach), operującą siecią 42 hoteli (8 384 pokoi) w 27 najważniejszych miastach i miejscowościach wypoczynkowych w Polsce oraz zarządzającą dwoma innymi hotelami. Hotele Spółki funkcjonują pod markami Sofitel, Novotel, Mercure, Holiday Inn, Orbis Hotels. Dodatkowo Spółka jest właścicielem 5 hoteli marki Etap (na dzień publikacji 6 hoteli) oraz 1 hotelu marki Mercure, których operatorem jest jej spółka zależna Hekon - Hotele Ekonomiczne S.A. Orbis S.A. przewodzi Grupie Kapitałowej Orbis, w skład której wchodzą spółki z branży hotelarskiej, turystycznej, transportowej i gier losowych. Wraz ze spółkami zależnymi: Hekon-Hotele Ekonomiczne S.A., Polskie Biuro Podróży Orbis Sp. z o.o., Orbis Transport Sp. z o.o. oraz spółką stowarzyszoną Orbis Casino Sp. z o.o., tworzy największą w Polsce oraz w Europie Środkowej grupę turystyczno-hotelową. Najistotniejsze Spółki Grupy Kapitałowej: Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. jest operatorem największej w Polsce sieci hoteli ekonomicznych: ośmiu hoteli marki Ibis, pięciu hoteli marki Etap, dwóch hoteli marki Novotel oraz jednego hotelu marki Mercure. Dodatkowo poprzez spółkę zależną UAB Hekon jest operatorem hotelu Novotel Vilnius w Wilnie na Litwie. Łącznie hotele tej spółki oferują w Polsce pokoi w 8 miastach oraz 159 pokoi w hotelu w Wilnie. Dodatkowo spółka zarządza hotelem Ibis Stare Miasto w Warszawie na podstawie umowy o zarządzanie. Polskie Biuro Podróży Orbis Sp. z o.o. działające pod firmą Orbis Travel jest największym polskim biurem podróży: liczącym się organizatorem zagranicznej turystyki wyjazdowej, przyjazdowej oraz turystyki krajowej. Spółka specjalizuje się również w obsłudze podróży służbowych, jest także pośrednikiem sprzedaży biletów komunikacyjnych. Orbis Transport Sp. z o.o. jest znaczącym polskim przewoźnikiem w międzynarodowych połączeniach autokarowych oraz należy do czołówki firm w dziedzinie krótko- i długoterminowego wynajmu samochodów, które prowadzone są na podstawie umów licencyjnych z Hertz Rent a Car i Hertz Lease. Pełna lista spółek Grupy Kapitałowej Orbis została opublikowana w punkcie 3.1 niniejszego raportu. Zmiany w składzie Grupy Kapitałowej Orbis od opublikowania ostatniego sprawozdania zostały przedstawione w punkcie 3.2 niniejszego raportu. Prezentowane skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone na dzień 30 września 2008 roku oraz za zakończonych 30 września 2008 roku. Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF, dawniej Międzynarodowe Standardy Rachunkowości MSR) wydanymi przez Radę ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB) oraz interpretacjami opublikowanymi przez Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości (IFRIC), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską. Główne zasady rachunkowości, zastosowane przy sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zostały zaprezentowane w nocie 2.1 informacji dodatkowej do śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za I półrocze 2008 roku. Zasady te są stosowane w sposób ciągły we wszystkich latach objętych niniejszym sprawozdaniem finansowym. Zmiany w stosunku do danych prezentowanych wcześniej znajdują się w punkcie 11 sprawozdania finansowego. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez jednostkę dominującą oraz jednostki Grupy Kapitałowej w dającej się przewidzieć przyszłości. Walutą funkcjonalną i walutą prezentacji jest złoty polski. Wszystkie dane finansowe przedstawia się w tysiącach złotych, chyba że zaznaczono inaczej. 7

9 2. ISTOTNE ZDARZENIA I CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA WYNIKI FINANSOWE GRUPY 2.1 Ważne zdarzenia bieżącego kwartału 1. Wynik EBITDA Grupy Kapitałowej Orbis za dziewięć miesięcy 2008 roku osiągnął poziom 199 mln zł. Wynik ten, pomimo że nie osiągnął wartości ze szczególnie udanego roku ubiegłego, jest nadal bardzo dobrym rezultatem i pozwala pozytywnie oceniać potencjał Grupy. 2. Trzeci kwartał 2008 roku Grupa Hotelowa Orbis zakończyła wynikiem EBITDA za dziewięć miesięcy 2008 roku 174 mln zł. Jest on 3,2% niższy, niż rok wcześniej, będąc odbiciem oddziaływania kryzysu finansowego na światową gospodarkę. Nie wpłynęło to na ogólny stan Grupy Hotelowej, która kontynuuje inwestycje w ramach przyjętej strategii rozwoju i pozostaje w dobrej kondycji finansowej i operacyjnej sierpnia 2008 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy KRS dokonał rejestracji zmiany Statutu Spółki Orbis S.A., uchwalonej na ZWZA Orbis S.A. w czerwcu bieżącego roku. Jean-Philippe Savoye komentuje: W trzecim kwartale 2008 roku Grupa Kapitałowa Orbis wypracowała przychody ze sprzedaży na poziomie zbliżonym do trzeciego kwartału 2007 roku. Porównując trzy kwartały narastająco odnotowano 1,4 % wzrost przychodów w porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym. Wskaźnik EBITDA dla Grupy Kapitałowej Orbis za 2008 roku osiągnął wartość 199 mln zł. Pomimo, że jest to wynik poniżej poziomu roku ubiegłego, odzwierciedlający wpływ kryzysu finansowego na światową gospodarkę, pozwala na pozytywną ocenę potencjału Grupy. Wskaźnik EBITDA dla Grupy Hotelowej Orbis za 2008 roku z kwotą 174 mln zł jest niższy odpowiednio o 3,2 %. Kryzys na międzynarodowych rynkach finansowych nie wpłynął znacząco na funkcjonowanie Grupy Hotelowej Orbis, która kontynuuje wdrażanie strategii m.in. w zakresie rozwoju hoteli w segmencie ekonomicznym. W październiku 2008 roku oddany został do eksploatacji kolejny hotel Etap Wrocław Południe. Do końca roku planowane jest również uruchomienie nowego hotelu marki Etap Wrocław Stadion. Istotny wpływ na wyniki skonsolidowane Grupy Orbis mają wyniki spółek zależnych. Grupa Kapitałowa PBP Orbis odnotowała kilkuprocentowy wzrost przychodów ze sprzedaży zarówno narastająco za jak i za trzeci kwartał 2008 roku oraz ponad 67% wzrost wskaźnika EBITDA za trzeci kwartał i 129% zwiększenie EBITDA narastająco za. Korzystne efekty procesu restrukturyzacji Orbis Travel zaobserwowane w trzecim kwartale tego roku rokują pozytywnie dla przyszłości Spółki, jednak ostateczny efekt restrukturyzacji będzie można ocenić w perspektywie najbliższych miesięcy. Pogorszenie wyników Grupy Kapitałowej Orbis Transport, spowodowane głownie spadkiem popytu na międzynarodowe przewozy autokarowe, jest niwelowane przez pozytywne wyniki pozostałych spółek takich jak UAB Hekon, Orbis Kontrakty czy Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. 8

10 2.2 Czynniki istotne dla rozwoju grupy Czynniki zewnętrzne SYTUACJA MAKROEKONOMICZNA Wzrost gospodarczy. Poziom i dynamika wzrostu PKB jest podstawowym czynnikiem kształtującym popyt w sektorze turystyczno hotelarskim. Według wstępnych prognoz wzrost produktu krajowego brutto w trzecim kwartale 2008 roku wyniesie ok. 5,0%, przy 5,8% wzroście rok temu (Rzeczpospolita, artykuł Stopy nie będą już rosnąć z r.). Wymiana handlowa. Z danych opublikowanych przez GUS wynika, że w okresie styczeń sierpień 2008 roku eksport w cenach bieżących wyniósł 265,8 mld zł, a import 318,6 mld zł. W porównaniu z analogicznym okresem roku 2007, eksport zwiększył się o 5,6%, a import o 8,0%. Ujemne saldo ukształtowało się na poziomie 52,8 mld zł (w analogicznym okresie roku 2007 wyniosło minus 43,4 mld zł). Wśród głównych partnerów handlowych Polski najwyższe obroty odnotowano w eksporcie do Rosji, na Ukrainę, do Francji i Szwecji, a w imporcie z Rosji, Republiki Korei, Chin i Republiki Czeskiej. Rynek pracy. Z danych opublikowanych przez GUS wynika, że przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło na koniec trzeciego kwartału 2008 roku o 5,2% w stosunku do analogicznego okresu w 2007 roku i wyniosło ponad 5,4 mln osób. Z kolei przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu 2008 roku wyniosło 3 171,65 zł i było wyższe o 10,9% od notowanego we wrześniu 2007 roku. We wrześniu 2008 roku odnotowano spadek liczby bezrobotnych oraz stopy bezrobocia, zarówno w ujęciu rocznym jak i miesięcznym. Bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy w końcu września 2008 roku stanowili 8,9% cywilnej ludności aktywnej zawodowo (w sierpniu 2008 roku 9,1%, we wrześniu 2007 roku 11,6%). Roczny wzrost cen. W trzecim kwartale 2008 roku (według danych opublikowanych przez GUS) obserwujemy dalszy wzrost cen konsumpcyjnych, związane m.in. ze światowym wzrostem cen ropy naftowej i żywności. We wrześniu 2008 roku ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o 4,5% w stosunku do analogicznego miesiąca roku 2007, natomiast porównując trzy kwartały 2008 do trzech kwartałów 2007 wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych wyniósł 104,4 (wzrost cen o 4,4%). W trzecim kwartale 2008 RPP nie podwyższyła stop procentowych. Kursy walut. Znaczący wpływ na poziom przychodów ze sprzedaży z działalności hotelowej, zagranicznej turystyki przyjazdowej oraz w segmencie wynajmu samochodów Rent a Car ma kurs Euro do Złotego. W trzecim kwartale 2008 roku obserwowaliśmy dalsze umacnianie się złotego wobec walut obcych. Wg danych NBP średni kurs EUR/PLN we wrześniu 2008 roku wyniósł 3,3712 PLN i był niższy od średniego kursu EUR/PLN za wrzesień 2007 o 11,05 %. Spadek kursu Euro w stosunku do Złotego negatywnie oddziałuje na wyniki sprzedaży hotelowej. Jednak słabszy Euro względem Złotego może zwiększyć zyski ze sprzedaży w segmencie zagranicznej turystyki wyjazdowej prowadzonej przez Orbis Travel. RUCH TURYSTYCZNY Instytut Turystyki opublikował szacunkowe dane za pierwsze półrocze 2008 roku w zakresie turystyki przyjazdowej i wyjazdowej. W pierwszym półroczu 2008 roku odnotowano 24,8 mln wyjazdów Polaków za granicę (o ok. 7% więcej niż w pierwszym półroczu 2007 roku). W tym samym czasie Polskę odwiedziło 29 mln cudzoziemców (o 9,0% mniej niż w pierwszym półroczu 2007 roku). Liczbę przyjazdów turystów w tym półroczu szacuje się na około 6,3 mln (o ok. 10,0% mniej niż w pierwszym półroczu 2007 roku). W dalszym ciągu dominują przyjazdy służbowe, turystyczno-wypoczynkowe i rodzinno-towarzyskie. Zmiany w ruchu granicznym wynikające z włączenia Polski do strefy Schengen spowodowały utrudnienia przekraczaniu granicy UE przez naszych wschodnich sąsiadów, co wywołało bardzo znaczący spadek ruchu przyjazdowego z Ukrainy, Białorusi i Rosji. Na podstawie wyników uzyskanych w pierwszym półroczu można przypuszczać, że rok 2008 będzie okresem znaczących zmian w strukturze przychodów dewizowych z tytułu przyjazdów cudzoziemców na korzyść wpływów od turystów ze starej UE (w szczególności z krajów skandynawskich, Wielkiej Brytanii i Włoch, a więc krajów, gdzie najliczniej osiedliła się polska emigracja zarobkowa). Rynki wschodnich sąsiadów (zwłaszcza Ukraina) są dużą niewiadomą, a wysokość wydatków uzależniona będzie od bieżącej sytuacji politycznej i gospodarczej w tych krajach oraz od możliwości przezwyciężenia trudności w przekraczaniu granic. 9

11 KONKURENCJA Rynek usług hotelarskich - Na rynku usług hotelowych w Polsce w trzecim kwartale 2008 roku w miastach, w których są obecne obiekty Grupy Hotelowej Orbis miały miejsce m.in. następujące otwarcia nowych hoteli: pięciogwiazdkowego hotelu Sheraton w Sopocie (189 pokoi), pierwszego w Polsce hotelu hiszpańskiej sieci NH Hotels w Poznaniu (93 pokoi), kompleksu hoteli System w Katowicach oraz hotelu DeSilva w Piasecznie koło Warszawy. Ponadto jesienią 2008 r. planowane jest oddanie trzygwiazdkowego hotelu HP Park w Poznaniu (98 pokoi) należącym do B&D Hotels SA. oraz hotelu Best Western Premier w Krakowie (169 pokoi). Rynek biur podróży w trzecim kwartale 2008 roku sytuacja ekonomiczna w USA i w Europie powoli zaczęła oddziaływać na rynek biur podróży w Polsce, przyczyniając się do zmniejszenia ruchu turystycznego w obrębie turystyki przyjazdowej jak również w obsłudze podróży zagranicznych. Jednocześnie wysokie ceny paliwa lotniczego doprowadziły do kryzysu na rynku czarterowych przewoźników lotniczych w Europie. Na rynku polskim kryzys dotknął bezpośrednio touroperatorów korzystających z przewozów linii lotniczej Futura, która zawiesiła działalność we wrześniu, w trakcje trwania sezonu letniego oraz klientów korzystających z usług przewoźnika lotniczego Centralwings, który podjął decyzję o wycofaniu się z realizowanych przez tą linię przelotów typu low-cost. Natomiast w trzecim kwartale 2008 roku dynamicznie rozwijał się rynek wyjazdów turystyczno-wypoczynkowych. Tendencje wzrostu zanotowano również na rynku portali turystycznych prowadzących rezerwację i zakup wycieczek w pełnym trybie online. Rynek transportowy w trzecim kwartale 2008 roku tempo rozwoju branży leasingowej zwolniło, głównie za sprawą niepewnej sytuacji gospodarczej, która spowodowała ostudzenie inwestycji. Cały segment pojazdów ciężkich (m.in. tiry, naczepy) spadł o kilkanaście procent. Rośnie jednak finansowanie samochodów osobowych, na co wpływ ma obniżka cen tych aut. W sumie więc segment pojazdów wzrósł za trzy kwartały 2008 roku o kilka procent w porównaniu z analogicznym okresem w 2007 roku. Jednak w obecnej sytuacji należy spodziewać się podwyższenia opłaty wstępnej, głównie w leasingu samochodów osobowych i ciężarowych oraz podwyższenia marży, w tej części która ma pokrywać koszty ryzyka kredytowego (Rzeczpospolita, artykuły: Leasing mocno zwolnił z r. i Leasing już nie dla każdego z r.) Czynniki wewnętrzne PROGRAM INWESTYCJI GRUPY KAPITAŁOWEJ Grupa Kapitałowa Orbis w ciągu 2008 roku zainwestowała tys. zł. Spółka Orbis S.A. zrealizowała w ciągu 2008 roku nakłady na środki trwałe w wysokości tys. zł. z przeznaczeniem m.in. na zakończenie budowy otwartych w maju tego roku trzech kolejnych hoteli marki Etap oraz dalszą modernizację hotelu Grand w Warszawie (który częściowo również wrócił do działalności pod marką Mercure), kolejne hotele marek ekonomicznych, modernizację innych wybranych hoteli wraz z wymianą mebli i wyposażenia, modernizację instalacji przeciwpożarowych, montaż klimatyzacji, jak również przystosowanie obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Nakłady inwestycyjne poniesione przez Hekon-Hotele Ekonomiczne S.A. w trzech kwartałach 2008 roku wyniosły tys. zł i były przeznaczone przede wszystkim na wyposażenie nowych hoteli, których spółka została operatorem. Nakłady inwestycyjne w Grupie Kapitałowej PBP Orbis w trzech kwartałach 2008 roku wyniosły tys. zł i były przeznaczone m.in. na adaptację nowej siedziby Spółki PBP Orbis Sp. z o.o. oraz zakup sprzętu informatycznego. Wydatki inwestycyjne w Grupie Kapitałowej Orbis Transport w trzech kwartałach 2008 roku wyniosły tys. zł, z tego tys. zł zostało przeznaczone na zakupy samochodów do działalności wynajmu długo i krótkoterminowego jednostki dominującej. Pozostała kwota została przeznaczona na zakup autobusów przez spółki Grupy oraz na zakup oprogramowania komputerowego oraz na zakup licencji na przewóz osób. 10

12 Nakłady inwestycyjne w Grupie Kapitałowej Orbis zakończone zakończone zmiana % 2008/2007 Nazwa podmiotu Orbis S.A.* ,39% Hekon Hotele Ekonomiczne S.A.* ,88% Grupa PBP Orbis ,60% Grupa Orbis Transport ,52% Grupa Kapitałowa Orbis ,09% * dane w Orbis S.A. i Hekon - Hotele Ekonomiczne S.A. prezentowane są wraz z zaliczkami na inwestycje STRATEGIA GRUPY HOTELOWEJ ORBIS W trzecim kwartale 2008 roku Zarząd Orbis S.A. kontynuował realizację Strategii Rozwoju Grupy Hotelowej ORBIS, której główne założenia w latach to: wprowadzanie marki Etap na rynek Polski, kontynuacja rozwoju odnoszącej sukces marki Ibis, modernizacja części hoteli ORBIS z dostosowaniem do standardów marek grupy Accor. W trzecim kwartale 2008 roku w ramach realizacji strategii prowadzone były następujące działania inwestycyjne: Budowa lub konwersja na hotele nowych marek Zgodnie z założoną strategią rozwoju w Grupie trwa proces przygotowania budowy marek ekonomicznych Etap i Ibis oraz Novotel i Mercure. Po otwarciu w maju tego roku dwóch nowych hoteli marki Etap, w październiku 2008 roku oddany został do eksploatacji kolejny - Wrocław Południe. Jeszcze w tym roku planowane jest oddanie do eksploatacji kolejnego hotelu marki Etap - Wrocław Stadion. Istotne modernizacje hoteli istniejących W maju zakończyły się prace związane z pierwszym i drugim etapem gruntownej przebudowy hotelu Grand w Warszawie. Do eksploatacji oddano 158 nowoczesnych pokoi wyposażonych według standardu marki Mercure. Docelowo hotel posiadać będzie 299 jednostek mieszkalnych. Obecnie kontynuowana jest trzecia faza inwestycji, której zakres obejmuje modernizację pozostałych jednostek mieszkalnych, sal konferencyjnych, fitness club, garażu podziemnego oraz parkingu naziemnego. Zakończenie tej fazy inwestycji planowane jest na czwarty kwartał 2008 roku. Zakończona została druga faza inwestycji w hotelu Mercure Hevelius w Gdańsku, której zakres prac obejmował m. in. modernizację pozostałych jednostek mieszkalnych i korytarzy wraz z dostosowaniem całego hotelu do przepisów w zakresie bezpieczeństwa. Rozpoczęły się prace trzeciej fazy inwestycji, która obejmie aranżację oraz przebudowę pomieszczeń ogólnodostępnych (antresola + parter). Zakończenie prac planowane jest na czerwiec 2009 r. W hotelu Sofitel Victoria w Warszawie kontynuowane są prace modernizacyjno-budowlane pomieszczeń ogólnodostępnych m.in. holu recepcyjnego, sal balowych, klubu fitness, basenu itd. Proces inwestycji planowany jest na dwa lata. W Novotelu Airport w Warszawie zakończony został drugi etap modernizacji łazienek w części starej hotelu, zaś kolejny trzeci etap prac znajduje się w fazie końcowej. 11

13 W hotelu Skalny w Karpaczu zakończona została wymiana elewacji, modernizacja wejścia głównego, dachu oraz modernizacja 32 jednostek mieszkalnych na parterze. W trakcje realizacji znajdują się prace związane z modernizacją basenu, zakończenie których zaplanowano grudzień 2008 roku. Planuje się rozpoczęcie kolejnych prac w 2009 roku. Dużym programem inwestycyjnym planowanym na okres trzech lat objęty został Novotel Marina w Gdańsku. Zakończona została wymiana okien w części mieszkalnej oraz instalacja systemu DSO. Wykonano dokumentację projektową dotyczącą modernizacji zarówno pomieszczeń ogólnodostępnych jak i części mieszkalnej, w tym również w zakresie dostosowania obiektu do wymogów p.poż. Planuje się, iż prace zostaną rozpoczęte jeszcze w bieżącym roku. W pozostałych obiektach wydatki inwestycyjne dotyczyły modernizacji o mniejszym zakresie, niemniej jednak niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania hoteli, bezpieczeństwa i komfortu gości oraz zakupu środków trwałych, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania. ZATRUDNIENIE Przeciętne zatrudnienie w Grupie Kapitałowej Orbis za 2008 roku wyniosło etaty i było o 5,8 % niższe w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. Do takiego stanu przyczyniła się głównie Spółka Orbis S.A., która odnotowała spadek zatrudnienia o 10,0%. Jest to rezultat zamknięcia w 2007 roku kilku hoteli oraz redukcji zatrudnienia w funkcjonujących jednostkach. Niższe zatrudnienie odnotowano również w Grupie Orbis Transport i Grupie PBP Orbis, spowodowane zmianami organizacyjnymi oraz optymalizacją kosztów. Wzrost zatrudnienia w Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. związany jest z uruchomieniem trzech nowych hoteli, których spółka jest operatorem (dwu Etapów i Mercure Grand w Warszawie). Przeciętne zatrudnienie w Grupie Kapitałowej Orbis (w etatach) zakończone zakończone zmiana 2008/2007 w % Nazwa podmiotu Orbis S.A ,00% Hekon Hotele Ekonomiczne S.A ,66% Grupa PBP Orbis ,49% Grupa Orbis Transport ,82% Orbis Kontrakty Sp. z o.o ,00% UAB Hekon ,08% Grupa Kapitałowa Orbis ,83% Perspektywy w najbliższych kwartałach OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE W dniu 9 września 2008 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy budżetowej na 2009 r., przedłożony przez Ministerstwo Finansów. Pomimo pojawiających się pierwszych oznak spowolnienia gospodarczego Ministerstwo Finansów nie widzi podstaw do korygowania szacunkowego wzrostu PKB na rok Rząd na bieżąco monitoruje sytuację gospodarczą kraju, jednak otoczenie makroekonomiczne jest zbyt niestabilne, by na jego podstawie móc obecnie odpowiedzialnie rozważać jakiekolwiek zmiany w projekcie ustawie budżetowej na 2009 r. (Komunikat Ministerstwa Finansów z dnia , pkt. I Silne fundamenty polskiej gospodarki ). Wzrost gospodarczy. Realna dynamika wzrostu PKB została określona na poziomie 4,8% (wobec 5,5 % planowanych w tym roku). Deficyt ma wynieść nie więcej niż 18,2 mld zł. Utrzymanie deficytu na planowanym poziomie, spójnym z przyjętym w Programie Konwergencji. Aktualizacja 2007 r. oraz jego redukcja jest jednym z głównych priorytetów gospodarczych państwa. 12

14 Rynek pracy, roczny wzrost cen, bezrobocie. Planowany jest wzrost zatrudnienia w gospodarce o 2%. Na koniec 2009 r. bez pracy ma pozostawać 1,3 mln osób, a bezrobocie ma wynieść 8,5%. Przewidywany średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2009 roku wyniesie 2,9%, a realny wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej 3,6%. Zmiany podatkowe. Efekt zmian podatkowych będzie miał korzystny wpływ na dochody podatników. W przypadku osób fizycznych nastąpi znaczne obniżenie obciążeń podatkowych dzięki nowej skali podatkowej ze stawkami na poziome 18 i 30%. Osoby prawne odniosą natomiast korzyść ze zmian podatkowych w zakresie ułatwień w rozliczaniu podatku VAT. RUCH TURYSTYCZNY Według skorygowanych prognoz Instytutu Turystyki ogólna liczba przyjazdów turystów ogółem wzrośnie z 15 mln w 2007 roku do około 19 mln w latach 2012 i 2013, co oznacza średnioroczną dynamikę liczby przyjazdów turystów do Polski w latach na poziomie 2,2%. Należy spodziewać się kontynuacji wysokiego tempa wzrostu ruchu przyjazdowego z nieościennych krajów 15 Unii Europejskiej, Ameryki Północnej i pozostałych krajów zamorskich, w tempie 7-9% rocznie. Stabilizacji liczby przyjazdów można oczekiwać z Niemiec. Przyjazdy sąsiadów ze Wschodu znacznie spadły w 2008 roku, po wejściu do strefy Schengen. Nie jest pewne w jakim tempie te straty będą niwelowane w przyszłości. OTOCZENIE KONKURENCYJNE Rynek hotelowy wiele wskazuje na to, że najbliższa przyszłość na polskim rynku będzie należała do hoteli ekonomicznych o standardzie jednej i dwóch gwiazdek. Prognozy rozwoju dla tego segmentu rynku hotelowego motywowane są tym, że średnia przychodów przeciętnego Polaka będzie rosła powoli i najpierw umożliwi mu korzystanie z obiektów najtańszych. Według prognoz analityków i zapowiedzi inwestorów segment dużych pięcioi czterogwiazdkowych hoteli, mających ponad 100 i więcej pokoi, będzie rósł w dotychczasowym tempie, czyli 5-6 obiektów na rok. Nieco szybciej niż obecnie powinien rosnąć segment niewielkich (do 40 pokoi), ale luksusowo i stylowo urządzonych hoteli butikowych (Horecanet, r.). Rynek biur podróży zgodnie z prognozami ekspertów kryzys amerykańskiego systemu finansowego może wpłynąć na zmniejszenie się popytu konsumpcyjnego, a w konsekwencji odbić się niekorzystnie na wszystkich segmentach rynku turystycznego. Istnieją obawy, że w podróżach korporacyjnych wiele firm ograniczy wyjazdy służbowe, co da się odczuć zmniejszeniem sprzedaży biletów komunikacyjnych, w szczególności lotniczych. Rynek transportowy na koniec września 2008 roku flota aut obsługiwanych przez firmy z branży CFM liczyła prawie 115 tys. pojazdów. Oznacza to 32% wzrost w stosunku do 2007 roku. Jeżeli utrzyma się on w dalszej części roku, to liczba aut wzrośnie do 125 tys. Oznacza to dynamiczny rozwój tej branży (ok % w skali roku). Nic dziwnego, że rynkiem tym interesują się nowi gracze jak Athlon Car Lease International oraz KBC Autolease Polska, którzy rozpoczęli działalność w Polsce. Dominującymi firmami w tym sektorze są m.in. Masterlease, Arval Service Lease Polska czy LeasePlan Fleet Management Polska Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości realizacji wcześniej opublikowanych prognoz W związku z publikacją sprawozdania finansowego za trzeci kwartał 2008 roku Zarząd Spółki Orbis S.A. odnosi się do prognozy wyniku EBITDA za rok 2008 dla Grupy Hotelowej Orbis, w skład której wchodzą Orbis S.A., Hekon - Hotele Ekonomiczne S.A., UAB Hekon i Orbis Kontrakty Sp. z o.o. Zaktualizowana prognoza, opublikowana raportem bieżącym nr 30/2008, przewiduje osiągnięcie w całym 2008 roku łącznego wyniku EBITDA dla Grupy Hotelowej Orbis w wysokości 230 mln zł. Wypracowany w ciągu 2008 roku wynik EBITDA wyniósł tys. zł. W ocenie Zarządu na dzień publikacji niniejszego sprawozdania nie występują czynniki mogące zagrozić realizacji prognozy. 13

15 3. SPÓŁKI WCHODZĄCE W SKŁAD GRUPY Grupa Kapitałowa Orbis 3.1 Skład Grupy Kapitałowej i jej jednostki stowarzyszone na dzień Spółki zależne nazwa i siedziba % udziału w kapitale własnym % udziału w głosach na walnym zgromadzeniu przedmiot działalności Spółki stowarzyszone nazwa i siedziba % udziału w kapitale własnym % udziału w głosach na walnym zgromadzeniu przedmiot działalności Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. bezpośrednio 100% bezpośrednio 100% hotelarskogastronomiczna Orbis Casino Sp. z o.o. bezpośrednio 33,33% bezpośrednio 33,33% gry losowe Wioska Turystyczna Wilkasy Sp. z o.o. ORBIS Transport Sp. z o.o. PBP Orbis Sp. z o.o. bezpośrednio 100% bezpośrednio 98,88%; pośrednio 0,17% bezpośrednio 95,08% bezpośrednio 100% hotelarskogastronomiczna bezpośrednio 98,88%; pośrednio 0,17% transport bezpośrednio 95,08% turystyka Orbis Kontrakty Sp. z o.o. bezpośrednio 80%; pośrednio 20% bezpośrednio 80%; pośrednio organizacja 20% zakupów UAB Hekon PKS Tarnobrzeg Sp. z o.o. PKS Gdańsk Sp. z o.o. Inter Bus Sp. z o.o. Capital Parking Sp. z o.o. PMKS Sp. z o.o. pośrednio 100% pośrednio 99,05% pośrednio 99,05% pośrednio 99,05% pośrednio 99,05% pośrednio 70,82 pośrednio 100% hotelarsko-gastr. pośrednio 99,05% transport pośrednio 99,05% transport pośrednio 99,05% przewozy autokar. pośrednio 99,05% pośrednio 70,82 wyn.miejsc parkingowych komunikacja miejska 3.2 Zmiany w strukturze grupy i ich efekt, w tym łączenia działalności, nabycia i zbycia spółek zależnych oraz inwestycji długoterminowych: Informacje o zmianach w strukturze Grupy: Orbis Polish Travel Bureau Inc - w dniu 21 maja 2008 roku spółka PBP Orbis Sp. z o.o. zawarła umowę sprzedaży wszystkich akcji spółki zależnej Orbis Polish Travel Bureau Inc., z siedzibą w Nowym Jorku. Domknięcie transakcji nastąpiło w dniu roku. AutoOrbisBus Sarl Spółka, w której ORBIS Transport Sp. z o.o. posiadała 100% udziałów została zlikwidowana. Wykreślenie Spółki z francuskiego Rejestru Handlowego nastąpiło w dniu 26 sierpnia 2008 roku. 14

16 Inne zdarzenia: PMKS Sp. z o.o. w dniu 25 lipca 2008 roku zostały zarejestrowane w KRS objęte przez PKS Tarnobrzeg Sp. z o.o. udziały o wartości nominalnej tys. zł, w wyniku czego udział w PKS Tarnobrzeg sp. z o.o. w tej Spółce zwiększył się do 71,5%. Inter Bus Sp. z o.o. w dniu 30 czerwca 2008 roku kapitał zakładowy spółki Inter Bus Sp. z o.o. został podniesiony z kwoty 51 tys. zł do poziomu 460 tys. zł poprzez utworzenie 818 nowych udziałów o wartości nominalnej 500 zł każdy. Podwyższenie kapitału zostało zarejestrowane w KRS w dniu roku. Inter Bus Sp. z o.o. od 1 lipca 2008 roku Zarząd Spółki Inter Bus Sp. z o.o. działa w dwuosobowym składzie 30 czerwca 2008 roku Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników powołało pana Bogusława Heba na stanowisko członka Zarządu i wiceprezesa Spółki Inter Bus Sp. z o.o. Orbis Kontrakty Sp. z o.o. w dniu 27 sierpnia 2008 roku Zarząd odwołał pana Krzysztofa Gerulę z funkcji członka Zarządu, a na jego miejsce powołał pana Marcina Szewczykowskiego. PBP Orbis Sp. z o.o. - w trzecim kwartale 2008 roku została zatwierdzona nowa strategia rozwoju spółki na lata Program restrukturyzacji i rozwoju ORBIS Travel Fit-For-Future. 3.3 Spółki wyłączone z konsolidacji Konsolidacją nie są objęte jednostki zależne i stowarzyszone, które nie są istotne z punktu widzenia sumy bilansowej i wyniku finansowego Grupy Kapitałowej. Spółki nie objęte konsolidacją przedstawiono w poniższej tabeli. spółki wyłączone z konsolidacji % udziału w kapitale własnym udział w przychodach netto Grupy % udział w sumie bilansowej Grupy % Wioska Turystyczna Wilkasy Sp. z o.o. 100,00% 0,16% 0,18% PMKS Sp. z o.o. 70,82% 0,28% 0,14% ŁĄCZNIE 0,44% 0,32% 15

17 4. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT GRUPY Grupa Kapitałowa Orbis 4.1 Rachunek zysków i strat Grupy Kapitałowej Orbis % zmiany 2008/2007 % zmiany 2008/2007 Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów ,84% ,43% % udział w przychodach ogółem * 99,03% 98,95% 99,02% 98,27% Koszt własny sprzedaży ( ) ( ) 4,47% ( ) ( ) 4,91% Koszty sprzedaży i marketingu (20 363) (17 947) 13,46% (47 559) (45 817) 3,80% Koszty ogólnego zarządu (39 681) (39 239) 1,13% ( ) ( ) -3,96% w tych: - koszty amortyzacji (45 613) (41 308) 10,42% ( ) ( ) 6,11% - koszty zatrudnienia (73 032) (74 762) -2,31% ( ) ( ) -1,05% - koszty usług obcych ( ) ( ) 6,93% ( ) ( ) 7,81% % udział w kosztach ogółem ** 97,11% 97,77% 97,09% 97,28% Pozostałe przychody operacyjne ,20% ,72% Pozostałe koszty operacyjne (3 229) (2 720) 18,71% (9 370) (10 479) -10,58% Zysk z działalności operacyjnej - EBIT ,40% ,38% Zysk (strata) na sprzedaży jednostek podporządkowanych (319) 0 (319) 0 Przychody finansowe ,00% ,00% Koszty finansowe (6 109) (4 345) 40,60% (15 502) (12 207) 26,99% Udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych (208) ,96% ,88% Zysk przed opodatkowaniem ,33% ,74% Podatek dochodowy (5 505) (12 002) -54,13% (10 918) (18 765) -41,82% Zysk netto ,68% ,25% marża EBIT (EBIT/Przychody) 9,40% 14,21% -4,81pp 7,53% 9,97% -2,44pp EBITDA ,38% ,30% marża EBITDA (EBITDA/Przychody) 22,17% 25,67% -3,51pp 21,88% 23,69% -1,80pp * Przychody ogółem rozumiane są jako suma przychodów ze sprzedaży, pozostałych operacyjnych i finansowych. ** Koszty ogółem rozumiane są jako suma kosztu własnego sprzedaży, kosztów sprzedaży i marketingu, kosztów ogólnego zarządu, pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów finansowych. W trzecim kwartale 2008 roku Grupa Kapitałowa Orbis wypracowała przychody ze sprzedaży na poziomie zbliżonym do trzeciego kwartału 2007 roku. Porównując trzy kwartały narastająco przychody wykazały wzrost. Tradycyjnie z uwagi na rozmiary działalności największy wpływ na poziom przychodów ze sprzedaży wywarła Grupa Hotelowa Orbis, która odnotowała w trzecim kwartale 2008 roku spadek przychodów ze sprzedaży w porównaniu z analogicznym okresem 2007 roku. Wpływ na to miały m.in. zmiany bazy hotelowej. W 2007 roku działalność zakończyło 5 hoteli należących do spółki Orbis S.A., natomiast oddane dwa nowe hotele marki Etap oraz częściowo udostępniony dla gości Mercure Grand w Warszawie są dopiero w fazie rozruchu. Dlatego też, pomimo dysponowania przez Grupę na dzień roku większą bazą hotelową w porównaniu z analogicznym okresem roku 2007, nie znalazło to odzwierciedlenia w uzyskanych wynikach ze sprzedaży. Dodatkowo na gorsze wyniki ze sprzedaży wpłynęły okoliczności zewnętrzne. Organizacja zagranicą imprez sportowych (EURO 2008, Olimpiada), które odbyły się pod koniec drugiego kwartału 2008 i w trzecim kwartale 2008 roku, przyczyniła się do spadku liczby turystów odwiedzających nasz kraj. Niekorzystnie na ruch turystyczny wpłynęło również zamieszanie w krajach Europy i Ameryki Północnej, związane z kryzysem finansowym, a także oznaki delikatnego spowolnienia gospodarczego w kraju. Narastająco za trzy kwartały przychody pozostały na zbliżonym poziomie, jak rok wcześniej. 16

18 W trzecim kwartale 2008 roku Grupa Kapitałowa PBP Orbis osiągnęła przychody wyższe niż w trzecim kwartale 2007 roku. Największy wzrost przychodów zarówno narastająco za, jak i za trzeci kwartał 2008 roku wystąpił w zagranicznej turystyce wyjazdowej, głównie za sprawą dobrze sprzedających się ofert: Travel Time, Świat Wakacji oraz Autokarem po Europie. Znaczne zwiększenie przychodów odnotowano również w segmencie obsługa podróżnicza oraz w segmencie pozostałe przychody eksploatacyjne, w tym ostatnim dzięki rozwijaniu usług polegających na wynajmie miejsc w samolotach innym touroperatorom. Natomiast bardzo wyraźne zmniejszenie sprzedaży Grupa odnotowała w segmencie zagranicznej turystyki przyjazdowej wynikające w dużej mierze z umocnienia się waluty polskiej w tym okresie. Grupa Kapitałowa Orbis Transport wypracowała za trzeci kwartał 2008 roku niższe przychody w porównaniu do analogicznego okresu 2007 roku. Spadek przychodów wystąpił w segmencie wynajmu krótkoterminowego, w głównej mierze w wyniku mocnej pozycji złotego w tym okresie, oraz w działalności przewozów autokarowych spowodowany wzrostem cen paliw i umacniającą się konkurencją tanich linii lotniczych. Grupa odnotowała wzrost przychodów tylko w segmencie wynajmu długoterminowego na skutek zwiększenia liczby samochodów w segmencie Hertz Lease. Koszt własny sprzedaży Grupy Kapitałowej zwiększył się w trzecim kwartale 2008 roku w stosunku do analogicznego okresu roku 2007 przede wszystkim w wyniku wzrostu kosztów usług obcych, związanego z podwyższeniem cen, oraz wzrostu amortyzacji majątku trwałego, powiększonego na skutek dużych nakładów inwestycyjnych. Koszty sprzedaży i marketingu w trzecim kwartale 2008 roku znacząco wzrosły w porównaniu z trzecim kwartałem 2007 roku, m.in. w wyniku poniesienia wyższych nakładów na promocję oferty letniej przez Grupę Kapitałową PBP Orbis. Porównując tę pozycję rok do roku pozostały one na zbliżonym poziomie. W trzecim kwartale 2008 roku koszty ogólnego zarządu pozostały na zbliżonym poziomie w porównaniu z analogicznym okresem roku 2007, natomiast porównując rok do roku dane narastająco nieznacznie spadły. Pozostałe przychody operacyjne Grupy w trzecim kwartale 2008 roku w porównaniu do analogicznego okresu 2007 wzrosły tylko nieznacznie. Natomiast pozycja ta znacząco spadła w okresie dwunastu miesięcy, w związku z uzyskaniem wyższych zysków ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych na roku. W tych samych okresach pozostałe koszty operacyjne ukształtowały się na zbliżonym poziomie. Najważniejszą pozycją w tej grupie kosztów są koszty restrukturyzacji zatrudnienia. Grupa Kapitałowa Orbis zamknęła kwartał, uzyskując w okresie trzech miesięcy wynik operacyjny (EBIT) za trzeci kwartał 2008 roku w wysokości tys. zł. Jednocześnie wynik EBITDA wyniósł tys. zł. Nie wystąpiły przychody finansowe, natomiast koszty finansowe w Grupie, na które składają się głównie odsetki od kredytów i pożyczek, w trzecim kwartale 2008 roku w porównaniu z analogicznym okresem 2007 odnotowały wzrost. Wszystkie opisane powyżej czynniki spowodowały, że w trzecim kwartale 2008 roku Grupa osiągnęła zysk netto w wysokości tys. zł, co przełożyło się na wynik netto narastająco za trzy kwartały 2008 roku w wysokości tys. zł. 17

19 Wyniki podmiotów Grupy Kapitałowej Orbis* Grupa Kapitałowa Orbis Nazwa Spółki % zmiany 2008/2007 % zmiany 2008/2007 Orbis S.A. przychody netto ze sprzedaży ,87% ,53% EBIT ,74% ,30% EBITDA ,60% ,22% zysk netto ,52% ,35% Hekon - Hotele Ekonomiczne S.A. przychody netto ze sprzedaży ,55% ,23% EBIT ,54% ,02% EBITDA ,35% ,55% zysk netto ,56% ,22% UAB Hekon przychody netto ze sprzedaży ,99% ,81% EBIT ,68% ,02% EBITDA ,35% ,57% zysk netto ,21% ,85% Orbis Kontrakty przychody netto ze sprzedaży ,49% ,13% EBIT ,00% ,07% EBITDA ,92% ,04% zysk netto ,15% ,40% Grupa PBP Orbis przychody netto ze sprzedaży ,66% ,31% EBIT ,46% (520) - EBITDA ,80% ,49% zysk (strata) netto ,21% 972 (833) - Grupa Orbis Transport przychody netto ze sprzedaży ,73% ,96% EBIT (1 032) ,02% EBITDA ,96% ,68% zysk (strata) netto (2 482) (4 119) EBIT oznacza zysk (stratę) z działalności operacyjnej EBITDA - oznacza zysk (stratę) z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację * Dane prezentowane przed wyłączeniami konsolidacyjnymi. 18

20 4.2 Wyniki operacyjne Grupy Hotelowej Orbis Wyniki skonsolidowane Grupy Hotelowej Orbis po trzecim kwartale 2008 roku prezentują się jak poniżej: RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT - wynik finansowy Grupy Hotelowej Orbis % zmiany 2008 do 2007 % zmiany 2008 do 2007 Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów ,90% ,30% Koszt własny sprzedaży ( ) ( ) 3,19% ( ) ( ) 3,95% Zysk brutto ze sprzedaży ,75% ,00% Pozostałe przychody operacyjne ,82% ,20% Koszty sprzedaży i marketingu (11 805) (11 238) 5,05% (34 143) (32 918) 3,72% Koszty ogólnego zarządu (28 362) (29 911) -5,18% (87 961) (96 584) -8,93% Pozostałe koszty operacyjne (2 231) (1 721) 29,63% (6 299) (6 919) -8,96% Zysk z dzialalności operacyjnej - EBIT ,66% ,60% Przychody finansowe ,00% ,00% Koszty finansowe (4 878) (3 473) 40,45% (12 915) (10 306) 25,32% Zysk przed opodatkowaniem ,56% ,35% Podatek dochodowy (4 557) (11 549) -60,54% (10 990) (17 949) -38,77% Zysk netto ,14% ,31% EBITDA ,68% ,21% Przychody ze sprzedaży w trzecim kwartale 2008 roku w Grupie Hotelowej Orbis okazały się niższe niż w trzecim kwartale 2007 roku. Złożyło się na to kilka czynników. Nowo oddane do użytku hotele są w fazie rozwoju i należy się spodziewać osiągnięcia przez nich pełnych możliwości dopiero w kolejnych okresach. Jednocześnie czynniki zewnętrzne (zagraniczne imprezy sportowe, kryzys finansowy) wpłynęły na zmniejszenie liczby turystów odwiedzających nasz kraj. Spadek przychodów ze sprzedaży przy ogólnym wzroście kosztów usług hotelowych i amortyzacji, prezentowanych jako koszt własny sprzedaży, przyczyniły się do osiągnięcia przez Grupę Hotelową Orbis niższego zysku z działalności operacyjnej w trzecim kwartale 2008 roku w porównaniu z trzecim kwartałem 2007 roku. Wynik ten miał decydujący wpływ na osiągnięty przez Grupę Hotelową Orbis zysk netto za trzeci kwartał 2008 roku, który wyniósł tys. zł. Wskaźniki operacyjne Grupy Hotelowej Orbis* w trzecim kwartale 2008 zmiana 2008 do 2007 w % zmiana 2008 do 2007 w % frekwencja 57,80% 62,40% -4,60pp 55,20% 56,00% -0,80pp średnia cena za pokój (ARR) w zł 226,6 222,9 1,66% 230,2 221,8 3,79% przychód na jeden dostępny pokój (RevPAR) w zł 131,0 139,1-5,82% 126,9 124,2 2,17% liczba sprzedanych pokojonocy ,49% ,18% liczba pokoi ,26% ,26% struktura sprzedanych pokojonocy w % zmiana w pkt % zmiana w pkt % Polacy 41% 38% 3,00pp 45% 42% 3,00pp cudzoziemcy 59% 62% -3,00pp 55% 58% -3,00pp klienci biznesowi 56% 56% 0,00pp 64% 63% 1,00pp klienci turystyczni 44% 44% 0,00pp 36% 37% -1,00pp *tabela zawiera wyniki zbiorcze hoteli należących do spółek Orbis S.A. i Hekon-Hotele Ekonomiczne S.A. (bez Wilna) 19