Program Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata

Transkrypt

1

2

3 Za cznik do uchwa y Nr V/28/11 Rady Powiatu wieckiego z dnia 23 LUTEGO 2011 r. Program Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata Powiat wiecki 1

4 SPIS TRE CI I. Wst p... 3 II. Opis metodologii... 4 III. Diagnoza sytuacji na rynku pracy w powiecie wieckim Po enie powiatu wieckiego w przestrzeni gospodarczej kraju i regionu Demografia Charakterystyka rynku pracy Podmioty gospodarcze w powiecie wieckim Badanie ankietowe Gminnych O rodków Pomocy Spo ecznej Uwarunkowania przyrodnicze IV. Do wiadczenia PUP w wieciu w realizacji przedsi wzi na rzecz przeciwdzia ania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy V. Cele i dzia ania w zakresie promocji zatrudnienia i aktywizacji lokalnego rynku pracy na lata Wizja docelowego rynku pracy w powiecie wieckim do roku Misja Powiatowego Urz du Pracy w wieciu Mapa problemów Analiza SWOT Wnioski i uzupe nienia analiz SWOT Cele i dzia ania Programu Promocji Zatrudnienia i Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy w Powiecie wieckim na lata VI. Zgodno programu z innymi strategiami i dokumentami strategicznymi

5 I. WST P Wykonuj c zadania Samorz du Powiatu w zakresie polityki rynku pracy, Powiatowy Urz d Pracy w wieciu opracowa na prze omie drugiej po owy 2010 roku Program promocji zatrudnienia oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy powiatu wieckiego na lata , zwany dalej Programem. Podstaw prawn dla stworzenia tego dokumentu daje art. 9 ust. 1 pkt.1 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( Dz.U z 2008 r. Nr 69, poz j.t. z pó niejszymi zmianami) stanowi cy, e: do zada samorz du powiatu w zakresie polityki rynku pracy nale y opracowanie i realizacja programu promocji zatrudnienia oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy stanowi cego cz powiatowej strategii rozwi zywania problemów spo ecznych. Celem tego opracowania jest postawienie diagnozy bie cej sytuacji na rynku pracy w szybko zmieniaj cej si rzeczywisto ci gospodarczej Polski i Regionu oraz stworzenie spójnego planu dzia zarówno w wymiarze strategicznym, jak i w perspektywie aktywno ci bie cej. Program przedstawia diagnoz odnosz si do terytorium Powiatu uwzgl dniaj jednak tak e kontekst regionalny. W diagnozie uwzgl dniono ogólne dane statystyczne dost pne w 2010 roku za lata poprzednie oraz aktualne dane dotycz ce rynku pracy dost pne w PUP i WUP w ostatnich miesi cach 2010 roku. Punktem wyj cia przy opracowywaniu Programu by a identyfikacja grup docelowych i zdefiniowanie problemów wyst puj cych na rynku pracy. Przy planowaniu dzia i ich wdra aniu uwzgl dniono rol partnerów spo ecznych i gospodarczych samorz du powiatu. Dla okre lenia strategicznych dzia niezb dne by o te odniesienie si do polityk horyzontalnych i wytycznych europejskiej polityki zatrudnienia. Zasadnicz cz ci opracowania s strategie rozwoju zatrudnienia wyznaczaj ce g ówne kierunki dzia dla Powiatowego Urz du Pracy. Program Promocji Zatrudnienia i Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy w Powiecie wieckim zak ada poszerzenie i wzmocnienie wspó pracy pomi dzy wszystkimi podmiotami rynku pracy w celu poprawy skuteczno ci i lepszej koordynacji podejmowanych i realizowanych przez nie dzia. 3

6 II. OPIS METODOLOGII W opracowanie Programu zaanga owani zostali pracownicy PUP w wieciu oraz jego kierownictwo w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu zak óca bie ce funkcjonowanie Urz du. Dzi ki udzia owi w warsztatach po wi conych przygotowywaniu Programu mieli oni okazj do wymiany pogl dów i konfrontacji z opiniami osób reprezentuj cych w adze gmin z Powiatu, pracodawców, system edukacji i o rodki pomocy spo ecznej. Przyj te za enia metodologiczne przewidywa y: Partycypacyjn metod tworzenia Programu. Zaanga owanie kluczowych partnerów zwi zanych z kszta towaniem polityki zatrudnienia na lokalnym rynku pracy (interesariusze). Wykorzystanie wybranych opracowa analitycznych dla zdiagnozowania stanu wyj ciowego. Przeprowadzenie dodatkowych analiz dla wyja nienia zagadnie problemowych zidentyfikowanych w trakcie procesu tworzenia Programu. Przeprowadzenie sonda u w ród wszystkich o rodków pomocy spo ecznej Powiatu wieckiego. Zainicjowanie i przeprowadzenie procesu spo ecznego, którego efektem by o stworzenie za, a nast pnie sformu owanie tre ci Programu. Wykorzystanie pracy ekspertów zewn trznych do moderowania procesu i sporz dzenia dokumentu Programu. Prowadzenie spotka o charakterze warsztatowym z u yciem aktywizuj cych metod pracy (burza mózgów, praca w grupach). Przedstawienie wst pnej wersji Programu do konsultacji spo ecznych interesariuszom w celu weryfikacji i ewentualnych korekt. 4

7 III. DIAGNOZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE WIECKIM 3.1 Po enie powiatu wieckiego w przestrzeni gospodarczej kraju i regionu Powiat wiecki geograficznie jest po ony na Pojezierzu Po udniowopomorskim i w Dolinie Dolnej Wis y. Przez teren Powiatu przep ywa rzeka Wda. Administracyjnie powiat wiecki po ony jest w pó nocnej cz ci województwa i s siaduje z czterema powiatami. Od zachodu graniczy z powiatem tucholskim, od po udnia z powiatem bydgoskim i che mi skim oraz od wschodu z powiatem grudzi dzkim. Siedzib powiatu jest miasto wiecie. Powiat wiecki jest najwi kszym powiatem w województwie kujawsko-pomorskim a jego powierzchnia zajmuje 1474 km2, co stanowi 8,2% powierzchni województwa. U ytki rolne stanowi 52,77% powierzchni powiatu. (Dane US 2008 r.) Na terenie powiatu znajduje si bardzo wa ny w ze komunikacyjny w skali kraju. To tutaj zbiegaj si drogi krajowe nr 1 (E- 75) i 5 (E-261), które cz pó noc z po udniem Polski. Przez teren powiatu przebiega równie transeuropejska autostrada A1. 5

8 Wykres nr 1 ród o: Województwo kujawsko-pomorskie 2008 r. Podregiony, powiaty, gminy. Obszar powiatu wieckiego obejmuje cznie 11 gmin: Bukowiec, Dragacz, Drzycim, Je ewo, Lniano, Nowe, Osie, Pruszcz, wiecie, wiekatowo, Warlubie. S to dwie gminy miejsko wiejskie ( wiecie i Nowe) oraz 9 gmin wiejskich. Najwi ksz powierzchni cechuj si gminy Osie i Warlubie 14% udzia u w powierzchni powiatu oraz gmina wiecie - 13%. Natomiast najmniejsz powierzchni posiada gmina wiekatowo 4% ca kowitej powierzchni powiatu. 6

9 Wykres nr 2 Procentowy udzia powierzchni gmin w powiecie wieckim ród o: Województwo Kujawsko-Pomorskie Podregiony, Powiaty, Gminy. Urz d Statystyczny Bydgoszcz. 3.2 Demografia Powiat wiecki zamieszkuje osób (Bank Danych Regionalnych stan na ). W powiecie znajduj si 132 so ectwa i 253 miejscowo ci. 67,5% ogó u to ludno wiejska (zamieszka a w gminach wiejskich). Powiat wiecki pod wzgl dem liczby ludno ci zajmuje w województwie kujawsko-pomorskim trzeci pozycj, po powiecie inowroc awskim i bydgoskim. Powiat wiecki nale y do powiatów nisko zaludnionych w województwie kujawskopomorskim. rednia g sto zaludnienia w powiecie wynosi 66 osób na 1 km 2, przy redniej w województwie 115 osób/km 2. Najwi ksz g sto zaludnienia posiadaj w województwie powiaty: inowroc awski aleksandrowski i che mi ski, natomiast w pozosta ych powiatach sto zaludnienia nie przekracza 80 osób na 1 km 2 Najni ej zaludniony powiat to powiat tucholski gdzie g sto zaludnienia wynosi 44 osoby na 1 km 2. W powiecie wieckim w 2009 roku najni sze wska niki dot. zaludnienia wyst pi y w gminie Osie red. 25 osób na 1 km 2 oraz w gminie Warlubie 33 osoby na 1 km 2. Spo ród gmin wiejskich powiatu najbardziej zaludniona jest gmina Pruszcz 65 osób na 1 km 2. 7

10 W powiecie wieckim na koniec czerwca 2009 r. mieszka o osób, tj. o 453 osoby wi cej w porównaniu do tego samego okresu w 2000 r. Najni sza liczba ludno ci zamieszkiwa a w powiecie wieckim w 2006 roku jednak na przestrzeni analizowanych lat liczba mieszka ców w powiecie ulega stopniowemu zwi kszeniu. Wykres nr 3 Stan ludno ci w powiecie wieckim Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, Stan ludno ci ze wzgl du na miejsce zameldowania na dzie 30.VI Na tle województwa kujawsko-pomorskiego jest to pozytywny trend poniewa w ca ym regionie obserwuje si spadek liczby mieszka ców. W kujawsko - pomorskim proces ten rozpocz si w 2002 r. W latach liczba mieszka ców utrzymywa a si na podobnym poziomie. W kolejnych dwóch latach znacz co si zmniejszy a. Województwo liczy o w 2007 roku mieszka ców, tj. o mniej w porównaniu do 2000 r. Liczba mieszka ców w 2009 r. w porównaniu z 2000 r. jest ni sza o osoby. Rok 2009 by trzecim, obok 2001 i 2008, w ci gu ostatnich dziewi ciu lat, w którym w województwie kujawsko-pomorskim odnotowano dodatni przyrost rzeczywisty ludno ci, stanowi cego sum przyrostu naturalnego ludno ci oraz salda migracji wewn trznych i zagranicznych (sta ych i czasowych). 8

11 Wykres nr 4 Stan ludno ci w województwie kujawsko-pomorskim Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na 30.VI Niestety dokonana przez GUS w Warszawie prognoza liczby ludno ci na lata przedstawiona na poni szym wykresie zak ada systematyczne zmniejszanie si liczby mieszka ców województwa kujawsko-pomorskiego. Przewiduje ona ponad 140 tysi czny spadek liczby mieszka ców województwa, co niew tpliwie mo e w przysz ci bezpo rednio wp yn na sytuacj spo eczno-gospodarcz regionu. Wykres nr 5 Prognoza ludno ci województwa kujawsko-pomorskiego (w tysi cach) Opracowano na podstawie: Prognoza ludno ci na lata , GUS Warszawa 9

12 W ramach powiatu wyra nie maleje liczba mieszka ców w miastach: wiecie i Nowe, natomiast w gminach wiejskich zwi ksza si. We wszystkich gminach wiejskich w 2009 r. liczba mieszka ców by a wy sza w porównaniu do 2006 r z wyj tkiem gminy Drzycim. Liczba mieszka ców w tej gminie by a w 2009 r. ni sza o 16 osób w porównaniu do 2006r. Wykres nr 6 Zmiana liczby ludno ci w okresie w powiecie wieckim (w liczbach bezwzgl dnych) Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na 30.VI 10

13 Wzrost ludno ci w gminach wiejskich i spadek w miastach jest wynikiem ogólnego procesu przenoszenia si lepiej sytuowanych rodzin na tereny podmiejskie, le ce bezpo rednio za granicami du ych miast. Zapewnia to korzystne po czenie dwóch walorów zamieszkiwania na wsi z jednoczesnym atwym dost pem do miejsc pracy i infrastruktury du ego miasta. Analiza danych przedstawionych na poni szym wykresie uwzgl dniaj cych oraz odsetek mieszka ców w poszczególnych gminach powiatu wieckiego pozwala stwierdzi, i najwi cej mieszka ców powiatu wieckiego 26% zamieszkuje w mie cie wiecie. Natomiast najmniejszy udzia w powiecie wieckim pod wzgl dem liczby ludno ci po 4% maj dwie wiejskie gminy Lniano i wiekatowo Wykres nr 7 Ludno w podziale na poszczególne gminy powiatu wieckiego Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na r. 11

14 Zmiany demograficzne w du ej mierze zale od przyrostu naturalnego oraz wewn trznych i zagranicznych migracji ludno ci. Dane dotycz ce przyrostu naturalnego w ostatnich 4 latach s dla powiatu wieckiego korzystne (rejestrowany jest dodatni przyrost). Jednak w 2009 r. zanotowano w powiecie znacznie ni szy przyrost naturalny ni w roku Na tle województwa wska nik dot. przyrostu naturalnego w powiecie jest ponad dwukrotnie wy szy, z wyj tkiem roku 2009, kiedy wska nik ten wyniós 2,30 i by tak e znacznie wy szy od redniej w województwie kujawsko-pomorskim wynosz cej 1,30. Wykres nr 8 Przyrost naturalny na 1000 ludno ci w powiecie wieckim Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na dzie 31.XII W gminach wiejskich przyrost naturalny kszta tuje si zasadniczo na dodatnim poziomie. W sze ciu gminach: Dragacz, Je ewo, Warlubie, Lniano, Drzycim i Bukowiec przyrost naturalny w ostatnich 4 latach by zawsze dodatni. Ujemny przyrost naturalny wyst pi tylko w 3 gminach: raz w gminie wiekatowo i gminie Osie oraz trzykrotnie w gminie Pruszcz. W mie cie Nowe ujemny przyrost naturalny nast puje sukcesywnie i w 2009 wska nik przyrostu naturalnego na 1000 ludno ci wyniós -3,90. Natomiast w mie cie wiecie od 2006 zanotowano znaczny przyrost naturalny gdzie w 2009 roku wska nik przyrostu naturalnego na 1000 ludno ci wyniós 2,70 gdzie w roku 2006 by o to jedynie 0,40. 12

15 Wykres nr 9 Przyrost naturalny na 1000 ludno ci w gminach powiatu wieckiego w latach Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na dzie 31.XII 13

16 Wyszczególnienie Województwo kujawsko-pomorskie Rok Saldo migracji wewn trznych i zagranicznych Ogó em w tym: zagranicznych Na 1000 ludno ci ,81 POWIAT WIECKI ,51 ród o: Województwo Kujawsko-Pomorskie Podregiony, Powiaty, Gminy. Ujemne saldo migracji ogó em jest ogóln cech województwa kujawsko-pomorskiego. W 2003 r. i 2004 r. w województwie saldo migracji na 1000 ludno ci wynosi o - 0,7 w 2006r. wzros o do 1,73 natomiast w roku 2008 wynios o -0,81. Do specyficznych wyj tków w województwie nale dwa powiaty ziemskie: bydgoski i toru ski, w których saldo migracji jest dodatnie i zdecydowanie najwy sze w województwie Przyczyn tego stanu rzeczy trzeba szuka w tym, e obszary te s miejscem intensywnego osadnictwa osób, opuszczaj cych swoje mieszkania w mie cie i buduj cych domy na wsi. Wykres nr 10 Ogólne saldo migracji w woj. kujawsko-pomorskim w latach ród o: Ludno,Ruch Naturalny I Migracje w Województwie Kujawsko-Pomorskim w 2009 r. 14

17 W powiecie wieckim 2009 roku, saldo migracji wewn trznych i zagranicznych znalaz o si po raz pierwszy od 2000 r. na poziomie dodatnim. Wykres nr 11 Ogólne saldo migracji w powiecie wieckim w latach ród o: Ludno,Ruch Naturalny I Migracje w Województwie Kujawsko-Pomorskim w 2009 r. 15

18 3.3 Charakterystyka rynku pracy Dane dotycz ce struktury wiekowej ludno ci pokazuj potencja gospodarczy mieszka ców danego obszaru. Przedstawione dane s zgodnie z faktycznym miejscem zamieszkania na dzie 31 XII Przez ludno w wieku produkcyjnym rozumie si ludno w wieku zdolno ci do pracy. Dla m czyzn przyj to wiek lata, dla kobiet lat. Przez ludno w wieku nieprodukcyjnym rozumie si ludno w wieku przedprodukcyjnym, tj. do 15 lat oraz w wieku poprodukcyjnym, tj. m czy ni - 65 lat i wi cej, kobiety - 60 lat i wi cej. Wykres nr 12 Ludno powiatu wieckiego z podzia em na wiek przedprodukcyjny, produkcyjny i poprodukcyjny Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na W poszczególnych gminach powiatu wieckiego struktura ludno ci w podziale na wiek przedprodukcyjny, produkcyjny i poprodukcyjny wyst puje w zbli onych proporcjach, przy czym udzia ludno ci w wieku produkcyjnym do ogó u ludno ci jest najwy szy w mie cie wiecie i w gminie Dragacz. Natomiast najwy szy odsetek osób w wieku poprodukcyjnym wyst puje w mie cie Nowe. Pod wzgl dem liczby osób w wieku produkcyjnym w gminach wiejskich najwi cej takich osób znajduje si w gminie Pruszcz oraz w gminie Je ewo a najmniejsz populacj osób w wieku produkcyjnym cechuje si gmina wiekatowo osób. 16

19 Wykres nr 13 Ludno w poszczególnych gminach powiatu wieckiego z podzia em na wiek przedprodukcyjny, produkcyjny i poprodukcyjny Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych Stan na rednia ludno ci w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym w województwie kujawsko-pomorskim wynosi 54,9, natomiast dla powiatu wieckiego jest nieco ni sza i wynosi 53,9. Na podstawie danych z poni szego wykresu mo emy stwierdzi i najwy szym wska nikiem 59,90 charakteryzuje si gmina wiejska wiekatowo, natomiast najni szym wska nikiem cechuje si gmina Dragacz 50,05 oraz wiecie- miasto 50,76. 17

20 Wykres nr 14 rednia ludno ci w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ród o: Województwo Kujawsko-Pomorskie Podregiony, Powiaty, Gminy, stan na dzie 31.XII 2009 r. W powiecie wieckim liczba osób pracuj cych (bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracuj cych do 9 osób oraz pracuj cych w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie), na koniec 2009 roku wynosi a , z czego (tj. 46,40%) pracowa o w mie cie wiecie a w mie cie Nowe (tj. 7,50%). ród gmin wiejskich najwi cej pracuj cych znajduje si w gminie Osie osoby oraz w gminie Je ewo osób. 18

21 Wykres nr 15 Liczba osób pracuj cych stan w dniu ród o: Województwo Kujawsko-Pomorskie Podregiony, Powiaty, Gminy Liczba osób pracuj cych cznie z osobami zatrudnionymi w rolnictwie indywidualnym na przestrzeni lat wzros a o osób. W ród osób zatrudnionych dominuj czy ni. Wykres nr 16 Pracuj cy cznie z rolnictwem indywidualnym ród o: Województwo Kujawsko-Pomorskie Podregiony, Powiaty, Gminy, stan na dzie 31.XII 19

22 Wi kszo pracuj cych w powiecie wieckim znajduje zatrudnienie w sektorze przemys owym. Taka struktura pracuj cych, z dominuj cym udzia em sektora przemys owego, utrzymuje si w powiecie bez znacz cych zmian od roku 2006 Wykres nr 17 Pracuj cy wg sektorów ekonomicznych ród o: Bank Danych Regionalnych Bezrobocie Liczba bezrobotnych zarejestrowanych na dzie r. wynosi a w powiecie wieckim ogó em osoby. W liczbach bezwzgl dnych nale y ona do stosunkowo wysokich w województwie. Powiaty o wy szej liczbie osób bezrobotnych to: inowroc awski 12553, oc awski i lipnowski Tylko w czterech powiatach województwa kujawskopomorskiego, liczba bezrobotnych kszta tuje si poni ej osób, tj. w powiatach: brzeskim, s pole skim, rypi skim i golubsko-dobrzy skim. Stopa bezrobocia, liczona udzia em bezrobotnych w ród ogó u aktywnych zawodowo, kszta tuje si w powiecie wieckim na poziomie 16,7% (stan na ) i jest nieco wy sza ni rednia województwa, która wynosi w tym okresie 15,1% - ró nica 1,6 punktu procentowego do wska nika wojewódzkiego i 5,1 punktu procentowego do wska nika krajowego. 20

23 Wykres nr 18 Stopa bezrobocia rejestrowego w latach Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na dzie 31.XII Stopa bezrobocia w powiecie wieckim, która na koniec wrze nia 2010 roku wynios a 16,7 %, nale y do najni szych w ród powiatów województwa kujawsko-pomorskiego. 21

24 W skali powiatu najwi cej osób bezrobotnych zarejestrowanych by o w 2004 roku (10018 osób). W kolejnych latach nast powa stopniowy spadek liczby bezrobotnych. Dopiero w pierwszych miesi cach roku 2009 nast pi o zwi kszenie liczby zarejestrowanych. osób o bezrobotnych w porównaniu do roku Rok 2010 przynosi dalsze wzrosty liczby bezrobotnych i mo e w konsekwencji by kolejnych rokiem zwi kszenia ewidencjonowanego bezrobocia. Wykres nr 19 Liczba osób bezrobotnych w powiecie wieckim w latach Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na dzie 31.XII Kolejne dwa wykresy przedstwiaj dynamik zmian w liczbie osób bezrobotnych w dziewi ciu gminach wiejskich (wykres nr 20) oraz w dwóch gminach miejsko-wiejskich (wykres nr 21) powiatu wieckiego, na przestrzeni lat Najwi kszy wzrost liczby osób bezrobotnych w roku 2010 obserwuje si w gminie Pruszcz oraz gminie Je ewo gdzie liczba osób bezrobotnych na koniec sierpnia 2010 jest najwy sza od 2007 roku. Natomiast w dwóch gminach obserwujemy spadek liczby osób bezrobotnych w porównaniu do roku 2009 (gminy Lniano i wiekatowo). 22

25 Wykres nr 20 Liczba osób bezrobotnych w gminach wiejskich powiatu w latach (stan na koniec sierpnia w danym roku) ród o: Biuletyn WUP Toru W miejsko-wiejskiej gminie Nowe na koniec sierpnia 2010 roku wzros a liczba osób bezrobotnych w porównaniu do lat poprzednich- zarówno w mie cie jak i na obszarze wiejskim gminy. Liczba osób bezrobotnych w z terenu gminy wiecie w stosunku do lat 2008 i 2009 jest wy sza natomiast w porównaniu do roku 2007 kszta tuje si na ni szym poziomie. Wykres nr 21 Liczba osób bezrobotnych w gminach miejsko - wiejskich powiatu w latach (stan na koniec sierpnia w danym roku) ród o: Biuletyn WUP Toru 23

26 ród ogó u bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urz dzie Pracy w wieciu na dzie r. by o kobiet, tj. 56,23% ogó u zarejestrowanych. Wykres nr 22 Bezrobotni zarejestrowani wg p ci stan na Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych Na podstawie danych statystycznych obserwuje si wysoki wska nik bezrobocia w ród ludzi odych, do 24 lat i lata. Natomiast najmniejsze bezrobocie wyst puje w ród osób w wieku 55 lat i wi cej, które maj jednak ograniczone szanse na znalezienie pracy. Wykres nr 23 Bezrobotni wg wieku na przestrzeni r. Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na dzie 31.XII 24

27 Bezrobotni w wieku do 24 lat oraz lata czyli w najbardziej efektywnej fazie aktywno ci zawodowej stanowi razem a 55% ca ej populacji bezrobotnych. Wsparcie w ramach form aktywnych organizowanych przez Powiatowy Urz d Pracy w wieciu w szczególno ci powinno by kierowane do osób w tych grupach wiekowych, ze szczególnym uwzgl dnieniem kobiet, które stanowi do wysok liczb w ród osób bezrobotnych. Wykres nr 24 Struktura bezrobotnych wg wieku stan na Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych Dla kszta towania procesów rozwoju spo ecznego i gospodarczego danego obszaru istotny jest poziom wykszta cenia jego mieszka ców. Szczególnie wa ny jest poziom wykszta cenia osób w fazie aktywno ci zawodowej. Struktura populacji osób bezrobotnych wskazuje, e najliczniejsz grup stanowi osoby z wykszta ceniem gimnazjalnym i ni szym 36% oraz zasadniczym zawodowym 32% - cznie stanowi oni a 68% ogó u bezrobotnych wg danych z r. Wykszta cenie wy sze posiada tylko 4% ogó u bezrobotnych. W populacji bezrobotnych najlepiej wykszta con grup s kobiety na 299 osób z wykszta ceniem wy szym 68,38% osób to kobiety a na 1160 osób z wykszta ceniem policealnym i rednim zawodowym 65,43% stanowi kobiety. Natomiast w grupie osób z najni szym wykszta ceniem przewa aj m czy ni. 25

28 Wykres nr 25 Liczba bezrobotnych wg wykszta cenia stan na Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych Wykres nr 26 Struktura bezrobotnych wg wykszta cenia stan na Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych 26

29 Wysok grup ryzyka stanowi osoby bezrobotne pozostaj ce bez zatrudnienia powy ej 12 miesi cy, poniewa im d szy jest okres pozostawania bez pracy, tym trudniej jest znale zatrudnienie. Osoby te stanowi najliczniejsz grup w ród ogó u bezrobotnych tj. 32,62% ogó u. W grupie tej dominuj osoby d ugotrwale bezrobotne, pozostaj ce bez pracy powy ej 24 miesi cy (tj. 53,5%). Znacz ca wi kszo d ugotrwale bezrobotnych to kobiety stanowi ce 76,2% ogó u grupy. Wykres nr 27 Bezrobotni zarejestrowani wg czasu pozostawania bez pracy i p ci stan na Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych 27

30 Poprzednio pracuj cych (stan na koniec grudnia 2009r.) zarejestrowanych by o 5486 osób (2897 kobiet). Najwi cej bezrobotnych przed zarejestrowaniem si w Powiatowym Urz dzie Pracy w wieciu pracowa o w nast puj cych rodzajach dzia alno ci (sekcjach PKD): przetwórstwo przemys owe 1392 osoby (w tym kobiet 701), co stanowi o 27% ogó u zarejestrowanych; handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artyku ów u ytku osobistego i domowego 901 osób (w tym 717 kobiet), co stanowi o 17% ogó u zarejestrowanych; dzia alno us ugowa komunalna, spo eczna i indywidualna, pozosta a 685 osób (w tym kobiet 350), co stanowi o 10% ogó u zarejestrowanych; dzia alno niezidentyfikowana 350 osób (w tym kobiet 213), co stanowi o 10% ogó u; budownictwo 514 osób (w tym 35 kobiet), co stanowi o 7,5% ogó u zarejestrowanych; administracja publiczna i obrona narodowa; obowi zkowe ubezpieczenia spo ecznej powszechne ubezpieczenia zdrowotne 502 osoby (w tym 218 kobiet ), co stanowi o 7,3% ogó u zarejestrowanych; Warto ci procentowe udzia u osób bezrobotnych wg rodzaju dzia alno ci ostatniego miejsca pracy w ogóle osób bezrobotnych przedstawia poni szy wykres (dane wg stanu na koniec grudnia 2009r). 28

31 Wykres 28 Procentowy udzia osób bezrobotnych wg rodzaju dzia alno ci ostatniego miejsca pracy w ogóle osób bezrobotnych (dane na stan ). Handel hurtowy i detaliczny i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artyku ów u ytku osobistego i domowego 17% Wytwarzanie zaopatrywanie w energi elektryczn, gaz, wod 0% Budownictwo 10% Prztwórstwo przemys owe 27% Hotele i restauracje 4% Transport, gospodarka magazynowa i czno Po rednictwo finansowe 1% Administracja publiczna i obrona narodowa, obowi zkowe ubezpieczenia spo eczne 10% Obs uga nieruchomo ci, wynajem i us ugi zwi zane z prowadzeniem dzia alno ci gospodarczej 0% Edukacja 2% Dzia alno us ugowa, komunalna, spo eczna i Ochrona zdrowia i pomoc indywidualna, pozosta a so eczna 13% 2% Górnictwo 0% Rolnictwo, owiectwo i le nictwo 5% Dzia alno niezidentyfikowana 7% Gospodarstwo domowe zatrudniaj ce pracowników 0% Opracowano na podstawie: Za cznik 2 do sprawozdania MPiPS 01. Bezrobotni wg rodzaju dzia alno ci ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy Przewa aj ca ilo osób bezrobotnych przed rejestracj pracowa a w przetwórstwie przemys owym, które stanowi znacz cy odsetek w ród firm dzia aj cych na terenie powiatu wieckiego. Mo na zaobserwowa du rotacj w ród pracowników firm tej bran y. Tabela Bezrobotni wg najwi kszej liczby osób zarejestrowanych w powiecie wieckim. 30 zawodów o najwi kszej liczbie zarejestrowanych osób (stan na koniec grudnia 2009 roku.) Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogó em Bezrobotne Kobiety Bezrobotni absolwenci- Razem Bezrobotni powy ej 12 m-cyrazem 1. "000000" Bez zawodu

32 Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogó em Bezrobotne Kobiety Bezrobotni absolwenci- Razem Bezrobotni powy ej 12 m-cyrazem 2. "522107" Sprzedawca "914103" Robotnik gospodarczy "722204" lusarz "341902" Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] "512201" Kucharz "742204" Stolarz "712102" Murarz "932104" Robotnik pomocniczy w przemy le przetwórczym 10. "931301" Robotnik budowlany "741104" Rze nik w dliniarz "743304" Krawiec "742207" Stolarz meblowy "913207" Sprz taczka "512202" Kucharz ma ej gastronomii "512302" Kelner

33 Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogó em Bezrobotne Kobiety Bezrobotni absolwenci- Razem Bezrobotni powy ej 12 m-cyrazem 17. "341501" Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 18. "514102" Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik us ug fryzjerskich] 19. "741201" Cukiernik "611190" Pozostali rolnicy produkcji ro linnej 21. "419101" Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 22. "743604" Szwaczka "741203" Piekarz "311502" Technik mechanik "413103" Magazynier "932103" Pakowacz "714103" Malarz tapeciarz

34 Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogó em Bezrobotne Kobiety Bezrobotni absolwenci- Razem Bezrobotni powy ej 12 m-cyrazem 28. "723106" Mechanik pojazdów samochodowych "714101" Malarz budowlany "613101" Rolnik produkcji ro linnej i zwierz cej [zawód szkolny: Rolnik] Opracowano na podstawie: T-II/P-1 aneks statystyczny Dane zamieszczone w tabeli w grupie 30 zawodów zawieraj najwi ksz ilo osób bezrobotnych. Najwy sza liczba osób zarejestrowanych nie posiada zawodu wyuczonego (1306 w tym 876 kobiet). Jak wynika z powy szego zestawienia najliczniejsz spo ród wszystkich aktywnych bezrobotnych by a grupa osób posiadaj cych kwalifikacje do wykonywania zawodu sprzedawca tj. 719 osób, co stanowi 10,5% bezrobotnych zarejestrowanych w powiecie wieckim, w tym kobiet by o 686 tj. 93,6% opisywanej populacji. Nale y równie podkre li, i populacja bezrobotnych nie posiadaj cych zawodu, tzw. grupa bez zawodu w 2009r. liczy a 1306 osób, co stanowi 19,1% ogó u zarejestrowanych bezrobotnych, w tym kobiet by o 876 (12,8%), absolwentów natomiast odnotowano 435 (w tym 257 kobiet).w tym miejscu nale y wskaza na wzrost ilo ci osób bez zawodu w porównaniu z analogicznym okresem ubieg ego roku. W ko cu II pó rocza 2008 roku by o 1251 osób bez zawodu i stanowili oni 18% ogó u bezrobotnych. To w nie osoby nie posiadaj ce zawodu najcz ciej, obok sprzedawców, pozostawa y bez pracy powy ej 12 miesi cy. Podsumowuj c dane zawarte w powy szych zestawieniach podkre li nale y zarysowuj ce si grupy zawodów, w których wyst puje du a ilo osób bezrobotnych, jak i te których bezrobocie dotyczy w niewielkim stopniu, b w ogóle nie dotyczy. Grupa zawodów oraz osób bez kwalifikacji 32

35 zawodowych generuj cych d ugotrwa e bezrobocie jest efektem wielu czynników w du ym stopniu wp ywaj cych na trudno ci w uzyskaniu zatrudnienia w ród wy ej przedstawionej populacji. Do takich czynników zaliczy nale y m.in.: zmniejszaj si liczb zak adów zatrudniaj cych w okre lonych zawodach, redukcj stanowisk pracy, wzrastaj populacj osób powy ej 50 roku ycia, których pracodawcy najcz ciej odrzucaj podczas rekrutacji, sezonowo wykonywanych prac, ograniczone zapotrzebowanie na wiadczenie us ug b okre lon produkcj oraz wynagrodzenie proponowane potencjalnym kandydatom. Po rednictwo pracy Powiatowego Urz du Pracy w wieciu w ko cu pierwszego pó rocza 2009 roku dysponowa o 1355 ofertami pracy ( w ko cu 2008 roku 2265 ofertami pracy) natomiast w 2009r. czna ilo ofert pracy wynosi a W ród zg aszanych ofert pracy, dominowa y zak ady pracy z sekcji administracji publicznej 639 ofert pracy. Najcz ciej by y to oferty prac subsydiowanych w ramach form aktywnych wspó finansowanych w ramach rodków Europejskiego Funduszu Spo ecznego oraz Funduszu Pracy (sta e,, roboty publiczne, prace spo ecznie u yteczne itp.). Drug pod wzgl dem wielko ci omawianego zjawiska sekcj dzia alno ci gospodarczej by handel hurtowy i detaliczny ofert pracy (w ) a nast pnie przetwórstwo przemys owe ofert pracy (430 w 2008 roku) Tabela Oferty pracy zg oszone w Powiatowym Urz dzie Pracy w wieciu - podzia wg sekcji PKD w 2009 roku. Sekcja PKD Oferty pracy zg oszone w 2009r. Administracja publiczna i obrona narodowa; obowi zkowe ubezpieczenia spo eczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 639 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artyku ów ytku osobistego i domowego 330 Przetwórstwo przemys owe

36 Budownictwo 263 Ochrona zdrowia i pomoc spo eczna 149 Edukacja 100 Hotele i restauracje 75 Po rednictwo finansowe ;Obs uga nieruchomo ci, wynajem i us ugi zwi zane z prowadzeniem dzia alno ci gospodarczej 68 Transport, gospodarka magazynowa i czno 64 Dzia alno profesjonalna naukowa i techniczna 44 Rolnictwo, owiectwo i le nictwo 37 Dzia alno w zakresie us ug administrowania i dzia alno wspieraj ca 24 Dzia alno us ugowa komunalna, spo eczna i indywidualna, pozosta a 24 Dzia alno zwi zana z kultur, rozrywk i rekreacj 18 Dostawa wody, gospodarowanie ciekami i odpadami oraz dzia alno zwi zana rekultywcj 7 RAZEM 2171 Opracowano na postawie: : T-II/P-9 aneks statystyczny Do ko ca 2009 roku do Powiatowego Urz du Pracy w wieciu nie zg oszono ofert pracy z sekcji zwi zanej z wytwarzaniem i zaopatrywaniem w energi elektryczn, gaz, wod, informacj i komunikacj, gospodarstwem domowym zatrudniaj cym pracowników, organizacjami i zespo ami eksterytorialnymi oraz dzia alno ci nie zidentyfikowan. Procentowy udzia ofert pracy wg sekcji PKD przedstawia poni szy wykres. 34

37 Wykres 29 Oferty pracy zg oszone do Powiatowego Urz du Pracy (stan na r.)wg sekcji PKD. Rozk ad procentowy. Dzia alno profesjonalna naukowa i techniczna 2% Ochrona zdrowia i pomoc spo eczna 7% Hotele i restauracje 4% Edukacja 5% Po rednictwo finansowe, Obs uga nieruchomo ci, wynajem i us ugi zwi zane z prowadzeniem dzia alno ci gospodarczej 3% Rolnictwo, owiectwo i le nictwo 2% Dzia alno us ugowa komunalna, spo eczna i indywidualna, pozosta a 1%Dzia alno zwi zana z Transport, gospodarka magazynowa i czno 3% kultur, rozrywk i rekreacj 1% Dostawa wody, gospodarowanie ciekami i odpadami oraz dzia alno zwi zana rekultywcj 0% Dzia alno w zakresie us ug administrowania i dzia alno wspieraj ca 1% Administracja publiczna i obrona narodowa; obowi zkowe ubezpieczenia spo eczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 29% Budownictwo 12% Przetwórstwo przemys owe 15% Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artyku ów u ytku osobistego i domowego 15% Opracowano na podstawie: T-II/P-1 aneks statystyczny Analiza zg aszanych w 2009 roku ofert wg zawodów i specjalno ci, daje precyzyjny obraz zapotrzebowania na pracowników Tabela Oferty pracy wed ug zawodów zg oszone do Powiatowego Urz du Pracy w wieciu. Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zg oszone w 2009 roku 1. "914103" Robotnik gospodarczy

38 2 "419101" Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 183 Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zg oszone w 2009 roku 3. "522107" Sprzedawca "343101" Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] "931301" Robotnik budowlany "712102" Murarz "722204" lusarz "341503" Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] "825302" Operator maszyn do produkcji opakowa z papieru i 31 Tektury 10. "832101" Kierowca samochodu osobowego "512201" Kucharz "832302" Kierowca samochodu ci arowego "721202" Spawacz r czny gazowy "513102" Opiekunka dzieci ca "724301" Elektromonter instalacji elektrycznych "913204" Pomoc kuchenna "932104" Robotnik pomocniczy w przemy le przetwórczym 24 36

39 18. "712501" Meliorant 23 Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zg oszone w 2009 roku 19. "413103" Magazynier "931201" Kopacz "344203" Urz dnik podatkowy "932103" Pakowacz "343201" Ksi gowy [samodzielny] "713302" Tynkarz "241206" Specjalista do spraw ubezpiecze maj tkowych i 15 Osobowych 26. "714101" Malarz budowlany "346102" Opiekun w domu pomocy spo ecznej "514102" Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik us ug 13 fryzjerskich] 29. "341601" Zaopatrzeniowiec "412102" Asystent rachunkowo ci [zawód szkolny: Technik rachunkowo ci] 12 Opracowano na postawie: T-II/P-3 aneks statystyczny Jak wynika z wy ej przedstawionych danych w opisywanym okresie, najwi cej wolnych miejsc pracy pracodawcy zg osili dla osób w zawodzie robotnik gospodarczy, tj. 567 (26,1% ogó u ofert 37

40 zg oszonych w 2009r.). Taka ilo ofert dla robotników gospodarczych jest z kolei zwi zana z organizowaniem prac spo ecznie u ytecznych i robót publicznych (oznaczonych kolorem czerwonym). Drug grup pod wzgl dem ilo ci zg oszonych ofert pracy s pracownicy biurowi 183 ofert (stanowi y one 8,4% ogó u zg oszonych ofert). Nale y zaznaczy, e tak du a ilo ofert pracy na powy sze stanowisko wynika z du ego udzia u ofert subsydiowanych g ównie sta y (oznaczonych kolorem czerwonym). Równie sytuacja w zawodach takich, jak pracownik administracyjny (79 ofert), kucharz (29 ofert), opiekunka dzieci ca (26 ofert) wi za a si z du ym zapotrzebowaniem na sta ystów w tych zawodach. W ród pierwszych 4 zawodów utrzymuje si zbli ony poziom ilo ci ofert pracy od 2008 roku. Niezmiennie od 2008 roku na trzech pierwszych miejscach znajduj si zawody: sprzedawca, pracownik biurowy oraz robotnik gospodarczy. Uwzgl dniaj c redniomiesi czn liczb ofert pracy w danym zawodzie (grupie zawodów) w dyspozycji Powiatowego Urz du Pracy w wieciu w 2009 roku oraz redniomiesi czny poziom rejestrowanego bezrobocia w danym zawodzie (grupie zawodów), mo liwe jest obliczenie wska nika szansy uzyskania oferty pracy w danym zawodzie (grupie zawodów). Poni ej prezentowana jest lista elementarnych grup zawodów, w których szanse uzyskania oferty pracy by y najwi ksze (wska niki szansy uzyskania oferty pracy > 0,1).Poni sza tabela zawiera 10 grup zawodów o najwy szym wska niku. Tabela Ranking zawodów zg oszonych w ofertach pracy w powiecie wieckim w 2009r. ze wzgl du na wska nik szansy uzyskania oferty. Lp Kod grupy Zawodów Nazwa grupy zawodów Wska nik szansy uzyskania oferty 1. "8111" Operatorzy maszyn górniczych i pokrewni 2, "8121" Operatorzy maszyn i urz dze metalurgicznych* (zawód szkolny: Operator 0,9166 maszyn i urz dze metalurgicznych - obejmuje grup elementarn 8121) 3. "7244" Monterzy linii elektrycznych 0,

41 4. "5151" Stra acy 0, "8122" Operatorzy urz dze odlewniczych, walcowniczych i pokrewni 0, "7133" Tynkarze i pokrewni 0, "3431" Pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni 0, "3411" Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych i pokrewni 0, "3482" Pracownicy bibliotek i informacji naukowej 0, "1315" Kierownicy ma ych przedsi biorstw w gastronomii, hotelarstwie i turystyce 0,3332 Opracowano na podstawie: T-II/P-11 aneks statystyczny w 118 grupach zawodów elementarnych wska nik szansy uzyskania pracy w zawodzie na terenie powiatu wieckiego jest równy zeru. Bior c pod uwag wszystkie czynniki maj ce wp yw na agodzenie i zmniejszanie skutków bezrobocia podkre li nale y, i stosunek potrzeb rynku pracy w zakresie fachowej si y roboczej nigdy nie b dzie równowa ny. Sytuacj tak stymuluje ci y nap yw m odych osób przygotowywanych do wykonywania pracy w ró nych zawodach, na które popyt jest ograniczony. Barier w realizacji ofert pracy s dodatkowe wymagania pracodawców np.: znajomo j zyków obcych; umiej tno obs ugi komputera i urz dze biurowych; umiej tno ci wykonywania okre lonych przez pracodawców prac; mi a aparycja; komunikatywno. Ponadto du e znaczenie ma równie ch podj cia pracy przez osoby bezrobotne. Sytuacja taka powoduje natomiast mo liwo du ych i cz stych rotacji pomi dzy pracownikami, a osobami bezrobotnymi. Ka de zg oszone wolne miejsce pracy wskazuje na utworzenie nowego lub redukcj ju istniej cego. Ponadto zmianie ulegaj tendencje rotacji zw aszcza w zawodach zwi zanych z budownictwem i us ugami na co znacz cy wp yw ma mo liwo podejmowania pracy w krajach Unii Europejskiej. 39

42 3.4 Podmioty gospodarcze w powiecie wieckim Na terenie powiatu wieckiego wg sekcji PKD 2004 na koniec roku 2009 zarejestrowanych podmiotów gospodarczych. By o to o 172 podmioty mniej w porównaniu do roku 2006, i o 457 mniej w porównaniu do 2008r. W ród zarejestrowanych podmiotów zdecydowanie dominuj firmy sektora prywatnego, które stanowi y na koniec 2009 roku 96% ogólnej liczby podmiotów zarejestrowanych. Tabela Podmioty gospodarcze (stan w dniu 31 XII) Ogó em jed.gosp sektor publiczny jed.gosp sektor prywatny jed.gosp ród o: Bank Danych Regionalnych Tabela Podmioty gospodarcze (stan w dniu 31 XII) wg sekcji PKD 2004 Sekcja PKD Sekcja A - Rolnictwo, owiectwo i le nictwo jed.gosp Sekcja B Rybactwo jed.gosp Sekcja C Górnictwo jed.gosp Sekcja D - Przetwórstwo przemys owe jed.gosp Sekcja E - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektryczn, gaz i wod jed.gosp Sekcja F Budownictwo jed.gosp Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artyku ów u ytku osobistego i domowego jed.gosp Sekcja H - Hotele i restauracje jed.gosp Sekcja I - Transport, gospodarka magazynowa i czno jed.gosp Sekcja J - Po rednictwo finansowe jed.gosp Sekcja K - Obs uga nieruchomo ci, wynajem i us ugi zwi zane z prowadzeniem dzia alno ci gospodarczej jed.gosp Sekcja L - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowi zkowe ubezpieczenia spo eczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne jed.gosp Sekcja M Edukacja jed.gosp

43 Sekcja N - Ochrona zdrowia i pomoc spo eczna jed.gosp Sekcja O - Dzia alno us ugowa, komunalna, spo eczna i indywidualna, pozosta a jed.gosp Najwy szy spadek (- 308) liczby podmiotów w porównaniu do roku 2008 odnotowano w sekcji G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artyku ów u ytku osobistego i domowego, w sekcji D - Przetwórstwo przemys owe spadek o 71 podmiotów oraz w sekcji I - Transport, gospodarka magazynowa i czno spadek o 34 zrejestrowane podmioty. Tabela Podmioty gospodarcze powiatu wieckiego wg klas wielko ci Liczba pracowników Jednostka terytorialna i wi cej Powiat wiecki Bukowiec Dragacz Drzycim Je ewo Lniano Nowe Nowe miasto Nowe - obszar wiejski Osie Pruszcz wiecie wiecie miasto wiecie - obszar wiejski wiekatowo Warlubie KUJAWSKO-POMORSKIE ogó em Najwi ksza liczba firm zarejestrowanych na terenie powiatu to mikroprzedsi biorstwa zatrudniaj ce do 9 pracowników. Na koniec roku 2009 stanowi y one 93,87% ogó u. Ma e przedsi biorstwa zatrudniaj ce od 10 do 49 pracowników stanowi y 4,96% ogó u, rednie przedsi biorstwa zatrudniaj ce od 50 do 249 to 1,04 % ogó u. W powiecie wieckim jest zarejestrowanych 9 przedsi biorstw zatrudniaj cych od osób, natomiast nie ma firm 41

44 z grupy zatrudniaj cych powy ej 1000 pracowników. W województwie kujawsko-pomorskim funkcjonuje tylko 30 takich przedsi biorstw. Powiat charakteryzuje si stosunkowo ma liczb osób, w stosunku do liczby mieszka ców. Powstaje te ma o nowych przedsi wzi gospodarczych. Jedynie w zakresie wy cze z rejestru REGON warto ci dla ca ego województwa s wy sze ni powiatu wieckiego. Wykres nr 30 Podmioty Gospodarki Narodowej - wska niki Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na r. Najwi cej osób fizycznych prowadz cych dzia alno gospodarcz, zarejestrowanych na terenie powiatu wieckiego dzia a w bran y Handel i naprawy 1957 (tj. 40,22% ogó u). Najmniejsza liczba osób prowadzi dzia alno gospodarcz w bran y Hotele i restauracje. 185 podmiotów (tj.3,8%) Wykres nr 31 Osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz wg wybranych sekcji (bez osób prowadz cych indywidualne gospodarstwa rolne) 42

45 Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na r. Najwi cej osób prowadz cych dzia alno gospodarcz osoby fizycznej zarejestrowanych jest w gminie Dragacz 588 i w gminie Je ewo Gminy cechujace si najmniejsz liczb takich podmiotów gospodarczych to gminy: wiekatowo 157, Bukowiec 172 oraz Drzycim i Lniano 178. Wykres nr 32 Osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz zarejestrowane na terenie gmin wiejskich powiatu wieckiego (bez osób prowadz cych indywidualne gospodarstwa rolne) Opracowano na podstawie: Bank Danych Regionalnych, stan na r. 3.5 Badanie ankietowe Gminnych O rodków Pomocy Spo ecznej W ramach prac nad przygotowaniem Programu Promocji Zatrudnienia i Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy przeprowadzono badanie ankietowe O rodków Pomocy Spo ecznej ze wszystkich gmin Powiatu wieckiego. Badanie polega o na dostarczeniu do O rodków kwestionariusza ankiety z pro o odpowiedzi na pi pyta. Trzy pytania mia y charakter otwarty, a dwa zamkni ty. Badanie pozwoli o na okre lenie stopnia gotowo ci gminnych rodków pomocy spo ecznej do wspó pracy z urz dem pracy, oraz na okre leniu najbardziej oczekiwanych form i zakresu tej wspó pracy. 43

46 Pytania otwarte: 1. Prosz wymieni g ówne bariery systemowe, blokuj ce dzia ania na rzecz ograniczenia skali wykluczenia spo ecznego w ród klientów OPS. 2. Prosz wymieni g ówne cechy osób zagro onych wykluczeniem spo ecznym na terenie Pa stwa gminy. 3. Jakie s Pa stwa zdaniem mo liwo ci wspó pracy pomi dzy PUP a OPS-ami obszary i zakres (np. wymiana informacji, dost p do bazy danych itp.). Pytania zamkni te: 4. Zakres po danej wspó pracy w rodowisku lokalnym w zakresie zwalczania zjawiska wykluczenia spo ecznego: o wspólna realizacja projektów o partnerskie porozumienia na rzecz ograniczenia zjawiska wykluczenia o wspó praca z systemem o wiaty w zakresie ograniczenia zjawiska dziedziczenia biedy o inne jakie? 5. Jakie obserwujecie Pa stwo trendy, dotycz ce wykluczenia spo ecznego? o zjawisko wyra nie pog biaj ce si o zjawisko umiarkowanie pog biaj ce si o zjawisko utrzymuj ce si na sta ym poziomie o zjawisko ulegaj ce stopniowemu zmniejszeniu Wyniki badania Odpowiedzi na pytanie nr 1 - Prosz wymieni g ówne bariery systemowe, blokuj ce dzia ania na rzecz ograniczenia skali wykluczenia spo ecznego w ród klientów OPS, pogrupowano wed ug tre ci i sformu owano zgodnie z wymow merytoryczn zawart w odpowiedziach badanych o rodków pomocy spo ecznej: Demotywuj ca do podejmowania oficjalnego zatrudnienia niewielka ró nica pomi dzy wysoko ci zasi ków a oferowanymi p acami. aby rozwój gospodarczy gmin, co skutkuje ma ilo ci ofert pracy, zw aszcza dla osób d ugotrwale bezrobotnych i powy ej 50 roku ycia. 44

47 aby rozwój lub nawet brak komunikacji zbiorowej umo liwiaj cej poszukiwanie pracy poza gmin. Problemy z komunikacj (wymian informacji) pomi dzy Urz dem Pracy, GOPS, firmami, w adzami samorz dowymi. Brak wsparcia ze strony w adz samorz dowych dla dzia wspieraj cych wykluczonych spo ecznie, brak lokalnych programów wspierania rodziny, osób ubogich, niezaradnych, zagro onych patologiami. Na poziomie gminy brak dost pu do us ug psychologa, terapeuty, doradcy zawodowego. Niedostosowanie szkole dla bezrobotnych do oczekiwa pracodawców. Odpowiedzi na pytanie nr 2 - Prosz wymieni g ówne cechy osób zagro onych wykluczeniem spo ecznym na terenie Pa stwa gminy, sformu owane syntetycznie i wymienione wed ug cz stotliwo ci wyst powania w kwestionariuszach: Brak motywacji do podj cia aktywno ci zawodowej. Niska samoocena tych osób. Niski poziom wykszta cenia i niskie kwalifikacje zawodowe. Niezaradno, bezradno, apatia, rezygnacja, nieodpowiedzialno. Nieufno do instytucji, niech do wspó pracy, l k przed zmianami. Roszczeniowo, brak asertywno ci, ma a komunikatywno, niska odporno na stres. Niezdolno do planowania, alkoholizm, dziedziczona patologia. Odpowiedzi na pytanie nr 3 - Jakie s Pa stwa zdaniem mo liwo ci wspó pracy pomi dzy PUP a OPS-ami obszary i zakres (np. wymiana informacji, dost p do bazy danych itp.) mo na zagregowa w trzy nast puj ce zespo y: Budowa bazy danych o odbiorcach wiadcze socjalnych dost pnej zarówno dla OPSów, jak i dla PUP. Usprawnienie wymiany informacji o osobach bezrobotnych, o szkoleniach, o ofertach pracy. Wspó praca w realizacji projektów systemowych na rzecz bezrobotnych. 45

48 Na pytanie zamkni te (nr 4), jaki OPS widzi zakres po danej wspó pracy w rodowisku lokalnym w zakresie zwalczania zjawiska wykluczenia spo ecznego, 9 razy wskazano - partnerskie porozumienia na rzecz ograniczenia zjawiska wykluczenia, 8 razy wskazano - wspó praca z systemem o wiaty w zakresie ograniczenia zjawiska dziedziczenia biedy, 4 razy wskazano wspólna realizacja projektów, 1 raz wskazano inne (wspó praca z organizacjami pozarz dowymi i wspó praca z poradniami zdrowia). Na pytanie zamkni te nr 5 (Jakie obserwujecie Pa stwo trendy, dotycz ce wykluczenia spo ecznego?), 80% badanych wskaza o, e zjawisko utrzymuje si na sta ym poziomie, a 20% - e zjawisko to umiarkowanie si pog bia. Wnioski z badania Odpowiedzi na pytanie nr 1 wskazuj na bardzo szeroki zakres barier blokuj cych dzia ania ograniczaj ce skal wykluczenia spo ecznego w ród klientów OPS. Zdaniem respondentów wiele z tych barier to efekt dzia innych instytucji i podmiotów, znacznie rzadziej samych OPS-ów. Wi kszo wskazanych barier uda o by si, zdaniem badanych, usun, gdyby nast pi rozwój gospodarczy generuj cy nowe miejsca pracy, lub gdyby rozwini to komunikacj zbiorow zwi kszaj mobilno mieszka ców. Jako istotn wskazuje si barier braku przep ywu informacji pomi dzy OPS a PUP oraz innymi instytucjami i podmiotami rynku pracy, co wiadczy mo e o gotowo ci do podj cia wspó pracy w tym zakresie. Istotny wydaje si te, wskazany przez badanych, brak dost pu na poziomie gminy do us ug doradztwa zawodowego, psychologa i terapeuty. Bardzo ciekawe wnioski wyci gn mo na z analizy odpowiedzi na pytanie nr 2, w którym poproszono o wymienienie cech osób zagro onych wykluczeniem spo ecznym. Wszystkie wymienione przez respondentów cechy nale do powszechnie uwa anych za negatywne i niepo dane. Takie postrzeganie tej grupy osób mo e wiadczy o nawarstwieniu problemów i trudno ciach pracowników OPS w rozwi zywaniu problemów grup wykluczonych spo ecznie. Analiza odpowiedzi na pytanie nr 3 zdaje si wiadczy o otwarto ci o rodków na wspó prac z urz dem pracy. Wynika z nich jednoznacznie, e OPS-y bardzo ch tnie 46

49 rozpoczn wspó prac z PUP w zakresie wymiany informacji, budowy bazy danych o odbiorcach wiadcze socjalnych i ich udost pniania, a tak e w zakresie realizacji projektów, zw aszcza systemowych, skierowanych do podopiecznych (klientów) tych instytucji. Wnioski z analizy odpowiedzi na pytanie nr 3 potwierdza analiza odpowiedzi na pytanie nr 4, wskazuj ca jednoznacznie na gotowo OPS-ów do budowania partnerskich porozumie na rzecz ograniczania zjawiska wykluczenia spo ecznego, do wspó pracy z systemem o wiaty w zakresie ograniczania zjawiska dziedziczenia biedy oraz do wspólnej realizacji projektów. Jeden z O rodków zadeklarowa tak e ch wspó pracy z organizacjami pozarz dowymi oraz ze s zdrowia. Najmniej optymistyczne wnioski mo na wysnu z analizy odpowiedzi na pytanie nr 5 (o obserwowanych trendach dotycz cych wykluczenia spo ecznego). 80% badanych OPS-ów uwa a, e zjawisko wykluczenia spo ecznego utrzymuje si na sta ym poziomie, za 20% wskaza o, e ono umiarkowania si pog bia. Oznacza to, e dotychczasowa dzia alno instytucji, których zadaniem jest walka z tym zjawiskiem, nie przynosi znacz cych rezultatów. Chocia równie dobrze za sukces mo na uzna, e zjawisko to nie ulega wyra nemu pog bieniu, co w warunkach kryzysu mog o by mie miejsce. 3.6 Uwarunkowania przyrodnicze Powiat wiecki si sk ada si z 11 gmin (Bukowiec, Dragacz, Drzycim, Je ewo, Lniano, Nowe, Osie, Pruszcz, wiecie, wiekatowo, Warlubie), które dzi ki po eniu geograficznemu i bogactwie formy rze by terenu charakteryzuj si zró nicowanymi walorami przyrodniczymi. Na terenie powiatu wieckiego u ytki rolne zajmuj ha (52,77 % powierzchni powiatu), lasy natomiast 35,4% powierzchni powiatu. Du cz powiatu zajmuj lasy nale ce do kompleksu Borów Tucholskich. Znajduje si tu ok. 90 malowniczych i czystych jezior, które maj zazwyczaj charakter rynnowy. Ich polodowcowy charakter wyra a si w znacznej g boko ci. Najwi ksze to jeziora: Radodzierz, Stelchno, Branickie, Laskowickie, kosz, B dzimskie, Ostrowite, Zalew ur i Zalew Gródek. Jeziora posiadaj wody w II i III klasie czysto ci. czna ich powierzchnia to ha. Na terenie powiatu wyst puj tak e dwa du e zbiorniki wodne powsta e ze spi trzenia rzeki Wdy: ur i Gródek. Poza tym na obszarze tym znajduje si równie ponad 500 torfowisk oraz niezwykle rzadkie w tej cz ci Europy zbiorowiska ro lin kserotermicznych. Ziemie powiatu obfituj w liczne 47