ROŚNIEMY Z MUCHOMORKIEM

Transkrypt

1 ROŚNIEMY Z MUCHOMORKIEM PROGRAM WSPOMAGANIA ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA ORAZ UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRYWATNYM PRZEDSZKOLU POD MUCHOMORKIEM W TORUNIU

2 Wstęp Według prekursora wczesnej interwencji w Polsce pani Moniki Orkan Łęckiej wczesne wspomaganie rozwoju to zintegrowany system oddziaływań profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczo rehabilitacyjnych i terapeutyczno edukacyjnych, których podmiotem jest małe dziecko, wykazujące nieprawidłowości w rozwoju psychoruchowym oraz jego rodzina. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach definiuje pomoc psychologiczno pedagogiczną jako działanie polegające na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, wynikających w szczególności: z niepełnosprawności, z niedostosowania społecznego, z zagrożenia niedostosowaniem społecznym, ze specyficznych trudności w uczeniu się, z zaburzeń komunikacji językowej, z choroby przewlekłej, z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych, z niepowodzeń edukacyjnych, z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi, z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą. Pomocą psychologiczną obejmować powinno się dzieci, ale także rodziców i nauczycieli. Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym definiowane przez MEN to: a) zajęcia specjalistyczne zajęcia korekcyjno kompensacyjne,

3 zajęcia logopedyczne, zajęcia rozwijające szczególne uzdolnienia, zajęcia socjoterapeutyczne i inne zajęcia o charakterze terapeutycznym, b) porady i konsultacje. Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej dla rodziców i nauczycieli to: a) porady b) konsultacje c) warsztaty d) szkolenia. Za podjęciem jak najwcześniej stymulacji rozwoju dzieci przemawiają następujące przesłanki: wyjątkowo duża plastyczność centralnego układu nerwowego we wczesnym okresie rozwoju oraz związana z tym możliwość korelacji zaburzonych funkcji i kompensacja deficytów, możliwość zahamowania rozwoju wielu zaburzeń o postępującym przebiegu, a czasami nawet całkowitego zatrzymania dalszych niekorzystnych zmian, małe dzieci są bardziej podatne na stosowane wobec nich oddziaływania i czynią szybsze postępy, uczenie małych dzieci jest łatwiejsze, gdyż nie mają one złych nawyków, które narastają z wiekiem i utrudniają terapię i edukację, wczesne wspomaganie jest szansą na osiągnięcie takich umiejętności, których dziecko nie osiągnęłoby bez pomocy, zgodnie z prawem pierwszeństwa, dotyczącym uczenia się, pierwsze umiejętności utrwalają się najsilniej i najtrudniej ulegają zmianie. Im wcześniej postawi się diagnozę, im wcześniej podejmie się działania stymulujące rozwój dziecka, tym rokowania są lepsze. Czekanie na interwencję psychologa lub pedagoga aż do wieku szkolnego kosztuje za dużo: utrwala niewłaściwe zachowania dziecka i nasila niekorzystne postawy rodziców. Każde dziecko już od urodzenia zdolne jest

4 do uczenia się. Jest to cudowny potencjał. Jednocześnie jest ono zupełnie bezbronne i całkowicie uzależnione od opiekunów. Lata, które poprzedzają pójście do szkoły, mają ogromny wpływ na rozwój dziecka. Aby ten rozwój był jak najpełniejszy wymaga obecności kochających, kompetentnych opiekunów, przebywania w odpowiednio złożonym i urozmaiconym środowisku, zagwarantowania mu dostosowanych do wieku i możliwości doświadczeń, aktywności i pomocy. Założenia organizacyjne 1. Program wspomagania rozwoju oraz udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej skierowany jest do dzieci od 2 do 5 roku życia, szczególnie do tych, które są objęte wychowaniem przedszkolnym w Prywatnym Przedszkolu Pod Muchomorkiem w Toruniu. 2. Program realizowany jest w oparciu o bazę Prywatnego Przedszkola Pod Muchomorkiem w Toruniu, ul. Szosa Chełmińska 226 a. 3. Zajęcia z dziećmi odbywać się będą w godzinach pracy placówki, tj. między 6:00 a 16:30, natomiast zajęcia dla rodziców będą organizowane w godzinach popołudniowych od 15:30 do 17: Program realizowany będzie przez pedagogów, psychologów i innych specjalistów posiadających odpowiednie kwalifikacje do pracy z dziećmi (logopeda, pedagog z uprawnieniami z zakresu terapii pedagogicznej i socjoterapii, terapeuta zajęciowy). Cele programu Systematyczne dążenie do poprawy jakości życia dziecka, do zapewnienia mu pełnego radości, pozbawionego napięć dzieciństwa, pomimo występującej niepełnosprawności, zaburzeń rozwoju lub innych specyficznych trudności. Wspieranie rozwoju psychofizycznego dziecka oraz pomoc dziecku w pełnym wykorzystaniu potencjału rozwojowego, jakim dysponuje w zakresie funkcji poznawczych, rozwoju ruchowego, komunikacji i kontaktów społecznych.

5 Minimalizowanie zaburzeń w rozwoju dziecka lub zapobieganie dalszemu ich pogłębianiu w sytuacjach, w których pojawiły się już pierwsze sygnały nieprawidłowego funkcjonowania. Wyzwalanie i wzmacnianie samorzutnej aktywności społecznej, poznawczej i komunikacyjnej dziecka, przejawianej w różnych formach zabawy. Zapewnienie dzieciom pomyślnego startu szkolnego. Dostarczenie rodzicom wiedzy na temat potrzeb rozwojowych dziecka oraz wskazówek dotyczących sposobów ich zaspokajania. Pomoc rodzicom w akceptacji dziecka jako osoby niepełnosprawnej lub w zrozumieniu specyficznych trudności, z jakimi boryka się ich dziecko. Wspieranie rodziców w pełnieniu ich roli, edukacja pozwalająca radzić sobie z trudnościami w wychowaniu dziecka. Formy pracy Konsultacje indywidualne dla rodziców Kursy i warsztaty dla rodziców Zajęcia stymulujące rozwój psychofizyczny dziecka (indywidualne, zespołowe). Metody stosowane podczas zajęć z dziećmi Metoda Malowania Dziesięcioma Palcami (Finger Painting) uwalnia dziecko od zahamowań, pokonuje lęk, wzmacnia wiarę we własne możliwości, pobudza do ekspresji. Metoda M. Frosting i D. Horne różnorodne zabawy i gry angażujące percepcję wzrokową. W ćwiczeniach znajdują się zadania kształtujące koordynację wzrokowo ruchową, rozwijające orientację w stosunkach przestrzennych oraz ćwiczenia integrujące zdolności percepcyjne. Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne zajęcia przeznaczone są dla dzieci i rodziców, a ich głównym celem jest wspomaganie prawidłowego rozwoju dziecka i korekcja jego zaburzeń poprzez wielozmysłową stymulację psychomotoryczną i

6 społeczną opartą o ruch. Terapeutyczny system ćwiczeń wywodzi się z okresu wczesnego dzieciństwa i opiera się na fizycznej i emocjonalnej bliskości. Kinezjologia Edukacyjna P. Dennisona podstawą programu gimnastyki mózgu jest swobodny ruch. Program polega na wykonaniu prostych ćwiczeń, które powodują prawidłową współpracę półkul mózgowych. Dziecko wykonując ćwiczenia pobudza swój naturalny rozwój. Elementy Metody Dobrego Startu M. Bogdanowicz jej celem jest aktywizowanie rozwoju funkcji psychomotorycznych i korygowanie zaburzeń rozwoju. Zawiera ona syntezę elementów wzrokowych, słuchowych i ruchowych, kształtując jednocześnie kilka analizatorów. Pracując tą metodą dzieci łatwiej przyswajają sobie litery, czytanie sprawia im mniej trudności. Ćwiczenia grafomotoryczne według H. Tymichowej ćwiczenia mogą wykonywać zarówno dzieci praworęczne, jak i leworęczne. Spełniają rolę usprawniającą i stymulującą, gdyż wpływają na rozwój motoryki rąk i koordynacji wzrokowo ruchowej. Ćwiczenia pomagają dziecku w osiągnięciu gotowości do nauki pisania. Metoda E. Gruszczyk - Kolczyńskiej zajęcia w formie gier i zabaw przygotowujących do nauki matematyki. Stymulacja polisensoryczna umożliwia poznwanie świata przez patrzenie, słuchanie, dotykanie, wąchanie i smakowanie, czyli tworzenie globalnego, wielozmysłowego obrazu danego pojęcia. Ćwiczenia słuchowe mają na celu rozwijanie uwagi i wrażliwości słuchowej dziecka, zainteresowania otaczającymi je dźwiękami, uczenie rozróżniania dźwięków, ich głośności, tempa, wysokości, czasu trwania, lokalizowania ich źródła. Jest to kształtowanie słuchu fonematycznego oraz wstęp do nauki mowy. Ćwieczenia oddechowe ich celem jest usprawnienie aparatu oddechowego poprzez zwiększenie pojemności płuc, naukę ekonomicznego zużywania powietrza w czasie mówienia, opanowanie i różnicowanie faz oddychania (wdech, wydech), wydłużanie fazy wydechowej. Ćwiczenia usprawniające narządy mowy celem tych ćwiczeń jest wypracowanie precyzyjnych i celowych ruchów warg i języka.

7 Ćwiczenia fonacyjne (głosowe) mają na celu wykształcenie u dzieci odpowiedniej wysokości (częstotliwości), siły (natężenia) i czasu trwania głosu podczas mówienia. Masaż logopedyczny jego celem jest poprawienie funkcji fizjoloficznych aparatu artykulacyjnego, funkcji poprzedzających mówienie, tj. ssanie, gryzienie, żucie, picie i połykanie. Gimnastyka ogólnorozwojowa to przede wszystkim ćwiczenia kształtujące, wykonywane przy drabince lub na ławce. Ich zadaniem jest wszechstronny harmonijny rozwój układu mięśniowego i udział w kształtowaniu prawidłowej postawy ciała. Gimnastyka korekcyjna to specyficzna forma ćwiczeń fizycznych, w których ruch został podporządkowany celom terapeutycznym. Stosowane ćwiczenia mają doprowadzić do korekcji postawy ciała. Wykonuje się je podczas korekcji najczęściej występujących wad takich jak: skolioza, plecy okrągłe, plecy wklęsłe, płaskostopie. Ćwiczenia manipulacyjne ćwiczenia dotyczące sprawności dłoni i palców. Mają na celu wytwarzanie poszczególnych chwytów i korygowanie nieprawidłowych sposobów chwywania przez dziecko. Wzmacniają siłę palców i całego chwytu. Gry i zabawy ruchowe są formą działalności fizycznej charakterystyczną dla wieku przedszkolnego, najlepiej odpowiadającą potrzebom dziecka. Oparte na kluczowych formach ruchu: chód, bieg, skok, rzut, wspinianie, czworakowanie. Przyczyniają się do podnoszenia poziomu ogólnej sprawności dziecka, kształtują cechy motoryczne zwinność, szybkość, siłę, wytrzymałość, skoczność, rozwijają spostrzegawczość, orientację w przestrzeni. Dokumentowanie pracy Prowadzenie rejestru indywidualnych konsultacji Prowadzenie wykazu kursów i warsztatów dla rodziców Dokumentowanie zajęć z dziećmi - dziennik zajęć logopedycznych, dziennik zajęć udzielanych w ramach pomocy psychologiczno pedagogicznej (imię i nazwisko dziecka, rodzaj prowadzonych zajęć, data zajęć, analiza postępów w pracy z dzieckiem).

8 Bibliografia 1. Bogdanowicz M., Ćwiczenia grafomotoryczne przygotowujące do nauki pisania według H. Tymichowej, Gdańsk Dennison P., Kinezjologia edukacyjna dla dzieci. Podstawowy podręcznik kinezjologii edukacyjnej dla rodziców i nauczycieli, Warszawa Fleming J., Po prostu zaczynamy. Praktyczne porady z zakresu pedagogiki zabawy, Kielce Franczyk A., Krajewska K., Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju. Ćwiczenia i zabawy do wykorzystania w pracy dydaktyczno terapetycznej dla nauczycieli i terapeutów pracujących z dziećmi o specyficznych potrzebach edukacyjnych, Kraków Gruszczyk Kolczyńska E., Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, Warszawa Program opracowały: Naniesione zmiany: M. Łatkowska, A. Bąk, E. Ratajczak K. Sobiech