Polskie podziemie aborcyjne. Poland Property Show s.35

Transkrypt

1 s.30 Siedzi we mnie buntownik Od 9 stycznia do 6 lutego, w ramach projektu Polish Beauties, w Riverside Studios będą wyświetlane polskie filmy z najznakomitszymi polskimi aktorkami. Poland Property Show s.35 Poland Property Show w dniach od 8 do 9 grudnia to pierwsze targi polskich nieruchomości na Wyspach Brytyjskich. I S S N nr 49 (204) 7 grudnia 2007 Polskie podziemie aborcyjne

2 ??? 2 nr 49 (204), 7 grudnia 2007

3 ???? 3

4 TEMAT NUMERU P olskie podziemie aborcyjne na Wyspach DOROTA BAWOŁEK Brytyjska ustawa o aborcji, jedna z najbardziej liberalnych w Europie, obowiązuje na Wyspach już od 40 lat. Mimo to w Wielkiej Brytanii wciąż handluje się środkami powodującymi poronienie. Reporterzy Gońca Polskiego ukrytą kamerą nagrali te nielegalne praktyki. Aborcja w Wielkiej Brytanii to nie nowość. Według rządowych statystyk, w 2006 roku na Wyspach dokonano 193,700 zabiegów usunięcia ciąży. I choć brytyjskie Ministerstwo Zdrowia (Department of Health) nie posiada szczegółowych danych odnośnie obywatelek Polski, które poddały się aborcji na Wyspach, wiadomo, że w 2006 roku na terminację ciąży zdecydowało się 7,400 kobiet niebędących rezydentami Wielkiej Brytanii. W 2005 roku było ich 7,900. Tylko na Ealingu, typowo polskiej dzielnicy Londynu, w 2006 roku usunięto 2000 ciąż. Ustawa o aborcji z 1967 roku sprawiła bowiem, że Wielka Brytania jest jednym z najbardziej liberalnych krajów Europy, w którym zabiegów dokonuje się bez żadnych problemów i zbędnych utrudnień. Teoretycznie jednak tzw. Abortion Act jest pustą ustawą, i choć w ubiegłym roku liczbę aborcji określono jako rekordową, to jak podkreślają politycy, w Wielkiej Brytanii nie ma aborcji na życzenie (abortion on demand). Podobnie jak w ustawach aborcyjnych wielu innych krajów, aby otrzymać zgodę na usunięcie ciąży, należy spełnić przynajmniej jedno z kryteriów, takie jak: zagrożenie życia matki lub uszczerbek na jej zdrowiu fizycznym i mentalnym lub podejrzenie niepełnosprawności płodu. W rzeczywistości jednak tak twierdzą niektórzy brytyjscy politycy potępiający liberalne prawo aborcyjne zgoda na usunięcie ciąży jest wydawana zbyt pochopnie przez lekarzy. Nadine Dorris z Partii Konserwatywnej mówi na przykład, że nieprawdą jest, iż nie istnieją aborcje na życzenie, bo duża część zabiegów jest dokonywana na pacjentkach niespełniających kryteriów ustawy z 1967 roku. Między teorią a faktami O tym, czy Polki usuwające ciążę na Wyspach spełniają warunki Abortion Act, można jedynie spekulować. Faktem jest natomiast, że już wiosną tego roku brytyjscy ginekolodzy w Luton donosili, że jedna na cztery kobiety prosząca o aborcję to obywatelka jednego z krajów Europy Wschodniej. Dyrektor jednej z prywatnych klinik abor- Bazujący na desperacji ciężarnych kobiet dealerzy sprzedają im tabletki i zioła, które mogą zagrozić ich życiu 4 nr 49 (204), 7 grudnia 2007

5 T E M A T N U M E R U Dealerzy sprzedający tabletki na terminację ciąży ogłaszają się także na stronach polskich serwisów internetowych cyjnych BPAS, Lisa Cunningham, potwierdziła wówczas zdanie lekarzy, wyznając, że wiele kobiet z Europy Wschodniej tłumaczy, że powodem ich decyzji odnośnie przerwania ciąży jest to, że na Wyspach przebywają dopiero od niedawna, i w razie urodzenia dziecka nie przysługiwałyby im świadczenia rodzinne. Gdyby mogły otrzymać benefity, wtedy nie zdecydowałyby się na aborcję dowodzi Lisa Cunningham. Dwie tabletki i po wszystkim Najbardziej popularna metoda aborcji w Wielkiej Brytanii, oferowana również obywatelkom Polski, to metoda farmakologiczna. Polega ona na użyciu dwóch leków. Mifepristonu antyprogestagenu, który powoduje odklejanie się zapłodnionego jaja od jamy macicy, a następnie prostaglandyny Mizoprostolu, który wywołuje skurcze macicy i pomaga wydalić zapłodnione jajo. Tę metodę można zastosować zaraz po tym, jak tylko zostanie stwierdzona ciąża. Metoda farmakologiczna jest skuteczna mniej więcej w 95 proc. przypadków aborcji przeprowadzanych do 49. dnia ciąży. Aborcja farmakologiczna jest wczesną, bezpieczną i skuteczną nieinwazyjną metodą przerwania ciąży, i jako taka stanowi alternatywę dla metod chirurgicznych tłumaczy Justyna Wydrzyńska z Women on Web. W Wielkiej Brytanii aborcja farmakologiczna przeprowadzana za pomocą Mifepristonu jest legalna od ponad 10 lat i traktuje się ją pod względem prawnym, jak jedną z metod przerwania ciąży. W związku z tym dotyczą jej te same regulacje prawne, jakie odnoszą się do aborcji chirurgicznej. Oznacza to, że tabletki muszą zostać zalecone i brane pod nadzorem lekarza uprawnionego do przepisania tego leku (w Wielkiej Brytanii tabletki wydawane z przepisu lekarza mogą być również przepisane przez uprawnioną do tego pielęgniarkę). Oczywiście, zanim to nastąpi, lekarz lub pielęgniarka powinni przeprowadzić z kobietą wywiad i powiedzieć jej o innych możliwościach. M.in. o tym, że tutaj po porodzie można oddać dziecko do adopcji, bo na taką możliwość czeka kilkaset tysięcy rodzin na Wyspach. Do takiej rozmowy jednak często nie dochodzi. 5

6 T E M A T N U M E R U Rozmowa z polskim dealerem nagrana ukrytą kamerą Robert: Jesteś pewna, że chcesz go użyć? Goniec: Czemu nie? R: Wiesz, to nie jest niebezpieczne, ale to poważna decyzja. Nie chcę mieć z tym nic wspólnego. To jest angielski lek, ale nie można go tutaj dostać. Próbowałem nawet w Polsce. Chciałem przekupić polskich lekarzy, dając łapówkę, żeby mi go przepisali, ale nie udało się. G: No to, skąd go masz? Zamawiam go przez znajomego z Polski. Lek jest albo z Wysp Fiji, albo z Turcji. Ten, który mam teraz, pochodzi akurat z Turcji. Wiesz, w tych krajach jest jak za komuny, zawsze można kogoś przekupić niewielką łapówką. Te leki są przysyłane do Polski, a potem kurier przywozi mi je tutaj... Po prostu w bagażu. G: Gdy inne kobiety go brały, to nie było skutków ubocznych? Nie, to nie jest niebezpieczne. Wiesz na co naprawdę jest ten lek? Na wrzody, a jego jedyną wadą jest to, że kobieta w ciąży nie powinna go brać. Czasami podają go kobietom na przyspieszenie porodu zamiast zastrzyków. Widzisz, jakbyś miała aborcję w szpitalu, to zawsze mogą wystąpić jakieś skutki uboczne, a przy tych lekach nie ma żadnych. Jedyne, to poronienie i biegunka. Gdy obudzisz się następnego dnia, będziesz się czuła jakbyś miała okres, ale będziesz wiedziała, co to jest Wiesz, to będzie wyglądało tak, jak galaretka chyba nie muszę Ci tego wyjaśniać G: Słuchaj, a czy inne Polki też go od Ciebie brały i wszystko było OK? Nie masz pojęcia, ile ich było... Polki, Angielki Tłumaczą się, że nie wiedzą, że on nie jest dla nich G: No, ale po co on Angielkom, skoro mogą iść do doktora? A jak się boją albo nie chcą iść? A tego leku nie można dostać w Anglii To znaczy można, ale trzeba mieć receptę od lekarza i wtedy jest dla Ciebie zamawiany. Wszystko będzie w porządku. Bierz po dwie pod język, co dwie godziny. Te leki są niewykrywalne, więc nawet jakby coś się stało i musiałabyś iść do szpitala, to lekarz będzie myślał, że do poronienia doszło naturalnie. 6 nr 49 (204), 7 grudnia 2007 Wolę do domu Jak się jednak okazuje, pomimo powszechnego dostępu do korzystania z usług aborcyjnych w Wielkiej Brytanii, wiele Polek wybiera samodzielne, domowe metody usunięcia ciąży, niejednokrotnie zagrażające ich życiu. Wykluczając głupotę i nieodpowiedzialność, powodów takiego postępowania jest kilka. Aborcja jest darmowa dla pacjentek zarejestrowanych u lekarza działającego pod sztandarami NHS (brytyjskiej Narodowej Służby Zdrowia). Niestety, wielu Polaków wciąż lekceważy sobie rejestrację w przychodni na Wyspach, wobec czego w razie nagłej potrzeby nie może skorzystać z bezpłatnych usług. Charlie jest pielęgniarką w West Hampstead. Mówi, że dawniej przychodziły do niej głównie pacjentki pochodzenia azjatyckiego, a teraz coraz częściej udziela porad na temat aborcji Polkom i obywatelkom Europy Wschodniej. Niestety, często po konsultacji z pielęgniarką i tak decydują się one na nielegalne działanie. Kilka tygodni temu była u mnie Polka, która pytała, jak może dokonać aborcji. Dziewczyna nie była zarejestrowana u żadnego doktora, więc podałam jej adresy okolicznych lekarzy, a następnie sama zadzwoniłam do przychodni, informując o pacjentce, która zaraz przyjdzie opowiada pielęgniarka. Jednak Polka nigdy nie dotarła do żadnej przychodni. Po dwóch tygodniach wpadłam na nią przypadkowo na ulicy. Dziewczyna wyznała, że nie jest już w ciąży. Na pytanie, u którego doktora się zarejestrowała, odpowiedziała, że u żadnego wyjawia Charlie. Dla pielęgniarki był to jasny sygnał dziewczyna musiała użyć jednej z metod oferowanych przez podziemie aborcyjne. Metod karalnych na Wyspach. Zdarza się jednak, że nawet pacjentki, które mają swojego GP szukają pomocy w podziemiu aborcyjnym. Tym bardziej, że na usunięcie ciąży w ramach NHS muszą czekać w kolejce. W polskim serwisie internetowym Women on Web, który pomaga Polkom szukającym porad w kwestii aborcji, widnieje m.in. taki post: Mieszkam w Anglii. Jestem umówiona na zabieg za cztery tygodnie. Obawiam się, że to może być za późno na aborcję farmakologiczną. Wiem, że można jakoś zdobyć te tabletki, tylko nie wiem jak, bo lekarz, u którego byłam, nie przepisał mi ich, tylko umówił mnie na zabieg w szpitalu. Bardzo proszę o informacje, w jaki sposób mogę zdobyć te pigułki. Aborcja to interes Dla tych kobiet, które nie mają swojego GP lub z różnych powodów nie chcą czekać ani chwili, są także prywatne klinki aborcyjne, takie jak BPAS czy Marie Stopes. Tu, w przeciwieństwie do usług oferowanych przez NHS, zadaje się jeszcze mniej pytań. Zabieg usunięcia ciąży (zazwyczaj metodą farmakologiczną), to zwykła formalność, za którą kasuje się od 500 do 1500 funtów. Wielkie sumy i zdesperowane klientki to idealny target także dla oszustów. Na pomoc dziewczynom, którym ceny w prywatnych klinikach wydają się zbyt wysokie, wychodzą naprzeciw dealerzy, oferujący za grosze leki na aborcję. Dziennikarze Gońca Polskiego wpadli na trop jednego z polskich dealerów sprzedających nielegalnie tabletki na aborcję. Robert B. mieszka w Anglii już od ponad 20 lat. Nie wiadomo, co robi na co dzień, ale nie chce umawiać się na spotkanie na Victorii, bo tam nie może się pokazywać, gdyż czekają na niego polscy gangsterzy. Polski dealer woli więc spotkać się na Ealingu. W czasie 25-minutowego spotkania Robert sprzedaje Gońcowi tabletki na aborcję, tzw. Mizoprostol, potocznie znany jako Cytotec, który można zażyć do 9. tygodnia ciąży. Mimo iż dziennikarka twierdzi, że jest właśnie w 9. tygodniu, nie powstrzymuje to mężczyzny w dobiciu transakcji. Cena, którą oferuje dealer, nie jest wygórowana 30 funtów. Tragiczne skutki Rozprowadzając tabletki na aborcję, Robert złamał brytyjskie prawo o aborcji, tzw. Abortion Act 1967, mówiące o tym, że leki służące usunięciu ciąży może przepisać i wydać jedynie uprawniony do tego personel medyczny. Jednocześnie naraził on swoją klientkę na potencjalne zagrożenie zdrowia, a nawet życia, ponieważ lek powinien być brany pod opieką lekarza. Jak donoszą amerykańskie media, tabletki aborcyjne brane niezgodnie z zaleceniami lekarza lub bez jego nadzoru, kosztowały życie już kilka obywatelek Stanów Zjednoczonych. Po nieprawidłowym zażyciu leku często dochodziło również do tzw. częściowych aborcji, polegających na tym, że resztki płodu zostawały w macicy kobiety, powodując zakażenie zagrażające życiu. Na polskiej stronie internetowej Women on Web można przeczytać wyznania polskich ofiar leku: Wzięłam tabletki o 14. (4 tabletki Arthrotecu Forte) i następne o 17. (też 4). Zażywałam je dopochwowo. Jak na razie efekt jest taki, że mam temperaturę w okolicach 38 stopni i czuję się osłabiona. Czy brać trzecią dawkę proszę o pomoc, bo jest 20. i nie wiem, co robić. Weronika Jak podaje serwis internetowy Women on Web, każdego roku 46 milionów kobiet z różnych powodów decyduje się na aborcję. W krajach, w których bezpieczna aborcja jest niedostępna, 20 milionów kobiet korzysta z usług podziemia aborcyjnego. Konsekwencją tych praktyk jest bezsensowna śmierć kobiety co 7 minut (70,000 kobiet w skali roku na całym świecie). W Wielkiej Brytanii aborcja jest legalna już od 40 lat. Polskie podziemie aborcyjne na Wyspach wydaje się być zatem zupełnie bezsensowne i niepotrzebne. Dopóki jednak Polki będą chętnie kupowały lekarstwa na czarnym rynku, dopóty dealerzy będą nielegalnie zaopatrywać rodaczki w leki mogące zagrażać ich życiu.

7 192x134_TTVX_Goniec_4434_christmPage 1 26/11/ :31:11???? tel. stacjonarny tel. komórkowy tel. stacjonarny tel. stacjonarny 2p/min 7p/min 1p/min 2p/min Wybierz 1 aby doladowac konto 5. Otrzymasz smsa potwierdzajacego pobranie oplaty. Rozmawiaj godzinami wykorzystujac swoje darmowe minuty. SMSuj do Polski za 5p/SMS ** Infolinia: I To proste Spróbuj teraz! *T&C s: Ask bill payer s permission. Calls charged per minute. Charges apply from the moment of connection. Calls to the 020 number cost mobile standard rate to a landline or may be used as part of inclusive mobile minutes. Calls made to mobiles may cost more. Connection fee varies between 1.5p to 15p. To stop auto recharge when credit is low, text AUTOOFF to (standard SMS rate). **Cost per SMS as stated in the advert + standard SMS rate or may be used as part of bundled SMSs, except T-Mobile which may cost more. Type the international mobile number at the start of your message. Total characters should not exceed 160. Your network operator may charge you for excess characters. Disclaimer: We cannot guarantee delivery to the destination. Sufficient credit in T-Talk and mobile accounts is needed. This service is provided by Auracall Ltd. Agents required, please call

8 ???? 8 nr 49 (204), 7 grudnia 2007

9 nr 49 (204) 7 grudnia 2007 SPIS TREŚCI fot. Rafphotostudio ZAMIAST WSTĘPU Redaktor naczelna Katarzyna Kopacz Materiał o polskim podziemiu aborcyjnym, zrobiony przez dziennikarkę Gońca Polskiego, wyemitowały także wszystkie najważniejsze programy BBC. O polskim podziemiu aborcyjnym mówiono w Five Live, BBC Radio 4, 6 O Clock News i w prestiżowym Newsnight. Wiele osób nie mogło wprost uwierzyć, że w kraju, w którym aborcja jest nie tylko dopuszczalna, ale i powszechnie stosowana, działa podziemie aborcyjne. Polaków ten problem może szokować potrójnie. Po pierwsze, dlatego, że choć pochodzimy z kraju, w którym aborcja jest zakazana i piętnowana, okazuje się, że wiele Polek mieszkających na Wyspach chętnie się jej poddaje. Po drugie, bulwersujący jest fakt, że w podziemiu aborcyjnym dealerami okazują się być Polacy. Po trzecie, rodzi się pytanie o ogromne niebezpieczeństwo, jakie niosą ze sobą leki niewiadomego pochodzenia, prowadzące do poronienia. Aborcja to sprawa sumienia i mentalności. Nasz artykuł koncentruje się jednak nie na ocenie decyzji podejmowanych przez kobiety, ale ma za zadanie pokazać, w jaki sposób bezwzględni dealerzy żerują na kobietach szukających pomocy. Zarówno ci, którzy sprzedają zagrażające życiu tabletki, jak i ci, którzy sprzedają zagrażające tylko zdrowiu ziółka. Siedzi we mnie buntownik Poland Property Show nr 49 (204) PROJEKT OKŁADKI: TOMASZ WALĘCIUK I S S N Polskie podziemie aborcyjne W Wielkiej Brytanii każdego dnia przychodzi na świat ponad 30 polskich dzieci. Dla polskich rodziców to powód do dumy, a dla brytyjskiej prasy do przerażenia. Już dziś dziennikarze zastanawiają się, co to będzie, kiedy trzeba będzie posłać małych Polaków do szkoły? Polski tygodnik w Wielkiej Brytanii ADRES: POLISH TRADE CENTRE 48 Haven Green, Ealing, London W5 2NX, tel info@mail.goniec.com REDAKCJA (EDITORIAL): Katarzyna Kopacz (red. nacz.), kk@mail.goniec.com Michał Szaflarski (zast. red. nacz.), msz@mail.goniec.com tel , redakcja@mail.goniec.com Wojciech Rynkiewicz, wojtek@mail.goniec.com Adam Skorupiński, ska@mail.goniec.com Kamila Cybulska (korekta), kamila@mail.goniec.com Natalia Chomik (korekta) WSPÓŁPRACA: D. Bawołek, A. M. Borkowski, B. Bugała-Miler, K. Bzowska, C. Dziadul, Ł. Jachimiak, A. Korcz, A. MacBride, R. Małolepszy, M. Marek, P. Marek, A. Miedziński, M. Mills, P. Podchorodecki, A. Rynkiewicz, P. Sikora, M. Sygnarowicz, J. Skibicka, E. Tomasik, K. Wiciak, SKŁAD I GRAFIKA: Rafał Głowa (red. tech. i admin.www) tel , rg@mail.goniec.com Tomasz Walęciuk (DTP) dtp@mail.goniec.com MARKETING I REKLAMA (ADVERTISING) tel , fax: , marketing@mail.goniec.com Marta Kaszuba (PR) , marta@mail.goniec.com Urszula Napiórkowska , ula@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz , sylwia@mail.goniec.com Agnieszka Jadwiszczak , aj@mail.goniec.com Mariusz Zdeb , advert1@mail.goniec.com FINANSE: Małgorzata Dryjska , md@mail.goniec.com OBSŁUGA OGŁOSZEŃ DROBNYCH I PRENUMERATY (CLASSIFIED ADS AND SUBSCRIPTION): Katarzyna Szalla-Kalinowska , ksz@mail.goniec.com DYSTRYBUCJA dystrybucja@mail.goniec.com, tel PRZEDSTAWICIELSTWO W BIRMINGHAM: England.pl , , office@england.pl Fot: PAP Archiwum Shutterstock WYDAWCA (PUBLISHER): Dyrektor generalny: Mieczysław Cezary Olszewski Dyrektor: Monika Horeczy , monika@mail.goniec.com Nakład: egzemplarzy ISSN Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny Polskie podziemie aborcyjne na Wyspach 10 Wiadomości z Polski 12 Prosto z Wysp 14 Wiadomości ze świata 16 Informacje lokalne z Wielkiej Brytanii 18 Polonia na Wyspach 20 Britpress 22 Polpress 24 English page 26 Polski boom w angielskich szkołach 28 Sopran lirycznokoloraturowy... Siedzi we mnie 30 buntownik Angielska wieża Babel 32 Goniec Nieruchomości 35 Poland property show Mama na Wyspach 40 Książka i film 43 dla każdego 35 Polski Londyn 44 Wpadam w słowo 45 Przeżyj to sam 46 Galeria 48 Sport z Polski 50 Sport Wielka Brytania 52 Ogłoszenia drobne 54 9

10 WIADOMOŚCI Z POLSKI Afera z drobiem Premier Tusk uspokaja, że ptasia grypa to problem wyłącznie sanitarny, weterynaryjny Unia Europejska wprowadziła zakaz importu polskiego drobiu z pięciu powiatów, w związku z wykryciem w naszym kraju wirusa ptasiej grypy. Są to powiaty: włocławski, płocki, sierpecki, gostyniński i lipieński. Decyzja unijnych ekspertów weterynaryjnych pokrywa się z propozycją Warszawy poinformował główny lekarz weterynarii, Krzysztof Jażdżewski. Drób z tych powiatów może być sprzedawany tylko na terenie naszego kraju. Tylko z tych pięciu powiatów nie będzie można eksportować żywego drobiu oraz świeżego mięsa do krajów członkowskich Unii Europejskiej. Nie rozszerzono listy powiatów ponad to, co wyznaczyła Polska, bo uznano, że władze w Warszawie szybko i prawidłowo zareagowały na pojawienie się wirusa ptasiej grupy powiedział główny lekarz weterynarii. W ubiegłą sobotę media podały wiadomość, że na fermach indyczych w Sieciewie, Uniejewie i Myśliborzycach, fot. Robert Ghement (PAP) niedaleko Płocka, wykryto ogniska najgroźniejszej odmiany wirusa H5N1 wywołującego ptasią grypę. Padło ponad 400 indyków, 9 tysięcy zabito. Skażone mięso trafiło do sklepów w Pomorskiem, Warmińsko-Mazurskiem i Kujawsko- -Pomorskiem. Według głównego lekarza weterynarii, Ewy Lech, mogło to być ok. 2 tys. sztuk drobiu. Specjaliści uspokajają jednak, że nie ma powodu do paniki. Wirus powodujący ptasią grypę u drobiu jest niebezpieczny dla człowieka tylko wtedy, gdy podlega mutacjom mówi Lech. Główny Inspektorat Sanitarny wykrył do tej pory, że do sklepów i restauracji trafiło ok. 770 kg mięsa indyczego podejrzewanego o skażenie ptasią grypą. Premier Donald Tusk, który kazał informować się na bieżąco o rozwoju sytuacji, zapewnia, że nie ma żadnego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Jest to problem wyłącznie sanitarny, weterynaryjny uspokaja. (dziennik.pl) Krok do przodu Polska idzie na ustępstwa wobec Rosji. Gabinet Donalda Tuska zdecydował, że nie będzie dłużej blokował negocjacji na temat przyjęcia Moskwy do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. To oznacza całkowitą zmianę strategii przyjętej przez poprzedni rząd. Tego oczekiwała od nas wspólnota międzynarodowa tak posunięcie swojego rządu tłumaczył na konferencji prasowej Donald Tusk. O tej decyzji wiedzą już Rosjanie. Ten krok doprowadzi do poprawy stosunków polsko-rosyjskich zapewniał szef rządu. Tusk przekonywał, że odblokowanie negocjacji wcale nie oznacza, że Rosja zostanie automatycznie przyjęta do OECD. Trzeba jeszcze spełnić wszystkie kryteria podkreślił i dodał, że będzie jeszcze wiele okazji, by wnieść sprzeciw przeciwko wstąpieniu Rosji do organizacji. OECD skupia 30 najbardziej rozwiniętych krajów świata. Jej celem jest podnoszenie poziomu życia mieszkańców tych krajów, a także pomoc najbiedniejszym państwom. Polska jest jej pełnoprawnym członkiem od 11 lat. To kolejne ustępstwo ze strony nowego rządu na rzecz Rosji. Wcześniej, m.in. szef MSZ-etu, Radosław Sikorski, zadeklarował, że Polska będzie rozmawiała o tarczy antyrakietowej nie tylko z USA, ale także z protestującą przeciwko niej Rosją. Rząd nie będzie blokował negocjacji w sprawie przyjęcia Moskwy do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju A Rosja jak na razie nie wycofuje swoich sankcji wobec Polski. Od dwóch lat Moskwa nie godzi się na wysyłanie polskiego mięsa na Wschód. I nie przekonują jej polskie i unijne zapewnienia, że nasze produkty spełniają wszystkie normy sanitarne. (dziennik.pl) fot. Bartłomiej Zborowski (PAP) 10 nr 49 (204), 7 grudnia 2007

11 Wiadomości z Polski na antenie RGFM codziennie o godz.: 7.00; 8.00; 9.00; 10.00; 11.00; 12.00; 13.00; 14.00; 15.00; 16.00; 17.00; 18.00; 19.00; Były komendant skazany Na karę roku i 2 miesięcy więzienia skazał Sąd Rejonowy w Kielcach byłego komendanta głównego policji, generała Antoniego Kowalczyka. fot. (PAP) Generał A. Kowalczyk otrzymał wyrok 14 miesięcy pozbawienia wolności Porady byłego prezydenta Były prezydent postanowił doradzić obecnemu. Na miejscu Lecha Kaczyńskiego zrezygnowałbym z funkcji powiedział Lech Wałęsa. Prawo i Sprawiedliwość nie zostawia na byłym przywódcy Solidarności suchej nitki. To jego fot. Piotr Polak (PAP) Na miejscu Kaczyńskiego zrezygnowałbym z prezydentury mówi Lech Wałęsa Komendant był oskarżony o niedopełnienie obowiązku służbowego, składanie fałszywych zeznań i zatajanie prawdy w związku z tzw. aferą starachowicką. W marcu 2006 roku w pierwszym procesie ten sam sąd uniewinnił Kowalczyka, uznając, że nie informując prokuratury o przecieku informacji na temat planowanej akcji CBŚ w Starachowicach, i składając fałszywe zeznania, realizował on swoje prawo do obrony. Przyjął też, że były szef policji był pierwszym źródłem przecieku i zasugerował, że można by go oskarżyć za ujawnienie tajemnicy państwowej. Od wyroku odwołała się prokuratura. Prokuratura Okręgowa w Rzeszowie zarzuciła generałowi niedopełnienie obowiązku służbowego oraz składanie fałszywych zeznań podczas śledztwa. Według prokuratury, Kowalczyk, jako komendant główny policji, nie poinformował prokuratury o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu. Chodzi o wyciek tajnych informacji z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o planowanej akcji policji przeciw grupie przestępczej w Starachowicach. (gazeta.pl) ostateczna kompromitacja stwierdziła Jolanta Szczypińska. Dlaczego, zdaniem Wałęsy, Kaczyński nie nadaje się na prezydenta? Ma niskie poparcie, mało robi i nie potrafi się znaleźć w sytuacji, gdy premierem jest szef PO. Kaczyński znalazł się w sytuacji, gdy premier ogłasza coś ważnego dla stosunków zagranicznych, a on dowiaduje się o tym z mediów tłumaczy były prezydent. Prezydent zamierza tylko przeszkadzać. W tych warunkach podałbym się do dymisji, ale z prośbą, że trzeba poprawić konstytucję i czytelnie określić podział władzy, zapomnieć o Wałęsie i napisać konstytucję bezosobowo mówi Wałęsa. Według Jolanty Szczypińskiej z PiS-u, te stwierdzenia to ostateczna kompromitacja Lecha Wałęsy. Tą wypowiedzią były prezydent przekreśla cały swój dorobek i ośmiesza się. Osobiście jest mi z tego powodu przykro mówi posłanka. (tvn24.pl) WIADOMOŚCI Z POLSKI W SKRÓCIE Podpalenie czy wypadek? Samochód sekretarz stanu w Kancelarii Premiera, Julii Pitery, spłonął w ubiegłą niedzielę wieczorem na warszawskim Mokotowie. Komenda Główna Policji wstępnie orzekła, że został podpalony. Premier Donald Tusk zapowiedział, że szybko zostanie ustalone, kto był sprawcą podpalenia. Zastrzegł, że incydent ten nie doprowadzi do zwiększenia ochrony ministrów. Julia Pitera jest pełnomocnikiem rządu ds. opracowania programu zapobiegania nieprawidłowościom w instytucjach publicznych. Ma przygotowywać zmiany ustawowe i kadrowe w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. (gazeta.pl) Dwójka bez Panoramy? Ważą się losy Panoramy. Zarząd TVP najprawdopodobniej zlikwiduje wieczorne wydanie serwisu informacyjnego w telewizyjnej Dwójce. Jej miejsce miałby zająć program rozrywkowy. Decyzję o zlikwidowaniu Panoramy może przyspieszyć sprawa reportera Piotra Glicnera, który w materiale dotyczącym IPN-u podał informację, że na stronach Instytutu można znaleźć lojalkę podpisaną przez Andrzeja Urbańskiego, szefa TVP. Z nieoficjalnych informacji wynika, że właśnie to było powodem nieprzedłużenia umowy z reporterem. Za Piotrem Glicnerem murem stanął cały zespół Panoramy. (gazeta.pl) Zmagania z ortografią fot. Andrzej Grygiel (PAP) fot. Tomasz Paczos (PAP) Dyktando 2007 w Katowicach pisało aż tysiąc osób. A wśród nich córka byłego prezydenta. Wygrał ten, kto na nią stawiał, bo zajęła doskonałe, drugie miejsce. Dyktando nie było łatwe. Zresztą nigdy takie nie jest. Ale mimo to, co roku do Katowic przyjeżdżają tysiące ludzi z całej Polski, żeby zmierzyć się z tekstem pełnym raf i mielizn ortograficznych. Tym razem swych sił postanowiła spróbować również córka byłego prezydenta. Aleksandra Kwaśniewska może być z siebie dumna. Zajęła drugie miejsce. (dziennik.pl) 11

12 PROSTO Z WYSP fot. arch Co tam panie w polityce? MARTA MILLS W polityce donorgate, czyli skandal przez darowizny. Premier Gordon Brown z pewnością nie może zaliczyć ostatnich kilku tygodni do pomyślnych. Wręcz przeciwnie. Niemal każdy tydzień przynosił wydarzenia pogrążające premiera, jego rząd i Partię Pracy. Któryś z dziennikarzy skomentował niedawno, iż wydawało się, że gorzej już być nie może, kiedy następował kolejny krach. Czyli było jeszcze gorzej. Złośliwi mówią, że wieloletni rywal Browna były premier Tony Blair teraz musi zacierać ręce z radości. Brown czyhał na stołek premiera od lat i prawdopodobnie, gdyby nie presja z jego strony, Blair wciąż stałby na czele rządu. Ale ani Blair, ani żaden wróg Browna nie spodziewali się, że jego autorytet i wizerunek mogą tak szybko stopnieć. Kolejny skandal Ostatni tydzień listopada przyniósł kolejny krach. Na razie wygląda na to, że najpoważniejszy, ponieważ konsekwencje mogą okazać się miażdżące dla Browna. Brown może być drugim w historii, po Tonym Blairze, premierem przesłuchiwanym przez policję. Nowy skandal odbił się również na wynikach sondaży opinii publicznej, które pokazały laburzystów 13 punktów procentowych za konserwatystami. Ponadto Brown może stracić swojego zastępcę, wiceprzewodniczącą laburzystów, Harriet Harman. Harman bowiem przyznała się, że podczas kampanii na wicelidera partii przyjęła czek na 5 tysięcy funtów. Zgodnie z prawem, powinna to zadeklarować, czego nie zrobiła. Poza tym okazało się, że to pieniądze dewelopera, Davida Abrahamsa. Ale od początku. Darowizny Abrahamsa Pod koniec listopada wyszło na jaw, że biznesmen David Abrahams podarował Partii Pracy ponad 660 tysięcy funtów, stopniowo od 2003 roku. Problem w tym, że oficjalnie tego nie ujawnił i przekazywał pieniądze za pośrednictwem innych ludzi (czyli ich nazwiska, a nie nazwisko Abrahams, widniały w oficjalnym spisie darczyńców). Zgodnie z prawem, każda darowizna na rzecz partii przekraczająca 5 tysięcy funtów musi być zadeklarowana i zarejestrowana (dotyczy to i sumy, i nazwiska darczyńcy). 660 tysięcy to jakby złamanie prawa 130 razy, tym bardziej że Abrahams przekazywał pieniądze w małych sumach. Nie są znane powody, dla których David Harriet Harman fot. Anita Maric (PAP/EPA) Abrahams zdecydował się pozostać secret donor, czyli tajnym darczyńcą. Nietrudno się jednak domyślić (i taka jest konkluzja mediów), że skoro trzyma w sekrecie nazwisko i fakt darowizny, to na pewno ukrywa coś jeszcze. Media spekulują o potencjalnych kontraktach, ulgach czy przywilejach, jakie Abrahams mógł otrzymać w wyniku finansowego wspierania partii rządzącej. Tym bardziej, że David Abrahams w przeszłości starał się ukryć swój wiek, stan cywilny, a nawet swoje nazwisko. Abrahams czy Martin? W 1991 roku Abrahams kandydował do parlamentu z ramienia Partii Pracy i wymyślił sobie, że pokazywanie się z żoną i dzieckiem pomoże mu w kampanii wyborczej. Problem (znowu) w tym, że jako kawaler Abrahams nie miał żony, zapłacił więc pewnej rozwódce i jej synowi za pozowanie u jego boku. Używał również innego nazwiska David Martin. Okazało się także, że ma o 10 lat więcej niż oficjalnie podaje. W rezultacie Partia Pracy zabroniła mu startować w wyborach jako jej kandydat. Kto wiedział? Obecny skandal polega jednak nie na tym, że Abrahams przekazywał pieniądze używając innych ludzi, ale, że kilka osób z najbliższego otoczenia premiera wiedziało o tym nielegalnym procederze przez pośredników. Wiedziało, i nic nie zrobiło. Sekretarz generalny Partii Pracy, Peter Watt, przyznał się, iż wiedział, ale myślał, że jest to legalne. 26 listopada podał się do dymisji, biorąc na siebie całą odpowiedzialność. 2 grudnia jednak The Sunday Times ogłosił, że nawet 10 polityków partii wiedziało o niedeklarowanych darowiznach. Abrahams twierdzi, że główny fundraiser (kwestarz) partii, John Mendelsohn, wiedział od początku 2007 roku, i podobno uważał, że to dobry pomysł. Mendelsohn zaprzecza. Przyznał, że dopiero niedawno odkrył cały proceder i próbował go zakończyć. Utrzymuje też, że nikomu, a szczególnie premierowi Brownowi, o tym nie powiedział. Co wie premier? Dlatego właśnie Brown oficjalnie upiera się, że on nic o tym nie wiedział, i jest zszokowany rewelacjami mediów. Ogłosił, że darowizny były kompletnie nieakceptowalne i będą zwrócone. 2 grudnia lider opozycji, David Cameron, powiedział BBC, że trudno mu uwierzyć, iż Gordon Brown nic nie wiedział o datkach Abrahamsa. Obrońcy premiera twierdzą jednak, że jest on głęboko zszokowany i bardzo zmartwiony całą aferą. Cameron domaga się dokładnego śledztwa policji, które ujawni, co, kto wiedział. Cokolwiek zostanie ujawnione, na pewno nie wpłynie pozytywnie na wizerunek Gordona Browna. 12 Sobota po nr 49 naszemu (204), 7 grudnia tylko 2007 w Radio Goniec RGFM 93 FM

13 ???? 13

14 WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA Na wybory jak na święto Jedna Rosja zdobyła 315 miejsc w Dumie Państwowej Prezydent Władimir Putin ocenił, że wyniki wyborów parlamentarnych są prawomocne i stanowiły głos publicznego zaufania do niego. W wystąpieniu telewizyjnym prezydent powiedział, że niedzielne głosowanie, w którym wielkie zwycięstwo odniosła Jedna Rosja, wykazało, że Rosjanie nigdy nie pozwolą, aby kraj zszedł na destrukcyjną drogę, jak to się zdarzyło w części poradzieckich krajów. Putin podziękował Rosjanom za wysoką, 63-procentową frekwencję w wyborach do Dumy. Przypomniał, że obecnie głosowało najwięcej osób od ośmiu lat. Podziękował także wyborcom, którzy oddali głos na Jedną Rosję. W niedzielnych wyborach parlamentarnych Jedna Rosja zdobyła w 450-miejscowej Dumie Państwowej 315 miejsc, czyli dysponuje większością konstytucyjną. Do Dumy dostali się też komuniści (57 miejsc), nacjonaliści Władimira Żyrinowskiego (40 miejsc) i prokremlowska fot. Dmitry Astakhov (PAP) lewicowo-populistyczna Sprawiedliwa Rosja 28 miejsc. Pozostałe partie nie przekroczyły 7-procentowego progu wyborczego. Obserwatorzy Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE i Rady Europy ocenili, że niedzielne wybory do Dumy Państwowej Rosji nie odpowiadały standardom obowiązującym w Europie. Naszym zdaniem, wybory te nie spełniły wielu kryteriów przyjętych w Europie. Dlatego nie możemy nazwać ich wolnymi oświadczył na konferencji prasowej w Moskwie szef misji Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE, Goeran Lennmarker. Innego zdania są obserwatorzy ze Wspólnoty Niepodległych Państw, którzy uznali, że wybory w Rosji były wolne i transparentne. Rosyjscy wyborcy szli na wybory jak na święto, co nas mile zaskoczyło powiedział na konferencji prasowej w Moskwie obserwator z Uzbekistanu, Machamadżon Chodżajew. (onet.pl) Serbia nie zaatakuje Kosowa Serbia nie ma zamiaru interweniować zbrojnie, jeśli jej pozostająca pod kontrolą ONZ-etu separatystyczna prowincja Kosowo ogłosi niepodległość powiedział serbski minister obrony, Dragan Szutanovac. Serbia nie postrzega sił KFOR-u (siły NATO w Kosowie) jako wroga powiedział dziennikarzom Szutanovac, dodając, że każda akcja militarna obecnie wyglądałaby jak ta w roku Siły NATO prowadziły wówczas bombardowania w Serbii, oskarżanej o czystki etniczne w Kosowie przy okazji zwalczania rebelianckiego ugrupowania zbrojnego Armii Wyzwoleńczej Kosowa. Stanowiąca 90 proc. ludności Kosowa społeczność albańska domaga się niepodległości po ośmiu latach ONZ-owskiego protektoratu, Belgrad proponuje republice jedynie szeroką autonomię. Rozmowy obu stron zakończyły się w ubiegłym tygodniu bez kompromisu. Albańscy przywódcy prowincji zapowiedzieli, że wkrótce ogłoszą niepodległość Kosowa. Po zakończeniu rozmów na temat statusu Kosowa, Frank Wisner, reprezentujący na nich USA, ostrzegł, że pokój na Bałkanach jest bardzo zagrożony. Jeśli Kosowo ogłosi niepodległość, Serbia nie będzie interweniować Międzynarodowi mediatorzy poinformowali, że obie strony zobowiązały się do unikania przemocy. 10 grudnia mediatorzy (tzw. trójka w składzie USA, Rosja i UE) mają złożyć raport z rozmów o statusie Kosowa sekretarzowi generalnemu ONZ, Ban Ki Munowi. Raport ma być podstawą dalszych decyzji dotyczących prowincji. fot. Georgi Licovski (PAP) (onet.pl) 14 nr 49 (204), 7 grudnia 2007

15 Wiadomości ze świata na antenie RGFM codziennie o godz.: 7.00; 8.00; 9.00; 10.00; 11.00; 12.00; 13.00; 14.00; 15.00; 16.00; 17.00; 18.00; 19.00; Katastrofa w Turcji W środkowej Turcji rozbił się samolot pasażerski zginęło 56 osób. Nikt nie przeżył katastrofy samolotu linii AtlasJet, który rozbił się w górach środkowej Turcji, tuż Apel bin Ladena fot. Emin Demir (PAP) Katastrofy tureckiego samolotu nie przeżył żaden z pasażerów ani członków załogi fot. (PAP) Bin Laden apeluje, by kraje europejskie wycofały swoje wojska z Afganistanu przed lądowaniem w mieście Isparta, około 150 km na północ od znanego kurortu śródziemnomorskiego Antalya. Samolot leciał ze Stambułu. Semsettin Uzun, gubernator okręgu Isparty, poinformował, że zaginiony samolot MD 83 został znaleziony w górzystym, trudno dostępnym rejonie przez patrolujący okolicę śmigłowiec wojskowy. Ekipy ratownicze dotarły już do wraku i potwierdziły informację, iż nikt nie przeżył katastrofy. Tureckie władze nie chcą spekulować na temat przyczyn katastrofy. W rejonie panowała dość dobra pogoda, nie ma także informacji o jakichkolwiek problemach technicznych maszyny. Konkretnych danych może dostarczyć dopiero zapis znajdujący się w tzw. czarnej skrzynce samolotu. Samolot zniknął z ekranów radarów lotniska w Isparcie na krótko przed planowanym lądowaniem. Pilot wcześniej skontaktował się z lotniskiem, prosząc o zgodę na lądowanie kontakt z MD 83 utracono tuż po udzieleniu mu takiego pozwolenia przez kontrolera lotów w Isparcie. (interia.pl) Przywódca Al-Kaidy, Osama bin Laden, namawiał państwa europejskie, by zakończyły swój udział w amerykańskich siłach w Afganistanie poinformowała arabska telewizja Al-Dżazira. Telewizja ta nadała krótkie fragmenty wypowiedzi osoby, której głos brzmi jak głos bin Ladena. Osoba ta mówi też, że talibscy sojusznicy nie znali planów ataków z 11 września 2001 roku, które stały się głównym powodem inwazji na Afganistan. Al-Dżazira nadała dwa fragmenty nagrania na stronie internetowej wykorzystywanej przez islamistów. Zapowiedziano wówczas, że będzie to skierowane do Europejczyków nowe przesłanie szejka Osamy bin Ladena, który pokonał Amerykanów i tyranów. Nagranie to jest czwartym w tym roku przesłaniem szefa Al-Kaidy, za pojmanie którego Amerykanie wyznaczyli nagrodę podwojoną ostatnio do 50 milionów dolarów. Wywiad USA twierdzi, że bin Laden ukrywa się w górzystych rejonach północno-zachodniego Pakistanu. Służby antyterrorystyczne USA potwierdzają, że głos z nagrania, którego fragmenty opublikowała telewizja satelitarna Al-Dżazira, należy do przywódcy Al-Kaidy, Osamy bin Ladena. (onet.pl) WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA W SKRÓCIE Chińska Miss 23-letnia Miss Chin, Zhang Zi Lin, wygrała tegoroczną edycję konkursu na najpiękniejszą kobietę świata Miss World. Pokonała 106 rywalek. Tytuł pierwszej wicemiss zdobyła Miss Angoli, Micaela Reis, a drugiej najpiękniejsza Meksykanka, Carolina Moran Gordillo. Ponad dwa miliardy ludzi na całym świecie oglądały w telewizji bezpośrednią relację z wyborów Miss World Tegoroczna, 57. już edycja przebiegała pod hasłem szerzenia informacji na temat HIV/AIDS i zbiegła się ze Światowym Dniem Walki z AIDS. (interia.pl) Śmierć kaskadera Znany kaskader Evel Knievel, który zyskał rozgłos dzięki akrobacjom i skokom na motocyklu, zmarł w ubiegłym tygodniu w wieku 69 lat. Evel Knievel wykonywał skoki na motocyklu nad autobusami, zbiornikami wodnymi pełnymi rekinów, a nawet nad kanionem rzeki Snake, w stanie Kolorado. Ten ostatni wyczyn, który był transmitowany na żywo przez telewizję, Knievel omal nie przypłacił życiem. Jego wyposażony w spadochron i napęd rakietowy motocykl uderzył o ścianę kanionu i spadł do rzeki. Śmiałek doznał jednak wówczas tylko nieznacznych obrażeń. (wp.pl) Dramat w Rochester fot. Rob Widdis (PAP) fot. Marjor Feng (PAP) Uzbrojony mężczyzna wziął dwóch zakładników w biurze wyborczym ubiegającej się o prezydenturę USA senator Hillary Clinton, domagając się rozmowy z byłą Pierwszą Damą. W tym czasie żony byłego prezydenta nie było w biurze w Rochester (New Hampshire) prowadziła spotkanie wyborcze w stanie Wirginia. Na szczęście policji udało się przekonać szaleńca. Po kilku godzinach poddał się. Stacje telewizyjne pokazały mężczyznę, który wyszedł z biura Clinton z podniesionymi rękoma i położył na ziemi paczkę, która mogła być bombą domowej roboty. (dziennik.pl) 15

16 LOKALNE WIELKA BRY TA N I A Kara śmierci przez misia? fot. (PAP) W krajach muzułmańskich nawet najbardziej niewinny pomysł na lekcję może skończyć się źle. Przekonała się o tym brytyjska nauczycielka pracująca w Sudanie. Kobieta trafiła do aresztu, bo pozwoliła uczniom nazwać misia-maskotkę imieniem proroka Mahometa. 54-letnia Gillian Gibbons nie może uwierzyć w to, co ją spotkało. We wrześniu, podczas jednej z lekcji w pierwszej klasie, poprosiła dzieci o wybranie imienia pluszowemu misiowi, którym miały się opiekować przez następnych kilka miesięcy. Dzieci nazwały go Mohammed, używając jednego z najpowszechniejszych imion w krajach arabskich. Kilka tygodni później okazało się, że kilkoro rodziców poczuło się urażonych i oskarżyło nauczycielkę o bluźnierstwo. Sprawa trafiła do sudańskiego Ministerstwa Edukacji. Wszczęto oficjalne dochodzenie, a brytyjską nauczycielkę zatrzymała policja. Jak się okazuje, nadanie imienia proroka zwierzęciu lub zabawce to poważne przestępstwo przeciwko prawu koranicznemu. Można za to dostać 40 batów i na trzy miesiące trafić do więzienia. Ostatecznie Gillian Gibbons postawiono zarzuty obrazy islamu i skazano na 15 dni aresztu oraz deportację. Nie oskarżono jej natomiast o podsycanie nienawiści religijnej, za co groziłaby jej poważniejsza kara. W ubiegły piątek w stolicy Sudanu odbyły się masowe protesty muzułmanów, domagających się kary śmierci dla Gibbons. Grupy religijne wywierały ogromną presję na władze w Chartumie, aby nie okazywały pobłażliwości wobec kobiety. Na szczęście dla kontrowersyjnej nauczycielki sprawa skończyła się pomyślnie. Po spotkaniu przedstawicieli brytyjskich muzułmanów, lorda Ahmeda i baronessy Sayeedy Warsi, z prezydentem Sudanu, Gillian Gibbons została ułaskawiona. (tvn24.pl/ bbc.co.uk) Imigranci przestępcami Brytyjski Times pisze, że większość morderstw popełnianych w Londynie to obecnie dzieło imigrantów. Prawie połowa ofiar to również obcokrajowcy. Gazeta powołuje się na dane Scotland Yardu. Wynika z nich, że w 47. morderstwach popełnionych w Londynie od kwietnia do września, sprawcy ujęci lub nadal ścigani to obcokrajowcy. Pochodzą z Albanii, Rumunii, Litwy, Nigerii, Peru, Chin, Bangladeszu, Sri Lanki i Pakistanu. Wśród ofiar niemal połowa to również przyjezdni. Londyńscy policjanci coraz częściej muszą wyruszać za granicę, aby przeprowadzić śledztwo, napotykają na bariery kulturowe i językowe pisze Times. Stołeczny Scotland Yard przyznał, że wydał na tłumaczy prawie 10 milionów funtów i przekroczył już swój roczny budżet. Liczby uzyskane przez dziennik dotyczą tylko brytyjskiej stolicy. Inne komendy policji nie ujawniły swoich statystyk. (timesonline.co.uk) fot. Will Wintercross (PAP) Etyczne kupowanie Domowe wydatki na etyczne (fairtrade) towary i usługi w Wielkiej Brytanii uległy niemal podwojeniu w ciągu pięciu lat. Przeciętnie brytyjskie gospodarstwo domowe wydało w zeszłym roku 213 funtów na zielone produkty gospodarstwa domowego, takie jak energooszczędne żarówki i sprzęt gospodarstwa domowego, etyczną żywność, jak herbata, kawa czy banany z certyfikatem Fairtrade, który gwarantuje, że uprawiającym je rolnikom płaci się uczciwie. Jest to o 81 proc. więcej niż w 2002 roku. (onet.eu) Kurs funta (Dane z 3 grudnia 2007 r. źródło: NBP/kantory.pl) fot. Patrick Seeger (PAP) Średni kurs funta według NBP: 1 GBP = PLN Konfiskata nielegalnej broni Policja w Wielkiej Brytanii przeprowadziła wielką akcję poszukiwania nielegalnej broni. Działania funkcjonariuszy objęły Londyn, Birmingham, Manchester i Liverpool. W tych miastach dochodzi do ponad połowy przestępstw z bronią w ręku, dokonywanych w całej Wielkiej Brytanii. Tylko w Londynie w gangsterskich porachunkach śmierć poniosło w tym roku już ponad 20 nastolatków. Giną też przypadkowi przechodnie, jak polska pracownica domu opieki w Londynie czy 11-letni chłopiec w Liverpoolu. W ciągu minionego tygodnia ponad tysiąc policjantów przeprowadziło rewizje w ponad stu domach. Aresztowano 118 osób i skonfiskowano ponad 1300 sztuk broni palnej. Z danych podanych przez policję wynika jednak, że w zdecydowanej większości były to imitacje. Brytyjska Służba Celna, która również wzięła udział w tej akcji, podkreśla, że imitacje dają się stosunkowo łatwo przerobić na pełnosprawną broń. Brytyjscy przestępcy sprowadzają je głównie z Czech i Niemiec, w których można je nabyć legalnie. (bbc.co.uk) kupno sprzedaż Gdańsk Katowice Kraków kupno sprzedaż Poznań Warszawa Wrocław nr 49 (204), 7 grudnia 2007

17 ???? 17

18 LOKALNE POLONIA Oxfordzki ratusz przywitał Polaków fot. Aleksandra Kaniewska Polish Books już w realu Do tej pory książki Polish Books były dostępne tylko w internecie. W piątek 30 listopada ruszyła pierwsza, niewirtualna księgarnia firmy. Mieści się w piwnicach sklepu Polish Deli przy 31 High Street na Ealing Broadway. Na kilkunastu regałach można znaleźć m.in. książeczki dla dzieci, polską prasę, płyty DVD i CD, podręczniki do nauki języka angielskiego, książki o tematyce historycznej, psychologicznej, a także wiele lekkich, łatwych i przyjemnych lektur. Co najczęściej wybierają Polacy? zastanawia się Anna Warren, szefowa Polish Books. Polskojęzyczne książeczki dla dzieci, płyty i książki, które pomogą im w nauce angielskiego oraz tzw. czytadła, przy których mogą się zrelaksować dodaje. Ci, którzy w nowej księgarni nie znajdą swoich ulubionych tytułów mogą je jednak zamówić. Czas realizacji zamówienia wynosi do pięciu dni. KK W 150-tysięcznym Oxfordzie mieszka już ponad 6 tysięcy Polaków. To właśnie dla nich burmistrz miasta, John Tanner, przygotował powitalne przyjęcie. Chciałem wam podziękować za to, że jesteście i przyczyniacie się do rozwoju Oxfordu mówił burmistrz do Polaków. W sali starej biblioteki (Old Library) oxfordzkiego ratusza zebrało się blisko dwieście osób studenci, reprezentanci starej, powojennej emigracji i jej młodszej fali. Witajcie moi drodzy, nazywam się John Tanner przywitał wszystkich zgromadzonych burmistrz, zaskakując prawie idealną polszczyzną. Dalszą część przemowy wygłosił jednak po angielsku. Jestem zaszczycony i szczęśliwy, że mogę powiedzieć wam: Dziękuję, że tu jesteście. I przeprosić za moją słabą znajomość języka polskiego żartował burmistrz. Dodał, że Polacy są największą społecznością z Europy Centralnej w Oxfordzie, dlatego uznał, że bezwzględnie musi ich poznać. Możecie się tu czuć jak u siebie w domu. Jesteśmy bardzo tolerancyjni, a Oxford jako miasto uniwersyteckie ma od wieków tradycję goszczenia przyjezdnych z innych krajów mówił. Współorganizatorem uroczystości w urzędzie miasta była lokalna Rada Równości Rasowej (Oxfordshire Racial Equality Council). Do tej pory nie znałem wielu Polaków, tylko raz byłem w polskiej restauracji, w której zresztą świetnie dano mi jeść wspominał Partick Tolani, dyrektor Oxfordshire Racial Equality Council. Jestem Nigeryjczykiem i dlatego lepiej rozumiem bolączki emigrantów problemy z pracą, pracodawcami, językiem czy obcą kulturą. Każdy z mieszkańców Oxfordu, który czuje się w jakiś sposób poszkodowany, może zawsze zapukać do naszych drzwi z prośbą o radę dodał. Polacy mieszkający w Oxfordzie wybierają to miasto z najróżniejszych powodów. Dla niektórych to tylko przystanek na dalszej drodze, dla innych miejsce, w którym zamierzają zostać na zawsze. W Anglii jestem już od piętnastu lat, a w Oxfordzie mieszkam z rodziną prawie sześć opowiada Hanna Darowska, dyrektorka i założycielka pierwszej polskiej szkoły w mieście. Wyjechałam z Polski za mężem i tak już tutaj zostałam dodaje. W Oxfordzie mieszkają i pracują także ci, którzy marzą o powrocie do kraju. Lubię to miasto, dobrze żyje mi się w Anglii, ale z mężem odliczamy już miesiące do powrotu mówi Agnieszka Cieślik, która pracuje w jednej z oxfordzkich restauracji. Przez dwa lata udało nam się odłożyć trochę pieniędzy na mieszkanie, które planujemy kupić w rodzinnej Bydgoszczy przytakuje mąż, Krzysiek. Wśród 15-tysięcznej braci studenckiej uczy się też kilkudziesięciu młodych Polaków. Niektórzy z nich planują zostać na uczelni, inni myślą o powrocie do kraju lub dalszej emigracji. Uczelnia w Oxfordzie to przepustka do kariery mówi Magda, która uczy się tutaj już trzeci rok. Jeszcze nie zdecydowałam, czy zostanę dalej w Oxfordzie czy wyjadę na studia doktoranckie do Cambridge czy Harvardu. Jedno wiem, na pewno warto uczyć się w Anglii dodaje. A pracownicy ratusza przyznali, że dziwią się, że w Oxfordzie nie ma jeszcze żadnego polskiego radnego. Mamy już polskich kucharzy, budowlańców, studentów i kombatantów. Teraz czekam tylko na to, kiedy ktoś z was zastąpi mnie na stanowisku burmistrza śmiał się John Tanner. Aleksandra Kaniewska Andrzejki z Radiem Goniec fot. Katarzyna Kopacz W piątek, 30 listopada w Klubie Orła Białego odbyły się Andrzejki z Radiem Goniec, na których bawiło się blisko 300 osób. Imprezę poprowadzili DJ-e radia Goniec Robert Jasiewicz i Rafał Lelek. Gospodarzem imprezy był oczywiście solenizant Andrzej Wochna. W programie imprezy znalazły się konkursy nie tylko muzyczne z licznymi nagrodami. Nagrodą główną wieczoru było zaś DVD ufundowane przez sponsora imprezy, firmę MoneyGram. Dla tych wszystkich, którzy nie mogli bawić się z Radiem Goniec w andrzejkowy wieczór, mamy jednak dobrą wiadomość. Kolejne taneczne spotkanie, tym razem karnawałowe, z naszym radiem RGFM już w styczniu. fot. DVD od MoneyGram powędrowało do jednej z uczestniczek zabawy 18 Pierwszy nr 49 (204), portal 7 grudnia dla 2007 Polonii w Wielkiej Brytanii

19 Western Union Prepaid MasterCard Karta gotówkowa, którƒ mo na zawsze Nie trzeba konta w banku Nie trzeba wykazywaπ si zdolno ciƒ kredytowƒ Do u ytku wsz dzie, gdzie akceptowana jest karta MasterCard Szybki dost p do bankomatów Latwe zakupy on-line Aby uzyskaπ wi cej informacji oraz ca kowity Regulamin odwiedø: Aby znaleøπ najbli szƒ placówk PayPoint lub uzyskaπ wi cej Informacji o PayPoint, zadzwo pod numer * albo odwiedø *Obowiƒzuje standardowa op ata Twojej sieci za rozmow. ** 360money e-voucher papierowy vaucher, który mo na zakupiπ w ka dym z punktów PayPoint. Vaucher ma wysoko ci sumy, o jakƒ zosta do adowany. Western Union Prepaid MasterCard zosta a wydana dzi ki PrePay Technologies przez Clydesdale Bank PLC zgodnie z licencjƒ MasterCard International Incorporated. do adowaπ Jak uzyskaπ Western Union Prepaid MasterCard : 1. Karta dost pna w wybranych punktach PayPoint. 2. Karta dost pna poprzez stron : 3. Przy zakupie vauchera 360money e-voucher za 10, zeskanuj wyci ty z gazety kod kreskowy lub zadzwo pod numer * po aplikacj. 360money e-voucher w wysoko ci 10 pokrywa warto π karty o wysoko ci 9.95 oraz pozostawia 5p kredytu na Twoim koncie. 4. Zarejestruj swojƒ kart. Po wykonaniu jednej z powy szych czynno ci, zarejestruj swojƒ kart na stronie lub dzwoniƒc pod numer * W przeciƒgu 7 do 10 dni otrzymasz kart zawierajƒcƒ Twoje dane.???? TRADYCYJNE POLSKIE PIWO IMPORTOWANE Z POLSKI PIJ Z UMIAREM ENJOY RESPONSIBLY WESOLYCH SWIAT ZYCZY OKOCIM 19

20 BRITPRESS BRYTYJSKA PRASA O POLAKACH oprac. Katarzyna Polis Rośnie liczba polskich dzieci urodzonych w Wielkiej Brytanii. Polscy przestępcy przyjeżdżają do Walii z wyrokiem, zanim trafią do więzienia. Polak został skazany na cztery lata za szantażowanie pracodawcy. Szykuje się ekstradycja komunistycznej pani prokurator. Polski baby boom Daily Mail, 26 listopada Rośnie liczba polskich dzieci w Wielkiej Brytanii. W tym roku liczba polskich noworodków na Wyspach sięgnie kilkunastu tysięcy wynika z danych brytyjskiego Urzędu Statystycznego, opublikowanych w Daily Mail. W 2003 roku w Wielkiej Brytanii urodziło się 1,392 polskich dzieci, w 2004 r. 1,830, w 2005 r. 3,403, a w 2006 r. już 6,620. Jeżeli trend utrzyma się w 2007 r., to liczba polskich noworodków sięgnie ok. 13 tys., co będzie kosztować brytyjską Publiczną Służbę Zdrowia ok. 20 milionów funtów. Koszt narodzin jednego dziecka szacowany jest na 1,578 funtów wylicza Daily Mail. Gazeta przytacza dane Instytutu Badań Polityki Społecznej (Institute for Public Policy Research), wskazujące, że po 1 maja 2004 roku do szkół w Wielkiej Brytanii zapisano 240 tys. dzieci z nowych krajów Unii. 170 tys. z nich to polskie dzieci. Dane te Daily Mail ilustruje na pierwszej stronie zdjęciem kolejki Polaków przed Konsulatem RP w Londynie, pod krzykliwym nagłówkiem Polski baby boom. Ekstradycja Wolińskiej The Guardian, 21 listopada Brytyjski dziennik The Guardian zamieścił informację o wydaniu Europejskiego Nakazu Aresztowania wobec Heleny Wolińskiej. Jest ona oskarżona przez pion śledczy IPN-u o sfabrykowanie dowodów winy zastępcy komendanta AK, generała Emila Fieldorfa, Nila, straconego w lutym 1953 roku. Jest to już druga próba uzyskania ekstradycji prokurator Heleny Wolińskiej, 88-letniej wdowy po zmarłym dwa miesiące temu emerytowanym profesorze Oxfordu, Włodzimierzu Brusie. Brusowie osiedlili się w Wielkiej Brytanii w 1972 roku. 8 lat temu pierwszą próbę ekstradycji storpedował ówczesny brytyjski minister spraw wewnętrznych, Jack Straw. The Guardian przypomina pokrótce postać generała Nila, aresztowanego w 1952 roku i powieszonego rok później po sfingowanym procesie. Dziennik dodaje, że obecny proces ekstradycyjny nastąpił z inicjatywy córki generała. Gazeta daje też głos samej prokurator Wolińskiej, która twierdzi, że to nie ona była oskarżycielką w procesie generała Fieldorfa. Wolińska podkreśla, że nie ufa polskim sądom, a sprawa generała Nila to dawne dzieje i dziś nie mogłaby się nawet bronić, gdyż wszyscy świadkowie już nie żyją. Uważa się nawet za kozła ofiarnego w całej tej sprawie. Guardian pisze, że polscy historycy i Sąd Wojskowy w Warszawie, który zażądał wydania Wolińskiej, nie mają wątpliwości co do jej winy i twierdzą, że posiadają na to dowody. Walia zamiast więzienia Daily Post, 21 listopada Polscy przestępcy przyjeżdżają do Walii z wyrokiem, zanim trafią do więzienia podaje Daily Post. Fakt przeładowanych więzień w Europie Wschodniej pozwala skazanym na pozostanie na wolności do momentu znalezienia miejsca na odbycie wyroku pisze gazeta. Słyszy się głosy donoszące o przygotowywaniu cel więziennych dla pracowników, w odpowiedzi na rosnące potrzeby na brytyjskim rynku zatrudnienia. Szef Polish- -Welsh Mutual Association (PWMA), Jeff Hopkins, powiedział: W przypadku braku miejsc w polskich więzieniach, skazani przyjeżdżają tutaj i często już nie wracają. W celu zapewnienia zakwaterowania dla nowej siły roboczej, niektóre miejscowe agencje oczyszczają byłe więzienia dodał. Przestępstwa przeciwko oraz wśród polskiej społeczności wzbudzają spory niepokój pośród lokalnych mieszkańców. Gangi zmuszają do płacenia haraczy, ludzie są zbyt wystraszeni, by zeznawać. Szantażysta skazany The Mirror, 24 listopada Na cztery lata trafi do więzienia 47-letni imigrant z Polski, skazany za szantażowanie pracodawcy. Jak donosi dziennik The Mirror, Polak preparował zdjęcia mające świadczyć o braku higieny w zakładzie. Wyrok zapadł w sądzie w Swansea, w południowej Walii. Mężczyzna pracował dla dużej firmy przetwórstwa mięsnego Dawn Pac z Cross Hands, w okolicach Llanelli. Według gazety, Polak sfabrykował 819 fałszywych zdjęć sugerujących, że w Dawn Pac nie obowiązywały elementarne zasady higieny. Na nich obok mięsa umieścił myszy. Leszek B. żądał od pracodawcy 11,770 funtów, grożąc przekazaniem zdjęć konkurentom z branży. Oskarżony przyznał się do winy. Według prokuratora mógł narazić pracodawcę na stratę ocenianą na 15 milionów funtów. 20 Dostrój się nr 49 pozytywnie (204), 7 grudnia 2007 Radio Goniec RGFM 93 FM

21 ???? DZWOŃ DO DOMU z każdej komórki w T-Mobile Dzwoń do przyjaciół i rodziny w Polsce za tylko 3p/min, prosto z każdej komórki w T-Mobile. Teraz możesz dzwonić do domu za mniej niż gdybyś dzwonił na telefony w UK! 3p 10p WYBIERZ NUMER DOSTĘPU z telefonu T-Mobile (i naciśnij 'zadzwoń') POLSKIE TELEFONY STACJONARNE POLSKIE KOMÓRKI BEZ OPŁATY ZA POŁĄCZENIE WYBIERZ TWÓJ POLSKI NUMER na który chcesz zadzwonić Wybierz międzynarodowy numer na który chcesz zadzwonić w Polsce rozpoczynając od 0048 i kończąc krzyżykiem (#) BEZ MINIMALNEJ OPŁATY ZA POŁĄCZENIE SPRAWDŹ, JAK PORÓWNUJEMY STACJONARNE KOMÓRKI Vodafone 5p 15p IDT 7p 14p Orange 12p 25p 3p 10p Wszystkie ceny podane są za minutę połaczenia Działa z każdego telefonu T-Mobile Wszystkie podane ceny są aktualne przy rozmowach wychodzących z UK z sieci T-Mobile, dostępne również w innych wybranych sieciach. Warunki dostępne w internecie. Core Communications. Polskatel, agent Yourcall 21

22 POLPRESS PRZEGLĄD POLSKIEJ PRASY oprac. Katarzyna Polis Polacy masowo wykupują mieszkania we wschodnich Niemczech, które są dużo tańsze od polskich. Obcokrajowcy odliczają dni dzielące ich od wejścia Polski do strefy Schengen, by wyjechać na Zachód. Gazeta Prawna krytykuje pomysł wprowadzenia abolicji podatkowej. Prawie połowa naszych rodaków nie rozumie tego, co czyta. Dom w Niemczech kupię Dziennik, 22 listopada Domy i mieszkania w byłej NRD padają łupem Polaków. Nasi rodacy masowo wykupują nieruchomości za naszą zachodnią granicą pisze Dziennik. Bo niemieckie lokale są dużo tańsze od polskich. Opuszczone enerdowskie miasteczka znów stają się pełne życia pisze Dziennik. Bo do przygranicznych domów i mieszkań wprowadzają się Polacy. Wciąż jednak pracują oni w Polsce. Co ich przekonuje do Niemiec? Przede wszystkim ceny. Bo dom o powierzchni 110 metrów kwadratowych można kupić już za 88 tys. zł. Czyli dużo taniej niż na przykład w Szczecinie. Ale nie tylko ceny przyciągają naszych rodaków do wschodnich landów. W niemieckich miasteczkach jest bezpiecznie, więc całe rodziny przeprowadzają się za granicę. Co na to władze Niemiec? Burmistrzowie miasteczek są szczęśliwi. Bo dawni mieszkańcy, po zjednoczeniu kraju, wyjechali na zachód Niemiec, a małym miejscowościom groziło wyludnienie. Teraz, dzięki Polakom, miasteczka znów tętnią życiem. Na Zachód, do raju Życie Warszawy, 27 listopada Obcokrajowcy odliczają dni dzielące ich od wejścia Polski do strefy Schengen, by wyjechać na Zachód. Zdaniem Życia Warszawy nasze ośrodki dla uchodźców już wkrótce będą świecić pustkami. Na razie jednak te przechowalnie przeżywają prawdziwe oblężenie. W ostatnim czasie siedmiokrotnie wzrosła liczba obcokrajowców w takich placówkach. W ciągu jednego dnia zgłasza się do ośrodków tylu cudzoziemców, ilu kiedyś przez tydzień, powiedziała gazecie Agata Kaczmarska z Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie. Obcokrajowcy traktują teraz Polskę jako poczekalnię. Gdy zachodnie granice zostaną otwarte, większość z nich wyjedzie podkreśla. Podobnego zdania jest Agnieszka Gutkowska ze Stowarzyszenia Interwencji Prawnej, pomagającej m.in. uchodźcom. Przez kilka miesięcy po wejściu do Schengen należy się spodziewać, że uchodźcy będą opuszczać Polskę. Potem jednak będą wracać, gdy przekonają się, że trudniej jest utrzymać się na Zachodzie. Straż Graniczna jest przygotowana na wzmożony przepływ uchodźców. Przy granicy z Niemcami, Czechami i Słowacją zostaną uruchomione tzw. patrole interwencyjne, które będą kontrolować na drogach dokumenty i legalność pobytu obcokrajowców zapowiada na łamach Życia Warszawy kpt. Jacek Sońta, rzecznik Straży Granicznej. Dziwna ulga Gazeta Prawna, 16 listopada Donald Tusk zapowiedział wprowadzenie abolicji podatkowej dla Polaków wracających z Wielkiej Brytanii. Gazeta Prawna krytykuje ten pomysł. Zdaniem Gazety jest on co najmniej dziwny. Ta swoista ulga podatkowa ma bowiem dotyczyć tylko jednego państwa unijnego, a tym samym tylko jednej grupy podatników. Zdaniem ekspertów, taka preferencja narusza konstytucyjną zasadę równości wobec prawa, pomija bowiem innych Polaków pracujących w Unii Europejskiej. Według Gazety Prawnej lepszym rozwiązaniem byłoby objęcie abolicją wszystkich Polaków pracujących w krajach, z którymi umowa podatkowa unika podwójnego opodatkowania. Te państwa, poza Wielką Brytanią, to Dania, Finlandia, Belgia i Austria. To jednak nie wszystko. Zdaniem Macieja Hadasa, specjalisty w dziedzinie opodatkowania, abolicja powinna obejmować także obowiązek zwrotu podatku tym podatnikom, którzy zgodnie z prawem opodatkowali już swoje dochody, płacąc często podatek według 40-procentowej stawki. Nie rozumiem, co czytam Metro, 19 listopada W Polsce żyje kilkadziesiąt tysięcy analfabetów, a prawie połowa naszych rodaków nie rozumie tego, co czyta twierdzi Metro. Dokładnych danych nie ma ani Ministerstwo Edukacji Narodowej, ani też Główny Urząd Statystyczny. Obie instytucje jednak ostrożnie szacują, że po odliczeniu skrajnych przypadków, takich jak upośledzenia umysłowe czy np. socjopatów, w naszym kraju może być nawet kilkadziesiąt tysięcy ludzi dorosłych niepotrafiących czytać ani pisać. Taką średnią analfabetów przyjmuje się także w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Niestety, coraz powszechniejszym zjawiskiem jest obecność pośród nas analfabetów wtórnych, czyli osób, które zatraciły umiejętność czytania i pisania. Z badań przeprowadzonych w ubiegłym roku przez socjologów wynika, że 42 proc. Polaków nie rozumie niemal nic z tego, co czyta, a 35 proc. rozumie niewiele podaje Metro. 22 Pierwszy nr 49 (204), portal 7 grudnia dla 2007 Polonii w Wielkiej Brytanii

23 ???? 23

24 ENGLISH PAGE Differently Polish... ANDA MACBRIDE The Polish Baby Boom! The Daily Mail certainly caused a stir with this emotive headline last week. From the article published by the paper, the natives of these islands might infer that not only are Poles flooding in, in numbers difficult to control or even to assess, but that they also have the cheek to breed robustly, putting pressure on the social services. The queues of parents with pushchairs which snake along the pavement towards the Polish Consulate in London do demonstrate that, in spite of worldwide problems with falling sperm counts, the average Polish male seems not to have problems in that department. This year alone, as many as 13,000 babies of Polish descent have been registered in Britain; the number doubling each year since 2004, when Poland joined the EU. We read that this birth explosion is a problem: it costs the NHS more than 20 million. The under funded maternity wards cannot cope, increasing the risk to both mothers and babies. According to the Institute for Public Policy Research, there are some 170,000 Polish children of various ages in the UK. The parents often arrive alone in order to establish themselves and the children join them at a later date. On the national scale, the number is not excessive, but locally, it can cause problems, as clusters of Polish children join particular local schools, putting intolerable pressure on the school facilities and staff. However, it is only a few weeks since we were told that recent immigrants contribute some 6 billion pounds to the national economy. If so, why not channel some of the increased wealth into the funding of social services? Not so long ago, we were encouraged to view with concern the falling birth rates in Britain. According to the 2006 estimates in the United Nations World Population Prospects report, the world average population growth rate is 1.17%. The growth rate of the United Kingdom at a mere 0.42% - barely registers as positive, at 170 th place out of the 230 countries; not enough for the population to replace itself. It already takes three workers to keep each pensioner. The trend of the indigenous British population is to marry late or not at all and to have few children, and to have them late, if at all. The ageing population is not going to replace itself at this rate. When today s thirty-somethings retire, they may have to live on very little, if they are not replaced by another generation of workers. To put it bluntly: if the British won t breed, someone has to. Although the majority appreciate the Poles hard work, Gordon Brown s speech in the TUC congress in September did not go unnoticed by the Polish community. To the Polish ear, his slogan British jobs for British workers resonated in a way normally associated with parties well to the right of Labour. The skilled Polish workers seemingly take jobs which many British are either unwilling to do or for which they are not qualified. Brown s laudable plan is that the slackers or the incompetents should be trained for re-entering employment. It is a pity that the training schemes had to be announced in the climate of setting the immigrants apart. The British should look on the bright side: at least Poles have no plans to blow Tube trains or to introduce sharia law. The five most popular boys names in the UK are Jack, Mohamed, Thomas, Joshua and Oliver. For girls: Olivia, Grace, Jessica, Ruby and Emily. Not a Polish name among them. But it is very likely that (with the exception of Mohamed, probably) many of the children have Polish surnames and are born of both Polish parents. As it happens, Olivia and Oliver unheard of in Poland before - are some of the names most popular among Polish parents. The vice-consul Anna Piękosz says that 80% of the Polish babies born in the UK receive English names these days. There is no more Andrzej - but Andrew, no more Zosia - but Sophie, no more Mateusz - but Matthew. This is a stance typical of the new wave of emigration. Faced with an ambivalent message from the host culture, is it any wonder that many Poles in Britain try to blend in with the natives, in defensive mimicry? The vice-consul reckons, that the English names are symptomatic of the Polish parents drive towards the fastest possible assimilation. The new arrivals are keen for their offspring to become British as soon as possible. However, the current rules say that, if both parents are Polish, they must have been in the UK for 5 years, for their child to be born British, which means that none of the present Polish baby boom qualifies. And in five years time, the Home Office is bound to change the rules again, so as to make becoming British difficult yet again, muses the vice-consul. Then she adds cheerfully: But that would not be a bad thing. Poland has an ageing population, and it is not a country that can afford that. We need those babies and their parents back home. Michał Garapich, a social anthropologist at Roehampton University, who specialises in emigration matters, thinks that the mothers and fathers of the Matthews and Jessicas are not looking to discard their nationality. Rather, what is taking place is an evolution of what it means to be Polish. There is no definition of what constitutes a national identity. It is not a zero sum game: you are Polish or else you are not. You can be Polish differently. For the time being, the Poles are here for another few years. In the meantime, why make your child s life hard with a difficult to pronounce Polish name explains a mother in the queue for a Polish passport. But in a poignant counterpoint - the twentyand thirty-somethings, children of the previous wave of immigration, the well integrated native English speakers, are rediscovering their roots. In growing numbers they are applying for a Polish passport which they may never have had. Their parent had left Poland. Now they want to go back. 24 Hit zone nr codziennie 49 (204), 7 grudnia wieczorem 2007 w Radio Goniec RGFM na 93 FM

25 ???? 25

26 WYDARZENIA Polski boom WOJCIECH RYNKIEWICZ w angielskich szkołach W Wielkiej Brytanii każdego dnia przychodzi na świat ponad 30 polskich dzieci. Dla polskich rodziców to powód do dumy, a dla brytyjskiej prasy do przerażenia. Już dziś dziennikarze zastanawiają się, co będzie, kiedy trzeba będzie posłać małych Polaków do szkoły? których jest najwięcej na Wyspach. Najnowsze badania podają, że w szkołach uczy się 170 tysięcy polskich dzieci, co przerasta możliwości organizacyjne i finansowe państwa. Krajowy Związek Dyrektorów Szkół (NAHT) apeluje, że młodzi emigranci zmieniają kulturę w angielskich szkołach. Mick Brookes, sekretarz generalny związku zaznacza, że fala zagranicznych uczniów nie przyniesie niczego dobrego, skoro wielu nie potrafi nawet dogadać się ze sobą na korytarzu. Problem jest dostrzegalny szczególnie na biednej prowincji, na przykład w Lincolnshire, w której szkoły są pełne młodych emigrantów z Europy Środkowo-Wschodniej. Przepełnione korytarze, kolejki podczas zapisów na zajęcia i puste szkolne skarbonki tak zdaniem brytyjskiej prasy wyglądają angielskie podstawówki i licea. Winą za to obarczają rząd i emigrantów z Europy Środkowo-Wschodniej, szczególnie Polaków, Od Annasza do Kajfasza w poszukiwaniu szkoły Dzieci nie znają języka angielskiego i tutejszych zwyczajów szkolnych, dlatego placówki muszą zatrudniać dodatkowych nauczycieli. Problem w tym, że nie mają za co. Clarissa Williams, dyrektor Tolworth Girls School w Kingston, skarży się, że 1,300 funtów, które dostała od rządu na lekcje angielskiego dla dzieci obcokrajowców, to kropla w morzu potrzeb. Angielskie szkoły mają znacznie większe potrzeby. Co to oznacza dla polskich emigrantów, którzy chcą wysłać swoje pociechy do szkoły? To na pewno nie ułatwi znalezienia angielskiej podstawówki czy liceum dla naszego dziecka. Przekonała się o tym pani Ewa, kiedy zdecydowała się posłać syna do tutejszego college u. 26 nr 49 (204), 7 grudnia 2007

27 WYDARZENIA Poszukiwania szkoły dla 13-letniego Bartosza rozpoczęła w drugiej połowie lipca. Wcześniej w lokalnym Councilu zasięgnęła wszelkich informacji, skompletowała dokumenty. Bartosz przywiózł z Polski niezbędne świadectwa. Trzy szkoły wybrane przez chłopca i jego mamę odrzuciły jego aplikacje. Postanowiliśmy szukać pomocy w Councilu. Niestety, tam zaczął się sezon urlopowy, i odsyłano nas od urzędnika do urzędnika. W końcu ktoś zasugerował, żebyśmy sami odwiedzili wszystkie lokalne szkoły i tam wypełniali aplikacje opowiada pani Ewa. Powiedziano nam też, iż jeśli znowu okaże się, że kolejne trzy nie przyjmą syna, Council zajmie się znalezieniem mu miejsca dodaje. Zaopatrzona w listę szkół kobieta zaczęła poszukiwania. Wizyty w kolejnych placówkach kończyły się niepowodzeniem. Wróciła więc do Councilu, w którym poproszono ją ponownie o zostawienie wszystkich dokumentów i o to, by cierpliwie czekała. Tymczasem zaczął się rok szkolny. Gdyby nie szczęśliwy zbieg okoliczności, nie wiem, czy Bartosz chodziłby dziś do szkoły mówi pani Ewa. Kobieta natknęła się przypadkiem w Councilu na urodzoną w Anglii Polkę, która od razu zajęła się sprawą rodaczki. W ciągu jednego dnia znalazła szkoły, które miały wolne miejsca. Bartosz stracił tylko ok. miesiąc nauki. Ale moja historia i tak nie jest tragiczna. Wiem, że są rodzice, których dzieci od kilku miesięcy siedzą w domu i czekają na miejsca w podstawówce czy liceum mówi Polka. Radzi, by poszukiwania szkoły rozpocząć na długo przed rozpoczęciem semestru. Zapisy jeszcze w wakacje O zapisaniu dziecka do szkoły należy pomyśleć wcześniej, niż na kilka dni przed rozpoczęciem nowego roku mówi Anna Szymczak, która przyjmuje nowych uczniów w Grange Primary School w Londynie. Warto pamiętać, że na przykład klasy w angielskich podstawówkach liczą często tylko15 uczniów, Rządowa zapomoga dla szkół na dodatkowe lekcje dla dzieci z mniejszości etnicznych i narodowych wynosi obecnie 180 milionów funtów, a do 2010 r. ma sięgnąć 206 milionów funtów. To nie podoba się Brytyjczykom. Daily Mail na swoich łamach wypomina Polakom, że ich dzieci kosztują zbyt dużo nie tylko szkoły, ale także NHS, bo rodzi się ich zbyt wiele... czyli połowę tego, ile w polskich szkołach. Dlatego trudniej w nich o miejsce dodaje. Sama rekrutacja nie trwa jednak długo. Pierwszym krokiem jest złożenie niezbędnych dokumentów. Chodzi o tzw. application form, czyli formularz aplikacyjny z dołączonymi dokumentami potwierdzającymi naszą tożsamość mówi Anna Szymczak. Następnie rodzice spotykają się z dyrektorem szkoły. Bardzo wiele zależy od tej rozmowy. Ważne jest, by przynajmniej jeden z rodziców posługiwał się językiem angielskim w stopniu komunikatywnym dodaje. Zdarza się, że ani ojciec, ani matka nie potrafią ustalić z dyrektorem podstawowych rzeczy dotyczących córki lub syna. W takich przypadkach angielskie szkoły mogą nie przyjąć dziecka w swoje szeregi. Międzynarodowe towarzystwo Socjologowie podają, że aż 40 procent uczniów londyńskich podstawówek nie mówi po angielsku poza szkołą. Dużą ich część stanowią dzieci emigrantów posługujących się językami, takimi jak bengalii, somalii czy igbo. Coraz łatwiej jest jednak spotkać na szkolnym korytarzu uczniów rozmawiających po polsku. Dyrektorka szkoły podstawowej z południowego Londynu anonimowo przyznaje, że nie zauważyła jednak boomu polskich dzieci w placówce, którą zarządza. Rzeczywiście mamy pełne klasy, ale w naszej szkole jest tylko kilkoro dzieci z Europy Środkowo- -Wschodniej, głównie z Litwy, a nie z Polski mówi. W problemach językowych pomocni są nasi nauczyciele, którzy pochodzą z różnych państw, więc bez problemu dogadują się z uczniami-rodakami dodaje. Brytyjska prasa utrzymuje jednak, że problem jest i będzie jeszcze większy, kiedy dzieci emigrantów z obecnego wyżu pójdą do zerówek i szkół podstawowych. Przedstawiciele środowisk szkolnych zapowiadają w tej sprawie rozmowy z brytyjskim parlamentem. 27

28 WYWIAD Sopran lirycznokoloraturowy... AGNIESZKA KRASNOŁUCKA Cztery lata po ukończeniu studiów wystąpiła w Metropolitan Opera, o której śpiewacy marzą przez całe życie. Dwa lata temu w Covent Garden oklaskiwał ją Placido Domingo, w ubiegłym roku grała Norinę w Don Pasquale, w tym miłośnicy opery podziwiają ją w roli Adiny w L elisir d amore Gaetano Donizettiego. Agnieszka Krasnołucka: W Covent Garden Opera występujesz już po raz trzeci. Tym razem w produkcji L elisir d amore... Aleksandra Kurzak: Bardzo się cieszę, że mogę ponownie wystąpić w Royal Opera House. L elisir d amore jest bardzo ładną i pełną humoru produkcją. Jest ona bardzo ciepło odbierana przez publiczność i wzbudza salwy śmiechu na widowni. Myślę, że publiczności bardzo się podoba, a to oczywiście uskrzydla wszystkie osoby biorące w niej udział. Jak się czujesz w roli Adiny? Mam wrażenie, że nie tylko śpiew sprawia Ci przyjemność. Spełniasz się także poprzez grę aktorską... Rzeczywiście w tej operze moja rola jest obdarzona piękną muzyką. Daje też duże pole do popisu od strony aktorskiej, co sprawia mi ogromną przyjemność. W ubiegłym roku grałaś w operze Don Pasquale, której akcja toczyła się w XVIII- -wiecznym domku dla lalek. Byłaś porcelanową lalką. Scenografia i kostiumy były zupełnie odmienne od tegorocznej opery. Czy wolisz sztuki współczesne czy epokowe? Jeśli reżyser ma dobry pomysł na opowiedzenie historii, a tak jest w przypadku tej produkcji, to myślę, że nie ma znaczenia epoka, w jakiej jest ona pokazana. Reżyserzy nie zawsze podchodzą tradycyjnie do inscenizacji. Teraz produkcje operowe bywają uwspółcześniane. Która z Twoich ról była najmniej konwencjonalna? W Hamburgu w Juliuszu Cezarze grałam Kleopatrę. Pomysł niemieckiej reżyserki wzbudzał wiele kontrowersji. Scenografia wcale nie przypominała starożytnego Egiptu, a Kleopatra występowała w bieliźnie kupionej w sexshopie. Całość nie była łatwa do zagrania. A na końcu, mimo tego, że opera Händla kończy się happy endem, trzeba było się przełamać i, wbrew wesołemu charakterowi muzyki, grać całkowite, psychiczne załamanie. Co myślisz o takim uwspółcześnianiu opery? Uważam, że jeśli pomysł jest dobry, współgra z muzyką i w ten sposób można przekazać coś nowego słuchaczom, to dlaczego nie? 28 nr 49 (204), 7 grudnia 2007

29 WYWIAD Gdy debiutowałaś w londyńskiej operze, sam Placido Domingo przyszedł, by Cię słuchać... Było to dla mnie niesamowite przeżycie. Od zawsze byłam wielką fanką maestra. W 2000 r. brałam udział w konkursie Placido Domingo w Los Angeles. Dwa lata temu, w Londynie, Domingo śpiewał w Walkirii Wagnera. Spotkałam maestro w teatrze, nieśmiało podeszłam do niego i pogratulowałam mu wspaniałego występu. Moje zaskoczenie było ogromne, gdy okazało się, że pamiętał mnie z konkursu i rzeczywiście przyszedł na mój spektakl. Masz na swoim koncie wiele sukcesów... Metropolitan Opera, Royal Opera House... To o czym śpiewacy marzą całe życie, Ty osiągnęłaś już na początku swojej kariery. Jak sobie radzisz z sukcesem? Ja nie myślę w tych kategoriach, jak sobie poradzić z sukcesem, ale jak sobie poradzić z dużą odpowiedzialnością, jaka wiąże się z występowaniem na tych scenach. Zawód ten wymaga ogromnej odporności psychicznej i wiary we własne umiejętności. Nie jest łatwo wejść na szczyt, ale jeszcze trudniej jest się na nim utrzymać. Twoi rodzice są także muzykami. Czy mieli wpływ na to, że wybrałaś zawód śpiewaczki? Moi rodzice zadecydowali o wyborze szkoły. W wieku 7 lat rozpoczęłam naukę gry na skrzypcach i przez 12 lat chodziłam do szkoły muzycznej. Jako dziecko bardzo dużo czasu spędzałam w operze, w której pracowali moi rodzice. Bardzo podobała mi się praca w teatrze i od dziecka wiedziałam, że mój zawód będzie związany z muzyką. Najpierw moim marzeniem był zawód tancerki, aż w końcu zdecydowałam, że chcę zostać śpiewaczką. Twoja kariera rozwija się błyskawicznie... W 2000 roku skończyłam studia, przez rok byłam na etacie w operze we Wrocławiu, potem zdałam do studia operowego dla młodych śpiewaków przy operze w Hamburgu. Debiut w Metropolitan Opera przyszedł 4 lata po ukończeniu studiów. To było największe marzenie mojego życia. Nigdy się tak nie cieszyłam, jak wtedy, gdy dowiedziałam się o zaproszeniu mnie do MET. No i później Londyn w jednym sezonie debiuty w dwóch najlepszych operach świata. Pracujesz w wielu miejscach na świecie, ciągle podróżujesz. Jak wygląda Twoje życie? Jest to życie na walizkach. Cały czas w innym miejscu. Życie ciekawe, piękne, ale mające również ciemne strony. W tym zawodzie bywają chwile, kiedy bardzo odczuwa się dużą samotność. Czy życie śpiewaczki operowej łączy się z jakimiś ograniczeniami? Trzeba bardzo dbać o zdrowie. Najmniejsza infekcja, niezauważalna dla normalnego człowieka wyłącza mnie natychmiast z pracy. Zły nastrój, zmęczenie, niewyspanie, wszystko to ma wielki wpływ na jakość mojego występu. Bycie śpiewakiem to praca głosem, naturalnym instrumentem, którego używa się przez cały dzień. Czym jest dla Ciebie opera? Opera to muzyka. A muzyka wpływa na Twoje samopoczucie. Potrafi rozweselić, wzruszyć, skłonić do refleksji, przypomnieć jakieś szczęśliwe lub smutne chwile. Może to zabrzmi banalnie, ale właśnie muzyka jest dla mnie wszystkim. Bardzo dziękuję za rozmowę. 29

30 WYDARZENIA Siedzi we mnie buntownik ADAM SKORUPIŃSKI Od 9 stycznia do 6 lutego, w ramach projektu Polish Beauties, w Riverside Studios będą wyświetlane polskie filmy z najznakomitszymi polskimi aktorkami: Beatą Tyszkiewicz, Magdaleną Cielecką, Alicją Bachledą-Curuś. Adam Skorupiński: Jest Pani w Londynie już od miesiąca. Jakie wrażenia? Magdalena Cielecka: Byłam tu wcześniej parę razy, natomiast teraz jestem nieco dłużej, a to daje poczucie komfortu, że nie trzeba zobaczyć wszystkiego w dwa dni. Pewnie są miejsca, o których nie mam pojęcia, że istnieją, ale przynajmniej już się nie gubię. Jestem osobą, która sama lubi dochodzić do pewnych rzeczy, samodzielnie poznawać miasto. Gdy mam trochę czasu, poruszam się z mapą. Lubię też wsiąść do autobusu i jechać dokądś, tak bez konkretnego planu. W ten sposób trafiłam do odległego Chelsea, myśląc, że jadę gdzie indziej. Takie sytuacje biorę za dobrą monetę i spontanicznie zwiedzam miasto. Miasto to nie tylko zabytki i miejsca, ale także ciekawi ludzie. Spotkała Pani kogoś takiego? Tak, spotkałam. Co ciekawe, bardzo wiele osób zaczepia mnie na ulicy i wcale nie mam na myśli wyłącznie Polaków. Ludzie pytają mnie na przykład o drogę. To chyba znaczy, iż nie wyglądam na turystkę, na kogoś zagubionego (śmiech), że jestem traktowana jak swój. Tutaj jest bardzo dużo Polaków, więc siłą rzeczy i z nimi nawiązałam znajomość. Poznałam na przykład dziewczynę z Krakowa, która studiuje tutaj od trzech lat fotografię, a zamierza zdawać na reżyserię, więc chyba z tego powodu mnie zaczepiła. Potem spotkałyśmy się parę razy, żeby pogadać tutaj przytrafiają mi się takie przygody. Przyjechała Pani na zaproszenie Instytutu Kultury Polskiej promować polską kinematografię w ramach cyklu pokazów Polish Beauties. Tak. W ramach cyklu zostaną pokazane filmy z udziałem pięciu polskich aktorek: Poli Negri, Beaty Tyszkiewicz, Grażyny Szapołowskiej, moim oraz Alicji Bachledy-Curuś. Każda z nas ma swój jeden dzień projekcji, w moim przypadku mają zostać pokazane filmy Pokuszenie i Trzeci. fot. Andrzej Rybczyński (PAP) Projekcja Katynia Andrzeja Wajdy nie jest przewidziana. To najświeższa produkcja, w której można Panią zobaczyć. Na pewno będzie tu pokazywany. Mówiąc o tym, trzeba mieć na uwadze, że żyje tu jeszcze spora grupa osób dotkniętych tą tragedią. Czy odczuwa Pani brzemię grania w filmie, który będą oglądać świadkowie i rodziny ofiar Katynia? Na pewno, ale staram się oddzielić te dwie rzeczy. Mamy za sobą pokazy w Polsce, również specjalne projekcje dla rodzin katyńskich. Widziałam na własne oczy ich reakcję, i to, jak ważny jest to dla nich film. W jego wypadku nie da się uciec od kontekstu i odbierać go wyłącznie jako wypowiedź artystyczną. Widać to również po reakcjach widzów, także tych, którzy w żaden sposób nie są związani z wydarzeniami opisywanymi przez Andrzeja Wajdę. Jedni wychodzą z kina poruszeni, inni zapłakani, wstrząśnięci, jeszcze inni milczący. W związku z tym to brzemię ciąży również na nas, aktorach, i już w trakcie pracy na planie mieliśmy świadomość, w jakim projekcie uczestniczymy. I choć każdy z nas miał przed sobą kolejne zadanie aktorskie, z którego chciał się jak najlepiej wywiązać, zdawaliśmy sobie też sprawę, że jest to film szczególny, temat bardzo delikatny, który dotyka i dotyczy potomków ofiar tej zbrodni. Proszę mi wierzyć, że podczas pokazów w Polsce obie strony widownia i twórcy przyjmowały te premiery w specyficzny sposób. Nie było żadnego świętowania z okazji, euforii, ponieważ to było coś więcej niż premiera filmowa, rodzaj jakiegoś przeżycia, wzruszenia, wymiany emocji. To brzemię, o którym Pan mówi, jest i istnieje po obu stronach ekranu. Katyń to bardzo osobisty film Wajdy zadedykował go swoim rodzicom. Ojciec oficer Wojska Polskiego został rozstrzelany przez Sowietów w 1940 roku. Matka do końca życia nie uwierzyła w śmierć męża i czekała na jego powrót z niewoli. Czy na planie filmowym czuć było tę osobistą atmosferę? Wajda nie epatował swoją martyrologią. Bardziej było widać emocje reżysera wtedy, gdy ten film był gotowy, jak ważne było dla niego to, jak ludzie ten film odbiorą. Natomiast w pracy Wajda jest profesjonalnym artystą, skupionym na tym, co robi, a przy tym tryska energią, poczuciem humoru i wprowadza normalną, lekką atmosferę. On wiedział, że nie możemy przychodzić na plan na kolanach, bo pewnie wtedy powstałby wypaczony obraz tych wydarzeń. Grana przez Panią w Katyniu siostra porucznika pilota decyduje się wystawić bratu tablicę nagrobną ze słowem Katyń i datą śmierci 1940, chociaż wie, że pójdzie za to do więzienia i być może straci życie. To rodzaj najwyższej ofiary w imię prawdy i pamięci o śmierci brata. Trudno było zagrać taką postać? Kiedy Wajda do mnie zadzwonił i zaproponował mi udział w tym filmie, bez chwili wahania powiedziałam, że bardzo się cieszę, jestem zaszczycona i przyjmuję ofertę. On na to: Zaraz, zaraz, a nie jest Pani ciekawa, co to za postać?. Odpowiedziałam, że nie, bo rzeczywiście nie było dla mnie ważne to, jaki materiał filmowy dostanę do zagrania, tylko to, że stanę się częścią tego projektu. Poczułam się wyróżniona samym faktem, że zostałam do niego zaproszona. Kie- 30 Pierwszy nr 49 (204), portal 7 grudnia dla 2007 Polonii w Wielkiej Brytanii

31 ???? dy już przeczytałam scenariusz i poznałam swoją postać, bardzo się ucieszyłam, bo akurat utożsamiam się z nią. To znaczy mówiąc precyzyjnie tak naprawdę zagrałam siebie sprzed lat. W czasach buntowniczej młodości byłam osobą, dla której radykalizm był jedynym sposobem patrzenia na świat, dla której widzenie go w czaro-białych barwach było czymś oczywistym. Byłam rozkochana w bohaterkach stających w obliczu dylematu, który nie daje szans na wybór idealny, bo każdy będzie niósł ze sobą ofiarę. W tamtych czasach złożenie ofiary było dla mnie czymś najwyżej notowanym, dlatego łatwo przyszło mi zrozumieć tę postać, wczuć się w jej sytuację i pokazać rodzaj pewnego fanatyzmu, który nosi w sobie moja bohaterka, bo dąży do celu zupełnie na ślepo, bez względu na konsekwencje. Taka postawa była mi kiedyś bardzo bliska, i buntownik pewnie ciągle we mnie siedzi. Śledząc Pani karierę, odnosi się wrażenie, że uważnie Pani nią kieruje, nie wchodząc w przedsięwzięcia stricte komercyjne. To jakieś założenie co do drogi zawodowej czy raczej została Pani wtłoczona w ów nurt kina poważnego, odważnego i niekomercyjnego? W tej chwili to jest absolutnie kwestia wyboru, natomiast sięgając do źródeł, w takim, a nie innym rozwoju kariery pomógł mi na pewno fakt, że moim debiutem filmowym było Pokuszenie. To, że Barbara Sass obsadziła mnie w tym filmie, sprawiło, iż ta droga została mi dana z góry. Pewnie, gdybym zadebiutowała w jakiejś, dajmy na to komercyjnej komedii, byłoby mi o wiele trudniej kreować tego rodzaju drogę artystyczną. To z powodu Pokuszenia proponowano mi później materiał ważny, istotny, trudny, i nie musiałam chwytać się wszystkiego czy czegoś o mniejszej wadze artystycznej. W tym sensie mogę mówić o szczęściu, ale w tej chwili jest to już świadomy wybór. Pan się zapewne domyśla, że dostaję wiele propozycji, które nie spełniają moich oczekiwań, bo jestem już na tyle ukształtowana przez swoje widzenie kina i tego zawodu, że nie chcę grać w rzeczach, które wydają mi się głupie, płaskie i papierowe. W Wielkiej Brytanii kultura celebrities to duża część codzienności Brytyjczyków. Czy widać jakieś podobieństwa w sytuacji ludzi filmu z Polski i stąd? Niestety, ta kultura przenika również do nas, z tym, że jest to o tyle śmieszne, że w Polsce jest tworzona na wyrost. Wszystko jest oczywiście nakręcane przez przemysł medialny. To jest przede wszystkim świetny interes. Media brukowe po prostu stwarzają sytuacje, mające usprawiedliwić istnienie świata, którego w Polsce tak naprawdę nie ma. Bo cóż my mamy za celebrities? W Polsce został stworzony sztuczny świat. Po to, żeby gazety miały o czym pisać, by ich fotoreporterzy mogli robić zdjęcia, kreuje się skandale czy dwuznaczne sytuacje, które tak naprawdę nie są ani skandalami, ani nie są dwuznaczne. Wszystko po to, by upodobnić nasz mały, prowincjonalny świat celebrities do świata wielkich gwiazd, na przykład w Wielkiej Brytanii. Różnica polega na tym, że tutaj każdy, przeglądając gazety wie, kto to jest Hugh Grant czy Kate Moss. Ja, gdy dojdzie już do tego, że muszę powiedzieć jakiemuś Anglikowi, że jestem aktorką, nadal pozostaję nieznana. Jeśli jestem celebrity, to tylko w lokalnym wydaniu. Widać, że szanuje Pani swoją prywatność. Pewnie się to nie zmieni? Nie. Dziękuję za rozmowę. 31