Azonosító jel: LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA október :00. I. Olvasott szöveg értése. Időtartam: 70 perc

Transkrypt

1 ÉRETTSÉGI VIZSGA október 19. LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA október :00 I. Olvasott szöveg értése Időtartam: 70 perc Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati EMBERI ERŐFORRÁSOK MINISZTÉRIUMA Lengyel nyelv emelt szint írásbeli vizsga I. Olvasott szöveg értése

2 Fontos tudnivalók Ebben a vizsgarészben szótár nem használható! Mielőtt a feladatokat megoldaná, figyelmesen olvassa el az utasításokat! Jó munkát! írásbeli vizsga, I. vizsgarész 2 / október 19.

3 I. Przeczytaj uważnie tekst, a następnie określ na jego podstawie wartość podanych w tabeli zdań (P - prawda, F - fałsz). Wpisz właściwą literę w trzecią kolumnę tabeli. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Jeszcze niedawno przysyłaliśmy pocztówki z wakacji. Dziś raczej zbieramy miejsca w aplikacji Foursquare na swoim iphonie czy BlackBerrym zaznaczamy lokalizacje, w których postawiliśmy swoją stopę; współrzędne GPS podajemy światu. Zdobyliśmy, dotarliśmy, jesteśmy! Wszystko wokół digitalizujemy: miejsca, zdarzenia, ludzi. Po powrocie z wycieczki jedną z pierwszych czynności, jaką wykonujemy jest dołączenie zwiedzonych miejsc, do tych które lubimy, na serwisie społecznościowym. Miejsce, którego nie można określić współrzędnymi GPS, w świecie 2.0 nie istnieje. Podobnie jak zdarzenie, które nie zostało zarejestrowane cyfrowo i udostępne na portalu YouTube. Jak człowiek bez konta w serwisie społecznościowym. Jeszcze niedawno rozmawialiśmy. Opowiadaliśmy legendy, snuliśmy historie, próbowaliśmy opanować współrozmówców porywającymi narracjami. Poprzez słowo i opowieść zaznaczyliśmy swoją indywidualną oraz zbiorową tożsamość. Dziś spieszymy się, nie mamy czasu na rozmowy, zresztą nie jest pewne, czy jeszcze potrafimy rozmawiać. Wakacje 2.0 to nie przeżywanie, lecz digitalizowanie miejsc, zdarzeń i ludzi. Z coraz mniejszą szansą na realne wrażenia i pogłębione relacje. W wirtualnym świecie nie zbieramy już pocztówek, lecz kolejne aplikacje na smartfony i tablety. Pozwalają one nam jeszcze szybciej, jeszcze sprawniej przetwarzać, dowiadywać się i pozostawiać po sobie ślady w cyberprzestrzeni. Gdyby bomba elektroniczna wykasowała pamięć planety, pliki tekstowe i zdjęcia, nagrania wideo, zostalibyśmy bez tożsamości. Bez literatury, bez kina, bez grafiki XXI w. Zatrzymalibyśmy się na ostatnich filmach uwiecznionych na szpulach, na ostatnich wydrukowanych książkach, na ostatnich grafikach powstających na papierze, nie w MacAirach. Zostalibyśmy bez świadectwa, gdzie byliśmy, co zobaczyliśmy, kogo znamy, kogo lubimy, kogo czytamy, gdzie spędzamy wakacje. Z wykasowaną pamięcią podręczną i bez wiedzy kim jesteśmy! Eryk Mistewicz, Wszystkie przeżycia są zdigitalizowane, w: Uważam Rze, nr 29/2011, s Współczesny człowiek przesyła pocztówki z wakacji, bo to jest modne! F 1. Wszystko wokół digitalizujemy. 2. W świecie 2.0 miejsce, którego nie można określić współrzędnymi GPS - nie istnieje. 3. Dawniej, poprzez słowo i opowieść zaznaczyliśmy swoją indywidualną oraz zbiorową tożsamość. 4. Smartfony i tablety pozwalają nam jeszcze szybciej i jeszcze sprawniej przemieszczać się w czasie i przestrzeni. 5. Gdyby ktoś lub coś wykasowało pamięć planety, pliki tekstowe i zdjęcia, nagrania wideo, zostalibyśmy bez środków do życia Max. Elért 5 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 3 / október 19.

4 II. Poniższe fragmenty tekstu zostały pomieszane. Ustal poprawną kolejność i odpowiedzi wpisz w ramkę. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. A B C D E F G H I K L M N O architektoniczno-budowlanego. Zgodnie z prawem projekt budowlany może wykonać wyłącznie osoba z uprawnieniami budowlanymi do projektowania i co ważne wpisana na załączyć do projektu. Jeżeli wybierzesz projekt Prawo budowlane stanowi, że projekt budowlany jest podstawowym dokumentem niezbędnym do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę. Składa się z projektu zagospodarowania przestrzennego działki lub terenu oraz projektu gotowy, w myśl przepisów projektantem (należącym obowiązkowo do izby) jest osoba, która go zaadaptuje do konkretnej lokalizacji i sporządzi projekt zagospodarowania listę członków okręgowej izby samorządu zawodowego. Aktualne zaświadczenie o przynależności projektanta do izby architektów lub inżynierów budownictwa trzeba zresztą załatwiać sam lub zlecić to projektantowi kompleksowo razem z wykonaniem projektu budowlanego. Po skompletowaniu wszystkich uzgodnień projektant sporządza projekt zagospodarowania działki. terenu uwzględniający ustalenia planu miejscowego (lub decyzji o warunkach zabudowy) oraz miejscowe warunki geotechniczne. W praktyce w zależności od regionu wodociągowych i kanalizacyjnych oraz specjalności elektrycznej (też muszą być członkami odpowiednich izb). Inwestor może dodatkowo zamówić projekt wykonawczy zawierający szczegółowe rozwiązania konstrukcyjne kraju inwestor może spotkać się z różnymi wymaganiami urzędów co do zawartości projektu budowlanego. W niektórych wymagane jest, aby projekt domu dokładnie i instalacyjne, wykaz stali, zestawienie drewna. Projekt budowlany należy uzupełnić różnymi dokumentami. Trzeba do niego załączyć opinie, uzgodnienia, warunki techniczne i pozwolenia. Możesz je określał rozwiązania zasadniczych elementów instalacji i urządzeń: sanitarnych, grzewczych, gazowych, wentylacyjnych, elektrycznych. Tym samym konieczny jest udział projektantów z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, Należy go wykonać na mapie do celów projektowych (potrzebne będą cztery egzemplarze). Zagospodarowanie działki powinno określać między ścieków, układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich. innymi: usytuowanie granic działki lub terenu, obrys i układy istniejących oraz projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbrojenia terenu, sposób odprowadzania lub oczyszczania C Max. Elért 13 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 4 / október 19.

5 III. Dobierz do pytań dziennikarki odpowiednie odpowiedzi Martyny Wojciechowskej polskiej prezenterki telewizyjnej, dziennikarki, podróżniczki, kierowcy rajdowego i pisarki w jednym, z wykształcenia ekonomistki. Kobiety ekstremalnej, fascynującej i wyjątkowej, fundującej nam w trzeciej edycji programu Kobieta na krańcu świata przeżycia niezwykłe. Odpowiedzi wpisz w ramkę. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Uwaga! Jedna odpowiedź jest zbędna. Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Pytania dziennikarki Anny Kaplińskiej-Struss: 0. Najpierw chleb, potem igrzyska? 19. Przygnębiło Cię to? 20. Jak się ratować przed niezadowoleniem z życia? 21. Czym najbardziej zadziwiłaś napotkane kobiety? 22. W swoich programach walczysz ze stereotypem kobiety, która jest poddaną mężczyzny. Ale może tradycyjny podział ról nie był taki głupi? 23. W swoich podróżach widzisz, że pojęcie Boga, moralności, tego, co etyczne, jest bardzo względne. 24. Opowiedz, co nas czeka w trzeciej edycji programu Kobieta na krańcu świata? írásbeli vizsga, I. vizsgarész 5 / október 19.

6 A B C D E F G H Odpowiedzi Martyny Wojciechowskej: Tak, nawet teraz mamy w Europie cudownie. Odbyłam na ten temat bardzo interesującą rozmowę w Indiach. Wyraziłam swoją dezaprobatę na temat aranżowanych małżeństw, na co mąż mojej rozmówczyni odwrócił się i mówi: W momencie kiedy wasze małżeństwa zaczną trwać dłużej niż rok, zaczniemy to stosować. A na razie jest tak, że małżeństwo powinno trwać całe życie, szczególnie kiedy przychodzi dziecko, bo to jest zobowiązanie. U nas to wychodzi. A u was? No i nie miałam argumentu... Ja się cieszę z mojej wolności, wiem, co z nią zrobić. Ale to nie jest droga dla każdego. To jest tak jak z piramidą potrzeb Maslowa. Dopiero, kiedy zaspokojone są bazowe potrzeby, człowiek wchodzi na wyższy poziom potrzeb emocjonalnych. Pamiętam, kiedy studiowałam ekonomię i wykładano mi tę piramidę, jako młoda gniewna nie mogłam się z tym zgodzić. Uważałam, że człowiek stworzony jest do czegoś więcej niż po to, żeby zjeść i wyspać się i bardzo bojkotowałam tę teorię. Uważałam, że najważniejsze dla człowieka jest poczucie misji, jakaś wzniosła idea. Teraz wiem, że wszystko to było pisane z perspektywy dziewczyny z dobrze sytuowanego domu. Dziwią się, że chodzę w spodniach i pokrzykuję na facetów! Program w Ghanie w Afryce Zachodniej będzie szokujący. Tam jest ogromny problem kobiet, które wygnane zostają ze swoich rodzin za uprawianie czarów. Testem na to, czy jest czarownicą czy nie, jest kurczak. Podcina mu się gardło, on biega, drąc się opętańczo. Kura pada na grzbiet albo brzuch i to jest znak, że kobieta jest czarownicą albo nie. XXI wiek! To dość przerażające, nie sądzisz? Inny odcinek, który pokażemy, robiliśmy wysoko w górach, w Nepalu. Żyje tam grupa etniczna, która uznaje wielożeństwo kobiet. To jest bardzo trudny temat i zawsze boję się, że kogoś urażę. Zaryzykuję jedno porównanie, które może być dyskusyjne. Rozmawiałam z mężczyzną, który pełnił przez miesiąc funkcję najwyższego kapłana w Świątyni Szczurów, będąc równocześnie bardzo dobrze wykształconym ordynatorem szpitala. Co jakiś czas jego rodzina ma obowiązek przenieść się do tej świątyni i opiekować szczurami. To było niesamowite, że ten człowiek po wyższych studiach tłumaczył mi jak bardzo brzydzi się szczurów, jednocześnie podkreślając, że to jednak członkowie jego rodziny. Więc oni gotują dla nich, jedzą z nimi. I on mi mówi, że to jego krewni, bo taka jest jego wiara. Z drugiej strony gdybyśmy my próbowali przekonać kogoś do naszej wiary opowieścią o niepokalanym poczęciu, o narzędziu tortur, jakim był krzyż też mógłby się zdziwić. Więc dlaczego mam oburzać się na to, że członkami rodziny mojego bohatera są szczury? Wiara jak każda inna. Potrzebny jest dystans. Musimy zrozumieć, że nasze problemy są w większości wyimaginowane, to tylko projekcje. Zrozumiałam, że tu w Europie mamy wszystko. Czasem wystarczy porozmawiać z babcią, która przeżyła wojnę, pojechać do Afryki. Oburza mnie to, do jakiego stopnia jesteśmy niezadowoleni z życia. Nie, dlaczego miałoby to mnie przygnębiać? Przecież my też pod płaszczykiem kultury podlegamy tym mechanizmom. Jesteśmy zwierzętami nawet tutaj, w cywilizowanym świecie. Choć oczywiście nie chcemy się do tego przyznać C Max. Elért írásbeli vizsga, I. vizsgarész 6 / október 19. 6

7 IV. Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania znajdujące się pod nim. Prawidłową odpowiedź (właściwą literę) wpisz do tabeli. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Kazimierz Wielki już w 1338 roku obiecał Andegawenom, że w wypadku, gdyby nie pozostawił męskiego potomka, przejmą oni tron polski. W zamian za to uzyskał poparcie Węgier dla swej ekspansji na Rusi. Perspektywa sukcesji węgierskiej w Polsce była jeszcze jednak odległa król miał wtedy zaledwie 28 lat. Mimo to Kazimierz nie doczekał się syna ani z małżeństwa z Aldoną, córką wielkiego księcia Litwy Giedymina, ani z księżniczką heską Adelajdą. W 1368 roku król wyraźnie wskazał, w kim widzi swego następcę. Usynowił wtedy swego wnuka, księcia słupskiego Kaźka. W testamencie spisanym tuż przed śmiercią zapisał mu część Kujaw, ziemię dobrzyńską, sieradzką i łęczycką oraz terytoria graniczące z Pomorzem Zachodnim. Chciał najprawdopodobniej doprowadzić do przejęcia tronu polskiego przez Kaźka po śmierci Ludwika Andegaweńskiego, który także nie miał męskiego potomka. Ludwik jednak, popierany przez dostojników małopolskich unieważnił testament, przejął władzę w Polsce i zaczął przygotowywać przejęcie tronu polskiego przez jedną ze swych córek. W tym celu nadał polskiej szlachcie w roku przywilej koszycki. Było to klasyczne porozumienie między władcą i stanami, na mocy którego monarcha uzyskuje za cenę uszczuplenia swej władzy zgodę przedstawicieli stanów na swą politykę.* Szlachta uzyskała następujące przywileje: - zwolnienie z poradlnego z wyjątkiem 2 groszy z łanu kmiecego i 4 grosze z dóbr klasztornych (wcześniej podatek wynosił 12 groszy dla szlachty i 24 dla duchowieństwa), - zobowiązanie do nie ustanawiania nowych podatków bez zgody rycerstwa (z wyjątkiem stałego podatku), - zwolnienie od obowiązku budowy i naprawy zamków (z wyłączeniem sytuacji, gdy odbudowy wymagałyby umocnienia pograniczne, zagrożone wojną, lub gdy na budowę nowego zamku wyraziłaby zgodę cała szlachta), - urzędy tylko dla Polaków (np. starosta, urzędy ziemskie (wojewoda, kasztelan) dla szlachty danej dzielnicy, - zwolnienie szlachty z obowiązku utrzymywania dworu królewskiego w czasie jego podróży po kraju, - zwolnienie z budowy miast i mostów. Pakt koszycki był przywilejem generalnym, czyli rozciągał się na cały kraj i odnosił się tylko do szlachty, nie obejmował chłopów, mieszczan oraz duchowieństwa, które później otrzymało od Ludwika osobne przywileje. Warto zaznaczyć, że zmiana podatku poradlnego znacznie obniżała dochody skarbu państwa. Przywilej ten także ograniczał władzę króla na rzecz stanu szlacheckiego. Gdy władca miał przyjechać do szlachcica lub rycerza musiał płacić z własnych pieniędzy za wyżywienie.** cytaty za: * Jarosław Dumanowski, Szymon Olszaniec, Historia 1. Od dziejów najdawniejszych do schyłku średniowiecza. Testy źródłowe, Wydawnictwo Operon, Gdynia 2007, s.103,105 ** z dnia írásbeli vizsga, I. vizsgarész 7 / október 19.

8 0. Kazimierz Wielki w roku 1338 obiecał Andegawenom, że przejmą oni tron polski: A) wówczas, gdy poślubi on Marię B) tylko wtedy, gdy zginie śmiercią tragiczną C) wtedy, gdy nie pozostawi męskiego potomka D) gdy nie będzie w stanie, ze względów zdrowotnych, piastować swego urzędu 25. Pierwszą żoną Kazimierza Wielkiego była: A) Aldona Anna Giedyminówna B) Adelajda Heska C) Krystyna Rokiczana D) Jadwiga Żagańska 26. Kazimierz Wielki zapisał, w testamencie spisanym tuż przed jego śmiercią, swemu wnukowi Kaźkowi: A) całe królestwo B) Pomorze Zachodnie, ziemię sieradzką, łęczycką i część Mazowsza C) całe Kujawy, ziemię raciborską, opolską i mazowiecką D) część Kujaw, ziemię dobrzyńską, sieradzką i łęczycką oraz terytoria graniczące z Pomorzem Zachodnim 27. Ludwik Andegaweński: A) miał syna i córkę B) nie miał męskiego potomka C) miał czterech synów D) miał jedną córkę 28. Ludwik Andegaweński nadał polskiej szlachcie w roku przywilej koszycki, ponieważ w ten sposób monarcha: A) okazał swą miłość do Polaków B) uzyskał zgodę szlachty polskiej na prowadzenie swej polityki i objęcie tronu polskiego przez jedną z jego córek C) uzyskał zgodę polskich duchownych na podniesienie podatków D) okazał swą łaskę wobec niewolników 29. Pakt koszycki był przywilejem generalnym, bo: A) rozciągał się na cały kraj i odnosił się tylko do szlachty B) rozciągał się na cały kraj i odnosił się do szlachty, mieszczan i duchowieństwa C) obejmował on tylko generałów armii polskiej D) podpisano go w Generalnym Gubernatorstwie 30. Przywilej koszycki ograniczał także: A) wydatki ministerstwa edukacji B) nakłady na służbę zdrowia C) władzę króla na rzecz stanu szlacheckiego D) władzę premiera na rzecz mieszczan C Max. Elért 6 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 8 / október 19.

9 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 9 / október 19.

10 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 10 / október 19.

11 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 11 / október 19.

12 maximális pontszám I. feladat 5 I. Olvasott szöveg értése II. feladat 13 III. feladat 6 IV. feladat 6 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30 elért pontszám javító tanár Dátum: I. Olvasott szöveg értése pontszáma egész számra kerekítve programba beírt egész pontszám javító tanár jegyző Dátum. Dátum. Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a II. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga az I. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a II. vizsgarésszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő! írásbeli vizsga, I. vizsgarész 12 / október 19.

13 ÉRETTSÉGI VIZSGA október 19. LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA október :00 II. Nyelvhelyesség Időtartam: 50 perc Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati EMBERI ERŐFORRÁSOK MINISZTÉRIUMA Lengyel nyelv emelt szint írásbeli vizsga II. Nyelvhelyesség

14 Fontos tudnivalók Ebben a vizsgarészben szótár nem használható! Mielőtt a feladatokat megoldaná, figyelmesen olvassa el az utasításokat! Jó munkát! írásbeli vizsga, II. vizsgarész 2 / október 19.

15 I.Uzupełnij tekst wpisując odpowiednią formę czasownika właściwie wybranego spośród par podanych w ramce. Pamiętaj o poprawnej formie gramatycznej! Jedna para czasowników jest zbędna! Pisz bardzo starannie! Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. odsłużyć służyć nalać nalewać podać podawać kojarzyć skojarzyć (0) kupić - kupować umyć - myć przypomnieć - przypominać dobrać dobierać Podanie kawy w szklance nie jest nietaktem, ale zwykła szklanka z cienkiego szkła jest najmniej praktycznym naczyniem do podawania gorących płynów. Ponadto podawanie kawy w szklance kojarzy(0) się nieodparcie z minionym okresem! Od bufetów dworcowych po eleganckie domy tak właśnie podawano małą czarną. Teraz do podawania kawy (1) piękne filiżanki. W domu, w pracy można pić kawę z kubka. W kawiarniach kawę (2) się w ozdobnych szklanicach z uszkiem, ale nie espresso ani klasyczną czarną. Gościom serwujemy kawę w cienkich porcelanowych filiżankach. Tylko tak jest naprawdę elegancko. Warto więc (3) serwis do kawy. (Ja) (4) także, że płynu nie (5) się z czubkiem. Łyżeczka leżąca na spodku, a nie o spodek oparta, służy do mieszania, a nie do nabierania cukru. W cukiernicy starannie (6) do filiżanek powinna być oddzielna, inna w kształcie łyżeczka tylko do słodzenia. Mleko należy podawać w dzbanuszku zwanym mlecznikiem. Lisa Gutowska, Max. Elért 6 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 3 / október 19.

16 II. Podane w nawiasie wyrazy proszę zapisać w odpowiedniej formie gramatycznej, zachowując liczbę. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. 85% tegorocznych maturzystów (0) (tegoroczni maturzyści) zdało maturę - podała Centralna Komisja Egzaminacyjna. Z (7) (wyniki końcowe) wynika, że z maturą najlepiej poradzili sobie uczniowie (8) (licea ogólnokształcące). Podobnie jak w latach ubiegłych słabiej poszło abiturientom z liceów profilowanych i uzupełniających oraz techników uzupełniających. Maturzyści muszą przystąpić do trzech (9) (egzaminy pisemne): z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego; wybrać można między: angielskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, rosyjskim i włoskim. Egzaminy z tych przedmiotów są obowiązkowe na poziomie podstawowym. Chętni mogą je zdawać także na (10) (poziom rozszerzony). Maturzysta może wybrać też do sześciu (11) (przedmioty dodatkowe). Zdaje je na poziomie podstawowym lub rozszerzonym. W tej grupie znajdują się: biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia, historia, historia muzyki, historia sztuki, matematyka, wiedza o społeczeństwie, wiedza o tańcu, filozofia, informatyka oraz język łaciński i kultura antyczna. Aby otrzymać świadectwo dojrzałości, maturzyści muszą jeszcze przystąpić do dwóch obowiązkowych egzaminów ustnych - z języka polskiego i języka obcego nowożytnego. Maturzyści ze szkół dla mniejszości narodowych mają jeszcze obowiązkowe egzaminy pisemne i ustne z (12) (język narodowy). Egzamin maturalny jest zdany, jeśli abiturient w (13) (część ustna) i części pisemnej z każdego (14) (przedmiot obowiązkowy) otrzyma co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania z egzaminu z danego przedmiotu. Wyniki z egzaminów obowiązkowych na poziomie rozszerzonym oraz z przedmiotów dodatkowych nie mają wpływu na uzyskanie świadectwa dojrzałości; ważne są jedynie przy rekrutacji na studia. W tym roku do matury przystąpiło osób ubiegających się o świadectwo dojrzałości. Tegoroczni absolwenci (15) (szkoły ponadgimnazjalne) stanowili 97% wszystkich zdających. Pozostali to absolwenci z (16) (lata ubiegłe) Max. Elért 10 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 4 / október 19.

17 III. Wpisz w ramkę odpowiednie przyimki. Wzór oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Światło spośród innych części widma elektrycznego wyróżnia tylko to, lub aż to, że rejestruje je ludzkie oko. Opanowania światła nie można utożsamiać z (0) ujarzmieniem ognia jako pierwszego jego źródła - bo wprawdzie umiejętność ta pozwoliła nam w pewnej mierze uniezależnić się (17) Słońca, nie przybliżyła jednak (18) poznania natury samego zjawiska. A ta pozostawała (19) długie lata zagadką. To, że światło rozchodzi się (20) skończoną prędkością, podejrzewał już Galileusz, a (21) pomocą metod astronomicznych udało się ją wstępnie oszacować Duńczykowi Olemu Romerowi (22) roku Dyfrakcję świadczącą o falowej naturze światła zaobserwował i opisał w traktacie De lumine (1655) włoski jezuita Francesco Maria Grimaldi, ale do początków XX wieku fizycy byli przekonani, że musi ono rozchodzić się w jakimś ośrodku (eterze), a problem jego braku rozwiązał dopiero Einstein. On też opisał zjawisko fotoelektryczne, wprowadzając pojęcie kwantu światła, a później wykorzystał jego prędkość w swoim najsłynniejszym równaniu. Potem sprawy toczyły się coraz szybciej. W rozwoju techniki prawdziwą rewolucją okazał się laser i dopiero od jego wynalezienia (ponad 50 lat temu) można mówić o kontroli nad światłem. Nadal fizycy głowią się jednak (23) rozwikłaniem jeszcze wielu jego tajemnic. Elżbieta Wieteska Z Max. Elért 7 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 5 / október 19.

18 IV. Z czterech podanych w nawiasie bezokoliczników wybierz właściwy i przekształć go w odpowiedni imiesłów. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Czy ja jestem zmęczony (0) (zmęczyć, być, prać, malować)? Ależ oczywiście, że tak. Miałem bardzo (24) (rysować, pisać, żartować, męczyć) dzień. Jestem w końcu człowiekiem (25) (szczekać, pracować, jeść, pić)! (26) (wracać, myśleć, pomagać, inwestować) do domu, zawsze marzę o tym, by wszystko było w nim (27) (poskakać, podrzeć, powiedzieć, posprzątać): naczynia pozmywane i ubrania wyprasowane. Prawdę (28) (mówić, liczyć, pytać, kopiować), liczę że kiedyś to się wydarzy. Może moje (29) (uprawiać, prasować, hodować, kochać) dzieci zaczną w końcu sprzątać? Dziś (30) (zrobić, narysować, obiecać, wykąpać) zakupy, wróciłem do domu i co zastałem? Liliana Madelska, Małgorzata Warchoł-Schlottmann, Odkrywamy język polski, w: Seria Hurra!!!, Wydawnictwo Prolog, Kraków 2008, s Max. Elért 7 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 6 / október 19.

19 V. Liczebniki w nawiasach kwadratowych zapisz słownie w poprawnej formie gramatycznej. Zwróć uwagę na ortografię. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Wahadłowce przez 30 lat lotów wyniosły na orbitę teleskop Hubble a, latały na rosyjską stację MIR i dostarczyły kluczowych elementów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS. Superkosztowny, ale też pełen sukcesów program amerykańskich wahadłowców kosmicznych, liczy już ponad czterdzieści (0) [40] lat - rozpoczął się bowiem na przełomie lat (31) [60] i 70. Prace nad pojazdem wielokrotnego użytku zaczęto jeszcze przed zakończeniem programu Apollo. W projekt NASA szybko włączyło się wojsko, które w czasach zimnej wojny było zainteresowane możliwością częstego załogowego wynoszenia w kosmos ciężkich ładunków. Być może to inżynierom i negocjatorom amerykańskich sił powietrznych zawdzięczamy wielką ładownię wahadłowców, która umożliwiała wyniesienie na orbitę okołoziemską około 25 t ładunku o rozmiarach do 4,6 18 m. Inwestycja zapewne się opłaciła - spośród wszystkich misji wahadłowców aż (32) [8] miało charakter ściśle wojskowy. Po wieloletnich przygotowaniach, (33) [12] kwietnia (34) [1981] roku odbył się pierwszy prawdziwy kosmiczny lot załogowy Columbii. Początkowo wahadłowce miały startować raz lub nawet dwa razy na tydzień. Wszystkie ich części zamierzano odzyskiwać i wykorzystywać ponownie. Jednak w ciągu (35) [30] lat, które minęły od startu Columbii, odbyło się zaledwie (36) [135] startów (i, niestety, dwa lądowania mniej), co oznacza przeciętnie jeden start na niecałe trzy miesiące. Nie udało się też odzyskać wszystkich elementów wahadłowca: jego zewnętrzny zbiornik paliwa jest jednorazowy. Weronika Śliwa Max. Elért 6 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 7 / október 19.

20 maximális pontszám I. feladat 6 II. feladat 10 II. Nyelvhelyesség III. feladat 7 IV. feladat 7 V. feladat 6 Feladatpont összesen 36 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30 elért pontszám javító tanár Dátum:. I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség pontszáma egész számra kerekítve programba beírt egész pontszám javító tanár jegyző Dátum: Dátum: Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a III. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga a II. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a III. vizsgarésszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő! írásbeli vizsga, II. vizsgarész 8 / október 19.

21 ÉRETTSÉGI VIZSGA október 19. LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA október :00 III. Hallott szöveg értése Időtartam: 30 perc Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati EMBERI ERŐFORRÁSOK MINISZTÉRIUMA Lengyel nyelv emelt szint írásbeli vizsga III. Hallott szöveg értése

22 Fontos tudnivalók Ebben a vizsgarészben szótár nem használható! Mielőtt a feladatokat megoldaná, figyelmesen olvassa el az utasításokat! Jó munkát! írásbeli vizsga, III. vizsgarész 2 / október 19.

23 Dzień dobry. Teraz sprawdzimy jak rozumiesz język polski ze słuchu. Egzamin składa się z trzech zadań. Każdy tekst usłyszysz dwa razy. Zadania do tekstu znajdziesz w otrzymanym zestawie. Zadania możesz wykonać w czasie pierwszego i drugiego czytania tekstu, a także po zakończeniu czytania. Każde zadanie zaczyna się i kończy muzyką. Zadanie usłyszysz po muzyce. Potem będziesz miał czas, aby zapoznać się z zadaniem. Potem posłuchasz tekstu po raz pierwszy. Następnie znowu będziesz miał czas, aby jeszcze raz przejrzeć tekst. Potem posłuchasz tekstu po raz drugi. Znowu będziesz miał czas, aby sprawdzić, czy dobrze wykonałeś zadanie. Egzamin będzie trwał trzydzieści minut. Życzymy powodzenia! írásbeli vizsga, III. vizsgarész 3 / október 19.

24 Zadanie pierwsze Posłuchaj tekstu. W tekście podanym poniżej uzupełnij brakujące wyrazy. Przykład oznaczony jest symbolem 0. Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Jest stary, głośny, ciasny i tak brzydki, że aż piękny! Jakkolwiek jednak byśmy z niego nie szydzili, trzeba przyznać (0), że nie ma takiego drugiego auta, któremu jako naród zawdzięczalibyśmy równie wiele. To właśnie on nadał w Polsce słowu motoryzacja zupełnie nowy wymiar. Maluch - niegdysiejszy obiekt westchnień niezliczonych rzesz obywateli, dziś do kupienia jest (1). W porównaniu z oferowanymi w podobnych cenach rowerami górskimi, mały Fiacik to niemal wzór przestronności. Zestawianie go z jakimkolwiek współczesnym pojazdem to jednak zły pomysł. Nadwozie nie zapewnia (2), o bezpieczeństwie nawet nie wspominając (słynna strefa zgniotu sięga w nim aż do silnika, który mieści się z tyłu samochodu). Minusy widoczne są gołym okiem. Archaiczna karoseria (we Włoszech produkcję auta zakończono już w 1980 roku!). Wewnątrz śladowe ilości (3), ale o dziwo nawet wyższemu kierowcy uda się zająć w autku całkiem wygodną pozycję, jednak gdy na fotelu obok zasiądzie druga osoba sprawa nieco się skomplikuje. Trącanie się łokciami to problem nawet w upalne dni, a zimą po kilku kilometrach przejechanych w grubej, zimowej garderobie wyglądać będziemy jak flądry. Miejsca z tylu wystarczy tylko dla bobasów. Gdy posadzimy tam większe dzieci narazimy się na pewien dyskomfort powodowany ciągłym (4) foteli. Stulitrowy bagażnik o nieregularnych kształtach idealnie mieści jedynie narzędzia typu młotek, śrubokręt, kombinerki czy klucz do świec zapłonowych, niezbędne w codziennej eksploatacji. Torby z zakupami i tak zawsze lądują na tylnych siedzeniach. Silnik zastosowany do napędu malucha jest słaby, głośny i prosty jak budowa (5). Dwa chłodzone powietrzem cylinderki skacząc, drżąc i prychając generują moc ok. 22 koni mechanicznych. Jak przystało na starą, dobrą, fiatowską konstrukcję nie jest ona ani mocna, ani też trwała. Wbrew pozorom (6) nie oznacza wcale znikomego apetytu na benzynę. Podawane w opracowaniach zużycie paliwa na poziomie 5 litrów na 100 km to raczej (7). Dobrze wyregulowany malec rzadko kiedy írásbeli vizsga, III. vizsgarész 4 / október 19.

25 zadowala się mniej niż 6 litrami na sto km, a zaniedbane egzemplarze potrafią palić tyle, co całkiem współczesny kompakt z silnikiem 1,8l. Od debiutu auta mija w tym roku 38 lat. Mimo że przy obecnym natężeniu ruchu jazda tym pojazdem nie należy do przyjemności to i tak zawsze lepiej (8), niż dobrze iść. Samochód wciąż pozostaje niekwestionowanym liderem kosztów. Jeżdżący egzemplarz można dziś kupić, przy dużej dozie szczęścia, za mniej niż 500 zł i wbrew pozorom niekoniecznie będzie to wyeksploatowany do granic możliwości wrak. Radzilibyśmy jednak nie (9). Coraz rzadziej widywany w dużych miastach, odchodząc na zasłużoną emeryturę powoli obrasta w legendę. Dobrze utrzymane egzemplarze z początków produkcji pojawiają się już na zlotach pojazdów zabytkowych, a nowsze roczniki coraz szybciej przechodzą w stan spoczynku. Prawie czterdziestoletnia historia Malucha przeczy tezie jakoby bohaterowie umierali młodo. Coraz więcej ludzi decyduje się na ten pojazd nie dla tego, że nie stać ich na nowoczesne auto z prawdziwego zdarzenia. Maluch po raz kolejny znalazł dla siebie miejsce (10) - dołączył do grona pojazdów kultowych! Max. Elért 10 írásbeli vizsga, III. vizsgarész 5 / október 19.

26 Zadanie drugie Posłuchaj tekstu. W tabeli zaznacz odpowiedzi prawdziwe znakiem (+), a fałszywe znakiem (-). Przykład znajduje się w punkcie oznaczonym 0. Nie wolno nic wpisywać w szare pola. 0. Co siódme dziecko w Polsce ma kłopoty ze słuchem. (F) procent uczniów szóstych klas ma zaburzenia słuchu. 12. Na szkolnych korytarzach natężenie dźwięku dochodzi do 110 km/h. 13. Musimy wyciszyć szkolne korytarze wykładając ściany styropianem. 14. Dzieci nie powinny przebywać w hałasie Rodzice nie powinni reagować, gdy ich dziecko słucha głośnej muzyki, bo to jest zamach na jego wolność. Jeśli dziecko zawołane odwraca głowę i słucha jednym uchem to znaczy, że cierpi na gruźlicę. 17. Jeśli dziecko źle się czuje, to zabrońmy mu oglądać telewizję Z dzieckiem trzeba iść do lekarza specjalisty, kiedy zauważymy, że chodzi z otwartą buzią. Jeśli student ma często zatkany nos lub chrapie to powinien udać się po poradę do znachora. 20. Chrońmy nasze dzieci przed hałasem! Max. Elért 10 írásbeli vizsga, III. vizsgarész 6 / október 19.

27 Zadanie trzecie Posłuchaj tekstu. W poniżej przedstawionych zdaniach wybierz prawidłową odpowiedź i wpisz ją do tabeli. Przykład znajduje się w punkcie oznaczonym 0. Nie wolno nic wpisywać w szare pola. 0. Jogurt wzmacnia: A) poczucie więzi społecznych B) odporność organizmu 21. Jogurt ma więcej: A) łatwo przyswajalnego wapnia niż mleko B) przyswajalnego tłuszczu niż masło 22. Jogurt leczy: A) depresję B) choroby psychiczne 23. Jogurty owocowe mają zazwyczaj więcej: A) cukru niż owoców B) owoców niż cukru 24. Polacy kochają jogurty: A) naturalne B) owocowe 25. Jogurt o smaku truskawkowym jest: A) produktem chemicznym B) produktem naturalnym 26. Kolor czerwony jogurtowi nadaje barwnik zwany: A) koszenila B) koszerna 27. Jeśli jogurt kupujemy w sklepie kierujmy się zasadą: A) im większe opakowanie tym lepiej B) im krótsza lista składników tym lepiej 28. Produkty całkiem odtłuszczone pozbawione są: A) białka B) witamin B Max. Elért 8 írásbeli vizsga, III. vizsgarész 7 / október 19.

28 maximális pontszám I. feladat 10 III. Hallott szöveg értése II. feladat 10 III. feladat 8 Feladatpont összesen 28 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30 elért pontszám javító tanár Dátum: I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség III. Hallott szöveg értése pontszáma egész számra kerekítve programba beírt egész pontszám javító tanár jegyző Dátum:.. Dátum:.. Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a IV. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga a III. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a IV. vizsgarésszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő! írásbeli vizsga, III. vizsgarész 8 / október 19.

29 ÉRETTSÉGI VIZSGA október 19. LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA október :00 IV. Íráskészség Időtartam: 90 perc Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati EMBERI ERŐFORRÁSOK MINISZTÉRIUMA Lengyel nyelv emelt szint írásbeli vizsga IV. Íráskészség

30 Fontos tudnivalók Ebben a vizsgarészben nyomtatott szótár használható! Mielőtt a feladatokat megoldaná, figyelmesen olvassa el az utasításokat! Jó munkát! írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 2 / október 19.

31 Zadanie pierwsze Napisz list do rektora z prośbą o przyjęcie Cię w poczet studentów wyższej uczelni. Możesz zrobić to według schematu. W prawym górnym rogu wpisz: - miejsce oraz datę. W lewym górnym rogu wpisz: - swoje imię i nazwisko - adres zamieszkania - adres do korespondencji, jeśli jest inny niż adres zamieszkania - numer telefonu - adres owy Poniżej, po prawej stronie wymień: - tytuły naukowe oraz imię i nazwisko rektora - nazwę uczelni Dalej po tym, od lewej strony zacznij pisać tekst właściwy. Pierwszą część możesz rozpocząć od słów: Zwracam się z uprzejmą prośbą o przyjęcie na studia - jakie (które) licencjackie, magisterskie, I stopnia, II stopnia - na kierunek - tryb stacjonarny, niestacjonarny - specjalność. W drugiej części należy uzasadnić swoją prośbę. W trzeciej można skorzystać z formuły: Proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby. Później, w dobrym tonie jest wyrazić szacunek dla rektora. Można napisać: Łączę wyrazy szacunku lub Z poważaniem i koniecznie podpisać się odręcznie. Wszystkie nazwy oraz dane zawarte w Twoim liście powinny być fikcyjne! Pamiętaj o tym! Pamiętaj także, by Twój list zawierał wyrazów. Swój list napisz na stronie numer 4! írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 3 / október 19.

32 írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 4 / október 19.

33 Zadanie drugie UWAGA: wybierz tylko jedno zadanie A lub B! Zadanie A) Napisz list do swojego nauczyciela wychowawcy i przestaw w nim szczegóły dowolnego zebrania lub posiedzenia, na którym ty byłeś obecny, a on nie. Twój list może przyjąć dowolną formę. Możesz na przykład skorzystać z podanego poniżej schematu protokołu takiego zebrania lub posiedzenia, a wtedy należy podać: - określenie, do jakiego zebrania czy posiedzenia oraz tematu on się odnosi - podanie miejsca, dokładnej daty oraz godziny i minuty rozpoczęcia i zakończenia zebrania - podanie liczby uczestników, liczby i nazwisk osób nieobecnych wraz z informacją usprawiedliwiającą nieobecność - porządek dzienny (przebieg zebrania) podany w punktach, do których w toku protokołu robimy odnośniki ad 1 (do punktu 1), ad 2 (do punktu 2) itd. - odnośniki do poszczególnych punktów porządku dziennego odtwarzające przebieg zebrania - uchwały, wnioski stanowiące zobowiązania - jedną z formuł Na tym protokół zakończono lub Na tym obrady (posiedzenie) zakończono - podpis protokolanta (z lewej strony) oraz prowadzącego zebranie (z prawej strony) z podaniem pełnionej funkcji. Pisząc protokół należy posługiwać się wyrażeniami swoistymi dla tej formy wypowiedzi pisemnej: porządek dzienny, uczestnik zebrania, dyskutant, prowadzący zebranie, zebranie otworzył, zabrali głos, wystąpić z wnioskiem, przyjąć lub odrzucić wniosek w sprawie, wybrać przez aklamację (bez głosowania), wybrać większością głosów oraz wyrażenia w formie bezosobowej: uchwalono, przyjęto, powołano się na przewodniczącego, zamknięto dyskusję, zakończono zebranie. Jeśli proponowany schemat nie jest dla Ciebie odpowiedni, to możesz go pominąć i napisać list do swojego wychowawcy korzystając z ogólnych zasad i form stosowanych w prywatnej korespondencji. Twoja praca musi zawierać wyrazów. Zadanie B) Odpowiedz koleżance Jakie korzyści daje nauka gramatyki?. Pamiętaj, że twój list jest pisemnym wynikiem rozważań nad określonym zagadnieniem. Może składać się ze wstępu (tezy/hipotezy), rozwinięcia (argumentów), zakończenia (potwierdzenia tezy lub potwierdzenia/obalenia hipotezy). Pisząc ten list możesz posiłkować się podanymi poniżej zwrotami: - Ucząc się gramatyki, niejednokrotnie stawiamy sobie pytanie: Jaki jest cel praktyczny takiej nauki? - Jak powszechnie wiadomo - W związku z postawionym pytaniem, posłużmy się przykładem - Zwróćmy uwagę na jeszcze jeden fakt - W tym względzie przykładu dostarczyć nam mogą - I jeszcze jeden argument - Podsumowując dotychczasowe rozważania - Stwierdzić należy - Na zakończenie. W tym liście mile widziane są cytaty. Używając ich zapisuj je w cudzysłowie. Twoja praca musi zawierać wyrazów. Tekst rozpocznij pisać na nowej stronie! zadanie drugie opracowano na podstawie: Janina Wójcik, Język polski 7. Myśl i mowa, WSiP, Warszawa 1990 írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 5 / október 19.

34 Wpisz literę wybranego tematu: írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 6 / október 19.

35 írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 7 / október 19.

36 Feladat I. II. Értékelési szempont maximális pontszám A feladat teljesítése és a szöveg hosszúsága 4 Érthetőség, nyelvi megformálás 5 Íráskép 1 I. feladat összesen 10 A feladat teljesítése, a megadott szempontok követése 5 Hangnem, az olvasóban keltett benyomás 2 Szövegalkotás 4 Szókincs, kifejezésmód 4 Nyelvhelyesség, helyesírás 4 Íráskép 1 II. feladat összesen 20 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30 elért pontszám javító tanár Dátum: I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség III. Hallott szöveg értése IV. Íráskészség pontszáma egész számra kerekítve programba beírt egész pontszám javító tanár jegyző Dátum: Dátum: írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 8 / október 19.