URZÊDU MIASTA CZÊSTOCHOWY

Transkrypt

1 Wydanie okolicznoœciowe - Czêstochowa, jako miasto wzorowo prowadz¹ce lokaln¹ politykê energetyczn¹, zosta³a wspó³organizatorem miêdzynarodowej konferencji poœwiêconej wspó³czesnym problemom zarz¹dzania zasobami energetycznymi. Na paÿdziernikowym spotkaniu w Urzêdzie Miasta Czêstochowy, bêd¹cym kontynuacj¹ odbywaj¹cego siê w Brukseli Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast (Open Days), spotkali siê przedstawiciele ró nych krajów, specjaliœci w zakresie efektywnej gospodarki energetycznej na szczeblu samorz¹dowym. Europejski Tydzieñ Regionów i Miast OPEN DAYS 2009 to najwiêksza europejska impreza o tematyce regionalnej. W tym roku odbywa³a siê ju Po raz siódmy, pod has³em Œwiatowe wyzwania, europejskie odpowiedzi. W ramach obchodów miêdzynarodowego œwiêta regionów przedstawiciele 33 samorz¹dów z ró nych krajów uczestniczyli ³¹cznie w 124 seminariach, przyporz¹dkowanych do czterech bloków tematycznych: 1.Przywrócenie wzrostu gospodarczego: innowacje w Europie regionów i miast 2.Regiony a zmiany klimatyczne 3.Wspó³praca terytorialna: wspólna praca ponad granicami 4. Ewaluacja i przysz³oœæ polityki spójnoœci prelekcji. Czêstochowa wespó³ z Biurem Regionalnym Województwa Œl¹skiego w Brukseli, zorganizowa³a presti ow¹, miêdzynarodow¹ konferencjê poœwiêcon¹ roli w³adz lokalnych w przeciwdzia³aniu zmianom klimatycznym. Dzia³ania Miasta w tym zakresie by³y podawane jako przyk³ad tego, jak wiele mo na zyskaæ realizuj¹c odpowiedni¹ strategiê oszczêdzania energii. - Z du ¹ odpowiedzialnoœci¹ stwierdzam, e Czêstochowa jest najlepszym miejscem do dyskusji na temat bezpieczeñstwa energetycznego i zmian klimatycznych. Takiej œwiadomoœci Informator URZÊDU MIASTA CZÊSTOCHOWY Samorz¹d energetycznie œwiadomy Grudzieñ 2009 r. W ADZE LOKALNE PRZECIWDZIA ANIE ZMIANOM KLIMATYCZNYM MIÊDZYNARODOWA KONFERENCJA W URZÊDZIE MIASTA CZÊSTOCHOWY Magdalena Chawu³a - Dyrektor Biura Regionalnego Województwa Œl¹skiego w Brukseli - podczas energetycznej mo na pozazdroœciæ. Wprowadzone rozwi¹zania praktyczne s¹ na poziomie europejskim. Miasto pokazuje, e wykorzystanie energii to droga do przysz³oœci. Powinniœcie wspieraæ i inspirowaæ inne samorz¹dy, dziel¹c siê doœwiadczeniem powiedzia³ w czasie konferencji ukasz Czopik, sekretarz Urzêdu Marsza³kowskiego w Katowicach. Z kolei Jerzy Ziora, dyrektor Wydzia³u Ochrony Œrodowiska Urzêdu Marsza³kowskiego w Katowicach komentowa³: - Czêstochowa ze swoj¹ specjaln¹ komórk¹ jest zdecydowanym liderem. Miasto zarabia na tym, e wprowadza wytyczne tzw. pakietu klimatycznego, traktuj¹c to wyzwanie jako okazjê do zaoszczêdzenia sporych œrodków. Bezpoœrednie korzyœci odnosz¹ mieszkañcy. Nie musz¹ byæ skazani na jednego dostawcê, bo miasto hamuje zapêdy monopolistyczne. Najczystsz¹ energi¹ jest ta, której nie trzeba produkowaæ. Czêstochowa daje przyk³ad tak e za poœrednictwem oczyszczalni œcieków i sk³adowiska œmieci, gdzie odzyskuje siê energiê. Dyrektor Biura Regionalnego Województwa Œl¹skiego w Brukseli Magdalena Chawu³a podsumowa³a odbywaj¹ce siê w Brukseli Open Days i opowiedzia³a o dzia³alnoœci biura. W numerze: Ponad 1,2 mln dla Miasta oszczêdnoœci przy zakupie energii elektrycznej w 2010 roku...str. 2 Samorz¹d energetycznie œwiadomy...str. 3 Korzystaj z energii inteligetnie-poradnik...str. 6 Strona 1 ISSN

2 Przypomnia³a równie, e podstawowym celem dzia³añ podejmowanych w ramach walki ze zmianami klimatycznymi jest realizacja za³o eñ polityki energetycznej Unii Europejskiej, okreœlanych w skrócie 20/20/20, tj.: ograniczenie zu ycia energii, emisji CO2 do atmosfery i zwiêkszenie wykorzystania energii z odnawialnych Ÿróde³ energii o 20% do 2020 roku. In ynier Miejski Bo ena Herbuœ okreœli³a efekty oszczêdnoœci poczynionych w Czêstochowie: - Od 2003 roku realizowany jest w Czêstochowie program operacyjny zarz¹dzania energi¹ i gospodark¹ wodno-œciekow¹ w obiektach u ytecznoœci publicznej miasta. Celem tego programu jest optymalizacja zu ycia mediów i ograniczenie kosztów ponoszonych z tego tytu³u oraz ograniczenie rocznej emisji CO2 i ochrona zasobów wodnych przez oszczêdne gospodarowanie. Proces ten jak ka dy proces zarz¹dzania wymaga kompleksowego, bie ¹cego monitoringu, analiz i dzia³añ koryguj¹cych, realizowanych przez powo³an¹ do tego strukturê organizacyjn¹, w porozumieniu i wspó³pracy z administratorami obiektów. Realizacja procesu zarz¹dzania energi¹ i œrodowiskiem wymaga odpowiedzi na pytanie, czym i jak zarz¹dzamy. eby wiedzieæ czym opracowano w Czêstochowie szczegó³ow¹ bazê danych dla 173 budynków oraz 57 lokali u ytkowanych przez instytucje miejskie. Okaza³o siê, e na przyk³adzie szkó³ ³¹czne koszty mediów energetycznych w 2007 r. wynios³y 10 mln 205 tys. z³ i w porównaniu do 2003 r. (11 mln 840 tys. z³) zmniejszy³y siê o 1 mln 635 tys. z³ (13,81%), mimo wielokrotnej podwy ki taryfowych cen mediów. Zmniejszy³a siê emisja CO2 do atmosfery w ci¹gu 5 lat o 7 tys. 400 ton (23%). Natomiast ³¹czne koszty z tytu³u dostarczania wody i odprowadzania œcieków w 2007 r. wynios³y 816 tys. z³. W porównaniu do 2003 r. (1 mln 56 tys. z³) zmniejszy³y siê o 244 tys. z³ (23%), mimo podwy ek cen wody i œcieków. Przeliczono zu ycie wody z 2003 roku przez stawki roku Okaza³o siê, e mamy 421 tys. z³otych oszczêdnoœci. Ponad 1,2 mln z³otych dla Miasta Czêstochowy - oszczêdnoœci przy zakupie energii elektrycznej w 2010 roku 2 listopada zosta³ rozstrzygniêty kolejny przetarg zorganizowany przez Urz¹d Miasta Czêstochowy na zakup energii elektrycznej dla 8 wydzia³ów Urzêdu Miasta Czêstochowy, 36 placówek miejskich Gminy Miasta Czêstochowy oraz Miejskiego Zarz¹du Dróg na potrzeby eksploatacji budynków, lokali, obiektów u ytkowych, zasilania oœwietlenia ulicznego i sygnalizacji œwietlnej. Wyliczone oszczêdnoœci z tytu³u zmiany sprzedawcy wynios¹ w 2010 roku ³¹cznie ponad 1,2 mln z³ brutto. Zakres zamówienia obejmowa³ zakup energii elektrycznej w okresie od r. do r. na potrzeby: I.Zasilania budynków, lokali biurowych i obiektów u ytkowych, dla których p³atnikiem faktur za energiê elektryczn¹ jest Gmina Miasto Czêstochowa. II. Zasilania budynków, lokali i obiektów u ytkowych, dla których p³atnikami faktur za energiê elektryczn¹ jest 36 placówek oœwiatowych i jednostek miejskich. III. Zasilania oœwietlenia ulicznego, sygnalizacji œwietlnej i lokali biurowych, dla których p³atnikiem faktur za energiê elektryczn¹ jest Miejski Zarz¹d Dróg w Czêstochowie. Zamówienie dotyczy³o ³¹cznie 733 punktów odbioru energii, szacunkowa iloœæ dostarczanej energii (+/-10%) w okresie zamówienia wynosi 20,4 GWh. Moc umowna dla wszystkich punktów odbioru wynosi ³¹cznie8 672 kw. W postêpowaniu przetargowym oferty z³o y³y: Energa-Obrót S.A., PKP Energetyka S.A. oraz ENION Energia sp. z o.o. W postêpowaniu wybrano ofertê firmy ENION Energia sp. z o.o., ul. agiewnicka 60, Kraków. Cena oferty brutto: ,80 z³. Oferta spe³ni³a wszystkie warunki zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz uzyska³a najwiêksz¹ liczbê punktów obliczonych zgodnie z przyjêtym w specyfikacji kryterium i jego wag¹. Wyliczone oszczêdnoœci z tytu³u zmiany sprzedawcy w porównaniu do rozliczenia przed zmian¹ sprzedawcy (tj. wed³ug aktualnych cen jednostkowych energii stosowanych przez lokalnego sprzedawcê energii, obowi¹zuj¹cych od r.) wynios¹ w 2010 roku ³¹cznie ok tys. z³ brutto. Informacjê o miejskich oszczêdnoœciach publikowa³ na swoich ³amach m.in. Puls Biznesu. Dotychczasowe oszczêdnoœci uzyskane w 3 poprzednio przeprowadzonych postêpowaniach na zakup energii na rok 2009 wynios¹ ³¹cznie ok. 344 tys. z³. przy wolumenie zakupionej energii elektrycznej wynosz¹cym Mwh. Wynik postêpowania potwierdza, e dla odbiorcy korzystniejsze jest przeprowadzenie postêpowania na zakup energii (bez œwiadczenia us³ug dystrybucji), gdy umo liwia faktyczn¹ konkurencjê spó³ek obrotu energi¹. Oszczêdnoœci energii wynikaj¹ce z wymienionych przetargów doceni³ ogólnopolski dziennik Puls Biznesu. Strona 2

3 Miasto Czêstochowa Samorz¹d energetycznie œwiadomy Bo ena Herbuœ, In ynier Miejski Wzrost cen i zu ycia energii, wynikaj¹ce z rozwoju cywilizacyjnego, powoduj¹, e ka da gmina jest zmuszona wprowadziæ instrumenty pozwalaj¹ce prowadziæ bardziej efektywn¹ politykê energetyczn¹. Wielop³aszczyznowy proces usprawniania gospodarki miejskimi zasobami energetycznymi Czêstochowa wdra a od 2003 roku. Jego efektem s¹ nie tylko oszczêdnoœci, ale i zmiana œwiadomoœci spo³ecznej w tym zakresie. Czêstochowa, w myœl ustaw, przepisów krajowych i lokalnych dokumentów strategicznych prowadzi wieloaspektowe, spójne dzia³ania w zakresie energetyki. Pracownicy gminy kszta³tuj¹cy jej przestrzeñ przes¹dzaj¹ w dokumentach planistycznych o rozwoju infrastruktury technicznej. Realizuj¹c zapisy wieloletnich planów inwestycyjnych generuj¹ zapotrzebowanie na media. Ponadto, jako konsumenci, kszta³tuj¹ rynek energii, zarz¹dzaj¹c zasobami energetycznymi i œrodowiskiem w obiektach u ytecznoœci publicznej, spó³ek skarbu gminy oraz podleg³ych jej jednostek wp³ywaj¹c na ich efektywnoœæ energetyczn¹. Edukacja i wspó³praca w zakresie energetyki Samorz¹dowcy maj¹ w lokalnym œrodowisku ogromny wp³yw na kszta³towanie œwiadomoœci spo³ecznej w zakresie poszanowania energii i œrodowiska m.in. poprzez rozmaite dzia³ania edukacyjne i wspó³pracê z naukowcami, samorz¹dem, przedsiêbiorstwami energetycznymi oraz niezale nymi ekspertami. W 2007 roku Prezydent Miasta powo³a³ spo³eczn¹ Radê na rzecz Zrównowa onego Rozwoju Gospodarki Energetycznej Miasta Czêstochowy, sk³adaj¹c¹ siê z profesorów Politechniki Czêstochowskiej, Prezesów firm zaopatruj¹cych miasto w media energetyczne oraz Dyrektor katowickiej Fundacji na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii. Rada inicjuje i koordynuje dzia³ania na rzecz zrównowa onego rozwoju gospodarki energetycznej i ochrony œrodowiska, opiniuje i doradza Gminie w kwestiach polityki energetycznej. Stymuluje lokalne podmioty w inicjowaniu i realizowaniu przedsiêwziêæ w zakresie efektywnego wykorzystania energii i jej odnawialnych Ÿróde³, w³¹cza je w proces spo³ecznego planowania zaopatrzenia Gminy w media. Kluczowym zadaniem Rady jest wypracowanie kompromisu miêdzy potrzeb¹ regulacji przez Gminê lokalnego rynku energii w planach i programach, a interesem spo³ecznoœci lokalnej i podmiotów funkcjonuj¹cych na rynku. Zarz¹dzanie energi¹ w obiektach gminy W procesie efektywnego wykorzystywania energii kluczow¹ rolê odgrywaj¹ w³adze samorz¹dowe, zarz¹dzaj¹ce energi¹ i œrodowiskiem w obiektach gminnych. Czêstochowa od 2003 r. realizuje program operacyjny zarz¹dzania energi¹ i gospodark¹ wodno-œciekow¹ w obiektach u ytecznoœci publicznej miasta. Jego cele to: optymalizacja zu ycia mediów i redukcja kosztów z tego tytu³u, ograniczenie rocznej emisji CO2 oraz ochrona zasobów wodnych. Dzia³ania programowe wymagaj¹ precyzyjnej wiedzy o zasobach nieruchomoœci miejskich i sposobach ich zarz¹dzania, kompleksowego, bie ¹cego monitoringu, a tak e analiz i czynnoœci koryguj¹cych, przeprowadzanych przez specjaln¹ strukturê organizacyjn¹, we wspó³pracy z administratorami obiektów. W zwi¹zku z tym Czêstochowa opracowa³a szczegó³ow¹ bazê danych w tym zakresie dla 173 budynków oraz 57 lokali u ytkowanych przez instytucje miejskie, w której zgromadzi³a informacje dotycz¹ce: charakteru dzia³alnoœci prowadzonej w obiekcie (oœwiata, kultura, urz¹d, ochrona zdrowia, sport i rekreacja), inwentaryzacji w zakresie: danych technicznych obiektu, informacji o u ytkownikach, godzin pracy, zrealizowanych dzia³añ modernizacyjnych w zakresie poprawy gospodarki energetycznej, zrealizowanych dzia³añ zarz¹dczych w zakresie optymalizacji zu yæ mediów, komfortu energetycznego, informacji o pododbiorcach (mieszkania, gabinety lekarskie, punkty us³ugowe), monitoringu, analizy i weryfikacji danych w zakresie zu yæ i kosztów: energii elektrycznej, ciep³a sieciowego, gazu ziemnego, innych noœników energii cieplnej oraz zu ycia wody i odprowadzenia œcieków. By odpowiedzieæ na pytanie, jak gmina zarz¹dza zasobami energetycznymi, od 2004 roku sporz¹dzane s¹ raporty dotycz¹ce 121 obiektów oœwiatowych, zawieraj¹ce wstêpn¹ ocenê ich energoch³onnoœci. Materia³ ten uwydatnia efektywnoœæ dzia³a termomodernizacyjnych: eliminacja nadmiernych zu yæ energii i wody, regulacja i konserwacja urz¹dzeñ, bie ¹ca kontrola warunków rozliczeñ oraz aktualizacja umów z dostawcami mediów miêdzy innymi w zakresie dostosowania taryf i optymalizacji mocy zamówionych, reklamacje faktur wystawionych niezgodnie z warunkami umów, korekty krzywych grzania, edukacja zarz¹dców obiektów w zakresie bie ¹cej kontroli zu yæ mediów oraz analizy rozliczeñ z przedsiêbiorstwami, ujednolicenie zasad rozliczeñ z pododbiorcami za zu yte przez nich media. Efekt: oszczêdnoœci Efekty wymienionych dzia³añ s¹ znacz¹ce ograniczenia œrodków wydatkowanych na media energetyczne oraz zaopatrzenie w wodê i odprowadzenie œcieków. Analizy wykaza³y, e ³¹czny koszt mediów energetycznych w grupie 121 obiektów oœwiatowych w roku 2008 wyniós³ tys. z³ i by³ mniejszy o 623 tys. z³ (co stanowi 5,4%) w porównaniu do 2003 roku, pomimo kilkukrotnej taryfowej podwy ki cen mediów w analizowanym okresie. Strona 3

4 Oszczêdnoœci z tytu³u realizowanego programu operacyjnego Zarz¹dzanie energi¹ i œrodowiskiem w ci¹gu lat dla mediów energetycznych wynosz¹ tys. z³. W zakresie paliw sta³ych i ciep³a sieciowego uwzglêdniaj¹ one równie termomodernizacyjne zadania inwestycyjne. Wyliczenie to nie obejmuje kilkukrotnych taryfowych podwy ek cen. Przy ich uwzglêdnieniu realne oszczêdnoœci bêd¹ zdecydowanie wiêksze. ¹czne zu ycie paliw i energii w grupie obiektów oœwiatowych w 2008 roku wynios³o MWh i by³o mniejsze o MWh (co stanowi 24,3%) w porównaniu do roku Przeprowadzona symulacja dowodzi, e w 2008 roku bez ograniczenia zu ycia placówki oœwiatowe wyda³yby na wodê i œcieki tys. z³. Tymczasem faktycznie poniesione koszty wynios³y 871 tys. z³, wobec czego realne oszczêdnoœci w tym obszarze siêgnê³y w ubieg³ym roku 541 tys. z³. ¹czne oszczêdnoœci z tytu³u zu ycia wody i odprowadzania œcieków za lata wynosz¹ 987 tys. z³. Wyliczenia dokonano bez uwzglêdnienia kilkukrotnych taryfowych podwy ek cen. Przy ich uwzglêdnieniu, jak pokazuje przeprowadzona wy ej symulacja realne oszczêdnoœci bêd¹ znacz¹co wiêksze. Program Zarz¹dzanie energi¹ i œrodowiskiem w obiektach u ytecznoœci publicznej stanowi pierwszy etap dzia³añ maj¹cy na celu poprawê efektywnoœci energetycznej w grupie obiektów oœwiatowych. Poza ograniczeniem zu yæ mediów energetycznych oraz wody, oczywiœcie z zachowaniem zasady zaspokojenie wszystkich potrzeb u ytkowników obiektów przyniós³ znacz¹ce oszczêdnoœci w wydatkowaniu funduszy publicznych. Termomodernizacja obiektów miejskich Du e oszczêdnoœci zu ycia energii w eksploatowanych budynkach przynios³y tak e dzia³ania inwestycyjne w zakresie termomodernizacji obiektów miejskich: ¹czny koszt wody i odprowadzania œcieków wyniós³ w 2008 r. 871 tys. z³ i by³ mniejszy o 189 tys. z³ w porównaniu do roku 2003, mimo kilkukrotnej taryfowej podwy ki cen. w latach w siedmiu placówkach oœwiatowych zosta³a przeprowadzona termomodernizacja wraz z modernizacj¹ Ÿróde³ ciep³a; w 2004 roku firma POLTERM przy wykorzystaniu formu³y ESCO wykona³a modernizacjê wêz³ów cieplnych w 22 obiektach oraz wymianê kot³owni na paliwa sta³e na kot³ownie olejowe w 2 obiektach; w 2007 roku Firma Fortum Czêstochowa S.A., w ramach ugody reguluj¹cej roszczenia gminy za infrastrukturê ciep³ownicz¹, wykona³a zadania na kwotê tys. z³ w zakresie poprawy zaopatrzenia w ciep³o w 23 obiektach (przebudowa wêz³ów cieplnych w 19 obiektach oraz budowa zautomatyzowanych kot³owni na ekogroszek w 4 obiektach). Dzia³ania te w sposób istotny wp³ynê³y na poprawê komfortu cieplnego w obiektach, zwiêkszenie efektywnoœci ogrzewania oraz ograniczenie emisji CO2. Znacz¹ce efekty przynios³a równie wymiana ok. 3 tysiêcy opraw i Ÿróde³ œwiat³a w oœwietleniu ulicznym pozostaj¹cym na maj¹tku gminy, co wp³ynê³o korzystnie na jakoœæ oœwietlenia i poziom bezpieczeñstwa w miejscach publicznych. Œwiadomoœæ spo³eczna i edukacja w polityce energetycznej W wyniku prowadzonych dzia³añ ograniczono zu ycie wody w grupie obiektów oœwiatowych z 202,6 tys. m3 w roku 2003 do 128 tys. m3 w roku W ramach dzia³añ edukacyjnych, wspólnie z Fundacj¹ na Rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii z Katowic zrealizowano projekt Podnoszenie poziomu œwiadomoœci spo³ecznej w zakresie aktywnego udzia³u w procesie podejmowania decyzji dotycz¹cych ochrony œrodowiska oraz zrównowa onego rozwoju gospodarki energetycznej na poziomie lokalnym. Podstawowym celem projektu by³o podniesienie œwiadomoœci spo³ecznej i tworzenie spo³eczeñstwa obywatelskiego w zakresie aktywnego udzia³u w procesie podejmowania decyzji dotycz¹cych zrównowa onego rozwoju lokalnej gospodarki energetycznej, planowania energetycznego w gminie i ochrony œrodowiska zwi¹zanych z systemami zaopatrzenia i racjonalnego u ytkowania energii. W³aœciciele i administratorzy obiektów uczestniczyli w szkoleniach Termomodernizacja i odnawialne Ÿród³a energii w budynkach. Odby³ siê tak e konkurs dla szkó³ ponadgimnazjalnych pod nazw¹: Miniaudyt mojej szko³y. Zwyciêzc¹ konkursu zosta³ Zespó³ Szkó³ Technicznych i Ogólnokszta³c¹cych im. Stefana eromskiego, do którego trafi³ komputer przenoœny wraz z zestawem urz¹dzeñ pomiarowych, s³u ¹cych do dalszych analiz i monitoringu zu ycia energii w szkole oraz edukowania przysz³ych œwiadomych u ytkowników energii. Dodatkowym elementem programu jest uruchomienie internetowego portalu informacyjnego Energia i œrodowisko, który s³u y do popularyzacji tematyki zwi¹zanej z oszczêdnoœci¹ energii, popraw¹ efektywnoœci energetycznej i trosk¹ o stan Strona 4

5 œrodowiska naturalnego ( W portalu Energia i œrodowisko mo na znaleÿæ m.in..: informacjê o zapotrzebowaniu na energiê miasta strukturê zu ycia paliw i energii w Czêstochowie informacjê o dystrybucji energii w mieœcie koszty energii w Czêstochowie dzia³ania podejmowane w mieœcie maj¹ce na celu poprawê jakoœci œrodowiska oraz ograniczenie zu ycia energii materia³ Energia i œrodowisko w moim mieœcie silne i s³abe strony (Bezpieczeñstwo energetyczne-paliwowe, Koszty zaopatrzenia w paliwa i energiê, Ochrona œrodowiska i poprawa klimatu, Œwiadomoœæ i akceptacja spo³eczna) Informacje o szkoleniach, konferencjach, wydarzeniach Poradniki i materia³y szkoleniowe: a) Odnawialne Ÿród³a energii. Efektywne wykorzystanie w budynkach. Finansowanie przedsiêwziêæ" b) "Termomodernizacja w œwietle dyrektywy o œwiadectwie charakterystyki energetycznej budynków c) "Efektywne i przyjazne œrodowisku Ÿród³a ciep³a - ograniczenie niskiej emisji Przyk³ady i obliczenia projektów wykorzystuj¹cych odnawialne Ÿród³a energii w budynkach (narzêdzie RETScreen) Broszury i informatory: a) Co mo esz zrobiæ dla siebie i œrodowiska? Zmodernizuj swój budynek. b) Buduj wizerunek przyjaznej klientom i œrodowisku firmy energetycznej c) Chroñ klimat i zmniejsz swoje wydatki - oszczêdzaj energiê elektryczn¹! Edukacyjne gry: The energy balance oraz Ekomiasto Dziêki wymienionemu programowi w budynku Szko³y Podstawowej nr 8 przy ul. Szczytowej 28/30 zainstalowano system do bie ¹cego monitoringu temperatury pomieszczeñ, zu ycia ciep³a i energii elektrycznej. Dane z monitoringu dostêpne s¹ równie na portalu Energia i œrodowisko. Dziêki bie ¹cemu monitorowaniu temperatur w budynku szko³y zmieniona zosta³a krzywa grzania, co spowodowa³o obni enie zbyt wysokich temperatur oraz zu ycia ciep³a na potrzeby ogrzewania obiektu. Miejska strategia energetyczna W dniu r. Rada Miasta uchwali³a dokument strategiczny Za³o enia do planu zaopatrzenia w ciep³o, energiê elektryczn¹ i paliwa gazowe dla Miasta Czêstochowy, który zosta³ zaktualizowany r. Dokument ten, zawieraj¹cy za³o enia polityki energetycznej gminy, stanowi³ podstawê do ulokowania w Czêstochowie przez Fortum Power and Heat Polska elektrociep³owni o zainstalowanej mocy wyniesie 120 MW cieplnych i 64 MW elektrycznych. Realizowana inwestycja w istotny sposób podniesie poziom bezpieczeñstwa energetycznego miasta. Monitoring, wspó³praca, programy pomocowe W roku 2007 wykonano w trzech budynkach Urzêdu Miasta Czêstochowy system monitoringu on-line zu ycia ciep³a, energii elektrycznej oraz wody. System umo liwia bie ¹c¹ kontrolê zu ycia oraz szybk¹ reakcjê w przypadku stwierdzonych awarii i nieprawid³owoœci. Utrzymywana jest bezpoœredni¹ wspó³praca z Radami Dzielnic, przedsiêbiorstwami energetycznymi oraz dostawc¹ wody. Efektem dobrej wspó³pracy w celu rozwoju sieci lokalnych jest m.in. realizowana czêœciowa gazyfikacja dzielnic: DŸbów, Brzeziny i Stradom. W dzielnicy DŸbów przedsiêwziêcie obejmuje zmianê ogrzewania z indywidualnych pieców wêglowych na kot³y gazowe dwufunkcyjne wraz z termomodernizacj¹ 39 budynków wielorodzinnych, która zostanie zakoñczona do 2011r. Na bie ¹co prowadzono uzgodnienia dot. nowych pod³¹czeñ, zmian warunków umów oraz w³aœciwego rozliczania placówek i instytucji miejskich, awarii i planowanych wy³¹czeñ oraz innych problemów dotycz¹cych infrastruktury technicznej przedsiêbiorstw. Przy wykorzystaniu œrodków pomocowych w ramach programu SEC- BENCH opracowywany jest aktualnie wspólnie z Fundacj¹ na Rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii z Katowic Lokalny plan dzia³añ dotycz¹cy efektywnoœci energetycznej dla miasta Czêstochowy (CEEAP).Celem opracowania jest wdro enie na szczeblu lokalnym za³o eñ zawartych w krajowych dokumentach strategicznych, m.in. Krajowym Planie Dzia³añ dotycz¹cym efektywnoœci energetycznej (EEAP) W ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla miasta Czêstochowy corocznie przyznawane jest dofinansowanie z Gminnego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej na zadania realizowane przez osoby fizyczne w budynkach i lokalach mieszkalnych na terenie miasta Czêstochowy polegaj¹ce na: modernizacji systemów grzewczych; monta u kolektorów s³onecznych wspomagaj¹cych system grzewczy oraz s³u ¹cych do wytwarzania ciep³ej wody u ytkowej (od 2009 roku). W latach z dofinansowania skorzysta³o i przeprowadzi³o proekologiczne inwestycje 752 mieszkañców Czêstochowy. Zarz¹dzanie energi¹ i œrodowiskiem stanowi istotny element lokalnej polityki energetycznej. Wymaga kompleksowych, ci¹g³ych dzia³añ monitoruj¹cych, analitycznych i koryguj¹cych, realizowanych przez powo³an¹ do tego strukturê organizacyjn¹. Tak¹ struktur¹ w Czêstochowie jest Biuro kierowane przez In yniera Miejskiego. Kompleksowe dostawy i us³ugi energetyczne Z dniem roku Urz¹d Miasta Czêstochowy zmieni³ sprzedawcê energii elektrycznej, a z dniem roku zmiana sprzedawcy energii elektrycznej nast¹pi³a dla 9 placówek mu podleg³ych. Nast¹pi³oto w trybie dwóch postêpowañ przetargowych przeprowadzonych w oparciu o ustawê Prawo zamówieñ publicznych. Przyjêto za³o enie rozdzia³u us³ugi dystrybucji od zakupu energii, co umo liwi³o faktyczn¹ konkurencjê spó³ek obrotu energi¹. Przy zamówieniu us³ugi kompleksowej (zakup energii wraz ze œwiadczeniem us³ugi dystrybucji) praktycznie oferent mo e byæ tylko jeden sprzedawca dotychczasowy. Przeprowadzone dzia³ania przynios³y Czêstochowie wymierne korzyœci finansowe. Oszczêdnoœci wynikaj¹ce z pierwszego postêpowania okreœlone w stosunku rocznym szacowane s¹ na 56 tys. z³., a w wyniku drugiego postêpowania w okresie 9 miesiêcy na 25 tys. z³. co ³¹cznie daje kwotê 81 tys z³.. Przeprowadzone przez Urz¹d Miasta Czêstochowy postêpowania zosta³y pozytywnie ocenione przez specjalistyczny serwis bran owy ENERGOinfo.PL. Natomiast dokumentacja przetargowa zosta³a uznana za wzorcow¹ przez Prezesa Urzêdu Regulacji Energetyki, który zwróci³ siê do Prezydenta Miasta Czêstochowy z wnioskiem o jej udostêpnienie pisz¹c: Bior¹c pod uwagê powy sze okolicznoœci oraz du e doœwiadczenie Urzêdu Miasta Czêstochowy w prowadzeniu racjonalnej gospodarki energetycznej i optymalizacji zaopatrzenia w energiê, potwierdzone pozytywnie rozstrzygniêtym przetargiem nieograniczonym na zakup energii elektrycznej i wy³onieniem sprzedawcy energii, uprzejmie proszê o wyra enie zgody na wykorzystanie zapisów dokumentacji przetargowej, któr¹ moim zdaniem uznaæ mo na za wzorcow¹, w przygotowywanym przez URE projekcie dokumentacji przetargowej. Ponadto z dniem spó³kê obrotu energi¹ elektryczn¹ w trybie przetargu nieograniczonego zmieni³ Miejski Zarz¹d Dróg w Czêstochowie, oszczêdnoœci z tego tytu³u szacowane dla okresu od do r. wynosz¹ 300 tys z³. Obecnie trwa postêpowanie przetargowe na zakup energii elektrycznej o wolumenie energii 20,4 GWh na rok 2010 dla potrzeb Urzêdu Miasta, 36 instytucji i placówek podleg³ych oraz Miejskiego Zarz¹du Dróg (w tym dla oœwietlenia ulicznego oraz sygnalizacji œwietlnej). Strona 5

6 Korzystaj z energii inteligetnie - poradnik Realizuj¹c lokaln¹ politykê energetyczn¹ Czêstochowa w³¹cza siê w prowadzone w tym zakresie dzia³ania Ministerstwa Gospodarki. Reklamuje wœród mieszkañców miasta sposoby w³aœciwego gospodarowania energi¹, wykorzystuj¹c do tego poradniki i materia³y propagowane w ramach kampanii informacyjnej na rzecz racjonalnego wykorzystania energii Czas na oszczêdzanie energii. Czas na oszczêdzanie enegii Inteligentna energia - poradnik u ytkownika Oszczêdnoœæ energii to oszczêdnoœæ pieniêdzy! Wykorzystanie energii jest podstaw¹ funkcjonowania we wspó³czesnym œwiecie. Jest równie istotnym warunkiem zapewnienia komfortu w gospodarstwach domowych a tak e w miejscu pracy. Paliwa kopalne takie jak wêgiel, gaz ziemny czy ropa naftowa wystêpuj¹ na œwiecie w ograniczonej iloœci. Je eli zmniejszymy ich u ycie wystarcz¹ na d³u ej. Ponadto produkcja i wykorzystanie energii ze Ÿróde³ konwencjonalnych prowadzi do zwiêkszenia zanieczyszczenia œrodowiska. Oszczêdne i efektywne korzystanie z energii jest promowane na ca³ym œwiecie jako wzorzec œwiadomej dba³oœci o œrodowisko, w jakim yjemy. Sama zmiana przyzwyczajeñ w u ywaniu energii pozwala ograniczyæ jej koszty od 5% do 15%, a inwestycje w oszczêdne technologie mog¹ zwróciæ siê ju po kilku latach. Oto propozycje rozwi¹zañ, jakie mog¹ zastosowaæ u ytkownicy w swoich domach i miejscach pracy, pozwalaj¹cych na osi¹gniêcie oszczêdnoœci energii, a wiêc równie istotn¹ redukcjê wydatków i zmniejszenie zanieczyszczenia œrodowiska. Wybór i u ytkowanie urz¹dzeñ gospodarstwa domowego Kupuj¹c nowe urz¹dzenie nale y koniecznie zwróciæ uwagê na jego efektywnoœæ oznaczon¹ odpowiednimi certyfikatami i etykietami efektywnoœci energetycznej. Etykieta efektywnoœci energetycznej informuje w zwiêz³y sposób o danych technicznych i efektywnoœci energetycznej konkretnego urz¹dzenia. Pozwala ona na porównanie jego parametrów z innymi urz¹dzeniami z tej samej grupy. U³atwia wybór przy zakupie nowego urz¹dzenia. Do urz¹dzeñ oznakowywanych etykiet¹ efektywnoœci energetycznej zaliczamy: ch³odziarki, ch³odziarko-zamra arki i zamra arki, pralki bêbnowe, suszarki, pralko-suszarki, zmywarki do naczyñ, piekarniki elektryczne, Ÿród³a œwiat³a do u ytku domowego, klimatyzatory. Podstawowe zasady oszczêdnego korzystania z urz¹dzeñ gospodarstwa domowego i urz¹dzeñ biurowych Ch³odziarki i ch³odziarko-zamra arki U ywaj lodówki dostosowanej wielkoœci¹ do Twoich potrzeb. U ywanie zbyt du ej lodówki to strata energii. Regularnie rozmra aj lodówkê to poprawia sprawnoœæ jej dzia³ania. Lodówki bez funkcji automatycznego odmra ania trzeba koniecznie regularnie rozmra aæ. Ju 5 mm lodu oznacza wzrost zu ycia energii o 20%! Dbaj by gruboœæ lodu nigdy nie przekracza³a 10 mm. Umieœæ lodówkê w ch³odnym miejscu w domu. Nigdy w bliskiej odleg³oœci od grzejników lub kuchenki. Nie wystawiaj jej na dzia³anie promieni s³onecznych. Bêdzie potrzebowaæ wiêcej energii do w³aœciwej pracy. Kratki wentylacyjne znajduj¹ce siê w górnej, tylnej czêœci urz¹dzeñ ch³odniczych nie mog¹ byæ przykryte a lodówka nie mo e staæ zbyt blisko œciany. Zostaw 10 cm przestrzeni z ty³u lodówki lub zamra arki. Wypoziomuj urz¹dzenie tak, eby drzwi zamyka³y siê samoczynnie. Nigdy nie wk³adaj ciep³ych i gor¹cych potraw wprost do lodówki! Zawsze przed w³o eniem do lodówki pozostaw je do ostygniêcia. Ustaw odpowiedni¹ temperaturê w ch³odziarce nie powinna byæ ni sza ni +6 C, a w zamra arce 19 C. Trwa³oœæ produktów nie zwiêksza siê istotnie przy dalszym obni aniu temperatury, natomiast zu ycie energii znacznie roœnie. Nie otwieraj bez potrzeby lodówki i zawsze staraj siê, aby drzwi by³y jak najkrócej otwarte. Przez otwarte drzwi dostaje siê do wnêtrza ciep³e, wilgotne powietrze, które musi byæ och³odzone. Podczas sch³adzania powstaje lód, którego przyrost powoduje gwa³towny wzrost zu ycia energii. Zamarzniête produkty rozmra aj w lodówce poch³aniaj¹ one ciep³o, przez co ch³odziarka zu ywa mniej energii. Utrzymywanie pracy niemal pustej ch³odziarki jest nieefektywne pod wzglêdem energetycznym. Oszczêdzaj energiê wy³¹czaj¹c ch³odziarkê, gdy jej nie u ywasz np. w czasie urlopu. Pralka Przy zakupie nowej pralki nale y porównaæ etykiety energetyczne i wskaÿniki zu ycia wody na cykl prania. Nale y wybieraæ urz¹dzenia o najwy szych parametrach pralkê kupuje siê na lata a ró nica w zu yciu energii jest znacz¹ca. Dodatkowo zwróæ uwagê, czy pralka posiada: funkcjê skróconych programów s³u ¹cych do prania ma³o zabrudzonych rzeczy pranie jest wtedy krótsze i oszczêdza siê energiê i wodê; funkcjê automatycznego wa enia wsadu oraz doboru iloœci wody do prania; funkcjê ekonomiczn¹. Rozpoczynaj pranie, kiedy uzbierasz pe³ny wk³ad do pralki. Tak jest du o efektywniej ni oddzielne pranie tej samej iloœci ubrañ. Strona 6

7 Jeœli jednak musisz wypraæ rzeczy a nie masz pe³nego wk³adu ustaw odpowiedni program np. program pó³ wsadu. Staraj siê praæ w najni szej mo liwej temperaturze. Pranie bêdzie krótsze i bardziej ekonomiczne. Zauwa, i wiêkszoœæ obecnie dostêpnych na rynku œrodków pior¹cych dzia³a znakomicie ju w temperaturze 40 C. Wykorzystuj programy ekonomiczne (np. EKO) i korzystaj ze œrodków pior¹cych lepszej jakoœci. Program prania wstêpnego wykorzystuj jedynie wtedy, gdy rzeczy s¹ naprawdê bardzo zabrudzone. Zmywarka Wybierz urz¹dzenie wysokiej klasy energetycznej i jak najlepiej dopasowane wielkoœci¹ do Twoich potrzeb. Zawsze wykorzystuj pe³n¹ pojemnoœæ zmywarki do naczyñ. Jeœli musisz szybko zmyæ mniejsze iloœci naczyñ zrób to rêcznie, letni¹ wod¹. Korzystaj z programu ekonomicznego. Koniecznie usuwaj resztki po ywienia z naczyñ przed w³o eniem ich do zmywarki. Je eli naczynia nie s¹ bardzo zabrudzone mo esz w³¹czyæ oszczêdny, krótszy program lub wykorzystaæ funkcje dla mniejszego wsadu. Stosuj œrodki zmiêkczaj¹ce i specjalne substancje zapobiegaj¹ce osadzaniu siê kamienia. Telewizor Nie zostawiaj w³¹czonego telewizora, kiedy nie jest u ywany. Je eli nie ogl¹damy telewizji, zaleca siê ca³kowite wy³¹czenie odbiornika. Praca w trybie stand-by równie powoduje zu ycie energii. Odkurzacz Zaleca siê stosowanie regulacji pracy urz¹dzenia w zale noœci od rodzaju odkurzanego pod³o a. Nale y tak e regularnie zmieniaæ zbiornik kurzu, nie czekaj¹c na jego maksymalne nape³nienie, gdy wówczas zu ycie energii roœnie o ok. 50%. Niektóre zanieczyszczenia, jak np. m¹ka czy kakao, szczelnie zatykaj¹ pory filtrów. Wówczas nale y wymieniæ worek, mimo e jest w nim jeszcze sporo wolnej przestrzeni. Ekspres do kawy Po przygotowaniu kawy przelej j¹ do termosu i wy³¹cz ekspres. Ta prosta czynnoœæ tak e pozwala zaoszczêdziæ energiê. Ekspres do kawy ze zintegrowanym termosem te utrzymuje temperaturê bez dodatkowego zu ycia energii. Jeœli zapominasz wy³¹czyæ ekspres do kawy, kup mechanizm zegarowy, który odetnie zasilanie urz¹dzenia poza godzinami u ywania. Czajnik elektryczny Nale y gotowaæ tylko tyle wody, ile jest nam rzeczywiœcie potrzebne. Nale y regularnie usuwaæ kamieñ z powierzchni grzejnych czajnika. Komputer Komputer stacjonarny ma moc oko³o W. Nowsze, szybsze procesory i zaawansowana grafika przyczyniaj¹ siê do zwiêkszenia poboru mocy! Dlatego te wy³¹czajmy komputer w ci¹gu d³u szych przerw (w³¹czanie i wy³¹czanie nie ma istotnego wp³ywu na ywotnoœæ urz¹dzenia!). Je eli ju nie korzystasz z laptopa wy³¹cz go i od³¹cz z sieci. Podczas krótszych przerw wprowadÿ go w stan czuwania. adowarki Wy³¹czaj ³adowarki z sieci (np. do telefonów komórkowych), pozostawione w gniazdku nadal zu ywaj¹ energiê! Monitor Wiêkszy ekran monitora oznacza wiêksze zu ycie energii. Monitor kineskopowy 17'' ma przeciêtnie moc ok. 80W wiêc wy³¹czajmy go, kiedy nie jest nam potrzebny. Monitor LCD pobiera znacznie mniej energii, ale jego równie nale y wy³¹czyæ gdy nie korzysta siê niego przez d³u szy czas. Ustawiajmy systemy komputerowe tak, aby monitor po 10-ciu minutach nieu ywania prze³¹cza³ siê automatycznie na tryb stand-by, a po 30-tu minutach wy³¹cza³ siê ca³kowicie. Im wiêksza rozdzielczoœæ ustawiona w monitorze kineskopowym, tym wiêksze zu ycie energii. Uwaga: Zastosowanie wygaszacza ekranu w monitorze nie zmniejsza istotnie zu ycia energii zaleca siê stosowanie funkcji oszczêdzania energii! Nale y wy³¹czaæ monitor, je eli go nie u ywamy. Drukarka Nie drukuj materia³ów, których naprawdê nie ma potrzeby drukowaæ chronisz tym samym lasy i zmniejszasz zu ycie energii. Drukuj dwustronnie wykorzystujesz dwa razy mniej papieru!!! W³¹cz drukarkê tylko wtedy, kiedy chcesz z niej skorzystaæ. Wy³¹czajmy drukarkê, gdy nie jest czêsto u ywana oraz po zakoñczeniu pracy. Zwróæmy uwagê zw³aszcza na drukarkê laserow¹. Pozostawienie jej przez d³u szy czas w funkcji stand-by równie generuje znaczne koszty szczególnie kiedy mamy w biurze wiele takich urz¹dzeñ. Kserokopiarka Kserokopiarki zu ywaj¹ bardzo du o energii podczas swojej pracy a tak e, gdy s¹ w³¹czone, ale nieu ywane. Dzieje siê tak, gdy urz¹dzenia te musz¹ siê nagrzaæ przed prac¹. Aby zmniejszyæ zu ycie energii przez kserokopiarkê, nale y uruchamiaæ j¹ dopiero po zgromadzeniu wiêkszej iloœci materia³ów do kopiowania, a po zakoñczeniu pracy ponownie wy³¹czaæ. W krótszych przerwach nale y stosowaæ przycisk energooszczêdny wprowadzaj¹cy urz¹dzenie w tryb czuwania. Tryb stand-by, czyli podstêpny po eracz energii Prze³¹cznik stand-by, który wprowadza urz¹dzenie w stan czuwania, przyczynia siê do najbardziej nieuzasadnionych strat energii. Mo na je zredukowaæ bez jakichkolwiek nak³adów wystarczy Twój jeden ruch. Je eli widzisz œwiec¹c¹ diodê na telewizorze, wie y, w laptopie, drukarce, skanerze, monitorze itp. to znak, e pobieraj¹ one energiê a przecie nie pracuj¹. Wy³¹cz je koniecznie zmniejszasz tym samym swoje rachunki i chronisz œrodowisko. Przeciêtnie w mieszkaniu mo na znaleÿæ oko³o 10 urz¹dzeñ w³¹czonych w trybie czuwania. Ka de z nich ma moc od 0,5W do 30W w trybie stand-by, co przeciêtnie daje 20W niepotrzebnie w³¹czonych urz¹dzeñ. Nie u ywasz ich, a rachunki rosn¹. Nie daj siê oszukaæ wy³¹cz je naprawdê. Oœwietlenie Energooszczêdne oœwietlenie. Mimo, e potrzeby oœwietleniowe na ogó³ nie przekraczaj¹ 20% ca³ej energii elektrycznej zu ywanej przez gospodarstwo domowe, to mo liwoœci oszczêdnoœci s¹ ogromne. Przez zastosowanie energooszczêdnych Ÿróde³ œwiat³a mo na zmniejszyæ zu ycie energii na oœwietlenie nawet o 80%! Oszczêdnoœci mo na uzyskaæ poprzez nastêpuj¹ce dzia³ania: Wy³¹czanie zbêdnego oœwietlenia. Wymiana arówek na energooszczêdne œwietlówki kompaktowe okres zwrotu zakupu jest krótszy ni 1 rok! Dostosowanie instalacji oœwietleniowej do wykonywanej pracy. Zast¹pienie oœwietlenia ogólnego oœwietleniem zlokalizowanym - punktowym. Monta urz¹dzeñ automatycznego w³¹czania i wy³¹czania oœwietlenia. Monta urz¹dzeñ do regulacji natê enia oœwietlenia w pomieszczeniach. Dba³oœæ o czystoœæ opraw oœwietleniowych i wymiana zu ytych Ÿróde³ œwiat³a. Unikanie z rozwi¹zañ tymczasowych i zastêpczych. Optymalne wykorzystanie naturalnego œwiat³a dziennego. Stosowanie jasnych barw œcian w pomieszczeniach jasne kolory odbijaj¹ wiêcej œwiat³a. Oszczêdnoœæ energii cieplnej Najwiêcej energii w gospodarstwach domowych zu ywane jest na ogrzewanie, dlatego tak bardzo istotne jest zadbanie o odpowiedni¹ eksploatacjê instalacji grzewczych. Istotn¹ przyczyn¹ wysokich kosztów ogrzewania jest niedostateczna lub niew³aœciwa Strona 7

8 izolacja termiczna budynków i zwi¹zane z tym straty ciep³a. Du o ciep³a ucieka przez nieszczelne okna, Ÿle izolowane œciany, dachy oraz stropy nieocieplanych piwnic i pod³ogi posadowione na gruncie. Nale y wiêc zadbaæ o odpowiedni¹ izolacjê budynków. Oszczêdnoœæ energii mo e byæ osi¹gniêta tak e przez œwiadome przestrzeganie przez u ytkowników szeregu zasad takich jak: Utrzymanie maksymalnej temperatury 20 C w pokoju dziennym i obni enie temperatury, gdy nie jest on u ytkowany. W warsztatach zaleca siê temperaturê 16 C a w magazynach 10 C do 12 C. Ograniczanie ogrzewania w nocy oraz gdy pomieszczenia nie s¹ u ywane. Ustawienie nocne mo e zmniejszyæ zu ycie ciep³a o 5 do 15%. Umieszczenie na œcianie za grzejnikiem folii odbijaj¹cej promieniowanie cieplne. Zwiêkszy to efektywnoœæ ogrzewania. Zaizolowanie przewodów cieplnych w pomieszczeniach niewymagaj¹cych silnego ogrzewania (piwnica, korytarz, klatka schodowa, poddasze). Uszczelnienie okien lub wymiana ich na nowe, bardziej efektywne. Skontrolowanie, czy kaloryfery w twoim miejscu pracy i w domu nie s¹ zastawione meblami. Zmniejszanie iloœæ ciep³a podawanego do pomieszczeñ poprzez regulacjê zaworów termostatycznych na grzejnikach i dba³oœæ o to, by nie obni aæ temperatury pomieszczeñ poprzez otwieranie okien i wypuszczanie ciep³ego powietrza na zewn¹trz. Wietrzyæ nale y krótko i intensywnie, nastêpnie dok³adnie zamykaæ okna. Ci¹g³e wietrzenie przez uchylone okna jest nieefektywne i prowadzi do nadmiernej utraty ciep³a. Na noc nale y zas³aniaæ zas³ony w celu zmniejszania strat ciep³a przez okna. Ods³aniaæ jednak w dzieñ, aby promienie s³oneczne mog³y ogrzaæ pomieszczenia. Zas³ony nie mog¹ zakrywaæ grzejników. Je eli grzejnik jest zas³oniêty, ciep³o bêdzie cyrkulowa³o pomiêdzy grzejnikiem a oknem zamiast ogrzewaæ pokój. Zakurzone kaloryfery grzej¹ gorzej. Wentylacja Wentylacja jest konieczna do usuwania wilgoci, dlatego nale y dbaæ o jej dro noœæ i prawid³owe funkcjonowanie, by nie dopuœciæ do rozwoju zagrzybieñ na œcianach. Usuwaæ zawilgocone powietrze poprzez otwieranie okien na 5 do 10 minut. Podczas gotowania nale y u ywaæ pokrywek zmniejszasz zapotrzebowanie na energiê, skracasz przygotowanie potrawy. Nale y pamiêtaæ, e w Polsce budynki czêsto by³y projektowane z uwzglêdnieniem wentylacji przez nieszczelnoœci w stolarce okiennej, wiêc w momencie wymiany na nowe, szczelne okna musimy szczególnie zwróciæ uwagê na w³aœciw¹ wentylacjê. Nawiewniki powietrza Celem stosowania nawiewników jest umo liwienie dop³ywu powietrza zewnêtrznego do pomieszczeñ oraz regulacja strumienia doprowadzanego powietrza w zale noœci od potrzeb. Zazwyczaj poœrednim efektem ich stosowania jest tak e poprawa jakoœci powietrza w pomieszczeniach oraz ograniczenie ryzyka zawilgocenia pomieszczeñ Wraz z powietrzem usuwanym z budynku traci siê od 30 do 60% energii zu ywanej zim¹ na ogrzewanie. Znaczna czêœæ tej energii mo na odzyskaæ stosuj¹c rekuperatory. Sprawnoœæ temperaturowa odzyskiwania ciep³a dla wymienników tego typu wynosi ok %. Wartoœæ ta mo e byæ jeszcze wy sza w przypadku zastosowania podwójnego wymiennika. Modernizacja istniej¹cych typowych instalacji grzewczych Modernizacja instalacji w budynku powinna polegaæ g³ównie na realizacji dzia³añ, które maksymalne zbli y³yby parametry techniczne i eksploatacyjne instalacji istniej¹cej do nowej nowoczesnej instalacji. Lista dzia³añ usprawniaj¹cych instalacje cieplne: 1. Izolowanie rur przechodz¹cych przez pomieszczenia nieogrzewane lub o ni szej temperaturze (korytarze, klatki schodowe, piwnice itd.) w celu ograniczenia niekontrolowanych strat ciep³a. 2. P³ukanie chemiczne instalacji grzewczej i usuwanie osadów w celu przy wrócenia pe³nej dro noœci ruroci¹gów i zapewnienia prawid³owej pracy zaworów termostatycznych. 3. Uszczelnienie instalacji (likwidacja ubytków wody). 4. Likwidacja zbiorczego systemu odpowietrzania i zastosowanie indywidualnych odpowietrzników na pionach. 5. Zainstalowanie zaworów termostatycznych przy grzejnikach, które umo liwiaj¹ regulacjê temperatury w pomieszczeniach i ograniczaj¹ dop³yw ciep³a z instalacji w czasie wystêpowania wewnêtrznych i s³onecznych zysków ciep³a. 6. W przypadku modernizacji ca³ego budynku dostosowanie instalacji c.o. do zmniejszonych potrzeb cieplnych pomieszczeñ (wymagane wykonanie projektu regulacji hydraulicznej). 7. Wyposa enie instalacji w urz¹dzenia regulacyjne (regulacja pogodowa). W³aœciwa izolacja cieplna metody docieplania budynków Najkorzystniejsze jest uwzglêdnienie rozwi¹zañ energooszczêdnych ju podczas budowania domu. To w istotnym stopniu upraszcza i obni a koszty ich potencjalnego wdro enia. Warto równie zainwestowaæ w urz¹dzenia wykorzystuj¹ce energiê odnawialn¹. Pocz¹tkowe, stosunkowo wysokie nak³ady inwestycyjne rekompensowane s¹ bardzo niskimi kosztami eksploatacyjnymi. Odpowiednie ocie-plenie budynku to komfort i oszczêdnoœæ pieniêdzy. Dobrze wykonana izolacja zapewnia ciep³o zim¹, a latem chroni pomieszczenia mieszkalne przed upa³em. Oto sposoby na zapewnienie komfortu cie-plnego. Ocieplanie œcian Metoda z obmurowaniem. Metoda ta polega na domurowaniu œcianki z gazobetonu lub ceg³y przy œcianie istniej¹cej w taki sposób, by pomiêdzy œcian¹ domurowywan¹ a istniej¹c¹ mo na by³o umieœciæ materia³ izolacyjny. Jako mate-ria³ izolacyjny mo e byæ stosowana zarówno we³na mineralna, we³na szklana, styropian jak równie p³yty z pianki poliuretanowej. Metoda lekka mokra bezspoinowe ociepla-nie œcian zewnêtrz-nych. Metoda ta jest najczê-œciej stosowana i naj-tañsza. Polega na przyklejeniu do œciany warstwy izolacyjnej (p³yta styropianowa, p³yta z twardej we³ny mineralnej lub szkla-nej), na której wyko-nuje siê lekk¹, cienk¹ warstwê fakturow¹ na siatce z w³ókna poli-propylenowego lub szklanego. Istnieje szereg odmian i wariantów tej metody. Ocieplenie od zewn¹trz metoda lekka sucha Metoda lekka sucha polega na ocieplaniu œcian p³ytami z we³ny mineralnej lub s t y r o p i a n u wype³niaj¹cymi ruszt drewniany lub metalowy, do którego przymocowuje siê od zewn¹trz winylow¹ ok³adzin¹ elewacyjn¹ typu saiding lub profilowan¹ blachê. Ocieplanie stropów, stropodachów i poddaszy ogrzewanych Ocieplanie stropów nad piwnic¹ W wiêkszoœci istniej¹cych budynków stropy nad nieogrzewan¹ piwnic¹ praktycznie nie s¹ ocieplone lub ocieplone niewystarczaj¹co. Strop nad piwnic¹ powinno siê ocieplaæ od do³u. W przypadku, jeœli piw-nica jest ogrzewana do temperatury wy szej ni 12 C to strop nie wymaga adnego ocieplenia. Ocieplanie przegród dachowych po-ddaszy ogrzewanych Budynki z wysokimi dachami maj¹ poddasza, które czêsto s¹ wykorzystywane na pomieszczenie mieszkalne. W technologii wykonania docieplenia nale y zwróciæ szczególn¹ uwagê na zabezpieczenie przed wykraplaniem pary wodnej w przegrodach dachowych oraz na infiltracjê (przewiewanie) zimnego powietrza zewnêtrznego przez nieszczelnoœci pokrycia dachowego i warstwy ocieplaj¹cej do pomieszczeñ. Wydawca: Urz¹d Miasta Czêstochowy, ul. Œl¹ska 11/13, Czêstochowa, tel. (0 34) (centr.); fax (0 34) info@czestochowa.um.gov.pl, Redakcja Informatora: Biuro Prasowe Urzêdu Miasta Czêstochowy - Sylwia Bielecka, Ireneusz Leœnikowski Sk³ad: Wydzia³ Komunikacji Spo³ecznej Strona 8