Inwestor: URZĄD MIASTA OŚWIĘCIM ZABORSKA 2, OŚWIĘCIM. Zakres prac: OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE

Transkrypt

1 Opracowanie ekofizjograficzne do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr 722/7, 1777/2, 723/32 położonych w Oświęcimiu przy ul. Dąbrowskiego Inwestor: URZĄD MIASTA OŚWIĘCIM ZABORSKA 2, OŚWIĘCIM Zakres prac: OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE Zespół autorski: mgr Tomasz Miłowski mgr Łukasz Pomykoł listopad 2012

2 Spis treści 1. Podstawa prawna i metodyka opracowania Charakterystyka środowiska przyrodniczego i jego funkcjonowanie Położenie fizyczno-geograficzne Budowa geologiczna Wody powierzchniowe Wody podziemne Klimat Powierzchnia ziemi Ukształtowanie terenu i osiadania górnicze Gleby Zasoby naturalne Środowisko przyrodnicze Obszary chronione na podstawie ustawy z 16 kwietnia Krajobraz Zabytki i obiekty o wartościach kulturowych Uwarunkowania ekofizjograficzne do uwzględnienia w planowaniu Literatura... 9 Spis załączników Rys. 1 Położenie skala 1:50000 i 1:2500 2

3 1. PODSTAWA PRAWNA I METODYKA OPRACOWANIA Niniejsza ekofizjografia została wykonana na potrzeby sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr 722/7, 1777/2, 723/32 położonych w Oświęcimiu przy ul. Dąbrowskiego. Opracowanie wykonane zostało zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska z dnia 9 września 2002 r. (Dz. U. z 2002r. nr 155, poz. 1298) w sprawie opracowań ekofizjograficznych wydanym stosownie do art. 72 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. nr 62, poz. 627), ale z uwagi na specyficzny charakter planu pominięto niektóre elementy, które nie dają się ująć w skali pojedynczej działki dla której opracowywany jest plan, w szczególności pominięto 6 pkt 2 5. Kompleksowe informacje o mieście Oświęcim można znaleźć w Opracowaniu ekofizjograficznym dla miasta Oświęcim w jego granicach administracyjnych z listopada 2007 r. oraz w Opracowaniu ekofizjograficznym dla miasta Oświęcim w jego granicach administracyjnych z listopada 2011 r. sporządzonymi dla obszaru całego miasta. W niniejszym opracowaniu opisano stan środowiska dla analizowanego terenu oraz podano najważniejsze wytyczne ekofizjograficzne dla potrzeb sporządzenia mpzp. 3

4 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA 2.1 POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE Analizowany teren, obejmuje niewielki, fragment miasta Oświęcim, które z kolei położone jest w powiecie oświęcimskim, w województwie małopolskim. Powierzchnia terenu objętego zmianą planu obejmuje ok. 0,72 ha. Teren ogranicza od południa ul. Dąbrowskiego, od zachodu ul. Krasińskiego, a od wschodu i północy dolina Klucznikowskiego Potoku. Na całości analizowanego terenu znajduje się obecnie hotel wraz z infrastrukturą. W ujęciu regionalizacji fizyczno-geograficznej J. Kondrackiego (1998) teren objęty planem, tak jak i całe miasto znajduje się w obrębie: prowincji Karpaty i Podkarpacie (51/52), podprowincji Północne Podkarpacie (512), makroregionie Kotlina Oświęcimska (512.2), mezoregionie Dolina Górnej Wisły (512.22). 2.2 BUDOWA GEOLOGICZNA Miasto Oświęcim leży na utworach karbonu, składającego się z piaskowców, łupków oraz iłołupków z przewarstwieniami węgla kamiennego. Według mapy geologicznej w skali 1: ark. Kraków fundament ten pokrywają osady mioceńskie wykształcone w postaci iłów, mułów, piasków i piaskowców warstw skawińskich, wielickich i grabowieckich Nb. Wiek tych warstw to baden. Strop warstw mioceńskich zalega na głębokości ok m. n.p.m. Na powierzchni terenu odsłaniają się osady czwartorzędowe. W rejonie terenu objętego opracowaniem według Mapy geologicznej Polski ark. Oświęcim występują na powierzchni utwory lessowe, natomiast analizowany teren jest w całości zabudowany, w związku z czym powierzchniowa budowa geologiczna została przekształcona i występują tu grunty antropogeniczne. 2.3 WODY POWIERZCHNIOWE Na analizowanym terenie nie występują żadne cieki powierzchniowe ani wody stojące. Po wschodniej i północnej stronie analizowanego terenu przepływa tzw. Klucznikowski Potok (nazwa wg mapy topograficznej 1:10000). Według oficjalnego podziału KZGW ciek ten nie posiada nazwy. Ciek spełnia funkcję rowu/kanału komunalnego przejmującego odwodnienie opadowe ze wschodniej części miasta, z terenów przemysłowych i zurbanizowanych oraz odwodnienia dróg. W okresie przeprowadzania inwentaryzacji prowadził tylko niewielką ilość wody. Widoczny był silny udział zanieczyszczeń. Klucznikowski Potok w środkowym i dolnym odcinku jest częściowo zarurowany, a w rejonie przysiółka Kruki uchodzi do Wisły. 2.4 WODY PODZIEMNE Według Mapy Hydrogeologicznej w skali 1: ark. Kraków obszar miasta Oświęcim wchodzi w skład przedkarpackiego regionu hydrogeologicznego XXII, podregion przedkarpacko śląski XXII7, w którym główny poziom użytkowy wód podziemnych znajduje się w utworach czwartorzędowych.. Według Mapy Hydrogeologicznej w skali 1:50000 ark. Oświęcim w podłożu analizowanego terenu znajdują się użytkowe poziomy wodonośne w utworach czwartorzędu. Analizowany teren znajduje się w jednostce hydrogeologicznej 7bQIII. Potencjalna wydajność studni wierconej wynosi m 3 /h, zasoby dyspozycyjne jednostkowe zostały określone w przedziale m 3 /24h/km 2. Stopień zagrożenia tych wód został określony 4

5 jako średni, co uwarunkowane jest obecnością ognisk zanieczyszczeń ale i występowaniem słabej izolacji. Jakość wód jest określona jako średnia II, wymagają one prostego uzdatnienia. Według Mapy wstępnej waloryzacji głównych zbiorników wód podziemnych (Skrzypczak [red], 2003), materiałów Państwowej Służby Hydrogeologicznej oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz. U nr 126 poz. 878) na analizowanym terenie nie występują Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. Według podziału Polski na jednolite części wód podziemnych analizowany teren znajduje się w JCWPd nr Na analizowanym terenie, ani w jego pobliżu nie występują ujęcia wód podziemnych lub powierzchniowych, nie występują również ich strefy ochronne. 2.5 KLIMAT Pod względem klimatycznym obszar miasta znajduje się w tarnowskiej dzielnicy klimatycznej (Gumiński, 1948). Warunki klimatyczne kształtowane są pod wpływem napływających nad ten teren mas powietrza. Klimat rejonu opracowania ma charakter przejściowy, co związane jest z napływem mas powietrza przemieszczających się z różnych stron. Dominują masy powietrza polarno-morskiego napływające z sektora zachodniego. Często występuje zjawisko inwersji, co spowodowane jest nocnym spływem chłodnego powietrza do obniżeń terenu (dna dolin Wisły i Soły) przy słabym ruchu powietrza i wentylacji. Kotlina Oświęcimska posiada ogólnie korzystne warunki mikroklimatycznych, posiada jednak niekorzystne warunki anemologiczne. Rozkład kierunków wiatru jest zgodny z przebiegiem Kotliny, dominują wiatry z sektora zachodniego (około 52%) i południowo wschodniego (około 24%) a istotny wpływ wywierają również doliny głównych dopływów Wisły, Soły, Przemszy, Gostynki. Rejon ten jest słabo przewietrzany, wiatry o prędkości powyżej 7 m/s występują sporadycznie. Cechy charakterystyczne lokalnego klimatu: Średnia roczna temperatura 7 8,0 C; Średnia roczna temperatura maksymalna Średnia roczna temperatura minimalna 12,6 C; 3,5 C; Średnia roczna wilgotności powietrza 80,2%; Średnia roczna suma opadów mm; Długość okresu wegetacyjnego Średni roczny udział cisz do 20%; dni; Średni roczny udział wiatrów 1 do 3 m/s do 70%; Średni roczny udział wiatrów 4 do 9 m/s do 20%; Średni roczny udział wiatrów powyżej 10 m/s do 2%; Najwyższa temperatura 33 C (czerwiec, lipiec, sierpień); 1 5

6 Najniższa temperatura -29,7 C (grudzień); Ponadto najwyższe opady przypadają na miesiące letnie (około 131 mm na miesiąc), natomiast w miesiącach zimowych opad wynosi około 50 mm na miesiąc (Za Opracowanie ekofizjograficzne, 2007). 2.6 POWIERZCHNIA ZIEMI UKSZTAŁTOWANIE TERENU, ZAGROŻENIE OSUWISKOWE, ZJAWISKA GÓRNICZE Ukształtowanie terenu Teren ogranicza od południa ul. Dąbrowskiego, od zachodu ul. Krasińskiego, a od wschodu i północy dolina Klucznikowskiego Potoku. Na całości analizowanego terenu znajduje się obecnie hotel wraz z infrastrukturą. Rzędne terenu na analizowanym terenie wynoszą ok. 240 m, powierzchnia terenu jest płaska i w dużej mierze utwardzona i zabudowana. Znajdująca się po stronie północnej i wschodniej dolina Klucznikowskiego Potoku znajduje się ok. 2 3 metrów poniżej powierzchni zajmowanej przez hotel. Zagrożenie osuwiskowe i zjawiska górnicze Analizowany teren położony jest poza terenami zagrożonymi ruchami masowymi ziemi 2. Również analizowany teren położony jest poza rejonem występowania negatywnych oddziaływań ze strony eksploatacji kopalin GLEBY Gleby analizowanego terenu zostały w całości przekształcone na skutek jego zabudowy i maja charakter antropogeniczny. Nie występuje tu rolnicza przestrzeń produkcyjna. 2.7 ZASOBY NATURALNE W głębokim podłożu analizowanego terenu występuje udokumentowane złoże węgla kamiennego Oświęcim Polanka (ID Midas 1075, złoże rozpoznane szczegółowo). Złoże to nie jest i nie było przedmiotem eksploatacji, na analizowanym terenie nie zostały również ustanowione obszary i tereny górnicze. 2.8 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Na analizowanym terenie znajduje się obiekt usługowy (hotel wraz z restauracją). Hotel zajmuje całość analizowanego terenu. Środowisko przyrodnicze tworzą jedynie niewielkie zieleńce i trawniki. Po stronie północnej i wschodnie znajduje się dolina tzw. Klucznikowskiego Potoku (ciek ten nie posiada oficjalnej nazwy wg KZGW). Ciek ma charakter rowu/kanału komunalnego z widocznymi zanieczyszczeniami wody. Środowisko przyrodnicze doliny cieku tworzą trawiaste zbiorowiska roślinne z pospolitymi gatunkami traw nie dające się bliżej zaklasyfikować, zaznacza się również udział roślinności ruderalnej z wrotyczem, nawłocią i trzcinnikiem piaskowym. Nie stwierdzono na analizowanym terenie, ani w jego pobliżu stanowisk gatunków chronionych ani szczególnie cennych siedlisk przyrodniczych. 2 Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Oświęcim w jego granicach administracyjnych, Werona Sp. z o.o., Katowice, grudzień

7 2.9 OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 ORAZ KORYTARZE EKOLOGICZNE Na analizowanym terenie ani w jego pobliżu nie występują żadne formy ochrony przyrody w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia o ochronie przyrody. Teren ten również nie był proponowany do objęcia ochroną. Teren objęty zmianą planu jest ogrodzony płotem i w żaden sposób nie ma tu możliwości dla migracji zwierząt. Sąsiadująca z terenem dolina Klucznikowskiego Potoku może pełnić funkcję lokalnego korytarza ekologicznego, jego funkcjonowanie jednak jest mocno ograniczone ze względu na brak szerszych powiązań z otoczeniem (na północy zabudowa rejonu ul. Wysokie Brzegi i ul. Cmentarnej, na południu osiedle Chemików, kilka dróg przecinających dolinę m.in. ul. Szpitalna, ul. Dąbrowskiego, Aleja Tysiąclecia, ul. Olszewskiego) KRAJOBRAZ Na analizowanym terenie i w jego pobliżu występuje krajobraz miejski z zabudową usługową, zabudową jednorodzinną i wielorodzinną. Na analizowanym terenie nie występują szczególne walory krajobrazu. W dolinie Klucznikowskiego Potoku znajdują się otwarcia widokowe na osi północ południe, jednak i one nie posiadają szczególnych walorów ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH Na analizowanym terenie nie występują zabytki ani inne obiekty o wartościach kulturowych. 7

8 3. UWARUNKOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNE DO UWZGLĘDNIENIA W PLANOWANIU Analizowany teren w obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2006 r. został zakwalifikowany jako tereny ważniejszych zespołów urządzeń usługowych UU. Na analizowanym terenie obowiązuje już miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwała nr X/138/11 Rady Miasta Oświęcim z dnia 29 czerwca 2011 r. W planie tym ustalone zostało przeznaczenie terenu usługowe (teren1b4u). Kierunki określone w tych dokumentach powinny w dalszym ciągu kształtować sposób użytkowania terenu, gdyż w pełni oddają jego charakter. Analizowany teren winien więc pełnić funkcję usługową. Na analizowanym terenie brak jest terenów, których użytkowanie i zagospodarowanie z uwagi na cechy zasobów środowiska i ich rolę w strukturze przyrodniczej obszaru powinno być podporządkowane potrzebom zapewnienia prawidłowego funkcjonowania środowiska i zachowania różnorodności biologicznej. Z ograniczeń wynikających z konieczności ochrony zasobów środowiska lub występowania uciążliwości i zagrożeń środowiska oraz wskazanie obszarów wymienić należy: występowanie czwartorzędowego poziomu wodonośnego; występowanie doliny Klucznikowskiego Potoku na wschód i północ od granicy analizowanego terenu; występowanie złóż węgla kamiennego Oświęcim - Polanka ;

9 LITERATURA Absalon D. i inni: Mapa sozologiczna w skali 1: Arkusz M C Oświęcim. Przedsiębiorstwo GEPOL. Poznań, Absalon D. i inni: Mapa sozologiczna w skali 1: Arkusz M D Chrzanów. Przedsiębiorstwo GEPOL. Poznań, Absalon D. i inni: Mapa hydrologiczna w skali 1: Arkusz M C Oświęcim. Przedsiębiorstwo GEPOL. Poznań, Absalon D. i inni: Mapa hydrologiczna w skali 1: Arkusz M D Chrzanów. Przedsiębiorstwo GEPOL. Poznań, Gromadzki M., (red.) 2004: Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków, Natura 2000 podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. Gumiński R., Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce, Przegląd Meteorologiczny i Hydrologiczny, Warszawa,1948, Guzik O. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, 1 : , ark. Oświęcim, PIG 1958 Guzik O. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, 1 : , ark. Chrzanów, PIG 1958 Kondracki J., 1998: Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa. Lasoń K.: Mapa Geośrodowiskowa Polski, 1 : , ark. Chrzanów, PIG 2002 Mapa geologiczna Polski 1 : , ark. Kraków. WG, 1980 Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : , ark. M34-63C Oświęcim (970). PIG, MŚ, 1997 Mapa Hydrogeologiczna Polski 1 : , ark. Kraków WG, Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Oświęcim w jego granicach administracyjnych, Werona Sp. z o.o., Katowice, listopad 2007 Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Oświęcim w jego granicach administracyjnych, Werona Sp. z o.o., Katowice, listopad 2011 Program ochrony środowiska gminy Oświęcim, Abrys Sp z o.o., Oświęcim, 2005 wraz z aktualizacją w 2009 r. Różkowski A. [red.], 1997: Mapa warunków występowania, użytkowania, zagrożenia i ochrony zwykłych wód podziemnych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i jego obrzeżenia; 1 : PIG, Warszawa. Skrzypczyk L. [red], 2003: Mapa wstępnej waloryzacji Głównych Zbiorników Wód Podziemnych 1:800000, PIG, Warszawa Strzemińska K, Formowicz R.: Mapa Geośrodowiskowa Polski, 1 : , ark. Oświęcim, PIG