Zespoły zaburzeń świadomości. Część 1. Majaczenie w przebiegu chorób somatycznych
|
|
- Grażyna Mróz
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zespoły zaburzeń świadomości. Część 1. Majaczenie w przebiegu chorób somatycznych lek. med. Maciej Ostrowski Psychiatryczny Oddział Interwencyjny - Szpital Nowowiejski w Warszawie Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus w Warszawie Wybrane stany nagłe w psychiatrii postępowanie interwencyjne. Wśród zespołów zaburzeń świadomości obserwowanych w codziennej praktyce lekarskiej szczególną pozycję zajmuje majaczenie somatogenne (delirium) - groźne i obciążające rokowanie powikłanie wielu ostrych stanów chorobowych. Wystąpienie zaburzeń świadomości stanowi przeważnie objaw głębokich zaburzeń homeostazy ustrojowej, świadczy o załamaniu mechanizmów kompensacyjnych organizmu, a także o neurotoksycznym wpływie stosowanego leczenia lub przyjętej substancji psychoaktywnej. Pacjentów, u których stwierdza się opisane poniżej objawy psychopatologiczne, rozwijające się w związku z ciężkim stanem ogólnym (wynikającym z choroby podstawowej), należy zdiagnozować i intensywnie leczyć, szczególnie gdy objawy pojawiają się nagle i nie można im przypisać innego pochodzenia (np. związku z używaniem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych) lub gdy nie wynikają z naturalnego przebiegu przewlekle postępującego procesu neurodegeneracyjnego (np. majaczenie nałożone na otępienie w chorobie Alzheimera). We wszystkich przypadkach jest to objaw niepokojący i wskazujący na pilną potrzebę diagnostyki oraz korekcji stwierdzanych zaburzeń. Wiele stosowanych w intensywnym leczeniu leków o znanym potencjale cholinolitycznym może powodować epizody zaburzeń świadomości, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku, z zaburzeniami funkcji poznawczych, hospitalizowanych, po zabiegu operacyjnym, z rozpoznaniem choroby nowotworowej, w stanie terminalnym oraz w związku ze stosowaniem polipragmazji. W każdym przypadku mamy do czynienia z uogólnioną dysfunkcją mózgu, niezależnie od czynnika wywołującego lub kilku czynników etiologicznych występujących jednoczasowo. Przyczyny majaczenia somatogennego mogą być różne. Uważa się, że niezależnie od rozpoznanej choroby podstawowej wystąpienie objawów delirium jest zawsze wyrazem globalnego zaburzenia metabolizmu zarówno po stronie substratów (np. hipoksemia, odwodnienie, hipo- i hiperglikemia, hipo- i hipernatremia, hipo- i hiperkalcemia, niedobory witamin), jak i produktów (np. hiperamonemia, hiperbilirubinemia, mocznica, hiperkapnia, kwasica, wolne rodniki). Podkreśla się rolę wpływu ostrych zaburzeń metabolicznych, nagromadzenia toksyn endogennych, niektórych leków oraz wielu trucizn egzogennych na powstawanie dysfunkcji procesów neuroprzekaźnictwa - szczególnie cholinergicznego (ale również dopaminergicznego i serotoninergicznego) w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). Wśród powszechnie występujących przyczyn majaczenia u osób dorosłych wymienia się: odwodnienie, wstrząs różnego pochodzenia z zaburzeniami perfuzji mózgowej, gorączkę, zakażenie, hipoksję, hipo- i hiperglikemię oraz hiponatremię; do rozwinięcia objawów delirium najczęściej dochodzi w następujących typowych sytuacjach: choroby OUN: uraz czaszkowo-mózgowy, krwiak przymózgowy, inne choroby przebiegające ze wzrostem ciśnienia śródczaszkowego, choroby neurodegeneracyjne, udary, pozostałe incydenty naczyniowe w obrębie OUN, encefalopatia wątrobowa, encefalopatia mocznicowa, encefalopatia alkoholowa, encefalopatia dializowanych, encefalopatia hipoksyczna, encefalopatia hipoglikemiczna, encefalopatia nadciśnieniowa, guzy mózgu pierwotne i przerzutowe, zapalenie mózgu o różnej etiologii, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych choroby układu sercowo-naczyniowego i hematologiczne: niewydolność serca, ostre zespoły wieńcowe, zaburzenia rytmu serca, zatorowość płucna, niedokrwistość, hipowolemia, białaczka choroby układu oddechowego: zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), ostre uszkodzenie płuc (ALI), zaostrzenie przewlekłej niewydolności oddechowej, zapalenie płuc, zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), astma oskrzelowa, choroby śródmiąższowe płuc zaburzenia metaboliczne: hipo- i hiperglikemia, hipo- i hipernatremia, hipo- i hiperkalcemia, kwasica metaboliczna, kwasica oddechowa, kwasica cukrzycowa ketonowa, hiperosmolalna nieketonowa śpiączka cukrzycowa wywołana hiperglikemią, niewydolność nerek, mocznica, niewydolność wątroby, hiperamonemia, hiperbilirubinemia, porfiria, ostre zapalenie trzustki,
2 przełomy endokrynologiczne (tarczycowy, nadnerczowy), nadczynność przytarczyc, niedożywienie, niedobory witamin B 1, B 12, PP, K choroby ogólnoustrojowe oraz infekcyjne: zespół uogólnionej reakcji zapalnej (SIRS) w przebiegu zakażeń o różnej etiologii i urazu, sepsa, ciężka sepsa, wstrząs septyczny, niewydolność jednego narządu, zespół dysfunkcji wielu narządów (MODS), zespół niewydolności wielonarządowej (MOF), zaburzenia okresu poresuscytacyjnego (syndrom poresuscytacyjny), zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC), zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS), dur brzuszny, dur osutkowy, grypa, zimnica inne: zatrucia metalami ciężkimi, zatrucie CO, zatrucie rozpuszczalnikami organicznymi, zatrucie fosforoorganicznymi środkami owadobójczymi, nagłe odstawienie leków (np. pochodnych benzodiazepiny), stres psychologiczny u osób z zaburzeniami poznawczymi, zmiana otoczenia u osób z zaburzeniami poznawczymi, fizyczne unieruchomienie, stan po zabiegu operacyjnym, terminalna faza choroby nowotworowej. Wiele powszechnie stosowanych leków cechuje wyraźny potencjał cholinolityczny (powinowactwo w stosunku do receptora muskarynowego M 1 dla acetylocholiny) lub zaburza równowagę pomiędzy stężeniem dopaminy i acetylocholiny w OUN. W trakcie leczenia - szczególnie podczas stosowania wielu leków o potencjale cholinolitycznym - może dojść do rozwinięcia objawów delirium. Leki o klinicznie istotnym potencjale antycholinergicznym aminoglikozydy: tobramycyna, gentamycyna, streptomycyna penicyliny: ampicylina, piperacylina cefalosporyny: cefamandol, cefoksytyna, cefaleksyna linkosamidy: klindamycyna fluorochinolony: ciprofloksacyna glikopeptydy: wankomycyna antybiotyki przeciwgrzybicze: amfoterycyna B leki przeciwwirusowe: acyklowir, gancyklowir leki parasympatykolityczne (alkaloidy tropanowe): atropina, skopolamina, hioscyna diuretyki: furosemid, hydrochlorotiazyd trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne(tlpd): amitryptylina, dezypramina, imipramina, klomipramina, doksepina inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI): paroksetyna glikokortykosteroidy: kortyzon, deksametazon, prednizolon, metyloprednizolon niebenzodiazepinowe leki uspokajające: hydroksyzyna leki przeciwpsychotyczne: klozapina, olanzapina, chlorpromazyna, lewomepromazyna, perfenazyna leki różnych grup stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego: hydralazyna, metylodopa, klonidyna leki przeciwhistaminowe I generacji: klemastyna, difenhydramina, dimenhydrinat, chlorfeniramina, prometazyna leki przeciwpadaczkowe: karbamazepina, okskarbazepina, kwas walproinowy leki z różnych grup stosowane w leczeniu bólu: większość niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), tramadol, chlorowodorek morfiny, buprenorfina, petydyna leki z różnych grup stosowane w leczeniu choroby Parkinsona: biperiden, pridinol, triheksyfenidil, kabergolina, amantadyna inne leki: oksybutynina, procyklidyna, cymetydyna, digoksyna, teofilina, baklofen, disulfiram, cyklosporyna A, takrolimus. Leki o małym lub nieistotnym klinicznie potencjale antycholinergicznym aminoglikozydy: amikacyna penicyliny: pozostałe - poza ampicyliną i piperacyliną leki przeciwdepresyjne: inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI) poza paroksetyną, wenlafasyna, tianeptyna, moklobemid leki przeciwpsychotyczne: haloperydol, rysperydon, kwetiapina
3 inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI): peryndopryl, enalapryl, lizynopryl, cilazapryl leki stosowane w leczeniu bólu: ibuprofen inne leki: ranitydyna, winpocetyna, leki przeciwhistaminowe II generacji, węglan litu. Obraz kliniczny zespołu majaczeniowego Pełnoobjawowe majaczenie zwykle jest poprzedzone fazą objawów prodromalnych, zwanych zespołem predeliryjnym. W tej fazie obserwuje się zazwyczaj zaburzenia rytmu senczuwanie, zaburzenia koncentracji, zwiększoną drażliwość, lęk, niepokój psychoruchowy, nadwrażliwość na bodźce słuchowe i wzrokowe; do tego dołączają się iluzje wzrokowe. Z czasem rozwija się typowy obraz majaczenia, na który składają się: różnej głębokości zaburzenia świadomości z przewagą jej zmącenia zaburzenia funkcji poznawczych: uwagi, pamięci, spostrzegania - występowanie iluzji i omamów wzrokowych, rzadziej doznania pochodzą z innych modalności zmysłowych (najczęściej omamy słuchowe) nierzadko towarzyszące omamom zaburzenia myślenia - urojeniowe interpretacje doznań omamowych (urojenia proste bez tendencji do systematyzacji, urojenia oniryczne, urojenia dziania się ) zaburzenia napędu psychoruchowego (wzmożony lub obniżony), obserwuje się chwiejność nastroju, pacjent przeżywa silne emocje (lęk, dysforia, euforia) kierunek tych zmian jest nieprzewidywalny, mogą zachodzić gwałtownie wyraźna dezorientacja allopsychiczna w siatce czasu, w miejscu i w swojej sytuacji; dezorientacji towarzyszy wzmożona ekspresja oraz brak krytycyzmu wobec sytuacji, w jakiej się w danej chwili znajduje wahania poziomu świadomości o różnym natężeniu w ciągu doby narastają w godzinach wieczornych i nocnych, cofają się w ciągu dnia (charakter falujący) po okresie majaczenia niekiedy sen terminalny, a następnie okres zdrowienia (poprawa w zakresie stanu świadomości, poprawa kontaktu z pacjentem, poprawa w zakresie orientacji, uspokojenie, ustąpienie omamów, odzyskanie krytycyzmu) niekiedy fragmentaryczna niepamięć przebytego epizodu. Stwierdzenie zaburzeń orientacji autopsychicznej (co do własnej osoby) jest zawsze wyrazem bardzo głębokich zaburzeń funkcji OUN i wymaga pilnej diagnostyki oraz leczenia. Wyróżnia się dwie postaci kliniczne majaczenia hipoaktywną (z obniżeniem napędu psychoruchowego, sennością, apatią - np. w ciężkich zaburzeniach metabolicznych, encefalopatii wątrobowej, zatruciu lekami nasennymi i uspokajającymi) i hiperaktywną (z pobudzeniem psychoruchowym, dezorganizacją zachowania, agresją - np. w przebiegu ostrego zespołu cholinolitycznego, majaczenia alkoholowego). W diagnostyce różnicowej majaczenia należy uwzględnić wszystkie pozostałe stany jakościowych (tj. z przewagą głębokiego przymglenia zespół splątania, amentywny lub zwężenia zespół zamroczeniowy, pomroczny) i ilościowych (od senności patologicznej do śpiączki zespół wyłączenia przytomności) zaburzeń świadomości, które towarzyszą chorobom somatycznym lub są wynikiem urazu. Trzeba także uwzględnić występowanie zespołów amnestycznych, otępiennych i psychotycznych o różnej etiologii (szczególnie psychoz powodowanych używaniem alkoholu i odstawieniem go oraz nadużywaniem substancji psychoaktywnych, a także w przebiegu ostrych zatruć ostry zespół antycholinergiczny omówiono w części rozdziału poświęconej niepożądanym stanom nagłym podczas leczenia farmakologicznego zaburzeń psychicznych). Należy również różnicować majaczenie z niedrgawkowym stanem padaczkowym (obecność zmian o charakterze czynności napadowej w zapisie EEG). Leczenie majaczenia Leczenie majaczenia polega na farmakoterapii oraz niefarmakologicznym postępowaniu terapeutycznym. Wybór miejsca leczenia jest zawsze podyktowany stanem somatycznym pacjenta, możliwościami diagnostyki i leczenia określonej choroby podstawowej oraz szansami na zapewnienie choremu opieki wielodyscyplinarnego zespołu leczącego, w tym konsultacji psychiatrycznej. Majaczenie - stan bezpośredniego zagrożenia życia - zawsze stanowi
4 bezwzględne wskazanie do hospitalizacji, nawet wbrew woli pacjenta. Hospitalizacja jest wskazana również w przypadkach pojawienia się zachowań zagrażających bezpośrednio życiu pacjenta albo zdrowiu lub życiu innych osób wówczas uzasadnione jest zastosowanie odpowiednich środków przymusu bezpośredniego. Leczenie majaczenia w przebiegu chorób somatycznych jest wielotorowe i ma na celu poprawę stanu świadomości oraz uspokojenie pacjenta. Należy prowadzić intensywną diagnostykę różnicową możliwych przyczyn choroby oraz korekcję stwierdzanych zaburzeń, m.in. gospodarki wodnoelektrolitowej czy zaburzeń metabolicznych, zwalczanie hipoksji, zakażeń, kompensację wydolności krążenia, wykonanie niezbędnego zabiegu operacyjnego itd. Warto dokonać przeglądu podawanych pacjentowi leków w celu wykluczenia charakteru jatrogennego obserwowanych zaburzeń, szczególnie gdy pojawią się już w trakcie leczenia i nie ustępują wraz ze stabilizacją stanu somatycznego. Przy doborze leczenia nie należy w miarę możliwości stosować leków o wysokim potencjale cholinolitycznym, szczególnie w politerapii. Pacjent wymaga oceny stanu świadomości (punktacja w skali śpiączki Glasgow), monitorowania podstawowych parametrów fizjologicznych (ciśnienie tętnicze, częstość tętna, ciepłota ciała, saturacja krwi tętniczej tlenem, EKG, diureza, bilans płynów), morfologii krwi obwodowej, a także parametrów biochemicznych (m.in. stężenie sodu, potasu, magnezu, wapnia, glukozy, mocznika, kreatyniny, amoniaku, mleczanów), wykładników stanu zapalnego, równowagi kwasowo-zasadowej, układu krzepnięcia, aktywności enzymów specyficznych narządowo, hormonów (tarczycy, przytarczyc, kory nadnerczy), stężenia leków (np. immunosupresyjnych, przeciwpadaczkowych, pochodnych benzodiazepiny, przeciwdepresyjnych, teofiliny), stężenia substancji toksycznych i psychoaktywnych oraz alkoholu. Oprócz tego należy obserwować zachowanie pacjenta pod kątem dodatkowego zagrożenia, jakie stanowi narastające pobudzenie psychoruchowe i wynikające z niego zachowania niebezpieczne i agresja. Pozwoli to w porę zabezpieczyć pacjenta i jego otoczenie przed negatywnymi następstwami takich zachowań (np. istotne znaczenie ma możliwość zastosowania środków przymusu bezpośredniego w formie izolacji lub unieruchomienia). Do prostych, niefarmakologicznych form oddziaływań leczniczych należą przede wszystkim: zapewnienie pacjentowi spokoju poprzez umieszczenie go w miarę możliwości w pomieszczeniu odizolowanym od nadmiaru bodźców dezorientujących, podawanie częstych komunikatów pozwalających na poprawę orientacji, dotyczących bieżącej daty, pory dnia, godziny, umieszczenie zegara w sali pacjenta, unikanie częstych, nieuzasadnionych zmian w jego otoczeniu, zapewnienie kontaktu z osobami, które pacjent zna i akceptuje ich obecność. Komunikaty skierowane do pacjenta powinny być możliwie proste, podawane w zdecydowany sposób. Dopóki pacjent żywo majaczy, należy unikać nadmiernej, niepotrzebnej konfrontacji jego przeżyć z otaczającą rzeczywistością. W celu ograniczenia wpływu zaburzeń ostrości wzroku i słuchu pacjent powinien bezpiecznie korzystać ze swoich okularów korekcyjnych oraz aparatów słuchowych ogranicza to deprywację sensoryczną i ułatwia orientowanie się oraz rozumienie otaczającej rzeczywistości. W postępowaniu farmakologicznym lekiem z wyboru jest haloperydol, podawany w celu poprawy stanu świadomości, uspokojenia pacjenta oraz redukcji objawów wytwórczych przez niego przeżywanych. Lek jest dostępny w postaci przeznaczonej do podawania doustnego (płyn 0,2% = 2 mg/ml = 2 mg/20 kropli = 0,1mg/1 kropla, tabletki 1 mg lub 5 mg) oraz pozajelitowego (ampułki 5 mg/ml). Istnieje możliwość terapii sekwencyjnej zamiany postaci leku z podawanego pozajelitowo na równoważne dawki leku w formie doustnej. W powyższym wskazaniu lek zazwyczaj podaje się w dawce dobowej do 2 mg/24 h w 3 dawkach podzielonych; ze względu na wygodę dawkowania i podania preferuje się krople doustne. Jeżeli pacjent nie współpracuje przy leczeniu, a jego stan psychiczny wymaga szybkiego uspokojenia, lek należy podać we wstrzyknięciu domięśniowym, a w razie przeciwwskazań (np. podane leczenie fibrynolityczne) wyjątkowo można podać lek we wlewie dożylnym (o ile dysponuje się preparatem zarejestrowanym do podawania i.v.); częściej lek jest w takich przypadkach podawany przez zgłębnik do żołądka lub doustnie po uprzednim uspokojeniu pacjenta. Leczenie należy rozpoczynać od małych dawek (0,5 mg/dawkę), a następnie, w zależności od odpowiedzi na leczenie i stanu klinicznego pacjenta, stopniowo zwiększać do dawki dobowej 2 3 mg/24 h. Ponieważ majaczenie jest zazwyczaj psychozą krótkotrwałą i przemijającą, wraz z poprawą stanu somatycznego pacjenta oraz ustąpieniem czynników etiologicznych (wyleczenie pacjenta, możliwość odstawienia stosowanych uprzednio leków) należy próbować odstawić lek i obserwować, czy objawy nie nawracają. Po przebytym majaczeniu somatogennym nie ma konieczności stosowania leczenia podtrzymującego lekiem przeciwpsychotycznym. Jeżeli u pacjenta występują nawracające epizody zaburzeń świadomości w przebiegu przewlekłych chorób somatycznych, których nie można leczyć przyczynowo, a stan pacjenta nie pozwala na lepszą kontrolę obserwowanych zaburzeń (np.
5 w przewlekłej niewydolności oddechowej, przewlekłej niewydolności serca, guzach mózgu, nowotworach, otępieniach), wówczas należy kontynuować podawanie haloperydolu w najmniejszych skutecznych dawkach w leczeniu podtrzymującym. Jeżeli leczenie haloperydolem jest przeciwwskazane lub pacjent nie toleruje leczenia, dobre efekty obserwuje się przy podawaniu rysperydonu w przeciętnej dawce dobowej 0,5 2 mg/24 h doustnie lub podjęzykowo (1 dawka dziennie) oraz kwetiapiny mg/24 h (w 2 3 dawkach podzielonych) leki te nie są dostępne w postaciach do iniekcji służących do szybkiego opanowania objawów; rysperydon dodatkowo jest dostępny w postaci płynnej w stężeniu 1 mg/ml i jako tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej. Należy unikać podawania pacjentowi pochodnych benzodiazepiny, o ile nie ma bezwzględnych wskazań (np. napady drgawkowe).
Alkoholowy zespół abstynencyjny. i psychozy alkoholowe. - rozpoznawanie i postępowanie
Alkoholowy zespół abstynencyjny i psychozy alkoholowe - rozpoznawanie i postępowanie Prof. dr hab. Marcin Wojnar ALKOHOLOWY ZESPÓŁ ABSTYNENCYJNY (AZA) F10.3 (ICD-10) Zespół objawów pojawiających się wskutek
Bardziej szczegółowoKonferencja SAMOLECZENIE A EDUKACJA ZDROWOTNA, POLITYKA ZDROWOTNA, ETYKA Kraków, 20.04.2009 r.
Piotr Burda Biuro In formacji T oksykologicznej Szpital Praski Warszawa Konferencja SAMOLECZENIE A EDUKACJA ZDROWOTNA, POLITYKA ZDROWOTNA, ETYKA Kraków, 20.04.2009 r. - Obejmuje stosowanie przez pacjenta
Bardziej szczegółowoJakie czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia majaczenia?
27 MICHELLE IZMERLY MAJACZENIE ETIOLOGIA Co to jest majaczenie? Majaczenie, niekiedy nazywane toksyczną encefalopatią metaboliczną, jest ostrym stanem splątania o nagłym początku. Właśnie stwierdzenie
Bardziej szczegółowoZaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
17 Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej Tabela 17.1. Ocena stopnia zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej ph krwi tętniczej Równowaga kwasowo-zasadowa Stężenie jonu wodorowego (nmol/l) < 7,2 Ciężka kwasica
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów
Aneks III Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów Uwaga: Zmiany wprowadzone w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów są efektem przeprowadzenia procedury przekazania
Bardziej szczegółowoZalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Postępowanie w stanach nagłych: I II III IV Hipoglikemia Cukrzycowa kwasica ketonowa
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Rok akademicki 2017/2018 - Semestr V Środa 15:45 17:15 ul. Medyczna 9, sala A
Bardziej szczegółowoCIBA-GEIGY Sintrom 4
CIBA-GEIGY Sintrom 4 Sintrom 4 Substancja czynna: 3-[a-(4-nitrofenylo-)-0- -acetyloetylo]-4-hydroksykumaryna /=acenocoumarol/. Tabletki 4 mg. Sintrom działa szybko i jest wydalany w krótkim okresie czasu.
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja Rok akademicki 2018/2019 - Semestr V Środa 16:15 17:45 ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący:
Bardziej szczegółowoPodstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych
Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Instytucjonalizacja i wykluczenia. i zapomnienie Metody leczenia 1. Biologiczne - farmakologiczne - niefarmakologiczne - neurochirurgiczne 2. Psychologiczne
Bardziej szczegółowoZadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
Podnoszenie kompetencji kadr medycznych uczestniczących w realizacji profilaktycznej opieki psychiatrycznej, w tym wczesnego wykrywania objawów zaburzeń psychicznych KONSPEKT ZAJĘĆ szczegółowy przebieg
Bardziej szczegółowoPadaczka u osób w podeszłym wieku
Padaczka u osób w podeszłym wieku W ostatnich latach obserwuje się wzrost przypadków padaczki u osób starszych zarówno w krajach Europy, jak i Ameryki Północnej co wynika ze starzenia się społeczeństwa
Bardziej szczegółowoZespoły neurodegeneracyjne. Dr n. med. Marcin Wełnicki III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii II WL Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Zespoły neurodegeneracyjne Dr n. med. Marcin Wełnicki III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii II WL Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Neurodegeneracja Choroby przewlekłe, postępujące, prowadzące
Bardziej szczegółowoLp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi
Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu.
Aneks I Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.
Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia
Bardziej szczegółowoAktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę.
Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę. Aneks III Poprawki do odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)
Bardziej szczegółowoTEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO
TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO 2016-2017 WYKŁAD NR 1 6. X. 2016 I Wprowadzenie do patofizjologii 1. Pojęcia: zdrowie, choroba, etiologia, patogeneza, symptomatologia 2. Etapy i klasyfikacja
Bardziej szczegółowoZaburzenia zachowania czy zaburzenia świadomości
Zaburzenia zachowania czy zaburzenia świadomości Tomasz Gabryelewicz 19 lis 2016 Zakopane Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego, PAN Warszawa Termin majaczenie wg. The Merck
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Może wyniknąć potrzeba dokonania kolejnych aktualizacji Charakterystyki Produktu Leczniczego i
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV
Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV Przedmiot: Podstawy farmakologii i farmakoterapii żywieniowej oraz interakcji leków z żywnością Wykłady (5 wykładów, każdy
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W
Bardziej szczegółowo6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej
6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Środa 15.45-17.15, ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący: 05.10.16 Omówienie
Bardziej szczegółowoLECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego
Bardziej szczegółowoFARMAKOLOGIA Z FARMAKODYNAMIKĄ - ROK IV
FARMAKOLOGIA Z FARMAKODYNAMIKĄ - ROK IV 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: Zakład Farmakodynamiki 2. Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Włodzimierz Buczko 3. Osoba odpowiedzialna
Bardziej szczegółowoNitraty -nitrogliceryna
Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,
Bardziej szczegółowoStany nagłe. Andrzej Wakarow Dariusz Maciej Myszka
Stany nagłe Andrzej Wakarow Dariusz Maciej Myszka Definicja Zachowanie pacjenta, które ze względu na swą niezwykłość, niezrozumiałość, niedostosowanie, gwałtowny charakter może stwarzać zagrożenie Kontakt
Bardziej szczegółowoPoziom i. studiów. Punkty ECTS
WYDZIAŁ LEKARSKI II Poziom i Nazwa kierunku Lekarski tryb studiów Nazwa Jednostka realizująca, wydział Fizjologia kliniczna- Patofizjologia Punkty ECTS 3 Katedra i Zakład Patofizjologii Wydział Lekarski
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA. MINIRIN Melt (Desmopressinum) 60 mikrogramów 120 mikrogramów 240 mikrogramów Liofilizat doustny
ULOTKA DLA PACJENTA Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty,
Bardziej szczegółowoMarcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoZaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych
Zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych Arkadiusz Jasek Klinika Psychiatrii Młodzieżowej Uniwersytet Medyczny w Łodzi Zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych Medycyna psychosomatyczna -dziedzina
Bardziej szczegółowoFluorochinolony i ryzyko wydłużenia odstępu QT. <X>: gemifloksacyna i moksyfloksacyna [+ sparfloksacyna, grepaflkosacyna, gatyfloksacyna]
Fluorochinolony i ryzyko wydłużenia odstępu QT : gemifloksacyna i moksyfloksacyna [+ sparfloksacyna, grepaflkosacyna, gatyfloksacyna] CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 4.3 Przeciwwskazania Zarówno
Bardziej szczegółowoNoworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego
Noworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego Marcin Kalisiak Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Kierownik Kliniki: prof. Ewa Helwich 1 Plan prezentacji co to
Bardziej szczegółowoZasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii
Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Merandex, 10 mg, tabletki powlekane Merandex, 20mg, tabletki powlekane
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Merandex, 10 mg, tabletki powlekane Merandex, 20mg, tabletki powlekane (Memantini hydrochloridum) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
Bardziej szczegółowoElicea, 5 mg, tabletki powlekane Elicea, 10 mg, tabletki powlekane Elicea, 20 mg, tabletki powlekane Escitalopramum
Elicea, 5 mg, tabletki powlekane Elicea, 10 mg, tabletki powlekane Elicea, 20 mg, tabletki powlekane Escitalopramum wiera ona - - - - lub farmaceucie. Patrz punkt 4. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1. Lek Elicea zawiera
Bardziej szczegółowoSamokształcenie (Sk) Zajęcia praktyczne (W) (Ć) (L) (S) (Zp) laboratoryjne III 30 35 15 3
Kod przedmiotu: IOZRM-L-3k18-2012-S Pozycja planu: B18 1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane Nazwa przedmiotu Kierunek studiów Poziom studiów Profil studiów Forma studiów Specjalność - Jednostka
Bardziej szczegółowoJAKOŚCIOWE ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI W WIEKU PODESZŁYM
JAKOŚCIOWE ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI W WIEKU PODESZŁYM ilościowe senność sopor śpiączka Rodzaje zaburzeń świadomości jakościowe przymglenie proste zespoły majaczeniowe zespoły zamroczeniowe zespoły zamroczeniowo-majaczeniowe
Bardziej szczegółowoAneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta
Aneks III Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Uwaga: Charakterystyka Produktu Leczniczego i Ulotka dla pacjenta są wynikiem zakończenia procedury
Bardziej szczegółowoAnna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała
Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.
Bardziej szczegółowoCewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek
Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. Marian Klinger Cewkowo-śródmiąższowe
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Minirin, 4 mikrogramy/ml roztwór do wstrzykiwań Desmopressini acetas Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. Należy zachować tę ulotkę,
Bardziej szczegółowoGlikokortykosterydy Okołodobowy rytm uwalniania kortyzolu
Kortyzol w osoczu [ng/ml] 2015-03-12 Glikokortykosterydy Okołodobowy rytm uwalniania kortyzolu 400 200 0 24 8 16 24 Pora doby 1 Dawkowanie GKS 1 dawka rano (GKS długo działające) 2 lub 3 dawki GKS krótko
Bardziej szczegółowoWybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński
Wybrane zaburzenia lękowe Tomasz Tafliński Cel prezentacji Przedstawienie najważniejszych objawów oraz rekomendacji klinicznych dotyczących rozpoznawania i leczenia: Uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD)
Bardziej szczegółowoHipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko
Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32.a. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE
Bardziej szczegółowoPodsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL, 5 mg, tabletki. Vinpocetinum
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VICEBROL, 5 mg, tabletki Vinpocetinum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc
Bardziej szczegółowoAneks II. Wnioski naukowe
Aneks II Wnioski naukowe 16 Wnioski naukowe Haldol, który zawiera substancję czynną haloperydol, jest lekiem przeciwpsychotycznym należącym do grupy pochodnych butyrofenonu. Jest silnym antagonistą ośrodkowych
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 grudnia 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 269 15687 Poz. 1597 1597 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych Na
Bardziej szczegółowoKonieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii
Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii dr hab. Anna Machoy-Mokrzyńska, prof. PUM Katedra Farmakologii Regionalny Ośrodek Monitorujący Działania Niepożądane
Bardziej szczegółowoI. PODSTAWY TEORETYCZNE WSPÓŁCZESNEJ PSYCHIATRII, PSYCHOPATOLOGII I DIAGNOSTYKI PSYCHIATRYCZNEJ... 15
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA Janusz Heitzman........................ 5 I. PODSTAWY TEORETYCZNE WSPÓŁCZESNEJ PSYCHIATRII, PSYCHOPATOLOGII I DIAGNOSTYKI PSYCHIATRYCZNEJ... 15 1. ETIOLOGIA, PATOGENEZA I EPIDEMIOLOGIA
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta TRANXENE 20, 20 mg, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań Dikalii clorazepas Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę
Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla Pacjenta
Uwaga: Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla Pacjenta Ta Charakterystyka Produktu Leczniczego, oznakowanie opakowań i ulotka dla pacjenta jest wynikiem
Bardziej szczegółowo-Ulotka dla pacjenta-
-Ulotka dla pacjenta- Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. - Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty,
Bardziej szczegółowoLECZENIE RAKA NERKI (ICD-10 C 64)
Załącznik B.10. LECZENIE RAKA NERKI (ICD-10 C 64) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PROGRAMU 1 2 3 1. Leczenie
Bardziej szczegółowoLECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia rozsianego oparte na kryteriach
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowoANEKS III ODPOWIEDNIE CZĘŚCI CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTKI DLA PACJENTA
ANEKS III ODPOWIEDNIE CZĘŚCI CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTKI DLA PACJENTA Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem
Bardziej szczegółowoLECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) wiek od 12 roku życia; 2) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia
Bardziej szczegółowoANEKS III POPRAWKA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTKI DLA PACJENTA
ANEKS III POPRAWKA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTKI DLA PACJENTA 1 POPRAWKI DO WSTAWIENIA W ODPOWIEDNIE CZĘŚCI CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ZAWIERAJĄCEGO MOKSYFLOKSACYNĘ poprawki
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL FORTE; 10 mg, tabletki Vinpocetinum
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VICEBROL FORTE; 10 mg, tabletki Vinpocetinum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby
Bardziej szczegółowoPatologia - opis przedmiotu
Patologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Patologia Kod przedmiotu 12.0-WP-PielP-PATO-Sk-S14_pNadGenOYUQZ Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Pielęgniarstwo Profil praktyczny
Bardziej szczegółowoNowe standardy AP A leczenia w schizofrenii
FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 99, 3, 5~ Małgorzata Rzewuska Nowe standardy AP A leczenia w schizofrenii Samodzielna Pracownia Farmakoterapii Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
Bardziej szczegółowoLECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 492 Poz. 66 Załącznik B.3. LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie adjuwantowe
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO TRANXENE 10 mg kapsułki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ 1 kapsułka zawiera 10 mg klorazepatu soli dwupotasowej
Bardziej szczegółowoLECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) ŚWIADCZENIOBIORCY 1.Kryteria kwalifikacji 1.1 Leczenia interferonem beta: 1) wiek od 12 roku życia; 2) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia
Bardziej szczegółowoLeczenie bezdechu i chrapania
Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Cavinton, 5 mg/ml, koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji (Vinpocetinum)
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Cavinton, 5 mg/ml, koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji (Vinpocetinum) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,
Bardziej szczegółowoLECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) ŚWIADCZENIOBIORCY 1.Kryteria kwalifikacji 1.1 Leczenia interferonem beta: 1) wiek od 12 roku życia; 2) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Merandex, 10 mg, tabletki powlekane Merandex, 20 mg, tabletki powlekane
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Merandex, 10 mg, tabletki powlekane Merandex, 20 mg, tabletki powlekane Memantini hydrochloridum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
Bardziej szczegółowoZalecenia w sprawie stosowania leków przeciwpsychotycznych II generacji. Treatment recommendations for the use of II generation antipsychotics
FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 2007, 4, 207 213 Zalecenia w sprawie stosowania leków przeciwpsychotycznych II generacji Treatment recommendations for the use of II generation antipsychotics
Bardziej szczegółowoLECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 589 Poz. 86 Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie
Bardziej szczegółowoSTAN PADACZKOWY. postępowanie
STAN PADACZKOWY postępowanie O Wytyczne EFNS dotyczące leczenia stanu padaczkowego u dorosłych 2010; Meierkord H., Boon P., Engelsen B., Shorvon S., Tinuper P., Holtkamp M. O Stany nagłe wydanie 2, red.:
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 269 15678 Poz. 1593 1593 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych Na podstawie
Bardziej szczegółowoDelirium dlaczego nie rozpoznajemy i źle leczymy?
Delirium dlaczego nie rozpoznajemy i źle leczymy? Tomasz Gabryelewicz 2018 Sopot Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego, PAN Warszawa Najczęstsze przyczyny ostrych zaburzeń
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Toramide, 2,5 mg, tabletki Toramide, 5 mg, tabletki Toramide, 10 mg, tabletki.
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Toramide, 2,5 mg, tabletki Toramide, 5 mg, tabletki Toramide, 10 mg, tabletki Torasemidum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
Bardziej szczegółowoPraktyczne wskazówki jak leczyć depresję.
Praktyczne wskazówki jak leczyć depresję. dr n. med. Anna Antosik-Wójcińska Oddział Chorób Afektywnych II Klinika Psychiatryczna Instytut Psychiatrii i Neurologii Czym jest epizod dużej depresji: definicja
Bardziej szczegółowoSpis treści REKOMENDACJE POSTĘPOWANIA W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM
Spis treści Wstęp.................................................................................?? Rozdział 1. Badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta.............................?? Rozdział 2. Farmakologia
Bardziej szczegółowoLECZENIE BÓLU OPARZENIOWEGO U DZIECI
LECZENIE BÓLU OPARZENIOWEGO U DZIECI Krzysztof Kobylarz, Iwona Szlachta-Jezioro, Ma³gorzata Maciejowska-Sata³a 15 Ból jest sta³ym objawem choroby oparzeniowej. Leczenie go u dzieci jest zadaniem niezwykle
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoWIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Cavinton, 5 mg/ml, koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji.
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Cavinton, 5 mg/ml, koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji (Vinpocetinum) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Memolek, 5 mg, 10 mg, 15 mg, 20 mg, tabletki powlekane zestaw do rozpoczynania leczenia
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Memolek, 5 mg, 10 mg, 15 mg, 20 mg, tabletki powlekane zestaw do rozpoczynania leczenia Memantini hydrochloridum
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowoTEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA
TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA 2017-2018 Prof. dr hab. med. Jolanta Jaworek Środa 14.00-16.30 WYKŁAD NR 1-25.X.2017 1. Niewydolność krążenia pochodzenia sercowego: definicja, epidemiologia,
Bardziej szczegółowoMechanizmy utraty ciepła
HIPOTERMIA Mechanizmy utraty ciepła Promieniowanie 55-65 % Parowanie - oddychanie 20-30 % Konwekcja 12-15% na wietrze Kondukcja 5 razy w mokrym ubraniu, 25-30 x w zimnej wodzie Hipotermia Spadek temperatury
Bardziej szczegółowoRodzaje zaburzeń psychicznych
Choroby psychiczne i rodzaje zaburzeń psychicznych Rodzaje zaburzeń psychicznych Do typowych zaburzeń psychicznych należą: zaburzenia związane ze stresem, zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia lękowe, zaburzenia
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem A. Leczenie sildenafilem pacjentów
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W
Bardziej szczegółowo