MIKROSTRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE TWORZYW Z WĘGLIKA KRZEMU
|
|
- Radosław Socha
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 CERAMIKA/CERAMICS vol. 96, 2006 PAPERS OF THE COMMISSlON ON CERAMIC SCIENCE, POLISH CERAMIC BULLETIN POLISH ACADEMY OF SCIENCES-KRAKÓW DIVISION, POLISH CERAMI C SOCIETY ISSN , ISBN MIKROSTRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE TWORZYW Z WĘGLIKA KRZEMU AGNIESZKA GUBERNAT, LUDOSŁAW STOBIERSKI, G RZEGORZ GRABOWSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Ceramiki Specjalnej, al. Mickiewicza 30, Kraków; gubernat@uci.agh.edu.pl MICROSTRUCTURE AND MECHANICAL PROPERTfES OF SIC MA TERIALS Abstract To obtain a dense silieon carbide materials it is required to use the sintering activators, such as: boron and carbon or oxide additions, and which role is activation o f densification process. The additives modify also the microstructure of sinters, where properties of the created materials depend on the type of microstructure. The results of measurements madeon silieon carbide sintering, with activators: l) 0,5% boron+ l-10% carbon; 2) 5-20% Ah0 3 +Y and 3) lo% Al Y Mg0, were presented in the work. lt was found that rightly chosen type and activating agents composition allow to obtain materials with an increase in bending strength and fracture toughness. l. Wprowadzenie Od wielu lat, wśród tworzyw ceramiki węglikowej szerokim zainteresowaniem cieszą się materiały wykonane z węglika krzemu. Materiały te charakteryzują się wieloma cennymi właściwościami, wśród których można wymienić: niską gęstość, bardzo wysoką twardość, bardzo dobrą odporność na korozję i erozję, wysoką odporność termiczną. O tych jak i o innych właściwościach fizykochemicznych SiC decyduje silne kowalencyjno-jonowe wiązanie występujące pomiędzy atomami krzemu i węgla. Silne kowalencyjno-jonowe wiązanie przyczynia się również do niskich współczynników dyfuzji własnej krzemu i węgla w strukturze SiC, co w połączeniu z wysokimi prężnościami parcjalnymi produktów rozkładu termicznego SiC, utrudnia uzyskanie gęstych spieków z czystego węglika krzemu. Dopiero wprowadzenie do proszku SiC odpowiednich pierwiastków lub związków chemicznych, aktywujących proces zagęszczania, pozwala otrzymać gęste spieki SiC. Do najczęściej stosowanych aktywatorów spiekania należą: l. Bor i węgiel [l]. Sugeruje się, że rolą węgla jest odtlenienie układu i wiązanie produktów rozkładu termicznego SiC, zaś rolą boru jest aktywowanie mechanizmów transportu masy wiodących do uzyskania gęstych, jednofazowych
2 206 A. GUBERNAT, L. STOBIERSKJ, G. GRABOWSKI spieków [2]. 2. Dodatki tlenkowe np. Ah03; Ah03+Y203; Ah03+Y203+MgO [3-5]. W tym przypadku uważa się, że w wyniku reakcji pomiędzy dodatkami tlenkowymi i pasywacyjną warstwą Si02 powstają aktywujące proces zagęszczania reaktywne fazy ciekłe. Wytworzone gęste materiały sąjednak wielofazowe. Na drodze spiekania pod ciśnieniem jak i spiekania bezciśnieniowego można wytworzyć, stosując obydwa rodzaje aktywatorów, gęste tworzywa, które różni zarówno mikrostruktura jak i właściwości mechaniczne. Stosując standardowe ilości boru (0,2-0,5%) i węgla (3-4%) wytwarza się jednofazowe spieki o drobnych, izometrycznych ziarnach, których wytrzymałość na zginanie wynosi od MPa, zaś odporność na kruche pękanie zawiera się w granicach 2-4 MPa m 0 ' 5 Mikrostruktura i właściwości mechaniczne spieków SiC aktywowanych dodatkami tlenkowymi zależą od rodzaju i ilości dodatków. Stosowanie tlenkowych aktywatorów spiekania prowadzi do otrzymania tworzyw o większej wytrzymałości na zginanie (do 900MPa) i większej odporności na kruche pękanie (do 8 MPa m 0 ' 5 ) [6, 7]. Przyczyna tak znacznego zwiększenia zarówno wytrzymałości jak i odporności na kruche pękanie leży w zmianie charakteru zniszczenia z wskrośziarnowego spieków jednofazowych na międzyziarnowe w spiekach wielofazowych. W pracy przedstawiono badania nad wpływem aktywatorów spiekania na właściwości mechaniczne tworzyw SiC. Jako aktywatory spiekania zastosowano 0,5% dodatku boru i 1-10% dodatku węgla oraz dodatki tlenkowe o różnej ilości i różnym składzie pochodzące z układów: Ah03-Y20 3 i Ah03-Y20 3-Mg0. 2. Preparatyka i metodyka badań Rodzaj, skład i ilość aktywatorów spiekania węglika krzemu jak również zastosowaną technikę homogenizacji mieszanin wyjściowych zebrano w Tabeli l. Do sporządzenia mieszanin wyjściowych zastosowano proszki o submikronowym uziarnieniu i wysokiej czystości chemicznej. Użyto następujących proszków: l) a-sic (Starek UF-15); 2) boru amorficznego (nr kat. Fiuka 15580); 3) żywicy fenolowo-formaldehydowej "Nowolak", która po pirolizie pozostawia 50% swej masy w postaci węgla; 4) tlenku glinu (nr kat. Sigma-A/drich 26,774-0); 5) tlenku itru (nr kat. Sigma-A/drich 20,516-8) i 6) tlenku magnezu (Reachim). Granulaty spiekano pod ciśnieniem 25 MPa, w matrycy grafitowej. Temperatury spiekania i czasy wygrzewania dla poszczególnych mieszanin wyjściowych podano w Tabeli l. Uzyskane materiały poddano badaniom: gęstości pozomej (metodą hydrostatyczną), modułu Younga (metodą ultradźwiękową), wytrzymałości na zginanie (metodą trójpunktową), odporności na kruche pękanie (metodą trójpunktowego zginania belek z karbem i metodą wgłębnikową), twardości (metodą Knoopa), oraz obserwacjom mikrostruktury (mikroskop skaningowy i mikroskop transmisyjny). Skład fazowy próbek określano metodą rentgenowską (XRD), zaś skład pierwiastkowy posługując się mikroanalizatorem rentgenowskim (EDS). Wykonano również mapy
3 Mikrostruktura i wlaściwości mechaniczne tworzyw z węglika krzemu 207 rozkładu naprężeń cieplnych w badanych materiałach w oparciu o program komputerowy ProMechanica. Dane służące do obliczeń stanu naprężeń cieplnych w spiekach zebrano w Tabeli 2. Tabela l. Rodzaj, skład i ilość aktywatorów spiekania węglika krzemu oraz zastosowane techniki homogenizacji mieszanin wyjściowych Rodzaj aktywatorów bor i węgiel tlenek glinu i tlenek itru Skład aktywatorów [%wag.] - Ilość aktywatorów [%wag.] Rodzaj i czas homogenizacji 0,5%B; Młynek 1-10% c kulowy 12h 2150 C/0,5h Al203:Y203=60:40 (eutektyka o temp. lo; 15 i 20% l900 C/lh topnienia 1760-l8l0 C) Temperatura spiekania/ czas wygrzewania Al203:Y203=40:60 tlenek glinu młynek (skład Y AG-u o temp. 15; 20% i tlenek itru obrotowotopnienia C) wibracyjny 1950 C/lh tlenek glinu, Al203:Y203:MgO= 5h 42:44:14 tlenek itru (obszar eutektyczny o 10% i tlenek temp. topnienia magnezu 1750 C) l850 C/0,5h Tabela 2. Dane służące do obliczeń stanu naprężeń cieplnych w spiekach Materiał Gęstość [g/cm 3 ] Moduł Younga E [GPa] W spółczynnik liniowej rozszerzalności cieplnej a. [1/deg.] SiC 3, " 6 grafit 2-2,25 oś c - 30; oś a - l 000 oś c ; oś a granat itrowo-glinowy Y3Als012 4, Wyniki pomiarów Na Rys. l przedstawiono wyniki pomiarów gęstości względnej spieków SiC aktywowanych dodatkiem węgla od l do l 0%, przy stałym dodatku boru wynoszącym 0,5%. Wyniki pomiarów gęstości względnej i składu fazowego spieków aktywowanych różnymi dodatkami tlenkowymi zaprezentowano w Tabeli 3.
4 208 A. GUBERNAT, L. STOBIERSKI, G. GRABOWSKI... ~ e ftl r:: 'CI Ql' 96 i :b! o 93. t; Ql' Ol 90 o Dfo wag. węgla Rys. l. Gęstość względna spieków węglika krzemu w funkcji dodatku węgla Tabela 3. Gęstość względna i skład fazowy spieków aktywowanych różnymi dodatkami tlenkowymi Ilość Gęstość Skład dodatków [%wag.] Gęstość dodatków teoretyczna względna Skład fazowy [%wag.] AhOJ Y203 M go [g/cm 3 ] [%] ,30 93±0, ,34 92±0,2 6H-SiC, 4H-SiC, Al203, AhY409 (YAM) 6H-SiC, 4H-SiC, Ah03, AlsY30 12 (YAG) 6H-SiC, 4H-SiC, Al203, ,39 92±0,2 Al 5 Y3012 (YAG); C (grafit) ,36 95±0, ,41 95±0,4 6H-SiC, 4H-SiC, AlsY3012 (YAG) 6H-SiC, 4H-SiC, Al 5 Y30 12 (YAG) 6H-SiC, 4H-SiC, ,29 95±0,3 MgAl204, Al 5 Y301 2 (YAG) Rysunek 2 przedstawia ewolucję mikrostruktury spieków SiC wywołaną zróżnicowanym dodatkiem węgla. Pod mikrofotografiami SEM, zebranymi na Rys. 2 podano wartości średniej ekwiwalentnej średnicy ziaren d 2 i współczynnika kształtu F. Na Rysunku 3 uwidoczniono mikrostruktury materiałów spiekanych z dodatkami tlenkowymi. Na kolejnym Rys. 4 widnieją wyniki analizy EDS wytrąceń w spiekach zawierających aktywatory bor i węgiel (Rys. 4a) oraz aktywatory tlenkowe (Rys. 4b ). W Tabeli 4 przedstawiono wyniki badań modułu Y ounga i twardości K.noopa, natomiast na Rys. 5 wyniki pomiarów wytrzymałości na zginanie i odporności na kruche pękanie dla spieków SiC aktywowanych borem i węglem. Dla spieków aktywowanych różnymi dodatkami tlenkowymi w/w właściwości zebrano w Tabeli 5. Mapy rozkładu naprężeń cieplnych w materiałach SiC spiekanych z aktywatorami
5 Mikrostruktura i właściwości mechaniczne tworzyw z węglika krzemu 209 tlenkowymi przedstawiono na Rys. 6, zaś mapy rozkładu naprężeń cieplnych wokół pojedynczego, różnie zorientowanego wtrącenia pirografitu zilustrowano na Rys. 7. Rys. 2. d2=1,64±0,01 [J.Lm] F=1,40±0,01 d2=1,41±0,01 [J.Lm] F=1,38±0,01 Ewolucja mikrostruktury spieków SiC wywołana zmiennym dodatkiem węgla (SEM). Tabela 4. Moduł Younga i twardość Knoopa spieków SiC aktywowanych borem i węglem Moduł Younga E [GPa] Twardość Knoopa HK [GPa] (nacisk 5N) l 425±5,4 23,6±3, ±9,7 26,7±2, ±3,6 25,3±2, ±4,8 26,8±4, ±4,8 25,4±3, ±1 9,3 20,9±0, ±62,2 18,8±0,6 lo 311±57,7 15,0±1,3 %węgla Tabela 5. Właściwości mechaniczne i sprężyste spieków SiC aktywowanych dodatkami tlenkowymi Ilość dodatków [%wag.] Odporność na kruche Twardość pękanie [MPa m 05 ] Knoopa Wytrzymałość Moduł [GPa] nazginanie met. (nacisk [MPa] wgłębni- 5N) kowa met. trójpkt zginania belek z karbem Younga [GPa] lo 20,0±1,5 455,23±56,19 5,90±0,20 5,23±0,70 331,48±1,82 (60%Al ,2±0,7 470,14±19,69 5,66±0,36 4,80±0,49 307,82± %Y203) 20 11,7±2,3 498,22±49,34 5,61±0,29 5,42±0,50 313,46±3,10 15 (60%Ah03 18,2±2,1 470,19±100,54 4,87±0,29 5,65±0,76 340,25±2, %Y203) 18,9±1,8 450,34±60,21 5,23±0,16 5,80±0,19 315,41±3,12 (42%Al203 lo +44%Y203 17,3±1,7 440,09±90,45 5,24±0,11 6,21±0,40 341,82±4,01 +14%Mg0)
6 210 A. GUBERNAT, L. STOBIERSKJ, G. GRABOWSKI b) Rys. 3. Mikrostruktury materiałów SiC aktywowanych różnymi dodatkami tlenkowymi Rys. 4. Analizy EDS: a- wtrąceń w materiałach spiekanych z dodatkami boru i węgla i b - wytrąceń w materiałach spiekanych z dodatkami tlenkowymi 4. Dyskusja wyników badań Na podstawie pomiarów gęstości materiałów aktywowanych węglem i borem (Rys. l) można stwierdzić, że najwyższą gęstość względną (-100%) wykazują materiały jednofazowe, zwierające 0,5% boru i od 2 do 4% węgla. Spadek gęstości względnej spieków obserwowany wraz z przekroczeniem 4% dodatku węgla tłumaczy się pojawiającymi się w mikrostrukturze wtrąceniami fazy węglowej. Obecność ziaren fazy węglowej zidentyfikowano przy pomocy roikroanalizatora rentgenowskiego
7 Mikrostruktura i właściwości mechaniczne tworzyw z węglika krzemu 211 (EDS) podczas analizy mikrostruktury spieków (Rys. 4a). Na podstawie rentgenowskiej analizy fazowej stwierdzono, że wytrącenia to pirografit o odległości międzypłaszczyznowej ~002)=0,3358 nm. W omawianych tworzywach wyróżnić można zatem trzy charakterystyczne grupy: l) tworzywa z niedomiarem aktywatora węglowego (1-2%C) zawierające resztkową porowatość; 2) gęste, jednofazowe tworzywa o optymalnej zawartości aktywatora (2-4%C) oraz 3) kompozyty SiC-Cpirografit (>4%C). Obserwując mikrostruktury materiałów trawionych można zauważyć, że wzrost dodatku węgla powoduje zanikjednokierunkowego rozrostu ziaren, który dominuje w spiekach zawierających do 2% węgla. Ziarna w materiałach aktywowanych dodatkiem węgla powyżej 2% stają się coraz mniejsze im większy jest dodatek węgla, czego dowodem są pomiary współczynnika kształtu ziaren F i średniej ekwiwalentnej średnicy ziaren d2 (Rys. 2). Obecne liczne wtrącenia pirografitu skutecznie hamują przemieszczanie granic międzyziamowych, które są odpowiedzialne za rozrost ziaren. 6,6 -o- odporność na kruche pękanie -o- wytrzymałość na zginanie 560 ~ 510!_.! ~ 2' 410!!! ] 360 E 310% 3, %wag. y,ęge Rys. 5. Wytrzymałość na zginanie i odporność na kruche pękanie spieków aktywowanych dodatkiem węgla w ilości od l do l 0% i stałym 0,5% dodatkiem boru. Rys. 6. Rozkład naprężeń cieplnych w materiałach zawierających aktywatory tlenkowe (+ napr. rozciągające [Pa]; - napr. ściskające [Pa]). a) Rys. 7. Charakter naprężeń cieplnych w osnowie wokół ziarna pirografitu gdy płaszczyzna osnowy jest a) równoległa do warstw grafitu i b) prostopadła do warstw grafitu.
8 212 A. GUBERNAT, L. STOBJERSKI, G. GRABOWSKI Właściwości mechaniczne materiałów SiC spiekanych z dodatkami węgla i boru zależą od stopnia zagęszczenia spieków, mikrostruktury i stanu naprężeń. Twardość Knoopa i moduł Y ouga maleją wraz ze wzrostem dodatku węgla, czyli ze wzrostem ilości wtrąceń pirografitu (Tabela 4). W grupie spieków jednofazowych o największej porowatości resztkowej (l-2%c) wytrzymałość na zginanie wzrasta wraz ze wzrostem stopnia spieczenia (Rys. 5). Najwyższą wytrzymałość posiadają materiały zawierające dodatek węgla od 3 do 5%, w których obserwowane są ziarna SiC mniejsze i bliższe izometrycznemu kształtowi w porównaniu z ziarnami w spiekach zawierających 1-2% węgla. Ponowny spadek wytrzymałości obserwowany jest w grupie tworzyw kompozytowych zawierających 6-10% węgla. Zmiany odporności na kruche pękanie wiążą się natomiast ze stanem naprężeń w materiałach dwufazowych. Anizotropia współczynników rozszerzalności cieplnej ziaren grafitu powoduje znaczne zróżnicowanie stanu naprężeń w obrębie samego ziarna jak i w obrębie osnowy (SiC). W ziarnie pirografitu, pod wpływem chłodzenia powstają naprężenia o charakterze rozciągającym w kierunku osi c natomiast w kierunku osi a o charakterze ściskającym. Rozkład naprężeń w osnowie zależy od orientacji ziarna i jego kształtu. Dla wydłużonych ziaren dla płaszczyzny równoległej do warstw grafitu w kierunku radialnym osnowa jest ściskana a w stycznym rozciągana. Z kolei dla płaszczyzny prostopadłej do warstw grafitu na stan naprężeń osnowy ma wpływ kształt ziarna pirografitu (Rys. 7). Przy krótszym boku ziarna w tej płaszczyźnie osnowa jest ściskana a przy dłuższym rozciągana. Taki stan naprężeń może powodować odchylanie propagującej szczeliny, która po zbliżeniu się do wtrącenia grafitu będzie się rozprzestrzeniać wzdłuż rozciąganych warstw o słabszym wiązaniu. Wydłużenie drogi pękania wpływa korzystnie na wzrost odporności na kruche pękanie w grupie kompozytów zawierających węgiel w ilości od 4 do 6% (Rys. 5). Rys. 8. Obraz (TEM) i mapa rozkładu naprężeń w układzie trzech sąsiadujących ziaren pirografitu (wartości naprężeń podano w Pa). Stan naprężeń w osnowie zmienia się wraz z pojawianiem się coraz liczniejszych wtrąceń. Sąsiedztwo kilku ziaren pirografitu wywołuje pomiędzy nimi
9 Mikrostroktura i właściwości mechaniczne tworzyw z węglika krzemu 213 w osnowie tworzenie obszarów o wysokich wartościach naprężeń rozciągających (Rys. 8). Przy większym udziale objętościowym grafitu efekt ten zaczyna dominować, co tłumaczy obniżenie odporności na kruche pękanie i wytrzymałości na zginanie gdy zostanie przekroczony 6% dodatek węgla. Naprężenia rozciągające są tak silne, że doprowadzają do spękań osnowy kompozytu (ziaren SiC) (Rys. 9). W grupie spieków jednofazowych, gdzie nie obserwuje się obecności naprężeń cieplnych (l-4%c) odporność na kruche pękanie utrzymuje się na stałym poziomie (Rys. 5). Rys. 9. Mikrospękania osnowy SiC wywołane przez naprężenia cieplne. Gęstość względna materiałów prasowanych na gorąco z dodatkami tlenkowymi wynosi od 92 do 96% (Tabela 3). Stwierdzono, że jak na ten proces jest to niski stopień spieczenia, który tłumaczy się zamykaniem w obrębie materiału gazowych produktów karbotermicznej redukcji tlenków aktywujących spiekanie. Niezależnie od ilości, składu i rodzaju dodatków tlenkowych w składzie fazowym omawianych materiałów zidentyfikowano fazy będące pozostałościami po aktywatorach tlenkowych (Tabela 3). Główną fazą zidentyfikowaną za pomocą metody XRD jest granat itrowo-glinowy (Y AG), stwierdzono również obecność wolnych tlenków oraz, w materiałach aktywowanych tlenkiem magnezu, obecność spinelu magnezowo-glinowego. Fazy obecne w materiałach aktywowanych tlenkami rozróżnialne są na obrazach mikrostruktur, co pokazano za pomocą analizy składu pierwiastkowego (Rys. 4b). Ziarna w materiałach spiekanych z dodatkami tlenkowymi są we wszystkich rozpatrywanych przypadkach bardzo drobne, obłe o jednolitym rozmiarze (>l!jm), często przy znacznych udziałach wagowych dodatków zatopione w fazach tlenkowych stanowiących pozostałości po aktywatorach (Rys. 3). Tego t)ipu obserwacje nasuwają hipotezę o obecności w procesie zagęszczania reaktywnych faz ciekłych.
10 214 A. GUBERNAT, L. STOBIERSKJ, G. GRABOWSKI a) b) c) Właściwości mechaniczne materiałów SiC spiekanych z aktywatorami tlenkowymi zależą od udziału objętościowego powstałych w toku spiekania faz tlenkowych i od obecnego w spiekach stanu naprężeń cieplnych. Im większy jest udział objętościowy faz tlenkowych tym niższe obserwuje się wartości modułu Y ounga i twardości Knoopa (Tabela 6), czego przykładem są tworzywa spiekane z mieszaninami tlenków Ah03+Y203 = 60%:40% w ilości od 10 do 20% wag.. We wszystkich analizowanych przypadkach wytrzymałość na zginanie jest porównywalna z wytrzymałością na zginanie gęstych, jednofazowych spieków SiC (0,5%B+2-4%C) i wynosi około 500 MPa. Natomiast odporność na kruche pękanie, niezależnie od rodzaju, ilości i składu aktywatorów tlenkowych jest wyższa o 20-30% w stosunku do materiałów jednofazowych aktywowanych borem i węglem, a porównywalna do materiałów kompozytowych zawierających pirografit. Stwierdzono, że głównym powodem wzrostu odporności na kruche pękanie, w porównaniu do spieków jednofazowych, jest wydłużenie drogi pękania. Zaobserwowano, że celowo zainicjowane pęknięcie biegnie głównie po granicach międzyziarnowych lub międzyfazo Rys. 10. Bieg celowo zainicjowanego pęknięcia w spiekach SiC aktywowanych dodatkami tlenkowymi (a i b) jednofazowych poprzez ziarna (Rys. lo). wych, podczas gdy w gęstych materiałach i w spiekach jednofazowych aktywowanych borem i węglem (c). Zebrane dotychczas dane nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić, czy granice zostają osłabione przez obecność na nich faz tlenkowych czy też obecny na nich stan naprężeń sprawia, ze propagująca szczelina biegnie wzdłuż granic. Czynnikiem wpływającym na wartości krytycznego współczynnika naprężeń K 1 c jest również obecny w materiałach stan naprężeń cieplnych, wywołany różnymi współczynnikami rozszerzalności cieplnej a. węglika krzemu (osnowy) i zidentyfikowanych wytrąceti faz tlenkowych (Tabela 3). Wykonując mapy rozkładu naprężeń przyjęto, że główną fazą tlenkową istniejącą we wszystkich analizowanych materiałach jest granat itrowo-glinowy, który charakteryzuje się izotropowym i dwukrotnie większym współczynnikiem a. w porównaniu ze współ-
11 Mikrostruktura i właściwości mechaniczne tworzyw z węglika krzemu 215 czynnikiem a dla węglika krzemu. Taki stan rzeczy sprawia, ze w trakcie chłodzenia w osnowie, którą jest węglik krzemu, powstają naprężenia o charakterze ściskającym skierowane stycznie do powierzchni ziarno-osnowa, natomiast w ziarnach wytrąceń naprężenia o charakterze rozciągającym. Układ ten jest korzystny dla podnoszenia odporności na kruche pękanie poprzez blokowanie propagacji szczeliny. W badanych materiałach SiC, których spiekanie aktywowano tlenkami, zaobserwowano również rozgałęzianie pęknięcia i jego fragmentację; wymienione zjawiska mogą również wpływać na podniesienie efektywnej energii pękania, czyli powodować wzrost odporności na kruche pękanie omawianych tworzyw. 5. Podsumowanie Aktywatory spiekania, ich rodzaj oraz ilości użyte w wytwarzaniu gęstych materiałów z węglika krzemu modyfikują ich mikrostrukturę. Jednocześnie dodatki te powodują wytworzenie stanu naprężeń cieplnych, których obecność może w znacznym stopniu wpływać na właściwości mechaniczne, tj. wytrzymałość na zginanie i odporność na kruche pękanie. Racjonalny dobór ilości i jakości aktywatorów tlenkowych pozwala uzyskiwać tworzywa o wysokich wartościach obu parametrów (wytrzymałość na zginanie::::::soo MPa; odporność na kruche pękanie ::::::S-6 MPa m 0 5 ). Pracafinansowana w ramach umol1jl KBN 7T08A LITERATURA [l] Prochazka S.: The Role of Boron and Carbon in the Sintering of Silieon Carbide, in: P. Propper (Ed.), Special Ceramics vol.6, British Ceramie Research Association, Stoke-on -Trent, 1975, s [2] Gubernat A.: Rola boru i węgla w spiekaniu węglika krzemu, Praca doktorska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków, [3] Alliegro R.A., Coffin L.B., Tinklepaugh J.R.: J. Amer. Ceram. Soc., 39, (1956), 386. [4] Lange F.F.: J. Mat. Sci., 10, (1975), [5] Foster D., Thompson D.P.: J. Europ. Ceram. Soc., 19, (1999), [6] She I.H., Ueno K.: Mat. Res. Buli., 34, (1999), [7 Sciti D., Bellosi A.: J. Mat. Sci., 38, (2000), [8] Kelly B.T.: Physics of Graphite, in: J. H. Gittus (Ed.), Applied Science Publishers, London and New Jersey, 1981, s [9] Materiały dostępne na stronie www. redoptics.com/undoped-y AG-crystals.htm.
σ c wytrzymałość mechaniczna, tzn. krytyczna wartość naprężenia, zapoczątkowująca pękanie
Materiały pomocnicze do ćwiczenia laboratoryjnego Właściwości mechaniczne ceramicznych kompozytów ziarnistych z przedmiotu Współczesne materiały inżynierskie dla studentów IV roku Wydziału Inżynierii Mechanicznej
Bardziej szczegółowoWpływ naprężeń cieplnych na właściwości mechaniczne ziarnistych kompozytów ceramicznych GRZEGORZ GRA,JJOWSKI, LUDOSLA W STOBIERSKI
CERAMIKA/CERAMICS vol. 91,2005 PAPERS OF THE COMMISSlON ON CERAMIC SCIENCE, POLISH CERAMIC BULLETIN POLISH ACADEMY OF SCIENCE - KRAKÓW DIVISION, POLISH CERAMI C SOCIETY ISSN 0860-3340, ISBN 83-89541-54-8
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład XI. Właściwości cieplne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład XI Właściwości cieplne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Stabilność termiczna materiałów 2. Pełzanie wysokotemperaturowe 3. Przewodnictwo cieplne 4. Rozszerzalność
Bardziej szczegółowoKompozyty Ceramiczne. Materiały Kompozytowe. kompozyty. ziarniste. strukturalne. z włóknami
Kompozyty Ceramiczne Materiały Kompozytowe intencjonalnie wytworzone materiały składające się, z co najmniej dwóch faz, które posiadają co najmniej jedną cechę lepszą niż tworzące je fazy. Pozostałe właściwości
Bardziej szczegółowoAkademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Ceramiki Specjalnej, al. Mickiewicza 30, Kraków
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 1(2001)1 Agnieszka Gubernat 1, Ludosław Stobierski 2 Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Ceramiki Specjalnej, al. Mickiewicza 30, 30-059
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Właściwości mechaniczne
Materiały Reaktorowe Właściwości mechaniczne Naprężenie i odkształcenie F A 0 l i l 0 l 0 l l 0 a. naprężenie rozciągające b. naprężenie ściskające c. naprężenie ścinające d. Naprężenie torsyjne Naprężenie
Bardziej szczegółowo30/01/2018. Wykład X: Właściwości cieplne. Treść wykładu: Stabilność termiczna materiałów
Wykład X: Właściwości cieplne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu:. Stabilność termiczna materiałów 2. 3. 4. Rozszerzalność cieplna
Bardziej szczegółowoWykład XI: Właściwości cieplne. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład XI: Właściwości cieplne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Stabilność termiczna materiałów 2. Pełzanie wysokotemperaturowe
Bardziej szczegółowoMateriałoznawstwo optyczne CERAMIKA OPTYCZNA
Materiałoznawstwo optyczne CERAMIKA OPTYCZNA Szkło optyczne i fotoniczne, A. Szwedowski, R. Romaniuk, WNT, 2009 POLIKRYSZTAŁY - ciała stałe o drobnoziarnistej strukturze, które są złożone z wielkiej liczby
Bardziej szczegółowoWykład IV: Polikryształy I. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład IV: Polikryształy I JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu (część I i II): 1. Budowa polikryształów - wiadomości wstępne.
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY SPIEKANE (SPIEKI)
MATERIAŁY SPIEKANE (SPIEKI) Metalurgia proszków jest dziedziną techniki, obejmującą metody wytwarzania proszków metali lub ich mieszanin z proszkami niemetali oraz otrzymywania wyrobów z tych proszków
Bardziej szczegółowoWyznaczanie odporności na pękanie tworzyw ceramicznych metodą nakłuć wgłębnikiem Vickersa
Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej, Inżynieria Ciepła Materiały Inżynierskie laboratorium Ćwiczenie nr 10 Wyznaczanie odporności na pękanie tworzyw ceramicznych metodą nakłuć wgłębnikiem
Bardziej szczegółowoWłaściwości cieplne Stabilność termiczna materiałów. Stabilność termiczna materiałów
Właściwości cieplne Stabilność termiczna materiałów Temperatury topnienia lub mięknięcia (M) różnych materiałów Materiał T [ O K] Materiał T [ O K] Materiał T [ O K] diament, grafit 4000 żelazo 809 poliestry
Bardziej szczegółowoSpiekanie bez aktywatorów metodą SPS węglików wybranych metali przejściowych
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014), 435-439 www.ptcer.pl/mccm Spiekanie bez aktywatorów metodą SPS węglików wybranych metali przejściowych Paweł Figiel*, Piotr Wyżga, Marcin Rozmus,
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY SUPERTWARDE
MATERIAŁY SUPERTWARDE Twarde i supertwarde materiały Twarde i bardzo twarde materiały są potrzebne w takich przemysłowych zastosowaniach jak szlifowanie i polerowanie, cięcie, prasowanie, synteza i badania
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład IV. Polikryształy I. Jerzy Lis
Wykład IV Polikryształy I Jerzy Lis Treść wykładu I i II: 1. Budowa polikryształów - wiadomości wstępne. 2. Budowa polikryształów: jednofazowych porowatych z fazą ciekłą 3. Metody otrzymywania polikryształów
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA
Bardziej szczegółowoZadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej
Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Łukasz Ciupiński Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Materiałowej Zakład Projektowania Materiałów Zaangażowanie
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ. Zmiany makroskopowe. Zmiany makroskopowe
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ Zmiany makroskopowe Zmiany makroskopowe R e = R 0.2 - umowna granica plastyczności (0.2% odkształcenia trwałego); R m - wytrzymałość na rozciąganie (plastyczne); 1
Bardziej szczegółowo30/01/2018. Wykład IX: Dekohezja. Treść wykładu: Dekohezja - wprowadzenie. 1. Dekohezja materiałów - wprowadzenie.
Wykład IX: Dekohezja JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Dekohezja materiałów - wprowadzenie. 2. Wytrzymałość materiałów -
Bardziej szczegółowoWykład X: Dekohezja. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład X: Dekohezja JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Dekohezja materiałów - wprowadzenie. 2. Wytrzymałość materiałów -
Bardziej szczegółowoWPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium
Bardziej szczegółowoIII Konferencja: Motoryzacja-Przemysł-Nauka ; Ministerstwo Gospodarki, dn. 23 czerwiec 2014
III Konferencja: Motoryzacja-Przemysł-Nauka ; Ministerstwo Gospodarki, dn. 23 czerwiec 2014 Praca została realizowana w ramach programu Innowacyjna Gospodarka, finansowanego przez Europejski fundusz Rozwoju
Bardziej szczegółowoA. PATEJUK 1 Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej WAT Warszawa ul. S. Kaliskiego 2, Warszawa
56/4 Archives of Foundry, Year 22, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 22, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 WPŁYW CIŚNIENIA SPIEKANIA NA WŁAŚCIWOŚCI KOMPOZYTU Z OSNOWĄ ALUMINIOWĄ ZBROJONEGO
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład VI. Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste i plastyczne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład VI Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste i plastyczne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Właściwości materiałów -wprowadzenie 2. Statyczna próba rozciągania.
Bardziej szczegółowoTEMAT PRACY DOKTORSKIEJ
Krynica, 12.04.2013 Wpływ cyrkonu i skandu na zmiany mikrostruktury i tekstury w silnie odkształconych stopach aluminium ---------------------------------------------------------------------------- TEMAT
Bardziej szczegółowoBADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM. Klaudia Radomska
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu Wydział InŜynierii Dentystycznej BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM Klaudia Radomska Praca dyplomowa napisana
Bardziej szczegółowoKONSTRUKCYJNE MATERIAŁY KOMPOZYTOWE PRZEZNACZONE DO WYSOKOOBCIĄŻONYCH WĘZŁÓW TARCIA
II Konferencja: Motoryzacja-Przemysł-Nauka ; Ministerstwo Gospodarki, dn. 26 listopada 2014 KONSTRUKCYJNE MATERIAŁY KOMPOZYTOWE PRZEZNACZONE DO WYSOKOOBCIĄŻONYCH WĘZŁÓW TARCIA Dr hab. inż. Jerzy Myalski
Bardziej szczegółowoWykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne
Wykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Odkształcenie
Bardziej szczegółowoIV Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna Problematyka funkcjonowania i rozwoju branży metalowej w Polsce
IV Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna Problematyka funkcjonowania i rozwoju branży metalowej w Polsce Jedlnia Letnisko 28 30 czerwca 2017 Właściwości spieków otrzymanych techniką prasowania na
Bardziej szczegółowoCERAMIKI PRZEZROCZYSTE
prof. ICiMB dr hab. inż. Adam Witek CERAMIKI PRZEZROCZYSTE Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego i Budżetu Państwa PO CO NAM PRZEZROCZYSTE CERAMIKI? Pręty laserowe dla laserów ciała
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Imię i Nazwisko Grupa dziekańska Indeks Ocena (kol.wejściowe) Ocena (sprawozdanie)........................................................... Ćwiczenie: MISW2 Podpis prowadzącego Politechnika Łódzka Wydział
Bardziej szczegółowoSympozjum Inżynieria materiałowa dla przemysłu
Sympozjum Inżynieria materiałowa dla przemysłu Kwazikrystaliczne stopy Al-Mn-Fe otrzymywane za pomocą metody szybkiej krystalizacji - struktura i własności Katarzyna Stan Promotor: Lidia Lityńska-Dobrzyńska,
Bardziej szczegółowo30/01/2018. Wykład V: Polikryształy II. Treść wykładu (część II): Krystalizacja ze stopu. Podstawowe metody otrzymywania polikryształów
Wykład V: Polikryształy II JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu (część II): Podstawowe metody otrzymywania polikryształów krystalizacja
Bardziej szczegółowoWykład V: Polikryształy II. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład V: Polikryształy II JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu (część II): Podstawowe metody otrzymywania polikryształów krystalizacja
Bardziej szczegółowoKOMPOZYTY Al2O3-Si3N4w
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 6(2006)1 Magdalena Banul 1, Krzysztof Biesiada 2, Andrzej Olszyna 3 Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej, ul. Wołoska 141, 02-507 Warszawa KOMPOZYTY Al2O3-Si3N4w
Bardziej szczegółowoDekohezja materiałów. Przedmiot: Degradacja i metody badań materiałów Wykład na podstawie materiałów prof. dr hab. inż. Jerzego Lisa, prof. zw.
Dekohezja materiałów Przedmiot: Degradacja i metody badań materiałów Wykład na podstawie materiałów prof. dr hab. inż. Jerzego Lisa, prof. zw. AGH Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Dekohezja materiałów
Bardziej szczegółowoWpływ rozdrobnienia proszku fazy osnowy na mikrostrukturę i właściwości mechaniczne kompozytu ziarnistego SiC-TiB 2
Gabriela Górny, Marian Rączka, Paweł Rutkowski, Ludosław Stobierski Wpływ rozdrobnienia proszku fazy osnowy na mikrostrukturę i właściwości mechaniczne kompozytu ziarnistego SiC- WPROWADZENIE Węglik krzemu
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY KOMPOZYTOWE
MATERIAŁY KOMPOZYTOWE 1 DEFINICJA KOMPOZYTU KOMPOZYTEM NAZYWA SIĘ MATERIAL BĘDĄCY KOMBINACJA DWÓCH LUB WIĘCEJ ROŻNYCH MATERIAŁÓW 2 Kompozyt: Włókna węglowe ciągłe (preforma 3D) Osnowa : Al-Si METALE I
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI TECHNOLOGICZNE WPL YW AJĄCE NA. ONYSZKIEWICZ Emilian Instytut Techniki, WSP Rzeszów
33/25 Solidifikation of Metais and Alloys, No. 33, 1997 JcifLCJ!IIięfj!! Męt!!! i j ~ ~~!flójv 1 1\ł r ~3 1 19\17 P.t\N- Oq~zial ~ato,yj~ ę PL ISSN 0208-9386 CZYNNIKI TECHNOLOGICZNE WPL YW AJĄCE NA ODPORNOŚĆ
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ O ZMIENNEJ TWARDOŚCI
Dr inż. Danuta MIEDZIŃSKA, email: dmiedzinska@wat.edu.pl Dr inż. Robert PANOWICZ, email: Panowicz@wat.edu.pl Wojskowa Akademia Techniczna, Katedra Mechaniki i Informatyki Stosowanej MODELOWANIE WARSTWY
Bardziej szczegółowoKOMPOZYTY Al2O3-SiCw
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 6(26)2 Agnieszka Krawczyńska 1, Krzysztof Biesiada 2, Andrzej Olszyna 3 Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej, ul. Wołoska 141, 2-57 Warszawa KOMPOZYTY Al2O3-SiCw
Bardziej szczegółowoDobór materiałów konstrukcyjnych cz. 10
Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 10 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO Zniszczenie materiału w wyniku
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 13 ISSN 1899-3230 Rok VI Warszawa Opole 2013 Teksty publikowane w Pracach Instytutu Ceramiki
Bardziej szczegółowoKOMPOZYTY NA OSNOWIE FAZY MIĘDZYMETALICZNEJ NiAl O WŁAŚCIWOŚCIACH ZMODYFIKOWANYCH CZĄSTECZKAMI CERAMICZNYMI
Kompozyty na osnowie fazy międzymetalicznej NiAl o właściwościach zmodyfikowanych cząsteczkami KOMPOZYTY ceramicznymi (COMPOSITES) 5(2005)3 Dariusz Kaliński 1, Marcin Chmielewski 2 Instytut Technologii
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład IX. Odkształcenie materiałów właściwości plastyczne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład IX Odkształcenie materiałów właściwości plastyczne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Odkształcenie plastyczne 2. Parametry makroskopowe 3. Granica plastyczności
Bardziej szczegółowoKompozyty. Czym jest kompozyt
Kompozyty Czym jest kompozyt Kompozyt jest to materiał utworzony z co najmniej dwóch komponentów mający właściwości nowe (lepsze) w stosunku do komponentów. MSE 27X Unit 18 1 Material Elastic Modulus GPa
Bardziej szczegółowoTWARDOŚĆ VICKERSA I ODPORNOŚĆ NA PĘKANIE WYBRANYCH KOMPOZYTÓW CERAMICZNYCH
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 3(2003) Zbigniew Pędzich 1, Jan Piekarczyk 2, Ludosław Stobierski 3 Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-0 Kraków Magdalena
Bardziej szczegółowo2016-01-06 WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PĘKANIE. Dekohezja. Wytrzymałość materiałów. zniszczenie materiału pod wpływem naprężeń
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PĘKANIE Dekohezja zniszczenie materiału pod wpływem naprężeń pękanie zmęczenie udar skrawanie Wytrzymałość materiałów Typowo dla materiałów ceramicznych: 10 20 R m rozc. = R m ścisk.
Bardziej szczegółowoZastosowanie materiałów perowskitowych wykonanych metodą reakcji w fazie stałej do wytwarzania membran separujących tlen z powietrza
Zastosowanie materiałów perowskitowych wykonanych metodą reakcji w fazie stałej do wytwarzania membran separujących tlen z powietrza Magdalena Gromada, Janusz Świder Instytut Energetyki, Oddział Ceramiki
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Imię i Nazwisko Grupa dziekańska Indeks Ocena (kol.wejściowe) Ocena (sprawozdanie)........................................................... Ćwiczenie: MISW1 Podpis prowadzącego Politechnika Łódzka Wydział
Bardziej szczegółowo1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków
1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków Gęstością teoretyczną spieku jest stosunek jego masy do jego objętości rzeczywistej, to jest objętości całkowitej pomniejszonej o objętość
Bardziej szczegółowoFRIALIT -DEGUSSIT Ceramika Tlenkowa. Materiały, zastosowanie i właściwości
- Ceramika Tlenkowa Materiały, zastosowanie i właściwości Grupy i obszary zastosowania 02 03 Materiały i typowe zastosowania 04 05 Właściwości materiału 06 07 Grupy i obszary zastosowania - Ceramika Tlenkowa
Bardziej szczegółowoNanokompozytyna osnowie ze stopu aluminium zbrojone cząstkami AlN
Nanokompozytyna osnowie ze stopu aluminium zbrojone cząstkami AlN Doktorant: Marta Gajewska Promotor: Prof. Jerzy Morgiel Interdyscyplinarne studia doktoranckie z zakresu inżynierii materiałowej z wykładowym
Bardziej szczegółowoMIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA
MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 3 Stopy żelazo - węgiel dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żelaza Alotropowe odmiany żelaza Układ równowagi fazowej Fe Fe 3 C Przemiany podczas
Bardziej szczegółowoANALIZA ROZDRABNIANIA WARSTWOWEGO NA PODSTAWIE EFEKTÓW ROZDRABNIANIA POJEDYNCZYCH ZIAREN
Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców Rozprawa doktorska ANALIZA ROZDRABNIANIA WARSTWOWEGO NA PODSTAWIE
Bardziej szczegółowoPolikryształy Polikryształy. Polikryształy podział
Polikryształy Polikryształy materiały o złożonej budowie, którego podstawą są połączone trwale (granicami fazowymi) różnie zorientowane elementy krystaliczne (monokrystaliczne?). Większość występujących
Bardziej szczegółowoCIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ
CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ Ciepło i temperatura Pojemność cieplna i ciepło właściwe Ciepło przemiany Przejścia między stanami Rozszerzalność cieplna Sprężystość ciał Prawo Hooke a Mechaniczne
Bardziej szczegółowoWydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH CERAMIKA TECHNICZNA I KONSTRUKCYJNA. Laboratorium. Rok akademicki 2015/16.
Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH CERAMIKA TECHNICZNA I KONSTRUKCYJNA Laboratorium Rok akademicki 2015/16 Ćwiczenie 6 Metodyka przygotowania zgładów oraz pomiar odporności na kruche pękanie
Bardziej szczegółowoATLAS STRUKTUR. Ćwiczenie nr 25 Struktura i właściwości materiałów kompozytowych
ATLAS STRUKTUR Ćwiczenie nr 25 Struktura i właściwości materiałów kompozytowych Rys. 1. Mikrostruktura podeutektycznego stopu aluminium-krzem AK7. Pomiędzy dendrytami roztworu stałego krzemu w aluminium
Bardziej szczegółowoWYTWARZANIE I WŁASNOŚCI SPIEKANYCH KOMPOZYTÓW STAL SZYBKOTNĄCA-WĘGLIK WC-MIEDŹ FOSFOROWA
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 2(2002)5 Jan Leżański 1, Marcin Madej 2, Dorota Smoleń 3 Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków WYTWARZANIE I
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2017/2018 Kod: NIM MM-s Punkty ECTS: 5. Kierunek: Inżynieria Materiałowa Specjalność: Materiałoznawstwo metali nieżelaznych
Nazwa modułu: Kompozytowe materiały metaliczne II stopień Rok akademicki: 2017/2018 Kod: NIM-2-207-MM-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Metali Nieżelaznych Kierunek: Inżynieria Materiałowa Specjalność: Materiałoznawstwo
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób otrzymywania nieorganicznego spoiwa odlewniczego na bazie szkła wodnego modyfikowanego nanocząstkami
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 231738 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 404416 (51) Int.Cl. B22C 1/18 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 24.06.2013
Bardziej szczegółowo30/01/2018. Wykład VII: Kompozyty. Treść wykładu: Kompozyty - wprowadzenie. 1. Wprowadzenie. 2. Kompozyty ziarniste. 3. Kompozyty włókniste
JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Wprowadzenie 2. Kompozyty ziarniste 3. Kompozyty włókniste 4. Kompozyty warstwowe 5. Naturalne
Bardziej szczegółowoFRIALIT -DEGUSSIT Ceramika Tlenkowa. Materiały, zastosowanie i właściwości
- Ceramika Tlenkowa Materiały, zastosowanie i właściwości Grupy i obszary zastosowania 02 03 Materiały i typowe zastosowania 04 05 Właściwości materiału 06 07 Grupy i obszary zastosowania - Ceramika Tlenkowa
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20
43/50 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2. Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 PAN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM
Bardziej szczegółowoBadanie wpływu dodatku modyfikatorów na właściwości mechaniczne i termiczne wysokoglinowego tworzywa odpornego na szoki termiczne
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 69, 1, (2017), 40-45 www.ptcer.pl/mccm Badanie wpływu dodatku modyfikatorów na właściwości mechaniczne i termiczne wysokoglinowego tworzywa odpornego na szoki
Bardziej szczegółowoWykład VII: Kompozyty. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Wprowadzenie 2. Kompozyty ziarniste 3. Kompozyty włókniste 4. Kompozyty warstwowe 5. Naturalne
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 5
INTRUKCJA DO CWICZENIA NR 5 Temat ćwiczenia: tatyczna próba ściskania materiałów kruchych Celem ćwiczenia jest wykonanie próby statycznego ściskania materiałów kruchych, na podstawie której można określić
Bardziej szczegółowoWpływ udziału objętościowego TiB 2 na mikrostrukturę i właściwości mechaniczne kompozytu ziarnistego SiC-TiB 2
Gabriela Górny Grzegorz Grabowski Marian Rączka Paweł Rutkowski Ludosław Stobierski Wpływ udziału objętościowego na mikrostrukturę i właściwości mechaniczne kompozytu ziarnistego SiC- WPROWADZENIE Właściwości
Bardziej szczegółowoWPŁYW ALUMINIUM NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURĘ STALIWA
23/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW ALUMINIUM NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURĘ STALIWA J. KILARSKI
Bardziej szczegółowoINŻYNIERII MATERIAŁOWEJ
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium Inżynierii Materiałowej ATLAS STRUKTUR Ćwiczenie nr 25 Struktura i właściwości materiałów kompozytowych dr inż. Jarosław
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 15 WYZNACZANIE (K IC )
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Imię i Nazwisko... WYDZIAŁ MECHANICZNY Wydzia ł... Wydziałowy Zakład Wytrzymałości Materiałów Rok... Grupa... Laboratorium Wytrzymałości Materiałów Data ćwiczenia... ĆWICZENIE 15
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego
OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego WPŁYW CHŁODZENIA NA PRZEMIANY AUSTENITU Ar 3, Ar cm, Ar 1 temperatury przy chłodzeniu, niższe od równowagowych A 3, A cm, A 1 A
Bardziej szczegółowoFRIALIT -DEGUSSIT Ceramika Tlenkowa. Materiały, zastosowanie i właściwości
- Ceramika Tlenkowa Materiały, zastosowanie i właściwości Grupy i obszary zastosowania 02 03 Materiały i typowe zastosowania 04 05 Właściwości materiału 06 07 Grupy i obszary zastosowania Zaawansowana
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA STOPU AK64
17/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA STOPU AK64 F. ROMANKIEWICZ 1, R. ROMANKIEWICZ 2, T. PODRÁBSKÝ
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład VIII. Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład VIII Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Właściwości materiałów -wprowadzenie 2. Klasyfikacja reologiczna odkształcenia
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA SILUMINU AK12. Ferdynand ROMANKIEWICZ Folitechnika Zielonogórska, ul. Podgórna 50, Zielona Góra
43/55 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 P AN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA SILUMINU AK12 Ferdynand
Bardziej szczegółowo(54) Sposób wytwarzania materiału ciernego na okładziny hamulcowe i sprzęgłowe. (74) Pełnomocnik:
RZECZPOSPOLITA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 184416 POLSKA (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 322311 (51) IntCl7 B23P 15/18 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 24.09.1997 F16D 69/02 Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoPODKRYTYCZNE ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ PĘKNIĘĆ W KOMPOZYTACH ZIARNISTYCH NA OSNOWIE Y-TZP
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 5(2005)3 Zbigniew Pędzich 1 Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Ceramiki Specjalnej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków PODKRYTYCZNE ROZPRZESTRZENIANIE
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 7. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 7 Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowoPoprawa właściwości konstrukcyjnych stopów magnezu - znaczenie mikrostruktury
Sympozjum naukowe Inżynieria materiałowa dla przemysłu 12 kwietnia 2013 roku, Krynica-Zdrój, Hotel Panorama Poprawa właściwości konstrukcyjnych stopów magnezu - znaczenie mikrostruktury P. Drzymała, J.
Bardziej szczegółowoSylabus modułu kształcenia/przedmiotu
Sylabus modułu kształcenia/przedmiotu Nr pola Nazwa pola Opis 1 Jednostka Instytut Politechniczny/Zakład Technologii Materiałów 2 Kierunek studiów Inżynieria Materiałowa 3 Nazwa modułu kształcenia/ Nauka
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła statyczna próba ściskania metali Numer ćwiczenia: 3 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoWYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM
KATARZYNA BIRUK-URBAN WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM 1. WPROWADZENIE W ostatnich latach można zauważyć bardzo szerokie zastosowanie
Bardziej szczegółowoPRACE. Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych. Nr 6. Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials ISSN
PRACE Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials Nr 6 ISSN 1899-3230 Rok III Warszawa Opole 2010 KRZYSZTOF PERKOWSKI * MARCIN OSUCHOWSKI
Bardziej szczegółowoWytrzymałość Materiałów
Wytrzymałość Materiałów Rozciąganie/ ściskanie prętów prostych Naprężenia i odkształcenia, statyczna próba rozciągania i ściskania, właściwości mechaniczne, projektowanie elementów obciążonych osiowo.
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL
PL 221932 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221932 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 398270 (22) Data zgłoszenia: 29.02.2012 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 5 lutego 2016 r. AB 097 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoSTABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI
PL0400058 STABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI Instytut Metalurgii Żelaza im. S. Staszica, Gliwice
Bardziej szczegółowoKOMPOZYTY Ti3Al-ZrO2
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 3(23)7 Krzysztof Biesiada 1, Andrzej Olszyna 2 Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej, ul. Wołoska 141, 2-7 Warszawa KOMPOZYTY Ti3Al-ZrO2 Przedstawiono wyniki badań
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI
41/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI F. ROMANKIEWICZ
Bardziej szczegółowoWpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych
WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,
Bardziej szczegółowoBadania właściwości zmęczeniowych bimetalu stal S355J2- tytan Grade 1
Badania właściwości zmęczeniowych bimetalu stal S355J2- tytan Grade 1 ALEKSANDER KAROLCZUK a) MATEUSZ KOWALSKI a) a) Wydział Mechaniczny Politechniki Opolskiej, Opole 1 I. Wprowadzenie 1. Technologia zgrzewania
Bardziej szczegółowoKOROZYJNO - EROZYJNE ZACHOWANIE STALIWA Cr-Ni W ŚRODOWISKU SOLANKI
Barbara KALANDYK 1, Anna RAKOWSKA 2 WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 12 grudnia 2009 r. KOROZYJNO - EROZYJNE
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. I. Wyżarzanie
OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. I. Wyżarzanie Przemiany przy nagrzewaniu i powolnym chłodzeniu stali A 3 A cm A 1 Przykład nagrzewania stali eutektoidalnej (~0,8 % C) Po przekroczeniu temperatury A 1
Bardziej szczegółowoIM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AUTOREFERAT
AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AUTOREFERAT Wpływ składu chemicznego, fazowego oraz mikrostruktury na właściwości dwutlenku cyrkonu
Bardziej szczegółowoFRIALIT -DEGUSSIT Ceramika tlenkowa Bloki ślizgowe do procesów w ekstremalnych temperaturach
FRIALIT -DEGUSSIT Ceramika tlenkowa Bloki ślizgowe do procesów w ekstremalnych temperaturach Zastosowanie: Bloki ślizgowe w konstrukcji pieca Materiał: Tlenek glinu (Al 2 O 3 ) DEGUSSIT AL24 Bloki ślizgowe
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9. F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski, ul. Podgórna 50, Zielona Góra
23/6 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2002, Rocznik 2, Nr 6 Archives of Foundry Year 2002, Volume 2, Book 6 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9 F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski,
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 1 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowo