Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Transkrypt

1 Szczecin 2009

2

3 Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy Gminy województwa zachodniopomorskiego w świetle bezrobocia w latach Paweł Nowak Szczecin 2009

4 Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków projektu Regionalny Barometr Rynku Pracy i Edukacji współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i Budżetu Państwa. Poddziałanie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Autor: Paweł Nowak Recenzja: Prof. dr hab. Bogdan Gębski Copyright 2009, Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie Wydanie I Nakład 630 egzemplarzy ISBN: Wydawca: Wojewódzki Urząd Pracy Ul. A. Mickiewicza Szczecin sekretariat@wup.pl Skład, oprawa graficzna i druk: Drukarnia Sparta Radosław Kuriata Ul. Ułańska 18A, Szczecin

5 Spis treści Przedmowa... 6 Wstęp Podział terytorialny (administracyjny) województwa zachodniopomorskiego w latach Źródła danych o bezrobociu rejestrowanym Miary bezrobocia Stopa bezrobocia rejestrowanego Stopa bezrobocia w ramach Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) Stopa bezrobocia prezentowana przez Europejski Urząd Statystyczny Sytuacja na lokalnym rynku pracy Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 1999 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2000 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2001 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2002 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2003 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2004 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2005 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2006 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2007 roku Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2008 roku...54

6 Przedmowa W odpowiedzi na potrzebę budowania kompleksowego systemu wymiany i przepływu informacji. o regionalnym rynku pracy, Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie powołał w 2005 roku. Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy (ZORP). Pracownicy ZORP opracowują, pozyskują. i rozpowszechniają szeroki wachlarz badań i raportów dotyczących kluczowych zagadnień w obszarze. rynku pracy, gospodarki oraz edukacji. Obecnie, w ramach ZORP realizowane są dwa projekty: Regionalny. Barometr Rynku Pracy i Edukacji oraz Regionalny Barometr Gospodarki. Cieszy mnie fakt, iż produkty ich działalności stanowią istotne źródło informacji niezbędnej w planowaniu działań rozwojowych na poziomie nie tylko województwa, ale również poszczególnych powiatów. Polecam Państwa uwadze niniejszą publikację autorstwa pana Pawła Nowaka kierownika ZORP,. zrealizowaną w ramach projektu Regionalny Barometr Rynku Pracy i Edukacji. Stanowi ona niejako. syntezę danych dotyczących bezrobocia naszego województwa w latach Ponadto, zachęcam Państwa do korzystania z zasobów informacyjnych gromadzonych na stronie. internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie: Szczególnie polecam Państwa uwadze Bibliotekę zasobów informacyjnych jako narzędzie umożliwiające szybki i łatwy dostęp do wielu badań, opracowań, etc. dotyczących różnorodnych tematyk związanych głównie z naszym regionem. Żywię nadzieję, iż informacje zawarte w Gminach województwa zachodniopomorskiego w świetle. bezrobocia w latach będą dla Państwa w dużej mierze użyteczne. Andrzej Przewoda Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie

7 Wstęp Gmina jest podstawową jednostką samorządności terytorialnej i od jej jakościowych charakterystyk (również na podstawie danych ilościowych) można wywieść różne, dowolne, choć uzasadnione argumentacją logiczną, implikacje kondycji życia społecznego większych jednostek administracyjnych. Celem tego opracowania jest całościowa, wyczerpująca informacja statystyczna o bezrobociu rejestrowanym w gminach województwa zachodniopomorskiego. Zamiarem moim było w istocie to, by ta publikacja 1 służyła jako źródło danych wtórnych. Zamieszczam w niej fakty i informacje o metodzie gromadzenia statystyk publicznych. Problematyka dynamiki zmian lokalnego rynku pracy w oparciu o statystykę publiczną szeroko omawiana była w latach poprzednich, przywołać choćby dwie pozycje wydane przez Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie. Warto wspomnieć publikację autorstwa Ryszarda Czyszkiewicza: Samorządność w cieniu bezrobocia. Drogi rozwoju gmin województwa szczecińskiego oraz pod red. Ryszarda Czyszkiewicza Bezrobocie w województwie szczecińskim Bezrobociem jako novum transformacji ustrojowej w województwie zachodniopomorskim zainteresował się Robert B. Woźniak w dziele opublikowanym w 1995 roku pt.: Społeczność lokalna bezrobotnych 4. Kolejne lata są okresem szerokiej dyskusji nad stanem i prognozami krótko i długoterminowymi bezrobocia. Na uwagę także zasługuje jedno z badań prowadzonych przez Bogdana Gębskiego na przełomie dotyczące Jakości starości. na tle jakości życia zachodniopomorskiej ludności wiejskiej 5. W niniejszej pracy prezentuję zmiany podziału terytorialnego na Pomorzu Zachodnim w latach , charakteryzuję także możliwości pozyskiwania danych ilustrujących rynek pracy z uwzględnieniem danych o bezrobociu rejestrowanym. Podejmuję próbę usystematyzowania miar bezrobocia, opisując stopę bezrobocia (jej odmiany) i wskaźnik bezrobocia, który jest głównym składnikiem tego opracowania. Znaczną część pracy zajmuje całościowa prezentacja danych statystycznych począwszy od 1999 roku. w podziale na struktury administracyjne: województwo, powiat i gmina. W pracy przyjąłem następujące zmienne charakterystyki badanego zjawiska: a) liczba bezrobotnych ogółem i z podziałem na płeć, b) liczba osób uprawnionych do pobierania zasiłku dla bezrobotnych ogółem i z podziałem na płeć, c) liczba osób bezrobotnych zamieszkujących tereny wiejskie ogółem i z podziałem na płeć, d) wskaźnik bezrobocia. Dla roku 2008, prezentowane są dane opisujące poszczególne gminy naszego województwa pod względem struktury osób bezrobotnych, tj.: a) wiek, b) wykształcenie, c) staż pracy, d) czas pozostawania bez pracy (w miesiącach). 1 Publikacja stanowi rozszerzenie artykułu, P. Nowak, Stopa bezrobocia kontra wskaźnik bezrobocia, Zachodniopomorski Rynek Pracy, grudzień 2007r. Nr. 4 (35), s R. Czyszkiewicz, Samorządność w cieniu bezrobocia. Drogi rozwoju gmin województwa szczecińskiego , WUP w Szczecinie, Szczecin Bezrobocie w województwie szczecińskim , red. R. Czyszkiewicz, WUP w Szczecinie R. B. Woźniak, Społeczność lokalna bezrobotnych, Wydaw. Naukowe BWSzH, Szczecin Koszalin B. Gębski, Jakość starości na tle jakości życia zachodniopomorskiej ludności wiejskiej, (w:) Region Zachodniopomorski kolaż socjologiczny, red. A. Kołodziej-Durnaś, Wyd. Difin, Warszawa 2007, s

8 1. Podział terytorialny (administracyjny) województwa zachodniopomorskiego w latach Zmiany w strukturze administracyjnej Pomorza Zachodniego szeroko i wyczerpująco przedstawia Kazimierz Kozłowski w pracy Pomorze Zachodnie w sześćdziesięcioleciu ( ) 6. Wejście w życie z dniem 1 stycznia 1999 roku ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, tworzy nowy podział administracyjny 7. Wprowadzony został trójstopniowy podział na: województwa, powiaty i gminy. W Załączniku 2 do tejże ustawy ustawodawca wymienia poszczególne gminy, z których powstanie przyszłe województwo zachodniopomorskie. Ogólna liczba gmin, z których złożone zostało województwo wniosła 114. Potocznie przyjęło się, że województwo zachodniopomorskie powstało z dwóch województw: starego szczecińskiego i koszalińskiego. Oczywiście jest to tylko połowiczna prawda. Nowe województwo, jakim jest zachodniopomorskie od 1 stycznia 1999 roku, powstało z pięciu części starego modelu administracyjnego. Duża liczba składowych elementów (gmin) przysparza dzisiaj znacznych problemów w analizie porównawczej danych przed 1999 rokiem w odniesieniu dla całego województwa zachodniopomorskiego 8. Dwoma starymi województwami, które weszły w całości w strukturę nowego województwa było województwo szczecińskie (54 gminy) i województwo koszalińskie (41 gmin), w dalszej kolejności z województwa gorzowskiego dołączono 11 gmin,. z pilskiego 5 gmin i słupskiego 3 gminy. W początkowym czasie ( ) województwo składało się z 20 powiatów, w tym z trzech. na prawach grodzkich (miasto Szczecin, miasto Koszalin i miasto Świnoujście). Dokładne odzwierciedlenie elementów (gmin), z których powstało województwo zachodniopomorskie ukazuje Mapa 1 (Województwo zachodniopomorskie 1 stycznia 1999 roku). W podziale terytorialnym województwa zachodniopomorskiego 1 stycznia 2002 roku nastąpiła istotna zmiana powstaje powiat łobeski (Mapa 2.). Ogólna liczba gmin w województwie zachodniopomorskim. w końcu 2007 roku wyniosła 114, w tym gmin miejskich 11, wiejskich 52 i miejsko-wiejskich 51. Jedyną zmianą w tej strukturze było przekształcenie 1 stycznia 2004 roku gminy Dziwnów z wiejskiej na miejsko-wiejską. Dla porządku merytorycznego nadmieniam, że Główny Urząd Statystyczny operuje również innymi podziałami terytorialnymi, dla których agreguje materiał statystyczny dla regionów 9 (NTS 1), województw (NTS 2) i podregionów 10 (NTS 3). Wyróżnia się również dwa poziomy lokalne (LAU 1 i LAU 2). Tabela 1. Podział terytorialny Polski z uwzględnieniem zmian zachodzących w województwie zachodniopomorskim od 1999 do 2008 roku Wyszczególnienie Polska Zachodniopomorskie Region (NTS 1/NUTS 1) 6 6 Województwo (NTS 2/NUTS 2) 16 1 Podregion (NTS 3/NUTS 3) 45*/66** 2*/4** Powiat (LAU 1) /21*** ziemski /19*** grodzki 35 3 Gmina (LAU 2) K. Kozłowski, Pomorze Zachodnie w sześćdziesięcioleciu ( ), s Dz. U z póź. zm. (Dz. U. z 1998 r. Nr 96 poz. 603 oraz Nr 103, poz. 652). 8 Jest możliwe stworzenie wirtualnego województwa zachodniopomorskiego na dzień 1 stycznia Tą analizę przeprowadził Wydział Informacji, Badań WUP Szczecin. 9 Region powstaje poprzez połączenie województw (Dz. U. z 2004 r. Nr 98, poz. 998). 10 Podregion powstaje poprzez połączenie powiatów do końca roku 2007 (Dz. U. z 2000 r. Nr 58, poz. 685), od 2008 (Dz. U. z 2007 r. Nr 214, poz. 1573).

9 miejskie wiejskie /52**** miejsko-wiejskie /51**** 8 Legenda: * do roku 2007, ** po roku 2008, *** w 2001 powstaje powiat Łobeski, **** od 2004 roku gmina Dziwnów przekształcona z wiejskiej na miejsko-wiejską. Źródło: GUS, opracowanie własne. Mapa 1. Województwo zachodniopomorskie wg stanu z 1 stycznia 1999 roku Mapa 2. Województwo zachodniopomorskie wg stanu z 1 stycznia 2001 roku Szczecińskie ( 54 ) Słupskie ( 3 ) Pilskie ( 5 ) Koszalińskie ( 41 ) Gorzowskie ( 11 ) Źródło: WUP Szczecin, opracowanie map: Jacek Siekierzycki 9

10 2. Źródła danych o bezrobociu rejestrowanym Źródłem danych odnoszących się do osób bezrobotnych nie będzie Główny Urząd Statystyczny, lecz instytucja pośrednicząca pomiędzy Powiatowym Urzędem Pracy, a mianowicie Wojewódzki Urząd Pracy. W zasobach (archiwach) tej instytucji można odnaleźć bogaty empiryczny materiał źródłowy, gromadzony na podstawie sprawozdań o rynku pracy (MPiPS-01) w podziale na poszczególne powiaty województwa. Schemat 1. Przekazywanie danych dotyczących rynku pracy (MPiPS-01 oraz załączniki) Powiatowy Urząd Pracy Wojewódzki Urząd Pracy Wojewódzki Urząd Statystyczny Główny Urząd Statystyczny Źródło: Opracowanie własne. 10 Wszelkie dane dotyczące bezrobocia rejestrowanego uzyskałem ze zbiorów archiwalnych Wydziału Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie. Dane statystyczne dotyczące rynku pracy (przykładowo za rok 2007) w Wydziale Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie, gromadzone są na podstawie Ustawy z dnia 29 czerwca 1995r. o statystyce publicznej 11. Szczegółowe terminy i zakres badań określane są corocznie w Programie badań statystyki publicznej. Program badań statystycznych statystyki publicznej na dany rok publikowany jest w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia. 5 września 2006r. 12 Wzory sprawozdań zamieszczone są w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2007r., zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych. w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok Problem zmian, kolejnych uszczegółowień, zauważalny był już w latach dziewięćdziesiątych. Dane ( ) pochodzą z oficjalnych sprawozdań statystycznych sporządzanych według jednolitych wzorów dla całego województwa i rzecz jasna dla całego kraju. Niestety wzory te podlegały zmianom w ciągu lat ( ) 14. Pełna, ciągła analiza niektórych zmiennych zawartych w sprawozdaniach może być niemożliwa 15. W przypadku danych prezentowanych poniżej (wskaźnik bezrobocia) zagrożenie to nie występuje, gdyż Wydział Badań. i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie gromadził je według tej samej metody. Co prawda może być utrudniony dostęp do danych sprzed 1999 roku spowodowany reformą administracyjna kraju, lecz nie niemożliwy. Wydział posiada bowiem dane dla województwa szczecińskiego począwszy od 1993 roku do 1998, pytanie jest tylko jedno: czy pozostałe cztery byłe województwa posiadają w archiwach interesujące nas dane statystyczne? Rzeczą oczywistą jest, że pełen obraz danego obszaru (badanego terytorium) można uzyskać poprzez własne badanie pierwotne. Należy pamiętać również o danych wtórnych, bez których nawet najpełniejsze badanie może nie być kompletne, w sensie poznawczym, przedstawiam zatem spis możliwych do uzyskania danych wtórnych, odnoszących się do rynku pracy. Analiza badań statystyki publicznej uwydatnia to, że niektóre z badań spoza działu Rynek pracy są wręcz niezbędne w systematycznym monitorowaniu rynku pracy, i to nie tylko w skali kraju, ale przede wszystkim 11 Dz. U. Nr. 88, poz 439 z 1995r. z póź. zm. 12 Dz. U. Nr 170, poz Dz. U. Nr. 37, poz. 238 z 2007r. 14 Red. R. Czyszkiewicz, Bezrobocie w województwie szczecińskim , Wydaw. WUP Szczecin, Szczecin 1996, s Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. (Dz. U. Nr 99, poz 1001) o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zlikwidowała bezrobocie wśród absolwentów - definicja bezrobotnego absolwenta została usunięta, a wprowadzono uszczegółowienie w postaci: osoby, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia.

11 w skali lokalnej. (...) Podstawowe badania, przeprowadzane przez urzędy statystyczne, z których należy korzystać podczas analizy lokalnych rynków pracy, to: 1. W dziale Rynek pracy: a) Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (badanie stałe, realizowane co kwartał, tylko wybrane reprezentatywne na poziomie województw); b) Pracując w gospodarce narodowej (badanie stałe, realizowane raz na kwartał, z tym, że część wyników dostępna raz na rok, dane gromadzone na poziomie powiatów a nawet gmin, ale udostępniane w mało szczegółowych przekrojach, większość w bardziej zagregowanej postaci); c) Zatrudnienie, wydatki na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej (badanie stałe, realizowane raz na kwartał, dane gromadzone w przekroju powiatów, jednak nie publikowane na tym poziomie dezagregacji); d) Bezrobocie rejestrowane (badanie stałe realizowane co miesiąc, ale część wyników publikowana kwartalnie, dane dostępne na poziomie powiatów); e) Wolne miejsca pracy (w podmiotach zatrudniających 10 osób i więcej), (badanie stałe, raz na kwartał, możliwa dezagregacja do poziomu powiatów, publikacje na poziomie województw tylko część danych); f) Warunki pracy (badanie stałe, raz na rok, poziom województw); g) Czas pracy (badanie stałe, raz na rok, poziom województw, większość danych bez przekroju terytorialnego, niektóre w przekroju województw); h) Przyrzeczenia i zezwolenia na pracę wydawane cudzoziemcom w Polsce (badanie stałe, dwa razy. w roku, poziom województw); i) Kontrola legalności zatrudnienia (badanie stałe, raz w roku, poziom województw); j) Instytucjonalna obsługa rynku pracy (badanie stałe, raz w roku, poziom powiatów); k) Przejście z pracy na emeryturę (badanie nowe jednorazowe, moduł do BAEL w II kwartale 2006r., na poziomie kraju); l) W 2004 r., przeprowadzone jednorazowo badanie organizacji i rozkładu czasu pracy (w postaci modułu do BAEL, reprezentowane na poziomie całego kraju); m) W wybranych latach jest również realizowane badanie: praca nierejestrowana (ostatnie w 2004r., brak przekroju terytorialnego). 2. W dziale Wynagrodzenia, koszty pracy i świadczenia społeczne są to badania: a) Wynagrodzenia w gospodarce narodowej (badanie stałe, poziom powiatów z wyjątkiem najmniejszych pracodawców, raz na kwartał, z tym, że najogólniejsze dane, dotyczące jednostek zaliczanych do sektora przedsiębiorstw, podawane co miesiąc); b) Struktura wynagrodzeń (badanie cykliczne, raz w roku, poziom województw); c) Świadczenia z ubezpieczeń społecznych (badanie stałe, co miesiąc, w wypadku danych dotyczących świadczeń rodzinnych raz na kwartał, poziom województw). 3. W dziale Ludność, procesy demograficzne, są to badania: a) Migracje wewnętrzne ludności; b) Migracje zagraniczne ludności; c) Bilanse stanu struktury ludności według cech demograficznych; d) Charakterystyka społeczno-demograficzna i ekonomiczna ludności, rodzin i gospodarstw domowych. 4. W dziale Warunki bytu ludności, pomoc społeczna: a) Budżety gospodarstw domowych (badanie stałe, dane kwartalne, ale wyniki udostępniane w ujęciu rocznym, poziom województw); b) Pomoc społeczna (badanie stałe, co kwartał, część co pół roku, część co rok, publikacje cykliczne dotyczące poszczególnych problemów raz w roku różne miesiące, przekrój powiatów, w niektórych wypadkach także gmin); c) Europejskie badanie warunków życia ludności (EU-SILC) (badanie stałe, raz w roku, reprezentatywność na poziomie kraju). 11

12 5. W dziale Edukacja, są to badania: a) Szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne oraz działające w starym systemie szkoły ponadpodstawowe (badanie stałe, raz w roku, dostępne dane na poziomie powiatów i nawet gmin, nie zawierają kierunków kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych, kierunki zawodowe uwidacznia się, podając liczbę absolwentów: sprawozdanie S-07); b) Opieka nad dziećmi i młodzieżą (badanie stałe, raz na rok, dostępne według powiatów w układzie miast, gmin i podregionów); c) Szkoły wyższe i ich finanse (badanie stałe, raz w roku dostępne według powiatów); d) Zatrudnienie, wydatki uczniów, wypoczynek dzieci i młodzieży szkolnej, liczba uczniów w szkołach uwaga: w badaniu o tym tytule są zawarte informacje o placówkach kształcenia ustawicznego (badanie stałe, raz w roku, dostępne według powiatów i gmin); e) Kształcenie dorosłych (nowe badanie realizowane w IV kwartale 2006r., brak wyników i informacji. o reprezentatywności). Podstawowymi badaniami GUS w dziale Rynek pracy są Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), przeprowadzane metodą ankietową i kontynuowane od 1992r., ale niestety ze względu na małą próbę ich wyniki (poza podstawowymi wskaźnikami) nie dają się dezagregować nawet do przekroju województw 16. Ukazana lista możliwości uzyskania danych w celu analizy lokalnego rynku pracy w rzeczywistości jest dość skomplikowana. Między innymi sprawozdanie S-01 do S-15 (istniejące do 2006 roku) odnoszące się do szkół, może być niedostępne dla osób, czy też instytucji spoza samorządu terytorialnego na poziomie powiatu (starosty). W momencie przesłania dokumentów przez placówkę szkolną do GUS, stają się one chronione przez ustawę o ochronie danych osobowych. Do uzyskania są możliwe jedynie informacje ogólne, np. dla całego powiatu. Nie ma możliwości indywidualnej analizy danej placówki szkolnej (chyba, że uzyskamy takie sprawozdanie z samej szkoły lub od starosty). Wprowadzony od 2007 roku System Informacji Oświatowej, będzie zapewne umożliwiał otrzymanie wszelkich danych ilościowych o placówkach szkolno-wychowawczych M. Góra, U. Sztanderska, Wprowadzenie do analizy lokalnego rynku pracy przewodnik, MPiPS Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz, Warszawa 2006r., s

13 3. Miary bezrobocia 3. Miary bezrobocia 3.1. Stopa bezrobocia rejestrowanego 3.1. Stopa bezrobocia rejestrowanego Jednym z Jednym zadań Wydziału z zadań Badań Wydziału i Analiz Badań Wojewódzkiego i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy Urzędu w Szczecinie Pracy jest w udostępnianie Szczecinie jest udostępnianie o bezrobociu danych o rejestrowanym bezrobociu rejestrowanym w województwie w województwie oraz w podziale oraz na w podziale poszczególne na poszczególne powiaty. Infor-powiaty. informacje zbierane zbierane są za pomocą są za pomocą sprawozdań sprawozdań o rynku pracy o rynku (MPiPS-01). pracy (MPiPS-01). W swoich zbiorach W swoich Wydział zbiorach posiada Wydział danych również posiada dane również o bezrobociu dane o bezrobociu rejestrowanym rejestrowanym w podziale w na podziale gminy. To na najniższy gminy. podział To najniższy terytorialny, podział dla terytorialny, którego dla którego można wyliczyć można wyliczyć stan bezrobocia stan bezrobocia w danym w przedziale danym przedziale czasowym. czasowym. Określając Określając wysokość, wysokość, poziom, czy poziom, też skalę czy bezrobocia też skalę (terminy bezrobocia często (terminy zamiennie często stosowane) zamiennie posługuje- stosowane) posługujemy się stopą bezrobocia się stopą bezrobocia rejestrowanego rejestrowanego (wg stanu na 31 (wg grudnia stanu danego na 31 grudnia roku), która danego publikowana roku.), która 17 jest publikowana ramach 17 jest obwieszczenia w ramach obwieszczenia Prezesa Głównego Prezesa Urzędu Głównego Statystycznego Urzędu w Statystycznego Dzienniku Urzędowym w Dzienniku RP Mo- Urzędowym w nitor RP Monitor Polski 18. Polski Stopa bezrobocia 18. Stopa bezrobocia rejestrowanego rejestrowanego (jak podaje Leksykon (jak podaje pracy, Leksykon bezrobocia pracy, i zabezpieczenia bezrobocia i zabezpieczenia społecznego społecznego autorstwa Z. autorstwa Sadowskiego Z. Sadowskiego i T. Wacha, 1997), i T. Wacha, to wyrażony 1997), w procentach to wyrażony stosunek w procentach liczby zarejestrowanych stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych bezrobotnych do liczby cywilnej do liczby ludności cywilnej aktywnej ludności zawodowo aktywnej (tj. zawodowo bez osób (tj. odbywających bez osób odbywających czynną służbę wojskową oraz pracowników resortów obrony narodowej i spraw wewnętrznych), czynną służbę wojskową oraz pracowników resortów obrony narodowej i spraw wewnętrznych), według według stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Wskaźnik ten służy ocenie natężenia bezrobocia, liczonym według wzoru: stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Wskaźnik ten służy ocenie natężenia bezrobocia, liczonym według wzoru: B S = *100% A gdzie: S stopa bezrobocia rejestrowanego, gdzie: B liczba bezrobotnych, S A stopa liczba bezrobocia cywilnej ludności rejestrowanego, aktywnej zawodowo. B liczba bezrobotnych, A liczba cywilnej ludności aktywnej zawodowo. Stopa bezrobocia rejestrowanego obliczona została jako procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo, szacowanej na koniec każdego prezentowanego okresu. Dane Stopa bezrobocia rejestrowanego obliczona została, jako procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej o ludności bezrobotnych aktywnej oraz zawodowo, pracujących szacowanej wykorzystywane na koniec do obliczania każdego stopy prezentowanego bezrobocia pochodzą okresu. Dane ze źródeł o bezrobotnych oraz różniących się pracujących metodą zbierania, wykorzystywane co może do powodować obliczania pewne stopy nieścisłości, bezrobocia zwłaszcza pochodzą w ze przypadku źródeł różniących stopy się bezrobocia metodą zbierania, ustalanej dla co powiatów. może powodować Dla bezrobotnych pewne - nieścisłości, miejscem lokalizacji zwłaszcza jest ich w miejsce przypadku zamieszkania stopy bezrobocia lub pobytu, ustalanej zaś dla dla powiatów. pracujących Dla lokalizacja bezrobotnych miejsca - pracy miejscem 19. lokalizacji jest ich miejsce zamieszkania lub pobytu, zaś Bardzo dla pracujących często możemy lokalizacja spotkać miejsca nieścisłości pracyw 19. publikacjach, gdzie zamiennie stosuje się nazewnictwo stopy bezrobocia Bardzo i wskaźnika często możemy bezrobocia spotkać to nieścisłości zupełnie dwie w różne publikacjach, metody gdzie wyliczania zamiennie poziomu stosuje bezrobocianictwo Stopa stopy publikowana bezrobocia na i stronach wskaźnika internetowych bezrobocia GUS to ( zupełnie dwie różne terytorialnie metody wyliczania wyliczana jest poziomu dla bez- się nazew- obszaru robocia. całego Stopa, kraju, publikowana poszczególnych jest na województw, stronach internetowych a najmniejszą GUS jednostką ( terytorialną, dla terytorialnie jakiej podaje wyliczana się jest stopę dla obszaru bezrobocia, całego są powiaty. kraju, poszczególnych Czas, który potrzebuje województw, urząd (GUS), a najmniejszą to około jednostką 25 dni na wyliczenie terytorialną, stopy podaje bezrobocia. się stopę Ten bezrobocia, stan rzeczy są nie powiaty. zawsze Czas, miał miejsce. który potrzebuje W początkowym urząd (GUS), okresie to pojawienia około 25 dni się na zjawi- wyliczenie dla jakiej ska stopy bezrobocia. w naszym Ten stan kraju, rzeczy stopę nie bezrobocia zawsze miał wyliczały miejsce. również W początkowym Wojewódzkie okresie Biura Pracy pojawienia (wydział się. zjawiska strukturach bezrobocia Wojewody). w naszym We kraju, wczesnych stopę latach bezrobocia 20, stopę wyliczały bezrobocia również wyliczano Wojewódzkie według przynajmniej Biura Pracy dwóch (wydział w w różnych strukturach metod. Wojewody). Po pierwsze We w wczesnych mianowniku latach umieszczono 20, stopę liczbę bezrobocia ludności wyliczano czynną zawodowo, według przynajmniej a w drugiej dwóch metodzie różnych metod. używano Po w pierwsze mianowniku w mianowniku liczby osób w umieszczono wieku produkcyjnym. liczbę ludności Dla porównania czynną zawodowo, w 1992 roku a dla w drugiej miasta Szczecina wyliczano dwa warianty stopy bezrobocia wg: a) liczby czynnych zawodowo - 6,16%, b) liczby osób w wieku produkcyjnym - 4,64%. 17 Obecnie Akty prawne, prawo na do mocy, wyliczania których i publikowania ogłaszany jest stopy wskaźnik: bezrobocia Ustawa posiada z dnia Prezes 20 Głównego kwietnia 2004 Urzędu r. o Statystycznego. zatrudnienia Podawana i instytucjach jest ona rynku w okresach pracy Dz. miesięcznych. U. Nr 99 poz. Jeśli 1001 chcemy Zmiany: podać Dz. wielkość U stopy r. Nr w danym 273 poz. roku, 2703; Dz. promocji podajemy U r. wielkość Nr 64 poz. z grudnia 565, Nr danego 94 poz. roku. 788, Kolejnym Nr 164 poz. utrudnieniem, 1366, Nr 175 jakie poz. może 1462 nam przysporzyć GUS, to przeliczenia 18 (aktualizacje) stopy bezrobocia, które następują przynajmniej raz w roku na przełomie września i 19 października. Za: Uwagi metodyczne. Przeliczanie stopy Informacje następuje o bezrobociu dla wszystkich zaprezentowane miesięcy danego w publikacji roku i ostatniego pochodzą miesiąca z rejestrów roku poprzedniego. powiatowych urzędów Musimy pamiętać pracy. jeszcze o jednej istotnej zmianie w stopie bezrobocia, która ( ) miała miejsce. 13 w 20 latach w latach , i 2003 nastąpiło por. R. jeszcze Czyszkiewicz jedno przeszacowanie, a właściwie wskazanie dwóch alternatywnych Akty prawne, na mocy, których ogłaszany jest wskaźnik: Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. Nr 99 poz Zmiany: Dz. U r. Nr 273 poz. 2703; Dz. U r. Nr 64 poz. 565, Nr 94 poz. 788, Nr 164 poz. 1366, Nr 175 poz Za: Uwagi metodyczne. Informacje o bezrobociu zaprezentowane w publikacji pochodzą z rejestrów powiatowych urzędów pracy _PLK_HTML.htm ( ) 20 w latach , por. R. Czyszkiewicz 1996.

14 wartości stopy bezrobocia. Pierwszy wariant wykorzystał wyniki Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 1996r., a w drugim wariancie posłużono się wynikami Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonych w 2002 roku. Począwszy od stycznia 2004 roku stopa bezrobocia wyliczana jest już według drugiego wariantu. Tabela 2. Stopa bezrobocia rejestrowanego (%) w latach Wyszczególnienie Polska 13,1 15,1 17,5 I - 18,0 I - 18,0 II - 20,0 II - 20,0 Zachodniopomorskie. 20,8 24,7 I - 26,6 I - 27,1 II - 27,8 II - 28,4 19,0 17,6 14,8 11,2 9,5 27,5 25,6 21,5 16,4 13,4 Źródło: GUS, opracowanie własne. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego obwieszcza raz do roku przeciętną stopę bezrobocia w kraju, natomiast na obszarze działania powiatowych urzędów pracy według stanu na 30 czerwca danego roku. Ten szczególny rodzaj stopy bezrobocia rejestrowanego wykorzystywany jest do wyliczania długości okresu pobierania zasiłków przez osoby bezrobotne w poszczególnych powiatach Stopa bezrobocia w ramach Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) Stopa bezrobocia rejestrowanego to tylko jedna z wielu możliwości opisania natężenia bezrobocia. GUS stosuje jeszcze jedną odmianę stopy bezrobocia w ramach Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, przy czym posługuje się, co jest bardzo istotne - definicją bezrobotnego według przyjętej przez Międzynarodową Organizację Pracy (identyczną definicją posługuje się Eurostat). W Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności, bezrobotnymi są osoby w wieku lata, które spełniają trzy warunki 21 : w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (zgodnie z definicją pojęcia Pracujący według BAEL i NSP 2002 ), aktywnie poszukiwały pracy, tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni - tydzień badany), aby znaleźć pracę, były gotowe (zdolne) podjąć pracę w okresie: wg BAEL - w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym, wg NSP w tygodniu badanym lub następnym. Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę zapewnioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz dodatkowy warunek w BAEL - były gotowe ją podjąć. Stopa bezrobocia według BAEL, podawana jest w odstępach kwartalnych dla danego roku. Metodologia dopuszcza w tym badaniu wyliczanie stopy przeciętnej dla danego roku (co jest niemożliwe dla stopy bezrobocia rejestrowanego). Tabela 3. Stopa bezrobocia (%) wg BAEL dla województwa zachodniopomorskiego w latach Wyszczególnienie 2004 r r r r r. I kwartał 25,7 25,3 20,8 14,5 9,6 II kwartał 23,8 22,9 18,0 11,3 10,2 III kwartał 22,9 21,6 15,4 10,4 9,5 IV kwartał 22,7 20,8 14,5 9,6 - przeciętnie w roku 23,8 22,7 17,1 11,4 - Źródło: GUS, Aktywność Ekonomiczna Ludności w województwie Zachodniopomorskim (IV kw i III kw roku), opracowanie własne ( )

15 Jak można łatwo zauważyć, stopa bezrobocia rejestrowanego a stopa bezrobocia wg BAEL, to dwa zdecydowanie odmienne parametry, zatem niezasadne wydaje się porównywanie tych dwóch wskaźników. Należy bowiem pamiętać, że są one wyliczane według bardzo różnych metod. Z jednej strony, na podstawie bieżącej rejestracji bezrobotnych (definicja bezrobotnego na podstawie obowiązującej ustawy), a z drugiej według badania gospodarstw domowych 22 z uwzględnieniem spisu powszechnego, przy diametralnie szerszej definicji osoby bezrobotnej. Tabela 4. Stopa bezrobocia (%) wg BAEL (przeciętnie w roku) w województwie zachodniopomorskim w latach Wyszczególnienie Kobiety Mężczyźni Miasta Wieś 2004 r. 22,9 24,8 21,4 29, r. 20,9 24,9 21,2 26, r. 16,4 18,1 15,4 21, r. 12,7 10,7 10,7 13,4 III kwartał 2008 r. 11,0 8,6 7,9 13,3 Źródło: lata za: Aktywność Ekonomiczna Ludności w województwie Zachodniopomorskim w IV kwartale 2006 r., GUS, lata za: Aktywność Ekonomiczna Ludności w Województwie Zachodnio-pomorskim w III kwartale 2008 roku. Opracowanie własne. Główną różnicą pomiędzy stopą bezrobocia rejestrowanego a stopą bezrobocia wg BAEL jest definicja osoby bezrobotnej (oczywiście nie biorąc pod uwagę samej metody obliczania liczby osób bezrobotnych). Atutem stopy bezrobocia wg BAEL jest możliwość wyliczenia jej osobno dla: mężczyzn, kobiet, wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania (miasto, wieś), ale i dla stanu cywilnego. Po drugie nie jest przeszacowywana po pewnym okresie czasu. Minusem, czy też pewną niedogodnością staje się brak informacji miesięcznej, ponieważ publikacja stopy baelowskiej występuje w cyklu kwartalnym Stopa bezrobocia prezentowana przez Europejski Urząd Statystyczny Stopa bezrobocia prezentowana przez Europejski Urząd Statystyczny 23, określa poziom bezrobocia w krajach Unii Europejskiej i innych, których gospodarka ma kluczowe znaczenie dla ekonomii europejskiej. Stopa bezrobocia wyliczana przez ten urząd ma za zadanie określić według wspólnej metodologii wielkość bezrobocia w poszczególnych krajach. Metodologia obliczania stopy bezrobocia Eurostatu różni się od prezentowanej przez GUS. Główną różnicą jest definicja samego bezrobotnego zaczerpnięta z Międzynarodowej Organizacji Pracy. Publikowane dane pozwalają na uogólnienia dynamiki stopy bezrobocia. w porównaniu z innymi krajami, nie tylko Unii Europejskiej (podawana jest również stopa bezrobocia dla np. Stanów Zjednoczonych i Japonii). Wydział Badań i Analiz od początku monitorowania bezrobocia na terenie województwa szczecińskiego a po 1999 roku województwa zachodniopomorskiego, zbiera bardzo istotne informacje o strukturze bezrobocia w poszczególnych gminach. Są to jedyne dostępne dane ukazujące rzeczywiste bezrobocie rejestrowane schodzące do poziomu najniższego, czyli gmin. Jak już ukazałem, istnieje wiele wskaźników opisujących wielkość bezrobocia dla całego kraju, poszczególnych województw i powiatów, brak natomiast jest wskaźnika, który by docierał do najniższego poziomu terytorialnego w Polsce. Takim właśnie miernikiem jest wyliczany przez Wydział Badań i Analiz wskaźnik bezrobocia. Stopa bezrobocia przedstawiana jest dla ogólnej liczby osób (w tym: mężczyzn, kobiet, osób do 25 roku życia i powyżej 25 roku życia), co czyni ją znacznie wszechstronniejszym wskaźnikiem niż stopa bezrobocia wg GUS. Ogranicza ją jedynie zakres wyliczania terytorialnego, co w niedługim czasie będzie zniwelowane, ponieważ EUROSTAT cyklicznie pogłębia obszar publikowanych danych. Tabela 5. Stopa bezrobocia według Eurostatu w latach ROK EU (27 państw) EU (25 państw) EU (15 państw) Polska , Dobór próby i metody oraz metody uogólniania wyników badań można odnaleźć na stronach GUS. 23

16 , ,8 10, ,3 9,3 10, ,1 8,5 13, ,6 8,6 7,7 16, ,5 8,4 7,2 18, ,9 8,7 7,6 19, ,9 9,0 7,9 19, ,0 9,0 8,0 19, ,9 8,9 8,1 17, ,1 8,2 7,7 13, ,2 7,2 7,0 9, ,4. 8,0 6,5 Źródło: Eurostat, opracowanie własne. Wskaźnik bezrobocia, jako wartość, która mierzy poziom bezrobocia, bardzo często jest mylony. ze stopą bezrobocia rejestrowanego bądź zamiennie używany. Wynikać to może z historycznie narastającego nazewnictwa, które używano w pierwszych latach pojawienia się bezrobocia w Polsce. W literaturze można odnaleźć historię ewolucji semantycznej tego wskaźnika 24. Wówczas pokazywano dwie wartości stopy bezrobocia, wyliczane według dwóch różnych kryteriów 25 : 1) stopa bezrobocia wg liczby czynnych zawodowo, 2) stopa bezrobocia wg liczby osób w wieku produkcyjnym. Na przykładzie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie, w którym można uzyskać informacje. o liczbie bezrobotnych w podziale na gminy, możemy wyliczyć wielkość wskaźnika bezrobocia dla poszczególnych miesięcy. Natomiast GUS publikuje zaledwie raz w roku informacje o bezrobociu rejestrowanym w poszczególnych gminach (załącznik 7 do sprawozdań MPiPS, które zawiera tylko dwie dane: liczbę bezrobotnych ogółem, w tym kobiety). Najważniejszym elementem, który świadczy o wyższości wskaźnika bezrobocia nad stopą bezrobocia, jest zakres obejmowania tzn. wylicza się go z poziomu województwa. aż do poziomu poszczególnych gmin. Wskaźnik bezrobocia, a zarazem i liczba osób bezrobotnych w poszczególnych gminach, naliczany jest w okresie comiesięcznym (liczba bezrobotnych ogółem, kobiety, osoby z prawem do zasiłku, osoby zamieszkałe na terenach wiejskich). Raz na kwartał sporządzane są szczegółowe informację o strukturze osób bezrobotnych w gminach województwa zachodniopomorskiego (wiek, wykształcenie, staż pracy, czas pozostawania bez pracy). Tabela 6. Stopy bezrobocia w województwie zachodniopomorskim wyliczane według różnych metod. w porównaniu ze wskaźnikiem bezrobocia w latach (w końcu IV kwartału) Wyszczególnienie BAEL (GUS) GUS (rej.) WUP Szczecin Typ wskaźnika opisującego bezrobocie Stopa bezrobocia Stopa bezrobocia Wskaźnik bezrobocia 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 20,8 14,5 9,6 9,5* 25,6 21,5 15,2 12,5 9,3 7,4 16 Źródło: GUS, WUP Szczecin, opracowanie własne (* dane za III kw r.). 24 Por. R. Czyszkiewicz, Samorządność w cieniu bezrobocia, WUP Szczecin, Szczecin 1996., s Podstawą obliczeń był Narodowy Spis Powszechny przeprowadzony w grudniu 1988 roku.

17 Dla zaprezentowania możliwości analitycznych wskaźnika bezrobocia, przedstawię dynamikę bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych gminach województwa zachodniopomorskiego od początku 1999 roku do 2008 roku. Jestem przekonany, że opublikowane dane statystyczne gromadzone przez Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie dostarczą instytucjom wspierającym rozwój zatrudnienia niezbędnych informacji, pozwolą także prognozować zapotrzebowanie na pracowników (w wymiarze gminy), dostarczą informacji statystycznych umożliwiających diagnozowanie zagrożeń restrukturyzacyjnych, a zarazem wspomagają planowanie struktury edukacyjnej w oparciu o zapotrzebowanie rynku. Warto zauważyć, że źródła wszystkich publikowanych w opracowaniu danych statystycznych w latach pochodzą z Wydziału Badań. i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie. 17

18 4. Sytuacja na lokalnym rynku racy 4. Sytuacja na lokalnym rynku racy 4.1. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim 4.1. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 1999 roku w 1999 roku MAPA 3. MAPA Wskaźnik 3. Wskaźnik bezrobocia bezrobocia w województwie w województwie zachodniopomorskim. Stan na Stan 31 na grudnia 31 grudnia roku roku 18 Źródło: WUP Źródło: Szczecin. WUP Szczecin. Opracowanie Opracowanie własne. własne. 18

19 Tabela 7. Liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu 1999 roku. Tabela 7. Liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu 1999 roku. POWIAT Ogółem Z pr. do zasiłku Zamieszkali na wsi MIASTO / GMINA razem kobiety razem kobiety razem kobiety Wskaźnik bezrobocia Ludność ogółem W tym w wieku produkcyjnym BIAŁOGARD ,2% Miasto Białogard ,3% Gmina Białogard ,0% MG Karlino ,0% G. Tychowo ,3% CHOSZCZNO ,4% G. Bierzwnik ,3% MG Choszczno ,2% MG Drawno ,3% G. Krzęcin ,9% MG Pełczyce ,7% MG Recz ,7% DRAWSKO POM ,3% MG Drawsko P ,2% MG Kalisz Pom ,1% G. Ostrowice ,6% MG Czaplinek ,8% G. Wierzchowo ,7% MG Złocieniec ,2% Filia Złocieniec ,5% GOLENIÓW ,3% MG Goleniów ,7% MG Maszewo ,3% G. Przybiernów ,8% G. Stepnica ,2% MG Dobra ,2% MG Nowogard ,2% G. Osina ,1% FILIA Nowogard ,2% GRYFICE ,6% G. Brojce ,0% MG Gryfice ,1% G. Karnice ,9% MG Płoty ,6% G.Rewal ,2% MG Trzebiatów ,1% G. Radowo Małe ,9% MG Resko ,5% FILIA Resko ,8% GRYFINO ,2% G. Banie ,1% MG Gryfino ,7% G. Stare Czarnowo ,4% G. Widuchowa ,4% MG Cedynia ,2% MG Chojna ,4% MG Mieszkowice ,8% MG Moryń ,3% MG Trzcińsko Zdr ,6% FILIA Chojna ,7% KAMIEŃ POM ,3% G. Dziwnów ,4% MG Golczewo ,1% MG Kamień P ,1% G. Świerzno ,1% MG Międzyzdro ,0%

20 20 POWIAT Ogółem Z pr. do zasiłku Zamieszkali na wsi MIASTO / GMINA razem kobiety razem kobiety razem kobiety je Wskaźnik bezrobocia Ludność ogółem W tym w wieku produkcyjnym MG Wolin ,3% KOŁOBRZEG ,5% G. Dygowo ,4% G. Gościno ,6% Miasto Kołobrzeg ,4% Gmina Kołobrzeg ,5% G. Rymań ,3% G. Siemyśl ,5% G. Ustronie Morskie ,9% KOSZALIN (M) ,0% KOSZALIN ,9% G. Będzino ,0% G. Biesiekierz ,8% MG Bobolice ,1% G. Manowo ,9% G. Mielno ,1% MG Polanów ,0% MG Sianów ,2% G. Świeszyno ,4% MYŚLIBÓRZ ,1% MG Myślibórz ,3% G. Nowogródek P ,5% MG Barlinek ,3% MG Dębno ,4% G. Boleszkowice ,8% Filia Dębno ,4% POLICE ,4% G. Dobra Szcz ,8% G. Kołbaskowo ,4% MG Nowe Warpno ,5% MG Police ,8% PYRZYCE ,6% G. Bielice ,7% G. Kozielice ,9% G. Przelewice ,3% MG Pyrzyce ,5% G. Warnice ,5% MG Lipiany ,6% SŁAWNO ,4% Miasto Darłowo ,9% Gmina Darłowo ,7% G. Malechowo ,0% G. Postomino ,2% Miasto Sławno ,9% Gmina Sławno ,1% STARGARD SZ ,6% Miasto Stargard ,7% Gmina Stargard ,4% MG Chociwel ,5% MG Dobrzany ,6% G. Dolice ,6% G. Kobylanka ,8% G. Marianowo ,6% G. Stara Dąbrowa ,8%

21 POWIAT Ogółem Z pr. do zasiłku Zamieszkali na wsi MIASTO / GMINA razem kobiety razem kobiety razem kobiety Wskaźnik bezrobocia Ludność ogółem W tym w wieku produkcyjnym MG Suchań ,6% MG Ińsko ,4% MG Łobez ,7% MG Węgorzyno ,4% FILIA Łobez ,7% SZCZECINEK ,9% MG Barwice ,9% MG Biały Bór ,5% MG Borne Sulinowo ,2% G. Grzmiaca ,8% Miasto Szczecinek ,1% Gmina Szczecinek ,7% ŚWIDWIN ,7% G. Brzeżno ,8% G. Rąbino ,9% G. Sławoborze ,4% Miasto Świdwin ,6% Gmina Świdwin ,1% MG Połczyn ,5% ŚWINOUJŚCIE ,3% WAŁCZ ,8% MG Człopa ,6% MG Mirosławiec ,8% MG Tuczno ,1% Miasto Wałcz ,2% Gmina Wałcz ,9% SZCZECIN Województwo ,3% ,6% wskaźnik= bezrobotni/ludność w wieku produkcyjnym 1999r

22 4.2. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2000 roku 4.2. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2000 roku MAPA 4. MAPA Wskaźnik 4. Wskaźnik bezrobocia bezrobocia w województwie w województwie zachodniopomorskim. Stan na Stan 31 na grudnia 31 grudnia roku roku Źródło: WUP Źródło: Szczecin. WUP Szczecin. Opracowanie Opracowanie własne. własne

23 Tabela 8. Liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu 2000 roku. Tabela 8. Liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu 2000 roku. POWIAT Ogółem Z pr. do zasiłku Zamieszkali na wsi MIASTO / GMINA razem kobiety razem kobiety razem kobiety Wskaźnik bezrobocia Ludność ogółem W tym w wieku produkcyjnym BIAŁOGARD ,8% Miasto Białogard ,1% Gmina Białogard ,4% MG Karlino ,7% G. Tychowo ,8% CHOSZCZNO ,2% G. Bierzwnik ,4% MG Choszczno ,7% MG Drawno ,0% G. Krzęcin ,2% MG Pełczyce ,2% MG Recz ,9% DRAWSKO POM ,5% MG Drawsko P ,7% MG Kalisz Pom ,3% G. Ostrowice ,7% MG Czaplinek ,5% G. Wierzchowo ,0% MG Złocieniec ,6% Filia Złocieniec ,1% GOLENIÓW ,6% MG Goleniów ,8% MG Maszewo ,5% G. Przybiernów ,2% G. Stepnica ,0% MG Dobra ,9% MG Nowogard ,1% G. Osina ,2% FILIA Nowogard ,4% GRYFICE ,9% G. Brojce ,9% MG Gryfice ,8% G. Karnice ,0% MG Płoty ,5% G.Rewal ,5% MG Trzebiatów ,0% G. Radowo Małe ,7% MG Resko ,1% FILIA Resko ,7% GRYFINO ,6% G. Banie ,0% MG Gryfino ,6% G. Stare Czarnowo ,2% G. Widuchowa ,3% MG Cedynia ,6% MG Chojna ,9% MG Mieszkowice ,8% MG Moryń ,7% MG Trzcińsko Zdr ,9% FILIA Chojna ,8% KAMIEŃ POM ,1% G. Dziwnów ,7% MG Golczewo ,1% MG Kamień P ,6%