DZIAŁANIA GMINY MORAWICA NA RZECZ OCHRONY ŚRODOWISKA

Transkrypt

1 DZIAŁANIA GMINY MORAWICA NA RZECZ OCHRONY ŚRODOWISKA Referat Rolnictwa Gospodarki Gruntami i Geodezji Urzędu Gminy w Morawicy Morawica, 2009 r. Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 1 z 14

2 I. CHARAKTERYSTYKA GMINY 1.1. Położenie gminy Morawica Gmina Morawica położona jest w centralnej części województwa świętokrzyskiego. Swoim obszarem obejmuje północną część Niecki Nidziańskiej. Gmina zajmuje powierzchnię 140,45 km², z czego 37,3 km² stanowią lasy i grunty leśne (około 27%). Sąsiaduje z parkami krajobrazowymi na Ponidziu i w Górach Świętokrzyskich. Na terenie gminy znajduje się rezerwat przyrody Radomice z kompleksem lasów cisowych oraz podziemne źródła wód mineralnych. Gmina Morawica graniczy bezpośrednio z miastem Kielce oraz gminami: Daleszyce, Pierzchnica, Chmielnik, Kije, Sobków, Sitkówka-Nowiny i Chęciny. Gminę Morawica stanowią 24 wsie: Bieleckie Młyny, Bilcza, Brudzów, Brzeziny, Chałupki, Chmielowice, Dębska Wola, Drochów Dolny, Drochów Górny, Dyminy-Granice, Kawczyn, Kuby Młyny, Lisów, Łabędziów, Morawica, Nida, Obice, Piaseczna Górka, Podwole, Radomice I, Radomice II, Wola Morawicka, Zaborze, Zbrza. Gmina Morawica na koniec kwietnia 2009 roku liczyła mieszkańców. W porównaniu z rokiem 1990 liczba ludności wzrosła o niemal 40%. Proces ten nasilił się szczególnie w ostatnich latach, w dużej mierze dzięki sąsiedztwu miasta Kielce. Na terenie gminy jest 5 Małych Szkół prowadzonych przez Stowarzyszenia (Radomice, Chmielowice, Nida, Lisów i Wola Morawicka), 5 szkół podstawowych (Bilcza, Morawica, Brzeziny, Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 2 z 14

3 Obice, Dębska Wola) i 4 gimnazja (Bilcza, Brzeziny, Morawica, Obice). W placówkach tych kształci się ponad 2000 uczniów. Ponadto od ubiegłego roku przy każdej szkole utworzono przedszkola. W gminie działa 13 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej (Bilcza, Brzeziny, Morawica, Wola Morawicka, Drochów Dolny, Radomice, Brudzów, Zbrza, Dębska Wola, Obice, Nida, Lisów, Chałupki), w tym 10 Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych Uwarunkowania przyrodnicze/ środowiskowe Powierzchnia gminy Morawica wynosi ogółem ha w tym: a) użytki rolne ha b) grunty pod wodami 51 ha - wody stojące 2 ha - wody płynące 49 ha c) grunty leśne ha d) pozostałe grunty i nieuzytki ha Na terenie gminy Morawica, w Nadleśnictwie Kielce, utworzony został Rezerwat Radomice. Powierzchnia rezerwatu wynosi ok. 23 hektarów. Objęto w nim ochroną fragment płaskiej podmokłej doliny rzecznej oraz stanowisko cisa - jedno z trzech naturalnych stanowisk w województwie (poza stanowiskiem na Świniej Górze oraz stanowiskiem w Nadleśnictwie Skarżysko), i jedno z nielicznych w kraju. Rezerwat częściowy Radomice utworzony został w 1953 r. Powstał w celu zachowania zbiorowiska leśnego z naturalnie występującym cisem oraz flory objętej ochroną gatunkową, rzadką i zagrożoną. Równie ważnym zadaniem ochrony rezerwatowej jest zachowanie uwarunkowanej antropogenicznie unikalnej flory i roślinności łąkowej torfowiska niskiego. Na terenie Rezerwatu Radomice występują m.in.: cis, olsza, świerk, osika, jawor, dąb, jodła, grab, brzoza, topola, a także liczne ssaki, owady i zwierzęta bagienne rzeczne. Obecnie na terenie gminy Morawicy znajduje się jeden z obszarów specjalnej ochrony (obszary Natura 2000) - okolice miejscowości Obice. Obszary Natura 2000 planuje się utworzyć także w Dolinie Czarnej Nidy Jakość wód powierzchniowych. Zgodnie z opracowaniami Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach monitoring jakości wód powierzchniowych prowadzony był w roku Na rzece Czarna Nida w miejscowości Bieleckie Młyny oraz Chodcza w Bilczy Zastawie stwierdzono wody IV klasy załącznik poniższa mapa. Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 3 z 14

4 1.4. Jakość powietrza Na terenie gminy Morawica nie są przekraczane obowiązujące normy dopuszczalnych emisji gazów i pyłów do powietrza. Pod względem uciążliwości, znaczącym źródłem zanieczyszczeń do atmosfery na terenie gminy są małe kotłownie i indywidualne piece węglowe. Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z tej grupy źródeł jest wynikiem spalania węgli niskiej jakości, o dużej zawartości siarki i pyłów oraz niska sprawnością energetyczną tego rodzaju źródeł. W niekorzystnych warunkach meteorologicznych, w warunkach tzw. niskiej inwersji temperaturowej (wzrost temperatury z wysokością) występującej często w okresie zimowym a więc w okresie wytężonej produkcji energii, emisja z tego rodzaju źródeł (przy braku wiatru) prowadzić może do występowania lokalnie wysokich stężeń substancji zanieczyszczających. Stopniowo stan powietrza na terenie gminy będzie się poprawiał. Obecnie na terenie gminy istnieje około 40 km gazociągu średniego i niskiego ciśnienia, który doprowadzony jest do miejscowości: Brzeziny, Morawica, Łabędziów, Radomice I, Radomice II, Bieleckie Młyny. Istnieją plany gazyfikacji kolejnych miejscowości na terenie gminy, które w najbliższych latach będą kolejno wdrażane. Uzależnione jest to jednak od pozyskanych środków finansowych na ten cel. W ostatnich latach wykonano także prace termomodernizacyjne tj. wymiana okien oraz ocieplenie budynku we wszystkich szkołach, urzędzie gminy, Gminnym Ośrodku Kultury oraz Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 4 z 14

5 Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Morawicy i Dębskiej Woli. W tych obiektach zmieniono także system ogrzewania z węglowego na gazowy lub olejowy. Zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń do powietrza sprzyja także budowa i modernizacja dróg. W ostatnich 3 latach wybudowano i zmodernizowano łącznie ponad 30 km dróg gminnych i powiatowych (dofinansowanych w 50%). Środki na ten cel pozyskano z budżetu państwa, programu SAPARD, Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W planach na 2009 rok są: - budowa dróg w Bilczy (Modrzewiowa, Różana, Cyprysowa), - modernizacja dróg dojazdowych na osiedlu w Bilczy ul. Podsukowe, - Morawica, ul. Diamentowa, Złota i Ściegiennego - modernizacja dróg w Brzezinach ul. Na Stadion i Sportowa, - budowa dróg na osiedlu nad Zalewem w Brzezinach, - modernizacja ulicy Zastawie w Obicach i ulicy Leśnej w Zaborzu. II. Gospodarka odpadami 2.1. Gospodarka odpadami komunalnymi Do stworzenia sprawnie działającego systemu gospodarki odpadami na terenie gminy Morawica przystąpiono w 2000 r. Wówczas to Rada Gminy uchwaliła Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Morawica. Zobowiązano w nim wszystkich mieszkańców do wyposażenia swojej nieruchomości w pojemniki na odpady komunalne. Obecnie prawie 90% mieszkańców posiada taki pojemnik. Następnie stopniowo wprowadzano system selektywnej zbiórki odpadów. Gmina Morawica zaczęła od niewielkiej grupy osób, której wielkość w ciągu kilku lat kilkanaście razy wzrosła. Zaczęto od przeprowadzenia konkursu dla mieszkańców chętnych do prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów. Każda nieruchomość zgłoszona do konkursu otrzymywała worki do segregacji i była nagradzana w zależności od ilości oddanych odpadów. Dodatkowo wyróżniani byli ci, którzy oddali największą ilość surowców wtórnych. Informacje o konkursie i jego przebiegu zamieszczane były na łamach gazety lokalnej Wiadomości Morawickie, przekazywane przez sołtysów oraz szkoły, które także przyłączały się do konkursu. Właśnie gazeta lokalna, ulotki o segregacji odpadów oraz wiadomości od sołtysów były i są nadal przekaźnikiem informacji dla mieszkańców gminy. Zachęty ekonomiczne stosowane były przez pierwsze 4 lata, później mieszkańcy segregowali śmieci z przyzwyczajenia i przekonania, że tak trzeba. Dodatkowo w roku 2003 i 2004 zakupiono łącznie 13 szt. pojemników igloo z przeznaczeniem na segregowane odpady tj. szkło (6 szt.), plastik (6 szt.) i puszki (1 szt.). W 2008 r. podjęto uchwałę o ustaleniu niższej stawki opłat za opróżnianie kosza na odpady zmieszane dla tych, którzy segregują odpady. Efekty tego już są widoczne, liczba chętnych do Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 5 z 14

6 segregacji wzrasta. Z 40 gospodarstw, które zapoczątkowały segregacje odpadów liczba segregujących nieruchomości wzrosła do blisko 1000 na początku Obecnie system segregowania odpadów prowadzony na terenie gminy przedstawia się następująco: - segregacja u źródła tj. w indywidualnych gospodarstwach domowych ok. 20% mieszkańców, - system pojemnikowy pojemniki ustawione są w ogólnie dostępnych miejscach w 4 miejscowościach gminy (Bilcza, Morawica, Brzeziny i Piaseczna Górka) ok. 20 % mieszkańców, - selektywna zbiórka odpadów prowadzona w szkołach praktycznie we wszystkich placówkach oświatowych na terenie gminy (5 Małych Szkół, 5 szkół podstawowych i 4 gimnazja) prowadzona jest zbiórka makulatury, baterii i puszek aluminiowych. Kilka razy w roku organizowane są też akcje zbiórki sprzętu elektronicznego i odpadów wielkogabarytowych. W planach gmina ma utworzenie na swoim terenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych. Przy tworzeniu sytemu selektywnej zbiórki odpadów gmina korzystała z dofinansowania Wojewódzkiego, Powiatowego i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska (środki na edukację ekologiczną i zakup pojemników igloo). Obecnie koszty prowadzenia zbiórki odpadów posegregowanych dotyczą zakupu worków na odpady segregowane. Jest to kwota około 20 tys. rocznie. Dodatkowo gmina ponosi także koszty opróżniania pojemników igloo (około zł rocznie). Niesegregowane odpady komunalne z terenu gminy wywożone są na wysypisku śmieci w Promniku gm. Strawczyn Gospodarka odpadami zawierającymi azbest. Zgodnie z przyjętym programem usuwania i unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska dofinansowana jest w części (w roku bieżącym w wysokości 10% całości realizacji zadania, pozostałe 90% to dofinansowanie z Wojewódzkiego i Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska w Kielcach) wymiana pokrycia dachowego wykonanego z materiałów zawierających azbest z terenu nieruchomości należących do osób fizycznych. Właściciele budynków mieszkalnych lub gospodarczych, którzy zgłosili swój udział w programie nie ponoszą żadnych kosztów związanych z usunięciem i unieszkodliwieniem pokrycia dachowego. W praktyce wygląda to w ten sposób, że właściciel nieruchomości, który zgłosił swój udział w programie w danym roku i który zamierza wymienić pokrycie dachowe kontaktuje się z firmą wybraną przez gminę w drodze przetargu i uzgadnia termin wymiany. W danym dniu firma przyjeżdża, zdejmuje szkodliwe pokrycie dachowe, odpowiednio je zabezpiecza i zabiera do unieszkodliwienia. W 2007 r. azbest usunięto z 45 budynków, tj. ponad 6300 m 2. W 2008 r. usunięto z terenu gminy dwa razy więcej odpadów azbestowych m 2 z 77 nieruchomości. Koszty realizacji tego zadania wyniosły 80807,69 zł. W 2009 r. planuje Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 6 z 14

7 się usunięcie m 2 azbestu z terenu 83 nieruchomości. Realizując ten program gmina korzysta z dofinansowania z Wojewódzkiego i Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska w Kielcach. Zdjęcie usuwanie azbestu z budynku znajdującego się na terenie gminy III. Wykaz największych firm na terenie gminy ze wskazaniem najmniej i najbardziej uciążliwych dla środowiska. Na terenie gminy Morawicy działa ponad 1000 małych i średnich przedsiębiorstw. W większości są to firmy prowadzące działalność usługową o niskiej szkodliwości dla środowiska. Do największych należą: Kopalnia Wapienia Morawica S.A., Kopalnia Dolomitu Radkowice, Przedsiębiorstwo BILDROB w Woli Morawickiej, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Bilczy, Szpital w Morawicy, Przedsiębiorstwo DAM&MAM W. Zawierucha, POLDAUN z Bilczy, Producent Styropianu GENDERKA w Brzezinach, Zakład Produkcyjny Z.PAWLIK z Brzezin, Producent Okien ESKA z Morawicy, Przedsiębiorstwo JAWAL z Morawicy, Firma AMED z Brzezin, Bank Spółdzielczy w Morawicy, Hotel ELIOT z Brudzowa i Zakład Masarski Z. Woźniak z Brzezin. Najbardziej uciążliwe dla środowiska przede wszystkim ze względu na hałas są Kopalnia w Morawicy i Radkowicach oraz ze względów zapachowych firma BILDROB z Woli Morawickiej. IV. Inwestycje na rzecz ochrony środowiska w latach Gmina Morawica koncentruje się przede wszystkim na takich inwestycjach, które znacząco wpływają na ochronę środowiska naturalnego, a także przyczyniają się do poprawy jakości życia mieszkańców gminy. Stąd realizacja szeregu inwestycji kanalizacyjnych i drogowych. Środki są także wydatkowane na poprawę bazy dydaktycznej (remonty szkół, budowa sal gimnastycznych) i Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 7 z 14

8 infrastrukturę turystyczną (np. Gminny Stadion Sportowy, plac turystyczny), a także infrastrukturę techniczną nowo tworzonych osiedli mieszkaniowych. Priorytetem przy realizacji inwestycji było uzyskanie dofinansowania głównie z funduszy przedakcesyjnych (PHARE, PHARE-Odbudowa, INRED, SAPARD) i strukturalnych Unii Europejskiej (ZPORR, SPO), ale także wielu innych źródeł - Bank Światowy, Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. Inwestycje współfinansowano także w niektórych przypadkach za pomocą preferencyjnych kredytów z WFOŚiGW, częściowo umarzalnych. Rok Budowa gazociągu w Brzezinach. 2. Budowa dróg gminnych i dofinansowanie w 50% do budowy dróg powiatowych na terenie gminy (łączna długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg z pokryciem masą asfaltową to 11,2 km). 3. Budowa gminnego placu rekreacyjno-sportowego w Brzezinach - etap II. 4. Budowa kanalizacji w Bilczy ul. Osikowa, osiedle Podsukowie II. 5. Oświetlenie uliczne w miejscowościach Bilcza, Brzeziny, Morawica, Piaseczna Górka, Obice, Chałupki. 6. Zakup gruntów pod zbiornik wodny w Morawicy, pod boisko szkolne oraz pod gminne centrum kultury. 7. Instalacja systemu monitoringu centrum Morawicy. 8. Budowa strażnic OSP w Brudzowie i w Dębskiej Woli. 9. Rozpoczęto budowę kompleksu krytej pływalni w Morawicy. Rok Kontynuowanie budowy krytej pływalni w Morawicy. 2. Budowa świetlicy wiejskiej w Dębskiej Woli. 3. Budowa 47 km sieci ścieżek i tras rowerowych w gminie Morawica. 4. Budowa infrastruktury technicznej osiedli mieszkaniowych Nad zalewem i Przy obwodzie w Brzezinach, Podsukowie w Bilczy, Na stoku w Piasecznej Górce. 5. Dofinansowanie do budowy drogi wojewódzkiej 763 w miejscowości Brzeziny. 6. Budowa boisk wielofunkcyjnych: przy Zespole Placówek Oświatowych w Morawicy, przy Zespole Szkół w Obicach. 7. Budowa placu rekreacyjno sportowego w Bilczy. 8. Zagospodarowanie Gminnego Stadionu Sportowego w Brzezinach. Rok 2008 i pocz Budowa infrastruktury technicznej osiedli mieszkaniowych: Na Stoku w Piasecznej Górce (wodociąg i częściowo kanalizacja). Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 8 z 14

9 2. Budowa wodociągu w miejscowościach: Os. Bieleckie Młyny, Os. Dąbrowa, Os. Nad Zalewem, Przy Obwodzie w Brzezinach, Orla Góra w Morawicy. 3. Budowa instalacji gazowej w SP Bilcza, SP Wola Morawicka oraz w GOK u w Morawicy. 4. Zakończenie budowa gazociągu w Brzezinach. 5. Dokończenie budowy świetlicy wiejskiej w Dębskiej Woli. Remont kapitalny świetlicy wiejskiej w Chałupkach. 6. Budowa, odbudowa lub modernizacja masą asfaltową dróg gminnych wraz z chodnikami: ulice: Osikowa, Czeremchy, Jodłowa, Szkolna, Osiedle Podsukowie w Bilczy; ulice Złota i Diamentowa w Morawicy, ul. Sportowa w Brzezinach, ulica Zastawie w Obicach, budowa dróg osiedlowych ul. Pawiej, Sowiej, Orlej i Polnej w Piasecznej Górce. 7. Wykonanie rowów odwadniających w gminie. 8. Zagospodarowanie terenu szkolnego w Nidzie. 9. Modernizacja szkoły w Radomicach. 10. Budowa placów zabaw i boisk sportowych: w Obicach, zagospodarowanie terenu boiska sportowego w Chałupkach. 11. Rozbudowa OSP Radomice, modernizacja OSP w Drochowie Dolnym. 12. Budowa i modernizacja oświetleń ulicznych: w Brzezinach i Nidzie. 13. Modernizacja Ośrodka Zdrowia w Morawicy. Najważniejsze inwestycje przewidziane do realizacji na lata lub będące obecnie w fazie realizacji (w nawiasie przewidywane bądź pewne źródło dofinansowania z zewnątrz): - Budowa Gminnego Centrum Samorządowego w Morawicy (RPO Województwa Świętokrzyskiego) - Budowa hali sportowej w Bilczy (RPO Województwa Świętokrzyskiego), - Budowa zbiornika retencyjno-rekreacyjnego na rzece Morawka (RPO Województwa Świętokrzyskiego), - Budowa systemu kanalizacji sanitarnej w 7-miu miejscowościach południowej części gminy (PO Infrastruktura i Środowisko), - Uzbrojenie terenów przemysłowych w Bilczy, Dębskiej Woli i Woli Morawickiej (RPO Województwa Świętokrzyskiego), - Budowa infrastruktury technicznej osiedli mieszkaniowych: Na Stoku w Piasecznej Górce (częściowo kanalizacja oraz drogi i chodniki) - Kanalizacja w miejscowościach: Brudzów, Zaborze (preferencyjna pożyczka z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), - Kanalizacja w miejscowości Lisów, Osiedlu Nad Zalewem w Brzezinach i osiedlu Dąbrowa w Bilczy oraz kanalizacja deszczowa w Piasecznej Górce i Bieleckich Młynach w ramach programu Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 9 z 14

10 uporządkowywania gospodarki wodno-ściekowej w gminie Morawica (Program Rozwoju Obszarów Wiejskich), - Budowa gazociągu w Piasecznej Górce, Bilczy, - Modernizacja świetlicy wiejskiej w Woli Morawickiej tj. rozbudowa strażnicy OSP do funkcji świetlicy wiejskiej wraz z zagospodarowaniem terenu (Program Rozwoju Obszarów Wiejskich), - Budowa świetlicy wiejskiej w Brzezinach, - Budowa, odbudowa lub modernizacja masą asfaltową dróg gminnych wraz z chodnikami: ulice: Modrzewiowa, Spacerowa, Krótka, Różana, Bażantowa, Jana Pawła II, Zacisze w Bilczy ulice: Na Stadion w Brzezinach, ulica Zastawie w Obicach, ul. Wygwizdów w Lisowie, ulica Leśna w Zaborzu, ul. Spacerowa w Piasecznej Górce (część z RPO Województwa Świętokrzyskiego), drogi gminnej w Nidzie - Budowa chodników przy drogach w Dębskiej Woli, Bieleckich Młynach, Lisowie, Łabędziowie, Morawicy i Piasecznej Górce, - Ogrodzenie terenów szkolnych w Chmielowcach, Morawicy, - Wymiana pokrycia dachowego budynku OSP w Morawicy, modernizacja byłej strażnicy w Drochowie Górnym do funkcji świetlicy wiejskiej, - Budowa i modernizacja oświetleń ulicznych: Dębskiej Woli, Kawczynie, Piasecznej Górce, Bieleckich Młynach, Bilczy, - zagospodarowanie terenu Ośrodka Zdrowia w Dębskiej Woli. V. Podejmowane i planowane działania w zakresie ochrony środowiska (foldery, akcje, happeningi) W ramach realizowanych przez gminę programów edukacji ekologicznej organizowane są konkursy propagujące selektywną zbiórkę odpadów oraz akcje zbiórki odpadów. Od 2000 r., kiedy to po raz pierwszy zorganizowano dla dzieci konkursy zbiórki odpadów oraz wiedzy o odpadach, każdego roku prowadzone są wszelkiego rodzaju akcje promujące selektywną zbiórkę odpadów. Konkursy dotyczą: - zbiórki odpadów tj. makulatura, opakowania PET i baterie w szkołach, - wykonywania prac plastycznych przestrzennych i rysunkowych wykonanych z odpadów, - całokształtu działań szkół w tematyce odpadów, ochrony środowiska i przyrody, - wiedzy o odpadach i środowisku. Działalność na polu edukacyjnym przynosi spodziewane rezultaty. Cała gmina objęta jest zorganizowanym systemem zbiórki odpadów komunalnych i coraz więcej mieszkańców przyłącza się do selektywnej zbiórki odpadów. Szacuje się, że w zbiórce odpadów segregowanych uczestniczy ok % mieszkańców. W celu uzyskania wyższego stopnia odzysku surowców wtórnych, samorząd częściowo dofinansowuje koszty wywozu odpadów posegregowanych. Na terenie gminy sprawdza się Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 10 z 14

11 zarówno system workowy jak i pojemnikowy. Mieszkańcy segregują przede wszystkim szkło, plastik i makulaturę. Worki na te surowce otrzymują bezpłatnie z urzędu gminy. Pojemniki igloo, łącznie 13 szt., rozstawione są na terenie 6 osiedli. Ponadto w ramach prowadzonej edukacji ekologicznej organizowane są akcje likwidowania dzikich wysypisk śmieci na terenie gminy oraz dwa razy w roku przy współpracy z firmami recyklingowymi gmina organizuje zbiórkę zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz odpadów wielkogabarytowych. Z roku na rok zwiększa się ilość surowców wtórnych oddawanych do recyklingu. W ostatnich 3 latach mieszkańcy gminy przekazali do odzysku ponad 150 ton odpadów. Zdjęcie Strażacy z Lisowa w trakcie sprzątanie dzikiego wysypiska, Lisów 2007 Od 2006 r. w kalendarz imprez organizowanych na terenie gminy wpisał się Festiwal Recyklingu. Jest to festyn organizowany z okazji Dnia Dziecka, promujący selektywną zbiórkę surowców wtórnych. Festyn realizowany jest przy wsparciu finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 11 z 14

12 Zdjęcie Orkiestra Dęta na Festiwalu Recyklingu, czerwiec W trakcie festynu zbierane są surowce wtórne tj. makulatura, szkło, opakowania plastikowe, baterie. W zamian za odpowiednią ilość mieszkańcy otrzymują sadzonki drzewek i krzewów. W tym roku rozdano ponad 400 szt. drzewek i krzewów ozdobnych, a zebrano 1200 kg makulatury, 400 kg szkła, 100 kg plastiku oraz 58 kg baterii. Zdjęcie zbiórka odpadów na festynie Morawica 2006 Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 12 z 14

13 Wszystkie występy artystyczne i teatralne dzieci z poszczególnych szkół ukierunkowane są na tematykę ochrony środowiska (scenki ekologiczne, piosenki, wiersze, itp.). Dodatkowo na festynie odbywa się degustacja potraw przygotowanych przez gimnazjalistów ze zdrowej, ekologicznej żywności. Ponadto na łamach lokalnego miesięcznika Wiadomości Morawickie publikowane są artykuły promujące ochronę środowiska i przyrody oraz zdrowy styl życia. VI. Odnawialne źródła energii. Na terenie gminy Morawica znajduje się jedna mała elektrownia wodna należąca do osoby prywatnej. Wiele budynków jednorodzinnych, zwłaszcza nowo powstających posiada ogrzewanie olejowe bądź gazowe. Jednakże większość domów ze względów ekonomicznych opalana jest węglem. Mieszkańcy zakładają także kolektory słoneczne i budują przydomowe oczyszczalnie ścieków. Gmina nie prowadzi statystyki realizacji tych inwestycji. W planach na ten rok jest dofinansowywanie instalacji kolektorów słonecznych i pomp ciepła m.in. w prywatnych budynkach mieszkalnych - Morawica wspólnie z miastem Kielce i innymi gminami złożyła projekt do Programu Szwajcarskiego. Jeśli otrzymamy środki na ten cel dużo gospodarstw skorzysta z dofinansowania. Zdjęcie - Mała Elektrownia w Morawicy VII. Środki na realizację inwestycji. Corocznie na inwestycje przeznacza się co najmniej 30% budżetu gminy. Oprócz wydatkowanych dochodów własnych środki na inwestycje pochodzą z dotacji, głównie z funduszy przedakcesyjnych (PHARE, PHARE-Odbudowa, INRED, SAPARD) i strukturalnych Unii Europejskiej (ZPORR, SPO), ale także wielu innych źródeł - Bank Światowy, Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Wojewódzki, Powiatowy i Narodowy Fundusz Ochrony Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 13 z 14

14 Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. W przypadku inwestycji kanalizacyjnych i związanych z rozbudową oczyszczalni ścieków, inwestycje współfinansowano także za pomocą preferencyjnych kredytów z WFOŚiGW, częściowo umarzalnych. Działania gminy Morawica na rzecz ochrony środowiska Strona 14 z 14