Wybraliście najlepszych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wybraliście najlepszych"

Transkrypt

1 Bohaterowie tygodnia: Grupa teatralna Uczniowie z III LO zwyciężyli w konkursie Młode talenty. strona 2 BEZPŁATNY TYSKI TYGODNIK MIEJSKI nr 4/ stycznia ISSN Wybraliście najlepszych Śpiewanie jak narkotyk TT ROZMAWIA Z ANNĄ SERAFIŃSKĄ wokalistką jazzową, która w przedstawieniu Śpiewając jazz występuje na scenie razem ze swoją babcią Carmen Moreno, królową ery swingu. strony 8-9 JERZY BARTKOWSKI Witold Bańka (z prawej) i Marcin Ławreszuk zdeklasowali plebiscytowych rywali GŁOSÓW WPŁYNĘŁO NA PIERWSZĄ EDYCJĘ PLEBISCYTU TYSKI LAUR SPORTOWY, W KTÓRYM KIBICE WYBIERALI NAJLEPSZYCH SPORTOWCÓW TYCHÓW W 2009 ROKU. NAJWIĘCEJ PUNKTÓW ZDOBYLI LEKKOATLECI WITOD BAŃKA WŚRÓD SENIORÓW I MARCIN ŁAWRESZUK WŚRÓD MŁODZIEŻOWCÓW. PLEBISCYT ZORGANIZOWAŁ MIEJSKI OŚRODEK SPORTU I REKREACJI POD PATRONATEM TWOICH TYCHÓW. Leszek Sobieraj l.sobieraj@twojetychy.pl Nie był to najlepszy rok w mojej karierze, jednak akademickie wicemistrzostwo świata to także niemały sukces i cieszę się, że kibice go docenili. Dla mnie najważniejsze jest to, że wróciłem do reprezentacyjnej sztafety powiedział Witold Bańka. Nie spodziewałem się takiego wyróżnienia, ale bardzo się cieszę ze zwycięstwa. W tym roku zdaję maturę, więc będzie trudniej stwierdził z kolei Marcin Ławreszuk. Trzeba przyznać, że wybór nie był łatwy, bo w 2009 roku sukcesów nie brakowało, a jeśli chodzi o młodzieżowców, dawno już takich osiągnięć tyski sport nie notował. W sumie głosowano na 85 sportowców, z czego 56 w kategorii seniorów, a 29 młodzieżowców. Wśród seniorów najbardziej popularni okazali się reprezentanci hokeja głosowano na 28 hokeistek i hokeistów. Kibice oddali głosy na 7 piłkarzy, 3 koszykarzy i 3 piłkarzy halowych, 2 lekkoatletów. O plebiscycie i wynikach losowania nagród dla Czytelników czytaj na str NA TWOICH STRONACH Nauka i zabawa ODWIEDZILIŚMY kilka tyskich szkół podstawowych, w których uczą się sześciolatki. Sprawdziliśmy, jak dzieci odnajdują się w szkole i jak wygląda wyposażenie sal lekcyjnych dla pierwszoklasistów. strona 3 Spacer po Andromedzie PASAŻ KULTURY ANDROMEDA nie będzie galerią handlową lecz obiektem o charakterze kulturalnym, z usługami gastronomicznymi. strona 5 Prawie jak nad morzem SZANTOWI ARTYŚCI z Pomorza rzadko odwiedzają Śląsk. Tymczasem koncert finałowy zimowej edycji Portu Pieśni Pracy zdominują ich występy. A to tylko jedna z atrakcji festiwalu. W tym roku impreza świętuje 10-lecie istnienia. strony 8-9 Pierwszymi drzwiami W TYSKIEJ KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ szykuje się mała rewolucja wkrótce wprowadzony zostanie obowiązek wchodzenia do autobusów tylko przednimi drzwiami. strona 11 TYSKI PASAŻ æ oferty szkół wyższych, policealnych, językowych, kursy i szkolenia æ jak zadbać o swój portfel æ urządzamy nowoczesne mieszkanie R E K L A M A Drobne w Twoich Tychach od 2,5 zł za linię tekstu

2 12 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 idzie tydzień BOHATEROWIE TYGODNIA FELIETON W 19. edycji konkursu Młode talenty zwyciężyła grupa teatralna z III Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Tychach. Konkurs organizowany od 1991 roku przez II LO im. C.K. Norwida cieszy się niesłabnącą popularnością nie tylko wśród tyskiej młodzieży. W tegorocznej edycji wzięli udział młodzi artyści m.in. z Katowic i Piekar Śląskich. Pierwsze miejsce zdobyli licealiści z Tychów. Zgrany zespół Grupa teatralna z III LO pod opieką Anny Pikuły w składzie: Manuela Borys, Paulina Zatońska, Monika Folek, Ewelina Gierula, Klaudia Koch, Bartosz Kogut, Szymon Fabian i Jędrzej Szweda, zaprezentowała sztukę pod tytułem W tym królestwie wszyscy się kochają. Tekst napisał Jędrzej Szweda. Przygotowanie przedstawienia zajęło zwycięzcom około dwóch tygodni. Chociaż czasu było niewiele, końcowy efekt został doceniony przez jury. Jesteśmy grupą działającą na stałe, mamy regularne próby, nie było więc problemu ze zorganizowaniem się mówi Anna Pikuła. Jędrzej Szweda, autor nagrodzonej sztuki, przyznaje, że w działalności grupy zawsze jest dużo miejsca na improwizację. Głównie na niej się opieramy mówi. Na improwizacji oraz na talencie dodaje Anna Pikuła. Przedstawienie emanowało przede wszystkim humorem. Młodzi artyści wyraźnie dobrze się bawili podczas występu, swobodnie czując się w swoich rolach, co zapewne docenili jurorzy. Zwycięzcy otrzymali nagrodę pieniężną 300 zł. Masz pytania do prawnika, lekarza lub ZUS? Za naszym pośrednictwem odpowiedzą na nie eksperci: lek. med. Marek Krawczyk dyrektor Szpitala Miejskiego mec. Dariusz Michalski Beata Kopczyńska z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 2001 Tyscy policjanci I aresztowali członków gangu pocztowego, podejrzanych o co najmniej sześć napadów na placówki bankowe i pocztowe w Tychach i okolicznych miastach. Improwizacja i humor zadzwoń: przyślij a: redakcja@twojetychy.pl napisz: Twoje Tychy, al. Piłsudskiego 12, Tychy, z dopiskiem: Zapytaj eksperta. Twoje pytanie przekażemy ekspertowi, odpowiedź znajdziesz na łamach TT. RK EM EM Grupa teatralna z III LO: Manuela Borys, Paulina Zatońska, Monika Folek, Ewelina Gierula, Klaudia Koch, Bartosz Kogut, Szymon Fabian i Jędrzej Szweda, zaprezentowała sztukę pod tytułem W tym królestwie wszyscy się kochają. Poezja i rock Monika Folek, występująca w konkursie wraz ze zwycięską grupą teatralną oraz jako solistka, otrzymała również indywidualne wyróżnienie za śpiew. Monika wykonała utwory Grażyny Łobaszewskiej i Anny Jantar. II miejsce zdobyło trio z III LO w Tychach w składzie: Sebastian Kiepura, Adam Bała i Andrzej Domżoł, występując z repertuarem rockowej grupy Def Leppard. III miejsce zajął Mateusz Chmielarski, uczeń II LO w Tychach, recytując własne wiersze. ZAPYTAJ EKSPERTA KARTKA Z KALENDARZA 2003 W lawinie, która zeszła ze stoku pod Ry- 28.I sami, zginęło siedmiu młodych tyszan. Uczestniczyli w wyprawie szkolnego klubu wspinaczkowego Pion działającego przy I LO. Lekarz stwierdził u mnie cukrzycę typu II. Mam ciągle ochotę na słodkie. Czy są jakieś leki, które tłumią tę chęć? Czy mogę cukier zastąpić słodzikiem? Czy to nie zaszkodzi mojemu zdrowiu? 2000 Odbyły się I Śląskie 29.I Spotkania Szantymenów Tychy 2000 Pieśni Po Pracy. W festiwalu wzięły udział m.in. tyskie zespoły Leje na Pokład oraz Perły i Łotry Shanghaju. Jury w składzie: Inga Madej, Iwona Woźniak i Adam Saczka przyznało także wyróżnienie za grę na pianinie dla Michała Knieżyka i Teodora Górki z II LO, a także Grand Prix konkursu Młode talenty, które otrzymał zespół wokalny SAWEDRA ze Śląskich Zakładów Naukowo Technicznych z Katowic. Swoim występem zespół podbił także serca widzów zgromadzonych w Teatrze Małym, którzy przyznali mu nagrodę publiczności. Młode Talenty, konkurs dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, zorganizowany w tym roku po raz 19., był początkowo wewnętrznym konkursem szkolnym dla uczniów II Liceum Ogólnokształcącego im. C.K. Norwida w Tychach. Z biegiem czasu stał się konkursem międzyszkolnym. W ostatnich latach sława konkursu przekracza granice Tychów, przyciągając uczestników również z innych miast. SYLWIA ZAWADZKA Jak walczyć ze słodkim nałogiem? Odpowiada MAREK KRAWCZYK, dyrektor Szpitala Miejskiego: Cukrzyca typu II jest schorzeniem, w którym dochodzi do ograniczenia możliwości prawidłowego metabolizowania, czyli zużywania węglowodanów przez komórki naszego organizmu, a w związku z tym konieczna jest modyfikacja diety pod względem jakości, ale również zawartości kalorii. Tzw. słodkie to zawsze zbędne i niepożądane kalorie. Weglowodany, które są głównym składnikiem słodyczy, znajdują się w podstawowych produktach żywieniowych, jak pieczywo, warzywa, których nie da się wyeliminować z diety. W związku z powyższym najlepsze i najzdrowsze jest całkowite wyeliminowanie z diety słodkich smakołyków i ich substytutów, takich jak słodziki. Obecnie na rynku dostępne są trzy rodzaje substancji: aspartamy, acesulfam K oraz sacharyna. Można się nimi posiłkować w początkowej fazie odzwyczajania się od słodkiego, ale stosowanie słodzików utrudnia modyfikację naszych przyzwyczajeń żywieniowych. Dodatkowo, stosowane w większych ilościach aspartamy i sacharyna mogą być przyczyną uszkodzenia wątroby. Dla chorych na cukrzycę jedzenie słodkiego jest jak palenie papierosów najlepiej się tego oduczyć. Mogę dodać, iż w szpitalu miejskim jest dostępna poradnia diabetologiczna świadcząca kompleksową opiekę nad chorym na cukrzycę w ramach kontraktu z NFZ. Istnieje również możliwość udzielania indywidualnych porad dietetycznych, włącznie z przygotowaniem indywidualnej diety zarówno dla pacjentów ze schorzeniami metabolicznymi, jak i chcących modyfikować swoją dietę z innych względów. not. B 2004 Patrycja Gogo- 30.I lin z MOSM Tychy zdobyła 4 medale (jeden złoty, dwa srebrne i jeden brązowy) na Zimowych Mistrzostwach Polski Juniorów w pływaniu. ZDJĘCIA: Dziś przepis poleca nam Michał Kasperczyk, prezes Tyskiego Stowarzyszenia Rowerowego NOL-TYCHY: SKŁADNIKI: kostka masła, szklanka cukru pudru 2 żółtka 1 op. cukru waniliowego 200 g herbatników 2 łyżki kakao 25 ml rumu kokos wt KTO SIĘ BOI SZKOŁY? Beata Kurek b.kurek@twojetychy.pl Ogólnopolska kampania rodziców-przeciwników posyłania sześciolatków w szkolne mury, wprowadzona na szybko reforma Ministerstwa Edukacji Narodowej i związane z tym obawy rodziców, że szkoły po prostu nie zdążą przygotować się na przyjęcie maluchów sprawiły, że w ubiegłym roku nieliczni tyszanie zdecydowali się posłać swoje pociechy do szkoły o rok wcześniej. Dziś wiemy więcej. Odwiedziliśmy kilka tyskich szkół i na własne oczy mogliśmy się przekonać, że są przygotowane na przyjęcie sześciolatków (piszemy o tym na str. 3). Rozmawialiśmy z nauczycielami, którzy choć jak sami przyznają, wcześniej mieli obawy co do słuszności wprowadzanych zmian dziś uspokajają, że sześcio- i siedmiolatki potrafią się uczyć wspólnie, w tej samej klasie. I szkoły się nie boją. Z ich rodzicami bywa różnie. Wątpliwości i obawy stara się więc rozwiać Miejski Zarząd Oświaty, który prowadzi intensywną kampanię 6-latek w szkole (tygodnik Twoje Tychy objął ją patronatem prasowym). Francja, Hiszpania, Czechy, Niemcy, Irlandia, Włochy, Austria, Portugalia w tych i wielu innych europejskich krajach obowiązek szkolny obejmuje sześcioletnie dzieci. My, dorośli, chcielibyśmy dogonić Europę najszybciej, jak to tylko możliwe. Czy możemy sobie pozwolić na to, by nasze dzieci zostały w tyle? PRZEPISY KULINARNE TYSZAN Rumowe kuleczki POGODA TYGODNIA śr cz Wydawca: Edukacja S.A. Redakcja: Tychy, al. Piłsudskiego 12, I piętro, tel , faks redakcja@twojetychy.pl p.o. redaktora naczelnego: Beata Kurek Dziennikarze: Leszek Sobieraj, Ewa Strzoda, Marek Ciszak Stali współpracownicy: Marietta Stefaniak, Sylwia Zawadzka pt so BEZPŁATNY TYSKI TYGODNIK MIEJSKI PRZYGOTOWA- NIE: Szklankę cukru pudru, cukier waniliowy utrzeć z kostką masła na puszystą masę, następnie dodawać pojedynczo żółtka i ucierać. Dodać zmielone herbatniki, kakao, ok. 25 ml rumu i dokładnie wymieszać. Formować łyżeczką kulki i obtoczyć w wiórkach kokosowych. Następnie odstawić w chłodne miejsce na ok. godzinę. Smacznego! Not. KW DYŻUR REPORTERA redakcja@twojetychy.pl Na Państwa telefony czekamy w każdy wtorek w godz nd Fotoreporter: Eliza Madej Druk: Agora S.A. Projekt graficzny: Witold Morawski Numer zamknięto: 25 stycznia 2010 r. pn KW/ARC Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo ich redagowania i skracania. Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie odpowiada.

3 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 zbliżenia 3 6-LATEK W SZKOLE Nauka i zabawa pod naszym TWOJE TYCHY patronatem ODWIEDZILIŚMY KILKA TYSKICH SZKÓŁ PODSTAWOWYCH, W KTÓRYCH UCZĄ SIĘ SZEŚCIOLATKI. SPRAWDZILIŚMY, JAK DZIECI ODNAJDUJĄ SIĘ W SZKOLE I JAK WYGLĄDA WYPOSAŻENIE SAL LEKCYJNYCH DLA PIERWSZOKLASISTÓW. O OPINIĘ POPROSILIŚMY RÓWNIEŻ NAUCZYCIELI I DYREKTORÓW. Okazuje się, że to, czego zazwyczaj bali się rodzice, czyli odpowiednie przystosowanie sal lekcyjnych dla maluchów, w tyskich szkołach nie jest problemem. Te, w których byliśmy SP 3, 10, 36 i SP im. Josepha Conrada Korzeniowskiego Społecznego Towarzystwa Oświatowego poradziły sobie z przygotowaniem sal. Przygotowani W każdej klasie, tak jak zakłada nowa podstawa programowa, znajduje się część rekreacyjna i część dydaktyczna. W tej pierwszej są dywany, na których pierwszoklasiści mogą się, między innymi, bawić. W części dydaktycznej są stoliki i krzesła dostosowane do wzrostu dzieci. Sale lekcyjne wyposażone są w szafki lub półki, w których uczniowie trzymają książki i inne przybory szkolne. Każde dziecko ma także dostęp do zabawek i gier edukacyjnych. Ponadto poszczególne klasy lekcyjne wyposażone są, m.in. w biblioteczki, kąciki przyrodnicze, a także odtwarzacze cd lub magnetofony. Dodatkowo W szkołach uczniowie mają możliwość korzystania z zajęć dodatkowych. I tak, przykładowo w poszczególnych placówkach oświatowych są to: kółka językowe, taneczne, teatralne, wyjścia na basen czy lodowisko. Do dyspozycji pierwszoklasistów, w miarę potrzeb, są również świetlice szkolne. Beata Kopko (SP 36), Beata Jasionowska (SP STO), Wiesława Ewa Strzoda e.strzoda@twojetychy.pl Świec (SP 3) i Jolanta Pierzchała (SP 10), nauczycielki klas pierwszych, w których uczą się dzieci 6-letnie z 7-letnimi zgodnie przyznają, że gdy dowiedziały się, iż od nowego roku szkolnego będą uczyć klasy mieszane, miały pewne obawy. Jednak teraz mówią, iż nie widzą różnicy w pracy z klasą, gdzie uczą się dzieci sześcio- i siedmioletnie, a grupą, w której uczą się tylko siedmiolatki. Również same dzieci często nie wiedzą, że wśród kolegów są nie tylko rówieśnicy. Jak mówią nauczycielki, dzieci młodsze nie mają też najmniejszych problemów w kontaktach z o rok starszymi kolegami. Wyjść do rodzica Dyrektorzy tychże szkół przyznają, że obecnie szkoła, podobnie, jak każda ceniąca się firma, musi zabiegać o klientów dzieci i rodziców. Dlatego placówki robią wszystko, by spełniać najwyższe standardy bezpieczeństwa i nauczania. Starają się też dotrzeć do rodziców. By zachęcić do zapisania dziecka do naszej szkoły od kilku lat organizujemy dni otwarte mówi Danuta Wójcik, dyrektor SP nr 36. Chcemy dotrzeć do jak największej liczby osób, dlatego m.in. co roku podajemy informację o rozpoczęciu rekrutacji do okolicznych parafii przyznaje Lucyna Zabłocka, dyrektor SP nr 10. W niektórych podstawówkach już teraz na nowy rok szkolny 2010/2011 do klas pierwszych zapisane są dzieci urodzone w roczniku latek w szkole Kampania, której organizatorem jest Miejski Zarząd Oświaty w Tychach, kierowana jest przede wszystkim do rodziców dzieci z rocznika 2004, które w roku szkolnym 2010/2011 mogą rozpocząć naukę w klasie pierwszej. Celem kampanii jest, m.in. rozpowszechnianie informacji o tym, dlaczego MEN obniżyło wiek szkolny i jak zmieniła się podstawa programowa w przedszkolu i szkole podstawowej, a tym samym zachęcenie rodziców do posyłania swoich 6-letnich dzieci do szkoły, a nie przedszkola. W ramach kampanii na terenie Tychów są rozprowadzane materiały informacyjne. Plakaty i ulotki pojawiły się już w autobusach, szkołach i bibliotekach, Urzędzie Miasta, Tyskich Halach Targowych i CH Real. W wiatach wybranych przystanków umieszczone zostały citylighty. Psycholodzy Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Tychach, w porozumieniu z dyrektorami tyskich szkół podstawowych i przedszkoli wkrótce rozpoczną serię spotkań informacyjnych z rodzicami dzieci urodzonych w 2004 r. OKIEM PSYCHOLOGA Kiedy czas na szkołę? NSZZ Solidarność domaga się podwyżek płacy zasadniczej o 650 zł. W FAP Głośno pod fabryką W piątek, tuż po godzinie 14.00, rozpoczął się na głównym parkingu przed tyską fabryką Fiata wiec informacyjny zorganizowany przez komisję zakadową NSZZ Solidarność. Trąbki, megafony, flagi, skutecznie zwracały uwagę pracowników kończących poranną zmianę. Pełne autobusy czekały na wyjazd. Kilkadziesiąt osób skupiło się wokół platformy samochodu, z którego przemawiała do zebranych przewodnicząca zakładowej Solidarności Wanda Stróżyk. Wspomagali ją przedstawieciele zarządu regionu śląskodąbrowskiej Solidarności. Akcja prowadzona poza fabryką, nie powodująca przerw w pracy, ma na celu informację o działaniach związku w sprawie negocjonowanych podwyżek płac podstawowych. Oczywistym celem jest również wywarcie presji na zarząd Fiat Auto Poland, wobec na razie niezmiennego stanowiska. Wie pan co się stało z murami Jerycha? Skruszały mówi Wanda Stróżyk. My też tak długo będziemy krzyczeć, trąbić i hałasować, aż skruszeją serca przedstawicieli zarządu. Jak wiadomo na razie rozmowy utknęły w martwym punkcie wobec skarajnie rozbieżnych propozycji. NSSZ Solidarność domaga się podwyżki płacy zasadniczej o 650 zł, zarząd proponuje 100 zł. Solidarność zapowiedziała kolejne wiece na najbliższe dni. Ostatni z zaplanowanych ma się odbyć 1 lutego. MARC Już wkrótce rodzice dzieci urodzonych w 2004 roku staną przed ważnym wyborem zapisać swoje sześcioletnie dziecko do przedszkola czy do klasy pierwszej? podjęciu właściwej decyzji rodzicom W powinni pomóc nauczyciele, dyrektorzy, pedagodzy i psycholodzy mówi psycholog Izabela Rodak, dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Tychach. Wątpliwości rodziców najczęściej dotyczą tego, czy sześciolatek ma wystarczający poziom tzw. dojrzałości szkolnej, gwarantującej dobry start w szkolnej rzeczywistości. Zdaniem Izabeli Rodak, trzeba zwrócić uwagę na fakt, iż oczekiwania stawiane dziecku u progu szkoły są ściśle związane z materiałem dydaktycznym, który musi opanować uczeń w klasie pierwszej. Nowa podstawa programowa obowiązująca od września 2009 roku przyniosła w tej kwestii wielkie zmiany. Sześciolatek w klasie pierwszej uczy się teraz praktycznie tego samego, czego do tej pory (według starej podstawy programowej) uczył się sześciolatek w zerówce przedszkolnej. Rodzice nie powinni zatem martwić się, że wymagania będą zbyt wysokie uważa dyrektor Rodak. Właściwa ocena Jakie kryteria pozwolą rodzicowi ocenić, kiedy dziecko jest gotowe do nauki w szkole? Ważna jest ocena dziecka w czterech obszarach: kompetencji poznawczych, aktywności, odporności emocjonalnej oraz sprawności psychomotorycznej wyjaśnia Izabela Rodak. Dobrze zapowiadający się uczeń powinien między innymi być ciekawy świata, zadawać pytania, chętnie rozwiązywać zagadki. Dziecko musi być samodzielne i umieć radzić sobie z trudnościami, musi także wykazywać inicjatywę, dążyć do osiągnięcia wyznaczonego celu. Ważna jest również sprawna komunikacja werbalna (umiejętność mówienia o swoich potrzebach, opowiadania historyjek obrazkowych), sprawność ruchowa i manualna (dziecko łapie piłkę, buduje z drobnych klocków, lepi figurki z plasteliny, prawidłowo trzyma ołówek). Jeżeli dziecko nie spełnia powyższych wymagań, konieczne jest uświadomienie rodzicom, że z decyzją o rozpoczęciu nauki w szkole warto poczekać jeszcze rok przyznaje dyrektor Rodak. Kiedy poczekać? Szczególnie mocno należy podkreślić brak gotowości szkolnej u tych sześciolatków, które mają trudności emocjonalne. Jak mówi dyrektor Rodak, dotyczy to zwłaszcza dzieci, które podczas zabawy często reagują gniewem, złoszczą się, obrażają, łatwo wybuchają płaczem i mają tendencje do reakcji impulsywnych. Dla nich jeszcze rok w przedszkolu to szansa na lepszą kontrolę emocji zauważa nasza rozmówczyni. Optymalne decyzje Pochopny start w szkole może stać się przyczyną późniejszych trudności. A z drugiej strony dziecko w pełni gotowe do podjęcia nauki w szkole, pozostawione w przedszkolu niepotrzebnie straci rok. Zdolne dzieci potrzebują nowych wyzwań. Dlatego właśnie tak ważne jest by podjąć właściwą decyzję podsumowuje Izabela Rodak. EWA STRZODA

4 4 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 nasze Tychy NASZE DZIEDZICTWO CKM z taśmowarką REKONSTRUKCJA SCHRONU SOWINIEC, UDZIAŁ W INSCENIZACJI BITWY WYRSKIEJ I W GRZE POWSTAŃCZEJ, MARSZ KONDYCYJNY SZLAKIEM ŻOŁNIERZY WRZEŚNIA TO TYLKO NIEKTÓRE Z PRZEDSIĘWZIĘĆ Z UDZIAŁEM MŁODYCH LUDZI ZRZESZONYCH W TYSKIEJ GRUPIE REKONSTRUKCJI HISTORYCZNEJ ORAZ KOLE PRO FORTALICIUM. TAKŻE NA ROZPOCZYNAJĄCY SIĘ ROK PRZYGOTOWALI KILKA CIEKAWYCH PROJEKTÓW. można się zapisać Od 18 lat przyznawane są diamentowe, kryształowe, platynowe i złote Laury Umiejętności i Kompetencji. Wśród wyróżnionych przez kapitułę (złożoną z kilkunastu osób, reprezentujących świat biznesu, polityki, nauki oraz przedstawicieli samorządu) najwyższymi Diamentowymi Laurami byli w przeszłości wyróżnieni m.in. Jan Paweł II, Lech Wałęsa, Javier Solana, Zbigniew Brzeziński, Vaclav Havel, Tadeusz Mazowiecki. edycji 2009 Platynowy Laur W Umiejętności i Kompetencji otrzymał Zbigniew Gieleciak, prezes Regionalnego Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej SA w Tychach, pełnomocnik prezydenta ds. projektu Gospodarka ściekowa w Tychach i prezes Okręgowej Izby Przemysłowo-Handlowej w Tychach. Jest pierwszym tyszaninem, któremu przyznano tak wysokie wyróżnienie. TT: Biorąc pod uwagę nazwiska laureatów, Laur jest dla pana chyba wyjątkowym wyróżnieniem. Leszek Sobieraj l.sobieraj@twojetychy.pl Jeden z najważniejszych dotyczy schronu Sowiniec w Wyrach, który wyremontowaliśmy przed kilku laty i którym się opiekujemy, systematycznie go wyposażając mówi Marcin Zarzyna. Wiosną zamierzamy od nowa go pomalować, na nieco inne kolory, po wcześniejszym wypiaskowaniu. Na farby fundusze mamy, na piaskowanie jeszcze nie. Dotacje Dzięki dotacjom z Urzędu Marszałkowskiego wokół schronu pojawią się profesjonalne tablice informacyjne, a wewnątrz też będzie sporo nowości kolega wziął się za zrobienie kącika łączności i już zbudował replikę łącznicy, półki na aparaty, a niebawem repliki radiostacji N1 i N2 wraz z zasilaniem opowiada Zarzyna. Będzie też unikalny aparat z epoki do nadawania alfabetem Morse a (prywatny zakup) oraz tzw. taśmowarka do naboi do ckm-u oraz konserwy na naboje, repliki skrzynek i pudełka na naboje. Dzięki nim będzie można pokazać zwiedzającym, jak ładowano naboje do taśm. Ponadto chcemy zamontować replikę kolejnego ckm i poszukujemy tokarza, który pomoże nam ją zbudować. Tłumy zwiedzających Jak obliczyli opiekujący się schronem tyszanie, w zeszłym roku zwiedziło go półtora tysiąca osób, nie licząc widzów podczas inscenizacji Bitwy Wyrskiej. Głównie byli to mieszkańcy okolicznych gmin (Wyry, Tychy, Kobiór, Mikołów), ale także goście z innych stron województwa i regionów Polski Każdy, kogo intersuje historia II wojny światowej, może po wypełnieniu deklaracji członkowskiej i zapłaceniu rocznej składki w wysokości 30 zł zapisać się do tyskiego koła Pro Fortalicium i brać czynny udział w jego pracach. Kontakt: Marcin Zarzyna tel , mail: marcin.zarzyna@wp.pl). Członkowie Pro Fortalicium zorganizowali w ubiegłym roku m.in. marsz szlakiem żołnierzy września. ZBIGNIEW GIELECIAK: To prawda, bo otrzymują go ludzie, którzy zrobili coś więcej, niż to wynika z ich obowiązków zawodowych. W tym roku hasłem przewodnim Laurów była Odwaga wyobraźni. Wyróżniono osoby, które w swojej działalności przekraczają rutynowe działania, potrafią podporządkować codzienną pracę, podejmowane decyzje, sprawom przyszłości. Jak świetnie napisał prof. Tadeusz Sławek: Zbyt łatwo zgodziliśmy się na świat, w którym liczy się wyłącznie skuteczność, a ciasno definiowana użyteczność i pragmatyczność zastąpiła odwagę wyobraźni. I właśnie tegoroczny Laur miał być przypomnieniem o odwadze i potędze wyobraźni w każdym, także biznesowym działaniu. oraz z zagranicy. Schron, który wyremontowany został siłami członków stowarzyszenia Pro Fortalicium, przy wsparciu gminy Wyry, co roku czynny jest od maja do końca września, w każdą drugą i czwartą niedzielę miesiąca, od godziny 14 do zmroku. Wielu przejeżdżającym obok schronu wydaje się, że to tylko betonowe mury, ale po wejściu są mile zaskoczeni, bowiem jest coraz lepiej wyposażony, stając się kapitalną scenerią do lekcji historii. Na furgonie W ubiegłym roku tyska grupa założyła własne Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej 73 pułku piechoty z Katowic. Nadal jednak działa w Pro Fortalicium. Chcemy się skupić na badaniu tylko tej formacji wyjaśnia Marcin Zarzyna. W przyszłości będziemy odtwarzać drużynę ckm-istów. Ciekawostką jest, że trzech naszych kolegów za prywatne środki zakupiło we Włoszech fiata 608 z lat 20., który po remoncie (silnik wciąż jest na chodzie) będzie platformą dla ckm-u i będzie jeździł z żołnierzami (wersja furgon). Remontowany będzie również z prywatnych środków, więc przewidujemy, że praca potrwa do późnej jesieni. Jakie działania, pana zdaniem, doceniła kapituła? Myślę, że chodziło o sposób zarządzania przede wszystkim procesem modernizacji oczyszczalni, która kilka lat temu należała do grona zakładów najbardziej negatywnie oddziałujących na środowisko, a obecnie jest liderem ekologii nie tylko w regionie, ale wzorem do naśladowania na arenie ogólnopolskiej. Świadczą o tym liczne wizyty na oczyszczalni przedstawicieli branży wodnościekowej z całego kraju. Szczególnym zainteresowaniem cieszy się wykorzystanie odnawialnej energii w procesie oczyszczania ścieków. RCGW SA jest w Polsce zdecydowanym liderem, jeśli chodzi o wykorzystanie energii z własnych źródeł. Zapotrzebowanie oczyszczalni na energię elektryczną w 97 proc. pokrywamy własną energią, a zapotrzebowanie na ciepło w 100 proc. W ciągu kilku następnych miesięcy zamierzamy być całkowicie samowystarczalni energetycznie. Dodam, że drugi zakład w Polsce produkuje energię odnawialną w ilości 60 proc. jego zapotrzebowania. Kapitułę przekonała też zapewne moja praca w kilkuosobowych zespołach w gronie wybitnych przedstawicieli świata nauki w zakresie np. realizacji polityki spójności na Śląsku do 2020 r., czy też funkcjonowaniu Górnośląskiego Obszaru Metropolitarnego (nie mylić z Górnośląskim Związkiem Metropolitarnym) do 2030 r. Do biznesu staram się podchodzić w sposób odpowiedzialny, zarządzana MATERIAŁY PRO FORTALICIUM przeze mnie spółka podejmuje wiele działań na rzecz mieszkańców, środowiska, dla dzieci i młodzieży i innych interesariuszy, np. organizowanie konkursów ekologicznych, lekcji ekologii, organizację ścieżek edukacyjnych, wspieranie działań ekologicznych w szkołach, akcji charytatywnych, sportu i wielu imprez służących społeczności lokalnej. Społeczna odpowiedzialność to także działania firmy wobec naszych pracowników, m.in. poprzez wspieranie edukacji na wszystkich szczeblach przy pomocy środków spółki. Doceniono też moje działania w ramach OIPH z jej inicjatywy i przy wsparciu pozyskanymi przez nią środkami finansowymi, w ciągu trzech lat powstało w Tychach około 100 firm. W uzasadnieniu kapituły jest także mowa o kompleksowej przebudowie infrastruktury sanitarnej i ściekowej, czyli o projekcie Gospodarka ściekowa w Tychach. Myślę, że w tym przypadku zauważono tempo, rozmach i skalę tej zarządzanej przeze mnie inwestycji. Wykonano już 95 proc. zadań w ramach projektu, FELIETON HISTORYCZNY Wyzwolenie KL Auschwitz Birkenau 26 stycznia 1945 r. Armia Czerwona uwolniła ponad 7 tysięcy więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W obozie pozostali ci, którzy według Niemców nie kwalifikowali się do ewakuacji, wcześniej ponad 50 tysięcy zostało w tzw. marszu śmierci przetransportowanych do obozów koncentracyjnych w głąb Niemiec. W Auschwitz pozostali jedynie słabi i schorowani, którzy mieli zostać zamordowani przed wkroczeniem Armii Czerwonej. 300 esesmanów, którzy pozostali w obozie, miało za zadanie niszczenie śladów zbrodni, poprzez palenie dokumentacji, wysadzanie w powietrze krematoriów oraz wymordowanie pozostałych przy życiu więźniów. W przeddzień wyzwolenia, Niemcy zamordowali ponad 700 osób, około 200 więźniów z podobozu w Wesołej spalili żywcem. Jeszcze 26 stycznia wysadzili ostatnie, V krematorium w obozie Birkenau. W walkach o wyzwolenie Auschwitz Birkenau oraz miasta Oświęcimia zginęło ponad 200 żołnierzy radzieckich, wśród nich dowódca 472 pułku, ppłk Semen Biesprozwannyj. Obóz Auschwitz powstał w 1940 r., dwa lata później Auschwitz Birkenau. Do momentu wyzwolenia, Niemcy zamordowali tam ok. 1,5 mln osób różnych narodowości: Żydów, Polaków, Romów, jeńców radzieckich oraz kilku innych narodowości. W trakcie Procesu Norymberskiego gubernator Hans Frank oświadczył: Tysiąc lat przeminie zanim zatarta zostanie wina Niemiec. Komendant obozu Auschwitz Rudolf Hoess schwytany został przez Aliantów na terenie Niemiec, wydany Polsce, skazany został przez Najwyższy Trybunał Narodowy na karę śmierci, którą wykonano na terenie obozu przez powieszenie. Jeden z byłych więźniów powiedział kiedyś, iż gorszą zbrodnią od Auschwitz może być zapomnienie, iż istniał. Pamiętajmy o tych słowach. ANDRZEJ KRZYSTYNIAK Autor jest politologiem, doktorantem Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego, publicystą historycznym, inicjatorem powstania Komitetu Ochrony Pamięci Walki Męczeństwa w Tychach. stycznia przypada siódma rocznica tragedii 28 w Tatrach, w której pod lawiną zginęło sześciu licealistów z I Liceum Ogólnokształcącego im. L. Kruczkowskiego w Tychach, a także brat jednego z nich i opiekun grupy. PRESTIŻOWE WYRÓŻNIENIE DLA ZBIGNIEWA GIELECIAKA Laur z platyną PAMIĘTAMY W rocznicę tragedii Zbigniew Gieleciak. który obejmuje budowę 330 km kanalizacji, a co za tym idzie konieczność wejścia na nieruchomości i uzyskania ponad 200 pozwoleń i zgłoszeń na budowę. I to wszystko w ciągu niespełna trzech lat, wliczając w to załatwienie wszystkich spraw formalnoprawnych oraz wykonanie projektów technicznych. ROZMAWIAŁ LESZEK SOBIERAJ ARC W intencji ofiar 28 stycznia o godzinie w kościele pw. Świętej Rodziny w Tychach odbędzie się msza święta. Również w tym dniu delegacja nauczycieli i uczniów z tyskiego I LO pojedzie na cmentarz, by zapalić znicze i złożyć kwiaty. ES

5 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 nasze Tychy 5 WYPADEK W SERBII Wyrok 2 lata i 8 miesięcy więzienia oraz 3-letni zakaz prowadzenia pojazdów taki wyrok usłyszał Andrzej K., który w lipcu 2008 r. prowadził autokar wiozący turystów z Bułgarii. Feralnym autokarem z wakacji w Bułgarii wracało 66 osób, w większości górnicy lędzińskiej kopalni Ziemowit i członkowie ich rodzin. Wśród pasażerów było 14 tyszan. 20 kilometrów od Belgradu autokar przewrócił się. Śmierć poniosło sześć osób, wśród nich był tyszanin. Śledztwo wykazało, że przyczyną wypadku była nieuwaga kierowcy. Sąd Okręgowy w Katowicach orzekł karę na wniosek kierowcy, który od lipca 2008 r. do stycznia 2009 r. przebywał w areszcie. Ten czas zaliczono na poczet kary. AS SPRAWA WORD W Krakowie Śledztwo w sprawie korupcji w tyskiej placówce Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego, które w sierpniu 2009 r. rozpoczęła Prokuratura Rejonowa w Tychach, 21 stycznia przejęła Prokuratura Apelacyjna w Krakowie. Proceder wydawania prawa jazdy osobom, które nie przystępowały do egzaminu, a nawet nie uczestniczyły w kursie, miał trwać w latach Tyska prokuratura przesłuchała w tej sprawie ok. 100 osób kierowców, lekarzy wydających zaświadczenia o dobrym stanie zdrowia kursantów, instruktorów szkół jazdy oraz egzaminatorów tyskiego oddziału WORD. Zarzuty przyjmowania i wręczania korzyści majątkowych oraz płatnej protekcji zostały postawione ponad 40 osobom. Wydział ds. Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie prowadzi znacznie szerzej zakrojone śledztwo w tej sprawie mówi Monika Stalmach, zastępca Prokuratora Rejonowego w Tychach. Dochodzenie dotyczy fałszywych praw jazdy wydawanych przez WORD w Katowicach wyjaśnia Józef Radzięta, rzecznik prasowy Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie. W transakcjach pośredniczyli również instruktorzy z Małopolski. Mamy 27 podejrzanych o wręczenie korzyści majątkowych. Ze wstępnych ustaleń wynika, że w WORD w Katowicach prawo jazdy za łapówkę wydano ok. 140 osobom. SZ kronika policyjna æ Dwóch tyszan, którzy usiłowali wyłudzić kredytu w jednym z tyskich banków wpadło w ręce policji. Zatrzymano także ich 51-letnią wspólniczkę. æ Zatrzymano trzech 16-latków, którzy próbowali włamać się do vw golfa, zaparkowanego przy ul. Armii Krajowej. Nastolatkowie dokonali także włamań do samochodów, jakie miały miejsce w ostatnim czasie w Tychach. Policja prosi osoby posiadające jakiekolwiek informacje na temat tych zdarzeń, o kontakt tel. 997 lub 32/ LS PASAŻ KULTURY POŁĄCZY PLAC BACZYŃSKIEGO Z RYNKIEM Spacer po Andromedzie BUDYNEK, W KTÓRYM PRZEZ WIELE LAT MIEŚCIŁO SIĘ KINO ANDROMEDA, OD WIELU MIESIĘCY STOI PUSTY. KINO ZAKOŃCZYŁO DZIAŁALNOŚĆ POD KONIEC ROKU 2008 I OD RAZU POJAWIŁY SIĘ PYTANIA CO POWSTANIE NA JEGO MIEJSCU. WIEMY JUŻ, ŻE NIE BĘDZIE TO GALERIA HANDLOWA LECZ OBIEKT O CHARAKTERZE KULTURALNYM, Z USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI. Sylwia Zawadzka s.zawadzka@twojetychy.pl Dziś znamy więcej szczegółów na temat przyszłego wyglądu i funkcji Andromedy. Podczas grudniowej sesji rady miasta wiceprezydent Daria Szczepańska po raz pierwszy zaprezentowała plany zagospodarowania budynku po dawnym kinie. Projekt opracowany na zlecenie urzędu miasta przez pracownię AB Projekt to nie tylko propozycja zagospodarowania samego budynku lecz także element koncepcji urbanistycznej dla tej części miasta. Pasaż Kultury Andromeda pełni tu rolę łącznika, przez który będzie można przejść, zmierzając z placu Baczyńskiego na Rynek. A przy okazji zatrzymać się na chwilę, by wypić kawę w otoczeniu dzieł sztuki lub przejrzeć aktualną prasę. Dwugłowy smok Placówka kulturalna, jaką była i ma pozostać Andromeda, w swoim drugim życiu zyska nową funkcję. Biuro architektoniczne wróciło do koncepcji, która pojawiała się już wcześniej mówi Daria Szczepańska. Pasaż Kultury, jak sama nazwa wskazuje, musi gdzieś prowadzić. Nie tylko wchodzimy dzwońcie, piszcie Jeśli chcielibyście podzielić się uwagami, macie swoje propozycje, pomysły dot. wykorzystania budynku po Andromedzie, dzwońcie (tel ) lub piszcie do naszej redakcji (s.zawadzka@twojetychy.pl). 14 grudnia ub.r. minął rok od czasu, jak ruszył pierwszy FLIRT. 13 grudnia 2009 decyzją marszałka województwa z trasy Tychy-Katowice wycofany został jeden z czterech kursujących zestawów. Przypomnijmy, że kiedy pojawiły się informacje o wycofaniu jednego zestawu, ani mieszkańcy Tychów ani ich reprezentanci nie pozostali obojętni. Protestowali radni, żywo zareagował prezydent Andrzej Dziuba przypominając, że miasto dostosowało do pociągów całą komunikację miejską. Przeważyło zdanie marszałkowych specjalistów, którzy uznali, że cztery zestawy na tej trasie nie były potrzebne. i wychodzimy, ale też przechodzimy tamtędy skracając lub urozmaicając sobie drogę. Nie będzie to tylko dowartościowanie placu Baczyńskiego, ale też pierwszy krok do połączenia go z Rynkiem i stworzenia kulturalnego centrum miasta. Przeprowadzając ciągi komunikacyjne przez Andromedę, projektanci przewidzieli bowiem dalsze ich poprowadzenie, aż do Rynku właśnie. Zaprojektowano też ciekawe rozwiązanie przejścia przez tereny sąsiadujące z Teatrem Małym. Jeden z ciągów ma poprowadzić po zachodniej stronie ul. Bocheńskiego, przez teatralne podwórze, przejście pomiędzy głównym wejściem do teatru, a obecnym MDK nr 1 i dalej, zachodnim mostem nad Potokiem Tyskim, wprost na Rynek. Wierzę, że plac Baczyńskiego, Andromeda i Rynek, ożywione wydarzeniami kulturalnymi, staną się atrakcyjniejszym miejscem do spędzania czasu niż galerie handlowe mówi Daria Szczepańska. Koncepcja dwugłowego smoka, czyli dwóch rynków starego miasta połączonych w jeden ciąg komunikacyjny, mocno wybiega w przyszłość. W planach jest również rewaloryzacja Rynku mówi Daria Szczepańska. Mamy nadzieję, że ta triada najstarszy w Tychach kościół, Teatr Mały oraz Andromeda jako Konieczny wzrost PROPOZYCJA NOWEJ FORMY I PRZSTRZENI Pisaliśmy wtedy o przedstawionych wynikach badań wskazujących na zbyt małą liczbę pasażerów korzystających z Flirtów oraz o tym, iż badania nie obejmowały całego roku i stąd brała się niekorzystna dla Flirtów ocena, bo słabszą frekwencję początkową gospodarze Tychów przewidywali. Pytanie o możliwość przywrócenia w przyszłości czwartego składu pociągu Aleksandra Marzyńska, rzecznik Urzędu Marszałkowskiego skomentował wtedy krótko liczba pasażerów musiałaby się zwiększyć w takim stopniu, aby w składzie, w godzinach szczytu przekroczyła liczbę miejsc siedzących, czyli 212. Przypomnijmy, że od maja do sierpnia codziennie jeździło Flirtami osób, a powinno , żeby nikt nie miał zastrzeżeń. W maju Flirt miał 95 PROPOZYCJA NOWEJ FORMY I PRZSTRZENI PLAC BACZYÑSKIEGO KIERUNEK-RYNEK FLIRTY CORAZ POPULARNIEJSZE Więcej pasażerów tys. pasażerów, czerwcu 87 tys., lipcu 93 tys., sierpniu 91 tys. Zgodnie z oczekiwaniami Dziś dysponujemy już wynikami badań napełnień pasażerskich za kolejne miesiące ubiegłego roku. Od września widać wyraźną dynamikę wzrostu liczby podróżujących, nawet do 30 proc. i to przy tendencji spadkowej w całym kraju. We wrześniu ilość pasażerów wzrosła do 111 tysięcy, w październiku padł dotychczasowy rekord, bo Flirty przewiozły blisko 125 tys. pasażerów. W listopadzie 117 tys. i (szacunkowo) 100 tys. w grudniu. To są liczby zgodne z naszymi oczekiwaniami, ta ilość nawet przekracza założenia mówi zastępca prezydenta ds. PROPOZYCJA NOWEJ FORMY I PRZSTRZENI Koncepcja architektoniczna zaproponowana przez pracownię AB Projekt. centrum wydarzeń kulturalnych zafunkcjonuje z biegiem czasu jako miejsce, w którym ludzie będą z przyjemnością spotykać się i spędzać czas. Trzy poziomy Pasaż Kultury Andromeda powstanie na łącznej powierzchni ok m 2. W budynku po dawnym kinie do zagospodarowania są trzy poziomy. Dobrą wiadomością było, że możemy wykorzystać piwnice mówi Daria Szczepańska. Tam będzie doskonałe miejsce na klub muzyczny, winiarnię czy pub. Już na etapie projektowania zakładamy funkcję dla poszczególnych pomieszczeń. Miasto będzie ogłaszać przetargi na prowadzenie w nich takiej działalności, jaką w koncepcji założyliśmy. Będzie to prywatna inicjatywa, ale chcemy zachować kontrolę nad charakterem całego pasażu. Tak więc podziemia Andromedy będą miały charakter klubowy. Na tzw. poziomie zero znajdzie się właściwy pasaż. Tyszanie, którzy skierują tu swoje kroki, będą mogli przejść od głównego wejścia (czyli od strony placu Baczyńskiego) do jednego z wyjść prowadzących na ul. Bocheńskiego (dawne boczne wyjście z sali projekcyjnej kina) lub przez dobudowaną część na dzisiejsze podwórko, infrastruktury Henryk Borczyk. Przez najbliższe kilka lat chcemy przyzwyczaić pasażerów do innego sposobu i poziomu podróżowania. To się wiąże z wybudowaniem nowoczesnych peronów, parkingów wielopoziomowych, dostosowaniem komunikacji autobusowej i trolejbusowej. Robimy tak po to, aby wzbudzić zainteresowanie połączeniem kolejowym między Tychami a Katowicami, żeby było ono bardziej komfortowe, atrakcyjne. Jednym z elementów planu jest nowoczesny Flirt, bo wtedy widać różnicę w zestawieniu ze starym złomem jeżdżącym na tej trasie. Stąd nasza walka o Flirty, one muszą pozostać, bo to element dużego programu całego województwa śląskiego, kręgosłupa komunikacyjnego między Katowicami a Tychami, a dalej odnogami do Dąbrowy a przyszłe tereny zielone, w kierunku Teatru Małego i Rynku. Na poziomie zero otwiera się przestrzeń dla działalności handlowej związanej z kulturą małe galerie, biżuteria artystyczna itp. Będzie też miejsce na elementy ekspozycji Galerii Sztuki Współczesnej, która powstanie na antresoli. Centralnym miejscem będzie mediateka (czyli miejsce, gdzie wykorzystywane są nowe media) z czytelnią prasy. To ma być magnes przyciągający tam ludzi w ciągu dnia miejsce, gdzie można wygodnie usiąść, przejrzeć aktualną gazetę lub poczytać kolorowe czasopisma. Na poziomie zero znajdzie się też miejsce na gastronomię. Projekt przewiduje dobudowanie od podwórza nowoczesnej, przeszklonej części, odpowiedniej na kawiarenki, drink bar, itp. Zapadając się wygodnie w kanapę i popijając kawę będzie można obserwować zza szyby ulicę Bocheńskiego i okolice Rynku. Tutaj jest przewidziane miejsce także na kameralny lokal z małą sceną i salą przystosowaną do projekcji filmów. Studyjne kino, mini koncerty plus coś dla podniebienia oto co ma zastąpić wielką salę projekcyjną dawnej Andromedy. I wreszcie piętro. Tutaj będzie się mieścić miejska Galeria Sztuki Współczesnej. Niepewną kwestią pozostaje jeszcze wykorzystanie pozostałej powierzchni antresoli, która powiększy się o przeszkloną przestrzeń, wychodzącą w pasaż na poziomie zero. Są jeszcze przestrzenie, które wymagają zdefiniowania funkcji mówi wiceprezydent Szczepańska. Dziś wiemy już, że nie powstanie tam Empik, chociaż takie były wstępne plany. Pozostaje ok. 500 m 2. Z pewnością przeznaczenie tej części pomieszczeń stanie się jeszcze przedmiotem dyskusji z mieszkańcami. Najpierw dokumentacja Kiedy więc możemy spodziewać się pierwszych wydarzeń kulturalnych w Andromedzie? Ostrożne szacunki mówią, że z początkiem 2012 roku. Działania związane z opracowaniem dokumentacji technicznej i wydaniem pozwolenia na budowę mają potrwać jeszcze kilka miesięcy. W budżecie miasta na rok 2010 nie ma zarezerwowanych środków na rozpoczęcie inwestycji. Nie zakładamy, że miasto nie może zrealizować tej inwestycji z własnych środków, jednak będziemy szukać możliwości współfinansowania przedsięwzięcia mówi wiceprezydent Szczepańska. Prace budowlane rozpoczną się więc nie wcześniej niż w 2011 roku. Górniczej i Gliwic. Wielokrotne powtarzaliśmy, że jesteśmy oburzeni zdjęciem jednego zestawu. Tychy włożyły duży wysiłek w ten projekt, ponieśliśmy wielkie wydatki związane z uruchomieniem połączenia, rozliczaniem taryfy pomarańczowej; finansujemy nowe perony Tychy Lodowisko, Grota Roweckiego, Tychy Zachodnie, zakupimy nowe trolejbusy wyjaśnia Henryk Borczyk. W ciągu całego roku ilość pasażerów wahała się pomiędzy w kwietniu a w październiku. Można więc orientacyjnie przyjąć, że w 2009 roku Flirty przewiozły 1,2 mln pasażerów. Czas pokaże na jakim poziomie ustabilizuje się ostatecznie liczba chętnych do podróżowania Flirtami już tylko w trzech zestawach. Będzie ciaśniej? MarC

6 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA nasze Tychy IKONY GÓRNEGO ŚLĄSKA Z innej perspektywy Flash, piątek, 22 stycznia, godz LUDZIE DOBREJ WOLI Hospicjum dziękuje Górny Śląsk to nie tylko szyby i kominy tę niestereotypową stronę krajobrazu naszego regionu chce pokazać tyskie Muzeum Miejskie. Nową wystawę Pokażę Ci Górny Śląsk będzie można oglądać od 3 lutego. Chcemy pokazać krajobraz kulturowy Górnego Śląska oraz wskazać jego miejsca ikoniczne mówi Maria Lipok-Bierwiaczonek, dyrektor Muzeum Miejskiego. Pokażemy miejsca najcenniejsze kulturowo, ale także symboliczne, które wpłynęły na charakter górnośląskiej ziemi i na charakter Górnoślązaków. Wybór tych miejsc ważnych, znaczących, symbolicznych będzie autorski, zgodny z antropologicznym typem refleksji o kulturze. Będą to zatem takie miejsca, jak dom śląski (robotniczy i wiejski) z jego społecznym kontekstem, dawne pańskie rezydencje, a więc zabytkowe pałace, miejsca sacrum: kościoły, także wiejskie drewniane, ponadto założenia urbanistyczne starych miast i miasteczek wymienia Maria Lipok-Bierwiaczonek. W czasie trwania ekspozycji muzeum planuje cykl prelekcji z zakresu dziedzictwa kulturowego, cykl wycieczek edukacyjnych po Górnym Śląsku i konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży Zapraszam Cię na Górny Śląsk. Zadaniem uczestników konkursu, po uprzednim zwiedzeniu wystawy, jest zaprojektowanie i wykonanie folderu bądź plakatu zachęcającego turystów spoza regionu do zwiedzania W CITY POINT Noc z sambą miniony weekend City W Point był przez kilka godzin najcieplejszym miejscem w Tychach. A wszystko za sprawą imprezy zorganizowanej w nocy z soboty na niedzielę pt. City Point Vip Night. Królowała brazylijska samba w wykonaniu tancerek z zespołu Dança Brasil, którym towarzyszyli muzycy i uczestnicy imprezy. Pokaz tańca nie był jedyną atrakcją można było zobaczyć mistrzów carvingu, czyli sztuki rzeźbienia w owocach, spróbować orzeźwiających drinków i przekąsek owocowych, a także wziąć udział w konkursach. Drugą bohaterką wieczoru obok samby była wielka zimowa wyprzedaż. MS Górnego Śląska. Technika prac jest dowolna, format prac maksymalnie do A3. Termin nadsyłania prac mija 12 kwietnia 2010 roku. Wernisaż wystawy odbędzie się 2 lutego o godz. 16 w Muzeum Miejskim, w jego trakcie zagra Jan-Kyks Skrzek. Wstęp tylko za zaproszeniami. MS Wystawę będzie można oglądać w Muzeum Miejskim od 3 lutego. Wspieranie naszej działalności jest dla nas świadectwem zaangażowania i zrozumienia idei opieki hospicyjnej. Dziękujemy, że pamiętają o nas także tyscy artyści mówi prezes Wiesława Sieczka ze Społecznego Stowarzyszenia Hospicjum im. św. Kaliksta I w Tychach. Tyskie hospicjum pragnie podziękować wszystkim artystom, którzy przekazali swoje prace na rzecz budowy Domu Hospicyjnego w Tychach. Byli to członkowie Klubu Twórców Nieprofesjonalnych PALETA i Klubu +55 działających w Klubie Osiedlowym ORION Tyskiej Spółdzielni Mieszkaniowej Oskard. A także Twórcy Nieprofesjonalni Stowarzyszenia Twórców Kultury w Tychach. Prace przekazane przez tyskich artystów nieprofesjonalnych można było, między innymi, zakupić w czasie tegorocznego koncertu karnawałowego Dzieci dorosłym, dorośli dzieciom, jaki w sobotę, 16 stycznia, odbył się w tyskim Teatrze Małym. Pomysłodawcą i organizatorem koncertu jest Inga Madej, która otrzymała tytuł Honorowego Członka Stowarzyszenia. Tytuł został przyznany za bardzo duże zaangażowanie w pozyskiwanie środków na rzecz budowy Domu Hospicyjnego w Tychach wyjaśnia Justyna Rutkowska ze Społecznego Stowarzyszenia Hospicjum im. św. Kaliksta I w Tychach. ES MARIA LIPOK-BIERWIACZONEK W Filii nr 7 tyskiej MBP odbył się Tydzień czytania z Babcią i Dziadkiem. Dzieciom czytali zaproszeni przez bibliotekę goście, wśród nich Kazimierz Tekieli i Krzysztof Furlus (na zdjęciu). Każde spotkanie zakończone było krótkim występem artystycznym przygotowanym przez najmłodszych czytelników. ES DAMIAN KOLASA: Na mrozy najlepiej się ciepło ubrać, szczególnie rano, jak idzie się do pracy. Dobrze jest też wypić ciepłą herbatę przed wyjściem. Także ćwiczenia fizyczne wspomagają odporność organizmu. KATARZYNA KAŁUŻA: Nie lubię zimy, najchętniej bym ją przespała. Ale najlepiej jest przed wyjściem się rozgrzać, a po powrocie z mrozu wskoczyć pod cieplutki prysznic. No i ważne, by nie zachorować. W środę w Zespole Szkół nr 1 odbył się I Szkolny Festiwal Nauki. Przedsięwzięcie zrealizowane zostało w ramach unijnego projektu Partnerzy w nauce we współpracy z Uniwersytetem Śląskim. Program uczy młodzież samodzielnie myśleć, rozwiązywać problemy, selekcjonować informacje wyjaśnia dyrektor ZS 1, Grazyna Jurek. Daje możliwości wsparcia dla tych, którzy mają problemy z nauką przedmiotów matematyczno-przyrodniczych, pozwala na rozwój uczniów, którzy w tym kierunku widzą swoją przyszłość. Korzyści z progamu odnoszą wszyscy: nauczyciele bo mają dodatkowe godziny zajęć; uczniowie bo mają możliwość wyjazdu na imprezy o chrakterze naukowym, ale też organizacji takich imprez jak festiwal, czyli trochę nauki, trochę zabawy; szkoła bo pozyska nowe pomoce naukowe, takie jak tablica interaktywna; środowisko lokalne bo dowie się, co młodzież potrafi. Zespół Szkół nr 1 jest jedyną tyską szkołą, która zakwalifikowana została do udziału w tym unijnym projekcie. Na razie obejmuje on uczniów liceum, wkróce w projekt włączy się gimnazjum. Festiwal zainaugurował wykład dr. Andrzeja Boczarowskiego na temat Kuchnia Darwina, a dyrektor ZS 1 Grażyna Jurek, otwierając festiwal i witając gości, podkreśliła wagę współpracy szkoły z wyższą uczelnią. Uniwersytet Śląski SONDA CO O TYM MYŚLISZ Gdy zima trzyma... O skuteczne metody walki z zimą i mrozem zapytaliśmy tyszan. Oto ich rady: ŁUKASZ MILIK: Zima to prawdziwa zmora kierowców, szczególnie rano, kiedy trzeba odśnieżać samochód i są problemy z zamkiem. Zdarza się, że muszę podgrzewać kluczyk zapalniczką, wtedy jakoś mogę się dostać do środka pojazdu. W ZS NR 1 Festiwal nauki Prawa fizyki wyjaśniali (z lewej) Grzegorz Piedel i Adam Kontny. reprezentowali prof. dr Jerzy Zioło, prof. dr Krzysztof Wójcik i dr Marek Kaczmarzyk, władze miasta Daria Szczepańska zastępca prezydenta ds. społecznych, Dorota Gnacik dyrektor MZO, Aleksandra Spisak-Golemo przewodnicząca komisji oświaty i spraw społecznych Rady Miasta. Uczniowie przygotowali m.in. przedstawienie, pokaz ćwiczeń naukowych, a zakończył całość wykład prof. dr hab. Piotra Skubały Biologia uczy myśleć. MarC MICHAŁ ŻERDKA: Bardzo lubię zimę, bo można pojeździć na snowboardzie. W walce z mrozem pomaga mi zimowa kurtka, czapka i odpowiednie obuwie, a jeśli zamek w samochodzie zamarznie, używam odmrażacza. Przeziębienia leczę przeważnie domowymi sposobami. JOLANTA CICHY: Zima jest ciekawa, mimo że czasem daje w kość. Ja jednak staram się uśmiechnąć i ją przetrwać. Jak mi zamarznie zamek w samochodzie, to też nie klnę na cały świat, tylko wchodzę od strony pasażera. ŁUKASZ MUCHA: Mrozy zwalczam zimową kurtką, szalikiem i rękawiczkami. Odporność organizmu wzmacniam witaminami, a po powrocie do domu z dworu od razu robię gorącą herbatę z cytryną. not. SłaB PLEBISCYT Superbelfer ZDJĘCIA: SŁAWOMIR BUTURLA 13 października ub.r. opublikowaliśmy specjalny dodatek, przygotowany przez uczniów IV LO. Uczniowie IV LO przypominają, że do końca roku szkolnego trwa konkurs na najbardziej lubianego i popularnego nauczyciela w Tychach. Dziś publikujemy pierwsze wyniki rankingu: 1. DAMIAN FIER- LA nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie i języka angielskiego, Zespół Szkół nr BARBARA STUDNIK nauczyciel fizyki, ZS nr EWA ORZECHOWSKA nauczyciel j. polskiego, Gimnazjum nr 3. Konkurs trwa do końca czerwca 2010 r. i oczywiście nadal można głosować na swoich ulubionych nauczycieli. Głosy można wysyłać na adres mailowy: młodzież_tt@op.pl lub na gadu-gadu: Oprócz imienia, nazwiska, wykładanego przedmiotu i szkoły, w której uczy ulubiony profesor, trzeba napisać krótkie uzasadnienie swego wyboru. Zapraszamy do głosowania! MaC

7 nr 4/139 styczeń 2010 Tyski Informator Samorządowy Dodatek wydawany i finansowany przez Urząd Miasta Tychy Adres redakcji: al. Niepodległości 49, tel.: , fax: redakcja@umtychy.pl Rodzina zastępcza to powołanie W STRUKTURACH MIEJSKIEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ DZIAŁA PIĘĆ RODZIN ZASTĘPCZYCH PEŁNIĄCYCH FUNKCJĘ POGOTOWIA RODZINNEGO. AKTUALNIE PRZEBYWA W NICH PONAD DWADZIEŚCIORO DZIECI. W RAMACH WSPARCIA DLA TYCH RODZIN, TYSKI MOPS ZREALIZOWAŁ W 2009 ROKU SZEREG DZIAŁAŃ, M.IN. PROGRAM FAMILIA. Zofia i Andrzej Kowalczyk prowadzą pogotowie rodzinne od 2001 roku. Dzieci, które są do nich kierowane, często po bardzo trudnych przeżyciach, znajdują tutaj ciepło i poczucie bezpieczeństwa. Uczą się na nowo ufać dorosłym. Wiele z nich trafia potem do adopcji lub do rodzin zastępczych, niektóre wracają do rodziców. W pogotowiu przebywają do czasu unormowania się ich sytuacji życiowej i prawnej. Wraz z innymi pogotowiami rodzinnymi państwo Kowalczyk brali udział w trzydniowym szkoleniu wyjazdowym w Szczyrku, zorganizowanym w październiku ubiegłego roku przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tychach. Wspólny wyjazd Taki wyjazd odbył się po raz pierwszy. Udało się go zorganizować w ramach programu Familia program edukacyjny i rozwojowy rodzin zastępczych w mieście Tychy. Pomysł pojawiał się wcześniej, ale dopiero w ubiegłym roku okoliczności pozwoliły na organizację wyjazdu mówi Aleksandra Spisak-Golemo, Główny Specjalista ds. Pomocy Rodzinie i Dziecku w tyskim MOPS oraz koordynator programu Familia. Aplikowaliśmy o dotację do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Nasz program uzyskał akceptację i otrzymaliśmy środki, ponad 100 tys. zł. W ramach programu Familia zrealizowano szereg zadań. Jednym z nich był wyjazd integracyjno-szkoleniowy dla rodzin zastępczych pełniących funkcję pogotowia rodzinnego. Podczas wyjazdu opiekunowie wraz z dziećmi brali udział m.in. w warsztatach poświęconych metodzie Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Celem metody jest wspomaganie prawidłowego rozwoju dziecka poprzez stymulację psychomotoryczną, a także pogłębianie więzi pomiędzy dzieckiem i opiekunem. Ćwiczenia opracowane w oparciu o zwykłe dziecięce baraszkowanie, wykonywane są w relacji jeden na jeden (dziecko oraz opiekun) lub w grupie, przy czym liczba dorosłych musi byś zbliżona do liczby dzieci. Integracja i zabawa rodzina zastępcza jak to działa? Istnieją różne rodzaje rodzin zastępczych: RODZINA DŁUGOTERMINOWA dziecko wychowuje się w rodzinie zastępczej do czasu osiągnięcia pełnoletności lub usamodzielnienia. Może być spokrewniona lub niespokrewniona z dzieckiem. ZAWODOWA RODZINA ZASTĘPCZA: æ wielodzietna przygotowana do objęcia opieką trojga do sześciorga dzieci, æ specjalistyczna przygotowana do wychowania dzieci wymagających szczególnej opieki i pielęgnacji (np. z dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi), æ pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przygotowana do objęcia opieką dzieci pozbawionych nagle opieki rodziców lub wymagających natychmiastowego umieszczenia poza własną rodziną. W pogotowiu rodzinnym dzieci przebywają nie dłużej niż rok, do czasu uregulowania ich sytuacji prawnej i życiowej. RODZINA ZAPRZYJAŹNIONA zabiera dziecko z domu dziecka na okres np. świąt czy wakacji. Często utrzymuje stały kontakt z dzieckiem. Funkcję rodziny zastępczej mogą pełnić małżeństwa lub osoby nie pozostające w związku małżeńskim, jeżeli spełniają określone warunki. Osobom chcącym podjąć się takiej roli wszelkich informacji udzielą pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dziale Pomocy Rodzinie i Dziecku, ul. Andersa 6, tel Państwo Kowalczykowie opiekują się teraz czwórką dzieci. Wyjazd miał charakter szkoleniowy, ale też integracyjny. Dlatego w programie była m.in. wycieczka do Leśnego Parku Niespodzianek i wieczór z kapelą góralską. Chodziło nam również o to, żeby w atmosferze relaksu i zabawy te rodziny nawiązały ze sobą bliższe relacje, podzieliły się doświadczeniami mówi Bożena Pruś, jedna z realizatorek programu. Rodzice zastępczy i opiekunowie mogli oderwać się od spraw codziennych. Wykonują swoją pracę z dziećmi przez całą dobę, przez okrągły rok, bez urlopu. Oczywiście, to ludzie z pasją, inaczej nie podjęliby się tego zadania. Ale oni również odczuwają zmęczenie. Podczas wyjazdu były z nimi opiekunki, panie pedagog oraz wolontariuszki, które zajmowały się dziećmi, gdy rodzice mieli zajęcia sami. Także podczas wspólnych zajęć z dziećmi były zawsze gotowe do pomocy. Z początku byliśmy sceptycznie nastawieni do wyjazdu mówi Zofia Kowalczyk. Myśleliśmy; kolejne szkolenie i tylko dodatkowe zamieszanie. Ale nie żałujemy, to było coś wspaniałego, dla nas i dla dzieci. Obsługa ośrodka powitała nas z uśmiechami na twarzach, wszystko było świetnie zorganizowane i dopięte na ostatni guzik. Nawet nie musieliśmy nic mówić, panie cały czas doglądały czy niczego nam i dzieciom nie potrzeba. Chleb powszedni W rodzinie państwa Kowalczyk przebywa obecnie czworo dzieci. Sandra (2 lata) Kamil i Łukasz* (5-latki) są w pogotowiu rodzinnym. To znaczy, że gdy ich sytuacja się wyjaśni, odejdą do rodzin adopcyjnych lub wrócą do rodziców. Dziesięcioletnia Wiktoria zostanie tu aż do osiągnięcia pełnoletniości Kowalczykowie są jej rodzicami zastępczymi. Trafiła do nas gdy miała 3 lata mówi Andrzej Kowalczyk. Sąd zdecydował, że pójdzie do domu dziecka. Nie chcieliśmy do tego dopuścić. Na szczęście większości dzieci udaje się odnaleźć prawdziwy dom i kochającą rodzinę. Tuż przed świętami Bożego Narodzenia została adoptowana czteromiesięczna Magda, która trafiła do Kowalczyków wprost ze szpitala, zaraz po urodzeniu. Niemowlęta mają bardzo duże szanse na adopcję. Ciężej jest starszym dzieciom, zwłaszcza, jeżeli mają za sobą trudne doświadczenia. Ludzie boją się tego mówi Andrzej Kowalczyk. Dzieci w wieku szkolnym często znajdują rodziców adopcyjnych zza granicy, np. z Włoch czy Holandii. W Polsce praktycznie nie mają na to szans. Państwo Kowalczyk nie boją się trudności. Mieliśmy chłopca, dziewięciolatka, z orzeczeniem ADHD. W pierwszym okresie myśleliśmy, że nie damy sobie z nim rady mówi Andrzej Kowalczyk. Ale potem okazało się, że w orzeczeniu była pomyłka, chłopak wcale nie miał ADHD. Jego zachowanie wynikało z tego, w jakim środowisku wcześniej przebywał. Po roku to nie był już ten sam chłopiec. Była też dziewczynka, Ola, z głębokim FAS-em (zespół alkoholowy płodu przyp. red). Z bardzo dużymi trudnościami w nauce. Poświęciliśmy jej mnóstwo czasu, praktycznie bez efektu. Mimo że uczyła się w klasie integracyjnej, zawsze była w tyle. Ola wróciła potem pod opiekę matki. Decyzja Czy rozstania z podopiecznymi są trudne? Jeżeli dziecko jest u nas dłużej, to jest bardzo ciężko się rozstać, nam i jemu mówi Zofia Kowalczyk. Kiedyś przez prawie rok mieliśmy małego Szymonka. Cierpiał na chorobę sierocą. Z tego nie wychodzi się szybko, ale u nas jego stan się polepszył. Bardzo zapadł nam w serce. Co skłania ludzi do podjęcia się trudnej roli bycia rodziną zastępczą? Kiedyś przeczytałam w gazecie, że są potrzebne pogotowia rodzinne mówi Zofia Kowalczyk. Chociaż wtedy pracowałam, pomyślałam, że mogłabym zmienić zajęcie. Zawsze lubiłam zajmować się dziećmi, a nasze już dorosły i poszły swoją drogą. Mąż się zgodził. Zresztą, co byśmy teraz robili? Dzięki tym dzieciom czujemy się młodsi. Zobaczymy na ile starczy nam zdrowia i sił mówi Andrzej Kowalczyk. Kowalczykowie przyznają, że wielką pomocą są dla nich pracownice tyskiego MOPS-u. Możemy do nich dzwonić z każdym problemem, o każdej familia Program Familia realizowany przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tychach obejmował następujące zadania: 1. Promocja roku rodzicielstwa zastępczego. 2. Szkolenie rodzin zastępczych spokrewnionych z dzieckiem warsztaty: rozwiązywania problemów dorastania, planowania osobistego rozwoju wychowanka, pełnienia roli rodzica zastępczego dziecka z FAS. 3. Poradnictwo i wsparcie dla rodzin zastępczych pełniących funkcję pogotowia opiekuńczego szkolenie wyjazdowe oraz warsztaty, doskonalenie kompetencji rodzica zastępczego w interwencji kryzysowej, komunikowanie się z rodziną biologiczną dziecka, studium indywidualnych przypadków i zajęcia integracyjne. 4. Poradnictwo i wsparcie dla pogotowi rodzinnych i rodzin zastępczych prowadzenie grupy wsparcia dla rodzin zastępczych, konsultacje psychologa, prawnika i doradcy zawodowego dla dorosłych wychowanków rodzin zastępczych wchodzących w samodzielne życie. porze dnia i nocy mówi Zofia Kowalczyk. Sytuacje bywają różne i czasem nie chcemy sami podejmować decyzji. A dziewczyny zawsze mają dla nas czas. Rok 2009 był rokiem rodzicielstwa zastępczego, ale dla nas każdy rok jest taki mówi Aleksandra Spisak-Golemo. Program Familia zakończył się, ale koncepcja pozostaje. Planujemy kolejny wyjazd. Grupy wsparcia dla rodzin zastępczych stale działają. SYLWIA ZAWADZKA * Na prośbę opiekunów imiona dzieci zostały zmienione. W czasie integracyjnego wyjazdu opiekunowie i dzieci brali udział m.in.w warsztatach ruchowych wspomagających prawidłowy rozwój dziecka. ZDJĘCIA: MOPS

8 18 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA JERZY BARTKOWSKI AKCJA SZTUKI. KOBIETY Oczami tyskich artystek pod naszym TWOJE TYCHY patronatem ARTYSTKI AKCJI SZTUKI TO DZIESIĘĆ SILNYCH OSOBOWOŚCI. KAŻDA IDZIE SWOJĄ WŁASNĄ ARTYSTYCZNĄ DROGĄ, MA SWÓJ WŁASNY SPOSÓB WYRAŻANIA SIĘ PRZEZ SZTUKĘ. I WŁAŚNIE TA RÓŻNORODNOŚĆ SPRAWIA, ŻE PROJEKT TEN MA WYJĄTKOWY CHARAKTER. Ewa Strzoda e.strzoda@twojetychy.pl Carmen Moreno i Anna Serafińska w czasie spektaklu Śpiewając jazz. Anna Serafińska, znana nie tylko polskiej publiczności wokalistka jazzowa, w przedstawieniu Śpiewając jazz wystąpi obok swej babci Carmen Moreno, królowej ery swingu. Spektakl miał premierę w kwietniu w Teatrze Bajka w Warszawie. 6 lutego będzie okazja obejrzeć go w Teatrze Małym w Tychach. TT: Jak narodziła się fascynacja muzyką? ANNA SERAFIŃSKA: Właściwie nic innego w życiu nie robiłam. Nie wiem czy to się w jakimś momencie narodziło. To po prostu było razem ze mną. Na egzamin do szkoły muzycznej właściwie wysłało mnie przedszkole, bo już wtedy bez przerwy brzdękałam na pianinie, śpiewałam Uczyłam się muzyki od pierwszej klasy szkoły podstawowej do końca studiów, zawsze w dziennej szkole muzycznej. Ja po prostu ja nie znam innego życia. śpiewając jazz TT ROZMAWIA Z ANNĄ SERAFIŃSKĄ Śpiewanie jak narkotyk Czy muzykalna babcia, Carmen Moreno, była dla Pani inspiracją? Osoba babci była dla mnie inspiracją do zmierzenia się z tematem śpiewu. Dzięki niej miałam zawsze dostęp do światowej muzyki. Babcia koncertowała za granicą i przywoziła stamtąd rzeczy, które na polskim rynku wówczas nie były osiągalne. Mnie to bardzo rozwijało. Słuchałam, interesowałam się i wiedziałam, że kiedyś przyjdzie mi się zmierzyć z jazzowym śpiewaniem. Ale tak naprawdę stało się to dosyć późno, bo dopiero na rok przed maturą, gdy pojechałam na swoje pierwsze warsztaty jazzowe. Wcześniej podśpiewywałam gdzieś tam przy pianinie w domu, ale jeszcze bez specjalnego przekonania. Dopiero tam wsiąkłam na dobre. Jak dwie doświadczone wokalistki, Anna Serafińska i Carmen Moreno, czują się razem na scenie? To dla nas przygoda, i to za każdym razem, gdy gramy ten spektakl. Nigdy nie da się do końca przewidzieć jak to wyjdzie i za każdym razem jest trochę inaczej. Aczkolwiek równie energetycznie i spontanicznie. To dla nas jest o tyle nietypowe wyzwanie, bo scenariusz, jaki mamy do zrealizowania, opowiada o nas samych. Jesteśmy rodziną, Maciek Zakościelny właściwie też już jest naszą rodziną, bo trudno przy takim przedsięwzięciu nie nawiązać bliskich relacji. Ta rodzinna atmosfera chyba najbardziej podoba się ludziom. Wydaje mi się, że można dużo się dowiedzieć o naszych relacjach patrząc na to, co się dzieje na scenie. pod naszym TWOJE TYCHY patronatem Teatr Mały w Tychach, 6 lutego 2009 godz ,, Śpiewając jazz spektakl muzyczny z udziałem Carmen Moreno, Anny Serafińskiej i Macieja Zakościelnego. Scenariusz i reżyseria: Zbigniew Dzięgiel. Cena biletu: 70 zł (karta stałego widza nieważna). Anna Serafińska Wokalistka, skrzypaczka, pianistka, dyrygent, kompozytorka. Zajmuje się wszystkimi odmianami wokalistyki jazzowej wykonuje standardy w ich klasycznym brzmieniu, śpiewa scatem, prezentuje nowoczesne formy oparte na improwizacji. Śpiewa również funk i soul. Od kilku lat prowadzi zespół Groove Machine. Laureatka licznych nagród i wyróżnień na międzynarodowych festiwalach m.in. Montreux Jazz Festival. Do tej pory nagrała 4 solowe płyty. Jak doszło do powstania tego spektaklu? Czy to Zbigniew Dzięgiel przekonał Panie do swojego pomysłu? Zdecydowanie tak. Poznaliśmy się ze Zbyszkiem i z Maćkiem kilka lat temu na Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni, wtedy mnie zwerbowali. Już przy pierwszym spotkaniu rozmawialiśmy chyba dwie godziny. W Zbyszku zafascynowało mnie to, że jest absolutnym pasjonatem muzyki, nie mogłam wyjść z podziwu, że osoba nie związana właściwie ze środowiskiem ma tak rozległą wiedzę. Wtedy zapytał mnie, czy miałabym ochotę uczestniczyć w czymś takim. Dałam się wciągnąć, a potem moim zadaniem było zarazić tym pomysłem babcię i Janka (Jan Walasek, mąż Carmen Mo- reno przyp. red.) bo oni nie są już czynni zawodowo od kilkunastu lat i nie mieli zamiaru wracać na scenę. Temat kiełkował przez kilka miesięcy, a potem zaczęliśmy już wszyscy razem tworzyć tę całość. Ostateczny kształt spektaklu jest wypadkową ogromnej ilości spotkań. Nie jest to tylko i wyłącznie wizja jednego człowieka. Oczywiście sam pomysł na parateatralny kształt tego widowiska jest autorstwa Zbyszka. Gdzie oprócz spektaklu Śpiewając Jazz można usłyszeć Panią na żywo? Rożnie. Gram koncerty w klubach i w filharmoniach. Aktualnie biorę udział w projekcie Rock Loves Chopin i koncertuję dużo za granicą. Ten projekt to takie nowatorskie spojrzenie na muzykę Chopina. Gramy go także wspólnie z artystami reprezentującymi inne gatunki jako widowisko Chopin klasycznie, jazzowo, rockowo. Oprócz tego występuję ze swoim zespołem, ale nie mamy swojego Stałego miejsca. Ja sama współpracuję z różnymi muzykami, z orkiestrami, z zespołami. Ot, wynajmuję się do różnych projektów. A jaki rodzaj muzyki wykonuje Pani ze swoim zespołem? Określiłabym to jako fusion. Nasza muzyka jest oparta na podwalinach jazzu. Gramy repertu- ar z moich wszystkich płyt i tych jazzowych, i tych bardziej poetyckich, ale na koncertach gramy te utwory bardziej elektrycznie, bardziej szaleńczo. Napisała Pani pracę doktorską Różnorodne wykorzy- stanie głosu w muzyce jazzowej. Czy to trudne, tak przejść od śpiewania do teoretycznego opracowania naukowego? Okazuje się, że da się to zrobić. Edukacja muzyczna i jazzowa wciąż postępuje i na świecie, i w Polsce. Jest Instytut Jazzu w Katowicach, kiedyś Wydział Jazzu najstarszy w Polsce, ma największą tradycję, jest też kilka innych. Są specjalistyczne szkoły, które wypracowały własne systemy edukacji. Mamy na rynku mnóstwo fachowej literatury, a więc udaje się tę muzykę jakoś teoretycznie określić. Przy czym cała ta teoria nie sprawdzi się, jeżeli nie mamy predyspozycji muzycznych. Czy bardziej spełnia się Pani na scenie czy jako pedagog? Nie wiem czy da się to porównać. Moją podstawową działalnością jest śpiewanie gdyby go nie było, nie byłoby też nauczania śpiewu. A to fascynujące patrzeć jak rozwija się talent i uczestniczyć w tym. Również wiele można się nauczyć samemu, jeżeli staje się przed koniecznością wytłumaczenia komuś czegoś. To nie może być tylko teoretyczne, jak na wykładzie. Musi prowadzić do efektu, musi przełożyć się na zmianę w człowieku, na to, że zaśpiewa inaczej niż do tej pory. To ciekawe zajęcie, może zmęczyć, ale nie znudzić. A scena? Jeżeli ktoś raz na niej stanął i udało mu się osiągnąć zadowalający dla niego poziom wykonawstwa, zawsze będzie do tego wracał. To jest jak narkotyk. Kto tego nie zna niech żałuje. ROZMAWIAŁA SYLWIA ZAWADZKA Dobiega końca trwający od początku grudnia projekt Akcja Sztuki. Kobiety. W tym czasie można było między innymi zobaczyć wystawę sztuki współczesnej, prezentującą twórczość artystek związanych z Tychami: Agnieszki Czyżewskiej, Heleny Goldy Błahut, Elżbiety Kuraj, Reginy Lipeckiej, Ewy Matras, Katarzyny Nowak Zagórskiej, Emilii Posyłek, Agaty Tomiczek Wołonciej, Haliny Tymusz i Beaty Wąsowskiej. Silne osobowości Celem nadrzędnym tego projektu było dotarcie do odbiorcy. i urażliwienie go na sztukę. Poprzez warsztaty, panele dyskusyjne i inne formy spotkań, chciałyśmy pokazać, że tyskie artystki są otwarte. Że sztu- ka nie jest czymś zamkniętym, odległym i nieosiągalnym. Że można się z nią najpierw oswoić, a później zaprzyjaźnić mówi Beata Wąsowska, pomysłodawczyni i koordynator projektu. Sztuka nie jest czymś, co się po prostu rozumie, trzeba się jej nauczyć. Zdaniem tyskich artystek edukacja kulturalna w obecnym kształcie nie spełnia swoich zadań. Jak mówią malarki, jedną z największych bolączek współczesnej sztuki jest coraz mniejsza liczba odbiorców przygotowanych do odbioru sztuki. I właśnie,,akcja stanowić ma swoisty pomost pomiędzy jednym a drugim Szantowi artyści z Pomorza rzadko odwiedzają Śląsk. Tymczasem koncert finałowy zimowej edycji Portu Pieśni Pracy zdominują ich występy. A to tylko jedna z atrakcji festiwalu, który trwać będzie w piątek i sobotę. Prawdziwe Perły usłyszymy w piątek. światem, pomiędzy światem twórców i odbiorców. A, że tylko silne środowisko twórców ma szansę dotrzeć do odbiorcy, dlatego projekt jest również próbą zintegrowania twórców. Czy udaną? Czas pokaże. Sztuka kobieca i męska Przypadkiem nie jest również to, że w przedsięwzięciu udział wzięły tylko kobiety. Nazwa,,Akcja Sztuki. Kobiety jest w pewnym sensie przekorna. Bo, choć pierwsze wrażenie sprawia, że myślimy, iż mamy do czynienia z manifestem kobiecości, ze swoistym feminizmem, to, jak podkreśla Beata Wąsowska, nie jest prawdą. Projekt ma właśnie uświadomić odbiorcom, że nie istnieje sztuczny podział na sztukę kobiet i mężczyzn. Akcja ma pokazać, że twórczość kobiet i mężczyzn jest wprawdzie odmienna, ale że jest równoprawną jakością. Że wartościowe dzieła sztuki tworzą przedstawiciele obydwu płci. I wreszcie, że błędem jest rozpatrywanie wartości obrazu, czy każdego innego dzieła w kategoriach podziału na kobiece i męskie. Mam nadzieję, że choć częściowo udało nam się osiągnąć zamierzone cele. Po cichu liczę na to, że w grudniu 2010 uda się zorganizować drugą edycję,,akcji Sztuki przyznaje Beata Wąsowska. tym roku impreza świętuje W 10-lecie istnienia, a najbliższa edycja będzie już 20. w historii festiwalu. Latem i zimą Festiwal szantowy po raz pierwszy odbył się w Tychach w styczniu W czasie trwania projektu odbyły się m.in. warsztaty i panele dyskusyjne. Do końca stycznia w MCK można oglądać wystawę prac tyskich artystek. TYCHY PORTOWĄ STOLICĄ JUŻ W NAJBLIŻSZY WEEKEND! Prawie jak nad morzem 2000 roku, wówczas jako Pieśni po Pracy opowiada Michał Gramatyka, pomysłodawca i dyrektor artystyczny PPP. Po dwóch latach zmieniliśmy jego nazwę na Port Pieśni Pracy. Obok edycji styczniowej zimowej, adresowanej do kilkuset najbardziej zagorzałych miłośników morskich dźwięków, stworzyliśmy edycję letnią, odwiedzaną przez tysiące tyszan wspomina. PPP to jednak nie tylko pieśni mórz i oceanów. W czasie 10 lat organizatorzy angażowali się w akcje charytatywne Pajacyk, Polskiej Akcji Humanitarnej, była zbiórka pieniędzy na projekt Polskiego Sztucznego Serca czy akcja pomocy Wojtusiowi Iłowskiemu choremu na białaczkę synowi znanego polskiego szantymena. MARIETTA STEFANIAK Po dziesięciu latach tyskiego szantowania z satysfakcją patrzymy za siebie. Z festiwalem związana jest grupa oddanych widzów i słuchaczy uczestniczą w imprezie co roku i co roku oddają się wspominaniu kołyszącego morza czy pachnących lasem mazurskich jezior dodaje Gramatyka. Dzieci za darmo! Tak będzie i w tym roku. Pierwszy dzień festiwalu, 29 stycznia o godz. 18, rozpocznie konkurs Portowe dzwony, w którym weźmie udział ośmiu wykonawców. Na zwycięzcę czekają m.in. 3 tys. zł i Wielki Dzwon. Następnie na scenie pojawi się zespół Banana Boat, po którego koncercie przyjdzie czas na premierę nowej płyty Prawdziwych Pereł pt. Na wygnaniu. Drugi dzień imprezy również rozpocznie się o godz. 18, odbędzie się pod hasłem Morze nad Śląskiem, wystąpią: Qftry, Atlantyda, Smugglers, Grzegorz Gooroo Tyszkiewicz z zespołem, Formacja i inni. Wszyscy znad morza, wszyscy dla Śląska. Z okazji jubileuszu dzieci mające 10 lat lub mniej mogą wejść na imprezę za darmo, oczywiście pod opieką rodziców. Bilety na festiwal kosztują 10 zł (dzień pierwszy), 15 zł (dzień drugi), a karnet 20 zł. W tym roku wyjątkowo zimowa edycja odbędzie się w auli Zespołu Szkół nr 4 przy al. Bielskiej 100, a nie w szkole muzycznej. Album Z okazji jubileuszu wydano album zawierający zdjęcia ze wszystkich dotychczasowych odsłon PPP. Dwadzieścia edycji tyskich szant utrwalił w obiektywie tyszanin Jacek Boczar. Album będzie można kupić w trakcie imprezy organizatorzy nie narzucają jego ceny, na pewno jednak 5 zł od każdego sprzedanego egzemplarza zostanie przeznaczone na pomoc w leczeniu chorej Lenki więcej na www. pomozlence.pl. MARIETTA STEFANIAK pod naszym TWOJE TYCHY patronatem W trakcie festiwalu zespół Prawdziwe Perły zaprezentuje cały materiał z nowej płyty pt. Na wygnaniu. Album będzie można pobrać za darmo z internetu, na stronie znajdą się też zdjęcia i teksty piosenek. Będzie to pierwsza folkowa płyta w historii zespołu. Muzycy wskrzeszają zapomniane brzmienia, zapraszają do tańca przy irlandzkich przyśpiewkach. Ale znajduje się też miejsce dla odniesień nieco dalszych jest opowieść o dylemacie starożytnego poganiacza galerników przebranżowionego w budowniczego egipskich piramid. Albo dla powstańczego songu Shan Van Vocht, w którym tytułowa stara kobieta nawołuje do oporu przeciw Anglikom. A wszystko to okraszone brzmieniem m.in. fletu irlandzkiego, gitary, akordeonu i pianina.

9 TWÓJ DOM TWOJE FINANSE TWOJA KARIERA 26 stycznia 2010 TYSKI PASAŻ TWOJE TYCHY DODATEK BRANŻOWY W WIELU SZKOŁACH I UCZELNIACH TRWA WŁAŚNIE REKRUTACJA NA SEMESTR LETNI. DLATEGO JUŻ TERAZ WARTO PRZEJRZEĆ PROPONOWANE OFERTY KSZTAŁCENIA I WYBRAĆ COŚ DLA SIEBIE. ZIMA TO TEŻ DOBRY CZAS DLA OSÓB, KTÓRE CHCĄ ROZPOCZĄĆ NAUKĘ JĘZYKA OBCEGO, MYŚLĄ O WSZELKIEGO RODZAJU KURSACH ZUPEŁNIE NOWYCH, LUB SZLIFUJĄCYCH JUŻ NABYTE UMIEJĘTNOŚCI... Ewa Strzoda e.strzoda@twojetychy.pl Jednym z istotnych elementów rozwoju uczelni i szkół policealnych jest dostosowanie oferty kształcenia do potrzeb rynku pracy. Proponowanie kierunki nauczania mają przede wszystkim dać absolwentom takie wykształcenie, by było one atrakcyjne dla potencjalnych pracodawców. Dlatego właśnie tak ważny jest Czas na naukę Studia można zacząć również zimą. mądry, przemyślany wybór szkoły. Ale zanim przekroczymy mury uczelni, najpierw musimy zdać maturę. Nie od dziś wiadomo, że dobrze zdana jest przepustką na wymarzone studia, a dobry wynik z egzaminu gimnazjalnego otwiera drzwi do wymarzonej szkoły średniej. Dlatego już teraz warto pomyśleć o przygotowaniu na rynku dostępne są kursy przygotowujące do egzaminów z różnych przedmiotów, co sprawia, że każdy może zapisać się na kurs odpowiadający indywidualnym potrzebom. Pamiętać trzeba również o tym, że w dzisiejszych czasach niezbędna jest biegła znajomość języków obcych to konieczność. Sprawdziliśmy więc, jakich języków uczymy się najchętniej i jakie certyfikaty językowe są najbardziej pożądane. I wreszcie coś dla przedsiębiorców i osób zakładających dopiero działalność gospodarczą także oni muszą wciąż podnosić swoje umiejętności i kwalifikacje we współczesnej ofercie doradztwa i szkoleń znajdą coś dla siebie. WIĘCEJ NA STR. II-III NA TWOICH STRONACH Języki za darmo i uniwersytet dziecięcy W Wyższej Szkole Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach rusza właśnie kolejny projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Wzmocnienie kompetencji językowych mieszkańców Śląska. strona II Przede wszystkim bezpieczeństwo Poprzedni rok upłynął pod znakiem kryzysu finansowego. Obawy o pogorszenie sytuacji gospodarczej oraz kondycji własnych finansów, skłoniły wiele osób do nieco ostrożniejszego dysponowania zaoszczędzonymi środkami. Priorytetem dla wielu stało się bezpieczeństwo inwestycji. strona IV Prostota i minimalizm Urządzanie mieszkania to dziś już nie tylko malowanie ścian i ustawianie mebli. To już prawdziwa sztuka. Wynajęcie dekoratora wnętrz czy planowanie mieszkania jeszcze w fazie jego budowy nikogo dziś już nie dziwi. strona VI EM NAJWIĘKSZY ZASIĘG W MIEŚCIE Reklama w i w portalu al. Piłsudskiego 12, tel./fax , , reklama@twojetychy.pl

10 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 II TWOJA KARIERA WYBIERZ Zaplanuj Szkolenia językowe cieszą się dużym zainteresowaniem tyszan. NOWOŚCI WE WSZINS Języki za darmo i uniwersytet dziecięcy W Wyższej Szkole Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach rusza właśnie kolejny projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Wzmocnienie kompetencji językowych mieszkańców Śląska. ramach projektu realizowane będą się W szkolenia językowe dla 108 osób pracujących z terenu województwa śląskiego. Pomysł na organizację bezpłatnych kursów językowych wziął się stąd, że jesteśmy uczelnią, która chce świadczyć usługi na rzecz lokalnej społeczności. Posiadamy wykwalifikowaną kadrę i dobrą bazę naukowo-dydaktyczną, łącznie z programami komputerowymi do nauki języków mówi prof. Henryk Goik, rektor WSZiNS w Tychach. Uczestnicy kursów będą uczyć się wybranego przez siebie języka obcego. Do wyboru są cztery: angielski, niemiecki, włoski i francuski. Projekt potrwa do 31 grudnia 2011 roku. Zakończony zostanie egzaminem TELC. W tyskiej wyższej szkole działa również Uniwersytet Dziecięcy. Właśnie trwają zapisy na drugi semestr. Zajęcia dla najmłodszych studentów mają charakter popularnonaukowy. Ich celem jest rozbudzenie umiłowania wiedzy oraz poszukiwanie odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Studiujemy tutaj od początku istnienia Uniwersytetu Dziecięcego. Bardzo nam się tu podoba. Przede wszystkim to, że możemy zobaczyć, jak uczą się prawdziwi studenci. Fajnie jest też, bo dostaliśmy indeksy opowiadają Agnieszka i Dominika ze Szkoły Podstawowej nr 5 w Tychach. W drugim semestrze dla dzieci zaplanowano zajęcia między innymi z reklamy i historii naszego miasta. EWA STRZODA ZIMA TO DOBRY MOMENT NA PODJĘCIE KSZTAŁCENIA. BOGATA OFERTA SZKÓŁ I UCZELNI SPRAWIA, ŻE KAŻDY MOŻE ZNALEŹĆ COŚ DLA SIEBIE. DZIŚ PODPOWIADAMY WAM, JAKIE KIERUNKI, A TAKŻE KURSY I SZKOLENIA SĄ OBECNIE NAJPOPULARNIEJSZE. Ewa Strzoda e.strzoda@twojetychy.pl ostatnich latach zwiększyła się liczba W rodziców, którzy posyłają swoje dzieci do przedszkoli. Dlatego placówki przedszkolne z każdym rokiem otwierają nowe grupy, dbając o to, by dla wszystkich maluchów wystarczyło miejsc. Wszystko to sprawia, że zwiększa się również zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pedagogów. By wyjść naprzeciw tym wymaganiom, w tyskiej Wyższej Szkole Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka ruszył nowy kierunek. W bieżącym roku akademickim uruchomiony został kierunek pedagogika, który pozwoli wykształcić kadrę przygotowaną do sprostania potrzebom rynku pracy mówi prof. Henryk Goik, rektor WSZiNS w Tychach. Nasze członkostwo w Unii Europejskiej sprawia, że otworzyły się dla Polaków również zagraniczne rynki pracy. Dlatego Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania im. gen. J. Ziętka swoim przyszłym studentom poleca podjęcie nauki na kierunku europeistyka. Absolwenci tego kierunku mogą pracować w oświacie, administracji rządowej i samorządowej, instytucjach europejskich, firmach konsultingowych, placówkach kulturalnych, środkach masowego przekazu, przedsiębiorstwach europejskich i Centrach Informacji Europejskiej przyznaje dr Jadwiga Gierczycka, prorektor Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania im. gen. J. Ziętka w Katowicach. Ostatnio dużą popularnością cieszy się również kierunek BHP, na którym słuchacze uczą się między innymi jak dbać o bezpieczeństwo pracowników, jak analizować i oceniać zagrożenia i jak zapobiegać wypadkom w zakładach pracy oraz jak usuwać ich skutki. Dla słuchaczy organizowane są dodatkowe zajęcia pozalekcyjne w terenie, gdzie mają szanse poznania specyfiki pracy w zawodzie, realnej oceny zagrożeń i ryzyka zawodu, do którego się właśnie przygotowują mówi Anna Setla z Centrum Kształcenia Kadr Profesja. Profesjonalne kursy przygotowawcze Z racji tego, że od tego roku szkolnego matematyka znów stała się obowiązkowa na maturze, wielkim powodzeniem cieszą kursy przygotowujące z tego właśnie przedmiotu. Nasza oferta skierowana jest do wszystkich maturzystów. Zarówno do tych, którym przedmiot ten nie sprawia trudności, ale chcą poćwiczyć rozwiązywanie zadań maturalnych, ale i do takich, dla których matematyka nie jest mocną stroną, a muszą ją zdać przyznaje Anna Mokotowicz-Sabat z Centrum Edukacji AS. Istnieją również inne korzyści, dla których warto skorzystać z profesjonalnego kursu

11 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 TWOJA KARIERA III MĄDRZE karierę przygotowującego do egzaminów maturalnych i gimnazjalnych. Nasze ceny są bardzo atrakcyjne w porównaniu do indywidualnych korepetycji. Dodatkowym atutem jest to, że zajęcia prowadzone są przez specjalistów, doświadczonych nauczycieli, egzaminatorów OKE, a nie przez studentów podkreśla Anna Szymczak z Educum. Języki obowiązkowe! Z kolei szkoły językowe oferują kompleksowe przygotowanie do najpopularniejszych na świecie egzaminów. Podczas przygotowań do zdania egzaminu FCE wykładowcy Open School dbają o to, żeby kursanci podnosili znajomość języka angielskiego przede wszystkim w zakresie umiejętności konwersacji, ale również pisania, czytania, gramatyki i rozumienia ze słuchu opowiada Grzegorz Nowakowski, dyrektor Open School. W naszej szkole przygotowujemy słuchaczy do egzaminu CAE w oparciu o najnowsze rekomendowane wersje podręczników. Kurs prowadzony jest przez nauczyciela polskiego i native speakera, co pozwala doskonale opanować wszystkie struktury egzaminacyjne tłumaczy Agata Wojtuszek z Europy Dla zabieganych i zapracowanych idealnym rozwiązaniem jest nauka online. Konwersacje internetowe z języka angielskiego umożliwiają pewne i skuteczne konwersacje o dogodnej porze, w dowolny dzień, w najbardziej komfortowych warunkach, bo we własnym domu przyznaje Adam Osiński z Centrum Języków Obcych Perfect Tychy. Osobom, które są na zaawansowanym poziomie języka angielskiego, proponujemy kursy Talkman. Uczymy przede wszystkim formułować długie wypowiedzi i wyrażać opinie w języku angielskim. Bez większego wysiłku, spontanicznie prowadzić rozmowę z native speakerem, używając wyrażeń idiomatycznych mówi Katarzyna Borowiec z Speed School of English. Ostatnio również bardzo modna jest nauka języka rosyjskiego. Polecamy kurs Katiuszka, czyli intensywna nauka języka rosyjskiego. Uczymy głównie metodą konwersacyjną. Materiały do zajęć sprowadzamy z Rosji i Ukrainy informuje Elżbieta Cech-Walendowska z Moscow Club. Dobre doradztwo w cenie Dzisiaj uczyć musi się każdy, także osoby prowadzące lub dopiero chcące rozpocząć działalność gospodarczą. Z profesjonalnego doradztwa w Punktach Konsultacyjnych mogą skorzystać przedsiębiorcy i osoby zamierzające dopiero założyć własną działalność gospodarczą. Są one prowadzone przez podmioty zarejestrowane w Krajowym Systemie Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Świadczą bezpłatne usługi informacyjne z zakresu szeroko rozumianego rozwoju przedsiębiorczości oraz dostępnych form wsparcia dla przedsiębiorców. Funkcjonowanie Punktu Konsultacyjnego przy Centrum Przedsiębiorczości SA w Woli jest możliwe dzięki realizacji projektu systemowego Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Wsparcie systemu kompleksowych usług informacyjnych dla przedsiębiorców oraz osób zamierzających ro\zpocząć działalność gospodarczą poprzez finansowanie sieci Punktów Konsultacyjnych wyjaśnia Katarzyna Biesiada z Centrum Przedsiębiorczości SA w Woli. Projekt jest finansowany ze środków UE w ramach EFS. Z usług konsultantów można skorzystać osobiście, telefonicznie lub drogą mailową. wola

12 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 IV TWOJE FINANSE ZADBAJ O SWÓJ PORTFEL Przede wszystkim bezpieczeństwo Poprzedni rok upłynął pod znakiem kryzysu finansowego. Obawy o pogorszenie sytuacji gospodarczej oraz kondycji własnych finansów, skłoniły wiele osób do nieco ostrożniejszego dysponowania zaoszczędzonymi środkami. Priorytetem dla wielu stało się bezpieczeństwo podejmowanych inwestycji. jednak sprawić, Jak by nasze pieniądze były w stu procentach bezpieczne? Jak nie dać się nieuczciwym praktykom i w co inwestować w tym roku, by spać spokojnie? Bank Ci gwarantuje! Specjaliści z branży przypominają, że oszczędności deponowane w większości banków działających w Polsce są gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Oznacza to, że Fundusz w razie upadłości banku wypłaca klientom środki gwarantowane. Obecnie jest to kwota do 50 tysięcy euro dla jednej osoby. W przypadku środków na rachunkach wspólnych (na przykład współmałżonków) limit gwarancji 50 tysięcy euro dotyczy każdego ze współposiadaczy rachunku. Dlatego warto spytać w banku, w którym lokujemy swoje pieniądze czy podlega gwarancji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Aktualny wykaz banków uczestniczących w BFG można znaleźć na stronie www. bfg.pl lub pod numerem telefonu: Który kierunek wybrać? W mijającym roku powoli do łask zaczęły wracać fundusze inwestycyjne. Można powiedzieć, że najgorsze czasy mają już za sobą, ale powrót do rekordów z 2007 roku zdaniem ekspertów na razie nas nie czeka czytamy na portalu inwestycje.pl. Potwierdza to Emil Łobodziński, analityk Investors TFI i dodaje, że nastawienie do funduszy akcji po ostatniej bessie zmieniło się. Klienci po pierwsze stracili dużą część swojego kapitału, po drugie czują się oszukani tym, iż nikt nie uprzedzał ich o mającym nadejść krachu. Z tego względu, obecnie będą oni znacznie mniej skłonni do lokowania w fundusze akcji, tym bardziej, że niektórzy z nich są dalej na minusie. Dlatego też wiele osób zaczęło inwestować w inny sposób. Obok tradycyjnych lokat terminowych, bardzo dużą popularnością cieszą się konta oszczędnościowe wysokooprocentowane rachunki z możliwością wypłaty środków bez utraty odsetek. Modne stały się również lokaty z dzienną kapitalizacją odsetek mówi Wojciech Janosz z Banku Spółdzielczego w Tychach. Z ankiety przeprowadzonej w styczniu przez portal inwestycje.pl wynika, że niemal wszyscy (98 proc. badanych) zamierza w tym roku inwestować. Najwięcej respondentów (26 proc.) zainwestuje od 10 do 50 tys. zł. Dla blisko połowy ankietowanych najważniejsze jest bezpieczeństwo połączone z dywersyfikacją portfela (czyli inwestowaniem w różne produkty, aby zmniejszyć ryzyko), która ma dać wysokie zyski. Chociażby to pokazuje, że nie przestraszyliśmy się inwestowania. Robimy to jednak dużo bezpieczniej. Największą popularnością w tym roku cieszyć się mają lokaty krótkoterminowe (poniżej roku). Zadawaj pytania Dzięki wielu publikacjom prasowym i internetowym, wiedza Polaków z zakresu finansów Zanim założysz lokatę dokładnie policz, ile tak naprawdę możesz na niej zyskać. jest coraz lepsza, a klienci są coraz bardziej świadomi. Coraz liczniejsza rzesza rodaków korzysta z pomocy doradców finansowych, co jeszcze bardziej ich uświadamia i utwierdza w podejmowanych decyzjach. Jednak niestety dalej zdarzają się nieuczciwe placówki finansowe i banki, które przez brak pełnej informacji wpędzają klientów w kłopoty. Gdzie najczęściej można znaleźć kruczki prawne? Są one wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia ze skomplikowanymi mechanizmami funkcjonowania usługi bankowej. Dlatego powinniśmy być szczególnie czujni w przypadku ofert, które w sposób wyraźny odbiegają od rynkowych standardów. Łukasz Liczbiński doradca klienta portalu doradcy.net przypomina, że najprostsze rady są najskuteczniejsze. Kto pyta nie błądzi, dlatego pytajmy, szukajmy odpowiedzi na pytania, które nas nurtują, domagajmy się fachowej odpowiedzi i przede wszystkim prośmy o proste i zrozumiałe tłumaczenie, tak by wszystko zrozumieć. Szukaj zysku Na co warto zwrócić uwagę przy wyborze produktów finansowych? W przypadku lokat terminowych na wysokość oprocentowania niektóre banki proponują wyższe oprocentowanie tylko przez określony zwykle krótki czas, po czym oprocentowanie ulga obniżeniu. Bywają również oferty, w których klienci są obciążani opłatami w przypadku wcześniejszego zerwania lokaty. W przypadku kont oszczędnościowych na kapitalizację odsetek są bowiem banki, które naliczają odsetki tylko od części wkładu, zamiast od całości. Są również oferty, w których odsetki zamiast powiększać gromadzony kapitał są przeksięgowywane na odrębne rachunki. Tego typu zabiegi zmniejszają możliwą do uzyskania stopę zwrotu dodaje Wojciech Janosz. Justyna Niedzielska ekspert ds. finansów osobistych przypomina jednak, że zyski z lokat dodatkowo uszczupla wysokość inflacji oraz 19- procentowy podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki). Dopiero po odjęciu prognozowanego wskaźnika inflacji oraz podatku otrzymamy realną stopę zwrotu. Może się więc zdarzyć, że założymy lokatę, która nie tylko nie przyniesie nam zysku, lecz wręcz narazi na stratę ulokowanych w banku oszczędności. Dlatego ciekawym rozwiązaniem mogą być popularne od kilku miesięcy lokaty antybelkowe, czyli depozyty z dzienną kapitalizacją odsetek. Pozwalają one zarobić trochę więcej niż lokaty tradycyjne, poprzez umiejętne omijanie podatku od zysków kapitałowych. Chcąc uzyskać wyższe oprocentowanie, warto zastanowić się także nad założeniem lokaty przez internet lub przez telefon. Depozyty zakładane w ten sposób są zazwyczaj nieco lepiej oprocentowane niż lokaty otwierane w oddziale dodaje Emil Szweda, analityk Open Finance. KW

13 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 reklama V TWOJA FIRMA NOWE ROZWIĄZANIA W PEC-U Piecykom gazowym dziękujemy! TYSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO ENERGETYKI CIEPLNEJ SP. Z O.O. POSZUKUJE NOWYCH ROZWIĄZAŃ, KTÓRYCH CELEM JEST NIE TYLKO POSZERZENIE OFERTY ŚWIADCZONYCH USŁUG, ALE PRZEDE WSZYSTKIM PEŁNE WYKORZYSTANIE MOŻLIWOŚCI INFRASTRUKTURY, JAKĄ PEC DYSPONUJE I TYM SAMYM ZASPOKAJANIE POTRZEB JAK NAJWIĘKSZEJ LICZBY ODBIORCÓW. Przedsiębiorstwa, takie jak elektrociepłownie czy PEC-e, są przygotowane i posiadają infrastrukturę odpowiednią do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w warunkach obliczeniowych. W naszej strefie klimatycznej jest to minus 20 st. C, więc cała infrastruktura jest dostosowana do tej właśnie temperatury. A używamy jej od 4 do 4,5 tysiąca godzin w roku, tylko w czasie trwania sezonu grzewczego wyjaśnia Jan Suchy, wiceprezes Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Tychach. Dlatego szukamy takich rozwiązań, które pozwolą nam wykorzystywać naszą infrastrukturę przez cały rok. Niższe koszty Jednym z takich rozwiązań jest możliwość zapewnienia korzystania z bieżącej ciepłej wody użytkowej jak największej liczbie odbiorców. Z analiz ekonomicznych wynika, że przygotowanie ciepłej wody na bazie ciepła sieciowego jest dla odbiorców rozwiązaniem tańszym, niż korzystanie z podgrzewaczy w postaci piecyków gazowych. Dokonaliśmy analizy kosztów związanych z podgrzaniem wody. Jednoznacznie pokazała ona, że same koszty zużycia gazu do podgrzania wody, bez liczenia kosztów eksploatacji tych piecyków, które są w łazienkach lub kuchniach, są wyższe niż rozwiązanie proponowane przez nas tłumaczy prezes Suchy. Poprawa bezpieczeństwa Z drugiej strony, rozwiązanie proponowane przez PEC jest również korzystne dla administratorów budynków mieszkalnych, a przez to i dla samych lokatorów, bo poprawia warunki bezpieczeństwa w lokalach mieszkalnych. My, jako spółka nie mamy podpisanych umów bezpośrednio z mieszkańcami lokali, ale z administratorami, którzy borykają się z problemem prawidłowego funkcjonowania przewodów spalinowych. Dotyczy to zwłaszcza wieżowców 18 stycznia br. list intencyjny podpisali przedstawiciele zarządów: PEC Tychy, EC Tychy i TSM Oskard. Zmniejszenie kosztów przygotowania ciepłej wody dla jednego mieszkania (w zł)* W porównaniu z taryfą W1 W2 1m 3 5,57 3,03 miesięcznie 25,08 13, 63 rocznie 301,00 163,56 w ciągu 5 lat 1505,00 817,80 w ciągu 10 lat 3010, ,60 * Założenia: ilość podgrzanej wody na miesiąc na osobę 1,5 m 3, ilość podgrzanej wody na miesiąc na mieszkanie (3 osoby w mieszkaniu) 4,5 m 3. * Rzeczywiste oszczędności będą wyższe, ponieważ podane kwoty nie uwzględniają kosztów eksploatacji, napraw i konserwacji piecyków gazowych oraz ich wymiany. MATERIAŁY PEC mówi Jan Suchy. Chodzi o to, że budynki te zostały wybudowane wiele lat temu i koszty eksploatacji tych przewodów spalinowych są obecnie dość wysokie. Nowoczesne budynki wyposażone są w wentylację mechaniczną. Natomiast w obiektach mieszkalnych (ale nie tylko) wybudowanych wiele lat temu, istnieje instalacja wentylacyjna grawitacyjna, czyli taka, która sprawia, że mieszkanie jest wentylowane bez użycia wentylatorów mechanicznych. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania tej wentylacji jest stały dopływ powietrza z zewnątrz. A jak wiadomo, nowe okna plastikowe są całkowicie szczelne, przez co nie ma w mieszkaniu stałej wymiany powietrza. Piecyk gazowy, który przygotowuje wodę, potrzebuje przecież tlenu do spalania. I, między innymi, dlatego niestety zdarzają się wypadki zatrucia tlenkiem węgla, ostatnio bardzo nagłaśniane przez media mówi wiceprezes tyskiego PEC-u. Rozwiązanie proponowane przez nas, czyli zamiast gazowego podgrzewacza wody, bieżąca ciepła woda, jest zatem dużo bezpieczniejsze. Oszczędność wody i komfort Wprowadzenie bieżącej ciepłej wody przyczyni się również do niższych opłat za wodę. Bowiem przy używaniu piecyków gazowych, trzeba po odkręceniu kranu pewną ilość zimnej wody odpuścić i poczekać, aż podgrzewacz gazowy podgrzeje ją do wymaganej temperatury. A centralna ciepła woda jest zawsze, dlatego nadaje się do użytkowania już od samego początku. Wpływa to również na komfort użytkowania, bo sieciowa ciepła woda, w przeciwieństwie do tej podgrzanej piecykiem gazowym, ma zawsze stałą temperaturę. Wdrażanie projektu 18 stycznia 2010 roku podpisany został list intencyjny pomiędzy Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej sp. z o.o. w Tychach, Tyską Spółdzielnią Mieszkaniową Oskard i Elektrociepłownią Tychy SA. Strony nawiązały współpracę w zakresie budowy instalacji i dostawy centralnej ciepłej wody do wielorodzinnych budynków mieszkalnych wyposażonych, do tej pory, w łazienkowe podgrzewacze wody. Spółdzielnia Oskard wytypuje budynki, które powinny być objęte programem budowy instalacji centralnej ciepłej wody. Następnie przeprowadzona zostanie analiza techniczno-ekonomiczna możliwości budowy takiej instalacji. INFOGRAFIKA: BOGUSŁAW TOMŻA Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. GRUPA PKE Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp z o.o. Tychy, ul. Kubicy 6, biuro@pec.tychy.pl WAŻNE TELEFONY: Centrala: Dział Handlowej Obsługi Odbiorców: tu załatwisz sprawy związane z umową sprzedaży ciepła. Na telefony klientów czeka Lucyna Kotas. Dział Eksploatacji: tu uzyskasz informacje dotyczące wydania warunków przyłączenia. Na telefony klientów czeka Leszek Hodor. Jesteśmy do Państwa dyspozycji od poniedziałku do piątku,w godz Pogotowie ciepłownicze: Później będziemy rali się zachęcić odbiorców stado uczestnictwa w naszym programie. Bo, oczywiście obowiązuje tu zasada dobrowolności. Każdy mieszkaniec musi sam zdecydować o tym, czy chce zlikwidować piecyk gazowy i przejść na korzystanie z centralnej ciepłej wody tłumaczy Jan Suchy. Jeżeli 50 proc. mieszkańców danego budynku wyrazi chęć uczestnictwa w programie, to wtedy PEC, EC i TSM Oskard opracują umowę określającą podział obowiązków i udział w finansowaniu całości inwestycji. EWA STRZODA

14 VI TWÓJ DOM TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 NOWOCZESNE BUDOWNICTWO TO... Prostota i minimalizm Urządzanie mieszkania to dziś już nie tylko malowanie ścian i ustawianie mebli. Można powiedzieć, że obecnie to już prawdziwa sztuka. Wynajęcie dekoratora wnętrz czy planowanie mieszkania jeszcze w fazie jego budowy nikogo dziś już nie dziwi. Czasy, w których do wyboru mieliśmy kilka kolorów czy niewiele materiałów budowlanych, odeszły w zapomnienie. Osiedla budowane z wielkiej płyty to także już historia. Obecnie buduje się nowocześnie, ale i nowocześnie urządza się mieszkania. Dziś nasze możliwości w dekorowaniu i upiększaniu ogranicza jedynie wyobraźnia oraz zasobność portfela. Jeżeli tylko dysponujemy odpowiednimi środkami możemy pozwolić sobie niemal na wszystko... Lekkie mieszkanie Zalety nowoczesnego budownictwa znajdziemy już na samym początku, czyli w fazie projektowania mieszkań. Niektóre spółdzielnie przed budową dają bowiem plany mieszkania i pozwalają na naniesienie poprawek przez przyszłych lokatorów. Daje to szerokie możliwości i oszczędności. Czasem wystarczy przenieść o kilkanaście centymetrów dopływ i odpływ wody czy przenieść rurę z gazem, a układ łazienki czy kuchni jest przystępniejszy. Takie działania otwierają wachlarz pomysłów projektantom i znacznie ułatwiają im pracę uważa Aleksandra Bors z DIT- TA Polska. Innym przykładem jest zrezygnowanie ze ścianki między dwoma sąsiadującymi pomieszczeniami np. salonem i kuchnią albo postawienie nowej, z pustaków szklanych. Dzięki temu mieszkanie wydaje się lekkie i większe mówi Katarzyna Sidlak dekoratorka wnętrz. W starym budownictwie aż takich możliwości nie ma. Bloki budowane z wielkiej płyty mają pewne niedogodności. Nie pozwalają na wyburzenie ściany działowej, a każde najmniejsze przesunięcie ścian wymaga zgody administratora. Kuchnie z wysokim kominem Nowoczesne wnętrze charakteryzuje się prostotą i pełnym minimalizmem mówią zgodnie fachowcy i dekoratorzy. Co to oznacza? Wnętrze takie powinno posiadać indywidualne, odrębne cechy kształtowane głównie poprzez upodobanie i potrzeby użytkownika z uwzględnieniem obecnych kierunków w modzie i architekturze. Nowe trendy tworzone są poprzez zastosowanie prostych form we wszystkich elementach i detalach. Dotyczy to również zastosowania ograniczonej, lecz Nowoczesne wnętrze musi być przede wszystkim przyjazne dla osób, które będą w nim przebywać. harmonijnie zestawionej palety kolorów podkreślonych odpowiednio dobranym oświetleniem kształtującym przyjazne wnętrza uważa Sonia Kubala z firmy Akord. A jakie meble i materiały wybrać? W salonach na pewno niskie komody i ławy. Kuchnie z wysokimi kominami chowającymi lodówki i piekarniki z małą ilością wiszących szafek. W sypialniach szafa na całą ścianę chowająca wszystko, wykończona szkłem pod kolor ścian dodaje Aleksandra Bors. Nowoczesne meble charakteryzują się połączeniem ciepłych barw drzewa. Dobrze wygląda połączenie kolorów ciemnego brązu z zimnym aluminium i szkłem. W zakresie użytych materiałów znakomicie sprawdza się zestawienie szkła, lustra, litego drewna, skóry, polerowanej, stali i ceramiki dodaje Sonia Kubala. Szafki z koto i szkła Zaletami nowoczesnego budownictwa w stosunku do bloków z wielkiej płyty jest nie tylko architektura dająca możliwość indywidualnej aranżacji zewnętrznej i wewnętrznej. Na dzisiejszych placach ARC budowy używa się materiałów i rozwiązań konstrukcyjno technologicznych, zmniejszających poziom zużycia energii użytkowej nawet do 50 proc. Z pewnością wzrosła także jakość budowanych lokali. Mieszkania są dziś bardziej funkcjonalne i dokładnie przemyślane. Nie buduje się już szarych i ciosanych bloków. Osiedla są atrakcyjne architektonicznie, pełne kolorów. Do tego nie zapomina się o zagospodarowaniu otoczenia wymienia Artur Borowski architekt wnętrz. Kiedy dojdzie do tego ciekawy projekt mieszkania, można mieszkać naprawdę wygodnie. A wygodne mieszkanie to m.in. otwarta kuchnia. Ważne jest naturalne światło, które można uzyskać burząc niepotrzebne fragmenty ścian, co dodatkowo powiększy nam mieszkanie. Radzę też zrezygnować z drzwi do salonu. Najlepsze są proste, geometryczne kształty, czyli ruchome moduły mebli, które stanowią tło dla sprzętu AGD. W kuchni polecam kolory pewne, albo ciemne, albo jasne, bez kompromisów. Fronty szafek proste, pozbawione ozdobnych nacięć czy uchwytów, wykonane z drewna egzotycznego, np. wenge lub koto, czasami ze stali i szkła. Na blatach i podłogach w kuchniach nowoczesnych najlepiej wyglądają parkiet egzotyczny lub gładkie płaszczyzny kamienia naturalnego dodaje Tomasz Gal z portalu dom.pl. KW Reklama w i w portalu Al. Piłsudskiego 12, tel. (032) , tel. kom , reklama@twojetychy.pl

15 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 reklama VII TWOJA FIRMA ZDJĘCIA: W Tychach coraz mniej nowych mieszkań! REPREZENTACYJNY DLA OSIEDLA CZTERY PORY ROKU BLOK NR 1 ROŚNIE W SZYBKIM TEMPIE. OBECNIE TRWA WYKAŃCZANIE DACHU. PROPORCJONALNIE DO POSTĘPU PRAC, ROŚNIE ZAINTERESOWANIE LOKALAMI W TYM BUDYNKU. Największy i najlepiej wyeksponowany od strony skrzyżowania ulicy Sikorskiego i alei Bielskiej blok nr 1 będzie wizytówką osiedla Cztery Pory Roku. Powstanie w nim 88 mieszkań. Spośród pozostałych budynków będzie go wyróżniać nie tylko wielkość, ale i wykończenie przy wykończeniu elewacji będzie wykorzystany naturalny kamień, a wszystkie balkony zostaną wyłożone jednakowymi płytkami. To ma być najbardziej elegancki budynek na osiedlu, co nie oznacza wyższej ceny za metr kwadratowy powierzchni mieszkalnej. Rok jakości To wszystko sprawia, że zainteresowanie klientów rośnie. Znaczna część mieszkań w budynku nr 1 została już sprzedana. Chętnych przybywa w miarę postępu prac, które pomimo mrozu idą pełną parą. Budujemy bardzo szybko i z najwyższej klasy materiałów mówi Marcin Odlanicki-Poczobutt, dyrektor Murapol SA. Zamawiamy materiały uszlachetnione, co pozwala nam budować także w temperaturach ujemnych i nie wpływa na obniżenie jakości. Stąd roboty trwają nieprzerwanie i są już bardzo zaawansowane. Kładziemy w tej chwili dach. Budynek będzie oddany do użytku w połowie tego roku. Szybkie tempo budowy nie oznacza ustępstw w kwestii jakości. Wręcz przeciwnie. Rok 2010 Murapol ogłosił rokiem jakości. Firma wprowadziła nowe standardy mówi Odlanicki-Poczobutt. Będziemy dążyć do tego, żeby całkowicie wyeliminować ewentualne reklamacje i usterki. Prace w bloku nr 1 są tak zorganizowane, że żaden błąd czy niedociągnięcie się nie prześlizgnie. Mamy prawdziwą armię ludzi, którzy wielokrotnie sprawdzają każdy etap wykonanej pracy. Metraż razy dwa Dodatkowym atutem przyciągającym klientów jest niezwykła oferta Murapolu dająca możliwość nieodpłatnego podwojenia powierzchni mieszkania pod warunkiem, że zakupimy lokal na najwyższej kondygnacji. Kupując mieszkanie na ostatnim piętrze klient zyskuje możliwość zagospodarowania poddasza według własnych potrzeb. Powstaje możliwość zamiany lokalu w wygodne, dwupoziomowe mieszkanie. Zatem kupujemy np. 60 metrów kwadratowych, a dodatkowych 40 na ewentualnym pięterku mamy gratis. Odzew na naszą informację o możliwości zagospodarowania poddasza jest bardzo duży mówi Marcin Odlanicki-Poczobutt. Mieszkania na ostatnim piętrze sprzedają się w pierwszej kolejności. Przewidujemy, że w ciągu najbliższych 2 miesięcy wyprzedamy je całkowicie. Na chwilę obecną są jeszcze dostępne. W bloku nr 1 znajduje się także 20 pomieszczeń przeznaczonych na działalność usługową. Również te lokale cieszą się zainteresowaniem. Połowa z nich została już sprzedana. Będzie zieleń, będą parkingi Na osiedlu Cztery Pory Roku prace trwają nie tylko æ Oddział Tychy: Tychy, al. Bielska 155 tel. (32) , (32) , fax (32) , tychy@murapol.pl æ Oddział Kraków: Kraków, ul. Czerwieńskiego 3B tel./fax (12) , (12) , krakow@murapol.pl æ Oddział Gdańsk tel æ Oddział Wrocław tel æ Centrala: Bielsko-Biała, ul. Partyzantów 49 tel. (33) , bielsko@murapol.pl w budynkach. Równie szybko postępuje zagospodarowanie terenu wokół bloków. Prace związane ze skwerem zakończyliśmy w 80 procentach mówi Odlanicki-Poczobutt. Rozłożyliśmy darń trawnikową z rolki, alejki zostały wybrukowane. Na wiosnę będziemy montować fontannę, formować zieleńce i stawiać ławeczki. Na chwilę obecną duża część osiedla jest już oświetlona. Zamontowaliśmy stylowe latarnie. Chcemy, by Cztery Pory Roku były nie tylko osiedlem mieszkalnym, ale też ozdobą miejskiego krajobrazu. Tak więc ładne i z dużą ilością zieleni. Niemniej po sąsiedzku ze skwerkiem i zieleńcami zaprojektowano w osiedlu ok miejsc parkingowych. Ambicją Murapolu jest, by na Czterech Porach Roku nigdy nie powstała parkingowa ciasnota, jaką doskonale znamy z innych osiedli. Klientom oferujemy przede wszystkim miejsca parkingowe w garażach podziemnych. Każdy ma możliwość wykupienia takiego miejsca dla siebie na stałe. Niezależnie od tego, w najbliższym czasie będą prowadzone rozmowy z wiceprezydentem miasta Michałem Gramatyką w sprawie budowy dodatkowych parkingów mówi Marcin Odlanicki- Poczobutt. Dodatkowe parkingi miałyby powstać częściowo na terenie należącym do Murapolu, a częściowo w pasie drogowym przy ulicy Sikorskiego i alei Bielskiej. Liczę na dobra wolę i porozumienie z władzami miasta w tej sprawie mówi Odlanicki-Poczobutt. Chodzi nam o komfort klientów lokali użytkowych. Chcemy, by nigdy nie mieli problemów z parkowaniem. Cztery Pory Roku rozwijają się. Jest to obecnie największa inwestycja deweloperska w Tychach. Zawieruchy na rynku budowlanym nie przetrwało wiele firm z tej branży. Murapol nie boi się zawieruchy ani tej rynkowej, ani pogodowej. Pomimo srogiej zimy prace na osiedlu nabierają coraz większego rozpędu. Budynek nr 1 będzie wizytówką osiedla Cztery pory roku.

16 VIII TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 reklama ulica Bieruńska Targiela Jaroszowicka numery (kolejno) 110, 100, 98, 90, 88, 86, 76 40, 38, 35, 181, 69, 63, 179 PLAN PRAC ZWIĄZANYCH Z BUDOWĄ KANALIZACJI W TYCHACH zakres JRP ODPOWIADA: Droga na Świerczyniec Mam pytanie dotyczące drogi prowadzącej z Cielmic na Świerczyniec. Latem były tam prowadzone prace związane z wymianą rur kanalizacyjnych. Zakończono je w połowie jesieni, lecz droga jak była rozkopana, tak jest nadal. Dlaczego jesienią nie ukończono remontu, by można było jeździć bez problemu? I co jest powodem zamykania drogi teraz, kiedy niskie temperatury i śnieg umożliwiają jakiekolwiek prace. To olbrzymie utrudnienie w ruchu, gdyż wszystkie samochody podążające w kierunku Bojszów, Świerczyńca muszą jeździć przez tereny przemysłowe. W chwili obecnej w ulicy Bieruńskiej prowadzącej ruch kołowy z Cielmic do Bierunia realizowane są prace związane z budową sieci kanalizacyjnej. Wykonywane jesienią zeszłego roku prace ziemne dotyczyły budowy sieci głównych, natomiast obecnie prowadzone są prace przyłączeniowe do poszczególnych posesji. W związku z tym ruch samochodowy odbywający się w tej drodze uległ znacznemu ograniczeniu. Niemożność jednoczesnego przeprowadzenia prac budowlanych i przyłączeniowych Cielmice budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej sieci boczne budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej pełnym wykopem Jaroszowice utrudnienia dotyczy czasowe utrudnienie w dojeździe czasowe utrudnienie w dojeździe do posesji Uwagi nie dotyczy dojazd do ul. Strzeleckiej i ul. Targiela budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej pełnym wykopem czasowe utrudnienia w przejeździe objazd przez ul. Sportową, Spokojną do Kościelnej Mąkołowiec Drozdów cała ulica budowa przyłączy zajęcie połowy szerokości ulicy Sikorek Ziębia cała ulica cała ulica Marzanny 10-2 Pod Lasem Za Drogą 4-48 Graniczna Mikołowska Podleska Wilcza od skrzyżowania z ul. Wałową w kierunku ul. Podleskiej i Murarskiej budowa kanalizacji pełnym wykopem bieżące utrzymanie/regulacje studni Wartogłowiec budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej pełnym wykopem budowa sieci bocznych (przyłączy) zajęcie całej ulicy zajęcie połowy szerokości ulicy ograniczona możliwość dojazdu w trakcie robót dojazd od ul. Oświęcimskiej utrudnienia w ruchu w trakcie robót dojazd od ul. Jodłowej, Czarnej, Dziewanny budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej pełnym wykopem utrudnienia w ruchu w trakcie robót dojazd Wilkowyje budowa kanalizacji pełnym wykopem droga krajowa odc. od ul. Dojazdowej do ul. budowa kanalizacji pełnym wykopem + odtwarzanie Podleskiej chodnika rejon salonu Renault przy skrzyżowaniu z ul. Mikołowską Długa 87, 81, 83, 85, 51 Skotnica 94, 98, 102, 106, 63, 1044/148, 2589/148, 2588/148, 2622/148, 2410/148, 243/148 budowa kanalizacji pełnym wykopem zajęcie całej ulicy zajęcie pobocza jezdni zajęcie całej ulicy zabudowa studni zajęcie całej ulicy Wygorzele zapewniony od ul. Ostróżki objazd do Podlesia i ul. Granicznej oraz ul. Wałowej poprowadzony przez ul. Mikołowską i ul. Dojazdową wyłączenie jednego pasa ruchu wyjazd do ul. Wałowej budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej pełnym wykopem czasowe utrudnienia w dojeździe objazd od ul. Jana i ul. Goździków budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej pełnym wykopem czasowe utrudnienia w przejeździe nie dotyczy Z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne i niskie temperatury roboty budowlano-montażowe sieci kanalizacyjnych w poniższych ulicach są mocno ograniczone lub całkowicie wstrzymane. związana była z ówczesnymi kłopotami finansowymi Wykonawcy, co znalazło bezpośrednie przełożenie na postęp w prowadzonych robotach budowlanych. Sytuacje tego typu stanowią nierozerwalny składnik zwykłej codzienności budowlanej i są poważnym sygnałem dla Inwestora do podjęcia działań naprawczych. W dniu dzisiejszym sytuacja jest wyjaśniona i stabilna, zobowiązania zostały zasadniczo uregulowane, więc już dziś na kontrakcie prace przebiegają zwykłym trybem. Planuje się, iż roboty ziemne w drodze Bieruńskiej skończą się z końcem stycznia 2010, natomiast odtworzenie nawierzchni planowane jest w na przełomie marca i kwietnia z uwagi na konieczność zapewnienia odpowiednich warunków atmosferycznych. Każde prace ziemne wywołują utrudnienia w ruchu kołowym i pieszym a wskazywane objazdy nie są przypadkowe. Tak jest także w tej sytuacji. Wykonawca opracowuje projekty tymczasowej organizacji ruchu drogowego, które opiniowane są przez Komendę Policji, Miejski Zarząd Ulic i Mostów oraz zatwierdzane przez Wydział Komunikacji UM Tychy. PREZYDENT MIASTA TYCHY informuje, że na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu Miasta w Tychach, przy al. Niepodległości 49, VII piętro, został wywieszony wykaz nieruchomości dotyczący: bezprzetargowego wydzierżawienia nieruchomości gruntowej, stanowiącej część działki nr 369/13 o pow. 7 m2, pod dobudowę schodów zewnętrznych w związku ze zmianą sposobu użytkowania lokali mieszkalnych usytuowanych w parterze budynku przy al. Niepodległości na lokal biurowo-usługowy, bezprzetargowego wydzierżawienia nieruchomości stanowiącej fragment estakady przyległej do kompleksu handlowo-usługowego przy al. Jana Pawła II 20, o pow. 40 m2 stanowiącej część działki nr 3427/85, na cele ogródka letniego. K O M U N I K A T Y poszukuje kandydata na stanowisko: KONSULTANT DS. SPRZEDAŻY REKLAM WYMAGANIA: Miejsce pracy: Tychy wykształcenie minimum średnie, znajomość obsługi komputera, operatywność, łatwość nawiązywania kontaktów, samodzielność w organizacji pracy, nastawienie na realizację założonych planów sprzedażowych, umiejętności negocjacyjne i znajomość technik sprzedaży, silna motywacja do pracy i kreatywność, umiejętność pozyskiwania i utrzymywania długofalowych relacji z klientami wysoka kultura osobista mile widziane doświadczenie w sprzedaży powierzchni reklamowych Oferty zawierające CV (wraz ze zdjęciem) oraz list motywacyjny prosimy przesłać na adres: Edukacja SA Tychy, al. Piłsudskiego 12 z dopiskiem: Manager ds. reklamy lub na mail: reklama@twojetychy.pl dodatkowe informacje: Konsultacje społeczne Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Europejskich Urzędu Miasta Tychy zaprasza mieszkańców Tychów do wzięcia udziału w spotkaniu, dotyczącym realizacji projektu pod nazwą SilesiaNet budowa społeczeństwa informacyjnego w subregionie centralnym województwa śląskiego: Miasto Tychy. W ramach przedmiotowej inwestycji na terenie miasta wybudowany zostanie system miejskiej sieci szerokopasmowej MAN świadczącej usługi transmisji: głosu, danych i obrazu. Spotkanie odbędzie się 04 lutego 2010 roku o godzinie w sali numer 102 Urzędu Miasta Tychy, przy al. Niepodległości 49. Jednocześnie prosimy o przekazanie swoich uwag i opinii za pomocą ankiety, dostępnej pod adresem internetowym: plik=ankieta_dla_silesianet-_mieszkancy.doc&kat=wydzialy_dokumenty Wypełnioną ankietę proszę przesłać na adres fundusze@umtychy.pl. Ankieta będzie również rozdawana w trakcie spotkania. Informacje na temat przedmiotowego projektu dostępne są pod adresem internetowym: plik=wyciag_z_pfu_-silesianet.doc&kat=wydzialy_dokumenty (synteza programu funkcjonalno użytkowego). PREZYDENT MIASTA TYCHY OGŁASZA PRZETARG USTNY NIEOGRANICZONY na sprzedaż nieruchomości gruntowej położonej w Tychach w rejonie ulic: Dębowej i Dąbrowskiego, oznaczonej w ewidencji gruntów nr 5557/70 o powierzchni 121 m2 zapisanej w księdze wieczystej KA1T/ /8 Sądu Rejonowego w Tychach jako własność Gminy Miasta Tychy. Działka położona jest w centrum miasta, posiada kształt prostokąta i przylega do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, teren działki zajęty przez ogródek z zielenią ozdobną, dostępność komunikacyjna b.dobra, dojazd od ul.dębowej. Teren wokół nieruchomości zagospodarowany i uzbrojony. Plan zagospodarowania przestrzennego dla tej nieruchomości utracił moc z dniem 1 stycznia 2004 r. Z uwagi na brak planu, sposób zagospodarowania rozstrzygany jest w drodze decyzji ustalającej warunki zabudowy, wydanej na wniosek inwestora. Zabezpieczenia dotyczące nieruchomości: W umowie sprzedaży zostanie zastrzeżone: a) prawo odkupu sprzedanej nieruchomości na rzecz sprzedającego, które będzie podlegać wykonaniu przez okres pięciu lat od daty sprzedaży w przypadku nie zabudowania nieruchomości (rozpoczęcie budowy w ciągu 2 lat i zakończenie budowy w ciągu 4 lat), stosownie do art. 593 i 594 Kodeksu cywilnego; b) prawo odkupu na rzecz Gminy Miasta Tychy, ujawnione zostanie w księdze wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości. Cena wywoławcza nieruchomości wynosi ,-zł netto. Do ceny wylicytowanej w przetargu doliczony zostanie podatek od towarów i usług w wysokości 22%. Przetarg odbędzie się w dniu 5 marca 2010 r. o godz w Urzędzie Miasta Tychy, al. Niepodległości 49, sala 101 (I piętro). Warunkiem przystąpienia do przetargu jest: 1. wpłata wadium* najpóźniej do dnia 26 lutego 2010 r. w wysokości ,-zł. 2. złożenie pisemnego oświadczenia o zapoznaniu się z warunkami przetargu oraz ich akceptacji. * Wadium może być wnoszone w pieniądzu, obligacjach Skarbu Państwa lub papierach wartościowych dopuszczonych do obrotu publicznego. Wadium wniesione w gotówce należy wpłacić na konto Urzędu Miasta Tychy Wydział Budżetu i Księgowości nr PKO Bank Polski SA Centrum Korporacyjne w Tychach, dniem dokonania wpłaty wadium przelewem jest data wpływu wpłaconej kwoty na konto Urzędu Miasta. Koszty związane z nabyciem praw do nieruchomości oraz ujawnieniem tych praw w księdze wieczystej, a także okazanie jej granic, pokrywa nabywca nieruchomości. Nabywca przejmuje nieruchomość w stanie istniejącym. Usunięcie ewentualnych bezumownych użytkowników nieruchomości odbywa się staraniem i na koszt nabywcy. Jeżeli osoba ustalona jako nabywca nieruchomości nie stawi się bez usprawiedliwienia w miejscu i terminie podanym przez Prezydenta Miasta Tychy celem spisania umowy notarialnej, organizator przetargu może odstąpić od zawarcia umowy, a wpłacone wadium nie podlega zwrotowi. Dowód dokonania wpłaty wadium oraz oświadczenie należy złożyć w pokoju 719 (VII piętro) Urzędu Miasta Tychy w terminie do dnia 26 lutego 2010 r. do godz. 15.oo. Dodatkowe informacje, druk oświadczenia oraz warunki przetargu, które są integralną częścią niniejszego ogłoszenia są do uzyskania w Urzędzie Miasta Tychy w Wydziale Gospodarki Nieruchomościami (pokój 719, VII piętro) w godz do (tel ). Prezydent Miasta Tychy może odwołać ogłoszony przetarg z ważnych powodów. Treść niniejszego ogłoszenia i warunki przetargu są dostępne na stronie biuletynu informacji publicznej Urzędu Miasta Tychy: Przewodniczący Rady Miasta Tychy zawiadamia Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz z późn. zm.) zwołuję na dzień 28 stycznia 2010 roku na godz do sali nr 102 Urzędu Miasta Tychy przy Alei Niepodległości 49 sesję Rady Miasta Tychy. Przewodniczący Rady Miasta Tychy /-/mgr Zygmunt Marczuk Szczegółowy porządek obrad zamieszczono w Biuletynie Informacji Publicznej UM Tychy (link: Sesje Rady Miasta) oraz na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta i Rady Miasta Tychy.

17 10 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 instrukcja obsługi miasta W 2009 roku urodziło się w Tychach dzieci. Ostatni raz tyle maluchów przyszło u nas na świat przed dziesięcioma laty. Natomiast jeśli chodzi o zameldowanych w Tychach, to według danych ewidencji ludności urodziło się dzieci, zmarło osób. wynika z danych Urzędu Stanu Cywilnego w Tychach, systematycznie rośnie Jak liczba urodzeń r r r r r. ilość dzieci APEL STRAŻAKÓW Uwaga na tlenek Zimą wzrasta zagrożenie zatruciem tlenkiem węgla. Tyscy strażacy zwracają się zatem z apelem o przestrzeganie przepisów budowlanych i przeciwpożarowych. Zgodnie z przepisami, przewody kominowe powinny być czyszczone przynajmniej cztery razy w roku urządzenia na paliwo stałe, dwa razy w roku gaz i olej, przewody wentylacyjne minimum raz w roku. Aby uniknąć zatrucia tlenkiem węgla, należy przeprowadzać kontrole techniczne, w tym szczelności przewodów kominowych, systematycznie je czyścić. Ważne jest, by użytkować Prace ziemne, przyłącza wodno-kanalizacyjne, drenaże i inne usługi minikoparką i minikoparko-ładowarką, montaż szamb, przydomowych (ekologicznych) oczyszczalni ścieków to tylko niektóre usługi, jakie oferuje firma WOMA, ul. Bażancia 27, czynne pon.-pt ES STATYSTYCZNE TYCHY 2009 Dzieci coraz więcej INFOGRAFIKA: BOGUSŁAW TOMŻA PRZYBYŁO/UBYŁO Restauracja Nota Bene znajduje się w Tychach przy ul. Poziomkowej 92. Czynna codziennie od 10 do 22. Lokal ma wystrój stylizowany na lata 30 XX wieku. Specjalizuje się w kameralnych imprezach okolicznościowych (np. jubileusze, komunie i chrzciny). ES Przybywa dzieci W 2003 roku urodziło się w Tychach dzieci, w 2009 r W 2009 roku urodziło się więcej chłopców Tylko część dzieci, które rodzą się w Tychach, jest u nas zameldowanych (pozostałe są z różnych miejscowości woj. śląskiego, a także spoza niego m.in. z Warszawy, Krakowa, Tarnowa), tyszanki rodzą także w innych miastach. Jeśli chodzi o urodziny i zgony, to w 2009 roku przybyło nas o 299 i ta wzrostowa tendencja utrzymuje się od kilku lat. Jakie imiona? Najpopularniejszymi imionami w 2009 r. były: Maja, Julia, Natalia, Zuzanna, Emilia, Oliwia, Amelia oraz Jakub, Mateusz, Szymon, Bartosz, Filip, Kacper (w 2008 r. najpopularniejszymi imionami były Julia i także Jakub). Nadawano też dzieciom rzad- urodzeni w Tychach kie w ostatnich latach imiona, jak Fabiana, Iga, Janina, Jowita, Marianna, Aida, Kira, Larysa oraz Iwo, Jeremi, Konstanty, Ksawery, Lucjan (w 2000 r. były to m.in. Estera, Abigail, Odeta, Noem oraz Oktawian, Cyryl, Bruno, Ariel). Małżeństwa W minionym roku zmalała liczba zawieranych małżeństw. Od 2002 następował wzrost od 772 małżeństw zawartych w 2002 r. do w W 2009 r. było ich 918. Od 1 maja 2004 r., tj. od wejścia Polski do Unii Europejskiej, wzrasta natomiast liczba małżeństw zawieranych w Polsce z obcokrajowcami, jak i małżeństw Polaków zawartych poza granicami kraju. W 2009 r. tyszanie poślubili obywatelki Ukrainy, Rosji, Wielkiej Brytanii, Słowacji, natomiast tyszanki obywateli Indii, Włoch, Francji, Hiszpanii, Danii, Kanady, Wielkiej Brytanii, Słowacji. Śluby za granicą W 2009 r. tyski USC wydawał miesięcznie średnio pięć zaświadczeń zezwalających na zawarcie mieszkańcom naszego miasta związków małżeńskich za granicą. Było ich w sumie 62 w Holandii, Belgii, Niemczech, Włoszech, Hiszpanii, Słowacji, Czechach, na Ukrainie, Cyprze, w Turcji, Australii, Sri Lance, Kolumbii, Brazylii, Szwajcarii, Francji, Kenii, Danii, Tunezji. W 2008 r. wydano 59 takich zaświadczeń. Małżonkowie W 2009 roku zawarto 508 małżeństw konkordatowych, 410 cywilnych (w 2008 r. było 551 konkordatowych, 484 cywilnych). Stan cywilny osób zawierających małżeństwa w 75 procentach były to panny i kawalerowie. W 60 proc. małżeństw zawartych w 2009 r. mężczyzna był starszy od kobiety (różnica wieku do 5 lat). 15 proc. par stanowią równolatkowie. Migracje W 2009 roku orzeczono 364 rozwody i osiem separacji. Rok wcześniej rozwodów było 372, a separacji 10. Według danych ewidencji ludności w Tychach zameldowało się 948 osób, wymeldowało 1.670, zmieniło adres w obrębie miasta ok LESZEK SOBIERAJ sprawne techniczne urządzenia, zgodnie z instrukcją producenta, a także nie zaklejać i nie zasłaniać kratek wentylacyjnych. W przypadku wymiany okien na nowe, należy sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna są najczęściej bardziej szczelne od wcześniejszych. Ponadto należy systematycznie sprawdzać ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do otworu lub kratki wentylacyjnej, często wietrzyć pomieszczenia, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić nawet niewielkie rozszczelnienie okien. LS ZMIANA ORGANIZACJI RUCHU Zamknięta Jedności Salon Impulsy piękna mieści się w Tychach przy ulicy Cienistej 3. Świadczy usługi z zakresu pełnej kosmetyki twarzy i ciała. Jest to salon firmowy Bodylizer System. Czynny w godz ES informuje Sekcja Ruchu Drogowego KMP w Tychach, dziś tj. 26 stycznia, o godz. 9 ma Jak zostać zamknięty zostanie 200-metrowy odcinek ul. Jedności od mostu na Gostynii do ul. Targiela. Związane jest to z pracami przy budowie kanalizacji, które w zależności od aury mają potrwać do końca marca. Podróżujący w kierunku Cielmic oraz wyjeżdżający z tej dzielnicy proszeni są o stosowanie się do oznakowania objazdów. LS ZDJĘCIA: Pan Ludwik Woźniak pokazał nam m.in. chodniki wytyczono je kilkadziesiąt lat temu, położono krawężniki, a płytek... brak. BRAKUJE CHODNIKÓW, PARKINGU, DROGI PRZECIWPOŻAROWEJ, PLACU ZABAW Ludwik Woźniak mieszka tu od 46 lat i twierdzi, że niewiele się zmieniło. Do bloku prowadzi wąska droga cały czas zastawiona samochodami. Z braku miejsc parkingowych kierowcy niszczą skarpę i trawniki. Chodnik od ul. Elfów nie dość, że nierówny, to jeszcze tak wąski, że nie można przejechać dziecięcym wózkiem i trudno się minąć dwom osobom. A co będzie w razie jakiegoś nieszczęścia? Przecież tędy nikt nie dojedzie pod blok. Chodniki donikąd Elfy tego nie zrobią TAKIE PROBLEMY, JAK PRZY UL. ELFÓW 61 I 63, DENERWUJĄ CHYBA NAJBARDZIEJ, BO UTRUDNIAJĄ NAM ŻYCIE NA CO DZIEŃ. KIEDY POD BLOKAMI NIE MA MIEJSC PARKINGOWYCH, BRAKUJE CHODNIKÓW, PLACU ZABAW, KIEDY PRZEZ ZASTAWIONĄ SAMOCHODAMI DRÓŻKĘ NIE MOŻE DOJECHAĆ POGOTOWIE CZY STRAŻ, A ZNISZCZONA I BRUDNA PIASKOWNICA ODSTRASZA DZIECI, TRUDNO MIESZKAĆ KOMFORTOWO. Paradoksalnie, od bloków prowadzą w różne strony fragmenty chodników, którymi można by swobodnie przejść, gdyby nie to, że kończą się w połowie trawników. W niektórych miejscach 46 lat temu wytyczono chodniki, ale położono tylko krawężniki! Były lampy, ale zniknęły. Nie wiem, czy jest w Tychach drugie takie osiedle, gdzie jest tyle paradoksów. Żeby dojść do pobliskiego sklepu, trzeba nadłożyć drogi, bo inaczej musimy brnąć w błocie. Zresztą jak w deszczowe dni zjeżdżają się auta, pod blokiem wszędzie jest błoto. A mieszka tu ponad 160 rodzin. Leszek Sobieraj l.sobieraj@twojetychy.pl Jak wodospad W budynkach przy Elfów paradoksów jest więcej. Pan Ludwik pokazuje kolejny Podczas remontu w obu blokach zamontowano rynny wewnątrz budynku, na klatce schodowej. Rura biegnie przez wszystkie piętra i w czasie ulewy odgłosy są takie, jakby w pobliżu był wodospad. A przecież likwidowano zsypy i jeśli już, to czy tędy nie można było poprowadzić rynien? Pół miliona Problem utrudnionego dojazdu pojazdów uprzywilejowanych oraz parkowania samochodów przed budynkami przy ul. Elfów 61 i 63 jest nam znany czytamy w odpowiedzi, którą do redakcji przesłał Piotr Polis, zastępca prezesa Oskardu ds. techniczno-eksploatacyjnych. Nieruchomość ta nie dysponuje terenem, który umożliwiłby przebudowę infrastruktury w jej granicach, stąd projektowane miejsca postojowe oraz część drogi będą znajdowały się na terenie będącym własnością gminy. W 2008 roku spółdzielnia zakończyła regulowanie spraw terenowo-prawnych, w maju 2009 r. wystąpiliśmy do prezydenta Tychów z wnioskiem o wykonanie inwestycji polegającej na budowie drogi dojazdowej pożarowej wraz z wykonaniem dodatkowych miejsc postojowych w ramach tzw. inicjatyw lokalnych w 2010 roku, przy finansowaniu 60 proc. kosztów Urząd Miasta i 40 proc. spółdzielnia (na podstawie uchwały Rady Miasta z listopada 2007 r.). Ze względu na bardzo wysoki koszt inwestycji, szacowany na ponad pół miliona złotych, finansowanie prac jedynie ze środków spółdzielni nie jest możliwe. Piotr Polis dodaje także, iż decyzja w tej sprawie ma zapaść w Urzędzie Miasta w 2010 roku. W piśmie czytamy, iż obecnie kończą się uzgodnienia do projektu technicznego całego przedsięwzięcia. Jednak ze względu na stan techniczny niektórych sieci podziemnych, inwestycja musi być skorelowana z gestorami tych sieci, którzy przed przystąpieniem do realizacji będą je wymieniać. Dlatego spółdzielnia nie określiła terminu, w jakim inwestycja zostanie wykonana. Nie ma obecnie pewności, że zostanie zrealizowana w 2010 r.. Co zrobiono? Równocześnie prezes Polis stwierdza, iż w pięciu latach na remonty obu budynków spółdzielnia wydatkowała 713 tys. zł, a wniesione przez mieszkańców opłaty na fundusz remontowy osiągnęły wartość 493 tys. zł. Jak podkreśla Polis, było to możliwe m.in. dzięki dofinansowaniu ze środków stanowiących nadwyżkę bilansową wypracowaną z najmu lokali użytkowych stanowiących majątek spółdzielni. Z uwagą śledzić będziemy losy inwestycji przy ul. Elfów, a o decyzjach w tej sprawie poinformujemy na łamach TT.

18 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 instrukcja obsługi miasta 11 POZA GODZINAMI SZCZYTU I W KRÓTKICH AUTOBUSACH Pierwszymi drzwiami W TYSKIEJ KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ SZYKUJE SIĘ MAŁA REWOLUCJA. KIEDY WEJDZIE W ŻYCIE UCHWAŁA RADY MIASTA O ZMIANACH W PRZEPISACH PRZY PRZEWOZIE OSÓB I BAGAŻU (MARZEC-KWIECIEŃ), WPROWADZONY ZOSTANIE OBOWIĄZEK WCHODZENIA DO AUTOBUSÓW TYLKO PRZEDNIMI DRZWIAMI. w liczbach W 2009 r. nałożono łącznie mandatów na kwotę zł. Budowa państwa składa się z trzech etapów tworzenia instytucji, kreowania gospodarki rynkowej oraz kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego. Pierwszy etap trwa 6 miesięcy, drugi 6 lat, a trzeci co najmniej 60 lat twierdził zmarły pół roku temu socjolog i filozof lord Ralf Dahrendorf. Przejawem rozwijania się trzeciego etapu, tego najbardziej trudnego i długotrwałego, są bez wątpliwości organizacje pozarządowe (nazywane często NGO, od ang. non-governmental organization). Nie miały możliwości zaistnienia w poprzednim systemie, natomiast od 20 lat powstały ich w Polsce tysiące. Jedna trzecia drogi za nami? Tyskie, pozarządowe Nowe przepisy mają ułatwić walkę z gapowiczami. Magdalena Michalak i Jacek Nicpoń uważają, że pomysł jest dobry. Leszek Sobieraj l.sobieraj@twojetychy.pl Choć uchwała nie będzie obowiązywała we wszystkich autobusach i nie o każdej porze dnia, niektórzy już przewidują problemy. Mandaty za 2 mln Z pomysłem wystąpił Miejski Zarząd Komunikacji. Chodzi o uszczelnienie kontroli biletów i w konsekwencji zwiększenie wpływów z ich sprzedaży. I trudno nie brać pod uwagę tego argumentu, bo dochody ze sprzedaży biletów to dochody miasta. W 2009 r. nałożono łącznie mandatów na kwotę zł. Nie sposób jednak powiedzieć, ilu w ogóle jeździ gapowiczów. Zdaniem MZK, w każdym skontrolowanym pojeździe jest kilka osób podróżujących bez biletu. Sprawdzanie W sprawie systemu przednich drzwi MZK Tychy zasięgało opinii u innych organizatorów komunikacji oraz dokonało wizji w pojazdach KZK GOP w Katowicach, jak i MZK Bielsko-Biała. Stwierdzono, iż rozwiązanie takie zostało zaakceptowane i tak powinno być również w Tychach. System wsiadania przednimi drzwiami będzie dotyczył wszystkich linii mikrobusowych oraz trolejbusowych, natomiast w przypadku autobusów obowiązywał będzie w pojazdach wyposażonych w maksymalnie troje drzwi mówi Lucjan Dec, kierownik działu sprzedaży i marketingu MZK. W autobusach przegubowych nie będzie obowiązywał. Zdajemy sobie sprawę, że w pierwszych dniach funkcjonowania nowego systemu może dojść do pewnych perturbacji organizacyjnych, niemniej mamy nadzieję, że sytuacja szybko się unormalizuje. Uchwała RM oraz zapisy umowne z przewoźnikami zatrudniającymi kierowców, przewidują szereg wyjątków, w których kierowca umożliwi wejście do pojazdu także pozostałymi drzwiami i odstąpienie od przeprowadzenia kontroli. Akcja informacyjna O wyjątkach mówi cytowany poniżej pkt 7b uchwały. Przed wprowadzeniem systemu MZK przeprowadzi akcję informacyjną w mediach oraz poprzez komunikaty na przystankach, na portalu Każdy pojazd objęty nowym systemem będzie oklejony na zewnątrz specjalnie przygotowanymi piktogramami. Przepisy porządkowowe umieszczone zostaną także w środku pojazdów. Najwcześniej w marcu A kiedy system przednich drzwi zostanie wprowadzony? To uzależnione jest od publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego (uchwała wejdzie w życie 14 dni po publikacji). Data publikacji nie jest jeszcze znana, ale przypuszcza się, że uprawomocnienie uchwały RM nastąpi najwcześniej w marcu. Dlaczego za? Podejmując uchwałę, miejscy radni jednomyślnie głosowali za. Ten przepis znakomicie funkcjonu- je np. w Londynie, o czym mogłam się wiele razy przekonać twierdzi radna Urszula Paździorek- Pawlik. Nawet na dłuższych trasach, gdzie kursy są rzadsze, a osób więcej. Ludzie przyzwyczaili się, wchodzą przednimi drzwiami, kierowcy sprzedają bilety i nikt nie robi problemu. Zauważyłam, że spo- ro pasażerów ma bilety wielokrotnego przejazdu. W Tychach funkcjonuje 185 organizacji pozarządowych, w tym 61 o charakterze sportowym. Spora część spośród nich podaje swe adresy i obszary działalności na miejskich stronach internetowych. Najwięcej organizacji zajmuje się szeroko pojętą pomocą społeczną, w tym dla niepełnosprawnych, a wśród nich zaciekawienie może wzbudzić Tyskie Autonomiczne Stowarzyszenie Koegzystencji Ekologii, Radiestezji i Nauki, które w statucie ma zapisaną pomoc niepełnosprawnym, chorym, rehabilitację i terapię. Sporo organizacji zajmuje się edukacją i wychowaniem, także np. Młodzieżowy Ruch Odrodzenia Światowego Pokoju, który ma na celu głoszenie żywego świadectwa w walce z wszechogarniającym złem. Po kilkanaście stowarzyszeń propaguje ochronę zdrowia, sport i turystykę, kulturę i sztukę, rekreację i hobby. Wśród tych ostatnich są nieco zaskakujące z nazwy, jak Stowarzyszenie Weteranów Internetu Wilkowyje net. Wielu organizacji nie można zaszufladkować; obok Centrum Inicjatyw Społecznych są też Stowarzyszenie Bloków Wszystkich Mieszkań KWK Wesoła, czy Stowarzyszenie Partnerów Seata w Polsce. Różnorodność stowarzyszeń świadczy o bogactwie zainteresowań mieszkańców, także zapewne o potrzebie wspólnego Radny Stefan Moćko: Byłem za tą uchwałą, bo jeśli coś można uporządkować, to dlaczego nie? Przed 20 laty, kiedy autobusów było mniej i jeździły przeciążone, taka ustawa nie miałaby sensu, teraz jest inaczej. Przepis nie będzie obowiązywał w godzinach szczytu, wieczorami czy w nocy autobusy rzadko są wypełnione do połowy. Problem tylko w tym, że pracy przybędzie kierowcom, którzy przecież powinni się skupić na bezpiecznej jeździe. Byłem za, ale miałem sporo wątpliwości dodaje radny Jerzy Sienicki. Sądzę, że pojawią się różne sytuacje konfliktowe. Na przykład niedawno byłem świadkiem, kiedy wsiadały dwie osoby przednimi drzwiami, a chwilę potem do środkowych drzwi podeszła pani z balkonikiem podpórką. Kierowca musiał otworzyć środkowe drzwi. A jeśli wtedy wejdą tędy inni pasażerowie? Kierowca będzie musiał podejść i sprawdzić bilety. Kursy będą się więc opóźniać. Myślę, że uchwałę zweryfikuje życie i nie wykluczone, że trzeba będzie poprawić jej zapisy lub ją po prostu zmienić. W krajach zachodnich obowiązuje wprawdzie ten przepis, ale tam na przystankach, np. w Kopenhadze, nie ma nawet rozkładów, bo autobusy kursują co 3 minuty! MZK, jako organizator komunikacji, zamiast wzmóc kontrolę, przerzuca te obowiązki na przewoźnika i kierowców. A kierowcy będą musieli sprzedawać bilety, sprawdzać je, kontrolować czy dana osoba ma prawo do ulg i jeszcze patrzeć czy ludzie kasują. Zastanawiam się dlaczego w tę uchwałę ubrano radnych. Jak będę problemy, to najpierw ludzie wyżyją się na kierowcach, a potem na nas. Co na to przewoźnicy? Testujemy nowy system na dwóch liniach 1 i 696 podczas kursów nocnych i do tej pory WARTO WIEDZIEĆ Dzień bez organizacji? działania. Obok dość kuriozalnych organizacji, funkcjonują na co dzień te, które wypełniają swymi działaniami lukę w obszarach zaniedbanych lub nawet nietkniętych przez państwo. Mowa tu oczywiście o szeroko rozumianej pomocy społecznej, wspieraniu ubogich, bezdomnych, niepełnosprawnych, uzależnionych. To ogromna wartość. Jak wielka? Ankieta W połowie grudnia ub.r. Stowarzyszenie Wspierania Organizacji Pozarządowych MOST w Katowicach we współpracy z Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS z Rybnika i Śląskim Forum Organizacji Pozarządowych KaFOS z Katowic zorganizowały akcję Dzień bez organizacji. Miała na celu pokazanie, jak dużą rolę w funkcjonowaniu naszego społeczeństwa odgrywają organizacje pozarządowe i jak wiele działań nie odbyłoby się, gdyby nie ich zaangażowanie. W tym swoistym eksperymencie wzięło udział, niestety, tylko 30 organizacji; to oczywiście bardzo mały wycinek z całego krajobrazu organizacji pozarządowych województwa. Jednak nawet tak znikomy sondaż ujawnił, że osób nie otrzymałoby tego dnia pomocy, 344 osoby nie otrzymałyby posiłku, a 30 osób nie miałoby dachu nad głową. W pracę, jako wolontariusze lub w innym charakterze, zaangażowanych w tym dniu było 1101 osób mówimy tu o tych, którzy dzięki NGO znajdują w ogóle zatrudnienie, o młodzieży, która nie było żadnych problemów mówi Ryszard Cichy z Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej. W ramach KZK GOP jeździ nasz autobus 623, gdzie obowiązuje zasada przednich drzwi i tutaj także nie było skarg, porządek można utrzymać. Oczywiście zawsze się znajdzie się jakiś pasażer, z którym mogą być problemy, myślę jednak, że kierowca może liczyć także na rozsądek innych pasażerów, bo przecież wszystkim będzie zależało, by autobus jak najszybciej ruszył. Ten system zda egzamin np. w godzinach wieczornych, kiedy pasażerów jest niewielu, ale na pewno nie w godzinach szczytu. Zdaniem prezesa Tyskich Linii Trolejbusowych Zbigniewa Bruda, wprowadzenie uchwały nie będzie łatwe. Mówi się, że ten system pozwoli ograniczyć jeżdżących na gapę, ale z naszych obserwacji wynika, że bez biletu jeżdżą głównie ludzi młodsi, a ci podróżują rano i po południu, a więc w godzinach szczytu. A przecież wtedy nowy przepis nie będzie obowiązywał powiedział. Będzie zamieszanie? Moim zdaniem ten przepis wprowadzi niemałe zamieszanie mówi Karol Szczepanek. Często jeżdżę 157 i np. na jednym z przystanków w Gostyni wsiadają trzy osoby, a w Kobiórze 20. I nie jest to godzina szczytu. W Gostyni mogą wsiąść przednimi drzwiami, ale w Kobiórze? A jeśli pasażerowie będą chcieli wyjść środkowymi drzwiami? Wtedy kierowca nie będzie ich otwierał i przytrzyma wysiadających, aż wchodzący wejdą przednimi? A jak ktoś wsiądzie bez biletu, za nim ustawi się kolejka osób? Kierowca każe mu opuścić autobus, więc będą przepychanki, a autobus będzie stał. Pytań i wątpliwości jest sporo, które w czasie akcji informacyjnej MZK starał się będzie rozwiać. Punkt 7b uchwały RM (0150/XXXVI /835/09) brzmi: Kierujący pojazdem umożliwia wejście do pojazdu pozostałymi drzwiami: æ osobom niepełnosprawnym, æ wsiadającym z wózkiem dziecięcym, æ podróżującym z bagażem podlegającym opłacie, æ zorganizowanej grupie, podróżującej z opiekunem, æ w godzinach szczytu komunikacyjnego (tj. wówczas, gdy na przystanku do pojazdu zamierza wsiąść większa ilość osób), æ w pojazdach, w których do wsiadania nie wyznaczono tylko jednych (przednich) drzwi. w sposób konstruktywny wypełnia wolny czas i osobach starszych, dla których takie zajęcie bywa szczególnie ważne. Organizacje, które odpowiedziały na propozycję MOST, prowadziły na ogół jadłodajnie, Zakłady Aktywności Zawodowej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, a także rehabilitację i opiekę zdrowotną. Jedyną odpowiedzią z Tychów, jaka trafiła do organizatorów akcji, była ankieta Domu Pomocy Społecznej św. Anna Caritasu Archidiecezji Katowickiej. Dom jest miejscem życia 53 osób w starszym wieku, którym zapewnia się całodobową opiekę, wyżywienie i terapię. Dla tych 53. osób dzień, w którym przestała by działać św. Anna, byłby dniem niewyobrażalnym. MAREK CISZAK

19 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA instrukcja w wolnym obsługi czasie miasta MAT. DYSTRYBUTORA ŹRÓDŁO: EMPIK SZKLANA POGODA Warto obejrzeć SZTANDAR CHWAŁY Dramat wojenny USA, 2006, reż.: Clint Eastwood, scenariusz: William Broyles Jr., Paul Haggis, obsada: Ryan Phillippe, Paul Walker, Jamie Bell, Robert Patrick, Barry Pepper, czas trwania 132 minuty. Film oparty na bestsellerowej książce Jamesa Bradleya i Rona Powersa, opisującej bitwę o Iwo Jimę w lutym 1945 roku i losy żołnierzy, bohaterów narodowych, ze zdjęcia, które stało się symbolem zwycięstwa dla narodu znużonego już wojną oraz ich współbraci z kompanii. Ojciec Bradleya, John Doc Bradley, był jednym z żołnierzy, których sfotografowano przy zatykaniu flagi... TVN PIĄTEK, 20:00 Bękarty Wojny KOBIETA NA TOPIE Komedia romantyczna USA, 1999, reż.: Fina Torres, scenariusz: Vera Blasi, obsada: Penélope Cruz, Murilo Benício, Harold Perrineau Jr., Mark Feuerstein, John de Lancie, I czas trwania 91 min. sabela jest mistrzynią w wymyślaniu nowych potraw. To dzięki niej restauracja jej męża znana jest w połowie Brazylii. Gdy okazuje się, że jej ukochany dopuścił się zdrady, Isabella wyjeżdża do San Francisco. Tam zostaje autorką popularnego programu telewizyjnego o gotowaniu i tam odnajduje ją mąż... TV 4 SOBOTA 20:00, ZOBACZ/PRZECZYTAJ/POSŁUCHAJ Akcja rozpoczyna się w okupowanej przez Niemców Francji, gdzie Shosanna Dreyfus (Mélanie Laurent) jest świadkiem egzekucji swojej rodziny z rozkazu nazistowskiego pułkownika Hansa Landy (Christoph Waltz). Cudem unikając śmierci, Shosanna ucieka do Paryża, gdzie przyjmuje nową tożsamość, jako właścicielka i operatorka niewielkiego kina. Tymczasem, gdzieś w Europie, porucznik Aldo Raine (Brad Pitt) organizuje elitarną grupę żydowskich żołnierzy, których zadaniem ma być krwawy odwet na nazistach... DVD top 10* 1 Bękarty Wojny 2 Zmierzch 3 Wojna Polsko Ruska 4 Miłość na wybiegu 5 Kac Vegas 6 U Pana Boga za miedzą 7 Genua. Włoskie Lato 8 Terminator Ocalenie 9 Narzeczony Mimo Woli 10 Coco Chanel ŹRÓDŁO: KSIĘGARNIE MATRAS Marina Carlos Ruiz Zafon przenosi nas do Barcelony. Lata osiemdziesiąte dwudziestego wieku. Oscar Drai, zauroczony atmosferą podupadających secesyjnych pałacyków otaczających jego szkołę z internatem, śni swoje sny na jawie. Pewnego dnia spotyka Marinę, która od pierwszej chwili wydaje mu się nie mniej fascynująca, niż sekrety dawnej Barcelony. Śledząc damę w czerni, Oscar i jego przyjaciółka poznają zapomnianą od lat historię... 1 Nie potrafię schudnąć... Pierre Dukan 2 Zaćmienie, Stephenie Meyer 3 Przed świtem, Stephenie Meyer 4 Księżyc w nowiu, Stephenie Meyer 5 Marina, Carlos Ruiz Zafon 6 Zmierzch, Stephenie Meyer 7 Nieznane przygody Mikołajka 8 Miłość nad roz le wis kiem 9 Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet 10 Powroty nad rozlewiskiem ĘGARNIE MAksiążki top 10* Magia del Tango P ierws z a płyta Marcina Wyrostka i zespołu Tango Corazon Quintet: Magia del Tango. Marcina Wyrostka wirtuoza akordeonu, mogliśmy niedawno podziwiać w drugiej edycji programu Mam talent, którą zresztą wygrał. Tango Corazon Quintet powstał w 2006 roku z inicjatywy Agnieszki Hasse oraz Marcina Wyrostka. Repertuar oparty jest głównie na muzyce Astora Piazzolli - oryginalne opracowania kompozytora na kwintet oraz aranżacje Marcina Wyrostka. oprac. B Emuzyka top 10* ŹRÓDŁO: EMPIK 1 Magia Del Tango, M. Wyrostek 2 Fame Monster PL, Lady Gaga 3 If On a Winter s Night PL, Sting 4 Miłość! Uwaga! Ratunku! Pomocy! Hey 5 Psychodancing 2, M. Maleńczuk 6 Na przekór nowym czasom live, S. Krajewski, A. Piaseczny 7 In Boston, Chris Botti 8 Nha Sentimento (eco style), Cesaria Evora 9 Rated R PL, Rihanna 10 Magnetism, Ive Mendes MAT. DYSTRYBUTORA NIE PRZEGAPIĘ Kino i relaks O swoich planach na najbliższy tydzień opowiada Krzysztof Oleksy, fizjoterapeuta i rehabilitant w Szpitalu Wojewódzkim w Tychach oraz bramkarz IV ligowego GTS Bojszowy. Mam sporo zajęć, bo prócz pracy w szpitalu i treningów piłkarskich odwiedzam także osoby prywatne w celu rehabilitacji, ale myślę, że uda mi się w końcu znaleźć czas, by pójść do kina. Najchętniej zobaczyłbym tak mocno zachwalanego Avatara, więc mam nadzieję, że mi się uda. Nie opuszczę także turnieju halowego w Bojszowach, który odbędzie się 30 stycznia. Nie ukrywam, że fajnie byłoby odnieść zwycięstwo z moim zespołem. Po za tym na pewno nie odmówię sobie zimowego spaceru, czy wyjścia na piwo ze znajomymi. Not. SŁAB INFORMATOR MIEJSKI Komenda Miejska Policji tel al. Bielska 46 tel. alarm. 997 Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Tychach al. Niepodległości 230 tel ; tel. alarm. 998 Pogotowie Ratunkowe ul. Fitelberga 71 tel tel. alarm. 999 Pogotowie Gazowe ul. Barbary 25 tel tel. alarm 992 Pogotowie Ciepłownicze tel /82 Pogotowie Energetyczne 991, tel Pogotowie Wod Kan tel /32 Straż Miejska w Tychach tel. alarm. 986, ul. Budowlanych 67 Szpital Miejski w Tychach tel , ul. Cicha 27 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 1 w Tychach ul. Edukacji 102 tel: , /98/99 faks: Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna ul. Budowlanych 131 tel Urząd Miasta Tychy tel: al. Niepodległości 49 faks: e mail: poczta@umtychy.pl Miejski Zarząd Ulic i Mostów ul. Budowlanych 59 tel ; e mail: poczta@mzuim.tychy.pl Miejski Zarząd Komunikacji ul. al. Piłsudskiego 12 tel ; e mail: poczta@mzk.pl Sąd Rejonowy w Tychach ul. Budowlanych 33, tel. główny: Miejski Rzecznik Konsumentów ul. Grota Roweckiego 42 tel i 66 Urząd Skarbowy al. Niepodległości 60 tel Urząd Pracy ul. Budowlanych 59 tel Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej tel , ul. Budowlanych 59 e mail: mops.tychy@interia.pl Społeczne Stowarzyszenie Hospicjum im. Św. Kaliksta I, ul. Nałkowskiej 19 tel , , biuro@hospicjum.tychy.pl SB NA CO DO KINA æ Nove Kino tel PREMIERY: Kadr z filmu Księga ocalenia. KSIĘGA OCALENIA pt.-pon. 10:15 12:30 16:30 18:45 21:00; MOJA KREW wersja cyfrowa pt.-pon. 10:15 15:30 20:15 21:45; Kadr z filmu Planeta 51. PLANETA 51 pt.-pon. 10:15 12:00 13:45 15:30 17:15; POZOSTAŁE FILMY: AVATAR 3D wersja trójwymiarowa wt.-czw. 10:30 13:45 17:00 20:15, pt.-pon. 12:15 17:15; ALVIN I WIEWIÓRKI 2 wt.- czw. 10:15 12:00 13:45 15:30 17:15, pt.-pon. 10:00 11:45 13:30 15:30 17:30; CIACHO wt.-czw. 16:00 18:45 21:00, pt.-pon. 19:00 21:15; KSIĘŻNICZKA I ŻABA wt.- czw. 10:00 11:45 13:30 15:15 17:00, pt.-pon. 10:45 12:45; NINE DZIEWIĘĆ wt.-czw. 12:15 16:45 19:00 21:15, pt.-pon. 17:00 19:30 21:45; SHERLOCK HOLMES wt.-czw. 13:45 18:30 21:00, pt.-pon. 14:30 19:15 21:30; STARE WYGI wt.-czw. 10:30 14:45 19:00, pt.-pon. 14:45; HARRY BROWN wt.-czw. 12:00; WSZYSTKO CO KO- CHAM wt.-czw. 10:15 20:45. NA CO DO TEATRU æ Teatr Mały ul. kard. Hlonda 1, tel./fax: (032) , (sobota) godz Koncert Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy AUKSO i zespołu CREE pod dyr. Marka Mosia Cena biletu: 25 zł, karta stałego widza nieważna. bilety dla Czytelników Dla osób, które jako pierwsze dodzwonią się do naszej redakcji w środę 27 stycznia o godz. 10 (tel ) mamy zaproszenia: MAT. DYSTRYBUTORA MAT. DYSTRYBUTORA 3 dwuosobowe zaproszenia na Port Pieśni Pracy (szczegóły str. 8-9) 2 dwuosobowe zaproszenia do Muzeum Miejskiego na wernisaż wystawy Pokażę Ci Górny Śląsk (2 lutego o godz. 16). 2 dwuosobowe zaproszenia do Novegokina na filmy Planeta 51 i Moja Krew (do wykorzystania od 1 do 4 lutego).

20 TWOJE TYCHY 26 STYCZNIA 2010 sport 13 RADNI ZAPOZNALI SIĘ Z SYTUACJĄ W TYSKICH KLUBACH SPORTOWYCH Siły i zamiary RADNI Z KOMISJI SPORTU ZAPROSILI PREZESÓW CZOŁOWYCH TYSKICH KLUBÓW SPORTOWYCH. O SYTUACJI FINANSOWEJ I POMOCY ZE STRONY MIASTA MÓWILI ANDRZEJ SKOWROŃSKI (GKS HOKEJ) I ŁUKASZ JACHYM (GKS PIŁKA NOŻNA). NIEOBECNA BYŁA TERESA DEMBOWSKA (KKS TYCHY). Czy chcemy w Tychach hokeja na mistrzowskim poziomie i piłki na co najmniej drugoligowym? Leszek Sobieraj l.sobieraj@twojetychy.pl stwierdził prezes hokejowego GKS, bu- Jak dżet klubu (uwzględniając obecne ceny), który pozwala na grę o najwyższe lokaty, to 2,9 mln zł. Większy ma tylko Cracovia (ok. 4 mln zł) i przypuszczalnie Zagłębie. Hokejowe finanse Pod względem nakładów GKS ma obecnie trzeci czwarty budżet w Polsce. A wydatki? Wynagrodzenia kadry zawodników to 1,8 mln zł (kontrakty od do zł i to nie są najwyższe kontrakty w polskiej lidze). Reszta budżetu przeznaczana jest na sprzęt, dożywianie, wyjazdy na mecze (czasami z noclegiem), organizację meczów, licencje, ubezpiecznia i in. Jeśli chodzi o sponsorów, roczna umowa z Kompanią Piwowarską opiewa na 550 tys. zł i to jest najwyższa kwota od sponsora. Pozostałe rzadko sięgają 100 tys. zł. A jak zdobywamy pieniądze? Chodzimy, prosimy, błagamy, żebrzemy... Jestem prezesem już od ośmiu lat i to się nie zmienia. Przyznam, że moja pasja jako działacza powoli już wygasa dodał Andrzej Skowroński. Jaka pomoc? Po raz pierwszy hokeiści skorzystali z pomocy miasta w 2006 roku w formie stypendiów sportowych. W roku 2009, z budżetu miasta wydatkowano 462 tys. zł na stypendia, nagrody prezydenta: 230 tys. zł za wicemistrzostwo Polski, 150 tys. zł nagrody za Puchar Polski, 350 tys. zł kolejnej nagrody, ale kwoty te nie trafiły do klubu, lecz bezpośrednio na konta zawodników. Jeśli chodzi o bezpośrednie dofinansowanie dla klubu było to 50 tys. zł, które przeznaczono na sprzęt. Za lodowisko No i GKS oszczędza rocznie ok. 200 tys. zł, bo tyle wynosi koszt korzystania z lodowiska (GKS płaci symboliczną złotówkę). Sprawę opłat za lodowisko poruszył radny Klaudiusz Slezak. Tylko Comarch, właściciel 49 proc. akcji Cracovii (resztę akcji ma gmina Kraków) płaci gminie za lodowisko i Podhale, gdzie sponsor klubu jest w konflikcie z władzami Nowego Targu. W pozostałych jest jak w Tychach. Od 2006 roku miasto pomaga klubowi w formie stypendiów, a wcześniej klub korzystał bezpłatnie z lodowiska i chwała za to radnym i prezydentowi. Ale prawda jest też taka, że powinien to być obowiązek władz miasta, bo ten klub jest przecież jego wizytówką. Trzeba sobie odpowiedzieć na podstawowe pytanie: Czy chcemy w Tychach hokeja na mistrzowskim poziomie i piłki na co najmniej drugoligowym? Jeśli tak, to pomoc jest niezbędna. Z drugiej strony klub zawsze można rozwiązać stwierdził prezes Skowroński. z budżetu miasta dla sportowców w 2009 r.: æ Stypendia (po nazwie dyscypliny kwota stypendium, ilość zawodników, pomnożone przez 12 miesięcy). Hokej: x 22 x 12 = zł Piłka nożna: x 18 x 12 = zł Futsal: 800 x 10 x 12 = zł Koszykówka: x 12 x 12 = zł Indywidualne stypendia (6 sportowców) ok. 55 tys zł. æ Nagrody za wyniki. Dla sportowców w sportach indywidualnych oraz dla zespołów ok. 1 mln zł. æ Dofinansowanie dla klubów trzy kluby (GKS hokej, GKS futbol oraz KKS) po 50 tys. zł. Dylematy Radna Barbara Konieczna stwierdziła, że pomoc miasta datuje się od wielu lat, chociażby z racji wypożyczania lodowiska, korzystania z innych obiektów. I są to spore pieniądze. Panowie macie swoje dylematy, ja swoje. Jako radni musimy wspierać nie tylko sport kwalifikowany, a przede wszystkim sport dzieci i młodzieży. W roku 2008 wydano zaledwie 35 tys. zł na sprzęt sportowo-rekreacyjny dla placówek oświatowych. I to jest właśnie mój dylemat. Kluby są wizytówką miasta, ale jeśli mam wybierać, będę wspierać sport młodzieżowy i dziecięcy. Budżet piłkarzy Budżet piłkarskiego GKS w sezonie 2007/2008 (awans do II ligi) wyniósł 1,2 mln zł. Ok. 110 tys. zł miasto przekazało na stypendia (przez 6 miesięcy). W 2009 r. budżet wyniósł 1,5 mln zł, stypendia z miasta, nie wchodzące w budżet, to 250 tys. zł, a nagroda sportowa 150 tys. zł. Prezes Jachym dodał, iż jest to budżet obejmujący II-ligową drużynę, rezerwy i sekcję siatkówki. Wątpliwości radnego Grzegorza Kołodziejczyka wzbudził fakt, że prezes Jachym przedstawił budżet dużej piłki GKS Tychy bez futsalu, choć piłkarze GKS Jachym otrzymują od dwóch lat stypendium. Poza tym nie jest jasna sytuacja prawna funkcjonowania futsalu przy GKS Tychy dodał radny. Jeśli chodzi o dużą piłkę, na stypendia miasto przekazuje, jak już mówiłem 250 tys. zł. Budżet futsalu to 300 tys. zł, a 96 tys. zł to stypendia. I te stypendia też trafiają nie do klubu, a na konta piłkarzy. Jeśli chodzi o futsal, to ma osobny budżet, a funkcjonuje w ramach GKS Tychy ze względów licencyjnych ZDJĘCIA: wyjaśnił prezes Jachym, który zobowiązał się dostarczyć sprawozdanie budżetowe drużyny futsalu. Mnie zależy na tym, by kluby utrzymały się na pewnym poziomie, dlatego musimy znać dziurę w budżecie mówił radny Kołodziejczyk. Żeby na zero zamknąć rok, potrzeba nam 400 tys. zł odpowiedział Łukasz Jachym. Sport i polityka Działacze dzielili się także swoimi odczuciami... Jestem urażony hasłem z Echa : Prezydencie sypnij kasą, a wynik będzie zwrócił się prezes Skowroński do dziennikarza tygodnika. Prezydent nie sypał kasą, a wynik był, bo w sporcie pieniądze nie gwarantują sukcesu, że przypomnę ubiegłoroczny play-off. Przydałoby się trochę obiektywizmu. A może raczej należałoby podziękować zawodnikom? Rozwiązanie klubu to ostateczność, choć i to trzeba brać pod uwagę dodał Łukasz Jachym. Nie będzie klubu, młodzież nie będzie miała perspektywy trenowania w Tychach, nie będzie miała wzorów do naśladowania, miasto straci jeden ważnych z promocyjnych atutów. Dziś w szkółce hokejowej Majkowskiego jest prawie kilkudziesięciu maluszków, właśnie dlatego, że ich przyciąga nazwisko Majkowskiego wychowanka MOSM. Mówi się o kibolach, ale zniknie klub i od razu w ich miejsce pojawią się jacyś blokersi i bandytyzm na ulicach. Z kibicami udało nam się dojść do prozumienia. Jak? Bo mogę stanąć przed nimi i z czystym sumieniem powiedzieć jeśli ja czy Skowroński nie bierzemy pieniędzy za naszą pracę, nie robimy machlojek, to panowie odpuśćcie. I to działa. Wcześniej nigdy nie zwracałem się o pomoc. W ciągu 3,5 rokut dałem na piłkę z własnej kieszeni 1,2 mln zł. Była moja decyzja i mówię o tym tylko dlatego, by podać przykład. Klubu dotknął jednak poważny kryzys. I nic mnie tak nie zabolało, jak to, że kiedy otrzymaliśmy pomoc z miasta, zgodną z zapisami ustawy, spotkała nas taka fala krytyki, że zdyskretytowano nasz kilkuletni wysiłek. Smuci mnie, że niektórzy radni zamiast iść w jednym szeregu, jeśli chodzi o pomoc klubom, w imię walki politycznej, dyskredytują to, co zrobiliśmy dla tyskiego sportu w ostatnich latach. Prezesi poinformowali radnych, iż wszystkie osoby działające w zarządach obu klubów pracują społecznie. Jaka powinna być pomoc miasta, żebyście mogli normalnie funkcjonować, grać na odpowiednim poziomie i nie spaść z ligi? pytał radny Grzegorz Kołodziejczyk. Na to nie ma dobrej odpowiedzi odparł prezes Andrzej Skowroński. Ja nie narzekam, bo pomoc z miasta jest niemała. 460 tys. złotych na stypendia rocznie to sporo to kwota, która 22 zawodnikom zapewnia minimalną płacę. Z CRACOVIĄ I ZAGŁĘBIEM Ważne wygrane Po serii trzech porażek, piątkowy mecz z Cracovią stał się dla tyskich hokeistów prawdziwym wyzwaniem. Podopiecznym Jana Vavrecki bardzo zależało na wygranej i na przełamaniu niekorzystnej serii. Dlatego przed meczem z Cracovią z tyską ekipą spotkał się zarząd, mobilizując zawodników, a do zespołu wróciło kilku hokeistów, którzy ostatnio uskarżali się na kontuzje i różne dolegliwości, choć powinni jeszcze pauzować. Od pierwszych minut tyszanie osto ruszyli do przodu pierwszy na listę strzelców wpisał się w 5 minucie Witecki. Chwilę później GKS prowadził już 2:0, po golu Krzaka. Gościom udało się jednak zdobyć kontaktowego gola, w czym trochę pomógł... Proszkiewicz. Po strzale zawodnika Cracovii, krążek odbił się od jego łyżwy i spadł do bramki mijając parkany Sobeckiego. Nastrój Proszkowi poprawił dopiero Bacul, który popisał się kapitalnym strzałem, ustalając wynik w pierwszej tercji. W drugiej tyszanie uzyskali przewagę, stworzyli kilka znakomitych sytuacji, a ich starania przyniosły kolejnego gola na 4:1 podwyższył Krzak, zdobywając swoją drugą bramkę. Sporo pracy w tej części spotkania miał także Sobecki, jednak bronił bezbłędnie. Prowadząc wysoko, w ostatniej tercji drużyna GKS skupiła się na defensywie, tymczasem Cracovia do końca starała się doprowadzić do remisu, ale stać ją było KKS ULEGŁ GÓRNIKOWI Gościom bardziej zależało Tyszanie przyzwyczaili już swoich kibiców, że pierwsze połowy spotkania oddają rywalowi, by w drugich odrabiać straty. Nie inaczej było w sobotni wieczór, jednak KKS Tychy ostatecznie uległ Górnikowi Wałbrzych 66:69. Tyszanie rozpoczęli spotkanie podobnie jak kilka ostatnich grali bardzo nieskutecznie w ataku i popełniali błędy w obronie. Przebudzenie Gdy wynik na tablicy pokazywał 5:13 zawodnicy KKS się obudzili. Piotr Hałas dał znak do ataku, trafiając za 3 punkty. Tyski zespół nawiązał kontakt z rywalem, jednak pierwszą kwartę przegrał 16:17. Druga kwarta przebiegała podobnie jak pierwsza, z tym, że goście potrafili odskoczyć tyszanom aż na 9 punktów. Łukasz Pacocha, który nie wyszedł w wyjściowym składzie z powodu kontuzji, kiedy jednak dał zmianę, poderwał zespół do walki i do przerwy było tylko 34:36 dla Górnika. Atak i nerwy w końcówce na zdobycie jeszcze tylko jednej bramki. Było w tym meczu sporo ostrych spięć, trochę bijatyki, ale najważniejsze, że punkty zostały w Tychach i zahamowały pędzącą przez ostatnie kolejki Cracovię. Po meczu trener Vavrecka chwalił swoich podpiecznych za to, że zagrali zdyscyplinowanie, cierpliwie i z sercem. GKS wygrał z Cracovią piąty mecz w tym sezonie, co według obecnego regulaminu oznacza, że jeśli na którymś etapie play off (np. w finale) rywalem tyszan będzie Cracovia, rozpoczną rywalizację od stanu 1:0. W Sosnowcu strzelanie goli zaczęli gospodarze, jednak ich prowadzenie do wyrównania GKS dzieliło zaledwie kilkanaście sekund (gol Pacigi). Wynik meczu uległ zmianie dopiero pod koniec pierwszej tercji, kiedy to Zagłębie podwyższyło na 2:1. Druga, remisowa tercja, nadal dawała prowadzenie sosnowiczanom, najpierw 3:1, a potem GKS udało się zmniejszyć dystans do 3:2 za sprawą Krzaka. Ostatnia odsłona przyniosła mocne uderzenie tyszan i dwie bramki, które dały im zwycięstwo. W podbramkowym zamieszaniu bardzo przytomnie zachował się Maćkowiak, który doprowadził do remisu 3:3, a zwycięstwo przypieczętował Adam Bagiński. æ GKS Tychy Cracovia Kraków 4:2 (3:1, 1:0, 0:1). Bramki: Krzak 2, Witecki, Bacul. æ Pol-Aqua Zagłębie Sosnowiec GKS Tychy 3:4 (2:1,1:1,0:2). Bramki: Paciga, Krzak, Maćkowiak, Bagiński. LS Drugą połowę podopieczni Mariusza Niedbalskiego rozpoczęli od ataku. Zawodnicy na zmianę trafiali do kosza, aż w końcu tyszanie przełamali się i wyszli na prowadzenie, którego nie oddali do końca kwarty. Ostatnia część gry była bardzo wyrównana i nerwowa. KKS prowadził przez większość kwarty, aż na niespełna minutę przed końcową syreną goście objęli trzypunktowe prowadzenie, którego nie udało się odrobić. Zabrakło woli walki? Zagraliśmy bardzo słabo i w ataku, i w obronie. Zbyt mało punktów rzucaliśmy, a w defensywie goście mieli za dużo wolnego miejsca. Przegraliśmy w beznadziejnym stylu. Udało nam się wyjść na prowadzenie i wtedy chyba zabrakło nam woli walki. Wynikało to z naszej nieskuteczności. Jak widać gościom bardziej zależało na wygranej mówił po meczu Łukasz Pacocha. KKS Tychy Górnik Wałbrzych 66:69 (16:17, 18:19, 16:11, 16:22). KKS Tychy: Salamonik 6, Mielczarek 7, Pustelnik 3 (1 za 3), Hałas 15 (1), Bzdura 13 (1), Pacocha 7, Olczak 5 (1), Bartosz 8, Nowak 2. SłaB

UROCZYSTE PODSUMOWANIE PROJEKTU. Radosny Start Malucha utworzenie punktów przedszkolnych w Gminie Wielopole Skrzyńskie

UROCZYSTE PODSUMOWANIE PROJEKTU. Radosny Start Malucha utworzenie punktów przedszkolnych w Gminie Wielopole Skrzyńskie UROCZYSTE PODSUMOWANIE PROJEKTU Radosny Start Malucha utworzenie punktów przedszkolnych w Gminie Wielopole Skrzyńskie 26 lipca 2012 r. w siedzibie Szkoły Podstawowej nr 1 im. mjra Ludwika Marszałka "Zbroi"

Bardziej szczegółowo

Szanowni Państwo Rodzice Dzieci Sześcioletnich! Projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty zakłada:

Szanowni Państwo Rodzice Dzieci Sześcioletnich! Projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty zakłada: Szanowni Państwo Rodzice Dzieci Sześcioletnich! W związku z szeroką dyskusją społeczną i zaproponowanymi przez Ministra Edukacji Narodowej zmianami prawa w zakresie obniżania wieku spełniania obowiązku

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie projektu. Puck, r.

Podsumowanie projektu. Puck, r. Podsumowanie projektu Puck, 31.08.2018 r. Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 Oś priorytetowa 3 Edukacja Działanie 3.1 Edukacja Przedszkolna SUKCES ZACZYNA SIĘ PRZEDSZKOLU

Bardziej szczegółowo

Sześciolatki w pierwszej klasie to nie jedyna zmiana wynikająca z reformy. - Obecnie obowiązek przedszkolny dzieci mogą realizować zarówno w

Sześciolatki w pierwszej klasie to nie jedyna zmiana wynikająca z reformy. - Obecnie obowiązek przedszkolny dzieci mogą realizować zarówno w Nie macie prawa! Rząd 5 marca 2015 r. po raz kolejny pokazał Polakom, że nie mają prawa decydować o kwestiach dotyczących ich dzieci. Tego dnia koalicja PO-PSL już w pierwszym czytaniu odrzuciła obywatelski

Bardziej szczegółowo

Debata jest organizowana w ramach projektu Nasz samorząd uczniowski będącego częścią przygotowań do XVI Sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży.

Debata jest organizowana w ramach projektu Nasz samorząd uczniowski będącego częścią przygotowań do XVI Sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży. Debata jest organizowana w ramach projektu Nasz samorząd uczniowski będącego częścią przygotowań do XVI Sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży. " Plan Debaty: 11:35 rozpoczęcie spotkania. 11:40 prezentacja założeń

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKOLNO-PRZEDSZKOLNY nr 9 w KRAKOWIE, os. WYCIĄŻE, ul. PRAWOCHEŃSKIEGO 7 TEL. 12 645 08 87 ZAPRASZAMY

ZESPÓŁ SZKOLNO-PRZEDSZKOLNY nr 9 w KRAKOWIE, os. WYCIĄŻE, ul. PRAWOCHEŃSKIEGO 7 TEL. 12 645 08 87 ZAPRASZAMY ZESPÓŁ SZKOLNO-PRZEDSZKOLNY nr 9 w KRAKOWIE, os. WYCIĄŻE, ul. PRAWOCHEŃSKIEGO 7 TEL. 12 645 08 87 ZAPRASZAMY Zespół Szkolno Przedszkolny nr 9 w Krakowie. Przedszkole Samorządowe nr 19 oraz Szkoła Podstawowa

Bardziej szczegółowo

CZTERY PORY ROKU W DWÓJCE

CZTERY PORY ROKU W DWÓJCE PROJEKT WSPÓŁPRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 IM. MARII KONOPNICKIEJ W SOCHACZEWIE Z MIEJSKIM PRZEDSZKOLEM NR 4 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI I MIEJSKIM PRZEDSZKOLEM NR 7 IM. MARII MONTESSORI W SOCHACZEWIE

Bardziej szczegółowo

PROJEKT OBNIŻENIA WIEKU SZKOLNEGO REFORMA EDUKACJI W LATACH

PROJEKT OBNIŻENIA WIEKU SZKOLNEGO REFORMA EDUKACJI W LATACH PROJEKT OBNIŻENIA WIEKU SZKOLNEGO REFORMA EDUKACJI W LATACH 2009-2012 W przeważającej większości państw Europy obowiązek szkolny rozpoczyna się w wieku 6 lat, ale istnieją dobre wyjątki. Wcześniej, bo

Bardziej szczegółowo

Plan współpracy ze środowiskiem lokalnym

Plan współpracy ze środowiskiem lokalnym Plan współpracy ze środowiskiem lokalnym Przedszkola nr 125 Pod Złotym Promykiem w Warszawie na rok szkolny 2015/2016 Warszawa 2015 r. Plan współpracy ze środowiskiem lokalnym 2015-2016 str 1 / 9 Partnerska,

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa nr 1 zaprasza na zajęcia otwarte! Ważne informacje dla rodziców sześciolatków!

Szkoła Podstawowa nr 1 zaprasza na zajęcia otwarte! Ważne informacje dla rodziców sześciolatków! Miasto Wojkowice http://www.wojkowice.pl/main/aktualnosci/szkola-podstawowa-nr-1-zaprasza-na-zajecia-otw arte-wazne-informacje-dla-rodzicow-szesciolatkow/idn:1330/printpdf Szkoła Podstawowa nr 1 zaprasza

Bardziej szczegółowo

Kapitan Warszawa ratuje stolicę! 20 wydarzeń rodzinnych w każdej dzielnicy Warszawy - propozycja współpracy przy wyjątkowym warszawskim projekcie!

Kapitan Warszawa ratuje stolicę! 20 wydarzeń rodzinnych w każdej dzielnicy Warszawy - propozycja współpracy przy wyjątkowym warszawskim projekcie! Kapitan Warszawa ratuje stolicę! 20 wydarzeń rodzinnych w każdej dzielnicy Warszawy - propozycja współpracy przy wyjątkowym warszawskim projekcie! List przewodni Szanowni Państwo, Serdecznie zapraszam

Bardziej szczegółowo

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją.

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. NASZ NOWY PROJEKT O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. Projekt zainicjowany przez Zespół Szkół Społecznych

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkolno - Przedszkolny nr 2 ul. Jagiellońska 67, 05-120 Legionowo WSPIERANIE UCZNIA W ROZWOJU OSOBOWYM

Zespół Szkolno - Przedszkolny nr 2 ul. Jagiellońska 67, 05-120 Legionowo WSPIERANIE UCZNIA W ROZWOJU OSOBOWYM Zespół Szkolno - Przedszkolny nr 2 ul. Jagiellońska 67, 05-120 Legionowo WSPIERANIE UCZNIA W ROZWOJU OSOBOWYM DOSTOSOWANIE FORM I METOD PRACY W metodyce pracy z dziećmi posiadającymi orzeczenie o potrzebie

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIE 1 ŚPIEWAM I GRAM

DZIAŁANIE 1 ŚPIEWAM I GRAM FORMATKA SZKOŁY ODKRYWCÓW TALENTÓW Należy opisać przynajmniej trzy różne rodzaje działań/aktywności na rzecz uczniów. UWAGA! Całość uzupełnionej formatki nie może być dłuższa niż trzy strony. METRYCZKA

Bardziej szczegółowo

PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM PRZEDSZKOLA NR 125 POD ZŁOTYM PROMYKIEM

PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM PRZEDSZKOLA NR 125 POD ZŁOTYM PROMYKIEM PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM PRZEDSZKOLA NR 125 POD ZŁOTYM PROMYKIEM Warszawa, ul. Suwalska 15 Rok szkolny 2016/2017 Partnerska, właściwie zorganizowana współpraca ze środowiskiem lokalnym,

Bardziej szczegółowo

Kampania informacyjna na temat Młodzieżowej Rady Miasta i wyborów do niej we wszystkich szkołach w gminie

Kampania informacyjna na temat Młodzieżowej Rady Miasta i wyborów do niej we wszystkich szkołach w gminie Kampania informacyjna na temat Młodzieżowej Rady Miasta i wyborów do niej we wszystkich szkołach w gminie Młodzieżowa Rada Miasta w Wąchocku powstała w 2011 z inicjatywy i w efekcie realizacji wspólnego

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM PRZEDSZKOLA NR 4 NA ROK SZKOLNY 2018/2019

HARMONOGRAM WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM PRZEDSZKOLA NR 4 NA ROK SZKOLNY 2018/2019 HARMONOGRAM WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM PRZEDSZKOLA NR 4 NA ROK SZKOLNY 2018/2019,,Nie pytaj, co środowisko może zrobić dla Ciebie, Ale co Ty możesz zrobić dla środowiska. CELE GŁÓWNE: Integracja ze środowiskiem

Bardziej szczegółowo

SZEŚCIOLATEK W SZKOLE

SZEŚCIOLATEK W SZKOLE SZEŚCIOLATEK W SZKOLE Przyjazna adaptacja dziecka do nauki szkolnej ASPEKTY PRAWNE PODSTAWA PROGRAMOWA DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ Edukacja najmłodszych uczniów powinna umiejętnie splatać naukę z

Bardziej szczegółowo

Małopolska Kampania Sześciolatek w szkole

Małopolska Kampania Sześciolatek w szkole Małopolska Kampania Sześciolatek w szkole podsumowanie I etapu Przygotowanie dzieci sześcioletnich, ich rodziców, szkół oraz samorządów na obniżenie wieku szkolnego jest dużym wyzwaniem dla wszystkich

Bardziej szczegółowo

Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie

Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2021 w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie W bieżącym roku szkolnym 2018/2019 szkoła realizowała Program Wieloletni Niepodległa

Bardziej szczegółowo

Oferta MPK Wrocław dla dyrektorów szkół podstawowych we Wrocławiu

Oferta MPK Wrocław dla dyrektorów szkół podstawowych we Wrocławiu Oferta MPK Wrocław dla dyrektorów szkół podstawowych we Wrocławiu Dyrektorzy Szkół Podstawowych we Wrocławiu Szanowni Państwo, w związku z zapowiadaną od dnia 8 kwietnia br. akcją strajkową w sektorze

Bardziej szczegółowo

Biblioteka Pedagogiczna Filia w Rawie Mazowieckiej PROMOCJA CZYTELNICTWA

Biblioteka Pedagogiczna Filia w Rawie Mazowieckiej PROMOCJA CZYTELNICTWA Biblioteka Pedagogiczna Filia w Rawie Mazowieckiej PROMOCJA CZYTELNICTWA W dniu 22 września 2016 roku pracownicy naszej biblioteki, na zaproszenie Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 4 w Rawie Mazowieckiej,

Bardziej szczegółowo

1,3 mln. 238 szkół ZASADY ROWEROWEGO MAJA SĄ BARDZO PROSTE

1,3 mln. 238 szkół ZASADY ROWEROWEGO MAJA SĄ BARDZO PROSTE Szanowni Rodzice, wszyscy wiemy, jak systematyczne ćwiczenia fizyczne pozytywnie wpływają na nasze zdrowie i samopoczucie. Coraz częściej wybieramy aktywny tryb życia dla siebie i swoich rodzin. Jednocześnie

Bardziej szczegółowo

Poziom gotowości szkolnej dziecka, Nowa postawa programowa, Przygotowanie szkoły, Demografia.

Poziom gotowości szkolnej dziecka, Nowa postawa programowa, Przygotowanie szkoły, Demografia. 6-LATEK W SZKOLE Poziom gotowości szkolnej dziecka, Nowa postawa programowa, Przygotowanie szkoły, Demografia. Umysłowa Emocjonalnospołeczna GOTOWOŚĆ SZKOLNA Fizyczna Percepcyjno - motoryczna 1. Diagnozą

Bardziej szczegółowo

CZY NASZE DZIECKO MOŻE

CZY NASZE DZIECKO MOŻE CZY NASZE DZIECKO MOŻE JUŻ IŚĆ DO SZKOŁY? Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 2 im. ks. dra S. Wilczewskiego w Katowicach OBOWIĄZEK SZKOLNY W KRAJACH EUROPEJSKICH GOTOWOŚĆ SZKOLNA Osiągnięcie przez

Bardziej szczegółowo

Zadanie Forma realizacji Termin Odpowiedzialny Uwagi. nauczyciele dzieci nowo Organizowanie warunków działalności przedszkola

Zadanie Forma realizacji Termin Odpowiedzialny Uwagi. nauczyciele dzieci nowo Organizowanie warunków działalności przedszkola Kierunki realizacji koncepcji I. Praca z dziećmi Zadanie Forma realizacji Termin Odpowiedzialny Uwagi Adaptacja Rozpowszechnianie informatora prezentującego działalność Od II każdego Zespółdo sp dziecka

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY GMINNEGO PRZEDSZKOLA W WĄSEWIE

KONCEPCJA PRACY GMINNEGO PRZEDSZKOLA W WĄSEWIE KONCEPCJA PRACY GMINNEGO PRZEDSZKOLA W WĄSEWIE Dzieci są wiosną rodziny I społeczeństwa nadzieją, która ciągle kwitnie przyszłością, która bez przerwy się otwiera. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA

Bardziej szczegółowo

Kampania społeczna Bezpieczne Tatry Raport dla sponsorów

Kampania społeczna Bezpieczne Tatry Raport dla sponsorów Kampania społeczna Bezpieczne Tatry Raport dla sponsorów Rozpoczęcie akcji 3 listopada konferencją prasową w Tychach rozpoczęła się ogólnopolska akcja Bezpieczne Tatry. Jej celem było budowanie świadomości

Bardziej szczegółowo

Dziecko sześcioletnie w szkole i świetlicy szkolnej

Dziecko sześcioletnie w szkole i świetlicy szkolnej Dziecko sześcioletnie w szkole i świetlicy szkolnej Obowiązek szkolny dzieci sześcioletnich od 1 września 2014 r. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wydłużyła o dwa lata okres, w którym rodzice podejmują

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 258 IM. GEN. JAKUBA JASIŃSKIEGO W WARSZAWIE

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 258 IM. GEN. JAKUBA JASIŃSKIEGO W WARSZAWIE SZKOLNY PROGRAM AKTYWNEJ WSPÓŁPRACY SZKOŁA PODSTAWOWA NR 258 IM. GEN. JAKUBA JASIŃSKIEGO W WARSZAWIE Dokument ten jest podsumowaniem udziału szkoły w projekcie Szkoła współpracy. Uczniowie i rodzice kapitałem

Bardziej szczegółowo

Szanowna Mieszkanko, Szanowny Mieszkańcu miejscowości Pleśna! Zabierz głos w sprawie swojej miejscowości!

Szanowna Mieszkanko, Szanowny Mieszkańcu miejscowości Pleśna! Zabierz głos w sprawie swojej miejscowości! Szanowna Mieszkanko, Szanowny Mieszkańcu miejscowości Pleśna! Zabierz głos w sprawie swojej miejscowości! Gmina Pleśna bierze udział w projekcie Samorząd z inicjatywą realizowanym przez Fundację Biuro

Bardziej szczegółowo

Przewodnicząca Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego. Renata Nosarzewska. Maria Walkiewicz. Protokołowała:

Przewodnicząca Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego. Renata Nosarzewska. Maria Walkiewicz. Protokołowała: Protokół nr 80/2014 z Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego oraz Komisji, Oświaty, Kultury, Zdrowia, Opieki Społecznej i Sportu, które odbyło się 7 lipca 2014 r. (wizja miejsc, w których

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA KOMPETENCJI KLUCZOWYCH PROGRAM ROZWOJU UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH POLSKI WSCHODNIEJ PROJEKT REALIZOWANY PRZEZ:

AKADEMIA KOMPETENCJI KLUCZOWYCH PROGRAM ROZWOJU UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH POLSKI WSCHODNIEJ PROJEKT REALIZOWANY PRZEZ: AKADEMIA KOMPETENCJI KLUCZOWYCH PROGRAM ROZWOJU UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH POLSKI WSCHODNIEJ PROJEKT REALIZOWANY PRZEZ: Bezpłatne zajęcia dodatkowe w Twojej szkole dowiedz się więcej!!!! Projekt

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA KOMPETENCJI KLUCZOWYCH PROGRAM ROZWOJU UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH POLSKI WSCHODNIEJ

AKADEMIA KOMPETENCJI KLUCZOWYCH PROGRAM ROZWOJU UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH POLSKI WSCHODNIEJ AKADEMIA KOMPETENCJI KLUCZOWYCH PROGRAM ROZWOJU UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH POLSKI WSCHODNIEJ Bezpłatne zajęcia dodatkowe w Twojej szkole dowiedz się więcej!!! Projekt współfinansowany przez Unię

Bardziej szczegółowo

Postawa obronna w przypadku ataku psa

Postawa obronna w przypadku ataku psa Zadanie 3. Przeprowadzenie spotkań uczniów z przedstawicielami Policji, Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego, organizacji społecznych etc. nt. Bezpieczne zachowanie w szkole, domu, na ulicy; zagrożenia,

Bardziej szczegółowo

Pierwszy gimnazjalny PaTPORT w Toruniu

Pierwszy gimnazjalny PaTPORT w Toruniu Pierwszy gimnazjalny PaTPORT w Toruniu Toruński Zespół Szkół nr 8 włączył się do programu Profilatyka a Ty. - Chcemy zarażać innych swoimi pasjami zapowiadają gimnazjaliści. Gimnazjum nr 8 w Toruniu, które

Bardziej szczegółowo

KAŻDE DZIECKO JEST DLA NAS WAŻNE

KAŻDE DZIECKO JEST DLA NAS WAŻNE 1 1. Łagodny start dziecka w przedszkolu 2.Nowoczesne formy i metody pracy 3.Dbamy o bezpieczeństwo dzieci 4.Zapewniamy dzieciom wszechstronny rozwój 12.Posiadamy nowoczesną bazę przedszkolną MOTTO 5.Naszą

Bardziej szczegółowo

LISTOPAD 2014 WARSZTATY DLA UCZNIÓW KLAS I-VI

LISTOPAD 2014 WARSZTATY DLA UCZNIÓW KLAS I-VI LISTOPAD 2014 WARSZTATY DLA UCZNIÓW KLAS I-VI W dniach 05.11 06.11.2014 roku w klasach I-VI odbyły się warsztaty prowadzone przez przedstawicieli Studia Profilaktyki i Diagnozy z Krakowa. Uczestnicy zajęć

Bardziej szczegółowo

ZASADY REKRUTACJI DO SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2011/2012

ZASADY REKRUTACJI DO SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 ZASADY REKRUTACJI DO SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 PODSTAWY PRAWNE Decyzja Śląskiego Kuratora Oświaty Nr SE KZ 41010 /1 / 11 z dnia 20 stycznia 2011 r. w sprawie terminów składania

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW DO PUBLICZNEGO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO TOWARZYSTWA SALEZJAŃSKIEGO W ZABRZU

REGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW DO PUBLICZNEGO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO TOWARZYSTWA SALEZJAŃSKIEGO W ZABRZU REGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW DO PUBLICZNEGO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO TOWARZYSTWA SALEZJAŃSKIEGO W ZABRZU 1 Zgodnie z Ustawą o rekrutacji kandydatów do I klasy Liceum Ogólnokształcącego przyjmuje się przepisy

Bardziej szczegółowo

Gimnazjum Dwujęzyczne. Im. Św. Kingi. w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2. w Tarnowie

Gimnazjum Dwujęzyczne. Im. Św. Kingi. w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2. w Tarnowie Gimnazjum Dwujęzyczne Im. Św. Kingi w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2 w Tarnowie Gimnazjum Dwujęzyczne w ZSO nr 2 w Tarnowie to Szkoła o bogatej historii, mimo, że istnieje dopiero od roku 2001.

Bardziej szczegółowo

Hierarchia potrzeb Abrahama Maslowa, 1954r.

Hierarchia potrzeb Abrahama Maslowa, 1954r. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Słupcy 2012/2013 POTRZEBY SAMOREALIZACJI POTRZEBY SZACUNKU I UZNANIA POTRZEBY PRZYNALEŻNOŚCI I MIŁOŚCI POTRZEBY BEZPIECZEŃSTWA POTRZEBY FIZJOLOGICZNE Hierarchia potrzeb

Bardziej szczegółowo

CO W "ZUCHU" PISZCZY nr 8/2008 Strona 1

CO W ZUCHU PISZCZY nr 8/2008 Strona 1 Strona 1 NASZA REDAKCJA Redakcja: Marta Meller Ewa Pawłowska Klaudia Pawlak Grafik: Jakub Gniewosz, Ewa Pawłowska, Marta Meller Fotoreporter: Ewa Pawłowska i Marta Meller Opiekun graficzny: Teresa Gorzkowska.

Bardziej szczegółowo

Projekt Otwarte Przedszkola został zrealizowany w Zespole Placówek Oświatowych w Zatorach. Byliśmy jedną z nielicznych placówek w powiecie pułtuskim

Projekt Otwarte Przedszkola został zrealizowany w Zespole Placówek Oświatowych w Zatorach. Byliśmy jedną z nielicznych placówek w powiecie pułtuskim Projekt Otwarte Przedszkola został zrealizowany w Zespole Placówek Oświatowych w Zatorach. Byliśmy jedną z nielicznych placówek w powiecie pułtuskim uczestniczących w projekcie. Wzięło w nim udział 48

Bardziej szczegółowo

Dzień Otwarty Szkoły pod hasłem BĄDŹ ZDRÓW 20 lutego 2016r. (sobota) w godz NABÓR 2016

Dzień Otwarty Szkoły pod hasłem BĄDŹ ZDRÓW 20 lutego 2016r. (sobota) w godz NABÓR 2016 Dzień Otwarty Szkoły pod hasłem BĄDŹ ZDRÓW 20 lutego 2016r. (sobota) w godz. 9.30. - 12.00. NABÓR 2016 PROGRAM DNIA OTWARTEGO : 1. godz. 9.30. 10.15. zwiedzanie przez gości placówki, udział dzieci w zajęciach

Bardziej szczegółowo

WIZYTA PAR RTNERSKA PROGRAMU SOUNDS AROUND US

WIZYTA PAR RTNERSKA PROGRAMU SOUNDS AROUND US WIZYTA PAR RTNERSKA PROGRAMU SOUNDS AROUND US W dniach 20-24 lutego w naszej szkole miała miejsce wizyta w ramach projektu Sounds around us ( Dźwięki wokół nas ) programu Erasmus+. Przyjechali do nas goście

Bardziej szczegółowo

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner, uczeń Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Nowej Wsi Ełckiej, zajął trzecie miejsce w konkursie Mój Szkolny Kolega z Misji. Wczoraj, wspólnie

Bardziej szczegółowo

Serdecznie zapraszamy rodziców dzieci 6 cio letnich na zebranie, w trakcie którego zaprezentowana zostanie oferta szkół podstawowych.

Serdecznie zapraszamy rodziców dzieci 6 cio letnich na zebranie, w trakcie którego zaprezentowana zostanie oferta szkół podstawowych. Serdecznie zapraszamy rodziców dzieci 6 cio letnich na zebranie, w trakcie którego zaprezentowana zostanie szkół podstawowych. Odbędzie się ono 24 stycznia 2019r. o godzinie 17:00. (Prosimy o przybycie

Bardziej szczegółowo

Sześciolatki w Szkole Podstawowej nr 11 im. Żołnierzy Armii Krajowej w Nowym Targu

Sześciolatki w Szkole Podstawowej nr 11 im. Żołnierzy Armii Krajowej w Nowym Targu Sześciolatki w Szkole Podstawowej nr 11 im. Żołnierzy Armii Krajowej w Nowym Targu W sąsiedztwie szkoły zlokalizowano krytą pływalnię miejską i obiekty sportowe, w tym plac zabaw dla najmłodszych. Do szkoły

Bardziej szczegółowo

ZASADY REKRUTACJI DO SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2012/2013

ZASADY REKRUTACJI DO SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 ZASADY REKRUTACJI DO SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 PODSTAWY PRAWNE Decyzja Śląskiego Kuratora Oświaty Nr ST-KZ.110.1.1.2012.KS z dnia 4 stycznia 2012 r. w sprawie terminów składania

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie. z realizacji działań podjętych w ramach konkursu. ,,Odblaskowa Szkoła. Wrzesień- październik 2016 roku

Sprawozdanie. z realizacji działań podjętych w ramach konkursu. ,,Odblaskowa Szkoła. Wrzesień- październik 2016 roku Sprawozdanie z realizacji działań podjętych w ramach konkursu,,odblaskowa Szkoła Wrzesień- październik 2016 roku Koordynator : Iwona Milewska - Skoczeń Szkoła Podstawowa im. Jana Łachuta w Ostrężnicy przystąpiła

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA KONCEPCJI PRACY PRZEDSZKOLA

MODYFIKACJA KONCEPCJI PRACY PRZEDSZKOLA MODYFIKACJA KONCEPCJI PRACY PRZEDSZKOLA ZADANIA DO WYKONANIA W RAMACH MODYFIKACJI KONCEPCJI PRACY W ZAKRESIE BLIŻEJ RODZINY W PRZEDSZKOLU INTEGRACYJNYM NR 12 IM. J. CH. ANDERSENA W STALOWEJ WOLI Stalowa

Bardziej szczegółowo

POLSKIE. www.oskarysportowe.com www.oskarysportowe.com www.oskarysportowe.com

POLSKIE. www.oskarysportowe.com www.oskarysportowe.com www.oskarysportowe.com POLSKIE O KONKURSIE Ogólnopolski konkurs Polskie Oskary Sportowe skierowany jest do społeczności lokalnych zaangażowanych w aktywności sportowe, a jego celem jest wyłonienie i nagrodzenie najciekawszych

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 9 ZAPRASZA SERDECZNIE DO WSPÓLNEJ NAUKI I ZABAWY WSZYSTKIE DZIECI SZEŚCIO I SIEDMIOLETNIE

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 9 ZAPRASZA SERDECZNIE DO WSPÓLNEJ NAUKI I ZABAWY WSZYSTKIE DZIECI SZEŚCIO I SIEDMIOLETNIE Odkrycia małego dziecka są jak kamienie kosztowne najtrwalsze, najpewniejsze, najświetniejsze ze zdobyczy K. Przerwa - Tetmajer SZKOŁA PODSTAWOWA NR 9 ZAPRASZA SERDECZNIE DO WSPÓLNEJ NAUKI I ZABAWY WSZYSTKIE

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY GMINNEGO PRZEDSZKOLA W WĄSEWIE MISJA:

KONCEPCJA PRACY GMINNEGO PRZEDSZKOLA W WĄSEWIE MISJA: KONCEPCJA PRACY GMINNEGO PRZEDSZKOLA W WĄSEWIE Dzieci są wiosną rodziny I społeczeństwa nadzieją, która ciągle kwitnie przyszłością, która bez przerwy się otwiera. MISJA: J.P. II Każde dziecko jest dla

Bardziej szczegółowo

Regulamin uczestnictwa w projekcie. SZKOLNE EKOPOMYSŁY edukacja ekologiczna

Regulamin uczestnictwa w projekcie. SZKOLNE EKOPOMYSŁY edukacja ekologiczna Regulamin uczestnictwa w projekcie SZKOLNE EKOPOMYSŁY edukacja ekologiczna 1 Informacje ogólne 1. Niniejszy regulamin określa warunki uczestnictwa w projekcie SZKOLNE EKOPOMYSŁY - edukacja ekologiczna

Bardziej szczegółowo

Czym jest Akcja Specjalna?

Czym jest Akcja Specjalna? Czym jest Akcja Specjalna? Akcja Specjalna to najważniejszy projekt Stowarzyszenie Instytut Działań Społecznych. Jesteśmy grupą osób, które od kilkunastu lat działają jako wolontariusze, pracujący głównie

Bardziej szczegółowo

Harmonogram Pracy Przedszkola nr 14 im J. Korczaka w Rybniku na rok szkolny 2018/2019 w ramach realizacji programu promującego zdrowie Na zdrowie

Harmonogram Pracy Przedszkola nr 14 im J. Korczaka w Rybniku na rok szkolny 2018/2019 w ramach realizacji programu promującego zdrowie Na zdrowie Harmonogram Pracy Przedszkola nr 14 im J. Korczaka w Rybniku na rok szkolny 2018/2019 w ramach realizacji programu promującego zdrowie Na zdrowie moje i twoje Moduł 4 AKTYWNOŚĆ RUCHOWA Treści Metody Efekty

Bardziej szczegółowo

Gazetka Szkolna. ZSOiT. Studniówka. Mamy nowe certyfikaty W T Y M N U M E R Z E. Studniówka 1

Gazetka Szkolna. ZSOiT. Studniówka. Mamy nowe certyfikaty W T Y M N U M E R Z E. Studniówka 1 Gazetka Szkolna Tel.: (85) 653 00 73; Faks: 85 653 32 15 e-mail: zsoitbialystok@wp.pl; www.zsoit.bialystok.pl W T Y M N U M E R Z E Studniówka 1 Mamy nowe 1-2 certyfikaty Wiosenne 2 kolędowanie Poezja

Bardziej szczegółowo

Sąsiedzkie festyny szkolne przykłady realizacji festynów przez szkoły uczestniczące w projekcie Warszawa Lokalnie w 2017 roku

Sąsiedzkie festyny szkolne przykłady realizacji festynów przez szkoły uczestniczące w projekcie Warszawa Lokalnie w 2017 roku Sąsiedzkie festyny szkolne przykłady realizacji festynów przez szkoły uczestniczące w projekcie Warszawa Lokalnie w 2017 roku Jak sprawić, by szkolny festyn stał się świętem całego sąsiedztwa? Kluczem

Bardziej szczegółowo

Kolejny Dzień Otwarty w łęgowskim pałacu połączony z II Zlotem Miłośników Zabytkowej Motoryzacji

Kolejny Dzień Otwarty w łęgowskim pałacu połączony z II Zlotem Miłośników Zabytkowej Motoryzacji Kolejny Dzień Otwarty w łęgowskim pałacu połączony z II Zlotem Miłośników Zabytkowej Motoryzacji W łęgowskim pałacu znowu mocno powiało historią. Stało się to za sprawą kolejnego Dnia Otwartego szkoły

Bardziej szczegółowo

VULCAN kompetencji w Gminie Blachownia

VULCAN kompetencji w Gminie Blachownia Gmina Blachownia Plan rozwoju oświaty Gminy Blachownia i plan wspomagania szkół, których organem prowadzącym jest Gmina Blachownia w zakresie kształtowania kompetencji kluczowych VULCAN kompetencji w Gminie

Bardziej szczegółowo

ZDROWA ŻYWNOŚĆ ZDROWE ŻYCIE

ZDROWA ŻYWNOŚĆ ZDROWE ŻYCIE ZDROWA ŻYWNOŚĆ ZDROWE ŻYCIE Zdrowa żywność zdrowe życie pod takim hasłem realizowaliśmy w Publicznym Gimnazjum nr 2 w Grodzicznie Program Ekozespołów w mojej szkole. Przystępując w listopadzie 2005 r.

Bardziej szczegółowo

Wyniki Ankiety przeprowadzonej wśród rodziców 6-letnich przedszkolaków. Gabriela Albertin Inspektor ds. oświaty

Wyniki Ankiety przeprowadzonej wśród rodziców 6-letnich przedszkolaków. Gabriela Albertin Inspektor ds. oświaty Wyniki Ankiety przeprowadzonej wśród rodziców 6-letnich przedszkolaków Gabriela Albertin Inspektor ds. oświaty Informacja o ankietowanych Przedszkole Liczba ankietowanych im. J. Brzechwy 15 Pod Tęczą 16

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa Nr 10

Szkoła Podstawowa Nr 10 Szkoła Podstawowa Nr 10 im. Marii Skłodowskiej-Curie w Jeleniej Górze Nasza szkoła zlokalizowana jest na terenie 1,7 ha, w budynku o powierzchni 5000m 2. W roku szk. 2015/2016 w 26 oddziałach SP 10 naukę

Bardziej szczegółowo

GALERIA LABIRYNT PRZEWODNIK // PRZED WIZYTĄ

GALERIA LABIRYNT PRZEWODNIK // PRZED WIZYTĄ GALERIA LABIRYNT PRZEWODNIK // PRZED WIZYTĄ OPIS INSTYTUCJI Galeria Labirynt to miejska instytucja kultury i jedna z najstarszych galerii sztuki w Lublinie. Powstała w 1956 roku jako Biuro Wystaw Artystycznych.

Bardziej szczegółowo

Projekt edukacji żywieniowej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. MAŁY DIETETYK. Stowarzyszenie DIETANOVA

Projekt edukacji żywieniowej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. MAŁY DIETETYK. Stowarzyszenie DIETANOVA Projekt edukacji żywieniowej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. MAŁY DIETETYK Stowarzyszenie DIETANOVA Mały Dietetyk Mały Dietetyk - edukacja żywieniowa dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Bardziej szczegółowo

Styczeń. 1. Tajemnice kalendarza

Styczeń. 1. Tajemnice kalendarza Styczeń 1. Tajemnice kalendarza 2. Gość specjalny- pielęgniarka./ Higiena i zdrowe odżywianie. * W związku z prowadzoną w świetlicy innowacją pedagogiczną Gość specjalny- poznajemy zawody gościliśmy pielęgniarkę

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN. Burmistrz Miasta Limanowa

REGULAMIN. Burmistrz Miasta Limanowa REGULAMIN ORGANIZATOR PATRONAT HONOROWY Burmistrz Miasta Limanowa ORGANIZATOR: Limanowski Dom Kultury, ul. Reymonta 3, 34-600 Limanowa, tel. 18/337 16 03 www.ldk.limanowa.pl, www.fb.com/limanowskidomkultury

Bardziej szczegółowo

WIEŚCI SZKOLNE Z ŻYCIA SZKOŁY. Cyprian Kamil Norwid

WIEŚCI SZKOLNE Z ŻYCIA SZKOŁY. Cyprian Kamil Norwid MIESIĘCZNIK SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. C.K. NORWIDA W DĄBRÓWCE WIEŚCI Cyprian Kamil Norwid Cyprian Kamil Norwid N U M E R V I SZKOLNE M A R Z E C 2 0 1 4 Z ŻYCIA SZKOŁY W TYM NUMERZE: Z życia szkoły 1 Zuch

Bardziej szczegółowo

Uroczystość wręczenia dyplomów stypendystom Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Edukacji Narodowej w dniu 28 listopada 2012 r.

Uroczystość wręczenia dyplomów stypendystom Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Edukacji Narodowej w dniu 28 listopada 2012 r. Uroczystość wręczenia dyplomów stypendystom Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Edukacji Narodowej w dniu 28 listopada 2012 r. Dzisiejsza uroczystość jest świętem waszych niezwykłych umiejętności i talentu,

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z KURSU METODYCZNO- JĘZYKOWEGO W WIELKIEJ BRYTANII

SPRAWOZDANIE Z KURSU METODYCZNO- JĘZYKOWEGO W WIELKIEJ BRYTANII SPRAWOZDANIE Z KURSU METODYCZNO- JĘZYKOWEGO W WIELKIEJ BRYTANII W dniach 24 lipca- 6 sierpnia 2011r. uczestniczyłam w kursie metodycznojęzykowym pt. Teachers of English Course w ramach programu Comenius-

Bardziej szczegółowo

Realizacja projektu - "Akademia Młodego Lidera społeczności lokalnej Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

Realizacja projektu - Akademia Młodego Lidera społeczności lokalnej Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich Realizacja projektu - "Akademia Młodego Lidera społeczności lokalnej Nasza szkoła - Gimnazjum im. Jana Pawła II w Mętowie zdecydowała się wziąć udział w projekcie "Akademia Młodego Lidera społeczności

Bardziej szczegółowo

KONCERT LAUREATÓW XII LUBELSKIEGO FESTIWALU HERBERTOWSKIEGO 2012 II edycja ogólnopolska

KONCERT LAUREATÓW XII LUBELSKIEGO FESTIWALU HERBERTOWSKIEGO 2012 II edycja ogólnopolska KONCERT LAUREATÓW XII LUBELSKIEGO FESTIWALU HERBERTOWSKIEGO 2012 II edycja ogólnopolska 30 marca 2012 r. odbył się Koncert Laureatów XII Lubelskiego Festiwalu Herbertowskiego 2012 organizowany przez XIV

Bardziej szczegółowo

Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym

Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Prezentacja Stowarzyszenia Hospicjum im. Piotra Króla Stowarzyszenie powstało w czerwcu 2012 roku, kilka miesięcy od dnia pożegnania śp. Piotra Króla, którego

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM działań w roku szkolnym 2014/2015

HARMONOGRAM działań w roku szkolnym 2014/2015 HARMONOGRAM działań w roku szkolnym 2014/2015 MODUŁ II: AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA POPRZEZ SPORT I REKREACJĘ TREŚCI FORMY REALIZACJI PRZEWIDYWANE EFEKTY OSOBY ODPOWIEDZIALNE 1. Znajomość i przestrzeganie regulaminów

Bardziej szczegółowo

NOWOCZESNA BAZA DYDAKTYCZNA

NOWOCZESNA BAZA DYDAKTYCZNA NOWOCZESNA BAZA DYDAKTYCZNA Dzieci mają do dyspozycji kąciki do zabawy i odpowiednio dostosowane meble. Sala lekcyjna podzielona jest na część edukacyjną i rekreacyjną. Nauka odbywa się głownie przez zabawę.

Bardziej szczegółowo

Scenariusz zajęć edukacyjnych dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica?

Scenariusz zajęć edukacyjnych dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica? Scenariusz zajęć edukacyjnych dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica? Autor: Krzysztof Romaniuk 1. Temat: Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza

Bardziej szczegółowo

WITAMY W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 357 ZAPRASZAMY DO WSPÓLNEGO SPACERU PO SŁONECZNEJ SZKOLE

WITAMY W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 357 ZAPRASZAMY DO WSPÓLNEGO SPACERU PO SŁONECZNEJ SZKOLE WITAMY W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 357 ZAPRASZAMY DO WSPÓLNEGO SPACERU PO SŁONECZNEJ SZKOLE Szkoła Podstawowa nr 357 jest placówką publiczną; organem prowadzącym jest Miasto Stołeczne Warszawa Dzielnica Bemowo;

Bardziej szczegółowo

Co wiemy o Wielkiej Brytanii?

Co wiemy o Wielkiej Brytanii? Co wiemy o Wielkiej Brytanii? Konkurs międzyszkolny 3 marca, godzina 10:00. Podbiegam do drzwi biblioteki, chwytam za klamkę, wchodzę. Mimo że wszyscy zajęli już swoje miejsca, nadal panuje dookoła chaos.

Bardziej szczegółowo

Sześciolatek w szkole

Sześciolatek w szkole Sześciolatek w szkole I. NA LEKCJACH II. PO LEKCJACH III. MAMO, TATO JEŚLI WCIĄŻ BĘDZIECIE MIELI WĄTPLIWOŚCI IV. MAMO, TATO Wasze DZIECKO MA PRAWO do V. GDZIE SZUKAĆ POMOCY INFOLINIA MEN I. NA LEKCJACH

Bardziej szczegółowo

Burmistrz Miasta Limanowa REGULAMIN

Burmistrz Miasta Limanowa REGULAMIN Burmistrz Miasta Limanowa REGULAMIN DZIECIĘCA TRIADA ARTYSTYCZNA Limanowa 2017 ORGANIZATOR: Limanowski Dom Kultury, ul. Bronisława Czecha 4, 34-600 Limanowa, tel. 18/337 16 03 www.ldk.limanowa.pl, www.fb.com/limanowskidomkultury

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA I ODDZIAŁU PRZEDSZKOLNEGO W BUKOWIE

KONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA I ODDZIAŁU PRZEDSZKOLNEGO W BUKOWIE KONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA I ODDZIAŁU PRZEDSZKOLNEGO W BUKOWIE Każde dziecko jest dla nas ważne Przygotowujemy dzieci do nauki w szkole Jesteśmy otwarci na potrzeby społecznościlokalne j

Bardziej szczegółowo

Oddziały przedszkolne Pod skrzydłami Orlińskiego

Oddziały przedszkolne Pod skrzydłami Orlińskiego Oddziały przedszkolne Pod skrzydłami Orlińskiego Kilka informacji statystycznych o oddziałach przedszkolnych w SP nr 118. 2005/06 r. - jeden oddział przedszkolny, 2006/07 r. - dwa oddziały przedszkolne,

Bardziej szczegółowo

PRZEDSZKOLE w Trąbkach Wielkich SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZA 2015 ROK

PRZEDSZKOLE w Trąbkach Wielkich SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZA 2015 ROK PRZEDSZKOLE w Trąbkach Wielkich SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZA 2015 ROK CHARAKTERYSTYKA PLACÓWKI 1. Liczba miejsc 98. 2. Czas pracy od poniedziałku do piątku, od 6.30 do 17.00. 3. Liczba pracowników pedagogicznych

Bardziej szczegółowo

Maria Lorek główną autorką darmowego podręcznika dla pierwszoklasistów

Maria Lorek główną autorką darmowego podręcznika dla pierwszoklasistów Warszawa, 18 marca 2014 r. Maria Lorek główną autorką darmowego podręcznika dla pierwszoklasistów Maria Lorek (ur. 1959 r.), twórca kilkudziesięciu publikacji i podręczników dla dzieci i nauczycieli jest

Bardziej szczegółowo

Oferta edukacyjna Szkoły Podstawowej nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi w Wodzisławiu Śląskim

Oferta edukacyjna Szkoły Podstawowej nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi w Wodzisławiu Śląskim Oferta edukacyjna Szkoły Podstawowej nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi w Wodzisławiu Śląskim Jeśli dziecko dostało mniej od losu, powinno dostać więcej od ludzi ul. 26 Marca 66 44-300 Wodzisław Śląski tel.

Bardziej szczegółowo

jest udział w obu projektach ponad 1000 dzieci klas IV- VI szkół podstawowych.

jest udział w obu projektach ponad 1000 dzieci klas IV- VI szkół podstawowych. BASKETMANIA To nazwa miejskiego programu sportowo-szkoleniowego, który został opracowany w celu rozwoju koszykówki we Wrocławiu. Program skierowany jest do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych a w

Bardziej szczegółowo

W roku szkolnym 2014/2015 pierwszy dzwonek zabrzmiał... 1 września. Jak zawsze rozpoczęcie roku szkolnego obchodziliśmy bardzo uroczyście w naszej

W roku szkolnym 2014/2015 pierwszy dzwonek zabrzmiał... 1 września. Jak zawsze rozpoczęcie roku szkolnego obchodziliśmy bardzo uroczyście w naszej W roku szkolnym 2014/2015 pierwszy dzwonek zabrzmiał... 1 września. Jak zawsze rozpoczęcie roku szkolnego obchodziliśmy bardzo uroczyście w naszej szkole. Zaczęliśmy od mszy świętej o godzinie 8.00. Następnie

Bardziej szczegółowo

PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 4 NA ROK SZKOLNY 2015/2016

PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 4 NA ROK SZKOLNY 2015/2016 PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 4 NA ROK SZKOLNY 2015/2016,,Nie pytaj, co środowisko może zrobić dla Ciebie, Ale co Ty możesz zrobić dla środowiska. Współpraca ze środowiskiem

Bardziej szczegółowo

Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i 2012 w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom

Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i 2012 w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom Lp. Rodzaj imprezy Tytuł Termin Adresaci Frekwencja Uwagi 1. Konferencja 1.

Bardziej szczegółowo

Zasady przyznawania punktów za oceny uzyskane w gimnazjum i szczególne osiągnięcia uczniów. Zagadnienie Punktacja szczegółowa Punktacja maksymalna

Zasady przyznawania punktów za oceny uzyskane w gimnazjum i szczególne osiągnięcia uczniów. Zagadnienie Punktacja szczegółowa Punktacja maksymalna Zasady rekrutacji uczniów do klasy pierwszej Technikum Nr 1 w Myszkowie na podstawie Decyzji Śląskiego Kuratora Oświaty Nr ST-KZ.110.1.1.2012.KS z dnia 4 stycznia 2012 r. oraz Statutu Technikum Nr 1 w

Bardziej szczegółowo

Te słowa towarzyszą młodym ludziom uczniom Zespołu Szkół nr 7 w Tychach, którzy od września ubiegłego roku tworzą...

Te słowa towarzyszą młodym ludziom uczniom Zespołu Szkół nr 7 w Tychach, którzy od września ubiegłego roku tworzą... Niech nasza droga będzie wspólna. Niech nasza modlitwa będzie pokorna. Niech nasza miłość będzie potężna. Niech nasza nadzieja będzie większa od wszystkiego, co się tej nadziei może sprzeciwiać. Jan Paweł

Bardziej szczegółowo

Koncertowo ratują Sławka Łubę

Koncertowo ratują Sławka Łubę Koncertowo ratują Sławka Łubę Była pełna emocji licytacja, mnóstwo pozytywnej energii i dobra muzyka. W niedzielę, 3 lutego, w klubie Pokład odbył się charytatywny koncert dla Sławomira Łuby. Pojawili

Bardziej szczegółowo

USZATKOWE WIEŚCI. PRZEDSZKOLE NR 272 im. MISIA Uszatka. w Warszawie

USZATKOWE WIEŚCI. PRZEDSZKOLE NR 272 im. MISIA Uszatka. w Warszawie USZATKOWE WIEŚCI PRZEDSZKOLE NR 272 im. MISIA Uszatka w Warszawie Marzec 2019 WITAM MOJE KOCHANE PRZEDSZKOLAKI Pierwszego marca będziemy wspólnie obchodzić rocznicę nadania imienia Miś Uszatek naszemu

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM EDUKACJI KULTURALNEJ NA ROK SZKOLNY 2015/2016

SZKOLNY PROGRAM EDUKACJI KULTURALNEJ NA ROK SZKOLNY 2015/2016 Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi Nr 126 im. Bohaterów Westerplatte w Warszawie SZKOLNY PROGRAM EDUKACJI KULTURALNEJ NA ROK SZKOLNY 2015/2016 WSTĘP 1. Szkolny Program Edukacji Kulturalnej (SzPEK) został

Bardziej szczegółowo

III PRZEGLĄD POEZJI JANA PAWŁA II

III PRZEGLĄD POEZJI JANA PAWŁA II III PRZEGLĄD POEZJI JANA PAWŁA II Miejcie odwagę żyć dla Miłości! Organizator: Zespół Szkół nr 4 im. Ziemi Dobrzyńskiej w Nadrożu 1 HONOROWY PATRONAT NAD III PRZEGLĄDEM POEZJI JANA PAWŁA II PEŁNI: - Dyrektor

Bardziej szczegółowo

Doświadczenia Młodzieżowej Rady Miasta Bydgoszcz

Doświadczenia Młodzieżowej Rady Miasta Bydgoszcz Doświadczenia Młodzieżowej Rady Miasta Bydgoszcz Młodzieżowa Rada Miasta Bydgoszcz Młodzieżowa Rada Miasta Bydgoszczy (MRMB) powstała w 2007 roku na mocy uchwały Nr XI/128/07 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia

Bardziej szczegółowo

Kultura dla Seniorów

Kultura dla Seniorów Konwencja Międzypokoleniowe Dni Aktywności Kultura dla Seniorów Panel z udziałem dr Moniki Smoleń Podsekretarz Stanu w MKiDN 26 września 2012 r. Przesłanie Podsekretarz Stanu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa

Bardziej szczegółowo

Rajd, wycieczka, koncert... Lekcja historii w naszej szkole.

Rajd, wycieczka, koncert... Lekcja historii w naszej szkole. ORGANIZATOR PROJEKTU Zespół Szkół nr 2 im. Jana Pawła II w Działdowie ul. Polna 11 13-200, Działdowo Numer 4 11/18 PARTNER ŚWIĘTUJEMY STO LAT NIEPODLEGŁEJ POLSKI! SP nr 4 i Redakcja Uczniowie składają

Bardziej szczegółowo