WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) klasa II 1. Dynamika Ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra dokonuje pomiaru siły za pomocą siłomierza posługuje się symbolem siły i jej jednostką w układzie SI odróżnia statyczne i dynamiczne skutki oddziaływań, podaje przykłady skutków oddziaływań w życiu codziennym bada doświadczalnie dynamiczne skutki oddziaływań ciał posługuje się pojęciami: tarcia, oporu powietrza przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki: mili-, centy-, kilo-, mega-); przelicza jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina) rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstawie danych z tabeli; wskazuje wielkość maksymalną i minimalną rozróżnia siły akcji i siły reakcji wyjaśnia pojęcie siły wypadkowej, podaje przykłady wyznacza doświadczalnie wypadkową dwóch sił działających wzdłuż tej samej prostej podaje cechy wypadkowej sił działających wzdłuż tej samej prostej posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej zapisuje wynik pomiaru jako przybliżony (z dokładnością do 2 3 cyfr znaczących) wnioskuje na podstawie obserwacji, że zmiana prędkości ciała może nastąpić wskutek jego oddziaływania z innymi ciałami opisuje przebieg i wynik doświadczenia (badanie dynamicznych skutków oddziaływań, badanie, od czego zależy tarcie, badanie zależności wartości przyspieszenia ruchu ciała pod działaniem niezrównoważonej siły od wartości działającej siły i masy ciała, badanie swobodnego spadania ciał, badanie sił akcji i reakcji), wyciąga wnioski, wyjaśnia rolę użytych przyrządów i wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny opisuje wpływ oporów ruchu na poruszające się ciała wymienia sposoby zmniejszania lub szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku pomiaru siły przedstawia graficznie wypadkową sił działających wzdłuż tej samej prostej przewiduje i nazywa skutki opisanych oddziaływań planuje i przeprowadza doświadczenia związane z badaniem, od czego zależy tarcie, i obrazujące sposoby zmniejszania lub zwiększania tarcia rozróżnia tarcie statyczne i kinetyczne, wskazuje odpowiednie przykłady rysuje siły działające na klocek wprawiany w ruch (lub poruszający się) wykazuje doświadczalnie istnienie bezwładności ciała, opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego doświadczenia, wyciąga wniosek i wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny przeprowadza doświadczenia związane z badaniem zależności wartości przyspieszenia ruchu ciała pod działaniem niezrównoważonej siły od wartości działającej siły i masy ciała (m.in. wybiera właściwe narzędzia pomiaru; mierzy: czas, długość i siłę grawitacji, zapisuje wyniki pomiarów w formie tabeli, analizuje wyniki, wyciąga wnioski) oraz związane z badaniem swobodnego spadania ciał R treści nadprogramowe wyznacza kierunek i zwrot wypadkowej sił działających wzdłuż różnych prostych przewiduje i wyjaśnia skutki oddziaływań na przykładach innych niż poznane na lekcji wyjaśnia na przykładach, kiedy tarcie i inne opory ruchu są pożyteczne, a kiedy niepożądane przedstawia i analizuje siły działające na opadającego spadochroniarza planuje doświadczenia związane z badaniem zależności wartości przyspieszenia ruchu ciała pod działaniem niezrównoważonej siły od wartości działającej siły i masy ciała (m.in. formułuje pytania badawcze i przewiduje wyniki doświadczenia, wskazuje czynniki istotne i nieistotne, szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku pomiaru czasu i siły) oraz związane z badaniem swobodnego spadania ciał R wykorzystuje wiedzę naukową do przedstawienia i uzasadnienia różnic ciężaru ciała w różnych punktach kuli ziemskiej rozwiązuje złożone zadania obliczeniowe, stosując do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą oraz wzór na przyspieszenie i odczytuje dane z wykresu

2 Ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra zwiększania tarcia formułuje I zasadę dynamiki Newtona opisuje zachowanie się ciał na podstawie I zasady dynamiki Newtona posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego oraz pojęciami siły ciężkości i przyspieszenia ziemskiego rozpoznaje zależność proporcjonalną na podstawie wyników pomiarów zapisanych w tabeli, posługuje się proporcjonalnością prostą formułuje treść II zasady dynamiki Newtona; definiuje jednostki siły w układzie SI (1 N) rozwiązuje proste zadania obliczeniowe, stosując do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą; rozróżnia wielkości dane i szukane podaje przykłady sił akcji i sił reakcji formułuje treść III zasady dynamiki Newtona wskazuje przyczyny niepewności pomiarowych, posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej opisuje zachowanie się ciał na podstawie II zasady dynamiki Newtona rozwiązuje umiarkowanie trudne zadania obliczeniowe, stosując do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą oraz posługując się pojęciem przyspieszenia planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące istnienie sił akcji i reakcji; zapisuje wyniki pomiarów, analizuje je i wyciąga wniosek opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się III zasadą dynamiki Newtona opisuje zjawisko odrzutu i jego zastosowanie w technice R posługuje się pojęciem pędu i jego jednostką w układzie SI R formułuje treść zasady zachowania pędu R stosuje zasadę zachowania pędu w prostych przykładach prędkości od czasu demonstruje zjawisko odrzutu poszukuje, selekcjonuje i wykorzystuje wiedzę naukową do przedstawienia przykładów wykorzystania zasady odrzutu w przyrodzie i w technice R rozwiązuje zadania obliczeniowe z zastosowaniem zasady zachowania pędu

3 2. Praca, moc, energia Ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra posługuje się pojęciem energii, podaje przykłady różnych jej form odróżnia pracę w sensie fizycznym od pracy w języku potocznym, wskazuje w otoczeniu przykłady wykonania pracy mechanicznej rozróżnia pojęcia: praca i moc porównuje moc różnych urządzeń posługuje się pojęciem energii mechanicznej, wyjaśnia na przykładach, kiedy ciało ma energię mechaniczną posługuje się pojęciem energii potencjalnej grawitacji (ciężkości) posługuje się pojęciem energii kinetycznej, wskazuje przykłady ciał mających energię kinetyczną, odróżnia energię kinetyczną od innych form energii podaje przykłady przemian energii (przekształcania i przekazywania) wymienia rodzaje maszyn prostych, wskazuje odpowiednie przykłady bada doświadczalnie, kiedy blok nieruchomy jest w równowadze opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego (prostego) doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów i wykonuje schematyczny rysunek obrazujący prosty układ doświadczalny posługuje się pojęciami pracy i mocy oraz ich jednostkami w układzie SI interpretuje moc urządzenia o wartości 1 W R rozpoznaje zależność proporcjonalną (rosnącą) na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu, wskazuje wielkość maksymalną i minimalną, posługuje się proporcjonalnością prostą R zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia jako przybliżony (z dokładnością do 2 3 cyfr znaczących), posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej rozwiązuje proste zadania obliczeniowe dotyczące pracy mechanicznej i mocy, rozróżnia wielkości dane i szukane, przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki: mili-, centy-, kilo-, mega-), szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku i na tej podstawie ocenia wynik obliczeń planuje i wykonuje doświadczenia związane z badaniem, od czego zależy energia potencjalna ciężkości, przewiduje wyniki i teoretycznie je uzasadnia, wyciąga wnioski z doświadczeń stosuje zależność między energią potencjalną ciężkości, masą i wysokością, na której ciało się znajduje, do porównywania energii potencjalnej ciał wykorzystuje związek między przyrostem energii i pracą i zależnością opisującą energię potencjalną ciężkości oraz związek między przyrostem energii kinetycznej i pracą do rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych wyjaśnia na przykładach, kiedy mimo działania na ciało siły praca jest równa zeru R opisuje przebieg i wynik doświadczenia (wyznaczenie pracy), wyjaśnia rolę użytych przyrządów i wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny R sporządza wykres na podstawie wyników pomiarów zapisanych w tabeli (oznaczenie wielkości i skali na osiach), odczytuje dane z wykresu posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych, z Internetu), dotyczących mocy różnych urządzeń oraz życia i dorobku Jamesa Prescotta Joule'a opisuje związek pracy wykonanej podczas podnoszenia ciała na określoną wysokość (zmiany wysokości) ze zmianą energii potencjalnej ciała stosuje zależność między energią kinetyczną ciała, jego masą i prędkością do porównania energii kinetycznej ciał opisuje związek pracy wykonanej podczas zmiany prędkości ciała ze zmianą energii kinetycznej ciała formułuje zasadę zachowania energii mechanicznej, posługując się pojęciem układu izolowanego wykorzystuje zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych, rozróżnia wielkości dane i szukane, przelicza wielokrotności i podwielokrotności, szacuje rząd wielkości spodziewanego R treści nadprogramowe R planuje doświadczenie związane z badaniem zależności wartości siły powodującej przemieszczenie obciążnika na sprężynie od wartości jego przemieszczenia, szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku pomiaru siły grawitacji działającej na obciążnik, wybiera właściwe narzędzia pomiaru; mierzy: długość i siłę grawitacji R rozwiązuje złożone zadania obliczeniowe dotyczące pracy i mocy, wykorzystując geometryczną interpretację pracy posługuje się pojęciem energii potencjalnej sprężystości wykorzystuje związek między przyrostem energii i pracą oraz zależność opisującą energię potencjalną ciężkości i zależność opisującą energię kinetyczną do rozwiązywania zadań złożonych i nietypowych, szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku i ocenia na tej podstawie wartości obliczanych wielkości fizycznych, zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2 3 cyfr znaczących) posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych, z Internetu), dotyczących praktycznego wykorzystania wzajemnej zamiany energii potencjalnej i kinetycznej wykorzystuje zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania złożonych zadań, np. dotyczących przemian energii ciała rzuconego pionowo

4 Ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra bada doświadczalnie, od czego zależy energia kinetyczna ciała, przewiduje wyniki i teoretycznie je uzasadnia, wykonuje pomiary, wyciąga wnioski, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny opisuje na przykładach przemiany energii, stosując zasadę zachowania energii posługuje się pojęciem energii mechanicznej jako sumy energii kinetycznej i potencjalnej stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do opisu jej przemian, np. analizując przemiany energii podczas swobodnego spadania ciała bada doświadczalnie, kiedy dźwignia dwustronna jest w równowadze: wykonuje pomiary, wyciąga wniosek, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny formułuje warunek równowagi dźwigni dwustronnej wyjaśnia zasadę działania dźwigni dwustronnej, wykonując odpowiedni schematyczny rysunek wyznacza masę ciała za pomocą dźwigni dwustronnej, innego ciała o znanej masie i linijki: mierzy długość, zapisuje wyniki pomiarów stosuje warunek równowagi dźwigni dwustronnej do bloku nieruchomego i kołowrotu wykorzystuje warunek równowagi dźwigni dwustronnej do rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych wyniku, zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2 3 cyfr znaczących) planuje doświadczenie związane z wyznaczeniem masy ciała za pomocą dźwigni dwustronnej: wybiera właściwe narzędzia pomiaru, przewiduje wyniki i teoretycznie je uzasadnia, szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku pomiaru masy danego ciała wyjaśnia zasadę działania bloku nieruchomego i kołowrotu, wykonuje odpowiedni schematyczny rysunek wykorzystuje warunek równowagi dźwigni dwustronnej do rozwiązywania zadań złożonych i nietypowych wskazuje maszyny proste w różnych urządzeniach, posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych, z Internetu), dotyczących praktycznego wykorzystania dźwigni dwustronnych jako elementów konstrukcyjnych różnych narzędzi i jako części maszyn R wyjaśnia i demonstruje zasadę działania dźwigni jednostronnej, bloku ruchomego i równi pochyłej, formułuje warunki równowagi i wskazuje przykłady wykorzystania R projektuje i wykonuje model maszyny prostej R posługuje się pojęciem sprawności urządzeń (maszyn), rozwiązuje zadania z zastosowaniem wzoru na sprawność

5 3. Termodynamika Ocena dopuszczająca dostateczna dobra Bardzo dobra wykorzystuje pojęcie energii i wymienia różne formy energii wskazuje w otoczeniu przykłady zmiany energii wewnętrznej spowodowane wykonaniem pracy rozróżnia pojęcia: ciepło i temperatura planuje pomiar temperatury, wybiera właściwy termometr, mierzy temperaturę wskazuje w otoczeniu przykłady zmiany energii wewnętrznej spowodowanej przekazaniem (wymianą) ciepła, podaje warunek przepływu ciepła rozróżnia przewodniki ciepła i izolatory, wskazuje przykłady ich wykorzystania w życiu codziennym R odczytuje dane z tabeli porównuje przyrosty długości ciał stałych wykonanych z różnych substancji i przyrosty objętości różnych cieczy przy jednakowym wzroście temperatury R wymienia termometr cieczowy jako przykład praktycznego zastosowania zjawiska rozszerzalności cieplnej cieczy opisuje przebieg i wynik doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, posługuje się proporcjonalnością prostą posługuje się tabelami wielkości fizycznych w celu odszukania ciepła właściwego, porównuje wartości ciepła właściwego różnych substancji rozróżnia zjawiska: topnienia, krzepnięcia, parowania, skraplania, wrzenia, sublimacji, resublimacji, wskazuje przykłady tych zjawisk w otoczeniu wyznacza temperaturę topnienia i wrzenia wybranej substancji; mierzy czas, masę posługuje się pojęciami pracy, ciepła i energii wewnętrznej, podaje ich jednostki w układzie SI opisuje wyniki obserwacji i doświadczeń związanych ze zmianą energii wewnętrznej spowodowaną wykonaniem pracy lub przekazaniem ciepła, wyciąga wnioski analizuje jakościowo zmiany energii wewnętrznej spowodowane wykonaniem pracy i przepływem ciepła wyjaśnia, czym różnią się ciepło i temperatura wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej formułuje I zasadę termodynamiki wymienia sposoby przekazywania energii wewnętrznej, podaje przykłady R planuje i przeprowadza doświadczenia związane z badaniem zjawiska rozszerzalności cieplnej ciał stałych, cieczy i gazów, opisuje wyniki obserwacji i wyciąga wnioski R na podstawie obserwacji i wyników doświadczeń opisuje zmiany objętości ciał stałych, cieczy i gazów pod wpływem ogrzewania R rozróżnia rozszerzalność liniową ciał stałych i rozszerzalność objętościową R wyjaśnia na przykładach, w jakim celu stosuje się przerwy dylatacyjne R rozróżnia rodzaje termometrów, wskazuje przykłady ich zastosowania przeprowadza doświadczenie związane z badaniem zależności ilości ciepła potrzebnego do ogrzania wody od wskazuje inne niż poznane na lekcji przykłady z życia codziennego, w których wykonywaniu pracy towarzyszy efekt cieplny planuje i przeprowadza doświadczenie związane z badaniem zmiany energii wewnętrznej spowodowanej wykonaniem pracy lub przepływem ciepła, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia wyjaśnia związek między energią kinetyczną cząsteczek a temperaturą odróżnia skale temperatur: Celsjusza i Kelvina, posługuje się nimi wykorzystuje związki ΔE w = W i ΔE w = Q oraz I zasadę termodynamiki do rozwiązywania prostych zadań związanych ze zmianą energii wewnętrznej opisuje ruch cieczy i gazów w zjawisku konwekcji R wyjaśnia, dlaczego ciała zwiększają objętość ze wzrostem temperatury R opisuje znaczenie zjawiska rozszerzalności cieplnej ciał w przyrodzie i technice R przedstawia budowę i zasadę działania różnych rodzajów termometrów planuje doświadczenie związane z badaniem zależności ilości ciepła potrzebnego do ogrzania ciała od przyrostu temperatury i masy ogrzewanego ciała oraz z wyznaczeniem ciepła właściwego wody za pomocą czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy (przy założeniu braku strat), wybiera właściwe narzędzia pomiaru, R treści nadprogramowe R przedstawia zasadę działania silnika wysokoprężnego, demonstruje to na modelu tego silnika, opisuje działanie innych silników cieplnych i podaje przykłady ich zastosowania posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych), dotyczących historii udoskonalania (ewolucji) silników cieplnych i tzw. perpetuum mobile (R) oraz na temat wykorzystania (w przyrodzie i w życiu codziennym) przewodnictwa cieplnego (przewodników i izolatorów ciepła), zjawiska konwekcji (np. prądy konwekcyjne) oraz promieniowania słonecznego (np. kolektory słoneczne) R opisuje zjawisko anomalnej rozszerzalności wody R wyjaśnia znaczenie zjawiska anomalnej rozszerzalności wody w przyrodzie R projektuje i przeprowadza doświadczenia prowadzące do wyznaczenia ciepła właściwego danej substancji, opisuje doświadczenie Joule'a wykorzystuje wzory na ciepło właściwe Q c m T i R bilans cieplny do rozwiązywania złożonych zadań obliczeniowych wyjaśnia, co dzieje się z energią pobieraną (lub oddawaną) przez mieszaninę substancji w stanie stałym i ciekłym (np. wody i lodu) podczas topnienia (lub krzepnięcia) w stałej temperaturze, analizuje zmiany energii wewnętrznej R wykorzystuje wzór na ciepło przemiany

6 Ocena dopuszczająca dostateczna dobra Bardzo dobra i temperaturę, zapisuje wyniki pomiarów w formie tabeli jako przybliżone (z dokładnością do 2 3 cyfr znaczących) analizuje tabele temperatury topnienia i wrzenia substancji, posługuje się tabelami wielkości fizycznych w celu odszukania ciepła topnienia i ciepła parowania, porównuje te wartości dla różnych substancji przyrostu temperatury i masy ogrzewanej wody, wyznacza ciepło właściwe wody za pomocą czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy (przy założeniu braku strat), odczytuje moc czajnika lub grzałki, mierzy czas, masę i temperaturę, zapisuje wyniki i dane w formie tabeli zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia jako przybliżony (z dokładnością do 2 3 cyfr znaczących), posługuje się niepewnością pomiarową posługuje się pojęciem ciepła właściwego, interpretuje jego jednostkę w układzie SI posługuje się kalorymetrem, przedstawia jego budowę, wskazuje analogię do termosu i wyjaśnia rolę izolacji cieplnej opisuje na przykładach zjawiska topnienia, krzepnięcia, parowania (wrzenia), skraplania, sublimacji i resublimacji opisuje przebieg i wynik doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej posługuje się pojęciami: ciepło topnienia i ciepło krzepnięcia oraz ciepło parowania i ciepło skraplania, interpretuje ich jednostki w układzie SI rozwiązuje proste zadania obliczeniowe związane ze zmianami stanu skupienia ciał, rozróżnia wielkości dane i szukane, przelicza wielokrotności i podwielokrotności, podaje wynik obliczenia jako przybliżony wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia, szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku analizuje dane w tabeli porównuje wartości ciepła właściwego wybranych substancji, interpretuje te wartości, w szczególności dla wody wykorzystuje zależność Q = c m ΔT do rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych, rozróżnia wielkości dane i szukane, przelicza wielokrotności i podwielokrotności wyszukuje informacje dotyczące wykorzystania w przyrodzie dużej wartości ciepła właściwego wody (związek z klimatem) i korzysta z nich planuje doświadczenie związane z badaniem zjawisk topnienia, krzepnięcia, parowania i skraplania, wybiera właściwe narzędzia pomiaru, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia, szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku pomiaru sporządza wykres zależności temperatury od czasu ogrzewania (oziębiania) dla zjawisk: topnienia, krzepnięcia, na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkości i skali na osiach); odczytuje dane z wykresu posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych), dotyczących zmian stanu skupienia wody w przyrodzie (związek z klimatem) Q Q fazowej ct i c p m m do rozwiązywania zadań obliczeniowych wymagających zastosowania bilansu cieplnego

7 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI klasa III, Dział I: ELEKTROSTATYKA, PRAD ELEKTRYCZNY, MAGNETYZM Zagadnienie lub zadanie dydaktyczne 1. Zjawisko elektryzowania ciał. 2. Właściwości ciał naelektryzowanych. 3. Pole elektrostatyczne rodzaje pól. 1. Budowa atomu. 2. Jednostka ładunku elektrycznego. 3. Przewodniki i izolatory. Uczeń wie (kategoria celu) że podczas elektryzowania ciała gromadzą się ładunki jednego rodzaju (A), że ciała naelektryzowane ładunkami jednoimiennymi odpychają się, a różnoimiennymi przyciągają (A), że wokół ciał naelektryzowanych istnieje pole elektrostatyczne (A), do czego służy elektroskop (A). co to jest ładunek próbny (A), jakie naelektryzowane ciała wytwarzają pole centralne (B), kiedy powstaje pole jednorodne (B), czym są linie pola (B). jw.. oraz: jakie urządzenie nazywa się kondensatorem (B), jakie materiały elektryzują się dodatnio, a jakie ujemnie (B), jak zbudowany jest elektroskop (B). co to jest pole elektrostatyczne (B), jaka jest zasada działania elektroskopu (B). jakie zjawiska można badać za pomocą elektroskopu (B), co to jest natężenie pola elektrostatycznego (B), jak przebiegały badania, których celem było poznanie natury elektryczności (B). jak zbudowany jest atom (A), jak nazywa się jednostka ładunku elektrycznego (A), jakie substancje są przewodnikami elektryczności a jakie izolatorami (A), jaki ładunek ma elektron, a jaki proton (A). co to jest ładunek elementarny (A), jak powstają jony (A). jakie zastosowanie w technice mają przewodniki i izolatory (B). czym różni się budowa wewnętrzna przewodników od budowy Uczeń umie (kategoria celu) zademonstrować z pomocą nauczyciela właściwości ciał naelektryzowanych (C). nakreślić linie pola centralnego i jednorodnego (C). przeprowadzić doświadczenie potwierdzające istnienie pola elektrostatycznego wokół naelektryzowanych ciał (D), nakreślić linie pola elektrycznego wokół dwóch ładunków jednoimiennych oraz wokół dwóch różnoimiennych (C). zademonstrować pole pochodzące od dwóch ładunków jednoimiennych i różnoimiennych zbudować prosty elektroskop (D), rozwiązywać zadania problemowe dotyczące elektryzowania ciał Ocena bardzo przedstawić model budowy atomu (C). wskazać wśród wielu materiałów przewodniki i izolatory elektryczności (C). przygotować i przeprowadzić doświadczenie wykazujące, że niektóre materiały są mi przewodnikami, a inne izolatorami przygotować i przeprowadzić doświadczenie bardzo

8 izolatorów (B). jakie materiały są półprzewodnikami i jakie jest ich zastosowanie (B), czym są kwarki (B). wykazujące, że przewodnik można naelektryzować przygotować referat (wraz z demonstracją) na temat półprzewodników i ich zastosowania 1. Prawo Coulomba. jaka jest treść prawa Coulomba (A). zobrazować z pomocą nauczyciela treść prawa Coulomba na schemacie (C). jak zapisać prawo Coulomba w postaci wzoru (A). rozwiązywać proste zadania rachunkowe 1. Sposoby elektryzowania ciał. 2. Zasada zachowania ładunku elektrycznego. 3. Wpływ zjawiska elektryzowania ciał na życie człowieka. 1. Prąd elektryczny. 2. Napięcie i natężenie prądu elektrycznego. jakie cechy mają siły wzajemnego oddziaływania między ciałami naelektryzowanymi (B). jakie cechy ma siła działająca na ładunek umieszczony w polu pochodzącym od dwóch naelektryzowanych ciał (B). kim był C. A. Coulomb (A), jak dokonać analizy zadania o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem prawa Coulomba (B). że ciało można naelektryzować przez pocieranie, dotyk i indukcję (A), jaka jest treść zasady zachowania ładunku elektrycznego (A). na czym polega elektryzowanie ciał przez pocieranie i dotyk (A), jakie są ujemne skutki zjawiska elektryzowania ciał (A). na czym polega zjawisko indukcji elektrostatycznej (B). na czym polega zobojętnianie ładunku, a na czym uziemianie (B). kim był B. Franklin (A), jak przygotować referat na tematy: Powstawanie wyładowań atmosferycznych, Zjawisko polaryzacji wody w polu elektrycznym, Szkodliwość działania zjawiska elektryzowania ciał na zdrowie człowieka; sposoby zapobiegania skutkom zjawiska lub Wykorzystanie elektrostatyki w różnych dziedzinach życia (B). co to jest prąd elektryczny (A), jakie są jednostki napięcia i natężenia prądu (A), z jakich elementów składa się najprostszy obwód elektryczny (A). z uwzględnieniem prawa Coulomba (C). narysować wykresy sił działających między ciałami naelektryzowanymi położonymi na jednej prostej narysować wektor siły działającej na ładunek umieszczony w polu pochodzącym od dwóch ciał naelektryzowanych zastosować prawo Coulomba do rozwiązywania zadań o podwyższonym stopniu trudności zademonstrować elektryzowanie przez dotyk i indukcję (C). zabezpieczyć pomieszczenie, w którym się pracuje, przed ujemnymi skutkami elektryzowania ciał (C). zademonstrować zjawisko indukcji elektrostatycznej zademonstrować zasadę zachowania ładunku elektrycznego, wykorzystując zjawisko indukcji elektrostatycznej wygłosić referat na temat związany z elektrostatyką (D), rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności z działu: Elektrostatyka zmontować z pomocą nauczyciela prosty obwód elektryczny według schematu (C). bardzo bardzo

9 3. Obwody prądu elektrycznego. 1. Przepływ prądu elektrycznego przez ciecze i gazy. 1. Pomiar natężenia i napięcia. jak definiuje się natężenie prądu elektrycznego (w formie słownej i w postaci równania) (A). jakie warunki muszą być spełnione, aby powstało napięcie elektryczne (B). jak wyprowadzić jednostkę natężenia prądu (B). kim byli: A. M. Ampere, A. Volta (A), jakie są warunki przepływu prądu przez półprzewodniki (B), co to jest: butelka lejdejska oraz jak definiuje się pojemność kondensatora (B). jakie nośniki prądu zawiera elektrolit (A), jakie warunki muszą być spełnione, aby prąd mógł przepłynąć przez gaz (A). na czym polega dysocjacja elektrolityczna (A), jakie są chemiczne źródła energii elektrycznej (A). czym jest: katoda, anoda, kation, anion (B). jak są zbudowane i jak działają chemiczne źródła energii (B). jak przygotować referat na tematy: Ogniwa elektryczne historia ich powstania lub Jak powstaje burza (B). sporządzić samodzielnie schemat prostego obwodu elektrycznego, a następnie zmontować według niego obwód (C), rozwiązywać proste zadania rachunkowe, wykorzystując definicję natężenia prądu elektrycznego (C). sporządzić rysunek odzwierciedlający układ ciał, między którymi istnieje napięcie elektryczne rozwiązywać zadania rachunkowe z zastosowaniem definicji natężenia prądu elektrycznego rozwiązywać zadania rachunkowe o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem wiadomości o napięciu i natężeniu prądu oraz obwodów elektrycznych zademonstrować z pomocą nauczyciela przepływ prądu elektrycznego przez elektrolit (np. woda z solą kuchenną) (C). wymienić i opisać działanie różnych chemicznych źródeł energii (C). przeprowadzić doświadczenie wykazujące, że prąd elektryczny przepływa przez niektóre ciecze, a przez inne nie, i wyjaśnić, dlaczego tak się dzieje zmontować samodzielnie proste ogniwo chemiczne wygłosić referat (wraz z prezentacją) na temat: Historia powstania ogniw elektrycznych lub Jak powstaje burza jakimi przyrządami mierzymy natężenie i napięcie (A). odczytać z pomocą nauczyciela wartość natężenia i napięcia na amperomierzu i woltomierzu (C). jak do obwodu elektrycznego włącza się amperomierz, a jak woltomierz (A). jakie są jednostki natężenia i napięcia w Układzie SI i ich pochodne (B). zmontować z pomocą nauczyciela prosty obwód złożony z odbiornika, amperomierza i woltomierza (C). zamieniać jednostki natężenia i napięcia na jednostkach Układu SI Dostateczny Dobry bardzo bardzo bardzo

10 1. Opór elektryczny. 2. Prawo Ohma. jakie są symbole elementów obwodu elektrycznego i jak je połączyć na schemacie (B). jak dokonać analizy zadania związanego z pomiarem natężenia i napięcia (B). co to jest opór elektryczny i od czego zależy (A), jaka jest treść prawa Ohma (A). zmontować obwód elektryczny według podanego schematu rozwiązywać zadania podwyższonym stopniu trudności związane z pomiarem napięcia i natężenia narysować z pomocą nauczyciela wykres zależności I(U) dla podanych wartości liczbowych (C). 1. Praca, moc i energia prądu elektrycznego. jaka jest jednostka oporu elektrycznego (A), że opór elektryczny jest wielkością stałą dla danego odbiornika niezależnie od przyłożonego napięcia (B). co to znaczy, że natężenie jest wprost proporcjonalne do przyłożonego napięcia (B), od czego zależy opór elektryczny (B). jaka jest matematyczno-fizyczna interpretacja prawa Ohma (B). jak dokonać analizy zadania problemowego z zastosowaniem prawa Ohma i wzoru na opór elektryczny (B), kim był G. S. Ohm (A), jakie właściwości (jaką rezystancję) mają nadprzewodniki a jakie półprzewodniki i w jakich urządzeniach są stosowane (B) wyliczyć opór elektryczny dla danych wartości napięcia i natężenia (C). narysować wykres I(U) dla dowolnego R (C), rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzoru I = U/R oraz R = l/s rozwiązywać złożone zadania tekstowe z zastosowaniem prawa Ohma i wzorów na opór elektryczny rozwiązywać zadania tekstowe wykorzystując prawa Ohma i wzory na rezystancję od czego zależą: praca, moc i energia prądu elektrycznego (A). wyjaśnić, w jakich urządzeniach jest wykorzystywana energia elektryczna (C). bardzo w jakich jednostkach wyraża się pracę, moc i energię elektryczną (A). przekształcać jednostki pracy, mocy i energii na jednostki układu SI (C). że energia elektryczna może zmieniać się w inny rodzaj energii (A), za pomocą jakich wzorów można obliczać pracę, moc i energię prądu elektrycznego (B), jaka jest definicja jednostki pracy, mocy i energii prądu elektrycznego (B). jaka jest treść prawa Joule a- Lenza (B). rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzorów na pracę, moc i energię prądu elektrycznego rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzorów na pracę, moc, energię i wzór Joule a-lenza (D), wyprowadzić wzory na moc prądu elektrycznego, stosując prawo Ohma bardzo

11 1. Łączenie odbiorników energii elektrycznej. 2. I prawo Kichhoffa. 1. Domowa instalacja elektryczna. 2. Wpływ prądu elektrycznego na organizmy żywe. 1. Pole magnetyczne. 2. Elektromagnes. jak dokonać analizy zadań problemowych o podwyższonym stopniu trudności, wykorzystując wzory na pracę, moc i energię prądu elektrycznego (B), kim byli J. P. Joule i H. Lenz (A). jakie są sposoby łączenia odbiorników energii elektrycznej (A), jaka jest treść I prawa Kirchhoffa (A). jak obliczyć opór zastępczy dwóch oporników połączonych szeregowo i równolegle (A), co to jest: gałąź, węzeł (A). jakie są związki między natężeniami, napięciami i rezystancjami na poszczególnych odbiornikach a wartościami całkowitymi (w gałęziach głównych w łączeniu szeregowym i równoległym) (B). jak rozwiązać zadanie z kilkoma opornikami połączonymi szeregowo- równolegle (B). : jak dokonać analizy zadań o podwyższonym stopniu trudności na łączenie szeregowo-równoległe oporników (B), kim był G. R. Kirchhoff (A), jaka jest treść II prawa Kirchhoffa (B). jak należy bezpiecznie korzystać z elektrycznych urządzeń domowych (A), jakie są skutki porażenia prądem elektrycznym (A). że nie należy wykonywać żadnych napraw urządzeń elektrycznych bez wyłączenia dopływu prądu (bezpiecznik) (A). jakie są zasady udzielania pierwszej pomocy osobom porażonym prądem elektrycznym (B). co to jest zerowanie i uziemianie oraz jaka jest ich rola (B). jak przygotować referat na temat : Zasady bezpiecznego użytkowania domowej instalacji elektrycznej (B), kim był i czego dokonał T. A. Edison (A). jakie są źródła pola magnetycznego (A), jak działają na siebie nawzajem bieguny magnetyczne jednoimienne i różnoimienne (A), jak zbudowany jest najprostszy elektromagnes (A). co to jest pole magnetyczne (A), rozwiązywać zadania rachunkowe o podwyższonym stopniu trudności, wykorzystując wzory na pracę, moc i energię prądu elektrycznego narysować z pomocą nauczyciela schemat dwóch rezystorów połączonych szeregowo i równolegle (C). obliczyć opór zastępczy, napięcie i natężenie dwóch oporników połączonych szeregowo i równolegle (C). rozwiązywać zadania z trzema, czterema opornikami połączonymi szeregowo- równolegle rozwiązywać zadania z kilkoma opornikami połączonymi szeregowo - równolegle rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności na łączenie szeregowo- równoległe rezystorów bardzo wymienić żarówkę i bezpiecznik (C). bezpiecznie posługiwać się urządzeniami elektrycznymi (C). zabezpieczyć się przed porażeniem prądem elektrycznym w różnych sytuacjach dokonać prostych napraw urządzeń elektrycznych wygłosić referat (demonstracja własnoręcznie wykonanych plansz) na temat: Zasady bezpiecznego użytkowania domowej instalacji elektrycznej zademonstrować oddziaływanie biegunów magnetycznych jednoimiennych i różnoimiennych (C). wyznaczyć biegunowość pola magnetycznego bardzo

12 1. Siła elektrodynamiczna. 2. Silnik prądu stałego. na czym polega doświadczenie Oersteda (A), jak działa elektromagnes (A). co to jest ferromagnetyk i jak jest zbudowany (A), jaki kształt mają linie pola wokół magnesu sztabkowego (B), jakie zastosowanie ma elektromagnes (B). na czym polega namagnesowanie ferromagnetyka (B), jak oddziałują na siebie dwa przewodniki, przez które płynie prąd elektryczny (B). jakie substancje są diamagnetykami a jakie paramagnetykami (B), kim był H. CH. Oersted (A), jaka jest definicja 1 ampera i 1 kulomba (B), jak przygotować referat na temat: Ziemskie pole magnetyczne lub Zastosowanie elektromagnesów (B). co to jest siła elektrodynamiczna (A), jakie zmiany energii następują w silniku elektrycznym (A), gdzie znalazły zastosowanie silniki elektryczne (A). wokół przewodnika, przez który płynie prąd elektryczny (C). zademonstrować doświadczenie Oersteda zademonstrować doświadczalnie kształt linii pola magnetycznego wokół biegunów: jednoimiennych i różnoimiennych zaprojektować i przeprowadzić samodzielnie doświadczenie wykazujące istnienie pola magnetycznego wokół przewodnika, przez który płynie prąd elektryczny wymienić z pomocą nauczyciela, posługując się modelem, najważniejsze części silnika elektrycznego (C). bardzo 1. Indukcja elektromagnetyczna. 2. Prądnica. 3. Transformator. 4. Teoria Maxwella. 5. Wpływ pola 6. magnetycznego na organizmy żywe od czego zależy wartość siły elektrodynamicznej (A), jaka jest treść reguły lewej dłoni (A). od czego i w jaki sposób zależy wartość siły elektrodynamicznej (wzór) (B). jakimi jednostkami mierzy się wielkości, od których zależy siła elektrodynamiczna (B). w jakich przyrządach wykorzystano siłę elektrodynamiczną (B), co to jest strumień magnetyczny (B). że efektem zjawiska indukcji elektromagnetycznej jest powstanie prądu przemiennego (A), do czego służy transformator (A), co to jest pole elektromagnetyczne (A). jakie warunki muszą zaistnieć, aby wystąpiło zjawisko indukcji elektromagnetycznej (A), jaki jest związek między liczbą zwojów w uzwojeniu pierwotnym i wtórnym a natężeniem i napięciem prądu w tych uzwojeniach (A).- jakie są sposoby otrzymywania prądu indukcyjnego (B), ustalić kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej za pomocą reguły lewej dłoni (C). wyjaśnić, w jakich urządzeniach wykorzystuje się siłę elektrodynamiczną (C), omówić działanie silnika elektrycznego. posługując się modelem, planszą rozwiązywać zadania, wykorzystując wiedzę o sile elektrodynamicznej zaprojektować budowę różnych przyrządów (mierników elektrycznych) i zademonstrować ich działanie przeprowadzić z pomocą nauczyciela doświadczenie obrazujące sposób wzbudzania prądu indukcyjnego (C). wskazać na modelu główne części z których składa się transformator, (C). zademonstrować działanie prądnicy prądu bardzo

13 jakie są główne założenia teorii Maxwella (B). przemiennego (D), rozwiązywać proste zadania dotyczące transformatorów jak wyznacza się kierunek prądu indukcyjnego (reguła Lenza) (B), jakie cechy ma prąd indukcyjny (B), jak przesyłana jest energia elektryczna (B), jaki jest wpływ pola elektromagnetycznego na organizmy żywe (B). jakie właściwości mają fale elektromagnetyczne, jaki jest ich wpływ na organizmy żywe i gdzie znalazły zastosowanie (B), kim byli: M. Faraday, J. C. Maxwell (A), co to jest przekładnia transformatora (B). rozwiązywać zadania dotyczące transformatorów rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności dotyczące prądu indukcyjnego i transformatorów bardzo Zagadnienie lub zadanie dydaktyczne 1. Widmo fal elektromagnetycznych. 2. Fale elektromagnetyczne w komunikacji. 1. Światło i jego właściwości. Moduł 4 Dział I: FALE ELEKTROMAGNETYCZNE. OPTYKA Uczeń wie (kategoria celu) co to jest fala elektromagnetyczna, jakie jest zastosowanie fal elektromagnetycznych jak powstają drgania elektryczne (A), co to jest fala nośna (A). jakie właściwości mają: promieniowanie widzialne, narysować schemat przesyłania dźwięku promieniowanie nadfioletowe, promieniowanie rentgenowskie, za pomocą fal elektromagnetycznych promieniowanie podczerwone (B), co oznaczają terminy: nadajnik, odbiornik, fala modulowana, częstotliwość nośna, demodulator (B), na czym polega wysyłanie i odbiór fal elektromagnetycznych (B). do czego służy demodulator (B), jak działają: radio, telegraf, telefon, telewizja, radar (informacyjnie) (B). jakie właściwości mają mikrofale i fale radiowe (B), kim byli: M. Planck, J. C. Maxwell, W. C. Roentgen, H. R. Hertz, G. Marconi, A. G. Bell (A), jak przygotować referat na temat: Wysyłanie i odbiór fal elektromagnetycznych, wykorzystując także wiadomości nieobjęte programem (B). jaka jest natura światła (A), rozróżnić rodzaje źródła światła (C). jaka jest wartość prędkości światła w próżni (A), Uczeń umie (kategoria celu) odczytać na diagramie długość różnego rodzaju fal elektromagnetycznych narysować schemat najprostszego obwodu drgającego szczegółowo opisać działanie wybranego urządzenia, posługując się planszą, schematem itp. przygotować i przedstawić referat na temat: Historia badań nad promieniowaniem elektromagnetycznym lub Wysyłanie i odbiór fal elektromagnetycznych, wraz z prezentacją własnoręcznie wykonanych szkiców, plansz i schematów Ocena bardzo

14 1. Podstawy optyki geometrycznej. 2. Zjawisko odbicia światła. 3. Zjawisko rozproszenia światła. że światło w różnych ośrodkach przezroczystych rozchodzi się z różnymi prędkościami (A), jakie są rodzaje źródła światła (A). co to jest foton (A), co to jest światło białe (A), że w widmie światła białego (słonecznego) występuje także promieniowanie niewidzialne (podczerwone, ultrafioletowe) na czym polega zjawisko fotoelektryczne (B), jaka jest zależność między długością fali świetlnej, prędkością rozchodzenia się światła v, częstotliwością fali świetlnej f i okresem T (B). na czym polega zjawisko dyfrakcji fal świetlnych (B), na czym polega zjawisko interferencji fal świetlnych (B), na czym polega zjawisko fotoelektryczne (B). kim byli Ch. Huygens i T. Young (A), na czym polega działanie fotokomórek i gdzie znalazły zastosowanie (B), co to jest laser i jakie ma zastosowanie (B). co oznaczają terminy: promień świetlny i ośrodek optyczny (A), na czym polega zjawisko odbicia światła (A), na czym polega zjawisko załamania światła (A), że światło odbija się od gładkich powierzchni (zwierciadeł) (A), że światło, odbijając się od powierzchni chropowatych, ulega rozproszeniu (A). na czym polega prostoliniowe rozchodzenie się światła w ośrodku jednorodnym (A), jaka jest treść prawa odbicia (A), co to jest kąt padania i kąt odbicia (A). na czym polega odwracalność biegu promieni świetlnych (B), na czym polega zjawisko rozproszenia światła (B). wykonać doświadczenie potwierdzające prostoliniowe rozchodzenie się światła w ośrodku jednorodnym (C). rozwiązywać proste zadania z zastosowaniem zależności między długością fali, częstotliwością f, prędkością v i okresem T, zaprojektować i wykonać doświadczenie demonstrujące zjawisko dyfrakcji (D), zaprojektować i wykonać doświadczenie demonstrujące zjawisko interferencji fal świetlnych (D), rozwiązywać zadania z zastosowaniem zależności między długością fali, częstotliwością f prędkością v i okresem T przygotować referat na temat: Laser i jego zastosowanie, "Historia badań związanych z wyznaczeniem prędkości światła lub Fotokomórka i jej zastosowanie" wskazać z pomocą nauczyciela na rysunku kąt padania i kąt odbicia (C). przedstawić na rysunku prawo odbicia i prawo załamania (C). przedstawić na rysunku odwracalność biegu promieni świetlnych (C). bardzo w jakich warunkach występuje zjawisko odbicia światła, a w jakich rozproszenia światła (B). na czym polega zasada Fermata (B), jak dokonać analizy zadania problemowego o podwyższonym zaprojektować i zademonstrować zjawiska odbicia i rozproszenia światła rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności z zakresu odbicia i rozproszenia światła bardzo

15 1. Zwierciadła. 2. Płytka równoległościenna. 3. Pryzmat. stopniu trudności dotyczącego zjawisk odbicia i rozproszenia światła (B). co oznaczają terminy: ognisko i ogniskowa zwierciadła (A), że obrazy powstające za pomocą zwierciadeł mogą być: powiększone, pomniejszone, tej samej wielkości, proste i odwrócone (A). na czym polega zjawisko załamania światła (A), jaka jest treść prawa załamania (A), co to jest pryzmat (A), że światło białe może ulec rozszczepieniu (A), które zwierciadła skupiają, a które rozpraszają światło (A), co to jest powiększenie obrazu w zwierciadle (A), jakie warunki muszą być spełnione, aby światło uległo załamaniu (A). jakie obrazy powstają w zwierciadłach (B), jaką postać ma równanie zwierciadła (B). na czym polega zjawisko rozszczepienia światła (B). jaka jest zasada działania peryskopu (B), jakie jest zastosowanie płytek równoległościennych (B), co to jest całkowite wewnętrzne odbicie (B), jaki jest matematyczny zapis prawa załamania (B), jak dokonać analizy zadania problemowego o podwyższonym stopniu trudności dotyczącego zjawisk załamania i rozszczepienia światła (B). 1. Soczewki. co to są soczewki (A), jakie są rodzaje soczewek (A), co oznaczają pojęcia: ognisko soczewki, ogniskowa, oś optyczna, środek krzywizny (A). że soczewki mogą skupiać lub rozpraszać światło (A), jakie obrazy można otrzymać za pomocą soczewek skupiających (A). co to jest zdolność skupiająca soczewki (A), co to jest 1 dioptria (B), jaka jest treść równania soczewki (B). rozróżnić rodzaj zwierciadła (C), wskazać zwierciadło, płytkę równoległościenną i pryzmat (C). przedstawić na rysunku bieg promieni w płytce równoległościennej (C). narysować obrazy otrzymane w zwierciadłach wklęsłych (D), rozwiązywać zadania z zastosowaniem równania zwierciadła narysować bieg promienia w pryzmacie monochromatycznego, białego) (D), zaprojektować i zademonstrować zjawiska załamania i rozszczepienia światła (D), rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem równania zwierciadła i wzorów na powiększenie obrazu rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności z zakresu załamania i rozszczepienia światła wskazać na rysunku: ognisko, ogniskową, oś optyczną, środek krzywizny (C). narysować z pomocą nauczyciela bieg wiązki promieni charakterystycznych przechodzących przez soczewkę i obrazy otrzymane za pomocą soczewki skupiającej (C). rozwiązywać zadania konstrukcyjne i rachunkowe dotyczące soczewek (C). bardzo bardzo

16 1. Przyrządy optyczne. 2. Zjawiska optyczne w przyrodzie. jak dokonać analizy zadania problemowego z wykorzystaniem wiedzy o soczewkach (B). jak dokonać analizy zadania problemowego o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem wiedzy o soczewkach (B). w jakich przyrządach optycznych wykorzystuje się soczewki i zwierciadła (A), jakie są rodzaje przyrządów optycznych (A), jakie są zjawiska optyczne występujące w przyrodzie (A). rozwiązywać złożone zadania konstrukcyjne i rachunkowe z zastosowaniem równania soczewki oraz wzorów na powiększenie obrazu w soczewce rozwiązywać złożone zadania o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem wiedzy (także pozaprogramowej) o soczewkach posługiwać się lupą i wyznaczyć powiększenie uzyskanego obrazu (C), wykonać doświadczenie demonstrujące powstanie cienia, (C). 1. Promieniowanie jądrowe. 2. Energia jądrowa. 3. Promieniowanie jądrowe. w jakim celu stosuje się przyrządy optyczne (A), jak działa luneta (A), na czym polega akomodacja oka (A), że zjawisku załamania towarzyszy rozszczepienie światła białego (A). jaka jest zasada działania mikroskopu (B), jak zbudowane jest oko ludzkie (B), jakie są wady wzroku (B), na czym polega zaćmienie Słońca i Księżyca (B). jaka jest zasada działania oka (B), jakie są sposoby korygowania wad wzroku (D), jak powstają: tęcza, barwne refleksy, miraże (B). jak przygotować referat na temat: Przyrządy optyczne (inne niż wyżej) lub Zjawiska optyczne powstające w przyrodzie (B). co to jest promieniowanie (A), co to jest promieniotwórczość (A), co to są izotopy (A), jak człowiek wykorzystuje promieniowanie jonizujące w życiu codziennym (A). co to jest promieniowanie jądrowe (A), jakie jest zastosowanie izotopów (A), jaka jest zależność między masą a energią (A), w jakich jednostkach mierzy się promieniowanie jonizujące (A). na czym polega rozpad promieniotwórczy (B), czym jest promieniowanie, i (B), posługiwać się prostą lunetą (C), uzyskać zjawiska cienia i półcienia (C). narysować schemat budowy lunety i mikroskopu oraz powstawania obrazu w tych przyrządach (D), narysować schemat zaćmienia Słońca i Księżyca narysować schemat budowy oka (D), narysować schemat powstawania obrazu za pomocą oka: zdrowego, krótkowidza i dalekowidza zaprojektować i przedstawić referat dotyczący zasady działania złożonych przyrządów optycznych, takich jak aparat fotograficzny, rzutnik, grafoskop, oraz zaprezentować działanie tych przyrządów (D), zaprojektować i przedstawić referat dotyczący zjawisk optycznych powstających w przyrodzie przedstawić model atomu wg Bohra (C). rozwiązać proste zadania z zastosowaniem wzoru Einsteina (C). przedstawić przykłady reakcji łańcuchowej bardzo

17 jak powstaje energia jądrowa (B), na czym polega reakcja łańcuchowa (B). jak jest zbudowany i do czego służy reaktor (B), dlaczego uważa się, że energia jądrowa jest przyszłością światowej energetyki (B), jakie są zagrożenia związane z promieniowaniem jonizującym (B). kim był A. Einstein (A), jak przygotować referat na temat: Energia jądrowa lub Historia badań nad promieniotwórczością (B). 1. Elementy kosmologii. jak zbudowany jest Wszechświat (A), że budowa wszechświata jest złożona (A). jakie są rodzaje galaktyk (A), jakie jest miejsce naszej galaktyki (Galaktyki) we wszechświecie (A). jakie nazwy mają niektóre ciała niebieskie (B), jakie są modele kosmologiczne wszechświata (B). jaka jest hipoteza powstania wszechświata (B). jak przygotować referat z dziedziny kosmologii (B). narysować schemat budowy reaktora i przedstawić jego działanie przedstawić referat na temat: Energia jądrowa lub "Historia badań nad promieniotwórczością z wykorzystaniem filmów, plansz i wykresów wymienić planety Układu Słonecznego (C). jw. narysować model Układu Słonecznego jw. przedstawić referat z dziedziny kosmologii z wykorzystaniem zdjęć, filmów i plansz bardzo bardzo