PRZYRODA KL.VI DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY BARDZO DOBRY CELUJĄCY WYMAGANIA DOBRY UCZEŃ:

Transkrypt

1 PRZYRODA KL.VI WYMAGANIA DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY UCZEŃ: Opisuje sposoby poznawania przyrody. Objaśnia budowę kalendarza. Podaje różnicę między planetami a gwiazdami. Wymienia planety układu słonecznego. Wyjaśnia, co to są galaktyki. Wskazuje na globusie bieguny ziemskie i oś Ziemi. Podaje podstawowe wymiary kuli Ziemskiej. Wskazuje bieguny magnetyczne. Wymienia 3-4 przykłady przedmiotów przyciąganych przez magnes. Wskazuje na globusie południki, równik, równoleżniki. Pokazuje półkulę północną i południową, wschodnią i zachodnią. Podaje przykłady źródeł światła. Wyjaśnia, jak zachować się w czasie burzy. Podaje zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych. Klasyfikuje, popierając przykładami, ciała na przezroczyste i nieprzezroczyste. Wyjaśnia zjawiska następowania dnia i nocy. Wymienia barwy podstawowe i dopełniające. Wymienia daty przesilenia letniego i zimowego. Pokazuje na mapie oraz na globusie kontynenty i oceany. Pokazuje na mapie, jakie kontynenty oblewa każdy z oceanów. Odczytuje z mapy nazwy mórz oblewających Europę. Wyjaśnia, dlaczego na głębokości poniżej 100 m panują ciemności. Odszukuje na mapie rowy oceaniczne. Klasyfikuje zwierzęta na kręgowce i bezkręgowce. Odróżnia polipa od meduzy. Wymienia przykłady ssaków żyjących w morzach. Opisuje budowę zewnętrzną ryby. Podaje przykłady skorupiaków morskich. Wymienia źródła dźwięków. Wymienia korzyści, jakie człowiek czerpie z mórz i oceanów. Wyjaśnia, dlaczego ludzie chętnie wypoczywają nad morzem. Opisuje warunki niezbędne dla życia zwierząt w jeziorze. Omawia budowę komórki zwierzęcej. Wymienia charakterystyczne cechy budowy stawonogów. Wylicza przykłady zwierząt żyjących w jeziorze. Nazywa części ciała żaby. Wymienia 2-3 gatunki płazów chronionych. Odróżnia żmiję zygzakowatą od innych węży. Wyjaśnia, jak należy postępować po ukąszeniu przez żmiję. Opisuje budowę zewnętrzną pa.. Opisuje budowę pióra. Podaje przykłady pów odlatujących z Polski. Wymienia 3 gatunki pów chronionych. Wymienia charakterystyczne cechy ssaków. Podaje przykłady ssaków z różnych środowisk oraz 3-4 gatunki ssaków chronionych. Wyjaśnia rolę dżdżownic w użyźnianiu gleby. Opisuje sposób postępowania w przypadku przyczepienia się kleszcza. Nazywa części ciał owada. Wskazuje przykłady pozytywnego i negatywnego znaczenia owadów. Nazywa części ciała ślimaka winniczka.

2 Wymienia podstawowe elementy klimatu. Podaje przykłady zwierząt żyjących w lesie równikowym. Opisuje znaczenie gospodarcze lasów równikowych. Opisuje krajobraz sawanny. Wymienia 3-4 gatunki zwierząt żyjących na sawannie. Wymienia rośliny uprawiane w strefie sawann. Charakteryzuje klimat pustynny. Wymienia 3-4 gatunki zwierząt żyjących na pustyniach. Pokazuje na mapie Nil. Pokazuje na mapie strefę śródziemnomorską. Wymienia typowe rośliny uprawne strefy śródziemnomorskiej. Nazywa warstwy lasu i wymienia po 3-4 gatunki zwierząt i roślin występujących w poszczególnych warstwach lasu. Rozpoznaje wybrane gatunki zwierząt występujących w lasach liściastych. Wymienia cechy drapieżników. Opisuje krajobraz tajgi i wymienia 3-4 gatunki zwierząt żyjących w tajdze. Opisuje zajęcia mieszkańców tundry. Pokazuje na mapie Antarktydę i Arktykę. Opisuje warunki klimatyczne Arktyki i Antarktydy. Wymienia formy ochrony przyrody. Omawia teorię heliocentryczną. Wykazuje istnienie pola grawitacyjnego Ziemi. Opisuje warunki umożliwiające istnienie życia na Ziemi. Podaje przykłady wykorzystania sztucznych satelitów. Wyjaśnia związek pozornej wędrówki słońca po niebie z ruchem obrotowym Ziemi. Podaje przykłady oddziaływań elektrostatycznych. Rysuje linie pola magnetycznego. Wymienia (rodzaje) przykłady magnesów naturalnych. Określa w stopniach położenie geograficzne wskazanych miejsc. Klasyfikuje, popierając przykładami, źródła światła na naturalne i sztuczne. Buduje prosty obwód elektryczny. Rysuje, jak rozchodzi się światło. Wyjaśnia, co to jest cień. Wyjaśnia, kiedy następuje rozproszenie światła. Wskazuje, gdzie w przyrodzie można zaobserwować zjawisko rozszczepienia światła. Wyjaśnia powstawanie barw widzianych ciał. Podaje przyczyny powstawania pór roku. Wyjaśnia, dlaczego niektóre lata są przestępne. Pokazuje na globusie strefy oświetleniowe Ziemi. Wyjaśnia, dlaczego woda morska jest słona. Opisuje warunki panujące na szelfie. Wymienia przyczyny falowania wody. Nazywa strefy życia w morzu i opisuje warunki świetlne w nich panujące. Wyjaśnia, na czym polega symbioza ukwiała z pustelnikiem. Wymienia przystosowania w budowie zewnętrznej ryb do życia w morzu. Opisuje budowę zewnętrzną skorupiaków na przykładzie homara. Omawia znaczenie mięczaków w przyrodzie. Tłumaczy, co to jest echo. Wyjaśnia, do czego służy echosonda. Opisuje zmiany warunków życia w jeziorze w zależności od pór roku. Opisuje budowę pierwotniaków na przykładzie pantofelka. Omawia budowę stułbi. Podaje przykłady zależności pokarmowych w jeziorze. Opisuje czynności życiowe płazów. Porównuje warunki życia w wodzie i na lądzie. Omawia cechy budowy gadów będące przystosowaniem do życia na lądzie. Wymienia cechy przystosowawcze pów do latania. Omawia znaczenie pów w przyrodzie. Wymienia charakterystyczne cechy pierścienic. Opisuje budowę zewnętrzną pająka oraz owada. Odczytuje dane z wykresów. Podaje kryteria podziału kuli ziemskiej na strefy krajobrazowe. Pokazuje na mapie rozmieszczenie stref krajobrazowych. Wyjaśnia cel ekspedycji do lasów równikowych w XIX w.

3 Charakteryzuje klimat równikowy na podstawie danych z wykresów. Opisuje charakterystyczne cechy małp człekokształtnych. Opisuje wilgotny las równikowy. Wymienia zajęcia mieszkańców pustyni. Wyjaśnia, dlaczego w dolinie Nilu od tysięcy lat rozwija się rolnictwo. Wyjaśnia, co powoduje, że basen M. Śródziemnego jest atrakcyjny turystycznie. Charakteryzuje gospodarkę człowieka w tajdze. Omawia przystosowania lisa polarnego do warunków klimatycznych. Wymienia główne bogactwa mineralne występujące w tundrze. Omawia przystosowanie pingwinów do życia w klimacie polarnym. Opisuje warunki klimatyczne panujące w poszczególnych strefach klimatycznych. Wymienia przyczyny zmian w krajobrazie naturalnym. Opisuje skutki zanieczyszczenia środowiska. Wyjaśnia przyczyny obserwowanych ruchów ciał niebieskich. Opisuje zasługi M. Kopernika dla rozwoju nauk przyrodniczych. Opisuje doświadczenia opisane przez Isaaca Newtona. Wyjaśnia, co nazywamy polem grawitacyjnym. Porządkuje planety Układu Słonecznego. Wymienia różnice miedzy Ziemią a planetami olbrzymami. Wyjaśnia, w jakim celu podejmuje się loty w Kosmos. Wymienia skutki ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi. Wyjaśnia, na czym polega elektryzowanie ciał oraz na czym polegają oddziaływania magnetyczne. Zaznacza na rysunku bieguny magnetyczne Ziemi. Wyjaśnia, do czego służy siatka geograficzna. Wyjaśnia pojęcia: długość i szerokość geograficzna. Określa w stopniach i minutach położenie geograficzne wskazanych miejsc. Odszukuje punkty na globusie mając podane współrzędne geograficzne. Opisuje prosty obwód elektryczny. Wyjaśnia, popierając przykładami, co to są przewodniki i izolatory. Wyjaśnia, co nazywamy promieniem świetlnym. Wymienia przykłady zjawisk związanych z odbiciem i załamaniem światła. Opisuje zjawisko rozszczepienia światła. Wyjaśnia, co to są filtry świetlne. Wyjaśnia, kiedy ciała mają barwę czarną, a kiedy białą. Pokazuje na mapie trasę pierwszej wyprawy K. Kolumba oraz szlak, którym płynął Magellan. Pokazuje umowne granice oceanów. Wyjaśnia przyczyny zróżnicowanego zasolenia wód morskich. Wyjaśnia, co to jest szelf. Wyjaśnia przyczynę przypływów i odpływów. Wskazuje charakterystyczne cechy polipa i meduzy. Opisuje przystosowania chełbi do życia w morzu. Charakteryzuje czynności życiowe ryb. Wyjaśnia przyczyny wędrówek ryb. Wyjaśnia, na czym polega jajorodność i żyworodność ryb. Opisuje przystosowania (ryb) ssaków do życia w wodzie. Tłumaczy, na czym polega zjawisko linienia skorupiaków. Rozpoznaje wybrane skorupiaki morskie. Wyjaśnia, co nazywamy falą dźwiękową. Wyjaśnia, na czym polega echolokacja. Podaje przykłady gospodarczego wykorzystania oceanów. Wyjaśnia, dlaczego wprowadzane są limity połowów. Odróżnia komórkę zwierzęcą od roślinnej. Wymienia przystosowania stułbi do trybu życia. Odróżnia stawonogi od innych zwierząt wodnych. Rozpoznaje wybrane zwierzęta żyjące w jeziorze. Wymienia cechy budowy zewnętrznej płazów przystosowane do wodno-lądowego trybu życia. Opisuje rozwój żaby. Klasyfikuje, popierając przykładami, płazy na bezogonowe i ogoniaste. Omawia proces rozmnażania się gadów. Charakteryzuje budowę żółwi, jaszczurek i węży. Podaje charakterystyczne cechy żmii zygzakowatej. Wyjaśnia, popierając przykładami, pojęcia: gniazdowniki i zagniazdowniki. Wymienia przyczyny wędrówek pów. Wymienia wytwory skóry ssaków.

4 Charakteryzuje rozmnażanie się i rozwój ssaków. Opisuje cechy przystosowujące dżdżownice do życia w glebie. Opisuje przystosowania pająka do zdobywania pokarmu. Określa rolę szkieletu zewnętrznego u owadów. Opisuje rozwój owadów. Omawia rolę owadów w przyrodzie. Opisuje strefy krajobrazowe na terenie Europy. Opowiada o wyprawach mających na celu poznanie lasów równikowych. Opisuje przebieg dnia w lesie równikowym. Wskazuje przyczyny zmniejszania się obszaru lasu równikowego. Omawia przystosowania roślin do warunków panujących w porze deszczowej i suchej. Charakteryzuje faunę sawanny. Opisuje rolnictwo tradycyjne w strefie sawann. Wymienia rodzaje pustyni. Omawia przystosowanie roślin do życia na pustyni. Charakteryzuje faunę pustyni. Opisuje współczesne warunki życia w dolinie Nilu. Charakteryzuje roślinność śródziemnomorską. Charakteryzuje uprawy w strefie śródziemnomorskiej. Wyjaśnia, dlaczego strefa śródziemnomorska nazywana jest kolebką cywilizacji. Omawia zależności pokarmowe w lesie. Charakteryzuje wybrane gatunki zwierząt leśnych. Wyjaśnia, dlaczego obszary strefy stepów odgrywają ważną rolę w wyżywieniu ludności świata. Wskazuje przystosowania roślin i zwierząt do życia na stepie, w tajdze i w tundrze. Wyjaśnia, co to jest wieczna zmarzlina. Opisuje faunę wód przybrzeżnych Antarktydy. Wymienia badaczy Antarktydy. Wyjaśnia prawo powszechnej grawitacji. Wyjaśnia, kiedy magnesy przyciągają się, a kiedy odpychają. Wyjaśnia różnice między biegunem geograficznym a magnetycznym. Wyjaśnia przyczynę różnic w długości dnia i nocy. Wyjaśnia, jaki obraz nazywamy pozornym. Tłumaczy zjawisko załamania światła. Rysuje promień świetlny, przechodzący z powietrza do innego ośrodka. Dowodzi, że światło białe jest mieszaniną świateł barwnych. Opisuje budowę oka. Objaśnia rysunek przedstawiający oświetlenie Ziemi w pierwszych dniach pór roku. Wyjaśnia zjawisko dnia polarnego i nocy polarnej. Podaje przyczyny zmiany zasięgu lądów i oceanów. Wymienia różnice między warunkami panującymi przy powierzchni i w głębiach oceanicznych. Opisuje rafę koralową. Wymienia konsekwencje budowy platform wiertniczych na szelfie. Wyjaśnia przyczynę powstawania prądów morskich. Podaje przykłady wpływu prądów morskich na żeglugę oraz klimat. Wyjaśnia przyczyny zróżnicowania świata organicznego w poszczególnych strefach mórz i oceanów. Opisuje znaczenie wypraw żeglarzy dla poznania świata. Analizuje sutki korzystania przez człowieka z zasobów morskich. Charakteryzuje pierwotniaki. Charakteryzuje faunę występującą w różnych strefach jeziora. Wskazuje podobieństwa i różnice między gadami a pami. Opisuje rozmnażanie się pów. Charakteryzuje wybraną grupę pów. Wykazuje związek między budową a trybem życia pów. Opisuje czynności życiowe dżdżownicy. Rozpoznaje typy aparatów gębowych owadów. Opisuje modyfikacje skrzydeł owadów. Wyjaśnia, w jaki sposób określa się klimat danego obszaru. Opisuje krajobraz wybranej strefy klimatycznej. Podaje przyczyny istnienia różnych stref krajobrazowych. Opisuje przystosowania roślin do życia w warunkach świetlnych różnych poziomów lasu równikowego. Porównuje wygląd sawanny w porze deszczowej i suchej. Porównuje krajobrazy różnych rodzajów pustyń. Wymienia wady i zalety rozwoju turystyki w strefie śródziemnomorskiej. Omawia przystosowania zwierząt do życia w różnych strefach klimatycznych.

5 Pokazuje na mapie trasy wypraw polarnych. Omawia wkład Polaków w badania Antarktydy i Arktyki. Podaje przykłady działań międzynarodowych na rzecz ochrony przyrody. Opisuje, w jaki sposób powstał Układ Słoneczny. Wyjaśnia, dlaczego na Księżycu nie ma atmosfery. Wskazuje kierunki na mapie posługując się równoleżnikami i południkami. Omawia wpływ zasolenia wody na warunki życia w morzu. Na podstawie analizy wykresów porównuje klimat. Wykazuje przyczyny odchylenia granic stref krajobrazowych od równoleżników. Analizuje skutki zmniejszania się obszaru lasów równikowych. Przewiduje dalsze zmiany środowiska na skutek eksploatacji złóż ropy naftowej. Wskazuje zależność między warunkami klimatycznymi a typem lasów. Wyjaśnia, dlaczego fauna wód przybrzeżnych Antarktydy jest bogatsza, niż w głębi kontynentu. Przewiduje skutki niewłaściwego składowania odpadów radioaktywnych i substancji trujących.