RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Procesy Środowisko

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Procesy Środowisko Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gryficach Gryfice Zachodniopomorski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty w Szczecinie

2 Przebieg ewaluacji: Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej obszarów. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach na różnego rodzaju testach, egzaminach), o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce). Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. 2 / 25

3 Opis metodologii: Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli Alina Sukiennicka, Jarosław Ryhanycz. Badaniem objęto 19 klientów dorosłych, 34 rodziców dzieci korzystających z pomocy poradni, pracowników merytorycznych. Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z klientami poradni, a także analizę dokumentacji oraz obserwację placówki. Kategoria badanych/źródła danych Dyrektor poradni Metoda/technika Sposób doboru próby Wielkość próby/liczba obserwowanych jednostek Indywidualny wywiad nd nd pogłębiony Ankieta elektroniczna (CAWI) nd nd 10 Pracownicy merytoryczni Wywiad grupowy (FGI) Pracownicy zróżnicowani pod względem stażu, zakresu działań, pracy w zespołach) Nauczyciele, korzystający z usług poradni - wywiad grupowy z klientem Ankieta elektroniczna (CAWI) Badanie na próbie pełnej 11 Wywiad grupowy (FGI) Reprezentanci nauczycieli 12 korzystających z usług poradni w ostatnim roku 19 Dorośli klienci Ankieta elektroniczna (CAWI) Badanie na próbie pełnej dorosłych osób korzystających z usług poradni w ciągu tego dnia Rodzice niepełnoletnich klientów Partnerzy i przedstawiciele organu prowadzącego Ankieta elektroniczna (CAWI) Wywiad grupowy (FGI) Badanie na próbie pełnej osób korzystających z usług poradni w ciągu tego dnia Przedstawiciele samorządu lokalnego i instytucji wskazani przez dyrektora jako partnerzy Obserwacja placówki Wnętrze i teren placówki 1 Analiza danych zastanych / 25

4 Informacja o placówce Nazwa placówki Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gryficach Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Poradnia psychologiczno-pedagogiczna Gryfice Polna Numer 8 Kod pocztowy Urząd pocztowy Gryfice Telefon Fax Www ppp.gryfice.ibip.pl Regon Publiczność Kategoria uczniów publiczna Bez kategorii Uczniowie, wychow., słuchacze 0 Oddziały 0 Nauczyciele pełnozatrudnieni 13 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 0 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy 0 ZACHODNIOPOMORSKIE gryficki Gryfice gmina miejsko-wiejska Liczba mieszkańców Wysokość wydatków na oświatę Stopa bezrobocia 4 / 25

5 Wprowadzenie: obraz placówki Początki istnienia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Gryficach sięgają roku wówczas powstała Powiatowa Poradnia Wychowawczo-Zawodowa w Gryficach. Na przestrzeni lat ewoluowała m.in. nazwa placówki i obecnie funkcjonuje ona jako Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Gryficach (od sześciu lat siedziba poradni znajduje przy ul. Polnej 8). Poradnia jest placówką publiczną, obejmuje swoim działaniem teren powiatu gryfickiego, w tym gminy: Brojce, Gryfice, Karnice, Płoty, Rewal i Trzebiatów. Poradnia współpracuje z przedszkolami, szkołami podstawowymi, gimnazjami, szkołami ponadgimnazjalnymi, placówkami kształcenia specjalnego oraz innymi placówkami działającymi na rzecz dobra dzieci i młodzieży oraz ich rodzin. Poradnia realizuje wszystkie zadania statutowe, działa w oparciu o wymogi prawne, jest elastyczna w swych poczynaniach, otwarta na potrzeby klientów udziela pomocy i wsparcia także poza swoją siedzibą, dostosowując się do potrzeb zainteresowanych. Kadra poradni jest wysoko wykwalifikowana, posiada bogate doświadczenie zawodowe. Pracownicy oferują wielopłaszczyznową diagnozę; różne formy terapii psychologicznej, pedagogicznej oraz logopedycznej; zajmują się także profilaktyką. Ich działania obejmują m.in.: opiniowanie i orzecznictwo; psychoterapię; poradnictwo zawodowe; profilaktykę; terapię rodzin; wszechstronną pomoc dzieciom i młodzieży, ich rodzinom oraz nauczycielom w radzeniu sobie z problemami edukacyjnymi i wychowawczymi; a także wczesne wspomaganie rozwoju dziecka. Budynek zajmowany przez poradnię dostosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych, obejmuje parter i dwa piętra. W poradni jest 6 gabinetów psychologicznych, 5 pedagogicznych, 1 logopedyczny oraz pomieszczenia administracyjne. Dbając o komfort oczekujących klientów, w placówce wygospodarowano przestrzeń na 3 poczekalnie, wyposażone w miejsca siedzące, teren zabawy dla dzieci, zabawki, kolorowanki oraz książeczki. Klienci poradni chętnie korzystają z jej usług, na co wpływają - miła i życzliwa atmosfera, gotowość niesienia pomocy, wnikliwe i empatyczne podejście do problemów klientów. Wzorowa i szeroka, wielopłaszczyznowa współpraca placówki z licznymi instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa na jej rozwój, umożliwia realizację wielu przedsięwzięć, które uwzględniają zarówno potrzeby, jak i potencjał środowiska. 5 / 25

6 Wyniki ewaluacji: Obszar: Procesy Wymaganie: Placówka ma koncepcję pracy Komentarz: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gryficach posiada Koncepcję pracy placówki, która na bieżąco jest analizowana i modyfikowana, zgodnie z potrzebami klientów. Poradnia prowadzi liczne działania (stałe, sporadyczne i nowe) realizujące koncepcję. Przytoczone poniżej argumenty świadczą o wysokim poziomie spełniania niniejszego wymagania. Koncepcja pracy poradni Z informacji uzyskanych podczas wywiadów od dyrektora i pracowników merytorycznych wynika, że istniejąca w placówce koncepcja pracy jest znana jej pracownikom. Koncepcja pracy placówki opiera się na podstawowych zadaniach wynikających z rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych oraz została uzupełniona o Plan Roczny Poradni na rok szkolny 2012/2013. Najważniejsze jej elementy to: udzielanie wszechstronnej pomocy psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej dzieciom, młodzieży i ich rodzinom; pomoc w wyborze kierunku kształcenia i zawodu; udzielanie wsparcia i pomocy rodzicom, pedagogom szkolnym i nauczycielom w obszarze edukacji i wychowania; realizowanie zadań poza poradnią, w szczególności w przedszkolach, szkołach, placówkach oraz w środowisku dzieci i młodzieży; systematyczna współpraca z instytucjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny; ustawiczne podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników merytorycznych w oparciu o potrzeby środowiskowe i zmiany zachodzące w systemie oświaty; planowanie i doskonalenie procesów edukacyjnych przebiegających w poradni w oparciu o ewaluację wewnętrzną; promowanie działalności poradni w środowisku lokalnym; pozyskiwanie środków pozabudżetowych, unijnych. Działania poradni realizujące jej koncepcję pracy Placówka prowadzi działania realizujące koncepcję jej pracy. Wskazują na to przykłady podane podczas wywiadów przez respondentów (dyrektora, pracowników merytorycznych, klientów poradni i jej partnerów oraz przedstawicieli organu prowadzącego). Zdaniem dyrektora i pracowników merytorycznych najważniejsze działania, które realizują koncepcję pracy placówki, to działania stałe, sporadyczne i nowe. Do działań stałych poradni respondenci zaliczyli m.in.: diagnozowanie (pedagogiczne, psychologiczne, logopedyczne, zawodoznawcze); orzecznictwo; poradnictwo; terapie - pedagogiczne (indywidualna, rodzinna), psychologiczne, logopedyczne; zajęcia dla dzieci i ich rodziców Metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne; 6 / 25

7 konsultacje - rodzinne, dla nauczycieli, wychowawców, psychologów i pedagogów szkolnych, dyrektorów, kuratorów sadowych, asystentów rodziny; wspomaganie w wyborze kierunku kształcenia i zawodu (rozmowy doradcze); współpracę ze szkołami i przedszkolami (prelekcje, pedagogizacja rodziców, zajęcia psychoedukacyjne, badania przesiewowe logopedyczne); współpracę ze środowiskiem lokalnym; prowadzenie ewaluacji; podnoszenie kwalifikacji pracowników. Działania sporadyczne poradni to np.: promowanie działalności poradni w środowisku lokalnym poprzez udział w Targach Edukacyjnych w Gryficach oraz w Targach Edukacja i Praca w Trzebiatowie; szkolenia rad pedagogicznych w szkołach (prawo oświatowe, gry i zabawy edukacyjne, podstawa programowa, zmiany w zakresie szkolnictwa zawodowego oraz udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, itp.); interwencje kryzysowe (np.: po śmierci samobójczej ucznia, gwałcie uczennicy, próbach samobójczych dzieci i młodzieży, śmierci ucznia w wypadku, itp.); pedagogizacja rodziców (np. w zakresie dojrzałości i gotowości szkolnej 6-latków do podjęcia obowiązku szklonego); badania przesiewowe słuchu oraz dotyczące specyficznych trudności w pisaniu; zajęcia dla dzieci z problemami grafomotorycznymi; terapia moczenia się mimowolnego dzieci oraz dla dzieci z ADHD. W ciągu ostatnich dwóch lat poradnia podjęła nowe działania, np.: organizacja Dni Otwartych Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Gryficach na temat dojrzałości i gotowości szkolnej 5- i 6 latków; udział w dniach otwartych szkół z powiatu gryfickiego; prowadzenie terapii EEG Biofeedback (nieinwazyjna metoda stymulowania pracy mózgu) oraz wczesnego wspomagania rozwoju dziecka; prowadzenie zajęć z dziećmi przy wykorzystywaniu programu Grajki Pomagajki (innowacyjna metoda psychoedukacyjna dla dzieci i młodzieży zagrożonych wykluczeniem); udział w projektach mających na celu pozyskiwanie środków unijnych. W opinii dorosłych klientów oraz partnerów poradni i przedstawicieli organu prowadzącego (uczestników wywiadów) placówka kładzie w sposobie świadczenia usług i w ofercie szczególny nacisk m.in. na: specjalistyczną pomoc psychologiczno-pedagogiczno-logopedyczną dla dzieci i rodziców; diagnozowanie; wspieranie wychowawcze; współpracę z instytucjami pedagogicznymi oraz działającymi na rzecz dzieci i młodzieży; doradztwo zawodowe; działalność terapeutyczną; indywidualne konsultacje; organizację szkoleń, warsztatów dla rodziców, nauczycieli i uczniów (np.: "Jak radzić sobie ze stresem i złymi emocjami", "Białe soboty", "Nauka kluczem do przyszłości", warsztaty - dykcja, emisja i higiena głosu); na uczestniczenie w pracach zespołów ds. udzielania pomocy pedagogicznej; wykonywanie badań przesiewowych; zajęcia logopedyczne; 7 / 25

8 promowanie się w środowisku lokalnym; szybkość uzyskiwania diagnoz i terminów badań; rzetelność i szczegółowość opinii; elastyczność w dostosowywaniu terminów spotkań (również w godzinach popołudniowych); wspieranie rodziców; pełnienie roli mediatora pomiędzy rodzicami a szkołą; udzielanie porad nauczycielom w zakresie prowadzenia zajęć korekcyjno-kompensacyjnych; na dobór metod pracy, pomoc w opracowywaniu indywidualnych programów pracy z dziećmi; prowadzenie badań przesiewowych celem wyłonienia dzieci z wadami wymowy, z deficytami rozwojowymi, z trudnościami wychowawczymi; na bieżące śledzenie efektów pracy poprzez konsultacje z rodzicami i nauczycielami; profesjonalne wykonywanie powierzonych zadań; rzetelność i sprawność; aktywną współpracę z innymi podmiotami; szeroki wachlarz usług specjalistycznych dla dzieci; pomoc dla dziecka, nauczyciela i rodzica; zachowanie terminowości; bieżące rozpoznawanie sytuacji rodzinnej dziecka; dbałość o wysoką jakość wydawanych dokumentów; przygotowywanie i prowadzenie zebrań rad pedagogicznych w zakresie prawa oświatowego; wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom klientów. Respondenci poznają koncepcję i ofertę poradni (m.in. poprzez stronę internetową BIP Starostwa Gryfickiego). Według nich najważniejsze elementy tej koncepcji to: podnoszenie kwalifikacji merytorycznych przez pracowników poradni (2 biegłych psychologów sądowych); szybkie i terminowe wydawanie opinii i orzeczeń; udzielanie szerokiego wsparcia dzieciom, rodzicom i nauczycielom; diagnozowanie; współpraca z innymi placówkami; doradztwo zawodowe; promowanie działalności poradni w środowisku lokalnym. Analiza i modyfikacja koncepcji pracy poradni Koncepcja pracy placówki jest analizowana i modyfikowana, o czym świadczą wypowiedzi dyrektora i pracowników merytorycznych uczestniczących w wywiadach. Zdaniem tych respondentów koncepcja pracy poradni (uzupełniana planami rocznymi) jest analizowana i modyfikowana na bieżąco przez dyrektora i Radę Pedagogiczną. Koncepcja ma charakter ogólny, zakłada dużą elastyczność i możliwość podejmowania działań w odpowiedzi na potrzeby środowiska lokalnego. Dostosowywana jest do potrzeb tego środowiska na bieżąco. Wśród zmian, które zaszły w ofercie poradni, a są wynikiem analizy potrzeb środowiska, respondenci wskazują: zwiększenie liczby terapii i konsultacji rodzinnych; większy udział rodziców w diagnozie i procesach postdiagnostycznych; prowadzenie terapii metodą EEG Biofeedback; zwiększenie liczby i podwyższenie jakości poradnictwa zawodowego (grupowego i indywidualnego). Z analizy pozyskanych informacji wynikają, według pracowników merytorycznych, następujące wnioski: klienci poradni są zadowoleni z jej usług oraz uzyskanej pomocy; zachodzi potrzeba zwiększenia liczby godzin terapii prowadzonej w poradni oraz w terenie; klienci oczekują także rozszerzenia działalności placówki o diagnozę specjalistyczną; poradnia w zdecydowanej większości zaspokaja potrzeby klientów; w placówce są realizowane różne formy pomocy pośredniej i bezpośredniej; wysoko oceniana jest jakość świadczonych w poradni usług; aktywność oraz uzyskiwane przez pracowników merytorycznych efekty w zakresie doskonalenia zawodowego umożliwiają dostosowywanie oferty poradni do aktualnych potrzeb klientów; rozszerzono zagadnienia związane z edukacją zawodową; rodzice regularnie przychodzący na terapię oczekują, aby spotkania odbywały się także w godzinach popołudniowych. Kolejna modyfikacja koncepcji pracy poradni zostanie przeprowadzona (zgodnie z Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 14 września 2012 r.) w sierpniu 2013 r., w oparciu o nowe przepisy prawa oświatowego, wyniki ewaluacji wewnętrznej oraz pozyskane dane na temat potrzeb środowiska. 8 / 25

9 Z przeprowadzonego badania wynika, że przedstawione powyżej wyniki i przytoczone argumenty są zbieżne z wynikami i wnioskami z prowadzonej w poradni w tym zakresie ewaluacji wewnętrznej - poradnia ma koncepcję pracy i zgodnie z nią działa; główne jej założenia oparte są na podstawowych zadaniach statutowych placówki. Koncepcja pracy jest na bieżąco analizowana i modyfikowana. Modyfikacja koncepcji wynika z systematycznej diagnozy potrzeb klientów, analizy możliwości placówki, a także pracy własnej pracowników merytorycznych. Rekomendacje, które należy uwzględnić w planowaniu działań oraz dalszych kierunków rozwoju poradni, brzmią: utrzymać wysoki poziom świadczonych usług, jednocześnie dbając o to, aby oferta poradni odpowiadała potrzebom klientów; systematycznie prowadzić diagnozę potrzeb klientów poradni; uwzględnić w koncepcji pracy placówki najnowsze zmiany w prawie oświatowym, misję i wizję poradni oraz rozszerzyć współpracę ze środowiskiem i innymi instytucjami; wzbogacić ofertę poradni w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka; w miarę możliwości kadrowych rozszerzać współpracę ze szkołami; dbać o terminowość wydawanych przez poradnię dokumentów; położyć większy nacisk na pracę z rodzicami i poszerzyć ofertę pracy w tym zakresie (m.in. o warsztaty dla rodziców w zakresie wspomagania rozwoju zawodowego dziecka); zwiększyć dostępność (elastyczny czas pracy) psychologa, pedagoga, logopedy; stale dbać o informowanie i upowszechnianie koncepcji pracy poradni podczas codziennych kontaktów z klientami; zgłaszać do organu prowadzącego uzasadnioną potrzebę zwiększenia obsady kadrowej specjalistów poradni; podnieść skuteczność pozyskiwania środków pozabudżetowych dla lepszego finansowania zadań poradni. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Oferta placówki umożliwia realizację zadań placówki Komentarz: Oferta programowa poradni jest monitorowana, na bieżąco modyfikowana i wzbogacana o nowe działania, by zaspokoić potrzeby i oczekiwania klientów placówki. Poniżej wskazane zostały argumenty świadczące o wysokim poziomie spełniania wymagania. Oferta programowa poradni Oferta programowa placówki odpowiada potrzebom klientów, o czym świadczą wypowiedzi wszystkich respondentów (klientów i partnerów poradni, przedstawicieli organu prowadzącego, pracowników merytorycznych i dyrektora). Klienci poradni podczas wywiadu grupowego stwierdzili, że najczęściej korzystają z następujących usług placówki: diagnozowanie; orzecznictwo; poradnictwo; warsztaty; prelekcje; dzielenie się wiedzą z nauczycielami; doradztwo zawodowe; współpraca ze szkołami; Dni Otwarte Poradni. Zdaniem tych respondentów poradnia zawsze w pełni odpowiada na wszystkie ich najważniejsze potrzeby. Poradnia odpowiada również w pełni na potrzeby innych, poza nauczycielami, klientów placówki, np.: pomaga w pisaniu wypracowań i w nauce; prowadzi terapię psychologiczną, pedagogiczną i logopedyczną oraz diagnozę dysleksji i dysgrafii, a także terapię uzależnień. Według partnerów poradni i przedstawicieli organu prowadzącego uczestniczących w wywiadzie najważniejsze potrzeby klientów placówki to m.in.: szybka reakcja; pomoc; diagnoza i terapia wszelkiego rodzaju. Zdaniem pracowników merytorycznych, uczestników wywiadu, najważniejsze potrzeby klientów, które placówka także zaspokaja, to: prowadzenie diagnozy możliwości i potrzeb dzieci oraz młodzieży; ustalanie najkorzystniejszych form pomocy; orzecznictwo; prowadzenie diagnozy specjalistycznej dzieci i młodzieży: z autyzmem, Zespołem Aspergera, niesłyszących i niedosłyszących, niewidzących i niedowidzących (czego poradnia nie może zapewnić, nie będąc poradnią specjalistyczną wskazaną do takich czynności); prowadzenie terapii psychologicznej, pedagogicznej, logopedycznej; prowadzenie zajęć z wczesnego wspomagania rozwoju dziecka; większa dostępność do korzystania z oferty poradni (zwiększenie liczby oddziaływań); praca indywidualna (porady; udzielanie instruktażu dla rodziców, młodzieży, dorosłych uczniów); bieżący kontakt (porady, konsultacje, itp.) z rodzicami, wychowawcami, nauczycielami, kuratorami sądowymi, pracownikami socjalnymi; podejmowanie interwencji kryzysowych wobec ucznia i w jego środowisku; udział w radach pedagogicznych, zebraniach z rodzicami; objęcie terapią celową całych rodzin (np. rodzinną, dla dzieci sprawiających problemy wychowawcze, z ADHD, problemami emocjonalnymi, lękami społecznymi itp.); prowadzenie prelekcji dla rodziców. Bezpośrednią odpowiedzią na potrzeby klientów poradni są również, w opinii tych respondentów i dyrektora, następujące elementy oferty placówki: zajęcia grupowe i indywidualne aktywizujące do wyboru kierunku kształcenia i zawodu; indywidualne porady zawodowe (bez badań); porady (bez 9 / 25

10 badań) dla rodziców i pełnoletnich uczniów; badania przesiewowe logopedyczne i pedagogiczne; postdiagnostyczne porady i zalecenia w formie pisemnej lub ustnej; konsultacje rodzinne; psychoterapia indywidualna dzieci i młodzieży; zajęcia prowadzone metodą ruchu rozwijającego W. Sherborne; terapia EEG Biofeedbeck; terapia dzieci moczących się; trening umiejętności wychowawczych (przy terapiach rodzinnych); wydawanie stosownych dokumentów (na wniosek rodzica, opiekuna prawnego lub dorosłego ucznia) ze wskazaniem form pomocy oraz zaleceniami dla nauczycieli i środowiska rodzinnego ucznia; udział w sesji naukowej w szkole dotyczącej depresji; spotkania z młodzieżą w szkołach; pomoc lub pośredniczenie w podjęciu kontaktu z innymi specjalistami bądź placówkami (np.: psychiatrą, terapeutą z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, właściwym wydziałem Sądu Rejonowego, pracownikami socjalnymi właściwego ośrodka pomocy społecznej). Poradnia na bieżąco dostosowuje swoje działania do zgłaszanego zapotrzebowania środowiska, zarówno uczniów, rodziców jak i placówek. Monitorowanie poziomu zaspokajania potrzeb klientów Placówka monitoruje poziom zaspokajania potrzeb klientów, o czym zapewniają dyrektor oraz uczestniczący w wywiadach pracownicy merytoryczni i klienci poradni. Na podstawie wypowiedzi dyrektora i pracowników merytorycznych można stwierdzić, że w placówce cyklicznie zbierane są dane na temat poziomu zaspokajania potrzeb klientów, ponieważ poradnia stara się zaspokajać potrzeby na bieżąco oraz dostosowywać się do ich oczekiwań. Informacje tego typu uzyskuje się podczas: wywiadów z rodzicami lub opiekunami prawnymi; przekazywania wyników badań oraz zalecanych form pomocy; pracy z dzieckiem (m.in. poprzez upewnianie się, czy działania są dla klienta satysfakcjonujące); rozmów z dziećmi i młodzieżą korzystających z pomocy w poradni (diagnostycznej, terapeutycznej, poradnictwa); przeprowadzania ankiet z rodzicami; uzyskiwania opinii ze szkół i placówek; ewaluacji wewnętrznej. Z analizy uzyskanych informacji wynikają następujące wnioski: klienci poradni są zadowoleni z jej usług, w zdecydowanej większości zaspokaja ona ich potrzeby; wysoko oceniane są efekty prowadzonej terapii; zachodzi potrzeba zwiększenia liczby godzin terapii prowadzonej na terenie poradni; klienci oczekują rozszerzenia działalności o diagnozę specjalistyczną; realizowane są różne formy pomocy pośredniej i bezpośredniej; szersza jest oferta terapii specjalistycznych; rozszerzono zagadnienia związane z edukacją zawodową; rodzice oczekują więcej spotkań terapeutycznych (także w godzinach popołudniowych) oraz organizacji grup wsparcia dla rodziców. Prowadzenie przez poradnię powyższych działań potwierdzają wypowiedzi klientów placówki. Według nich poradnia w tym roku szkolnym zbierała opinie na temat poziomu zaspokajania ich potrzeb lub potrzeb innych klientów. Ostatnio przedmiotem zainteresowań poradni były m.in.: tematyka i forma warsztatów; przydatność i zrozumiałość sformułowań zawartych w opiniach; terminy spotkań; stopień zadowolenia nauczycieli ze spotkań (czy są przydatne w pracy); opinia na temat pracy poradni. Dodają, że dyrektor i pracownicy merytoryczni placówki są otwarci na ich propozycje. Modyfikacje oferty programowej poradni Z wypowiedzi respondentów wynika, że oferta placówki jest modyfikowana i wzbogacana. Dyrektor oraz ankietowani pracownicy merytoryczni (11/11) podali następujące przykłady zmian w ofercie placówki, które zostały wprowadzone w ostatnich 2 latach: prelekcje na temat dojrzałości i gotowości szkolnej 6-latków; Dni Otwarte Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Gryficach na temat dojrzałości i gotowości szkolnej 5- i 6 latków; terapia Biofeedback; terapia z młodszymi dziećmi w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka; modyfikacja wzorów opinii i orzeczeń, aby były w pełni przydatne i czytelne dla klientów poradni; udział pracowników w pracy szkoły nad Indywidualnymi Programami Edukacyjno Terapeutycznymi (IPET) i Planami Działań Wspierających (PDW); rozszerzenie oferty w zakresie poradnictwa zawodowego (udział w targach edukacyjnych, targach pracy; spotkania z młodzieżą i zajęcia warsztatowe); poszerzenie działań terapeutycznych poprzez systematyczne dokształcanie kadry; rozszerzenie współpracy w terenie (szkolenia, warsztaty dla dzieci i rodziców, terapia grupowa, zajęcia pozalekcyjne); wprowadzenie nowych metod pracy z dziećmi i młodzieżą przy wykorzystaniu programu komputerowego Grajki - pomagajki" (innowacyjna metoda pomocy psychoedukacyjnej dla dzieci i młodzieży zagrożonej wykluczeniem); 10 / 25

11 rozszerzenie współpracy z placówkami i instytucjami oświatowymi; unowocześnianie i aktualizowanie narzędzi badawczych; wprowadzenie w przedszkolach zajęć z wykorzystaniem metody ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne; częstszy udział pracowników poradni w szkoleniach rad pedagogicznych; udział w dniach otwartych szkół z powiatu gryfickiego; przygotowywanie i upowszechnianie materiałów edukacyjnych (ulotki) dla rodziców dotyczących np. propozycji ćwiczeń z dzieckiem w domu. Klienci poradni oraz jej partnerzy i przedstawiciele organu prowadzącego podczas wywiadów podali kolejne przykłady zmian wprowadzonych w placówce w ostatnich latach: zmiana godzin pracy; bardziej zindywidualizowane opinie; promocja poradni (strona internetowa, media, radio); dostępność dokumentów do pobrania ze strony internetowej; znacznie szybsze udzielanie pomocy; prowadzenie większej liczby terapii na terenie szkół (głównie gimnazjów); objęcie wszystkich dzieci badaniami przesiewowymi słuchu; nowy budynek; nowy dyrektor. W opinii wszystkich tych respondentów są to zmiany pozytywne, gdyż umożliwiają one pełniejsze zaspokajanie potrzeb klientów. Służy to innym szkołom i placówkom, a poradnia stała się znana, nie jest anonimowa. Przytoczone powyżej wyniki ewaluacji zewnętrznej są zbieżne z wynikami prowadzonej w tym zakresie ewaluacji wewnętrznej. Na podstawie analizy wyników ankiet przeprowadzonych wśród klientów poradni (51 rodziców dzieci korzystających z usług placówki) sformułowano m.in. następujące wnioski: rodzice korzystali z różnych form pomocy, jakie oferowała poradnia (diagnoza psychologiczno-pedagogiczna; terapia rodzinna, logopedyczna i pedagogiczna; orzecznictwo; badania przesiewowe; interwencja kryzysowa); pracownicy merytoryczni poradni są oceniani przez rodziców bardzo dobrze, jako osoby łatwo nawiązujące kontakt, uważnie słuchające swojego rozmówcy, przyjazne oraz cierpliwe; respondenci, pytani o preferowane godziny korzystania z usług poradni, najchętniej wskazywali godziny ranne (51%) i popołudniowe (45%); prawie połowa (47%) ankietowanych rodziców ocenia uzyskaną pomoc jako bardzo dobrą, 43% - jako zadowalającą, bardzo niezadowolonych było 1,9%; ankietowani sprecyzowali swoje oczekiwania dotyczące usług świadczonych przez poradnię - krótszy czas oczekiwania na diagnozę i na wydanie opinii; większa dostępność (elastyczny czas pracy) psychologa, pedagoga, logopedy; dotrzymywanie terminów porad (zwłaszcza logopedzi); organizacja dni otwartych poradni; szersza oferta terapii specjalistycznych; prowadzenie grup wsparcia. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany i są efektem współdziałania nauczycieli Komentarz: W poradni procesy edukacyjne są planowane, monitorowanie i analizowane na bieżąco oraz cyklicznie - indywidualnie, zespołowo i grupowo. Z przeprowadzanych analiz wspólnie formułowane są wnioski, które wykorzystywane są do planowania tych procesów oraz do wprowadzania zmian w ich przebiegu. Przedstawione poniżej argumenty świadczą o wysokim poziomie spełniania tego wymagania. Planowanie procesów edukacyjnych Procesy edukacyjne są planowane indywidualnie i zespołowo, o czym świadczą informacje uzyskane od pracowników merytorycznych i dyrektora (uczestników wywiadów), według których procesy edukacyjne w poradni planowane są na bieżąco oraz cyklicznie; indywidualnie, zespołowo lub grupowo; w oparciu o: bieżące przepisy prawa oświatowego; rozmowy z klientami oraz placówkami i instytucjami, z którymi poradnia współpracuje; informacje uzyskane z ankiet; analizę wyników prowadzonych diagnoz i terapii; ustalenia zespołów diagnostycznych, orzekających oraz rady pedagogicznej. Planowanie indywidualne to przede wszystkim: opracowywanie planów pracy i sprawozdań; planowanie i analizowanie bieżących działań; ustalanie indywidualnych programów i planów prowadzonych terapii. Planowanie zespołowe to głównie: ustalanie szkoleń rad pedagogicznych; planowanie wielopłaszczyznowych działań zespołów diagnostycznych: psycholog - pedagog 11 / 25

12 oraz psycholog pedagog - logopeda (potrzeb diagnostycznych zgłaszanych dzieci i młodzieży, ustaleń postdiagnostycznych dla ucznia i jego środowiska oraz placówki, rodzaju przekazywanych porad i instruktaży); planowanie wielopłaszczyznowych działań w zakresie zespołu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka; planowanie współpracy w udzielaniu i organizowaniu przez szkoły pomocy psychologiczno pedagogicznej; współdziałanie w planowaniu i przygotowywaniu oferty poradni. Wszyscy pracownicy merytoryczni uczestniczą w: planowaniu pracy na bieżący i kolejny rok szkolny; podsumowywaniu rocznej pracy, czyli realizacji planów pracy; planowaniu ewaluacji wewnętrznej, grupowych form doskonalenia zawodowego (np. rad szkoleniowych). Analiza usług świadczonych przez poradnię Z informacji zebranych podczas badań wynika także, że pracownicy merytoryczni wspólnie analizują świadczenie usług przez placówkę. Według dyrektora i pracowników merytorycznych (uczestników wywiadu) wspólnie analizowane są m.in. następujące aspekty w tym zakresie: aspekty prawne i efekty pracy poradni; atrakcyjność i jakość oferty; potrzeby środowiska; godziny pracy poradni (pod kątem dostępności usług); potrzeby indywidualnych klientów; wyniki ewaluacji; jakość wydawanych dokumentów; procedury postępowania w poradni; wyniki ankiet wypełnianych przez pracowników poradni i rodziców w danym roku szkolnym. Wspólnie analizowane są także inne aspekty działalności poradni, bezpośrednio związane z jakością świadczonych przez nią usług, tj.: koncepcja i roczny plan pracy poradni; sprawozdania półroczne i roczne. Z tych analiz sformułowano następujące wnioski: istnieje duże zapotrzebowanie na diagnozę i terapię, w tym na terapię i diagnozę specjalistyczną; klienci poradni chętnie korzystają z jej usług, zarówno w godzinach porannych jak i popołudniowych (korzystający z terapii preferują popołudniowe godziny przyjęć); klienci chwalą kompetencje kadry pedagogicznej; oferta poradni jest dostępna dla zainteresowanych; wydawane dokumenty we właściwy sposób opisują problem i formułowane są w nich właściwe zalecenia do pracy z dzieckiem (są zrozumiałe); zwiększyła się świadomość klientów, którzy coraz częściej z własnej inicjatywy zgłaszają się do poradni; poradnia właściwie informuje klientów o dostarczaniu wymaganych dokumentów; klienci poradni znają koncepcję pracy placówki i wiedzą, z jakimi problemami mogą się zgłaszać; większość klientów skorzystałaby z pomocy poradni w przyszłości i poleciłaby wizytę innym; bardzo dobrze układa się współpraca z rodzicami; należy nadal rozszerzać współpracę ze specjalistami w poradni i poza nią; wskazane jest poszerzenie działalności informacyjnej wśród rodziców. Monitorowanie procesów edukacyjnych Wypowiedzi dyrektora i wszystkich (11/11) ankietowanych pracowników merytorycznych świadczą o tym, że procesy edukacyjne przebiegające w poradni są monitorowane. Według dyrektora monitorowania tego dokonuje się na bieżąco, m.in. poprzez: analizę sprawozdań pracowników, dzienników pracy; informacje z zespołów orzekających i opiniujących; bieżące informacje uzyskane w wywiadach z rodzicami (m.in.: podczas prowadzenia diagnoz, porad, terapii); konsultacje z pedagogami szkolnymi na temat skuteczności oddziaływań prowadzonych na terenie szkoły, wynikających z zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach. Pytania związane z monitorowaniem procesów edukacyjnych stawiane przez pracowników merytorycznych to np.: Na jaką formę pomocy jest największe zapotrzebowanie?; Czy sporządzane opinie i orzeczenia są zgodne z przepisami prawa?; Czy godziny pracy poradni odpowiadają potrzebom klientów?; Czego oczekują klienci po wizycie w poradni?; Czy wskazówki do pracy z dzieckiem są dla nich zrozumiałe?; Jak ocenia klient kompetencje/fachowość/profesjonalizm osoby, która przeprowadziła badanie/diagnozę/terapię? Wszyscy (11/11) ankietowani pracownicy merytoryczni deklarują, że monitorują procesy edukacyjne, w które są zaangażowani. Respondenci ci twierdzą, że podczas monitorowania stawiają sobie m.in. następujące pytania: Czy dziecko chętnie uczęszcza na zajęcia? Jakiej dalszej pomocy lub jakich działań oczekuje rodzic? Z monitorowania procesów edukacyjnych wynikają, zdaniem pracowników, następujące wnioski: wzrasta zainteresowanie wśród rodziców ofertą poradni, zwłaszcza diagnozą i terapią; wzrasta także świadomość rodziców na temat rozwoju dziecka i różnorodnych form pomocy, które mogą stymulować jego rozwój; klienci są zainteresowani diagnozą specjalistyczną (dzieci niedowidzące, niedosłyszące, autystyczne, itp.) głównie z powodu zbyt dużej odległości do odpowiedniej poradni w Szczecinie. 12 / 25

13 Wykorzystywanie wniosków z monitorowania procesów edukacyjnych Wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane do planowania tych procesów, co potwierdzają wypowiedzi dyrektora i pracowników merytorycznych, którzy podają podczas wywiadów przykłady decyzji podjętych w oparciu o wyniki monitorowania procesów edukacyjnych: poszerzenie oferty zawodoznawczej; wyodrębnienie godzin na terapię EEG Biofeedback; stworzenie możliwości prowadzenia zajęć ze wczesnego wspomagania rozwoju dziecka; priorytetowe traktowanie sytuacji kryzysowych oraz orzecznictwa (np. dotyczącego nauczania indywidualnego); wyposażenie gabinetu dla dzieci w wieku przedszkolnym w zabawki edukacyjne i pomoce dydaktyczne; wprowadzenie zmian w opiniach i orzeczeniach w zakresie formułowania zaleceń; zmiana form wniosków, opinii i orzeczeń (zawarcie w nich informacji dotyczących podstawy programowej, ramowych planów nauczania, form pomocy psychologiczno pedagogicznej); zwiększenie współpracy ze środowiskiem (szkołami, przedszkolami); zorganizowanie Dni Otwartych na temat gotowości szkolnej 5- i 6-latków; poszerzenie zakresu działań dotyczących kształcenia zawodowego (zgodnie z zapotrzebowaniem nauczycieli i uczniów gimnazjum) oraz rozszerzenie oferty o zajęcia aktywizujące młodzież w wyborze zawodu; systematyczne wzbogacanie warsztatu pracy o aktualne metody diagnostyczne; prowadzenie szkoleń rad pedagogicznych; dostosowanie godzin pracy do potrzeb klientów. Dyrektor i pracownicy merytoryczni deklarują, że zmiany w przebiegu procesów edukacyjnych są wynikiem wspólnych ustaleń między pracownikami. Zdaniem dyrektora wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane do dalszego planowania tych procesów, a zmiany w przebiegu procesów edukacyjnych są wynikiem wspólnych ustaleń między nauczycielami, pedagogami szkolnymi i klientami. Decyzje podjęte w oparciu o wyniki tego monitorowania to np.: rozszerzenie informacji dotyczących kształcenia zawodowego (takie było zapotrzebowanie nauczycieli i uczniów gimnazjów) oraz oferty o zajęcia aktywizujące młodzież w wyborze zawodu; poszerzenie działalności informacyjnej wśród rodziców; systematyczne wzbogacanie warsztatu pracy pracowników o aktualne metody diagnostyczne i pomoce terapeutyczne; podnoszenie kwalifikacji zawodowych poprzez szkolenia zewnętrzne, wewnętrzne, samokształcenie; prowadzenie zajęć warsztatowych dla dzieci i młodzieży oraz prelekcji dla rodziców i nauczycieli; udział w dniach otwartych szkół z powiatu gryfickiego; rozszerzenie terapii specjalistycznej. Wszyscy ankietowani pracownicy merytoryczni (11/11) deklarują, że ich głos jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu zmian w realizacji procesów edukacyjnych w poradni. Wymieniają oni m.in. następujące zmiany wprowadzone w ostatnich 2 latach, przy których wprowadzaniu uwzględniono ich opinię: opracowano nowe wzory wniosków o wydanie opinii i orzeczeń; zmieniono organizację pracy Zespołów Orzekających; rozszerzono współpracę pomiędzy zespołami zajmującymi się dziećmi i młodzieżą w różnym wieku; zmieniono sposób pisania opinii i orzeczeń; wprowadzono zajęcia prowadzone Metodą Ruchu Rozwijającego W. Sherborne na terenie poradni i przedszkola; ujednolicono procedurę przyjmowania i diagnozowania dzieci z trudnościami w pisaniu i czytaniu; zakupiono nowoczesne narzędzia diagnostyczne; dostosowano godziny pracy do potrzeb klientów; 13 / 25

14 zwiększono liczbę godzin przeznaczonych na terapię EEG Biofeedback; poszerzono działania terapeutyczne; zdobyto kwalifikacje dające uprawnienia Terenowego Trenera i zaplanowano szkolenia szkolnych terapeutów; zwiększono liczbę godzin przeznaczonych na terapię logopedyczną. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych Komentarz: Poradnia dba o dostęp do swojej oferty i świadczy usługi w godzinach umożliwiających skorzystanie z nich różnym grupom klientów. Placówka analizuje dostępność oferty oraz formułuje i wdraża wnioski z tej analizy. Poniżej przytoczone zostały argumenty świadczące o wysokim poziomie spełniania wymagania. Ułatwienia dla klientów Z wypowiedzi respondentów i obserwacji poradni wynika, że placówka dba o dostęp do swojej oferty i ułatwia klientom korzystanie ze swoich usług. Zdaniem wszystkich klientów poradni uczestniczących w wywiadzie (pedagogów i nauczycieli) usługi placówki są łatwo dostępne nie tylko dla nich, ale także dla innych klientów, np. dla dzieci, młodzieży i ich rodziców. Także według wszystkich (19/19) ankietowanych dorosłych klientów i wszystkich (31/31) ankietowanych rodziców godziny pracy placówki są dla nich i dla ich dzieci dogodne. Z obserwacji placówki wynika, że poradnia świadczy swoje usługi w godzinach umożliwiających skorzystanie z nich różnym grupom klientów (jest otwarta od poniedziałku do piątku w godz ). Analiza dostępności oferty poradni oraz wdrażanie wniosków z niej płynących Placówka analizuje dostępność swojej oferty. Tezę tę potwierdzają wypowiedzi dyrektora i pracowników merytorycznych uczestniczących w wywiadach, którzy twierdzą, że pozyskują informacje (np. w trakcie rozmów indywidualnych i wywiadów), iż wiedza o działaniu i usługach poradni jest dostępna. Oferta placówki widnieje na tablicach informacyjnych w budynku poradni oraz na stronie BIP; ponadto poradnia posiada informator, który udostępniany jest szkołom podczas Tragów Edukacyjnym oraz gimnazjalistom i rodzicom. Przedstawiciele poradni uczestniczą w dniach otwartych szkół; prowadzą tam zajęcia zgodnie z zapotrzebowaniem oraz prelekcje dla rodziców i młodzieży, szkolenia rad pedagogicznych. Oferta dostępna jest również podczas kontaktu osobistego lub telefonicznego poprzez zapoznanie się z informacjami na tablicy, uzyskaniem wskazówek od pracowników poradni. W planowaniu swojej pracy poradnia uwzględnia terminy, kolejność wpływu zgłoszeń, możliwości dojazdu oraz potrzeby klientów. Z analizy dostępności oferty placówki wynikają, według respondentów, następujące wnioski: lokalizacja poradni nie jest zbyt dogodna dla klientów; oferta pracy placówki jest znana w środowisku lokalnym; poradnia jest dostosowana do przyjęcia osób niepełnosprawnych i z małymi dziećmi; ze względu na stan zdrowia dziecka badania mogą być wykonywane w jego domu rodzinnym; dogodne są godziny otwarcia poradni; terminy oczekiwania na badania zazwyczaj spełniają oczekiwania klientów; oferta placówki dostępna jest dla wszystkich zainteresowanych, bez względu na ich status społeczny, poziom zamożności, światopogląd religijny, pochodzenie etniczne, itp. oraz spełnia zapotrzebowanie klientów (jest na bieżąco monitorowana i modyfikowana do zgłaszanych potrzeb); klienci uzyskują informację o działalności poradni z różnych źródeł; klienci rozumieją sformułowania zawarte w opracowywanych wnioskach o opinie i orzeczenia oraz wiedzą, z jakimi problemami mogą się zgłosić do poradni; zgodnie z potrzebami jest udzielane wsparcie w sytuacjach kryzysowych; 14 / 25

15 wskazane jest stworzenie strony internetowej placówki oraz poszerzenie możliwości diagnostycznych i terapeutycznych poradni; Z wypowiedzi dyrektora i pracowników merytorycznych (uczestników wywiadów) wynika także, że wnioski z analizy dostępu do oferty poradni są wdrażane. Zdaniem respondentów, aby ułatwić klientom dostęp do swoich usług, poradnia podejmuje m.in. następujące działania: dostosowuje godziny pracy do możliwości klientów; zbiera informacje od klientów na ten temat; prowadzi interwencje kryzysowe; świadczy usługi poza placówką (np. diagnostyczne dla dzieci będących w sytuacji zdrowotnej uniemożliwiającej przyjazd do poradni); prowadzi zajęcia na terenie innych placówek dla dzieci, młodzieży, rodziców, nauczycieli oraz szkolenia rad pedagogicznych; uczestniczy w dniach otwartych szkół; konsultuje swoje działania oraz zalecenia z nauczycielami, pedagogami szkolnymi, wychowawcami aby usprawnić proces edukacyjny, wychowawczy i umożliwić wykonanie części kontrolnej poza poradnią (np. współpraca z polonistami, którzy monitorują wykonywanie ćwiczeń przez uczniów bez konieczności dodatkowych wizyt dzieci w poradni). Na podstawie wniosków z analizy dostępności oferty poradni placówka wprowadziła, według dyrektora, m.in.: więcej zajęć terapeutycznych z zakresu wszystkich specjalności pracowników poradni; stworzyła aktualny informator o poradni oraz informator dotyczący oferty zawodoznawczej; zwiększyła ilość pracy w terenie; wprowadziła działania informacyjne dotyczące działalności poradni w lokalnych mediach (Radio "Plus" Gryfice, gazeta "Nasz Głos Wybrzeża", portal informacyjny "SuperPortal 24 ). Ankietowani pracownicy merytoryczni wymieniają kolejne wprowadzone przez poradnię w tym zakresie działania: dostosowanie godzin pracy do potrzeb klientów; świadczenie usług poza siedzibą placówki; zbieranie informacji od poszczególnych klientów i wychodzenie naprzeciw ich potrzebom; przekazywanie aktualnej oferty placówkom celem umieszczania informacji na tablicach ogłoszeń bądź przekazywania bezpośrednio zainteresowanym rodzicom; opracowanie ulotki informacyjnej; ustalanie terminów spotkań dostosowanych do możliwości klientów; prowadzenie interwencji kryzysowej w placówce lub poza nią; promowanie poradni w środowisku lokalnym (udział w Targach Edukacyjnych, przekazywanie na bieżąco informacji na spotkaniach z rodzicami, nauczycielami, na szkoleniach, w mediach); organizowanie Dnia Otwartego w poradni; przeprowadzanie badań przesiewowych w szkołach i przedszkolach; zwiększenie liczby godzin terapii EEG Biofeedback. Poziom spełniania wymagania: B 15 / 25

16 Obszar: Środowisko Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju Komentarz: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gryficach szeroko, na wielu płaszczyznach, współpracuje z licznymi podmiotami i instytucjami środowiska lokalnego oraz z rodzicami dzieci i młodzieży korzystających z jej usług. Współpraca ta korzystnie wpływa na działalność placówki i na jej wizerunek. Przy rozwijaniu potencjalnych możliwości dzieci i młodzieży placówka bazuje przede wszystkim na zdiagnozowanych wcześniej ich mocnych stronach. Przedstawione poniżej argumenty potwierdzają spełnianie niniejszego wymagania na bardzo wysokim poziomie. Współpraca poradni ze środowiskiem lokalnym Placówka współpracuje z różnymi podmiotami funkcjonującymi w środowisku. Według dyrektora i pracowników merytorycznych, uczestników wywiadów (co potwierdza także analiza dokumentów oraz obserwacja placówki), poradnia obejmuje swoim działaniem oraz współpracą głównie szkoły i placówki z jej terenu, czyli z gmin: Brojce, Gryfice, Karnice, Płoty, Rewal i Trzebiatów. Najważniejsze podmioty, z którymi współpracuje poradnia, to: przedszkola - spotkania psychoedukacyjne z rodzicami; obserwacje dzieci; przesiewowe badania logopedyczne; konsultacje z nauczycielami; opiniowanie (np. wydawanie opinii o wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka); szkoły - przygotowywanie dokumentów (opinie, orzeczenia); uczestniczenie we wspólnych przedsięwzięciach; zajęcia na terenie szkół dla dzieci, młodzieży i rodziców; przedstawianie oferty edukacyjnej szkolnictwa ponadgimnazjalnego (preorientacja zawodowa, wybór kierunku studiów); szkolenia rad pedagogicznych, itp.; placówki kształcenia specjalnego - przygotowywanie dokumentów; wspólne przedsięwzięcia (np. wczesne wspomaganie rozwoju dziecka); wydawanie orzeczeń o kształceniu specjalnym; samorząd lokalny - udział poradni w posiedzeniach komisji oświaty; Targi Edukacyjne; doradztwo w sprawie projektów unijnych; Powiatowy Urząd Pracy w Gryficach pozyskiwanie stażystów; wymiana informacji z doradcami zawodowymi oraz udostępnienie na terenie poradni aktualnej oferty pracy. Ponadto pracownicy placówki współpracują z następującymi podmiotami: Specjalnym Ośrodkiem Szkolno Wychowawczym w Waniorowie; Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Gryficach; Sądem Rejonowym - III Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich w Gryficach; Policją Powiatową w Gryficach; Starostwem Powiatowym w Gryficach; Poradnią Logopedyczną w Gryficach; Zespołem ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Gryficach; Domem Dla Dzieci w Gryficach; młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi (m.in. MOW w Rewalu) i młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii; Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Gryficach oraz w okolicznych miejscowościach; asystentami rodzin; Rodzinnymi Ośrodkami Diagnostyczno Konsultacyjnymi (m.in. w Szczecinie); Prokuraturą Rejonową w Gryficach; placówkami ochrony zdrowia; specjalistą z zakresu psychiatrii, diagnozującym dzieci i młodzież (w tym także problemy ADHD); 16 / 25

17 Krajowym Towarzystwem Autyzmu; innymi poradniami psychologiczno pedagogicznymi (np. Centrum Psychologiczno Pedagogicznym w Szczecinie); Okręgową Komisją Egzaminacyjną; Środowiskowym Hufcem Pracy; organizacjami pozarządowymi; kuratorami sądowymi przy Sądzie Rejonowym w Gryficach; Polskim Stowarzyszeniem na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Gryficach; Powiatowym Urzędem Pracy w Gryficach. Placówka współpracuje i korzysta z usług szkoleniowych i wydawniczych, np. z: firmą edukacyjno szkoleniową KINED; Pracownią Testów Psychologicznych i Pedagogicznych w Gdańsku; Salonem Edukacyjnym EMPIRIA w Szczecinie; Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli - Oddziałem Zamiejscowym w Gryficach; Instytutem Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach; Fundacją Drabina Rozwoju w Warszawie. Pracownicy dodają, że współpraca w znaczącym zakresie polega na podejmowaniu działań statutowych poradni, które wynikają z posiadanej koncepcji pracy placówki. Na terenie poradni (tablice ogłoszeń) są widoczne dowody współpracy placówki z podmiotami działającymi w środowisku (np. informacje dla rodziców, dla gimnazjalistów, kącik zawodoznawczy). Współpraca z rodzicami Z przeprowadzonego badania wynika także, że poradnia współpracuje z rodzicami przy diagnozie i rozwoju możliwości oraz mocnych stron uczniów. W opinii wszystkich (34/34) ankietowanych rodziców współpraca poradni z rodzicami w zakresie rozpoznawania potrzeb i rozwijania możliwości ich dzieci jest wystarczająca. Według słów dyrektora i pracowników merytorycznych uczestniczących w wywiadach odbywa się to w sposób bezpośredni - poprzez omawianie wyników diagnozy i udzielanie wskazówek do pracy z dzieckiem po jej zakończeniu, w oparciu o zdiagnozowane mocne strony dziecka. Pośrednio natomiast przekazywane są wskazania do pracy z dzieckiem w szkole. Współpraca z rodzicami w zakresie rozwijania potencjalnych możliwości dzieci, według pracowników merytorycznych, rozpoczyna się od chwili zgłoszenia przez nich dziecka do poradni począwszy od diagnozy jego możliwości, po ustalenia dotyczące najkorzystniejszych dla dziecka form pomocy i pracy z nim. W przebiegu diagnozy sytuacji ucznia przekazywane są nie tylko wyniki bieżących badań, ale także zalecenia postdiagnostyczne. W poradni oferowane są ponadto różnego rodzaju formy pomocy np. zajęcia z dziećmi, terapia. W sytuacji braku możliwości podjęcia działań przez poradnię placówka także stara się wesprzeć rodziców, np. poprzez pomoc w skierowaniu do odpowiedniej placówki czy specjalisty (np. lekarza). Wpływ współpracy na działalność placówki Współpraca poradni z podmiotami działającymi w środowisku wpływa korzystnie na działalność placówki, o czym świadczą wypowiedzi respondentów. W opinii partnerów placówki i przedstawicieli organu prowadzącego owocem współpracy poradni z różnymi podmiotami działającymi w środowisku lokalnym jest obopólna korzyść, np.: Starostwo Gryfickie (organ prowadzący) - zapewnianie finansów; stwarzanie placówce możliwości szerokiego rozwoju; sąd rodzinny - wzajemna wymiana informacji; diagnozowanie dzieci i ich rodzin; wydawanie opinii; Powiatowy Urząd Pracy w Gryficach - wsparcie w zakresie zatrudniania bezrobotnych robotników; przedszkole - łamanie stereotypów o korzystaniu z usług poradni (przekonywanie rodziców do korzystania z placówki); gimnazjum - prowadzenie przez logopedę warsztatów logopedycznych dla członków gimnazjalnego koła teatralnego "Szkolna Kurtyna"; wspólne warsztaty z emisji głosu; 17 / 25

18 OREW - wymiana doświadczeń kadry pedagogicznej, narzędzi badawczych, pomocy dydaktycznych; szybki obieg informacji. Zdaniem dyrektora najważniejsze korzyści odnoszone przez poradnię dzięki współpracy z organizacjami i instytucjami działającym w lokalnym środowisku sprowadzają się do następujących sfer: reklamowanie działalności; podkreślanie jej wartości dla dziecka, rodziny i szkoły; zdobywanie nowych zasobów oraz dzielenie się już posiadaną wiedzą i doświadczeniami; doskonalenie swoich kompetencji zawodowych, organizacyjnych i interpersonalnych; stały i bieżący kontakt z pedagogami i dyrektorami placówek pomocny w dostosowywaniu oferty i planowaniu pracy poradni; współdziałanie w sytuacjach kryzysowych; pozyskiwanie stażystów, wymiana informacji z doradcami zawodowymi oraz udostępnianie na terenie poradni aktualnej oferty pracy. Według pracowników merytorycznych (uczestników wywiadu) dzięki współpracy z innymi organizacjami oraz instytucjami działającymi w środowisku poradnia może korzystać z wymiany informacji (niezbędnych do pełnej diagnozy sytuacji klienta); jest postrzegana jako profesjonalna w sytuacjach wymagających interwencji kryzysowych; poszerza możliwości terapeutyczne i diagnostyczne; uczestniczy w szkoleniach, organizuje lub pomaga w organizacji szkoleń; promuje się w środowisku (np. poprzez udział w uroczystościach, dniach otwartych placówek); współpracuje w przygotowywaniu dokumentów o wysokiej jakości; ma możliwość prowadzenia spotkań psychoedukacyjnych; wspiera placówki w ich działaniach na rzecz dzieci i młodzieży (np.: wykonuje badania przesiewowe, prowadzi warsztaty); ma większe możliwości działań z zakresu doradztwa zawodowego; pozyskuje informacje służące dostosowywaniu swojej oferty do potrzeb klientów; uzyskuje środki na działanie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka; korzysta z bezpłatnych szkoleń organizowanych z funduszy unijnych; buduje własny wizerunek oraz rozpowszechnia swoją ofertę w środowisku lokalnym. Większość (8/11) ankietowanych pracowników merytorycznych jest zdania, że współpraca placówki z instytucjami i organizacjami lokalnego środowiska bardzo wzbogaca działalność poradni, wręcz nie byłaby ona bez niej możliwa. Rezultaty współpracy placówki z partnerami są opisane m.in.: na stronie internetowej BIP; w sprawozdaniach pracowników merytorycznych; w lokalnej prasie; w księdze protokołów; w dziennikach zajęć psychologa, pedagoga, logopedy; w konspektach i scenariuszach warsztatów; w pisemnych podziękowaniach od różnych instytucji. Identyfikacja potrzeb i możliwości środowiska lokalnego Z zebranych od wszystkich respondentów informacji wynika, że placówka identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska. Dyrektor podczas wywiadu stwierdził, że poradnia w tym i w poprzednim roku szkolnym zbierała informacje na temat potrzeb i możliwości środowiska, w którym funkcjonuje, m.in. poprzez: zapisywanie osobistych zgłoszeń klientów korzystających z usług poradni (zeszyt zgłoszeń); pisemne zgłoszenia ze szkół; opinie o funkcjonowaniu dziecka sporządzane przez wychowawców na wniosek poradni; wymianę informacji i ustalanie potrzeb środowiska podczas cyklicznych spotkań z pedagogami powiatu gryfickiego organizowanymi przez poradnię. W opinii pracowników merytorycznych uczestniczących w wywiadzie większość zgłaszanych potrzeb przez środowisko lokalne poradnia zaspokaja. Partnerzy placówki i przedstawiciele organu prowadzącego, uczestnicy wywiadu, powiedzieli, że najważniejsze potrzeby lokalnego środowiska to wszelkiego rodzaju terapia, z rozszerzeniem dla osób zagrożonych demoralizacją czy podejmujących próby samobójcze; spotkania na terenie szkół; interwencje kryzysowe (np. przy rozwodzie rodziców). Rodzice uczestniczący w wywiadzie wymienili kolejne potrzeby środowiska zaspokajane przez poradnię: usługi logopedyczne (poradnia świadczy je na wysokim poziomie); funkcja doradcza i wspierająca rodziców w wychowywaniu dzieci; umożliwianie kontaktu z psychologiem i pedagogiem; badania dzieci w kierunku ryzyka dysleksji; prowadzenie przez pracowników poradni terapii dyslektycznej w szkołach; bezpośrednie uczestniczenie w zajęciach (prowadzonych na terenie poradni) rodziców razem z dziećmi; dostosowywanie godzin pracy poradni do potrzeb rodziców (godziny popołudniowe); krótkie terminy badań (2-3 tygodnie) i wydawania opinii (w ciągu miesiąca); prowadzenie terapii dla dzieci z ADHD metodą EEG Biofeedbeck; szczegółowe zapisy zaleceń do pracy z dzieckiem - osobne dla nauczycieli i rodziców; prowadzenie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka - w zakresie rozwoju mowy (pozytywne efekty były już po 3 spotkaniach); prowadzenie terapii psychologicznej dla gimnazjalistów w zakresie niskiej samooceny, depresji lękowej, fobii 18 / 25

19 społecznych (min. 1 x w tygodniu); natychmiastowa reakcja i pomoc psychologiczna dla osób (uczniów) podejmujących próby samobójcze; udzielanie rodzicom porad, czego mogą oczekiwać w szkole od nauczycieli w zakresie dostosowywania wymagań do możliwości dziecka czy respektowania zaleceń poradni. Wszyscy respondenci są bardzo zadowoleni z pracy poradni. Wykorzystywanie zasobów środowiskowych Placówka korzysta z zasobów środowiskowych, o czym świadczą wypowiedzi respondentów. Według dyrektora z pomocą podmiotów środowiska lokalnego w tym i w poprzednim roku szkolnym prowadzone były m.in. następujące działania: pedagogizacja rodziców; prowadzenie działalności profilaktycznej; uczestnictwo w dniach otwartych (na terenie szkól i placówek); rozszerzenie zakresu działania doradztwa zawodowego w poradni poprzez współpracę z PUP; rozpowszechnianie wiedzy o poradni. W opinii partnerów i organu prowadzącego istotne dla funkcjonowania placówki zasoby i możliwości lokalnego środowiska to np.: korzystanie z bazy lokalowej, narzędzi badawczych, środków dydaktycznych, opinii i spostrzeżeń różnych instytucji. Respondenci ci podają następujące przykłady działań placówki prowadzone z ich pomocą: liceum - Dzień Otwarty Poradni, wymiana doświadczeń, promocja obu placówek; gimnazjum - zajęcia zawodoznawcze, warsztaty logopedyczne i psychologiczne w ramach projektu "Nauka kluczem do przyszłości"; policja - przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, wzajemne konsultacje, wymiana informacji (np. o terapii), minimalizacja tragicznych przeżyć dzieci dotkniętych przemocą w rodzinie (rozdawanie misiów). Ponadto przedstawiciele poradni pomagali tworzyć Karty IPET; brali udział w "Białych sobotach", w zespołach interdyscyplinarnych, w realizacji projektów unijnych (np. "Profesjonalni, kompetentni, twórczy"). Zaspokajanie przez poradnię potrzeb lokalnego środowiska Zebrane informacje potwierdzają tezę, że placówka prowadzi działania, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Według słów dyrektora i pracowników merytorycznych uczestniczących w wywiadach w tym i w poprzednim roku szkolnym w celu zaspokojenia potrzeb środowiska lokalnego poradnia prowadziła m.in. następujące działania: diagnozowanie (pedagogiczne, psychologiczne, logopedyczne, zawodoznawcze); orzecznictwo; poradnictwo; terapie - pedagogiczne (indywidualna, rodzinna), psychologiczne, logopedyczne; zajęcia dla dzieci i ich rodziców Metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne; konsultacje - rodzinne, dla nauczycieli, wychowawców, pedagogów i dyrektorów oraz psychologów szkolnych, kuratorów sadowych, asystentów rodziny; wspomaganie w wyborze kierunku kształcenia i zawodu - rozmowy doradcze; współpraca ze szkołami i przedszkolami; konsultacje z: MOS-em, MOW-em, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Sądem Rejonowym w Gryficach, Prokuraturą Rejonową w Gryficach, policją; podnoszenie kwalifikacji pracowników; promowanie działalności poradni w środowisku lokalnym (np. poprzez udział w Targach Edukacyjnych w Gryficach oraz Targach Edukacja i Praca w Trzebiatowie); interwencje kryzysowe; badania przesiewowe dotyczące specyficznych trudności w pisaniu oraz badania przesiewowe słuchu i wzroku na terenie szkół powiatu gryfickiego; zajęcia dla dzieci z problemami grafomotorycznymi; terapia dla dzieci z ADHD; terapia moczenia się mimowolnego dzieci; Dni Otwarte Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Gryficach na temat dojrzałości i gotowości szkolnej 5- i 6 latków; udział w dniach otwartych szkół z powiatu gryfickiego; wczesne wspomaganie rozwoju dziecka. 19 / 25

20 Ponadto pracownicy wymienili: prowadzenie szkoleniowych rad pedagogicznych; prowadzenie terapii w przedszkolu; poszerzanie kompetencji i kwalifikacji (dwóch pracowników poradni uzyskało kwalifikacje terenowego trenera diagnozy i terapii dysleksji); organizowanie szkoleń dla nauczycieli spoza powiatu (np.: Nowoczesne opiniowanie psychologiczno pedagogiczne dla pracowników poradni oraz PPP Goleniów i PPP Nowogard; szkolenia z zakresu kinezjologii wzbogacające metody i techniki integracji sfer umysł ciało emocje). W opinii partnerów poradni i przedstawicieli organu prowadzącego uczestniczących w wywiadzie działania podejmowane przez placówkę zaspokajają wszystkie potrzeby środowiska lokalnego i są adekwatne do możliwości placówki. Analiza dokumentów potwierdziła, że poradnia zbiera cyklicznie dane na temat potrzeb i możliwości lokalnego środowiska za pomocą ankiet skierowanych do rodziców i klientów placówki (2010/2011 i 2012/2013) oraz dokumentuje je w raportach z ewaluacji wewnętrznej i w protokołach rad pedagogicznych. Z przytoczonych powyżej wyników ewaluacji zewnętrznej wynika, że są one zbieżne z wynikami i wnioskami prowadzonej w poradni w tym zakresie ewaluacji wewnętrznej. Analiza treści rozmów prowadzonych z nauczycielami, dyrektorami szkół i innych instytucji wskazuje, że szkoły i placówki oświatowe widzą dużą celowość i potrzebę stałej współpracy z poradnią. W ich ocenie poradnia działa zgodnie z przyjętą koncepcją pracy, którą należałoby zmodyfikować w pewnych obszarach i dostosować do ich potrzeb. Respondenci widzą dużą potrzebę kontaktu z poradnią w sytuacjach: interwencji kryzysowej (np. wsparcie dziecka w przypadku śmierci członka rodziny, nagłego pogorszenia się stanu zdrowia); próby samobójczej, samookaleczenia, ucieczki z domu, podejrzenia u dziecka doświadczenia złego dotyku. Klienci poradni widzą korzyści ze współpracy z placówką i potrzebę jej kontynuowania. Jako główne korzyści tej współpracy nauczyciele i dyrektorzy szkół podają: poznanie przyczyn trudności dziecka; pozyskanie wskazówek do dalszej pracy z dzieckiem; możliwość spojrzenia na sytuację dziecka w sposób w miarę obiektywny i bezstronny. Poziom spełniania wymagania: A Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji Komentarz: Poradnia prowadzi działania informacyjne i promocyjne dotyczące jej funkcjonowania i osiągnięć. Przedstawiciele lokalnego środowiska znają i doceniają osiągnięcia placówki oraz postrzegają ją jako instytucję dbającą o jakość świadczonych usług. Poniższe argumenty świadczą o wysokim poziomie spełniania niniejszego wymagania. Działania informacyjne poradni Z zebranych podczas badań informacji wynika, że placówka prowadzi działania informacyjne dotyczące jej działalności i osiągnięć. Według słów dyrektora (co potwierdza także analiza dokumentów) poradnia informuje o swojej ofercie, działaniach i osiągnięciach, m.in. w następujący sposób: przygotowywane są specjalne informatory na temat działalności placówki; posiada stronę internetową (na BIP-ie Starostwa Gryfickiego); umieszcza tego typu informacje na tablicach ogłoszeń w miejscach dostępnych dla jej potencjalnych klientów; cyklicznie prezentuje się w lokalnych mediach (ogłoszenia i artykuły w prasie lokalnej, audycje radiowe) oraz podczas lokalnych uroczystości; ma bezpośredni kontakt z potencjalnymi klientami. Od września 2012 r. do czerwca 2013 r. (ostatnio nie więcej niż miesiąc temu) poradnia upowszechniła (poprzez: Radio "Plus" Gryfice, gazetę "Nasz Głos Wybrzeża", portal informacyjny "SuperPortal 24 ), zdaniem dyrektora i pracowników merytorycznych (uczestników wywiadów), m.in. następujące informacje o swoich działaniach i osiągnięciach: 20 / 25