ZWIĄZEK P. ARTYSTÓW PLASTYKÓW SZKICÓW Z WOJNY 1939/1944 GRUDZIEŃ LUBLIN, ALEJE RACŁAWICKIE 14

Transkrypt

1 W Y S T A W A P O L O N I A L U B L I N 1944

2 ZWIĄZEK P. ARTYSTÓW PLASTYKÓW P O L O N I A W Y S T A W A * SZKICÓW Z WOJNY 1939/1944 GRUDZIEŃ S T Y C Z E Ń SALE KAT. UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO LUBLIN, ALEJE RACŁAWICKIE 14

3 ZARZĄD ZWIĄZKU POLSKICH ARTYSTÓW PLASTYKÓW PREZES TEISSEYRE STANISŁAW VICE-PREZES KRAJEWSKI JULIUSZ SEKRETARZ FILIPIAK WŁADYSŁAW SKARBNIK TOMASZEWSKI MARIAN CZŁONKOWIE ZARZĄDU llafałowski ALEKSANDER TOMASZEWSKI HENRYK ZIÓŁKOWSKI WIKTOR SEKCJA ARTYSTYCZNA FILIPIAK WŁADYSŁAW KONONOWICZ ZENON KRAJEWSKI JULIUSZ RADZIEWICZ ALEKSANDER RAFAŁOWSKI ALEKSANDER WOLFF JERZY WOŹNA ZOFIA ZIÓŁKOWSKI WIKTOR

4 O W Y S T A W I E W WYSTAWIE BIORĄ UDZIAŁ. ARLITEWICZ WANDA FILIPIAK WŁADYSŁAW KONONOWICZ ZENON KRAJEWSKA HELENA KRAJEWSKI JULIUSZ KURZĄTKOWSKI JULII SZ LENGREN ZBIGNIEW MIERZEJEWSKI ANDRZEJ MIERZEJEWSKI JERZY POTYŃSKA FELICJA RĄDZJEWICZ ALEKSANDER RADZIEWICZ WANDA RAFAŁOWSKI ALEKSANDER SKURPSKI HIERONIM SYAiONOWICZ WALENTYNA TEISSEYRE STANISŁAW TOMASZEWSKI HENRYK TOMASZEWSKI MARIAN WITZ IGNACY WNUKOWA JÓZEFA WOŹNA ZOFIA WOLFF JERZY ŻARUBA JERZY ŻUŁAWSKA HANNA Wystawa p. n Polonia, szkice z wojny , po raz pierwszy daje w Polsce 1 interesujący przegląd prac plastycznych w oryginałach z tego zakresu. Są to przeważnie rysunki, malarskie lub graficzne, robione w domu, na ulicy, w polu, w miejscu postoju na froncie. Tworzył je cywil i żołnierz. Jeden i drugi zresztą z tym samym nerwem artysty żołnierza, polskiego frontowego żołnierza. O treści bardzo różnej, wysuwają te szkice na pierwszy plan formę plastyczną. Nie tylko żywa anegdota jest głównym przedmiotem tych prac, lecz przede wszystkim forma plastyczna. Trzeba podkreślić tę cechę większości szkiców wojennych, gdyż łatwo ulec wrażeniu, iż przeważa tu treść literacka, która w gruncie rzeczy była tylko inspiratorką wszystkich wystawionych obecnie utworów. Tak życie żołnierza,, jak powstańca, partyzanta, czy wreszcie walczącego z okupantem cywila, odtworzył artysta plastyk, akcentując głównie wajory, które znajdują się poza treścią literacką danej sytuacji. Forma szkiców jest różna. Dzięki rozmaitości treści, forma wzbogaca się, nabiera walorów właściwych zarówno w kompozycjach, jak i w sytuacjach wziętych z życia, a korzystając ze swych praw, zajmuje w terenie płaszczyzny właściwe miejsce. Tytuł «Polonia» wyraża specyficzny charakter wystawy; obejmującej w formie szkiców, czy nawet notatek charakterystykę plastyczną krwawych lat wojny i martyrologii narodu polskiego. Z notatek i szkiców powstaną kiedyś trwałe dzieła, które w nowej formie przekażą przyszłym pokoleniom tragiczne i wielkie chwile.

5 o Z W I Ą Z K U K A T A L O G Pomimo strat indywidualnych i ogólnych plastycy polscy zdobywają powoli potrzebne społecznie stanowisko. Jednym z przejawów ekspansji artystów plastyków w tym kierunku jest nowa akcja zmierzająca do zorganizowania na trwałych podstawach ogólnopolskiego stowarzyszenia p n. Związek Polskich Artystów Plastyków z tymczasową siedzibą w Lublinie Cele i zadania kulturalne^ artystyczne i samopomocowe instytucji muszą być dla społeczeństwa zawsze aktualne. Czynnikiem o szczególnie ważnym znaczeniu w organizacji dzisiejszej Związku Polskich Artystów Plastyków jest szeroka opieka państwa nad sztuką. Dzięki tej opiece artyści odczują po raz pierwszy w Polsce, iż kwestja ich egzystencji i twórczości leży w interesach ogólnopaństwowych, Związek ogólnopolski, to jest związek z działalnością obejmującą w terenie całą Polskę, nie jest narazie zbyt liczny, ale niemniej jakościowo bardzo ważny. W skład komitetu organizacyjnego weszli artyści otarci już o salony stołeczne, niejeden spośród nich znalazł się w szeregach polskiej awangardy artystycznej, lub wystawiałprace swe wielokrotnie zagranicą. Związek powołał do życia kilka sekcyj, jak np.: statutową, artystyczną, Wydawniczą i gospodarczą Stanął do pracy z przeświadczeniem i energią, że dziś jest koniecznie potrzebny artystom i społeczeństwu. 6 ARL1TEWICZ WANDA 1 Przed więzieniem piórko Dzieci bez domu I... szkic olejny Dzieci bez domu II... szkic olejny 1944 FILIPIAK WŁADYSŁAW Lublin 4 Przejście brodu olej KONONOWICZ Lublin Do ataku W okopie Nowe obwieszczenie... Ostatnie pożegnanie... Chłopi wysiedleńcy... Potyczka Prowadzenie więźniów Majdaniarz Przebudzenie ZENON piórko 1943 piórko 1944 tusz 1944 piórko 1944 tusz 1944 tusz 1944 tusz 1944 piórko 1944 monotypia 1944 la marz olej 1942 Potyczka o brzasku olej 1944 Szkic I z proc. ((Majdanek)) ołówek 1944 Szkic II z procesu j. w.... piórko 1944 Szkic III z procesu j. w.... piórko 1944 l Wymiary w centymetrach 11 22X20* 30X17 20X28 20X30 24X32 17X22 28X22 22X33 22X31 31X43 16X30 47X24 34X47 100X65 43X65 35X27 35X27 35X27

6 K A T A L O G K A T A L O G KRAJEWSKA HELENA Z cyklu* Spuścizna po okupantach. 19 Spekulanci I... tusz X16 20 Spekulanci II... tusz X22 21 Spekulanci III tusz X22 KRAJEWSKI JULIUSZ 22 Na trakcie tusz X35 23 Droga do śmierci tusz X35 24 Mordercy tusz X35 25 Na pogorzelisku tusz X35 26 Odwrót tusz X35 KURZĄTKOWSKI JULIUSZ Lublin 27 Lublin, Brama Krakowska... olej X70 LENGREN ZBIGNIEW 28 Aresztowanie... tusz X39 29 «Buda» tusz X39 MIERZEJEWSKI ANDRZEJ Piotrowice Małe 30 Wojna olej X70 8 MIERZEJEWSKI JERZY Piotrowice Małe 31 Opłakiwanie - olej X82 POTYŃSKA FELICJA 32 Pejzaż wojenny akwarela X21 RADZIEWICZ-WINNICKA WANDA Lwów 33 Szkic do gobelinu tempera X25 RADZIEWICZ - WINNICKI ALEKSANDER * Kraków Teka p. n. «Czasy zbrodni» : 34 «Ost» (pejzaż) tusz X20 35 Pejzaż......'..., tusz X20 36 Gwałt.... tusz x20 37 Pomnik.... tusz x20 38 W piwnicy w czasie nalotu tusz X15 39 Grzebanie po nalocie tusz X20 40 Tropieni tusz X19 41 Obóz tusz X27 42 Po pracy do obozu tusz X20 43 «Majdanek», krematorium... tusz X20 44 Pogrom uliczny tusz X26 9

7 K A T A L O G K A T A L O G RADZIEWIGZ-WINNICKI ALEKSANDER Kraków 45 Rozpoznawanie blizkich... tusz X28 46 Obdzieranie zwłok tusz X17 47 Powstańcy tusz X16 RAFAŁOWSKI ALEKSANDER 48 W oczekiwaniu na zaprowiantowanie 4 tusz X20 49 Uciekinier z Orłowskiej gub. (Sadownikow ) ołówek X18 50 Pierwsi jeńcy I Dywizji.. ołówek 19 H 3 18X25 51 Koło Smoleńska ołówek X15 52 Wiaźma tusz X26 53 Pod Lenino tusz X31 54 Powrót z boju tusz X17 55 Tak mieszkają ludzie w Wiaźmie tusz X27 56 Polowa kuchnia tusz X24 57 Front tusz X29 58 Ladiszcze, postój ołówek X18 59 Ladiszcze, wnętrze. ołówek X25 60 Ks. Kubsz sangwina X21 61 Prof. Lange ołówek X21 62 Dr Zajączkowski ołówek X22 10 RAFAŁOWSKI - ALEKSANDER 63 Gen. Br. Kieniewicz tusz Pułk. Bukojemski ołówek Ks. St. Orlemański ołówek Mjr dr Kostkiewicz ołówek Gen. Z. Berling... ołówek Gen. Swierczewski... ołówek Bohater Związku Radzieckiego mjr Huebner ołówek Mjr Borkowicz., kreda Płk. Kożuszko ołówek D-ca I Dy w. Gen. Bewziuk ołówek Gen Zawadzki.. ołówek Płk. An. Wojnowski ołówek Mjr Wicherkiewicz. ołówek 1943 SKURPSKI HIERONIM Działdowo 76 Tryptyk. Fragmenty z cyklu wojennego piórko Scena więzienna ołówek Zbrodniarze..... piórko 1944 SYMONOWICZ - MIERZEJEWSK A WALENTYNA Piotrowice Małe 79 Rozpacz ołówek X20 32X22 32X29 25X18 47X30 24X20 32X22 29X21 28X22 48X30 20X15 25X18 23X17 13X11 22X31 13X11 29X36

8 K A T A L O G K A T A L O G S Y M O N O W I C Z - MI E R Z E J E W S K A WALENTYNA ' Piotrowice Małe 80 Panika : ołówek X33 81 Komora gazowa... '. ołówek X26 82 Więźniowie ołówek X31 TEISSEYRE STANISŁAW Lwów 83 «Tam, gdzie przeszła wojiia» akwarela Pogrzeb żołnierzy polskich 1939 r. szkic olejny Barykada na Starym Mieście w Warszawie akwarela X45 110X80 44X63 TOMASZEWSKI HENRYK ZDZISŁAW. 86 Getto ołówek X30 TOMASZEWSKI MARIAN Lublin 87 Gruzy Lublina tusz X32 88 Projekt na mozaikę akwarela X70 12 WASILEWSKI ZENON 89 Budowa barykady piórko X20 90 Nowy Assurbanipal..... piórko X16 91 Marsz na barykady' piórko X25 WITZ IGNACY Lwów Cykl ((Partyzanci)): 92 Zapamiętaj akwar. w piórku X28 93 Pożegnanie akwar. w piórku X28 94 Mamy nie ma... akwar. w piórku X28 95 Dowódca myśli... akwar. w piórku X28 96 Alarm... akwar. w piórku 1943' 33X28 97 Zwiady akwar. w piórku 1943 ' 33X28 98 Towarzysze broni akwar. w piórku X28 99 Wybuch akwar. w piórku X28 L00 Sen akwar. w piórku X Posiłek akwar. w piórku X Za nich akwar. w piórku X Miasto po bitwie tusz L943 ' 28X Pogorzelcy... rysunek kolorowy I94'i 27X20 WOŹNA ZOFIA 105 Matka, szkic terra 1944 wys Ostatnia godzina, szkic... terra 1944 wys Matki już niema, proj. na grobowiec terra 1944 wys

9 K A T A L O G WNUKOWA JOZEFA Rysunki z teki : 408 W oczekiwaniu na przeprawę rys X Z meldunkiem rysunek 1944 i 8X W kanale... rysunek X22 w grudniu 1944 r. w..liczbie 150 egzemplarzy w Pierwszej Drukarni Państwowej przy ul. Zamojskiej 12 w Lublinie Na okładce zreprodukowano rysunek Aleksandra Radziewicza. Plakat wystawy wykonał w litografii tenże autor WOLFF JERZY 111 Pejzaż tempera X50 - v Z A R U R A J E R Z V Anin pod Warszawą Cykl : 112 Krzyż na wylocie z miasta tusz X Szubienice I tusz X Targ uliczny ' tusz X Śpiewacy tramwajowi tusz X Na Pawiaku..." tusz X25' 1,17 Targ uliczny tusz X Niemcy handlują -tusz X Szczękaczka "... tusz x Ogonek... tusz X22

10

11