MIESIÊCZNIK Biuletyn Informacyjny ŒKF. Fot. NASA/NSSDC

Transkrypt

1 MIESIÊCZNIK Biuletyn Informacyjny ŒKF 143 NR Fot. NASA/NSSDC

2 Niewielki, stosunkowo młody krater na brzegu znacznie większego krateru Brahmsa, który otacza skalne wzniesienie centralne. (fot. NASA/JPL/Caltech) W dzisiejszym numerze wracamy do prezentacji fotografii kosmicznych tym razem Merkurego, najbliższej Słońcu planety. Merkury jest niewielki (średnica ok. 4900km), nie ma atmosfery, a temperatury na jego powierzchni wahają się od +450 C po stronie słonecznej (to więcej niż temperatura topnienia ołowiu) do -170 C po stronie nocnej. Powierzchnia pokryta jest kraterami (co widać np. na zdjęciu z I strony okładki), którym nadaje się nazwy pochodzące od nazwisk wielkich artystów. Doba Merkurego trwa 53 dni, a rok merkuriański 88 dni. Obserwacje planety są utrudnione, gdyż krąży ona blisko Słońca i nigdy nie oddala się od niego o więcej niż 28 dlatego zwykle jest niewidoczna w silnym blasku. Na wycinkach tarczy Merkurego widać ślady tysięcy dawnych uderzeń. Niektóre z nich pochodzą z okresu wielkiego bombardowania we wczesnej fazie ewolucji Układu Słonecznego. (fot. NASA/JPL/Caltech)

3 Walne zebranie Sprawozdawcze Œl¹skiego Klubu Fantastyki Walne zebranie sprawozdawcze ŚKF odbędzie się w niedzielę, 10 marca 2002 r. o godz w sali 228 Instytutu Matematyki Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, ul. Bankowa 14. Porządek Walnego Zebrania 1. Otwarcie Walnego Zebrania. 2. Wybór przewodniczącego obrad. 3. Wybór komisji skrutacyjnej i komisji uchwał i wniosków. 4. Stwierdzenia ważności Walnego Zebrania. 5. Przedstawienie porządku obrad. 6. Sprawozdania finanse działalność Klubu sekretariat biblioteka kontakty zagraniczne redakcja Miesięcznika redakcja NOL-a sekcja 9 mangi i anime sekcja tolkienowska sekcja Role Playing Games Sąd Organizacyjny Komisja Rewizyjna 7. Wniosek o podwyższenie składek. 8. Wolne wnioski. 9. Zamknięcie obrad. Po zamknięciu obrad odbędzie się pierwsze posiedzenie jury Śląkfy. Obecność członków Klubu obowiązkowa. Zjazd Cz³onków Korespondentów ŒKF Dnia 9 marca 2002 r. odbędzie się kolejny Zjazd Członków Korespondentów ŚKF. Tym razem korespondentów będą gościli u siebie Ela Gepfert i Piotr W. Cholewa. Uprzedzamy o konieczności zabrania ze sobą niezbędnych przyborów do spania (karimata/śpiwór), oraz składkowej kwoty (ok. 8 złotych). Prosimy o pisemne lub telefoniczne potwierdzenie uczestnictwa w Zjeździe. Telefon 0-prefix Adres: Katowice, ul. Szafirowa 1/24. Dojazd: z dworca PKP autobusy 13, 48 i 657, wysiadać na ulicy Kruczej przy przystanku Panewniki-Spółdzielnia (około 25 min. jazdy). 3

4 28 stycznia 2002 r. zmarła Astrid Lindgren (ur. 1907). Była jedną z najwybitniejszych autorek piszących dla dzieci. Stworzyła m.in. cykl o Fizi Pończoszance (znanej też jako Pippi), a także Dzieci z Bullerbyn, Mio mój Mio, Bracia Lwie Serce czy Ronja, córka zbójnika. Jej bohaterowie to także Karlsson z Dachu, Nils Paluszek, detektyw Blomkvist i Lotta z ulicy Awanturników. Napisała ponad 100 książek, tłumaczonych na 76 języków i sprzedanych w nakładzie ponad 80 milionów egzemplarzy (tylko w wydaniach oficjalnych, bo jeśli doliczyć pirackie, to znacznie więcej). Jej 90 urodziny obchodzono w Szwecji jak święto narodowe, a 350 deputowanych parlamentu posadziło na jej cześć 350 drzew. W wieku 92 lat uznała, że stworzyła już dosyć i zrezygnowała z pisania. Była laureatką międzynarodowej nagrody im. Andersena. W Polsce otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego i Order Uśmiechu. W nocy z 29 na 30 listopada 2001 zmarł George Harrison, jeden z czwórki Beatlesów (ur. 1943). Zawdzięczamy mu (my, miłośnicy fantastyki) kilka niezłych filmów. Kiedy grupa Monty Pythona przygotowywała się do produkcji Żywotu Briana, ktoś w studiu, o wyraźnie talibańskich skłonnościach, uznał, że film jest zbyt niebezpieczny. Harrison stworzył wtedy firmę Handmade Films i zdobył fundusze na produkcję Briana. Handmade Films wyprodukowały też kilka innych dobrych filmów, w tym klasycznych już Bandytów czasu. 21 listopada zmarł Seymour Reit, twórca Kaspra, przyjaznego ducha. Miał 83 lata. Jego dzieło, Kasper, który nie lubi straszyć i stale próbuje się z kimś zaprzyjaźnić, wystąpił w 55 kreskówkach, wielu komiksach, a w 1995 w filmie kinowym Stevena Spielberga. Krakowski teatr Groteska wystawia sztukę Czarnoksiężnik z Archipelagu według pierwszej części cyklu powieści Ursuli K. Le Guin. Reżyserem jest Adolf Weltschek. W przedstawieniu występuje ponad 50 lalek, a scenografię (w stylu słynnego Czarnego teatru z Pragi) projektował Czech Pavel Kubička. Muzykę skomponował Paweł Moszumański, a choreografię opracował Kazimierz Karol. Teatr Groteska nie pierwszy już raz zajmuje się fantastyką kilka lat temu wystawił przedstawienie dla dzieci w oparciu o znakomite Sceny z życia smoków Beaty Krupskiej. Niewątpliwie najważniejszym wydarzeniem w świecie filmu (i chyba fantastyki też) w zeszłym miesiącu była premiera pierwszego z trzech filmów opartych na Władcy Pierścieni Tolkiena. Michael White, autor biografii Tolkiena (wydanej także w grudniu) wyraził opinię, że pisarz nie byłby zachwycony ekranizacją. Tolkien, który zmarł w wieku 81 lat w 1973, wg White a nienawidził wszystkiego, co przychodzi z Hollywood. Kłótnie na temat filmu poróżniły także rodzinę Tolkiena. Christopher Tolkien, jeden z trójki żyjących potomków pisarza, był zdecydowanym przeciwnikiem filmu. Jego najstarszy syn, Simon, został wykluczony z rady rodzinnej, dbającej o spadek po dziadku tylko za to, że ośmielił się zasugerować, iż filmy to może całkiem niezły pomysł. 77-letni Christopher od trzech lat odmawia wszelkich kontaktów z synem i 11-letnim wnukiem Nicholasem. Simon z żoną i synem byli obecni na galowej, londyńskiej premierze filmu. Christopher Tolkien odpowiedział prasowym oświadczeniem, w którym wyjaśnił, że chociaż osobiście uważa, że książki ojca wyjątkowo źle zniosą przeniesienie na ekran, jednak wszelkie sugestie, jakoby nie zgadzał się na ekranizację, a nawet źle myślał o tych, którzy są innego zdania, to opinie całkowicie pozbawione podstaw. Rodzina pisarza nie miała żadnego wpływu na filmy, ponieważ prawa do Władcy sprzedał osobiście J.R.R. Tolkien w 1969, cztery lata przed śmiercią (za 10 tys. funtów). 4

5 Pierwsze pirackie kopie filmu pojawiły się na rynku w Anglii już na dwa dni przed galową premierą londyńską (10 grudnia). Jeszcze przed premierą reżyser filmu, Peter Jackson, udzielił wywiadu. Stwierdził w nim, że nie ma obsesji na punkcie powieści Tolkiena. Nie jest prawdą, co czasem się mówi, że przez całe życie marzył o ekranizacji Władcy Pierścieni. Chciał po prostu nakręcić dobry film fantasy. Nie traktuje też zbyt poważnie współzawodnictwa z Harrym Potterem. Tak się po prostu złożyło, jego zdaniem, że 2001 jest rokiem, w którym robi się takie filmy. Dlaczego? Nie wiadomo. Na galowej premierze 10 grudnia w Londynie, w kinie Odeon przy Leicester Square, zjawiło się dwa tysiące gości. Kolejne tysiące stały na ulicy, bo zobaczyć Petera Jacksona w towarzystwie gwiazd: Elijaha Wooda (Frodo), Iana McKellena (Gandalf), Liv Tyler (Arwena), Viggo Mortensena (Aragorn), Seana Austina (Sam), Billy ego Boyda (Pippin), Iana Holma (Bilbo), Dominica Monaghana (Merry), Orlanda Blooma (Legolas), Christophera Lee (Saruman), Seana Beana (Boromir) i Andy ego Serkisa (który grał Golluma, choć tylko głosem). Już po premierze Jackson zdradził reporterom, że zakończył wstępny montaż dwóch następnych filmów, Dwóch wież i Powrotu króla. Każdy z filmów potrwa od 2,5 do 3 godzin i będzie zawierał od 500 do 600 efektów specjalnych. Już wkrótce aktorzy wyjadą znowu do Peter Jackson Nowej Zelandii, by dokręcić dodatkowe ujęcia, niezbędne dla ostatecznych wersji filmów. Natomiast trailer Dwóch wież może być dołączany do kopii Drużyny Pierścienia, jednak w późniejszym terminie. Producent, New Line Cinema, spodziewa się, że film przetrwa w kinach do końca marca (w Polsce chyba do końca maja). W sierpniu powinny ukazać się DVD i kasety wideo. Ian McKellen zachwycił się popularnością filmu w Nowej Zelandii (całkiem zrozumiałą). Jeszcze przed premierą pojawiły się znaczki z aktorami. McKellen i Christopher Lee trafili na znaczki po 40 centów. A także na kubki do napojów w Burger Kingu, co jest doprawdy niezwykłym osiągnięciem. W pierwszy dzień w kinach (19 grudnia niestety, nie u nas) wpływy z biletów na Drużynę Pierścienia w USA sięgnęły 18,2 mln dolarów, a w 13 innych krajach, gdzie premiera odbyła się w tym samym terminie (w tym w Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech) wpływy z pierwszego dnia wyniosły 11,5 mln dolarów. Telewizja SCIFI Channel podjęła decyzję o produkcji Dzieci Diuny, sześciogodzinnego miniserialu, będącego kontynuacją Diuny wg powieści Franka Herberta. Produkcja rozpocznie się w kwietniu w Pradze, a film trafi na ekrany (telewizyjne) w Scenariusz napisał John Harrison, reżyser poprzedniego mini-serialu, w oparciu o Dzieci Diuny i Mesjasza z Diuny drugą i trzecią powieść cyklu. Obsada nie jest jeszcze znana. Premiera Diuny w grudniu 2000 miała największą oglądalność w historii SCIFI Channel. Twórca serialu Z Archiwum X, Chris Carter, postanowił zakończyć pracę obecny, dziewiąty sezon będzie już ostatnim. Odszedł David Duchovny, kontrakt Gillian Anderson kończy się wraz z końcem sezonu i aktorka nie ma zamiaru go odnawiać. Co gorsza, spada oglądalność i oceny. Obecnie trwają rozmowy ze studiem 20 th Century Fox w sprawie drugiego filmu kinowego. Najprawdopodobniej znowu wystąpi w nim Anderson i David Duchowny jako Scully i Mulder. W sieci pojawiły się pierwsze informacje na temat fabuły filmu Tron 2.0, planowanego przez Disneya sequelu pionierskiego pod względem efektów komputerowych Tronu z Główną postacią ma być programista, którego w pierwszym filmie zagrał Jeff Bridges, a film opowiada o wirtualnym getcie, gdzie trafiają przestarzałe programy i postacie z gier wideo, których nikt już nie używa. Aktorzy i zespół produkcyjny dziesiątego filmu z cyklu Star Trek, zatytułowanego Star Trek: Nemesis rozpoczęli pracę 26 listopada 2001 na pustyniach w pobliżu Los Angeles, przerwali pracę na Święta i wrócili na plan w styczniu, a zdjęcia powinny się zakończyć marcu. Patrick Stewart (czyli kapitan Jean Luc Picard) powiedział, że chętnie znowu włoży mundur Gwiezdnej Floty. W filmie Star Trek: Nemesis zobaczymy też wielu innych bohaterów znanych z The Next Generation. Za to po raz pierwszy zaangażowano scenarzystę spoza trekowego zespołu, Johna Logana (znanego z Gladiatora). Logan okazał się zresztą fanem ST i znakomitym znawcą serialu. Reżyseruje Stuart Baird. Tymczasem wytwórnia ujawniła istotne elementy scenariusza Logana. W największym skrócie: w drodze na ślub pierwszego oficera Willa Rikera 5

6 z doradcą Deanną Troi, Enterprise zostaje nagle skierowana z ważną misją dyplomatyczną na planecie Romulus. Dawni wrogowie, Romulanie, wyrazili chęć rozpoczęcia negocjacji, które mają doprowadzić do pokoju w galaktyce. Jednak po przybyciu załoga Enterprise odkrywa zagrożenie, które może doprowadzić do zniszczenia Ziemi, a kapitan Picard spotyka kogoś, kto może się okazać jego najgroźniejszym przeciwnikiem. Do obsady Nemezis dołączył Ron Perlman (Obcy: Przebudzenie, Miasto zaginionych dzieci). Tytułową nemezis ma być niejaki Shianzon, którego zagra Tom Hardy. Ron Perlman będzie jego mentorem. Studio Walden Media zakupiło prawa filmowe do powieści C.S. Lewisa. Jako pierwszy do produkcji ma trafić (oczywiście) Lew, czarownica i stara szafa z cyklu opowieści o Narni. Walden zaproponuje udział New Line i Warner Bros, a film powinien trafić do kin w Sama książka, która przedstawia czytelnikom świat Narni, powstała w Została już raz zekranizowana w telewizyjnym serialu BBC. Studio Universal Pictures wyprodukuje remake klasycznego już dzisiaj filmu O człowieku, co malał (The Incredible Shrinking Man) z Tytułową rolę zagra Eddie Murphy, reżyserować będzie Keenen Ivory Wayans, a scenariusz napisali Mark Burton i Billy Frolick. Film był oparty na powieści Richarda Mathesona i opowiadał o człowieku, który po spotkaniu z tajemniczym obłokiem mgły zaczyna maleć (i na przykład ucieka przed kotem, stacza dramatyczną walkę z pająkiem itd). Fani przerwanego już serialu Nikita (La Femme Nikita), znanego także w Polsce, zdołali przekonać producenta, Warner Brothers, do wydania DVD ze wszystkimi odcinkami. Dyski mają trafić do sprzedaży we wrześniu Producent nie podjął jeszcze decyzji, czy DVD będą sprzedawane pojedynczo, czy jako zestaw, choć fani wyraźnie dali do zrozumienia, że wolą to drugie rozwiązanie. George Lucas tłumaczył fanom, dlaczego będą musieli dłużej czekać na DVD z klasyczną trylogią Gwiezdnych wojen. Jak stwierdził, pierwsze trzy filmy są i wiele trudniejsze do opracowania niż Mroczne widmo. Przede wszystkim nie rejestrowano obowiązkowych dzisiaj ujęć z planu, wiele materiałów, które tradycyjnie trafiają na dyski, zwyczajnie wtedy nie istniało. Gwiezdne wojny powstały dawno, jeszcze przed pojawieniem się VHS, w dodatku miały stosunkowo niewielki budżet, co oznacza mniej usuniętych scen. Poczekamy. Wytwórnia Paramount Pictures prawdopodobnie straciła już prawa do Indiany Jonesa letni kontrakt był podpisany w listopadzie 1981, co oznacza, że prawa wróciły do współtwórcy filmu. George a Lucasa. Paramount zachowa jednak prawa do zysków z wideo trzech istniejących filmów o Indianie chyba że Lucas zechce je odkupić. Prawa do dystrybucji trzeciego filmu o terminatorze, zatytułowanego Terminator 3: The Rise of the Machines zdobyło studio Warner Brothers (pokonując w wyścigu Paramount, DreamWorks i Dimension Films). W filmie wystąpi Arnold Schwarzenegger, a scenariusz napisze Tedu Serafian. Reżyserem będzie Jonathan Mostow. Kontrakt Schwarzeneggera może opiewać nawet na rekordowe 30 mln dolarów. Budżet filmu przewidywany jest na 170 mln dolarów, a zdjęcia rozpoczną się w kwietniu Akcja filmu ma się rozgrywać 10 lat po wydarzeniach przedstawionych w Terminatorze 2: Dniu sądu. 20-letni John Connor i terminator T-800 (Schwarzenegger) walczą z żeńską wersją robota, której siły i umiejętności zmiany kształtu przekraczają wszystko, co dotąd widzieliśmy. Twórcy kolejnego filmu z cyklu Mumii (tym razem bez mumii), zatytułowanego The Scorpion King, powrócili w grudniu na plan, by dokończyć zdjęcia. Przerwano je, gdyż odtwórca głównej roli, zawodowy zapaśnik Dwayne The Rock Johnson miał w planie kilka występów na ringu. Przewidywano też strajk aktorów (który nie nastąpił). Większa część The Scorpion King prequelu obu filmów o mumii została nakręcona kilka miesięcy wcześniej, ale kluczowe sceny bitewne pozostały i prawdopodobnie będą ukończone jeszcze w styczniu. Wciąż możliwa jest premiera w planowanym początkowo terminie w kwietniu Kenneth Lonergan, scenarzysta i reżyser nominowanego do Oskara You Can Count on Me ma dla Warner Brothers zaadaptować dla potrzeb filmu cykl powieści T.H. White a Był sobie raz na zawsze król złożony z Miecza dla króla, Wiedźmy z lasu, Rycerza spod ciemnej gwiazdy, Świecy na wietrze i Księgi Merlina. Cykl opowiada (jak łatwo zgadnąć) o królu Arturze od dzieciństwa aż do końca jego panowania. Pierwsza z powieści była podstawą animowanego filmu Disneya Miecz dla króla (1963), a na kanwie trzech następnych powstał w 1960 wystawiany na Broadwayu musical Camelot. 6

7 Frank Darabont (reżyser i scenarzysta Zielonej mili) napisze scenariusz do (drugiej już) ekranizacji powieści Raya Bradbury ego Fahrenheit 451. Zastąpi tym samym Mela Gibsona, który jakoś nie mógł zakończyć pracy. Darabont obiecał, że będzie wierny książce i nie spróbuje jej unowocześniać. Uważa, że fabuła jest ponadczasowa. Darabont rozważa także scenariusz na podstawie Kronik marsjańskich Bradbury ego, choć tutaj wolałby raczej zrealizować miniserial złożony z trzynastu półgodzinnych odcinków. Poza tym powstaje obecnie filmowa wersja opowiadania Bradbury ego Głos gromu i telewizyjny miniserial na podstawie Człowieka ilustrowanego. Na planie Głosu gromu nastąpiła zmiana reżysera. Opowiadanie mówi o podróży w czasie bohater schodzi z wyznaczonej ścieżki i rozdeptuje motyla, co doprowadza do dramatycznych zmian rzeczywistości. Reżyser Renny Harlin wpadł na pomysł, żeby z treści usunąć motyla co słusznie rozgniewało Bradbury ego i skłoniło producenta do zmiany. Miejsce Harlina zajął Peter Hyams (I stanie się koniec). Will Smith (Men in Black) prawdopodobnie wystąpi w planowanym filmie według powieści Richarda Mathesona Jestem legendą. Reżyserować będzie Michael Bay. Studio New Line Cinema pracuje nad dwoma komediami romantycznymi, luźno opartymi na wielokrotnie już ekranizowanej Opowieści wigilijnej Charlesa Dickensa. Pierwsza, 35 to Life (wg scenariusza Stevena Gary ego Banksa i Claudii Grazioso) opowiada o mężczyźnie, którego odwiedzają duchy jego byłych dziewcząt, w przeddzień 35. rocznicy ślubu rodziców narzeczonej. Drugi to przeniesienie Opowieści wigilijnej na dzień walentynek. Cameron Diaz otrzyma honorarium wysokości 10 mln dolarów za użyczenie głosu księżniczce Fionie w drugiej części animowanego przeboju Shrek. W Polsce nie dowiemy się pewnie, czy była warta aż takich pieniędzy (za mniej więcej tydzień pracy) jak zwykle w filmach animowanych zobaczymy Shreka 2 w dubbingu, oby równie znakomitym jak część pierwszą. Producentów stać jednak na takie wydatki DVD Shreka sprzedano w ciągu miesiąca w liczbie 5,5 mln egzemplarzy, co jest najlepszym wynikiem w historii (poprzednim rekordzistą był Gladiator z 5 milionami egzemplarzy). Nicole Kidman wystąpi gościnnie w jednej z drugoplanowych ról w drugiej części przygód Harry ego Pottera Harry Potter i komnata tajemnic. Dość szybko, bo w kilka miesięcy po premierze ukazał się dysk DVD z filmem Jurassic Park III. Dinozaury są tu jeszcze większe, jeszcze groźniejsze i jeszcze sprytniejsze niż w poprzednich częściach, za to akcja raczej słaba. Trochę ratują ją same potwory ale te robią większe wrażenie na dużym ekranie. Fabułę trzyma główny bohater, znany z pierwszego filmu paleontolog Alan Grant, znakomicie zagrany przez Sama Neilla. Dysk ma za to sporo dodatków. Oprócz tradycyjnych trailerów i reklam na DVD znalazł się 22- -minutowy dokument The Making of Jurassic Park III, zawierający wywiady z Kathleen Kennedy, producentem wszystkich trzech filmów, reżyserem Joe Johnstonem, specem od budowy dinozaurów Stanem Winstonem i gwiazdami: Samem Neillem, Téą Leoni i Williamem Macy. Winston pojawia się znowu i w 3- -minutowym filmiku oprowadza po swoim studio. Jest też prezentacja nowych dinozaurów z filmu, a także spory materiał zatytułowany A Visit to ILM, gdzie możemy zobaczyć, jak specjaliści z Industrial Light & Magic animowali przedpotopowe zwierzaki. Na deser dołączono krótki wykład paleontologa Jacka Hornera (konsultanta filmu) o prawdziwych dinozaurach. Całość kosztuje 27 dolarów. Można kupić. Studio Warner Brothers rozważa możliwość przesunięcia premiery kolejnego filmu o młodocianym czarodzieju Harrym Potterze na rok 2004, co pozwoliłoby na premiery obu sequeli Matrixa w 2003 (cześć druga w maju, cześć trzecia w listopadzie). Do tej pory oficjalna wersja przewidywała premierę nowego Harry ego raz w roku, w listopadzie. Specjalna wersja A.I. Stevena Spielberga na DVD trafi na rynek 5 marca Podobno na płycie znajdzie się więcej materiałów dodatkowych, stworzonych specjalnie w tym celu, niż we wszystkich wydanych dotąd DVD. Dwupłytowy zestaw oprócz filmu ma zawierać dokument, który opowie o całym okresie realizacji filmu, od pomysłu i pierwszych 7

8 działań Stanleya Kubricka po końcowe prace Spielberga. Poza tym mnóstwo wywiadów i wszystko to, co tradycyjnie dołącza się do DVD tyle że więcej. Zobaczymy. Dwie płyty powinny kosztować nieco powyżej 20 dolarów. W planowanej ekranizacji komiksu Daredevil do roli głównej bohaterki, Elektry, rozważane są przede wszystkim dwie aktorki: Jessica Alba i Penelope Cruz. Niewidomego superbohatera filmu (i komiksu) zagra Ben Affleck. Druga część X-menów powinna trafić na ekrany w maju 2003, natomiast zdjęcia rozpoczną się rok wcześniej. Będzie zatytułowana X 2 i wprowadzi do akcji kilku nowych mutantów znanych z komiksu. Oczywiście nie zabraknie też postaci, które znamy z pierwszej części, która dość nieoczekiwanie okazała się przebojem roku 2000 i zarobiła prawie 300 mln dolarów. Drugą część wyreżyseruje znowu Bryan Singer, a scenariusz napisze David Hayter. Jednym z ważniejszych bohaterów będzie Wolverine/ Rosomak (w tej roli powróci Hugh Jackman), a film odsłoni podobno kilka mrocznych tajemnic jego życiorysu. Wytwórnia Universal Pictures zamierza nakręcić nową wersję klasycznego filmu o potworach z 1954, Potwór z Czarnej Laguny. Producentem będzie Gary Ross, którego ojciec, Arthur A. Ross, współscenarzystą oryginalnego filmu (wraz z Harrym Essexem). Na razie nie wiadomo jeszcze, kto napisze scenariusz i kto będzie reżyserował remake. Oryginalny film opowiadał o grupie naukowców, którzy odkrywają w dorzeczu Amazonki i chwytają prehistorycznego człowieka-płaza. Ten ucieka i porywa narzeczoną jednego z naukowców (w której się oczywiście zakochuje). MGM wyprodukuje film Thumb współczesną wersję bajki o Tomciu Paluchu, opartą na scenariuszu Toma Ropelewski ego (dawniej producenta serialu 7 dni). Film ma być romantyczną komedią i człowieku wzrostu 12cm, który zyskuje sławę, uznanie i majątek w firmie architektonicznej w San Francisco. Jako serial telewizyjny zostanie zekranizowany komiks Devastator Jamesa Hudnalla. Hudnall jest znany przede wszystkim jako współautor cyklu komiksów Harsh Realm, który stał się podstawą dla szybko przerwanego serialu pod tym samym tytułem. Sam Devastator dzieje się w bliskiej przyszłości (za ok. 30 lat), a każdy człowiek ma wszczepiony na karku interfejs komputerowy. Bohaterem jest bezrobotny policjant John Blake, który podłącza sobie spreparowany chip, który zmienia go w zawodowego zabójcę, pracującego dla handlarza narkotyków. Anthony Stewart Head, brytyjski aktor, znany jako Rupert Giles, obserwator Buffy w serialu Buffy postrach wampirów udzieli głosu doktorowi Who w trzyczęściowym słuchowisku BBC, planowanym na luty. Dr Who nie jest w Polsce znany, choć to najsłynniejszy brytyjski serial (dość klasyczny i może nieco staromodny) bohater podróżuje przez czas i przestrzeń w przerobionej budce telefonicznej. Head przeniósł się z USA do rodzinnej Anglii i ograniczył występy w serialu o Buffy. Będzie się pojawiał w miarę regularnie, ale jednak nie w każdym odcinku. Po sukcesie ekranizacji klasycznej opowieści dr Seussa Grinch, producent Brian Grazer chce jak wspominaliśmy zekranizować kolejną historię Seussa, Cat in the Hat. Nastąpiły jednak pewne zmiany. Wiadomo już, że Tim Allen nie zagra kota, jak planowano, a reżyserem nie będzie Ron Howard, który wyreżyserował Grincha. Na razie nie wiadomo, kto ich zastąpi. Gdyby jednak Cat in the Hat zarobił choć w przybliżeniu tyle, ile Grinch, producent ma już wykupione prawa do kolejnego tekstu dra Seussa Oh, the Places You ll Go. Jak stwierdził, nie wie jeszcze, jak przerobić to na film. Sony przygotowuje produkcję swojego pierwszego filmu animowanego komputerowo AstroBoy, opartego na japońskim cyklu komiksów Osamu Tezuki. Scenariusz napiszą Tod Alcott (Mrówka Z) i Ken Kaufman (Kosmiczni kowboje). Film ma opowiadać o chłopcu-robocie, zbudowanym na podobieństwo zmarłego syna pewnego naukowca. Sytuacja zmusza bohatera, by walczył z obcymi atakującymi Ziemię. Być może będzie to pierwsza z cyklu planowanych przez Sony animacji. Premierę zapowiedziano na Piper Perabo i Patrick Swayze wystąpią w nowej wersji historii św. Jerzego, filmie George and the Dragon, realizowanym przez luksemburskie studio Carousel Picture. Towarzyszyć im będą James Purefoy (Obłędny rycerz) i Michael Clarke Duncan (Planeta małp). Minęło prawie dziesięć lat od dnia, kiedy w amerykańskiej telewizji nadano pilota najlepszego chyba serialu fantastycznego, Babilonu 5. Dopiero teraz jednak serial zadebiutował na DVD 8

9 z wielkim opóźnieniem i w nie najlepszym wykonaniu. Warner wydał na jednym (dwustronnym) dysku dwa pełnometrażowe filmy: pilota serialu, The Gathering oraz osobny In the Beginning (recenzowaliśmy go w numerze 116). Co prawda pierwszy sezon (z pięciu) Babilonu był odrobinę nierówny, służył jednak przede wszystkim przedstawieniu postaci i świata. The Gathering stanowi dość zwartą opowieść o incydencie z samego początku działania stacji B5 kiedy dopiero przybywają przedstawiciele różnych cywilizacji, a ambasador Kosh z rasy Vorlonów, bardzo starej i bardzo potężnej, zostaje zaatakowany. Jakoś to się wszystko wyjaśnia, ale od razu widzimy, że misja utrzymywania pokoju nie będzie łatwa. Drugi film to historia krwawego (i tylko cudem nie zakończonego zagładą ludzkości) konfliktu Ziemi z Minbarem. Filmy są dobre, DVD jednak pozbawione zwykłych dodatków, do których zdążyliśmy się już przyzwyczaić bez żadnych dodatkowych scen, żadnego The Making of..., nie ma nawet komentarza Straczynskiego (podobno jedynym jego wkładem w produkcję dysku było zatwierdzenie okładki). Warner wydał Babilon 5 bez żadnej promocji i wcale nie jest pewne, że będą następne DVD z kolejnymi odcinkami. Dlatego warto kupić, tym bardziej że koszt nie przekracza 20 dolarów. Sam Straczynski stwierdził, że nie miał wpływu na dobór filmów. Jego zdaniem Warner wydał płytę, by zbadać rynek czy jest wystarczające zainteresowanie, by zainwestować w wersję DVD całego serialu. Zabawne jest to, że Babilon 5 był jakby specjalnie dla DVD realizowany. Zanim jeszcze zaczęła się rewolucja DVD, Straczynski i jego współpracownicy przewidywali wejście TV w formacie 16:9 i tak kręcili kolejne odcinki z wyjątkiem pilota, The Gathering. Wytwórnia Universal Studios rozpoczęła serię DVD pod znaczącym tytułem Classic Monster Collection. Jako jeden z pierwszych potworów wystąpił ten najsłynniejszy: potwór Frankensteina. Na DVD umieszczono jednak nie oryginalny film, ale jeden z nielicznych sequeli, który uznano za lepszy od oryginału: Narzeczoną Frankensteina. Treść jest w miarę prosta okazuje się, że ani dr Frankenstein, ani potwór nie zginęli w pożarze (wywołanym przez tłum chłopów z pochodniami, oczywiście). Potwór ucieka, uczy się początków ludzkiej mowy, wreszcie trafia do innego naukowca. Aż wreszcie w kluczowej scenie pojawia się chyba jedyne kanoniczne żeńskie monstrum, narzeczona Frankensteina (właściwie powinno być: narzeczona potwora Frankensteina) ze słynną fryzurą. Oczywiście z sielanki nic nie wychodzi i potwora (wraz z niedoszłą narzeczoną) spotyka zagłada. Do filmu dodano na dysku dokument She s Alive: Creating the Bride of Frankenstein, komentarz historyka Scotta MacQueena, fotosy, trailery itd. Całość kosztuje 30 dolarów. Chyba warto, jeśli ktoś jest miłośnikiem klasyki kina sf. Joss Whedon, twórca Buffy, postrachu wampirów, ma być scenarzystą i reżyserem nowego serialu sf, zatytułowanego wstępnie Firefly, przewidzianego do nadania w sezonie Akcja będzie się rozgrywać za ok. 500 lat, a bohaterami będzie załoga niewielkiego statku kosmicznego. Whedon powiedział, że wpadł na ten pomysł, czytając opisy bitwy pod Gettysburgiem i historię czasów późniejszych, więc serial będzie połączeniem dramatu i westernu. Zobaczymy. Studio Disneya i Jim Henson Pictures prowadzą rozmowy w sprawie ewentualnej realizacji filmu na podstawie opowiadania King of the Elves Philipa K. Dicka z Tekst mówi o chłopcu, który został wybrany królem tajemniczej rasy elfów, gdyż tylko on może ich poprowadzić do bitwy z władcą trolli. Znany reżyser Wes Craven planuje animowany komputerowo film oparty na grze komputerowej American McGee s Alice. Film ma być wierny grze, choć oczywiście poszerzony. Sama gra opowiada o przygodach Alicji w mocno zmienionej Krainie Czarów mroczniejszej, gdzie częściej występuje przemoc. Ray Park, znany jako Darth Maul z Mrocznego widma i jako Ropucha w X-menach, zagra rolę tytułową w filmie Iron Fist na podstawie komiksów Marvela. Wreszcie, po latach, producent zdecydował się wydać na DVD klasycznego Terminatora. Możemy zatem obejrzeć Arnolda Schwarzeneggera, wysłanego w opanowanego przez maszyny świata z misją zabicia przyszłej matki przywódcy walczących 9

10 ludzi. Arnold-terminator (robot) przybywa z roku 2029 (to już niedługo). Ściga go ludzki żołnierz Kyle Reese (Michael Biehn), i jak zwykle w filmach o pętlach czasowych, dopiero zapoczątkowany przybyciem robota ciąg wydarzeń prowadzi do narodzin człowieka, od którego to się zaczęło. Wynika z tego, że gdyby maszyny dały spokój, osiągnęłyby cel mniejszym wysiłkiem, za to nie tak spektakularnie. Special Edition DVD to jeden dysk, na jednej stronie nagrano film, na drugiej wszystkie dodatki trailery, komentarze, setki fotosów, usunięte sceny itd. W chwili premiery nikt nie oczekiwał, że Terminator stanie się legendą dlatego dodatkowych materiałów nie ma zbyt dużo (kto by przypuszczał, że za 15 lat ludzie będą chcieli to oglądać). Jednak film trafił w gusta publiczności i z pewnością niejedna osoba odetchnęła z ulgą 29 sierpnia 19997, kiedy zgodnie z fabułą zbuntowana sieć Skynet miała zniszczyć cywilizację. Wydanie Ewolucji na DVD nastąpiło dość szybko (w przeciwieństwie do Terminatora). Film, który był niezbyt udaną komedią, w wersji na dysku wypada o wiele lepiej. Jak pamiętamy, chodzi o to, że spadł meteoryt niosący jakieś życie, więc w okolicy pojawiają się błyskawicznie ewoluujące stwory. Sprawą zajmuje się Ira (David Duchovny) jako trochę zwariowany naukowiec, jego kumpel, trener baseballa Harry (Orlando Jones). I muszą zadbać o to, żeby obce formy życia nie opanowały świata. Do nich dołącza jeszcze Allison (Julianne Moore). Do filmu dołączono znakomity komentarz (Ivan Reitman reżyser oraz aktorzy) dowcipny, wiele tłumaczący na przykład pomysł reklamówki szamponu. Kilka pominiętych scen, zaprezentowanych na dysku, to prawdziwe perełki (rozmowa w hotelu między Allison i Irą, albo scena, kiedy Ira zostaje brutalnie porzucony przez swoją dziewczynę). Warto. Aktor Dan Aykroyd poprowadzi półgodzinny show w SCIFI Channel, zatytułowany Dan Aykroyd s Out There i poświęcony zjawiskom paranormalnym. Półgodzinne odcinki będą nadawane pięć razy w tygodniu. Aykroyd sam określa siebie jako wyznawcę i entuzjastę zjawisk paranormalnych. Show trafi na antenę w drugim kwartale roku. Jednym z założeń jest zaproszenie widzów do zgłaszania tematów i opinii przez i telefon. Innym programem, dotyczącym podobnej tematyki będzie The Dead Zone, nowy serial o zjawiskach paranormalnych, luźno oparty na powieści Stephena Kinga pod tym samym tytułem. Główny bohater Johnny Smith (w tej roli Anthony Michael Hall) to człowiek, który budzi się ze śpiączki, odkrywa, że jego narzeczona wyszła za kogoś innego, że on sam ma syna, który go nie rozpoznaje, a w dodatku posiada niezwykłe moce psychiczne. Po sukcesie Blair Witch Project, druga część filmu była rozczarowaniem. Reżyserował ją Joe Berlinger, a w realizacji nie brali udziału Daniel Myrick i Eduardo Sanchez, twórcy oryginalnego filmu. Druga część zarobiła skromne 26 milionów dolarów, więc ze zdziwieniem przyjęto decyzję studia Artisan, by podjąć się jednak produkcji trzeciej części. Tym razem jednak napisanie scenariusza zlecono Myrickowi i Sanchezowi. Zobaczymy. Sukces Shreka oraz Potworów i spółki z pewnością doprowadzi do kolejnych premier komputerowo animowanych filmów. Już teraz jest praktycznie gotowy Ice Age historia ludzkiego niemowlęcia, znalezionego w epoce lodowcowej przez trójkę prehistorycznych zwierząt. Ice Age trafi na ekrany już 15 marca. Studio Universal Pictures pracuje nad trzema filmami, z których dwa to adaptacje znanych w krajach anglosaskich książek dla dzieci Wild George i Where the Wild Things Are, a trzeci to oryginalny scenariusz sf pt. Ant Bully. Sony pracuje nad swym pierwszym animowanym komputerowo filmem AstroBoy o chłopcu-robocie, który pomaga ratować Ziemię przed obcą inwazją. Z kolei Dream- Works na 2003 planuje premierę drugiej części Shreka. Do roku 1982 wszelkie efekty komputerowe pojawiały się rzadko i były raczej prymitywne. Zmienił to dopiero film Tron, czego 20 lat temu nie dostrzegli liczni krytycy i znaczna część publiczności. Aby uczcić dwudziestą rocznicę premiery, Disney wydał film na DVD specjalne dwupłytowe wydanie Tron 20th Anniversary Collector s Edition zawiera nie tylko sam film, ale też ponad pięć godzin rozmaitych dodatków. Oczywiście, akcja filmu pełna była naiwnych rozwiązań jak choćby proces skanowania, który 10

11 pozwolił wciągnąć bohatera do wnętrza komputera, albo jednak z końcowych scen, gdy bohaterski program całuje piękną programkę... za to efekty jak na ten okres znakomite. Wśród dodatków interesujący jest komentarz reżysera Stevena Lisbergera, producenta Donalda Kushnera i specjalistów od efektów specjalnych Harrisona Ellenshawa i Richarda Taylora (ten drugi pracował ostatnio przy Władcy Pierścieni). Większość materiału dodatkowego, podzielona na osiem części, mieści się na drugiej płycie dokument The Making of Tron, całkiem nowy, gdzie produkcję wspominają Lisberger, Ellenshaw oraz aktorzy: Jeff Bridges, Bruce Boxleitner i Cindy Morgan. Jest sporo na temat generowania obrazów cyfrowych. Są dwa niewykorzystane utwory ze ścieżki dźwiękowej, kilka usuniętych scen oraz zestaw fotosów, trailerów itd. Warto. Filmowcy coraz częściej sięgają po teksty Philipa K. Dicka. 4 stycznia 2002 odbyła się premiera filmu Impostor, opartego na opowiadaniu Dicka Imposter. Akcja toczy się w roku 2079, a od dziesięciu lat trwa wojna z obcymi (z Centauri). Miasta leżą w gruzach albo są osłonięte kopułami pól siłowych. Bohater, Spencer Olham (Gary Sinise) projektuje ostateczną, niszczycielską broń, która pozwoli ludziom zwyciężyć. W przeddzień spotkania z przywódcą ludzkości zostaje schwytany i oskarżony, że nie jest sobą, ale klonem, żywą bombą, przysłaną przez Centauryjczyków w celu zamordowania przywódcy. I tak dalej, bardzo skomplikowanie i zaskakująco, jak to u Dicka. Impostor miał być początkowo jedną trzecią filmowej antologii sf, ale rozrósł się do samodzielnego filmu, po czym ponad rok czekał na premierę. Jest interesujący, mroczny w nastroju, ma szybką akcję, sporo niespodzianek, ale nie jest to Blade Runner. 12 grudnia amerykańska Akademia Filmowa uznała, że w 2001 roku na ekrany kin w USA wprowadzono dziewięć pełnometrażowych filmów animowanych, co zgodnie z regulaminem umożliwia wręczenie Oskara w tej nowej (pierwszej od 20 lat) kategorii. Kiedy komitet (pod przewodnictwem Toma Hanksa) obejrzy wszystkie filmy, ogłosi listę trzech nominowanych. Z tych dziewięciu filmów kilka poznaliśmy w Polsce. Pełna lista to: Final Fantasy: The Spirits Within, Potwory i Spółka, Osmosis Jones, The Prince of Light, Shrek, The Trumpet of the Swan, Waking Life, Jimmy Neutron: Boy Genius i Marco Polo: Return to Xanadu. Trójkę nominowanych poznamy 12 lutego. Oryginalna Planeta małp z 1968 znalazła się wśród 25 filmów wyznaczonych przez Bibliotekę Kongresu USA do włączenia do Narodowego Rejestru Filmów. Filmy fantastyczne okazały się najbardziej dochodowe w roku Do stycznia na liście prowadzi Harry Potter i kamień filozoficzny (851 mln dolarów) przed Drużyną Pierścienia (596 mln) i Shrekiem (455 mln). Dopiero na czwartym miejscu jest Pearl Harbour (450 mln), a potem znowu: Powrót mumii (419 mln), Jurassic Park III (363 mln), Planeta małp (358 mln). Na ósmym Hannibal (349 mln). Granicę 200 milionów przekroczyły także Lara Croft: The Tomb Raider, Potwory i spółka oraz A.I. Warto zaznaczyć, że dwa pierwsze filmy są już na czołowych miejscach najbardziej dochodowych filmów wszech czasów (na 4. i 12. pozycji), a przecież nadal są wyświetlane. Na tej liście wciąż prowadzi Titanic, który zarobił ponad 1,8 mld dolarów, przed Mrocznym widmem (922 mln) i pierwszym Jurassic Park (918 mln). Znany i zasłużony magazyn komiksowy AQQ, redagowany przez Witolda Tkaczyka, wydał niedawno jubileuszowy, 25 numer. AQQ wychodzi już od ośmiu lat i stawia sobie zadanie prezentacji polskich rysowników, tych doświadczonych i tych dopiero debiutujących. Przetrwał załamanie rynku komiksowego sprzed kilku lat i miejmy nadzieję, że teraz naczelny będzie spokojniej patrzył w przyszłość. Gratulujemy jubileuszu i życzymy sukcesów. Steve Gerber napisze scenariusz komiksu opartego na scenariuszu Blade 2, sequelu filmu Blade, łowca wampirów. Będzie to pojedynczy album z grafiką Alberta Ponticelliego, zatytułowany Blade 2: Bloodhunt. Komiks powinien być gotów równocześnie z filmem, którego premierę zapowiedziano na 22 marca Fundacja Asimova to jedno z klasycznych dzieł fantastyki. Nic dziwnego, że jest źródłem wielu nowych powieści. Jedno z ciekawszych rozwinięć opowieści zaprezentował Donald Kingsbury w powieści Psychohistorical Crisis. Psychohistoria to metoda przewidywania zachowań mas ludzkich 11

12 (i zapobiegania kryzysom). U Asimova plan jej twórcy, Hariego Seldona, w rezultacie się nie powiódł. U Kingsbury ego się udał perfekcyjnie niestety, wskutek tego panuje stagnacja. I rodzi się bunt, kiedy obywatele zaczynają wątpić w sens rządów psychohistoryków. Kultura świata powieści jest dekadencka, ale też nieco zacofana wszystkie postacie męskie to matematycy, psychohistorycy albo rebelianci, kobiety to obiekty seksualne, manipulujące mężczyznami a wszyscy zajmują się czymś paskudnym, na przykład uwodzeniem dwunastolatek albo mordowaniem mężów. Jest też sporo żartów z oryginalnej Fundacji, kilka historycznych nieporozumień (ludzie np. wierzą, że Abraham Lincoln był zbuntowanym niewolnikiem, albo że australopiteki polowały z łukami na tyranozaury). Czytelnik zastanawia się też, która z postaci tej fundacyjnej historii alternatywnej jest Mułem, która planeta jest Trantorem. Całość zabawna i ciekawa. Gardner Dozois jest jednym z najlepszych i najsłynniejszych amerykańskich redaktorów fantastyki, a za swoją pracę w Asimov s Magazine był wielokrotnie nagradzany Hugo. Czego nie wiedzą często nawet amerykańscy fani, to że Dozois jest również pisarzem napisał kilkadziesiąt opowiadań i dwie powieści. Tę stronę jego kariery analizuje Michael Swanwick, którego rozmowa z redaktorem ukazała się pod tytułem Being Gardner Dozois. Obaj rozmówcy w formie pytań i odpowiedzi dość swobodnie, z humorem, ale też bardzo wnikliwie analizują kolejne teksty (których obszerne fragmenty są włączone do książki), ich wersje, błędy itd. Całość czyta się znakomicie i zarówno czytelnicy (początkujący i doświadczeni), jak i młodzi autorzy wiele mogą się z niej nauczyć. Warto. Podczas wywiadu udzielonego BBC, J.K. Rowling, autorka cyklu powieści o Harrym Potterze, zdradziła pewne szczegóły z przyszłości młodego czarodzieja. Harry Potter przeżyje romans, będzie podróżował w nowe, ciekawe miejsca i będzie musiał poradzić sobie ze śmiercią. W czwartym tomie, Harry Potter i czara ognia, Harry zaczął się interesować koleżanką ze szkoły. W kolejnych tomach znajdzie się więcej wątków męsko-damskich (a raczej chłopięco-dziewczęcych). Bohaterowie mają po 15 lat, więc to nieuniknione. Harry dowie się też więcej o swojej przeszłości. Rowling napisała już ostatni rozdział planowanego na siedem tomów cyklu jednak z oczywistych powodów nie zdradziła treści. Nowa książka Davida Brina Kiln People zawiera jak zwykle u tego pisarza kilka znakomitych pomysłów. Całość opiera się na wprowadzenie (za jakieś pięćdziesiąt lat) nowej technologii dittowania ludzi. Wykorzystując żywą tzw. glinę oraz białkową ceramikę, tworzy się sobowtóry ludzi, żyjące 24 godziny i mające wypełnić konkretne zadanie. Technika staje się popularna, powstają nowe prawa i zmienia się społeczeństwo. Na tym tle toczy się kryminalna intryga. Bohater Albert Morris to prywatny detektyw. Próbuje schwytać przestępcę o pseudonimie Beta, który handluje nielegalnymi dittami np. słynnych a pięknych kobiet. Potem sprawa się rozkręca, obejmuje zagrożenie dla cywilizacji itd. Oczywiście to nie wszystko Brin przedstawił głębokie zmiany, jakie czekają nas w połowie XXI wieku kwestie prywatności, nadzoru, środowiska, a przede wszystkim kwestie człowieczeństwa i świadomości. Do tego dodał sporo humoru, choć niezbyt wysokich lotów. Ale całość ciekawa. Nowa powieść Grega Beara Vitals nie jest dokładnie sf okładka reklamuje ją jako thriller. Pewien naukowiec, badający problemy starzenia, odkrywa z wolna, że kluczowe odkrycie w tej dziedzinie zostało dokonane już w latach trzydziestych XX wieku radziecki uczony Gołochow znalazł Małe Matki świata kultury bakteryjne, które zaczęły kształtować nasze przeznaczenie już miliony lat temu (na poziomie komórkowym, oczywiście Bear bardzo ładnie potrafi to wyjaśnić). Z tego odkrycia dowiedział się dwóch rzeczy: jak przekształcać ludzkie istoty, by kiedyś stały się nieśmiertelne, i w procesie ubocznym jak je znakować czynnikami bakteryjnymi, co pozwalało kierować ludźmi. Okazuje się, że oznakowani byli Stalin, Hitler i inni dyktatorzy, amerykański rząd, uczeni, tajna i zwykła policja mnóstwo. Rozwiązanie nie jest oczywiste ani przesadnie optymistyczne. Warto. 12

13 4 grudnia Time Warner ogłosił o zamknięciu swojego oddziału książek elektronicznych ipublish firma wydała kilkanaście tytułów, z czego kilka należących do fantastyki. Jak widać, rewolucja elektroniczna na rynku wydawniczym stale jest odkładana, a eksperci powtarzają, że w przyszłym roku e-książki na pewno odniosą gigantyczny sukces. Star Wars Rogue Squadron II: Rogue Leader to gra LucasArt przeznaczona na Nintendo GameCube. Lucas odniósł kolejny sukces gra jest drugą pod względem popularności, przeznaczoną na tę nową konsolę. Gracz w niemal filmowych ujęciach prowadzi walkę z Imperium, pilotując myśliwce znane z klasycznej trylogii Gwiezdnych wojen; uczestniczy w ataku na Gwiazdę Śmierci, na gwiezdny niszczyciel i w walkach na lodowej planecie Hoth. Kolejną część gry Wrota Baldura wydały dwie firmy komputerowe: Black Isle Studios i Snowblind Studios. Gra typu RPG (jak poprzednie) nazywa się Baldur s Gate: Dark Alliance i przeznaczona jest na konsole Sony PlayStation 2. Akcja toczy się w najpopularniejszym chyba świecie systemu Dungeons & Dragons, mianowicie w Forgotten Realms; wykorzystuje nowe zasady D&D i pozwala na zmiany charakterystyki postaci. Wszyscy wielbiciele obcych z radością powitali nową wersję gry Alien vs. Predator 2. Jak w poprzedniej z 1999, oddział Colonial Marines zostaje wysłany, by zbadać spustoszone przez obcych laboratorium. Ciekawsze jednak okazuje się tajne stanowisko badawcze, a do tego odkrycie, że predatorzy wykorzystują planetę jako teren łowiecki. Dochodzi do starcia. Gra jest połączeniem horroru i strzelanki w pierwszej osobie, mamy 21 misji do wykonania, ale jak zawsze najciekawiej jest w trybie multiplayer. Oprócz strzelaniny jest też całkiem porządna i dopracowana fabuła, znakomity nastrój i wszystko, co trzeba. Wymagania spore: Pentium 450MHz, 128MB RAM i 750MB na twardym dysku. Cena 50 dolarów. Warto. Przedstawiciele studia komputerowego Electronic Arts poinformowali, że zawarto kontrakt na produkcję gier wideo opartych na trzech filmach Władca pierścieni Petera Jacksona. Umowa daje EA wyłączne prawo do rozwijania i wydawania gier. Pierwsza z nich powinna trafić na rynek jesienią 2002, jeszcze przed premierą Dwóch wież. Producenci gry Shrek (na konsole Xbox) zdradzili, że w grze nie powtarzali fabuły filmu, ale rozpoczęli od miejsca, gdzie film się kończy i stworzyli nowy świat i nową opowieść. Gracz (który kieruje Shrekiem) musi uratować księżniczkę Fionę, porwaną przez złego Merlina. Aby dotrzeć do jego Fortecy Czystego Zła, przechodzi przez różne krainy. Gra daje w pierwszym podejściu 25 godzin zabawy (potem więcej, kiedy gracz zaczyna badać pewne dodatkowe możliwości). Dwie firmy, Eden Studios i Donruss Playoff wspólnie przygotują grę planszową typu RPG na podstawie serialu Buffy postrach wampirów. Donruss zajmował się dotąd głównie karciankami. Podręcznik zasad gry powinien trafić do sklepów latem 2002 (napisze go C.J. Clarella, autor WitchCraftu i Armageddonu). Potem pojawią się Podręcznik pogromcy, Walki z potworami i Witamy w Sunnydale, a także inne uzupełnienia. Wizards of the Coast zdobyli wyłączną licencję na stworzenie gry karcianej opartej na świecie Gwiezdnych wojen. Kolejne edycje będą wykorzystywać wszystkie części filmu i wszystkie wydarzenia uniwersum Gwiezdnych wojen, w tym także wszystkie rozszerzenia powieści, komiksy i inne media. Już wkrótce pokaże się zestaw, który obejmuje fabułę drugiego epizodu GW, Ataku klonów. Projektantem jest Richard Garfield, autor Magic: the Gathering. Gra trafi do sklepów w kwietniu, miesiąc przed premierą filmu. Często tu wspominany magazyn Film Score Monthly wydał kolejny interesujący album muzyczny muzykę jednego z filmów według prozy Raya Bradbury ego: The Illustrated Man (1969), zestawu trzech opowieści ze zbioru pod tym samym tytułem. Elementem łączącym te historie jest tytułowy człowiek ilustrowany, wytatuowany mężczyzna, którego poszczególne tatuaże zaczynają się poruszać i ożywają, ukazując kolejne opowieści. Muzykę do filmu skomponował Jerry Goldsmith, któremu udało się połączyć melodie, brzmienie rozmaitych instrumentów oraz elektroniczne dźwięki, by stworzyć doskonałe tło dla fabuły. Album zawiera 13 utworów (42 minuty muzyki). Rzadko kiedy muzyk trwa przy serialu tak długo jak Christopher Franke przy Babilonie odcinków plus kilka filmów telewizyjnych. 13

14 Trzeba przyznać, że muzyka B5 robi wrażenie, podkreśla dramatyczne wydarzenia, a i samodzielnie jest interesująca. Niedawno wydano kolejny album The Best of Babylon 5, gdzie Franke wybrał prawie 52 minuty swoich najlepszych utworów (m.in. dłuższe kawałki z odcinków The Geometry of Shadows, Severed Dreams, Shadow Dancing, krótsze z A Late Delivery from Avalon, Z Ha Dum czy Walkabout, a także długi ze Sleeping in Light, finałowego odcinka serialu). Płyta jest niezła, ale jest już chyba trzydziestą na rynku (z muzyką Babilonu 5), więc pewnie każdy fan ma już co najmniej jedną, jeśli nie kilka. Dla normalnych słuchaczy zatem The Best of Babylon 5 nie oferuje żadnych nowości. Za to fanatyczni kolekcjonerzy nie mogą jej pominąć. Dekoracje obu kontynuacji Matrixa zostaną zutylizowane, a nie po prostu zniszczone. Nic dziwnego twórcy filmu wykorzystali 8200 ton materiałów budowlanych, by zbudować w Alameda m.in. odcinek sześciopasmowej autostrady, ogromną jaskinię i fasady budynków mieszkalnych. Drewno ma być użyte do budowy domków dla ubogich rodzin w Meksyku, stal sprzedano miejscowym firmom budowlanym (48 schodów przeciwpożarowych i 60 dekoracyjnych odlewów), bloki polistyreny zostaną przerobione na materiał izolacyjny, natomiast autostrada po rozbiciu i rozkruszeniu stanie się podłożem nowej drogi. Parady, koncerty i gwiazdy filmu uświetniły 5 grudnia 2001 setną rocznicę urodzin Walta Disneya. Impreza odbyła się w Walt Disney World na Florydzie. Wśród atrakcji przewidziano 8-metrowy portret Disneya wykonany z ciastek, paradę i pokaz sztucznych ogni. W Beverly Hills odbył się pokaz rzadkich scen filmowych oraz cykl dyskusji organizowanych przez Akademię Sztuki Filmowej. Wydawcy klasycznego i najpoważniejszego dzieła poświęconemu językowi angielskiemu, słownika Oxford English Dictionary, postanowili włączyć do nowego wydania słowa związane z fantastyką. W tej chwili oczekują pomocy od fanów, którzy pomogą zidentyfikować i odszukać pierwsze wystąpienia takich słów. Chodzi o ew. w wcześniejsze przykłady słów już włączonych, zastosowania słów przeznaczonych do dołączenia w przyszłości czy też wskazanie terminów pominiętych przez wydawców. Oczywiście, pewne słowa są już znane i nie warto ich przypominać (np. robot, dalek, grokować). Zainteresowani mogą zajrzeć na stronę WWW: /SF/sf_citations.shtml. Dla wsparcia mężczyzn i kobiet w mundurach, jak to określono, studio Paramount Pictures zorganizowało w połowie grudnia specjalne pokazy swojego animowanego komputerowo filmu Jimmy Neutron: Boy Genius w ponad 40 bazach wojskowych w całych USA, w tym w Pearl Harbor na Hawajach. Londyńska policja poinformowała, że nieznani sprawcy ukradli fotosy z realizowanej właśnie drugiej części przygód Harry ego Pottera. Studio Warner Bros przekazało mediom ostrzeżenie, by nie publikować żadnego ze skradzionych zdjęć. Reżyser William Fredkin i autor William Peter Blatty złożyli slargę o naruszenie praw autorskich przez Warner Brothers. To kolejny etap trwającej już od pewnego czasu prawniczej bitwy o prawa do poprawionej wersji filmu Egzorcysta z Blatty i Fredkin zarzucają wytwórni, że nie dotrzymała ustnej umowy, według której powinna wypłacić Fredkinowi część dochodów z nowej wersji jako wynagrodzenie za pracę włożoną w przygotowanie The Exorcist The Version You ve Never Seen. Wyznawcy Christ Community Church w Alamogordo, stan Nowy Meksyk, spalili publicznie książki o Harrym Potterze. Pastor Jack Brock wyjaśnił, że są one arcydziełem szatańskiego oszustwa i że uczą dzieci praktyk magicznych. Ta wiadomość nie jest aż tak szokująca palenie książek J.K. Rowling zdarza się ostatnio dość często. Ciekawostką jest, że wierni spalili również dzieła Shakespeare a i Tolkiena ze zbliżonych powodów. W Polsce jeszcze do palenia książek nie doszło. Na razie tylko część szkół podstawowych (na Podkarpaciu) odwołuje wcześniejsze rezerwacje biletów na Harry ego Pottera i kamień filozoficzny czynią to wskutek protestów rodziców, którzy nie życzą sobie, żeby dzieci zmuszano do oglądania wyczynów małego czarodzieja. Rodzice twierdzą, że Harry Potter zawiera elementy okultyzmu, a pokazywany w nim świat magii i czarów źle wpłynie na psychikę dzieci. Z kolei grupa mieszkańców Tarnowa (niewielka 21 osób) stwierdziła (w proteście przesłanym do Wydziału Edukacji Urzędu Miasta), że film propaguje wiarę w magię i godzi w wartości katolickie. PWC 14

15 W kijowskim tygodniku Zierkało Niedieli / Dzerkało Tyżnia (pismo ma dwie wersje: rosyjską i ukraińską) nr 50 z 2001 r. ukazał się obszerny wywiad ze Stanisławem Lemem. Oto, co powiedział on na temat ekranizacji Solaris (starej, rosyjskiej i przygotowywanej, amerykańskiej): Panie Stanisławie, wiadomo, że był pan niezadowolony z Solaris Tarkowskiego. Interesuje mnie, czego ten reżyser nie zrozumiał w pana powieści? Do dziś nie zmieniłem poglądu w tej sprawie. Nasze długotrwałe rozmowy z Andriejem w Moskwie często kończyły się tym, że krzyczałem Wy durak! Tarkowski chciał przedstawić Kosmos jako coś straszliwego, skąd trzeba jak najszybciej wracać na Ziemię. A ja uważałem, że Kosmos jest zadziwiający i interesujący, i właśnie tak należy pokazać go w filmie. Byliśmy z Tarkowskim jak dwa konie, ciągnące wóz każdy w swoją stronę. On był niewątpliwie utalentowanym reżyserem i oczywiście zrobił wszystko tak, jak chciał. A tak w ogóle, to muszę powiedzieć otwarcie, że filmu Tarkowskiego w jego pełnej wersji nigdy nie obejrzałem. Starczyło mi pierwszej części. Bardzo śmieszyły mnie te dialogi, wypowiadane językiem artykułów wstępnych z Prawdy. Opowiadano mi, że w filmie było ich wiele, więc, żeby się niepotrzebnie nie denerwować, nie obejrzałem filmu. Pytałem tylko przyjaciół: No i jak?, na co odpowiadano mi wprost Mówiąc uczciwie, nie za bardzo. Ówczesna umowa z Mosfilmem mieściła się na jednej stronie, a jako honorarium dostałem szalone pieniądze dwa tysiące rubli. Amerykanie teraz na początek proponują pół miliona dolarów. Jest to pewna różnica... A jaki jest Pana stosunek do pomysłu nowej ekranizacji Solaris przez Stevena Sodeberga? Czy potrafił się Pan z nimi porozumieć? Amerykanie kilka razy chcieli zrobić remake, ale ja nie wyrażałem zgody, bo wiem z własnego doświadczenia, że po podpisaniu umowy na produkcję filmu autor traci jakikolwiek wpływ na producentów. Ale może się zdarzyć, że nie dożyję pojawienia się tej nowej wersji, i to mnie trochę uspokaja. Ale tak w ogóle, to, że autora jest, że tak powiem, ofiarą przemysłu filmowego, to rzecz normalna. Kiedy zawierałem porozumienie w sprawie wydania moich książek po rosyjsku, umowa miała dwie trzy strony, a u Amerykanów te dokumenty to cała książka. Określono tam z góry wszystko co możliwe i niemożliwe. Dlatego wikłać w jakąś awanturę z nimi nie ma sensu. Najprzyjemniej, powiem panu, jest nic nie wiedzieć. A czy przed podpisaniem kontraktu miał pan jakieś uwagi do scenariusza? Jeśli dobrze rozumiem, sytuacja jest taka: kino bez kobiety nie ma żadnego sensu. I ten reżyser, który już w kwietniu 2002 r. obiecuje pokazać remake na ekranach, powiedział, że film będzie bardziej erotyczny. No i co ja mogę zrobić? [Śmiech] Przecież nie mam rakiet balistycznych... Ale ja już przywykłem do takich kombinacji. Pamiętam, że kiedyś Andrzej Wajda zrobił telewizyjne przedstawienie według jednego z moich dzieł. Mój agent opowiadał: Wie pan, panie Stanisławie, widziałem ten spektakl. Jest tam całkiem sporo obnażonych dziewcząt. Jakich obnażonych dziewcząt? pytam w moim dziele nic takiego nie było. Na to agent: Ale pan przecież rozumie, że tak jest to bardziej interesujące. I co na to powiedzieć? Może rzeczywiście, gdy wszyscy są ubrani, to jest bardzo nudne? Godne uwagi, że każdy krytyk pańskiej powieści Solaris czy reżyser kolejnej ekranizacji po swojemu traktuje ideę tego dzieła. Czy nie wydaje się to Panu dziwne? Wie pan... Osobisty pogląd autora nie ma żadnego znaczenia tak to już jest. To, co autor chciał powiedzieć powiedział, pisząc książkę. Gdyby autor miał jakąś szczególną myśl, to wyraziłby ją w oddzielnej książce, albo, w ostateczności, we wstępie lub posłowiu do powieści. A nic takiego nie było. Po prostu przyszło mi do głowy napisać taką powieść i już. Pisałem ją czterdzieści jeden lat temu, kiedy byłem całkiem innym człowiekiem byłem młody. Ze wszystkich moich powieści właśnie Solaris ma najwięcej przekładów. Dlaczego nie wiem. Słowo honoru, nie wiem. Autor nie jest najwyższą instancją, która wszystko rozumie. I dlatego byłoby źle, gdyby ludzie nie pojmowali twego dzieła na różne sposoby. wybór i tłumaczenie: Tadeusz A. Olszański 15

16 American Gods Neila Gaimana została uznana za najlepszą książkę fantastyczną roku 2001 w nieformalnym badaniu przeprowadzonym przez redakcję magazynu Locus Online. Na Gaimana głosowałoaż siedem z pytanych instytucji, wśród nich Amazon.com (księgarnia internetowa), San Francisco Chronicle (magazyn poświęcony fantastyce) i Washington Post. Inne wymieniane tytuły to między innymi Drewniane morze Jonathana Carrolla (w Polsce ukazał się wcześniej), Black House Stephena Kinga i Petera Strauba, Perdido Street Station Chiny Miéville, Coldheart Canyon Clive a Barkera, Dreamcatcher Kinga, The Other Wind Ursuli K. Le Guin, Passage Connie Willis. Serial Buffy postrach wampirów otrzymał dość niezwykłą nominację. GLAAD (Gay & Lesbian Alliance Against Defamation), organizacja gejów i lesbijek do walki ze zniesławieniem, uznała Buffy za wyjątkowy serial dramatyczny. Dlaczego akurat ta organizacja tego jeszcze polscy widzowie nie wiedzą, sprawa wyjaśnia się w kolejnych sezonach, których nie widzieliśmy. Nagrody GLAAD przyznawane są za uczciwe, dokładne i wszechstronne przedstawienie społeczności gejów, lesbijek i biseksualistów. GLAAD nominowała też kilka komiksów: Buffy the Vampire Slayer, Green Lantern, Strangers in Paradise, Top 10 oraz User. Peter Jackson, reżyser ekranizacji Władcy pierścieni otrzymał tytuł Companion of The New Zealand Order of Merit (za zasługi ndla Nowej Zelandii). Jackson sam pochodzi z Nowej Zelandii. Ścieżki dźwiękowe kilku filmów fantastycznych trafiły na listę nominacji dorocznych nagród muzycznych Grammy. Wród nominowanych za najlepszy album z muzyką kinową, telewizyjną lub z innego medium wizualnego znalazły się A.I. Johna Williamsa, Przyczajony tygrys, ukryty smok Tana Duna oraz Planeta małp Dany ego Elfmana. Muzyka Shreka uzyskała nominację w kategorii najlepszej kompilacji. Natomiast za najlepszą piosenkę napisaną dla kina, telewizji lub innego medium wizualnego nominowano A Love Before Time z Przyczajonego tygrysa, ukrytego smoka oraz My Funny Friend and Me z Nowych szat cesarza. Swoje doroczne nominacje ogłosiła Brytyjska Akademia Sztuki Filmowej i Telewizyjnej BAFTA. Aż w dwunastu kategoriach nominowano Drużynę Pierścienia (drugim równie często uwzględnionym filmem był Moulin Rouge!). Poza tym wyróżniono jeszcze inne filmy fantastyczne. W kategorii najlepszego filmu nominowano m.in. Władcę Pierścieni: Drużynę Pierścienia i Shrek; do miana najlepszego filmu brytyjskiego (Nagroda Alexandra Kordy) kandyduje Harry Potter i kamień filozoficzny. Inne nominacje w głównych kategoriach reżyser: Peter Jackson za Drużynę Pierścienia; scenariusz oryginalny: Alejandro Amenabar (Inni); scenariusz adaptowany: Fran Walsh, Philippa Boyens i Peter Jackson (Drużyna Pierścienia) oraz Ted Elliott, Terry Rossio, Joe Stillman i Roger S.H. Shulman (Shrek); aktorka: Nicole Kidman (Inni); aktor: Ian McKellen (Drużyna Pierścienia); aktor drugoplanowy: Robbie Coltrane (Harry Potter i kamień filozoficzny) i Eddie Murphy (Shrek); muzyka (Nagroda Anthony ego Asquitha): Howard Shore (Drużyna Pierścienia) oraz Harry Gregson-Williams i John Powell (Shrek). Ceremonia wręczenia nagród odbędzie się 24 lutego. PWC 16

17 Długo zastanawiałem się czy napisać swój komentarz do tekstu Konrada T. Lewandowskiego ze 142. numeru Miesięcznika. [...] KTL, przy całym szacunku dla jego wiedzy, o statystyce nie wie zbyt wiele. To, na ile wiarygodne jest badanie statystycznie, zależy od wielu elementów, ale żadnym z nich nie jest liczebność badanej populacji. Ważna jest liczebność próby. Wyliczenie Konrada są bez sensu. Nieważne, czy losujemy 90 osób z populacji 1000, czy 1 mln. Wyniki są tak samo ważne statystycznie. To błąd pierwszy. Błąd drugi: badania typu rankingów przedwyborczych i rankingów na utwór tysiąclecia są pozornie takimi samymi badaniami mamy do czynienia ze skalą nominalną, a więc jakościową. Różna jest jednak metodologia. W przypadku rankingu przedwyborczego przewidujemy wyniki wyborów. Próbka wyborców spośród zamkniętej listy kandydatów wybiera jedno nazwisko. Staramy się przewidzieć zachowanie populacji badając zachowanie próbki w identycznej sytuacji wyboru. Ranking Tysiąclecia nie miał z tym nic wspólnego. Jest rankingiem preferencji. Nie było zamkniętej listy, nie przewidywaliśmy żadnego zachowania populacji, nie dbaliśmy o losowość (ani kwotowość). Kto chciał ten głosował. Nie mam zamiaru dyskutować, czy KTL ma rację czy jej nie ma. Chcę tylko powiedzieć, że na podstawie Rankingu Tysiąclecia nie można (zachowując zasady logiki i metodologii) wysnuć takich wniosków, jakie on wysnuł. Uzyskany wynik (tak przy okazji w granicach błędu statystycznego) może być spowodowany następującymi powodami (rzucam teraz z głowy, jakbym chciał wymyśliłbym więcej). 1. Osoby głosujące na KTL nie czytały nic innego z fantastyki; 2. Osoby lubiące utwory Rafała nie biorą udziału w rankingach; 3. Osoby lubiące utwory Rafała czytały książki, które im się bardziej podobały, ale jakby miały wybór Konrad vs Rafał wybrały by utwory Rafała. W przypadku Rankingu Tysiąclecia głosowało 89 osób; za ważne i istotne możemy uznać te wyniki, w których utwór otrzymał co najmniej 8-10 głosów. Nie zmienia to jednak faktu, że na podstawie takich wyników nie możemy oceniać, który utwór jest lepszy, a który gorszy, który czytelnicy wolą czytać, a który nie. To możemy uzyskać, śledząc liczby sprzedanych egzemplarzy nie wiem, kto wypada lepiej, a kto gorzej, czy RAZ, czy KTL, choć i w tym przypadku na wynik mogą mieć wpływ cena i dostępność. Na koniec pozwolę sobie nie zgodzić się z Piotrem. Ten tekst nie udowadnia, ani że nie warto ujawniać, ani że warto ujawniać miejsca w przypadku nagrody im. Janusza A. Zajdla. Ujawnia jedynie, że i u nas są osoby, które rzeczywistość oceniają przez filtr własnego wybujałego ego i tak [ją] przekształcą, by wbrew wszelkim argumentom udowodnić sobie, że są lepsi niż reszta świata. SZAMAN 17

18 DYLEMAT Można by to nazwać dylematem Lema, gdyby ta nazwa nie była już zarezerwowana dla twierdzenia (niespecjalnie mądrego), że nikt nic nie czyta, jeśli czyta, nie rozumie, a jeśli rozumie, to i tak zaraz zapomni. Prawdziwy dylemat Lema (w skrócie dylemat) powinien iść w tym guście: im więcej mądrych rzeczy ma człowiek do powiedzenia, tym mniej wzbudza zainteresowania, ergo tym mniej ma możliwości, żeby je powiedzieć. Im natomiast ma do powiedzenia mniej i im mniej są one interesujące, tym większe uzyskuje dla nich nagłośnienie. Proszę zobaczyć: w życiu nie przypominam sobie, żeby Lema było w polskich mediach tak pełno jak teraz. Lem dla gazety codziennej komentuje bieżące wydarzenia, Lem wypowiada się o polityce i gospodarce, Lem specjalnie dla Przeglądu krytykuje kler, a dla Tygodnika Powszechnego rozpasanie erotyczne, w wywiadzie dla pisma z gołymi babami opowiada o dojrzewaniu płciowym, a w piśmie kolorowym o profilu ogólnym daje upust swej ogólnej niechęci do ludzi. Łza się w oku kręci, bo pamiętam czasy, gdy rozmowy z Lemem trzeba było załatwiać spod lady, a sam autor jeśli pojawił się raz do roku w tygodniku Razem, to już było święto. Dzisiaj rozmowy z Lemem leżą w każdej księgarni. Ale zupełnie inne. Przystańmy przy nich na chwilę, bo rzecz jest nader charakterystyczna. Rozmowy z Lemem, przeprowadzone przez Stanisława Beresia, były dużo grubsze (mimo iż jeden z rozdziałów wypadł wskutek ingerencji cenzury) i były dość głębokie. Prowadzący rozmowę pytał o sprawy ważne, a Lem w odpowiedzi dzielił się przemyśleniami niebanalnymi. Niestety, pisarz, znany z zachowań chimerycznych i impulsywnych, o coś się tam na Beresia obraził i nie pozwala tej książki wznawiać. Jej miejsce zajęło w księgarniach dziełko krakowskiego dziennikarza Tomasza Fiałkowskiego, utrzymane w poetyce wywiadów dla pisma Viva. Rzecz ma bodaj więcej rozdziałów i porusza podobną ilość, albo więcej jeszcze wątków niż książka Beresia, a mieści się w trzykrotnie mniejszej objętości. Pytania są dość stereotypowe i nastawione raczej na ciekawostki, odpowiedzi zdawkowe. Szczególna rozpacz ogarnia czytelnika nad trzema czy nawet czterema rozdziałkami, poświęconymi bieżącym sprawom polskim. Uwagi, jakie mistrz polskiej SF wygłasza o Balcerowiczu czy transformacji ustrojowej są zlepkiem stereotypów zaczerpniętych z gazet i zamiast Lema można by do ich wygłoszenia zatrudnić kogokolwiek, kto jest w stanie gazetowe komunały przeczytać i zapamiętać. A jednak to właśnie ten Lem, obecny, nie ów z książki Beresia, zdobył sobie uznanie mediów. Krótko po publikacji książczyny Fiałkowskiego zaprosiła Lema na swe łamy Gazeta Wyborcza, gdzie mistrz zamieszcza cotygodniowe, krótkie komentarze poświęcone... Hm, właśnie problem polega na tym, że trudno powiedzieć czemu. Na przykład wkrótce po żałosnej szarpaninie z Lepperem opublikował Lem komentarzyk pod tytułem Hitlepper, który składał się z jednego zdania: Produkt czysto polski, rodzimy... z gatunku fajdanitis poslinis. Porównywanie Leppera, czy Haidera, czy każdego, kto się akurat nawinie, z Hitlerem, stanowi intelektualną tandetę najgorszego sortu. Poza tym wymaga to akurat tyle rozumu, ile go ma najmarniejszy z dziennikarzy. Fajdanitis poslinis, czyli w pseudołacinie (albo pseudolitewskim) zasrani posłowie, 18

19 to z kolei określenie marszałka Piłsudskiego, którym poniekąd usprawiedliwiał on fakt, że przeciwko owym zasranym wybrańcom narodu wyprowadził był na ulice wojsko. Nie trzeba koniecznie go za to potępiać, ale jeśli się przyłącza do chóru zawodzącego że Lepper zagraża polskiej demokracji, i porównuje go z Hitlerem, to łączenie tego z cytatem z faceta, który sam dokonał krwawego zamachu stanu, mało się trzyma kupy. Słowem ani to głębokie, ani błyskotliwe. Takie kawałki można pisać tylko wtedy, kiedy się z góry zakłada, że i tak nikt ich nie przeczyta, jeśli przeczyta, nie zrozumie, a jeśli przeczyta i zrozumie, to i tak zapomni. Ale właśnie im Lem jest mniej przenikliwy i mniej błyskotliwy, tym go więcej. Tłumaczyłbym to w taki sposób, że kiedy autor pisze rzeczy mądre, to to, co pisze, w pewien sposób przesłania jego nazwisko. Tymczasem media potrzebują nie mądrości, tylko właśnie nazwiska. Lem mówiący rzeczy poważne i mądre mógłby czytelnika zmęczyć, zaniepokoić, zirytować bo kiedy mówi się Coś, to zawsze znajdzie się ktoś, komu się to Coś nie spodoba. Gdy natomiast Lem papla mniej więcej to samo co wszyscy, nic czytelnikowi nie przeszkadza cieszyć się z obcowania ze Znanym Nazwiskiem. Rozejrzyjcie się po polskiej prasie ileż tu stałych rubryk i felietonów pisanych przez aktorów z tzw. telenowel, prezenterów teleturniejów, piosenkarki czy inne tałatajstwo. W zdecydowanej większości nie mają oni do napisania nic i zupełnie nie wiedzą jak to zrobić i o to właśnie chodzi. Czytelnik dostaje Nazwisko, przy tytule obowiązkową fotkę gwiazdy, i masę tekstową, która jest tylko pretekstem do tego spotkania. Może to i prawda, że aby nazwisko zdobyć, trzeba się jeszcze czymś wykazać (choć niekoniecznie prasa kolorowa z zapałem rozpisuje się o ludziach poza nią w ogóle nie istniejących, i też jakoś to czytelnicy kupują) ale kiedy się już nazwisko ma, wszystko inne przeszkadza. Mogę to zaobserwować nawet na sobie. W miarę, jak wzrasta częstotliwość moich medialnych chałtur, wzrasta liczba mediów gotowych mnie drukować, z tym, że z obciętymi jajami. No bo to akurat za ostre, to może kogoś obrazić, to narazić... Najlepiej, żeby było samo nazwisko, fotka i jakieś ple ple w stylu telewizyjnego talk showu. Śmiem twierdzić, że Lem, w miarę, jak stał się Nazwiskiem, przestał być kimś, z poglądami kogo (obecnymi) wypada się zapoznawać i liczyć. Ciekawe, że jak na razie wcale to nie przeszkadza naszemu środowisku. Może i ono nie jest wyjęte spod działania prawidłowości ogólnych? Rafał A. Ziemkiewicz Rys. Małgorzata Pudlik 19

20 A teraz wam zaspoilerzê Jak wskazuje tytuł, recenzji tej nie powinni czytać ludzie, którzy chcą się wybrać na Planetę małp i mieć jakąś przyjemność z filmu. Ale ponieważ w miarę inteligentny widz jest w stanie przewidzieć wszystkie zaskakujące zwroty akcji, uznałam, że spokojnie mogę zdradzić to, czego i tak każdy się domyśli. To znaczy wszystko. Film traktuje, oczywiście, o planecie zamieszkanej przez inteligentne małpy. To znaczy, bardziej inteligentne, niż te nasze, bo stworzyły cywilizację na poziomie mniej więcej starożytnego Rzymu, a w dodatku posługują się płynną angielszczyzną. Bohater młody oficer sił US Navy, jeżeli dobrze zrozumiałam trafia na nią po wpadnięciu w burzę magnetyczną, w którą wyruszył, aby ratować szkolonego przez siebie szympansa- -kosmonautę. Dziwny sentymentalizm jak na wojskowego, no ale nie wnikajmy w to. Wolałabym wniknąć w zagadnienie, dlaczego nieszczęsnego zwierzaka wysyła się na zwiad, do którego, sądząc z tego, co widzimy na ekranie, wystarczyłby zdalnie sterowany próbnik; rozumiem jednak, że jakieś zawiązanie akcji musiało się pojawić. No, więc ląduje nasz bohater na tej planecie (w sposób nieodparcie kojarzący się z tym, w jaki Luke po raz pierwszy przybył na Dagobah, łącznie z wpadnięciem w bajorko), zostaje złapany, sprzedany w niewolę i wykupiony przez uroczą małpią samiczkę obrończynię praw ludzi. Mam problem, jak właściwie o niej pisać, bo o ile inne pokazane w filmie małpy wyraźnie są gorylami, szympansami lub orangutanami, o tyle nasza przyjaciółka ma rysy tak uczłowieczone, że przy odrobinie szczęścia można by ją wziąć za niezbyt urodziwą ludzką kobietę. Na szczęście ma również imię: Ari. Większość postaci (z wyjątkiem bodajże dwóch małpich wojskowych) imion nie posiada, no bo niby po co. Wprawdzie zwracanie się do siebie po imieniu znacznie ułatwia nawiązywanie przyjacielskich stosunków, bohaterowie są jednak zbyt zajęci uciekaniem, walczeniem i ratowaniem sobie życia, żeby tracić czas na jakieś tam przedstawianie. Leo (na szczęście posiada imię, bo ciągłe pisanie o nim per główny bohater byłoby trochę nużące) ucieka z niewoli, zabierając po drodze seksowną blondynkę jej imienia nie poznajemy, zresztą byłoby to daremne obciążanie pamięci, skoro istnieje ona chyba tylko po to, żeby na koniec pocałować Leo w usta (z małpą nie mógłby się całować, bo to zoofilia). Aha, i jeszcze po to, żeby razem z nią uratować jej rodzinę, która też ma swoje zadania do spełnienia. Ojciec musi bohatersko zginąć, osłaniając odwrót (o niskiej przeżywalności osobników w starszym wieku pisałam już przy okazji Czerwonej planety), a młodszy brat musi w finałowym starciu zrobić coś głupiego, co o mało nie zaprzepaści 20

21 całej akcji. Jest jeszcze potężnie zbudowany Murzyn, który do ścisłej rodziny, zdaje się, nie należy, ale też do czegoś służy mianowicie do tego, żeby była zachowana poprawność polityczna. Wszyscy razem z Ari, jej gorylem... eee, służącym i schwytanym niejako przy okazji handlarzem niewolników wyruszają do zakazanego miejsca Calima, w którym, jak głosi legenda, powstały myślące małpy. Dlaczego w takim razie jest zakazane, zamiast być święte i czczone, nie wiem, ale pewnie po to, żeby bohaterom trudniej się było tam dostać. W każdym razie dostają się tam i otóż niespodzianka przysypana piaskiem ruina to nic innego, jak szczątki macierzystej stacji kosmicznej Leo! (Nie czytajcie tego zdania, jeśli chcecie zostać zaskoczeni. Och, już przeczytaliście?... Uups!). Kto by tam sobie zawracał głowę korozją liczące setki lat mechanizmy oczywiście funkcjonują bez zarzutu i stacja wprawdzie już nie poleci, ale za to odegra pewną istotną rolę w bitwie ludzi z małpami. Mimo tego przegrana strony ludzkiej jest niemal pewna (wiadomo, jaka jest różnica sił między dorosłym mężczyzną a dorosłym gorylem), kiedy nagle, niczym kawaleria w westernie, pojawia się kapsuła bliźniaczo podobna do tej, którą ze statku wyruszył szympans doświadczalny. A ściśle mówiąc dokładnie ta sama. Ja tu naprawdę nie zdradzam żadnych wielkich sekretów, ścieżki, którymi biegną myśli amerykańskich scenarzystów są niestety do bólu przewidywalne. Już tylko wystarczy przeczekać tradycyjną finałową walkę wręcz między naszym bohaterem a głównym czarnym charakterem, i możemy zmierzać w kierunku happy endu. Ludzie godzą się z małpami, a Leo zyskuje sprawny statek i dzielnie wyrusza w stronę burzy magnetycznej, która przeniosła go nie tylko w przestrzeni, ale i w czasie. Żeby zakładać, że z powrotem przeniesie go dokładnie w to samo miejsce, trzeba doprawdy dysponować optymizmem pierwszoplanowej postaci filmu przygodowego klasy B. No i nasz bohater się naciął, bo przeniosło go... nie, nie napiszę, gdzie. Może ktoś jednak będzie chciał się wybrać na ten film.;-) Achika PS. Jedna rzecz mnie tylko zastanawia. Jeżeli wszystkie małpy pochodzą od tych kilkunastu trenowanych w kosmicznym laboratorium szympansów, to skąd się na planecie wzięły orangutany i goryle? Planeta małp (Planet of the Apes). Reż. Tim Burton; obs. Mark Wahlberg, Tim Roth, Helena Bonham Carter, Michael Clarke Duncan, Paul Giamatti, Estella Warren. Scen. Pierre Boulle (powieść), William Broyles jr., Lawrence Konner, Mark Rosenthal; zdjęcia Paul Hughen, Philippe Rousselot; muz. Danny Elfman, Paul Oakenfold. Efekty specjalne: Industrial Light & Magic, Animal Logic. Czas proj. 119 min. USA Z Bucklandu przez Moriê Drużyna Pierścienia rozpoczyna się słowami Galadrieli: I amar prestar aen (Świat się zmienił). I rzeczywiście ową zmianę będziemy jako widzowie odczuwać od początku aż do samego końca filmu Petera Jacksona. Film otwiera retrospektywny prolog, w którym widzimy historię Jedynego Pierścienia od momentu wykucia, przez bitwę Ostatniego Sojuszu z siłami Saurona, aż po upadek Isildura i znalezienie Pierścienia przez Golluma, a później Bilba. Zaraz po tym przenosimy się do Shire, gdzie widać przygotowania do urodzinowego przyjęcia Bilba 21

22 Bagginsa, spotykamy Gandalfa i Froda... Słowem widzimy to, co znajduje się w pierwszych rozdziałach książki. Ale czy na pewno? Peter Jackson bardzo swobodnie traktuje całą pierwszą księgę Drużyny Pierścienia. Właściwie nic nie jest tutaj stuprocentowo zgodne z książką. W filmie nie pojawiają się całe rozdziały tej księgi (nie ma Kurhanów czy Toma Bombadila), a inne uproszczone są do granic możliwości, dzięki czemu hobbici bardzo szybko docierają do Bree. Nie jest to jednak wadą i zaryzykowałbym twierdzenie, że dynamika filmu wiele na tym zyskuje... Co jeszcze? Przyjęcie urodzinowe Bilba jest ukazane znakomicie (fajerwerki Gandalfa) i sielski obraz Shire kontrastuje z tym co zobaczymy później. Jedyne poważne zastrzeżenie dotyczy postaci Merry ego i Pippina to zdecydowanie nie są postaci z książki, ale duet komiczny, którego głównym zadaniem jest rozbawić widza (kradzież i detonacja największego fajerwerku Gandalfa, ucieczka z pola Maggota itd.). No, ale i tu potrafię zrozumieć intencje scenarzystów, którzy postanowili stworzyć przeciwwagę dla pozostałych (zdecydowanie mrocznych) scen. Jednak ich przyłączenie się do Froda i Sama wygląda tu na przypadkowe... Znakomicie spisał się natomiast sir Ian Holm, który nie gra roli Bilba, ale po prostu nim jest... Gdy w restrospekcji widzimy go, jak znajduje Pierścień po prostu łza się w oku kręci... Podobnie scena powitania Froda i Bilba w Rivendell należy do jednych z najlepszych w całym filmie. Uderza zresztą niewiarygodne wręcz podobieństwo scenografii filmu do dokonań Alana Lee i Johna Howe a. Wiele fragmentów to po prostu ich ożywione obrazy! Również sceny, gdy Frodo zakłada Pierścień są jedyne w swoim rodzaju. Łatwo było tu pójść na łatwiznę, ale Peter Jackson oparł się i tej pokusie prezentując, po raz kolejny, wspaniałą wizję... W ogóle mile zaskakuje fakt, że efekty specjalne (mimo że wszechobecne) nie przytłaczają tego filmu, a są jedynie cennym i naturalnym dodatkiem fabuły. Shire, Rivendell, Moria i Lothlorien wyglądają po prostu tak jak powinny, wielkie brawa. Wiele dobrego można powiedzieć także o grze aktorów właściwie (co wydaje się niemożliwe) trudno wymienić tu jakieś wyraźnie słabsze role. Sir Ian McKellen (Gandalf), Elijah Wood (Frodo), Viggo Mortensen (Aragorn) i Sean Bean (Boromir) z pewnością stworzyli w Drużynie Pierścienia kreacje aktorskie swojego życia. Tu po prostu nie widać aktorów, ale postaci z książki Tolkiena, które ożyły. To doświadczenie jest tak niesamowite, że od tej chwili czytając Władcę Pierścieni już zawsze będziemy już widzieć McKellena, Wooda i innych. Nie rozumiem również zgłaszanych często zastrzeżeń co do filmowej Arweny (Liv Tyler) jest taka jak być powinna, a gdy zaczyna mówić w sindarinie (języku elfów)... no cóż, ocenicie wkrótce sami. Okazuje się też, że Peter Jackson znakomicie gra na naszych emocjach. Gdy widzimy Froda na Wichrowym Czubie, Drużynę opłakującą stratę Gandalfa, śmierć Boromira czy Sama rzucającego się w wir rzeki, wtedy proszę państwa szlocha całe kino. I wątpię, czy w ogóle znajdzie się ktoś, kto na Drużynie Pierścienia nie uroni choć łzy. Znakomitym pomysłem scenarzystów jest też szept Pierścienia wiem jak głupio może to brzmieć w recenzji, a jednak gdy widzimy to na ekranie, efekt jest piorunujący. Brawa należą się również za pomysł, by poszczególne lokalizacje przedstawić 22

23 w innym odcieniu kolorów, które doskonale oddają np. radosny charakter Shire czy smutek Lothlorien. A sam Pierścień po prostu kusi, i to kusi niemal wszystkich po kolei z pewnością zapamiętacie tu scenę z Galadrielą, która zmienia się w Czarną Królową. Usatysfakcjonowani filmem powinni się poczuć także miłośnicy języków elfów po raz pierwszy słyszymy je na dużym ekranie i na dodatek w profesjonalnym wykonaniu. Zresztą dialogi w quenyi i sindarinie opracowane zostały przez amerykańskiego specjalistę w tej dziedzinie Davida Salo. A minusy filmu? Z pewnością są, choć nie ma ich wiele i są małego kalibru. Za bardzo rozbudowana jest scena walki z trollem w Morii, hollywoodzka, zbyt długa i jakoś nie przystająca do całości. Wolałbym, aby w to miejsce pojawiła się raczej scena wręczania przez Galadrielę podarków członkom Drużyny. Niestety szwankuje też to, co widzieliśmy już w pierwszym teaserze, a więc przejście całej Drużyny przez góry razi tutaj niezbyt dobry blue box. Zdarzają się też przeoczenia jak np. słynna już barierka balkonu w Rivendell, o którą opiera się Frodo. Najpoważniejszym zastrzeżeniem jest jednak długość trwania filmu. Film Jacksona trwa prawie trzy godziny i jest to zdecydowanie zbyt krótko! Na szczęście ten błąd ma szansę naprawić reżyserska wersja DVD, która ma trwać blisko 4 godziny!!! Rozbudowane zostaną przede wszystkim sekwencje ukazujące drogę hobbitów do Rivendell, więc ta wersja zadowoli zapewne największych nawet malkontentów. Jackson zaciągnął u nas wielki kredyt zaufania i miejmy nadzieję, że go nie zmarnuje. Dawno nie widziałem już tak mrocznego filmu, który w tak doskonały sposób oddawałby ducha powieści. A jeśli ktoś jeszcze nie czytał powieści Tolkiena, z pewnością powinien to uczynić jak najszybciej, ale nawet nieznajomość książki nie powinna zmienić odbioru filmu. A teraz wszyscy już czekamy na Dwie Wieże. Tomasz Gubała Władca Pierścieni: Drużyna Pierściena (The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring). Reż. Peter Jackson, obs. Elijah Wood, Ian McKellen, Billy Boyd, Dominic Monaghan, Viggo Mortensen, Sean Astin, Liv Tyler, Ian Holm, Orlando Bloom, Christopher Lee, Cate Blanchett, Sean Bean, John Rhys-Davies, Andy Serkis (głos), Hugo Weaving. Scen. J.R.R. Tolkien (powieść), Fran Walsh, Philippa Boyens, Peter Jackson; muz. Howard Shore; zdj. Andrew Lesnie. Efekty specjalne: Weta Digital, Weta Workshop. Czas proj. 178 min. Nowa Zelandia/USA Brighton po raz pierwszy (odc. 3) Pewnego słonecznego dnia pod koniec sierpnia 1979 roku wsiadłem na Dworcu Gdańskim w Warszawie do pociągu jadącego do holenderskiej miejscowości portowej Hook van Holland. Tam miałem wejść na pokład promu do portu angielskiego Felixstowe, a następnie przesiąść 23

24 się do pociągu jadącego na jeden z dworców londyńskich, bodajże Liverpool Street. Następnie krótka przejażdżka metrem na główny dworzec Londynu Victoria po czym już naprawdę niewielki odcinek do Brighton, gdzie odbywał się tegoroczny Światowy Konwent Science Fiction (Worldcon), znany pod ksywą SEACON 79 Wyruszałem zaopatrzony w oficjalną delegację wystawioną przez SZSP, paszport na tzw. wyjazd popierany oczko niżej niż służbowy, ale ważniejszy niż prywatny nieco plakatów filmowych i ulotek oraz całkowity brak pojęcia o tym, co to jest zachodni konwent sf, a Worldcon w szczególności. Pozostałe 2/3 delegacji, czyli Zbyszek Jonszta i Andrzej Pruszyński, jechało samochodem, zabierając większość eksponatów czyli przeważnie książek. Do Londynu dotarłem raczej bez przygód, tam natomiast zaczęły się kłopoty. Zaplanowałem sobie (moje podróże zawsze sobie w mniejszym lub większym stopniu planowałem), że między dworcami przejadę linią okrężną metra, aby się nie przesiadać, i że godzina na to powinna wystarczyć. Niestety, linia okrężna jakoś się nie pojawiała, a gdy pociąg w końcu nadjechał, wiadomo było, że na oznaczoną godzinę nie zdążę. Niby niewielki kłopot pociągi do Brighton są co godzinę ale w ten sposób nie miałem szansy dotrzeć przed zamknięciem rejestracji, a co za tym idzie, otrzymać identyfikatora umożliwiającego swobodne poruszanie się po hotelu Metropole, gdzie odbywała się impreza. Po dotarciu na dworzec Victoria okazało się, że zdążyłem nie tylko na swój pociąg, ale nawet na poprzedni, tak straszliwie były opóźnione (koniec sezonu urlopowego). Niewiele to jednak pomogło, bo na miejsce dotarłem i tak późno wieczorem......i wpadłem w sam środek olbrzymiego, barwnego tłumu ludzi w różnym wieku i o różnym wyglądzie, niekiedy dość osobliwym, jako że trwały przygotowania do maskarady. Mowy nie było, aby kogoś wypatrzyć, ale i tak nie miałem na to zbyt wiele czasu, bo musiałem znaleźć jeszcze miejsce noclegu czyli tzw. schronisko młodzieżowe, gdyż tylko na taki nocleg było mnie wówczas stać. Schronisko sieci YHA teoretycznie winno mieć ten sam standard i ten sam regulamin na całym świecie; w praktyce widziałem wiele najróżniejszych: od śmierdzącej marychą speluny w Amsterdamie do niewielkiego hoteliku z czyściutkimi pokojami dwuosobowymi w Rijece. To w Brighton było raczej z tych gorszych niby czyste, ale sale po kilkanaście osób no i trzeba wracać do A nie muszę chyba nikomu mówić, że na konwencie wtedy właśnie jest najciekawiej... Niemniej pierwszą noc i tak musiałem uczciwie przespać po całonocnej podróży pociągiem, a następnego dnia udałem się rześki na podbój Worldconu. No i po to, aby odszukać resztę polskiej delegacji. Delegacja, jak to wówczas bywało, miała za zadanie nie tylko patrzeć, poznawać i dobrze się bawić, ale przede wszystkim reprezentować. W tym celu OKMFiSF zamówił stolik na sali sprzedaży, wśród handlujących używanymi książkami, czasopismami, gadgetami itp. Mieliśmy do pokazania kilkadziesiąt książek, plakaty i ulotkę informacyjną o klubie. Nie był to rewelacyjny pomysł, ponieważ zostaliśmy uwiązani w jednym miejscu, a oczy aż śmiały się do otaczającego nas bogactwa, przede wszystkim książek. Postanowiliśmy więc, że będziemy siedzieć na zmianę, i jakoś to wychodziło, z wyjątkiem największych imprez, takich jak maskarada czy wręczenie nagród Hugo, na których wszyscy chcieliśmy być obecni. Ale wtedy już sala sprzedaży i tak była zamknięta. 24

25 Niemal cały wolny czas poświęciłem na przeglądanie kartonów z używanymi książkami oferowanymi za śmiesznie niskie ceny 10, 20 pensów. W ówczesnej sytuacji dewizowej Polaków to i tak było wiele (średnia pensja równowartość 20 dolarów), ale kilkadziesiąt książek udało mi się kupić, z czego pamiętam przede wszystkim obie serie napisane przez E. E. Doc Smitha Skowronek Kosmosu i Saga o Lensmenach oraz wiele zbiorów opowiadań i antologii, jako że zawsze w sf najbardziej lubiłem krótkie formy. W sumie po tym wyjeździe moje zbiory powiększyły się niemal dwukrotnie. Równie miłe były spotkania z autorami. Jak już wspominałem, do wielu z nich pisałem uprzednio z prośbą o informacje biograficzne i bibliograficzne; niektórzy zapamiętali moje nazwisko i witali mnie jak starego znajomego. Tam rozpoczęła się moja przyjaźń z Bobem Shawem, Johnem Brunnerem, Jamesem Gunnem, Frederikiem Pohlem i Poulem Andersonem; wszyscy z nich w rezultacie odwiedzili nasz kraj. No, może nie tylko dlatego, ale o tym później. Ja sam koniecznie chciałem odszukać pisarza o nazwisku Joseph Green, autora książki Conscience Interplanetary, która wydała mi się swoistą repliką na Misję międzyplanetarną Van Vogta i chciałem się upewnić, czy tak było. Ku swemu zdziwieniu spotkałem go i zaczęliśmy rozmawiać. Oczywiście nie przyznał się do napisania swej książki w odpowiedzi, a nawet, że czytał Misję; jak było, tak było, dość, że na koniec rozmowy powiedział, że pracuje w biurze prasowym NASA na przylądku Kennedy ego (a może Canaveral; nie pamiętam, jaka wówczas nazwa obowiązywała) i że jakbym był kiedy w okolicy, mam się odezwać, to mi pokaże ośrodek lotów kosmicznych. Uśmiechnąłem się tylko, bo wyjazd do Stanów był tylko marzeniem, wydawało się, nieziszczalnym. Myliłem się jednak... Bardzo mi było nie na rękę codzienne wracanie do schroniska przed godziną policyjną, ale co miałem robić? Jednak na ostatnią noc machnąłem ręką na wygody spania, zabrałem bagaże, zostawiłem w przechowalni hotelowej (a było tego dużo, kilkadziesiąt książek swoje waży), obejrzałem ceremonię wręczenia nagród Hugo, wszystko, co było do obejrzenia, i dobrze po północy znalazłem ustronną kanapkę i położyłem się spać. Ochrona wywaliła mnie dopiero po kilku godzinach, za co byłem im bardzo wdzięczny, a zresztą i tak trzeba było wstawać, bo musiałem zdążyć na pociąg do Londynu, potem do Felixstowe... i tak dalej. Zdążyłem. Aby zakończyć tę część mojej opowieści, wspomnę pokrótce o ostatnim konwencie OKMFiSF, który odbył się pod koniec września 1980 roku w Krakowie. Ze względu na sytuację miał się nawet nie odbyć, ale po podpisaniu Porozumień Gdańskich wszystko okazało się możliwe (przynajmniej na razie), to i konwent się odbył. Na moje zaproszenie przyjechali Bob Shaw i John Brunner; tego pierwszego witałem wraz z żoną w Warszawie, bo najpierw musiał pobrać złotówkową resztę honorarium za wydaną w Polsce książkę; John Brunner przyjechał samochodem prosto do Krakowa. W Krakowie gości zakwaterowano w tych samych akademikach co resztę konwentowiczów, co miało ten skutek, że Bob Shaw z żoną postanowili natychmiast poszukać innego lokum (nieśmiało tłumaczyli, że woleliby, aby woda z prysznica lała się przez sitko, a nie strumieniem, bo sitko ktoś ukradł), natomiast John Brunner bohatersko pozostał na kwaterze, robiąc dobrą minę do złej gry. Do dziś pamiętam, jak w białej marynarce schodził na kolację w stołówce akademickiej, gdzie stoły były pokryte niekoniecznie czystą ceratą... Jak było tak było; na tym w każdym razie zakończyła się historia konwentów OKMiSF, a i samego klubu również. Mnie natomiast pół roku później czekał kolejny wyjazd do Anglii, na konwent krajowy, odbywający się niezmiennie około Wielkiejnocy. O tym następnym razem. Wiktor Bukato 25

26 Wiadomoœci Bucklandu nr 129 Solmath, 2002 Film W³adca Pierœcieni wchodzi na ekrany polskich kin dopiero teraz, ale niektórzy z nas mieli okazjê zobaczyæ go ju wczeœniej 12 stycznia Poni ej znajdziecie sprawozdanie z naszej wyprawy do Ostrawy oraz w tym samym numerze Miesiêcznika recenzjê filmu. TG & GM A jednak siê uda³o! Wyjazd na film W³adca Pierœcieni. Dru yna Pierœcienia do Ostrawy odby³ siê, film obejrzeliœmy, a potem szczêœliwie powróciliœmy do Katowic... Ale zacznijmy od pocz¹tku... Gdy wczesnym rankiem przybyliœmy na miejsce zbiórki, czeka³o ju tam na nas wielu tolkienistów... Tak e gdy podjecha³ nasz autokar, nie musieliœmy ju na nikogo czekaæ i wyjechaliœmy zgodnie z planem o Po krótkim powitaniu uczestników i dope³nieniu ostatnich formalnoœci puœciliœmy na video film dokumentalny o kulisach powstawania filmu Petera Jacksona, ale na wyraÿn¹ (i powtórzon¹ trzykrotnie) proœbê wycieczkowiczów przerwaliœmy jego emisjê. Wiêkszoœæ zdecydowa³a, e chêtnie obejrzy film, ale dopiero w drodze powrotnej... Na szczêœcie mieliœmy jeszcze kasetê z filmem o samym Tolkienie, a jego projekcja nie spotka³a siê z niczyim sprzeciwem. Granicê Republiki Czeskiej przekroczyliœmy bez problemów i bardzo szybko, dziêki czemu w Ostrawie byliœmy o Okaza³o siê, e przyjechaliœmy do najwiêkszego w okolicy Centrum Handlowego Futurum, którego czêœci¹ jest otwarty 16 listopada 2001 oœmiosalowy multipleks CineStar. Daliœmy naszym wycieczkowiczom dwie godziny czasu wolnego, a sami poszliœmy dope³niæ formalnoœci zwi¹zanych z biletami. I tu zostaliœmy mile zaskoczeni. Wiedzieliœmy, e mamy rezerwacjê z najwiêkszej sali multipleksu, ale nie spodziewaliœmy siê, e Czesi zarezerwowali dla nas najlepsze miejsca. Okaza³o siê, e rzêdy D, E i F znajduj¹ siê w tylnej czêœci sali! Na dodatek potraktowano nas wyj¹tkowo sympatycznie i zaproszono na ma³¹ wycieczkê po zapleczu kina. Po raz pierwszy widzieliœmy jak wyœwietla siê filmy w nowoczesnym kinie... Po tym wszystkim zostaliœmy równie obdarowani plakatami W³adcy (jeden z nich zosta³ rozlosowany w autokarze) i fotosami z filmu... Godzina seansu nadesz³a wyj¹tkowo szybko. Rozdanie biletów te posz³o sprawnie, wiêc ju przed zasiedliœmy w wygodnych fotelach... Nagle wyszed³ cz³owiek z obs³ugi, powita³ wszystkich na seansie Dru yny Pierœcienia i powiedzia³, e niestety wyst¹pi³y problemy techniczne i pokaz niestety zosta³ odwo³any. Na szczêœcie artowa³ (ot, takie czeskie poczucie humoru). Obejrzeliœmy m.in. zwiastuny filmów Gwiezdne Wojny Atak Klonów (z czeskim dubbingiem), Epoka lodowcowa oraz Z piek³a rodem. A potem... a potem siê zaczê³o... (nasze wra enia opisaliœmy w osobnych recenzjach) Jedyna uwaga dlaczego ten film by³ taki krótki? W stronê Katowic wyruszyliœmy punktualnie o 20.15, a dziêki naszemu wspania³emu kierowcy znów bez problemów pokonaliœmy granicê. Po drodze puœciliœmy wreszcie nasz zaleg³y film i wœród wycieczkowiczów rozlosowaliœmy cenne nagrody. Niestety, pogoda sp³ata³a nam niemi³ego figla w miêdzyczasie spad³ œnieg i drogi by³y oblodzone, wiêc musieliœmy jechaæ nieco wolniej. Przybyliœmy do Katowic z blisko pó³godzinnym opóÿnieniem w stosunku do harmonogramu. Jeszcze tylko pami¹tkowe zdjêcie razem i rozeszliœmy siê w cztery strony œwiata. Pe³ni wra eñ i przygód wracaliœmy do domów, ale to ju zupe³nie inna historia... 26

27 Falkon znów polecia³ Murgen, gdzie jest przedłużacz do komputera? Pożyczcie taśmę klejącą! Przyniosłem kasety z filmami, komu mam je dać? Gdzie jest Krzysiek? Nie ma klucza od sali 42! Takie okrzyki krzyżowały się w pokoju organizatorów, kiedy przybyłam tam na godzinę przed oficjalnym otwarciem konwentu. Na odsuniętych pod ściany szkolnych ławkach walały się kurtki i inne, niekiedy zagadkowe przedmioty, Murgen i Celt w pośpiechu montowali dwa komputery, Ignite cięła erraty do informatora, a pośrodku tego całego bałaganu siedział na podłodze Żelazko, wycinał z kartonu litery i przypinał je do wielkiej płachty czerwonego materiału, tworząc hasło Podnoszenie mleczności krów obowiązkiem socjalistycznego rolnika. Był to transparent służący jako dekoracja do LARPa w realiach PGR-u ozdobiony czerwonymi goździkami zawisł w holu naprzeciwko wejścia, nad popiersiem patronki szkoły, którego, ku żalowi larpowców, nie dało się Andrzej Pilipiuk z dumą prezentuje swoją świeżo wydaną książkę o JakubieWędrowyczu przerobić na popiersie Lenina. Piątek w całości przesiedziałam na prelekcjach. Najpierw słuchałam, jak Dorota Żywno opowiada o pierwowzorze Indiany Jonesa i ostatniej krucjaty, czyli o okultyzmie w Niemczech hitlerowskich, potem udałam się na wykład Tomka Winniczka Winiarczyka 13 utopii na nowe tysiąclecie, w słusznym przewidywaniu, że będzie wesoło. Istotnie, było. Winniczek zaczął od wymieniania trzynastu pól utopijnych: Pierwszym polem utopijnym jest przesadnie optymistyczne podejście do spraw nauki i wiara w to, że szkoła uczy (jestem nauczycielem); drugim polem utopijnym są przesadne regulacje prawne (z wykształcenia jestem prawnikiem).... Dowiedzieliśmy się też, co to takiego jest libertarianizm oraz, że jest on utopią libertarianie zakładają bowiem, że jesteśmy ludźmi rozumnymi. Pustawe z początku sale zapełniały się powoli, w miarę, jak na konwent przybywali ludzie z najodleglejszych zakątków Polski. Z Łodzi, na ten przykład, przybyli Sławek i Ola, przy czym Sławek spowodował u mnie poważny szok psychiczny, jechał bowiem prosto z pracy i pojawił się w garniturze. Szoku nie złagodziło nawet to, że do owego garnituru miał krawat z Vaderem. Po Winniczku wystąpił ksiądz Stanisław Wargacki, egzorcysta i misjonarz. W tym roku pasjonująco opowiadał o rytuałach inicjacyjnych na polinezyjskiej wyspie Wokeo, gdzie spędził dziesięć lat. Siedmioletnim chłopcom przekłuwa się tam ucho (co obecnie połączone zostało z obrzędami chrześcijańskimi, jako otwarcie się na głos Boga ), chłopcy trzynastoletni mają nacinane języki (ponoć fantastycznie zapobiega to potem mówieniu brzydkich słów), zaś młodzieńcy w jeszcze późniejszym wieku przechodzą rytualne nacinanie penisa. 27

28 W sobotę prelekcje zaczynały się już o rano, ale na tak drastycznie wczesną godzinę chyba nikt nie wstał. Przybyłam na jedenastą i wraz z nieliczną grupką poukrywanych po kątach osób wysłuchałam wykładu doktora Christophera Garbowskiego o podobieństwach między dziełami J.R.R.T. Tolkiena a Beowulfem. Okazało się, że Beowulf jest w Anglii lekturą szkolną dopiero od czasu eseju Tolkiena (angielscy uczniowie pewnie go za to błogosławią). Bilbo jest jakby pierwszym etapem Froda, podobnie, jak dwa etapy historii Beowulfa. Hobbit ukazuje pierwszy etap chciwość bogactwa (Bilbo jest jedynym, który umie pokonać w sobie wewnętrznego smoka ), zaś Władca Pierścieni etap drugi, czyli żądzę władzy. Następnie Jarek Grzędowicz, zwany Jeremiaszem, przeprowadzał warsztaty literackie i to przez całe dwie godziny (w połowie wyskoczyłam na chwileczkę, zobaczyć, jak wygląda prelekcja o ekranizacjach arcydzieł, ale zamiast spodziewanej kłótni o Wiedźmina zobaczyłam tam Krysię Nahlik rysującą na tablicy jakieś dziwne schematy, więc się strategicznie wycofałam). Jeremiasz tłumaczył nam, że opowiadania nadsyłane do redakcji powinny być koniecznie podpisane imieniem, nazwiskiem i adresem kontaktowym (sądząc z barwnych anegdot, które przytaczał, ta dość oczywista prawda nie wydaje się być objawiona wszystkim początkującym pisarzom). Rozmawialiśmy też o tym, jakie powinno być dobre opowiadanie, czym się różni styl kobiecy od męskiego (mężczyźni nie używają gastronomicznych określeń kolorów) i o wielu innych sprawach związanych z literaturą. Jeremiasz zwrócił na przykład naszą uwagę na fakt, że dobrzy pisarze z reguły świetnie opowiadają dowcipy i anegdoty. O udałam się na spotkanie autorskie z Andrzejem Pilipiukiem. Promował on swoją najnowszą książkę, Kroniki Jakuba Wędrowycza, która była do nabycia w holu za jedyne 20 złotych. Mój podziw wzbudził sposób jej wyeksponowania przez wydawnictwo Fabryka słów: egzemplarze leżały mianowicie na gustownej wiązce słomy pszenicznej, co trafnie nawiązywało zarówno do poetyki książki, jak i jej okładki. Przy okazji zadałam Andrzejowi pytanie, czy kształt, który na ilustracji wykosił Jakub, ma jakieś głębokie znaczenie symboliczne, i dowiedziałam się, że ma on przedstawiać butelkę piwa. Trochę kanciasty wyszedł, ale od czego wyobraźnia. Andrzej zdradził nam też swoje dalekosiężne plany literackie: zamierza w ciągu następnych czterech lat napisać jeszcze 50 opowiadań o Wędrowyczu, tak, żeby na jubileusz dziesięciolecia mieć setkę. Znając jego wydajność (w Syriuszu krąży anegdota, że Pilipiuk tworzy opowiadanie przy myciu zębów, a jak przysiądzie na dwie godziny, to już będzie mikropowieść), wykona to z łatwością. Po Andrzeju miała się prezentować redakcja Nowej Fantastyki, byłam jednak tak głodna, że wyskoczyłam na Stare Miasto na pizzę. Wróciłam, odrobinę tylko spóźniona, wprost na prelekcję Ewy Białołęckiej Ciuchland przez wieki, czyli jak się ludzie ubierali od czasów jaskiniowych począwszy. To znaczy, czasy jaskiniowe akurat przegapiłam, za to zdążyłam się dowiedzieć, że niektóre plemiona indiańskie (chyba Algonkinowie) tworzyli sobie odzież wyłącznie techniką wyplatania. Zaciągnęłam Ewę na Konkurs ogólnofantastyczny na wesoło, ale taki panował na nim chaos, że po części pisemnej wyszłyśmy. Ewa była zresztą zdegustowana Z Marcinem Wolskim (z lewej) rozmawia Marcin Bronhard faktem, że jury najwyraźniej przydzielało punkty według uznania i na próżno tłumaczyłam jej, że te konkursy już tak mają. Parę lat temu na Lubelskich Dniach Fantastyki dostałam pięć punktów, udzieliwszy na pytanie Za którego króla nastąpił upadek Numenoru? odpowiedzi: Za ostatniego!. 28

29 Marek Huberath na swoim spotkaniu autorskim opowiadał głównie o możliwościach liofilizowania kosmonautów w celu ich łatwiejszego transportu przez kosmos. Podobno ma być to lepsze niż zamrażanie, ale zasadniczym problemem jest to, w jaki sposób potem takiego osobnika przywrócić bez szkody do stanu poprzedniego (bo zliofilizować to łatwo). Maja L. Kossakowska w zapierającym dech mini opowiadała o szamanach, którzy występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, i zapewniają komunikację z duchami i inne istotne funkcje społeczne. Szamani mają dodatkowe kości, a z żołądka potrafią generować strzałki szamańskie, którymi strzelają w innego szamana niczym pociskami samosterującymi. Dowiedzieliśmy się też o różnicy między kikitukiem i tupilakiem, mianowicie jeden jest zwierzątkiem, które mieszka pod pachą albo za żebrami (czy Zimniak czasem nie myślał o szamanach, pisząc Klatkę pełną aniołów?), drugi zaś czymś w rodzaju zombi wykonanym z kości człowieka. Było jeszcze coś trzeciego, ale nie zapamiętałam. Wieczorem poszliśmy gromadnie do restauracji Ulice miasta, której wystrój udatnie naśladuje prawdziwe staromiejskie uliczki. Sławek spytał, czy opisywane w przygodach Wędrowycza piwo Perła istnieje naprawdę (istnieje, i dla ścisłości, nazywa się Perła chmielowa, ale czy zasługuje na miano piwa, to już inna sprawa), a kiedy dowiedział się, że tak, natychmiast je zamówił, aby skosztować tego legendarnego napitku. Niedziela rozpoczęła się konkursem Ewy z twórczości Tove Jansson i Astrid Lindgren. Najpierw było małe zamieszanie, bo nikt nie miał klucza od właściwej sali. Padło podejrzenie, że ktoś się w niej zamknął i śpi, ale mimo kopania w drzwi i okrzyków Otwierać w imieniu Imperium! nie wpuścili nas i musieliśmy iść do innej sali. Przez pewien czas wydawało się, że jedyną osobą chętną do wzięcia udziału w tym konkursie jestem ja, ale braliśmy uczestników z łapanki i nazbierało się aż sześć osób, w tym PWC, który zajął III miejsce po dogrywce z Kwokulem. Kwokul miałby szanse zająć je bez dogrywki, bo miał aż 3 punkty, ale nie umiał odpowiedzieć na pytanie, kto rysował ilustracje do książek o Muminkach. To znaczy, pamiętał, że autorka, ale nie wiedział, Ewa Białołęcka prowadzi konkurs twórczości Tove Jansson i Astrid Lindgren Marek S. Huberath (z lewej) i Tomasz Winiarczyk Winniczek (z Lublina) jak ta autorka się nazywała, co na tego typu konkursie jest poniekąd kompromitacją. Drugie miejsce zajęła Dorota Żywno, a pierwsze ja, z ośmioma punktami na dziewięć możliwych. Kiedy odebraliśmy nagrody i uściski dłoni, do sali wszedł wreszcie niecierpliwie zaglądający do niej od pewnego czasu RAZ, który miał tam mieć prelekcję o obiecującym tytule Nowe nadzieje. Nawet zostałam na chwilę, ale zaczął przynudzać o polityce, więc poszłam posłuchać mówiącego o nanotechnologii profesora Grzywnowicza. Nawet sporo zrozumiałam, co moim zdaniem dobrze świadczy o jego talentach wykładowczych. Pełna nadziei, że za parę lat złożone z atomów robociki będą nam oczyszczać żyły ze złogów cholesterolu, udałam się następne na konkurs wiedzy o Harrym Potterze. Przyłączyłam się do Puszona i nawet o mało co nie zajęliśmy punktowanego miejsca, co było niezłym osiągnięciem, jako, że w tym konkursie startował Krzyś- -Miś, dla którego takie detale, jak długość wszystkich wymienionych w książce różdżek są banałem i łatwizną. Zdaje się, że jego drużyna zajęła I miejsce, ale nie jestem tego stuprocentowo pewna, bo końcówka konkursu przebiegała dość nerwowo, jako, że część jego uczestników 29

30 właśnie wybierała się łapać pociągi w różne strony Polski. Po konkursie zdążyłam jeszcze na kawałek prelekcji Huberatha o krasnoludkach, olbrzymach i kobietach-wojowniczkach, oraz na całą prelekcję Pilipiuka o hanzie miast niemieckich. Wykład Ignite, czyli Agnieszki Hałas, o terapii genowej nie odbył się z powodu całkowitego braku chętnych do jego wysłuchania. Zdaje się, że Ignite nie była tym specjalnie zmartwiona. Potem pozostało mi już tylko snucie się po budynku i żegnanie kolejnych wyjeżdżających. To znaczy, było jeszcze spotkanie z iluzjonistą, ale na nie nie poszłam. Za to obejrzałam sobie w pokoju organizatorów połowę Harry Pottera na pirackiej płytce. Tylko połowę, bo potem chłopcy rozmontowali komputer i go zabrali. Na oficjalnym zakończeniu ci, który jeszcze nie wyjechali (to znaczy przeważnie miejscowi) odebrali swoje nagrody i zaczęliśmy pomału sprzątać. Moje sprzątanie ograniczyło się do zdjęcia z wystawy rysunków, których część udało mi się od razu rozdać, ale i tak należałam do ostatnich, którzy wyszli z raju. Agnieszka Szady a.k.a Achika Co: Falkon 2001 Gdzie: IV Liceum Ogólnokształcące w Lublinie Kiedy: listopada 2001 Z kapowniczka Achiki Człowiek jest zwierzęciem stadnym i lubi się stadzić. Podążając śladami naszej paranoi, należałoby stwierdzić, że mężczyźni postrzegają siebie jako postawionych wyżej tylko dlatego, że potrafią się bardziej ruszać. Cranberry: Nie jestem anarchistką ani feministką. Winniczek: Ja jestem i tym, i tym. Ktoś z organizatorów (zaglądając przez drzwi): Przepraszam, czy na sali jest Trzewiczek? Achika: Nie. Wszyscy w adidasach. Jeremiasz: Jeżeli facet idzie po pustyni i znajdzie drzwi do łazienki i do niej wejdzie, to dokonaliście zwrotu akcji. Jeremiasz: Redakcja musi otwierać listy. Przez kopertę nie widać tego, co jest w środku i bardzo trudno przewraca się kartki. A. Pilipiuk: Uznałem, że trzeba przedstawić im próbkę, więc napisałem dwa pierwsze tomy... Winniczek: Tutaj trwa spotkanie z pisarzami. Temat się nie zmienia, zmieniają się tylko prelegenci. M.S.H.: Brzuchem się przy pływaniu nie macha. M.S.H.: Ja mam, jako ścisłowiec, skłonność do drewnianego stylu... P.W.C.: Widzę, że czekasz na to, więc ja to powiem: ALEŻ SKĄD! W restauracji: Ewik: Nadchodzi czas ewakuacji: sąsiedni stolik pali. Achik: Wipe them out. All of them! Na konkursie o Muminkach: Achik: Czy uważasz, że Mimbla rozmnażała się przez partenogenezę, czy się puszczała z każdym? Ewik: Myślę, że się puszczała. K. Grzywnowicz: Japończycy skonstruowali działający helikopter, który unosi orzeszek ziemny. Ewik: Rewolucja w transporcie! Takie stada orzeszków. K. G.: Tak. Sezamie, otwórz się, orzeszki, przybądźcie. 30

31 Wystawa tolkienowska W Galerii Holu Głównego Biblioteki Śląskiej 8 lutego br. o godz odbędzie się uroczyste otwarcie wystawy zatytułowanej Władca wyobraźni, poświęconej twórczości Johna Ronalda Reuela TOLKIENA, filologa, znawcy języka i literatury staroangielskiej, profesora Oxfordu. Współorganizatorem wydarzenia jest Śląski Klub Fantastyki z Katowic, w szczególności sekcja tolkienowska. Część ekspozycji ma charakter biograficzny. Zaprezentowane zostaną również polskie i obcojęzyczne wydania prozy, czasopisma i artykuły, opracowania dotyczące twórczości autora Władcy Pierścieni. Pojawią się także wydawnictwa klubowe, fanziny zawierające opracowania i próby literackie, będące efektem spotkań z literaturą J.R.R. Tolkiena. Całość ozdobią ilustracje i prace graficzne autorstwa członków Klubu, inspirowane twórczością Profesora. Otwarciu wystawy towarzyszyć będzie spotkanie sympatyków twórczości J.R.R. Tolkiena poprowadzone przez dra Marka Gumkowskiego, który wygłosi słowo o autorze oraz omówi publikacje jego prozy. Gościć będziemy państwa Marię i Cezarego Frąców, autorów najnowszego przekładu Władcy Pierścieni. W programie usłyszymy także wypowiedzi o różnicach pomiędzy książką a filmem, o elfach i tajemniczym świecie stworzonym przez władcę wyobraźni J.R.R. Tolkiena, wygłoszone przez członków Klubu: Annę Adamczyk i Tomasza Gubałę. Ryszard Derdziński opowie o fikcyjnych językach, które zostały stworzone na potrzeby powieści. Całość zakończy dyskusja. Arracon 2002 Wojewódzki Ośrodek Kultury w Elblągu, Elbląski Klub Fantastyki Fremen oraz DKF im. A. Munka zapraszają na V Wędrowny Konwent Miłośników Fantastyki ARRACON termin: r. miejsce: Wojewódzki Ośrodek Kultury w Elblągu, Elbląg, Kartuzy, Łapalice, Chmielno, Węsiory, Wieżyca, Żukowo. program: spotkania autorskie i wydawców, projekcje filmów kinowych, wystawy grafik, Fantastyczna Noc Walpurgii, studio gier komputerowych, internet, konkursy, Dzień Wędrowny (temat: Kaszeby). koszt: akredytacja do zł od zł opłata za Dzień Wędrowny: do zł od zł opłata za obiad i śniadanie w ośrodku wypoczynkowym ELF 24 zł 31

32 noclegi: bursy, hotel, pokoje 2, 3, 4 i 6-osobowe 29 zł za noco-osobę (po cena noclegów rośnie o 20%) uwaga 1: zgłoszenie uczestnictwa jest uwzględniane po opłaceniu akredytacji i wysłaniu karty zgłoszenia; uwaga 2: gracze i GM-y, którzy przewidują sesje, proszeni są o zaznaczenie tego na zgłoszeniu; osoby te zostaną zakwaterowane w bursie posiadającej świetlice lub obszerne pokoje; wyżywienie: we własnym zakresie; bar na miejscu (w budynku WOK) oraz inne lokale w najbliższej okolicy rezygnacje: przy rezygnacji do zostaną zwrócone wszystkie wpłaty pomniejszone o koszt przekazu; od zostaną zwrócone jedynie wpłaty na noclegi pomniejszone o koszt przekazu adres: Marcin Grygiel, skr. poczt. 20, Elbląg 13 marcin_grygiel@zt.elblag.tpsa.pl (tu wysyłać zgłoszenia), pipok@vc.pl WWW: konto: Elbląski Klub Fantastyki Fremen, BGŻ SA o/o Elbląg, nr Dzień Wędrowny: odbędzie się (tak, jest dwudniowy). Tematem będą Kaszeby Kartuzy muzeum kaszubskie Kartuzy kościół Kartuzów Łapalice zamek rajd pieszy do Chmielna ok. 4 km (Łochew przesmyk między jeziorami, g. Tamowa punkt widokowy) lub Chmielno manufaktura ceramiki rodziny Neclów Ośrodek Wypoczynkowy ELF obiad (opcja wykupywana osobno), biesiada wieczorna, nocleg Ośrodek ELF śniadanie (opcja wykupywana osobno); istnieje możliwość wykupienia przejażdżki na koniu lub wozie drabiniastym, wynajęcia kajaka, łódki, roweru wodnego Węsiory rezerwat Kamienne Kręgi Wieżyca najwyższa góra na tej szerokości geograficznej (punkt widokowy) Żukowo zwiedzanie kościoła Powrót do Elbląga Uwaga: limit miejsc na Dzień Wędrowny 100 osób. Ze względu na możliwość zmiennej pogody, prosimy o zabranie ciepłego swetra, kurtki przeciwdeszczowej, odpowiedniego obuwia. Idący na pieszą wędrówkę muszą się liczyć z tym, iż nie zdążą zwiedzić muzeum ceramiki (krótko mówiąc: albo rajd pieszy, albo zwiedzanie Chmielna). Kino Inni. Reż. Alejandro Amenábar; obs. Nicole Kidman, Christopher Eccleston, Alakina Mann, James Bentley, Eric Sykes. USA/Hiszpania Spowita we mgłach wyspa i stojący na niej pojedynczy dom. Mieszka w nim matka samotnie wychowująca dzieci. Wszystkie okna są szczelnie zasłonięte... Dlaczego? Czyżby mieszkańcy domu czegoś się bali? Przekleństwem Grace (Nicole Kidman) jest światło słoneczne, przed którym musi chronić swoje dzieci. Cierpią na dziwną chorobę i jasność dnia jest dla nich zabójcza. Lecz mrok również jest groźny. W ciemnościach słychać głosy, ktoś przesuwa sprzęty, dzieci coś słyszą. Czy dom ma jeszcze innych lokatorów? Piękna i Bestia (animowany). Reż. G. Trousdale i K. Wise. USA 1999/2001. Rozśpiewana, pełna humoru baśń o Pięknej, która swą miłością i dobrocią sprawiła, że zaklęty w Bestię książę stał się znowu człowiekiem. W 10. rocznicę premiery nagrodzo- 32