OPINIA JĘZYKOWA 1. pozytywna negatywna warunkowa. Katarzyna Kłosińska

Transkrypt

1 OPINIA JĘZYKOWA 1 pozytywna negatywna warunkowa Dane rzeczoznawcy Imię i nazwisko rzeczoznawcy Data Katarzyna Kłosińska otrzymania podręcznika do opinii 1 IV 2009 r. opracowania opinii 28 IV 2009 r. Dane dotyczące opiniowanego podręcznika Tytuł podręcznika i tytuł serii 2 Liczba podręczników wchodzących w skład serii Autor/autorzy Wydawca Liczba stron 255 Podróże w czasie. Historia I. Podręcznik dla klasy I gimnazjum 3 Tomasz Małkowski, Jacek Rześniowiecki Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe Przeznaczenie podręcznika: do podstawy programowej określonej w: rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, z późn. zm.) rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) etap edukacyjny I II III IV typ szkoły rodzaj zajęć edukacyjnych: przedmiot, ścieżka edukacyjna, blok przedmiotowy lub moduł gimnazjum historia zakres kształcenia 3 podstawowy rozszerzony 1 Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 stycznia 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz. 18). 2 W przypadku, gdy wniosek w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego dotyczy podręcznika do kształcenia ogólnego, który nie obejmuje wszystkich treści nauczania określonych dla danego etapu edukacyjnego. 3 Dotyczy podręczników do IV etapu edukacyjnego.

2 Szczegółowa ocena poprawności językowej 4 Stwierdzam, że podręcznik (proszę oceniać, zaznaczając oceny w skali 1-6): jest poprawny pod względem językowym, w szczególności: jest przystosowany do danego poziomu kształcenia pod względem stopnia trudności, formy przekazu, właściwego doboru pojęć, nazw, terminów i sposobu ich wyjaśniania jest komunikatywny zawiera materiał rzeczowy odpowiedni do przedstawianych treści nauczania zawiera materiał ilustracyjny odpowiedni do przedstawianych treści nauczania ma logiczną i spójną konstrukcję Uwagi: Ogólna opinia o podręczniku Tego nie mogę ocenić w recenzji językowej. Tego nie mogę ocenić w recenzji językowej. Wady Brak Sposób przekazu treści w podręczniku Podróże w czasie. Historia I. Podręcznik dla klasy I gimnazjum Tomasza Małkowskiego i Jacka Rześniowieckiego jest wzorcowy. Dotyczy to zarówno poprawności językowej, jak i jasności i przystępności przekazu. Pod każdym z tych względów książka zasługuje na najwyższe oceny. Zalety Jest napisana polszczyzną zgodną z wymogami normy wzorcowej. Jej język jest nie tylko poprawny (tekst nie zawiera błędów językowych, co należy do rzadkości w tego typu publikacjach, choć powinno być standardem), lecz także staranny i elegancki, lecz niepretensjonalny. Tekst jest jasny, spójny i dostosowany do możliwości odbioru ucznia I klasy gimnazjum. Jego ogromną zaletą jest właśnie przystępność zbudowany jest głównie z niezbyt rozbudowanych zdań pojedynczych lub podrzędnie złożonych, 4 Zgodnie z 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 stycznia 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz. 18).

3 dzięki czemu Autorom i Wydawcy udało się uniknąć niepożądanej (choć powszechnej) w tego typu publikacjach, nominalizacji zdań podrzędnych, która czyni tekst gęstym, skondensowanym, co niewątpliwie jest trudne w odbiorze nie tylko dla nastolatka. W recenzowanym podręczniku zauważamy zjawisko odwrotne tekst jest jasny i lekki w odbiorze, choć jak najdalszy od rozwlekłości. Ten trudny cel udało się osiągnąć między innymi właśnie dzięki rezygnacji z upychania wiedzy w jednym zdaniu oraz z uznania czasownika za ważniejszy od rzeczownika środek opisu stanów i czynności. Przystępność i jasność tekstu została osiągnięta także dzięki niezwykłej logice wywodu i jego znakomitej spójności. W tekście nie ma ani jednego niezrozumiałego fragmentu uczeń bez trudu podąża za tokiem myśli Autorów. Dzięki podręcznikowi Podróże w czasie gimnazjalista nauczy się nie tylko historii, ale także (nie wprost) kulturalnego, jasnego i przystępnego formułowania myśli. Podręcznik ma charakter dialogiczny Autorzy skłaniają czytelników do myślenia, do śledzenia toku wywodu oraz do samodzielnego dochodzenia do pewnych wniosków (które oczywiście są też wyrażone wprost). Wyprzedzają wątpliwości uczniów, wyjaśniając a priori wszystko, co może stanowić jakąkolwiek trudność. Są to jak najbardziej pożądane cechy podręcznika szkolnego. Recenzowana książka, oprócz tego, że jest niezwykle przystępna poznawczo (czego nie należy mylić z uproszczeniem przekazu), jest po prostu interesująca. Efektowność przekazu nie ma jednak nic wspólnego z efekciarstwem Autorzy i Wydawca zadbali o to, by przeważały w niej walory naukowe. Podręcznik Tomasza Małkowskiego i Jacka Rześniowieckiego może stanowić wzorzec, jeśli chodzi o

4 proporcje między środkami językowymi mającymi realizować nadrzędny cel podręcznika, jakim jest nauczenie przekazywanych treści, a wyrażeniami i zwrotami, które mają zaciekawić, przyciągnąć odbiorcę. Innymi słowy książka w doskonały sposób i uczy, i rozbudza ciekawość. Ten drugi cel osiągnięty jest między innymi dzięki specyficznej narracji, stosowanej w niektórych fragmentach przypominającej relacje reportażowe, operującej nie tylko abstraktami, ale i konkretami, plastycznymi opisami, zawierającej nieco więcej niż w typowym podręczniku czasowników. Taki sposób przekazu treści sprawia, że książka po prostu wciąga, a uczeń traktuje przedmiot nauczania, jakim jest historia, zgodnie z zapowiedzią, daną w tytule jako podróże. Należy także podkreślić graficzną przejrzystość podręcznika. Tekst jest rozrzedzony na stronie każda odrębna myśl jest ujęta w formie odrębnego akapitu, wyraźnie oddzielonego od pozostałych części. Każdy ze stałych elementów treści wyróżniony jest w charakterystyczny dla siebie sposób. Wszystkie wymienione cechy przekazu treści: poprawność i staranność językowa, jasność i przystępność wywodu oraz graficzna przejrzystość książki składają się na wielką kulturę przekazu, która wynika z szacunku dla odbiorcy. To jak najbardziej pożądana cecha podręcznika. Sprawia ona, że uczeń czuje się podmiotem procesu edukacyjnego wie, że podręcznik, z którego korzysta, został napisany z myślą właśnie o nim. To ważne ze względów nie tylko dydaktycznych, lecz także społecznych i pedagogicznych. Ucząc się z książki, która przekazuje wiedzę w sposób nie tylko rzetelny, ale także atrakcyjny, przystępny i kulturalny, uczeń nabiera przekonania, że nauka jest ciekawa, a jej poznanie jest w zasięgu jego możliwości. Za to, że udało się te cele osiągnąć Tomaszowi Małkowskiemu i Jackowi

5 Rześniowieckiemu oraz Gdańskiemu Wydawnictwu Oświatowemu należą się słowa najwyższego uznania. Konkluzja kwalifikacyjna Podręcznik może być dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego kształcenia ogólnego Podręcznik nie może być dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego kształcenia ogólnego Uzasadnienie: pozytywna negatywna Podręcznik może być dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego warunkowa kształcenia ogólnego, pod warunkiem dokonania wskazanych w opinii poprawek 5 Wykaz błędów znajdujących się w podręczniku oraz koniecznych do wprowadzenia poprawek (należy wymienić wszystkie błędy z numerami stron, na których się znajdują) BRAK... Data i podpis rzeczoznawcy 5 Uwaga: Rzeczoznawca jest zobowiązany do wskazania wszystkich usterek opiniowanego materiału oraz do oceny ostatecznej wersji tekstu i ilustracji, po końcowym opracowaniu.