W starożytności sportem pasjonowano się nie tylko na co dzień, ale również z okazji świąt religijnych. Na cześć bogów rozgrywano zawody sportowe,

Transkrypt

1 W starożytności sportem pasjonowano się nie tylko na co dzień, ale również z okazji świąt religijnych. Na cześć bogów rozgrywano zawody sportowe, czyli igrzyska. Przybywali na nie zawodnicy z całej Grecji, a nawet z dalekich krain. Największe znaczenie miały igrzyska w Olimpii, rozgrywane ku czci Zeusa. Miejscowość ta leżała w południowej części Grecji, na półwyspie Peloponez. Odbywały się one co cztery lata, a okres między nimi nazywano olimpiadą. Igrzyska rozpoczynały się uroczystościami religijnymi ku Zeusa. Następne rozgrywano konkurencje wchodzące w skład pięcioboju: bieg, skok w dal,,rzut oszczepem, rzut dyskiem, zapasy. Szczególną popularnością cieszyły się wyścigi zaprzęgów konnych. Zwycięscy otrzymywali wieńce oliwne ze świętego gaju Zeusa. Przede wszystkim zyskali to, czego najbardziej pragnęli-wielką sławę. Rodzinne miasta obsypywały sportowców zaszczytami, na ich cześć układano pieśni, a nawet wystawiano im posągi. Trudno ustalić, kiedy zapoczątkowano igrzyska w Olimpii. Po raz pierwszy nazwiska zwycięzców odnotowano w 776 r p.n.e. Tę datę Grecy przyjęli za początek swojego kalendarza. Oznacza to, że czas liczyli według kolejnych olimpiad. Na długie stulecia zapomniano o igrzyskach sportowych. Dopiero u schyłku XIXw. narodził się pomysł, aby na wzór starożytny wzmocnić szlachetną ideę współzawodnictwa. Został on zrealizowany w 1896r. W stolicy Grecji-Atenach- po raz pierwszy sportowcy z 12 państw rozegrali igrzyska epoki nowożytnej. Od tego czasu, co cztery lata, sportowcy z całego świata spotykają się podczas tego wielkiego święta sportowego. Wyjątek stanowił okres I i II wojny światowej, kiedy to działania wojenne uniemożliwiły zorganizowanie igrzysk. I tak igrzyska odbywały się w następujących miastach: 1900 Paryż, 1904 St. Louis, 1908 Londyn, 1912 Sztokholm, 1920 Antwerpia, 1924 Paryż, 1928 Amsterdam, 1932 Los Angeles, 1936 Berlin, 1948 Londyn, 1952 Helsinki, 1956 Melbourne, 1960 Rzym, 1964 Tokio, 1968 Meksyk, 1972 Monachium, 1976 Montreal, 1980 Moskwa, 1988 Seul, 1992 Barcelona, 1996 Atlanta, 2000 Sydney, 2004 Ateny. Dzisiejsze olimpiady tak bowiem współcześnie nazywamy to wielkie wydarzenie sportowe- różnią się od starożytnych. Biorą w nich udział mężczyźni i kobiety. Pojawiły się nowe dyscypliny, np. piłka nożna. zmienia się również miejsce ich organizowania. Mimo tych różnic dzisiejsze igrzyska olimpijskie są kontynuacją idei starożytnych. Symbolem tego jest znicz olimpijski, który zapala się od ognia przyniesionego przez sztafetę z Olimpii. Wyrazem hołdu dla dawnych Greków jest również honorowe pierwsze miejsce reprezentacji Grecji w defiladzie otwierającej zawody. W starożytności, dzięki spotkaniom w Olimpii, Grecy z różnych części kraju poznawali się wzajemnie. Również współczesne igrzyska służą zbliżaniu ludzi z całego świata.

2 Znicz olimpijski. Dyscypliny olimpijskie LEKKOATLETYKA Najbardziej popularna dyscyplina, oparta na naturalnych formach ruchu, składająca się z biegów, chodu, rzutów i skoków. Wyróżniamy podział na dystanse krótkie, średnie i długie. W biegach krótkich zawodnicy ścigają się po wyznaczonych torach. W biegach średnich i długich tylko na początku (przeważnie na pierwszych 100 metrach) obowiązuje poruszanie się po konkretnych torach. Bieg maratoński, a także konkurencje chodu(10 kilometrów dla kobiet, 20i 50 dla mężczyzn) rozgrywa się przeważnie poza stadionem. Tylko start i finisz odbywa się przy aplauzie widowni. Z kolei biegi płotkarskie przeprowadzane są po określonych dla poszczególnych zawodników torach. Biegi rozstawne polegają na pokonaniu dystansu(4x100 i 4x400 metrów) przez cztery osoby, przekazujące sobie pałeczkę sztafetową natychmiast po zakończeniu występu na swoim odcinku. Odbywa się to jeszcze w tzw. Strefie zmian, której długość wynosi 20. W biegu na 3000 metrów z przeszkodami zawodnicy 28 razy pokonują płoty(około 91centymetrów wysokości i 3,96 metra szerokości) oraz siedmiokrotnie rów z wodą (3,66 metra długości i szerokości, 91,4) centymetra wysokości, do 70 centymetrów głębokości wody). W chodzie najważniejszą zasadą jest, by jedna stopa miała cały czas kontakt z podłożem. W przeciwnym wypadku zawodnik otrzymuje ostrzeżenie, a jeśli trzech sędziów stwierdzi złamanie przepisów, to chodziarz zostaje zdyskwalifikowany.

3 Koronowanym królem chodu sportowego jest Robert Korzeniowski. W rzutach mamy pchnięcie kulą, rzut dyskiem, oszczepem i młotem. Waga lekkoatletycznych przyborów jest różna dla kobiet i mężczyzn. Kamila Skolimowska miała zaledwie 17 lat, gdy została mistrzynią olimpijską w Sydney w rzucie młotem. Skoki dzielimy na: wzwyż, w dal, trójskok i o tyczce. Skok wzwyż i o tyczce z reguły fiberglasowej (kiedyś drewnianej, bambusowej lub metalowej), polega na pokonaniu jak najwyżej zawieszonej poprzeczki, a każdą próbę można powtarzać trzykrotnie. W skoku w dal wynik mierzymy od będącej najbliżej piaskownicy krawędzi belki, z której odbija się zawodnik, do najbliższego śladu, zostawionego przez lekkoatletę przy lądowaniu. Najpierw odbywają się eliminacje. w

4 finale do dyspozycji są najpierw trzy próby, a po zakwalifikowaniu się do czołowej ósemki, kolejne trzy. W trójskoku rzecz ma się podobnie z tą różnicą, iż zawodnik wykonuje trzy odbicia - dwa pierwsze z tej samej nogi, a trzecie z przeciwnej. Rywalizuje się jeszcze w wielobojach: siedmioboju (bieg na 100 metrów przez płotki, skok wzwyż, pchnięcie kulą, bieg na 200 metrów, skok w dal, rzut oszczepem i bieg na 800 metrów) dla kobiet i dziesięcioboju dla mężczyzn czyli: pierwszego dnia bieg na 100 metrów, skok w dal, pchnięcie kulą, skok wzwyż, bieg na 400 metrów, drugiego dniabieg na 110 metrów przez płotki, rzut dyskiem, skok o tyczce, rzut oszczepem, bieg na 1500 metrów ) Zwycięża ten, kto uzyska największą liczbę punktów, liczonych według specjalnych tabel, w 10 konkurencjach. PŁYWANIE Dyscyplina składająca się z 16 konkurencji męskich i takiej samej liczby żeńskich. Zawody odbywają się w czterech stylach: dowolnym(kraul), grzbietowym, klasycznym (żabka) i delfinowym. Wyścigi w stylu zmiennym przeprowadzane są we wszystkich odmianach pływania, a dystans jest pokonywany w jednej czwartej długości każdym z podanych wcześniej stylów. Polską specjalistką pływackiego stylu motylkowego jest Otylia Jędrzejczak, największe sukcesy odnosi na 200metrów, choć i na setkę jest bardzo szybka. W skokach do wody są przeprowadzane zawody synchroniczne oraz indywidualne. Zakwalifikowanych zostanie po 68 kobiet i mężczyzn, którzy prezentować będą ewolucje na 3-metrowej trampolinie i 10-metrowej wieży W piłce wodnej zobaczymy dwanaście drużyn męskich i osiem kobiecych. Panie przy muzyce, wykonają bardzo precyzyjnie określone układy figur.

5 TRIATHLON 1500 metrów pływania, 40 kilometrów jazdy na rowerze i 10 kilometrów biegu. Warto wiedzieć, że jest to dużo mniej wyczerpująca próba, niż największe światowe zawody Ironman, rozgrywane na Hawajach, gdzie uczestnicy mierzą się ze znacznie dłuższymi dystansami. WIOŚLARSTWO Regaty mężczyzn odbywają się w trzech konkurencjach krótkowiosłowych : jedynek, dwójek podwójnych, czwórek podwójnych i pięciu konkurencjach długowiosłowych: dwójek bez sternika, dwójek, czwórek bez sternika, czwórek i ósemek. Rozgrywane są też konkurencje wagi lekkiej (średnia waga zawodnika 70 kilogramów). W programie igrzysk konkurencje męskie to: jedynka, dwójka, dwójka podwójna, dwójka podwójna wagi lekkiej, czwórka podwójna, dwójka bez sternika, czwórka bez sternika, czwórka wagi lekkiej bez sternika i ósemka. Kobiece konkurencje olimpijskie to: jedynki, dwójki podwójne, dwójki podwójne wagi lekkiej(średnia waga zawodniczki 57kilogramów), czwórki podwójne, dwójki bez sternika i ósemki. Zespoły(osady) ścigają się na 2000 metrów zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn. Zawodnicy siedzą tyłem do kierunku ruchu(z wyjątkiem sternika). Do dyspozycji maja albo jedno wiosło długie lub dwa krótkie. Adam Bronikowski, Marek Kolbowicz, Adam Korol i Sławomir Kruszkowski to nasza polska czwórka podwójna. ŻEGLARSTWO Aż dziesięć klas (49er, 470,Europa, Finn, Jaser, Mistral, Yngling, Star i Tornado) rozgrywanych będzie na olimpijskim akwenie (400 osób na starcie).

6 Mateusz Kusznierewicz jest polskim mistrzem olimpijskim z Atlanty. KAJAKARSTWO Jako dyscyplina sportowa dzieli się na klasyczne(płaskie) i górskie. Kajaki są jednoosobowe(k-1), dwuosobowe(k-2) i czteroosobowe(k-4), kanadyjki- jednoosobowe (C-1) i dwuosobowe (C-2). W kajaku zawodnik siedzi zwrócony twarzą do kierunku ruchu, posługując się wiosłem dwupiórowym, w kanadyjce klęczy na kolanie i używa wiosła jednopiórowego (w kanadyjce górskiej klęczy się na obu kolanach lub siedzi w specjalnym siodełku). Kajakarstwo górskie rozgrywane na rwącej rzece lub sztucznym torze, w konkurencji zjazdu i slalomu. Zjazd jest rozgrywany na trasie minimum 3 km., indywidualnie lub zespołowo w konkurencji jedynek kajakowych oraz kanadyjek jedynek i dwójek. Slalom polega na bezbłędnym przepłynięciu trasy (do 600 metrów)wytyczonej bramkami. Zawody rozgrywane są indywidualnie i zespołowo w konkurencji jedynek kajakowych oraz kanadyjek jedno-i dwuosobowych. SIATKÓWKA Bezkontaktowa gra sportowa, której istotą jest współzawodnictwo dwu sześcioosobowych drużyn, dążących do takiego przebicia piłki nad siatką, by uderzyła w pole przeciwnika. Zawodnicy jednej drużyny mają prawo do 3 odbić piłki na swej połowie boiska (ewentualnie4, jeśli po drodze została dotknięta przez rywali przy tzw. Bloku) rękami lub innymi częściami ciała. Po angielsku: volleyball- latająca piłka. Gra toczy się do trzech wygranych setów, set punktuje się do 25( z co najmniej 2- punktową przewagą), a punkty przyznaje się przy każdej zagrywce. Zespół uzyskujący punkt zdobywa jednocześnie zagrywkę ( aby zdobyć punkt nie trzeba być na zagrywce) Maksymalna liczba setów w meczu ; 5, przy czym piąty set rozgrywany jest systemem tiebreak do co najmniej 15 punktów, też z 2-punktową przewagą.

7 Mecz polskiej drużyny- atakuje Dawid Murek SIATKÓWKA PLAŻOWA Zasady gry praktycznie te same, ale zespół liczy 2 osoby. Siatkówkę plażową wymyślono w Kalifornii, w latach 20., KOSZYKÓWKA Gra uprawiana przez mężczyzn i kobiety, jedna z najbardziej popularnych na świecie. Celem gry dwóch drużyn (po 5 zawodników) jest wrzucenie piłki do kosza ; wygrywa drużyna, która zdobędzie więcej punktów(1 za rzut wolny, 2 lub 3 za rzut celny z gry ). PIŁKA NOŻNA Z angielskiego- futbol. Gra zespołowa, której celem jest strzelenie bramki przeciwnikowi. W zawodach uczestniczą 2 drużyny po 11 zawodników, mecz trwa 2x 45min. Piłkę wolno uderzać nogami i głową, rękoma posługuje się tylko bramkarz w obrębie pola karnego i zawodnik wrzucający piłkę z autu. Najbardziej typowe boisko ma wymiary 105x68m. Od 1900 r. Piłka nożna jest dyscypliną olimpijską.

8 PIŁKA RĘCZNA Gra zespołowa między 2 drużynami 7-osobowymi( kiedyś uprawiano także piłkę ręczną 11-osobową), której celem jest wrzucenie piłki do bramki przeciwnika. HOKEJ NA TRAWIE Gra po jedenastu zawodników, których role są jasno określone: pięciu napastników, trzech pomocników, dwóch obrońców i bramkarz. Mecz na boisku trawiastym lub ze sztuczną nawierzchnia, trwa dwa razy po 35min. Zawodnicy muszą wbić do bramki rywala twardą, skórzaną albo plastikową piłkę, przy pomocy drewnianego kija, nazywanego często laską. W igrzyskach występuje 10 drużyn kobiecych i 12 męskich. JEŹDZIECTWO W ujeżdżeniu wystąpi 50 zawodniczek oraz zawodników, których popisy zostaną nagrodzone w rywalizacji indywidualnej i jednocześnie drużynowej. 75 jeźdźców stanie na starcie Wszechstronnego Konkursu Konia Wierzchowego, gdzie na czworoboku o wymiarach 60x20m zaczną się walki w ujeżdżeniu. Potem następuje cross liczący 5700 metrów i mający 45 przeszkód, a na koniec skoki. GIMNASTYKA Do olimpijskiego sprawdzianu zostanie dopuszczonych po 98 kobiet i mężczyzn. Czekać na nich będą medale w konkurencji indywidualnej i drużynowej oraz na przyrządach : czterech kobiecych i sześciu męskich. BOKS Walka na pięści, prowadzona w ringu.w boksie zawodowym walki trwają od 4 do 12 rund po 3 min. każda. Wśród amatorów walczy się 4 lub 5 rund po 2 min. W boksie amatorskim walkę ocenia 5 sędziów punktowych, posługując się maszynkami do liczenia ciosów, na zawodowych ringach jest 3 sędziów rozstrzygających sposobem tradycyjnym. Rywalizacja przebiega w podziale na kategorie wagowe. W boksie amatorskim jest ich 11, a w zawodowym 17.

9 ZAPASY Walka wręcz, prowadzona na macie. Zapasy rozgrywane są w stylu klasycznym (chwyty rękami od pasa w górę ) i wolnym ( chwyty rękami i nogami na całe ciało przeciwnika), a chwyty i rzuty zapaśnicze oceniane są przez sędziów od 1 do 4 punktów. Położenie rywala na łopatki lub dyskwalifikacja kończy starcie przed czasem. Zapasy uprawiają również kobiety. JUDO Metoda samoobrony, pochodzi od japońskiej walki wręcz ju-jitsu, jednak różni się od niej eliminacją chwytów i rzutów niebezpiecznych dla życia. Judo opracowane zostało pod koniec XIXw. przez profesora Jigoro ; jest dyscypliną olimpijską od 1964r. TAEKWONDO Tae- stopa, noga; kwon-pięść; do- droga, sposób. Koreańska sztuka somoobrony,powstała w 1955r. Rywalizacja sportowa rozgrywa się w dwóch grupach poomse (formach), czyli w prezentowaniu technik i pozorowaniu walki oraz w kyurugi czuli w bezpośredniej walce (półkontaktowej, albo pełnokontaktowej). PODNOSZENIE CIĘŻARÓW Polega na podnoszeniu sztangi w dwóch bojach ciężarowych- rwaniu i podrzucie. Zawodnicy mają w każdym boju po 3 podejścia, a na wynik składa się suma podniesionych kilogramów. Od 2000r. W Igrzyskach olimpijskich dźwigają też kobiety. SZERMIERKA Celem walki jest trafienie przeciwnika pchnięciem lub cięciem, przy jednoczesnym unikaniu jego trafień. Zawody odbywają się w trzech broniach ; florecie, szpadzie i szabli, a trafienia rejestrują aparaty elektryczne. Od pierwszych nowożytnych igrzysk(1896r.) szermierka pozostaje sportem olimpijskim( są tylko 4 takie dyscypliny). Obecnie do programu wprowadzono szablę kobiet (tylko indywidualnie), wycofując drużynowy floret kobiet.

10 STRZELECTWO Współzawodnictwo w strzelaniu ze sportowej broni palnej lub pneumatycznej do tarczy lub celów ruchomych. Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje strzelań z karabinów ( w postawie leżącej, stojącej i klęczącej ), z pistoletów ( w postawie stojącej) oraz ze strzelb śrutowych do rzutków. Strzelectwo znalazło się w programie olimpijskim piewszych nowożytnych igrzysk ( Ateny 1896r.). Andrzej Głyda zawodnik Śląska Wrocław,został mistrzem świata w strzelaniu do rzutków w konkurencji Skeet 128. KOLARSTWO Dyscyplina sportowa uprawiana na rowerach dzieli się na kolarstwo szosowe, torowe, przełajowe, górskie(mtb- od angielskiego Mount Bike), a także artystyczne i akrobatyczne, przy czym tylko szosa, tor i MTB są konkurencjami olimpijskimi. Na szosie podczas igrzysk rozgrywane są wyścigi jednodniowe tzw. klasyki, a także rywalizacja indywidualna na czas. Najpopularniejsze konkurencje torowe to; sprint, wyścig na 1km. ze startu zatrzymanego, wyścigi na 4km. na dochodzenie, keirin i jazda godzinna. KOLARSTWO GÓRSKIE (MTB) Dyscyplina sportu powstała na przełomie lat 70. i 80. Pierwsze zawody rozegrano w 1976r. Konkurencją olimpijską MTB jest tylko wyścig cross- country. ŁUCZNICTWO Historia łucznictwa jest stara jak świat. Łuk stanowił narzędzie myśliwego oraz skuteczną broń na przestrzeni dziejów. Jako dyscyplina sportu łucznictwo polega na strzelaniu do tarczy, na dystansach 90,70,50i 30m dla mężczyzn oraz 70, 60,50, i 30m dla kobiet.

11 Iwona Marcinkiewicz jest drugą Polką w historii, która wywalczyła złoty medal w mistrzostwach Europy łuczniczek. PIĘCIOBÓJ NOWOCZESNY Dyscyplina sportu złożona z 5 różnych dyscyplin sportu; jazdy konnej( skoki przez przeszkody ), szermierki na szpady, pływania, strzelania z pistoletu i biegu przełajowego. W programie olimpijskim od Sztokholmu (1912r.) dla mężczyzn i od Sydnej( 2000r.) dla kobiet. TENIS Gra się pojedynczo lub podwójnie.wywalczenie gema gdy jeden z zawodników wygrał cztery wymiany, ale jednocześnie zdobył przynajmniej o dwie piłki więcej niż rywal. Po każdym gemie następuje zmiana serwującego. Trzeba zdobyć przynajmniej sześć gemów w partii. TENIS STOŁOWY Pod koniec osiemnastego wieku, w Chinach, zaczęto grywać w coś, co było niewątpliwie podobne do sportu często nazywanego ping-pongiem. Angielscy kupcy i żołnierze nawet nie przypuszczali, że grę na specjalnym stole, przedzielonym siatką i polegającą na przebijaniu celuloidowej piłeczki drewnianą rakietką o gumowych okładzinach wprowadzą kiedyś (Seul 1988) na olimpijskie salony.

12 BADMINTON Gra polega na przebijaniu rakietą lotki ponad siatką. Mecz jest prowadzony do dwóch wygranych setów, a set kończy się po zdobyciu co najmniej 11 (lub13) punktów u kobiet i 15(lub 17) u mężczyzn. To jedna z najszybszych gier, bowiem mocno uderzona lotka może lecieć nawet z prędkością ponad 300km/godz. BASEBALL Narodowa gra amerykańska. W meczu, który składa się z 9 rund, uczestniczą 2 drużyny po 9 zawodników każda. SOFTBALL Gra podobna do baseballu (krótszy kij ale większa piłka). Uprawiana głównie przez kobiety oraz młodzież. Wykonały: Marta i Magdalena Rutkowskie