Sołectwa ważne ogniwo samorządu gminnego

Transkrypt

1 2(31)2011 kwiecień ISSN w numerze: Wspólne sprawy Małopolski 3 wypowiedzi Marszałka Marka Sowy i Wojewody Stanisława Kracika Konkurs Mądra Gmina rozstrzygnięcie konkursu dla samorządów najwięcej inwestujących w rozwój zasobów ludzkich Seminarium Nauka Praktyka 7 relacja ze spotkania na temat metod zarządzania w samorządach Zmiany w POKL 9 przedstawienie zmian zasad aplikacji, realizacji i rozliczeń projektów w 2011 roku słowo od wydawcy: Szanowni Państwo, W poprzednim numerze naszego kwartalnika pożegnaliśmy Krzysztofa Lipskiego. Dziś prezentuję się Państwu jako Jego następca, bowiem 15 lutego br. zostałem powołany na stanowisko Dyrektora Instytutu. Jestem pedagogiem o specjalności opiekuńczo-wychowawczej. Przez 18 lat pracowałem jako wychowawca w domu dziecka. W 1980 roku związałem się z Solidarnością pełniąc różne funkcje. Wtedy, z ramienia Związku prowadziłem kluczowe negocjacje z Ministrem Edukacji Narodowej. Brałem również udział w tworzeniu Ustawy o systemie oświaty. Od 1989 r. byłem dyrektorem Wydziału Wychowania i Opieki w Kuratorium Oświaty w Krakowie. Z FRDL MISTiA jestem związany od 1993 r., początkowo kierowałem Ośrodkiem Szkoleniowym, a następnie (przez 12 lat) byłem Zastępcą Dyrektora Instytutu. Jestem autorem i współautorem wielu szkoleń, seminariów, projektów itp. Byłem między innymi członkiem Zespołu Zarządzającego w największym w Polsce programie szkoleniowym dla administracji samorządowej, realizowanym w ramach PAOW. Jestem Członkiem Małopolskiej Rady Edukacji, Zastępcą Członka Komitetu Monitorującego Program Operacyjny Pomoc Techniczna przy Ministrze Rozwoju Regionalnego oraz Wiceprzewodniczącym Polskiej Federacji Klubów i Centrów UNESCO. Za swój największy sukces uważam to, że udało mi się zmienić postawy, rozwinąć wiedzę i umiejętności ludzi, na rzecz których pracowałem. O znaczeniu i wartości tych zmian najlepiej zaświadczają postawy życiowe moich byłych wychowanków i obecna pozycja osób, które szkoliłem. A prywatnie: mieszkam pod Krakowem. Mam wspaniałą żonę, która jest świetnym kumplem w zabawie i ostoją w sytuacjach trudnych. Lubię egzotyczne podróże i swój ogród. Janusz Olesiński Dyrektor FRDL MISTiA Kondycja samorządu na poziomie sołectw Sołectwa ważne ogniwo samorządu gminnego W ostatnim okresie wyjątkowo głośno było o sprawach sołeckich. Przyczyniły się do tego m.in. przeprowadzane niedawno wybory sołtysów oraz podejmowane przez rady gmin uchwały o zamiarze likwidacji szkół oraz uchwały o utworzeniu (lub nie) funduszu sołeckiego. Wybrane fakty o sołectwach Zgodnie z zapisami ustawy o samorządzie gminnym, sołectwa (a także osiedla i dzielnice w miastach) są jednostkami pomocniczymi gminy. W sołectwie organem uchwałodawczym jest zebranie wiejskie, a wykonawczym sołtys. Rolą rad sołeckich jest natomiast wspomaganie pracy sołtysa. Szczegółowo zadania sołectw oraz jego organów określa statut. Najważniejszym faktem, mającym wpływ na ograniczone możliwości sołectw jest brak osobowości prawnej oraz finansowe uzależnienie od dotacji z budżetu gminy. Sytuacja ta tylko częściowo uległa poprawie w związku z ustawą o funduszu sołeckim. Samorząd gminny to przede wszystkim wspólnota mieszkańców. Niektórym trudno przyjąć do wiadomości, że samorząd to nie urząd, wójt czy też radni, ale właśnie wspólnota mieszkańców zamieszkująca dany obszar. Wójt i radni to jedynie (może aż ) organy odpowiedzialne za stworzenie odpowiednich warunków dla funkcjonowania tej wspólnoty. Bez zaistnienia wspólnoty mieszkańców wyrażającej się m.in. poprzez troskę o dobro wspólne, będziemy mieć ciągle problem ze społeczną alienacją i kryzysem zaufania. Sołectwa natomiast są najlepszym miejscem do budowania tej wspólnoty. Dlaczego? To właśnie wsie są najtrwalszymi i jednocześnie najbardziej zorganizowanymi systemami osadniczymi. Stanowią najbardziej naturalne Kolejne wyróżnienie FRDL MISTiA Str. 2 wspólnoty mieszkańców, które zintegrowane są wokół tej samej szkoły podstawowej, parafii, drużyny OSP, zespołu sportowego itp. Trzeba za wszelką cenę stworzyć warunki do ich dalszego rozwoju. Ich erozja przyczynić się może w przyszłości do kryzysu samorządności, o ile z objawami takiego kryzysu już nie mamy do czynienia. Polskie gminy są duże, szczególnie w porównaniu do tych z większości krajów Unii Europejskiej. Przeciętna polska gmina liczy ponad 15 tys. mieszkańców, podczas gdy np. gminy francuskie, czeskie i słowackie zamieszkuje średnio około mieszkańców. Ma to oczywiście zarówno swoje zalety, jak i wady. Nasze gminy są dzięki temu bardziej efektywne i samowystarczalne finansowo, a ich potencjał społeczno-gospodarczy daje większe szanse powodzenia odważnym decyzjom rozwojowym. Odbywa się to jednak ze szkodą dla wartości podstawowej samorządu terytorialnego, czyli wspólnotowości. Dużym gminom jest zdecydowanie trudniej zintegrować mieszkańców, dlatego to odpowiedzialne zadanie muszą w pierwszej kolejności wziąć na siebie sołectwa. Sołectwa potrzebują przywództwa i infrastruktury Wsie potrzebują dobrego, szeroko rozumianego, przywództwa, którego zadaniem powinno być stworzenie spójnej wizji 2

2 Nagroda im. Józefa Dietla Dyplom Honorowy dla MISTiA Korporacja Samorządowa im. Józefa Dietla chcąc wyróżnić osoby i instytucje działające na rzecz dobra wspólnego w Małopolsce oraz promując postawy patriotyczne i obywatelskie wręczyła Nagrodę im. Józefa Dietla. Nagroda przyznawana jest za wybitne osiągnięcia i pracę na rzecz społeczności lokalnej, samorządu terytorialnego i rozwoju regionalnego. Pragniemy w ten sposób wyróżnić osoby i instytucje działające na rzecz dobra wspólnego w Krakowie i Małopolsce oraz podkreślić wkład osoby Prezydenta Józefa Dietla w rozwój naszej Małej Ojczyzny i promować patriotyczne i obywatelskie postawy mówili organizatorzy. Tegorocznym laureatem IV już edycji nagrody im. Józefa Dietla został ksiądz Andrzej Augustyński, szef stowarzyszenia Siemacha. Nagroda im. Józefa Dietla honoruje w tym roku jednego z najwybitniejszych polskich przedsiębiorców społecznych, eksperta w dziedzinie organizowania profesjonalnej pomocy młodym ludziom. Czuję się zaszczycony mogąc przedstawić sylwetkę tak wybitnego człowieka. mówił w laudacji Profesor Jacek Majchrowski podczas uroczystej gali w krakowskim Pałacu Krzysztofory. Dotychczas nagrodą im. Józefa Dietla mogła być uhonorowana jedynie osoba fizyczna, jednakże w tym roku po raz pierwszy postanowiono docenić pracę organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorstw wręczając Dyplomy Honorowe Nagrody im. Józefa Dietla. Kapituła składająca się z osób cieszących się autorytetem społecznym, w kategorii przedsiębiorstwo wyróżniła Kopalnię Soli Wieliczka S.A. Kondycja samorządu na poziomie sołectw 1 przyszłości danej społeczności oraz jej konsekwentna realizacja. Trzeba mieć pomysł lub pomysły bazujące na lokalnych zasobach oraz umieć skupić odpowiedni potencjał pozwalający na ich realizacje. Dobrymi przykładami tego typu podejścia są chociażby powstające coraz liczniej tzw. wioski tematyczne. Wieś tematyczna to taka, która ma własny, jedyny w swoim rodzaju, pomysł na rozwój społeczno-gospodarczy i potrafi uczynić z niego źródło dochodów mieszkańców. Pomysłów oczywiście może być bez liku, o czym można się przekonać po przejrzeniu strony Ważne, żeby pomysły te w maksymalny sposób wykorzystywały lokalny potencjał oraz były owocem dyskusji jak najszerszej grupy mieszkańców. Ideałem jest natomiast, gdy tego typu działania realizuje się oparciu o wcześniej opracowany i przyjęty całościowy Plan Rozwoju Miejscowości, będący owocem porozumienia i kompromisu całej społeczności. Mówiąc o przywództwie w odniesieniu do sołectw w sposób naturalny wiążemy je z rolą oraz zadaniami sołtysa. Rzeczywiście, dobrze jest, jeśli sołtys ma otwartą głowę, zna potrzeby mieszkańców i potrafi realizować ambitne pomysły. Biorąc jednak pod uwagę chociażby obecny stan prawny i to, że sołectwa nie posiadają osobowości prawnej, dla sprawnego przywództwa może być to niewystarczające. Przywództwo potrzebuje pewnego instrumentarium, dzięki któremu możliwe staje się realizowanie bardziej złożonych przedsięwzięć rozwojowych. W tym przypadku, jako dobry przykład wskazać można działalność organizacji pozarządowych, głównie stowarzyszeń, zawiązywanych w celu zarządzania rozwojem miejscowości. Stowarzyszenia takie stanowią doskonałe wypełnienie pewnej luki instytucjonalnej w sołectwach. Dzięki nim możliwe staje się m.in. pozyskanie dodatkowych środków finansowych (m.in. europejskich) na różnego rodzaju działania służące rozwojowi miejscowości. Bardzo istotną kwestią jest również działalność stowarzyszeń, które stały się organem prowadzącym dla likwidowanych szkół wiejskich. W wielu przypadkach szkoły, które przeszły pod skrzydła tych stowarzyszeń, nie tylko przetrwały, ale i rozwinęły swoją dotychczasową ofertę edukacyjną. Sołectwa potrzebują odpowiedniej infrastruktury, dzięki której będą mogły aktywnie funkcjonować oraz przyczyniać się do budowania silnych i zasobnych wspólnot lokalnych. I nie chodzi w tym przypadku tylko i wyłącznie o infrastrukturę techniczną, np. drogi czy wodociągi. Tutaj główna rola jest po stronie gminy i poszczególne sołectwa mogą jedynie odpowiednio lobbować w swoim interesie. Sołectwa muszą zadbać o odpowiedni stan i wykorzystanie szeroko rozumianej infrastruktury wiejskiej, którą już w większości przypadków posiadają. Jako przykłady wskazać można m.in. biblioteki wiejskie oraz Domy Ludowe. Biblioteki powinny stać się miejscami, Nagroda im. Dietla u swych podstaw była zawsze nagrodą dla człowieka, lecz Kapituła postanowiła wyróżnić w tym roku również instytucje. Nie mieliśmy żadnych wątpliwości, które z nich zasługują na tytuł Laureata mówił przedstawiciel Kapituły. W kategorii organizacji pozarządowych laureatem Dyplomu Honorowego Nagrody im. Józefa Dietla został FRDL MISTiA. Zasługi Instytutu są niepodważalne. MISTiA jest przykładem wspaniałego partnera dla samorządów, który pomaga im w rozwoju. Jest ośrodkiem posiadającym niepowtarzalne zasoby ludzi z olbrzymią wiedzą, z pomocy których należy korzystać pełnymi garściami podkreślał Bogusław Kośmider, Przewodniczący Rady Miasta Krakowa. Poczytuję sobie za olbrzymi zaszczyt, że Kapituła postanowiła docenić pracę naszego Instytutu. Przez dwadzieścia lat działalności staraliśmy się podejmować różne wyzwania, które mają służyć tworzeniu i wspieraniu społeczeństwa i państwa obywatelskiego. Udawało się nam to, bo Instytut tworzy grupa ludzi z wielką pasją działania. Ten dyplom traktuję jako nagrodę doceniającą naszą pracę. Jako symbol tego, że przez dwadzieścia lat działalności osiągnęliśmy tak ważną pozycję w Małopolsce mówił Janusz Olesiński, Dyrektor FRDL MISTiA. Agnieszka Cudek Specjalista ds. marketingu w których skupiają się różnego rodzaju aktywności, zdecydowanie wykraczające poza standardowe udostępnianie książek. Nowoczesna biblioteka powinna stać się swego rodzaju centrum społeczno-kulturalnym wsi, umożliwiającym zarówno dostęp do kultury, informacji, edukacji, pełniącym również funkcje integracyjne. Biblioteki wiejskie powinny tętnić życiem i być miejscem różnego rodzaju szkoleń i spotkań adresowanych nie tylko do młodzieży. Warto również zaznaczyć, że barierą w tym przypadku nie są raczej kwestie finansowe. Do dyspozycji zainteresowanych są chociażby pieniądze w ramach Programu Rozwoju Bibliotek czy też Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Według historyków, sołtysi oraz sołectwa są jedną z najstarszych instytucji państwa polskiego istniejącą nieprzerwanie od XIII wieku, kiedy to dokonywano licznych lokacji na prawie niemieckim. Sołtysi i sołtyski to obecnie armia licząca blisko 40,5 tys. osób, od kondycji której w dużym stopniu zależy stan naszej demokracji lokalnej. Stworzenie odpowiednich warunków dla wykorzystania tego potencjału powinno przyświecać wszystkim instytucjom i podmiotom zaangażowanym w budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Anatol Władyka Zastępca Dyrektora ds. merytorycznych 2

3 Stanisław Kracik Wojewoda Małopolski Wyzwania dla nowoczesnej i konkurencyjnej Małopolski Wspólne sprawy Małopolski Ziemia, na której wszystko się zaczęło Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego Na dynamikę rozwoju regionu oraz jakość życia składa się wiele czynników. By region mógł odnieść długookresowy sukces musi umieć stworzyć swoim mieszkańcom dobre warunki życia. Dobre warunki życia to nic innego jak gwarancja pracy, sprawnie działająca komunikacja zbiorowa, bezpiecznie drogi, łatwo dostępne usługi, świadczone na najwyższym poziomie. Inwestycje drogowe S7 Dokończenie budowy fragmentu drogi S7 jest niezwykle ważne dla rozwoju Krakowa i Małopolski. Wszyscy wiemy, że wykreślenie odcinka drogi S-7, tzw. wschodniej obwodnicy Krakowa, z listy podstawowej Programu Budowy Dróg Krajowych na lata będzie mieć negatywny wpływ na komfort życia i spowoduje zasadnicze utrudnienia w ruchu tranzytowym po wschodniej stronie miasta. Z kolei odłożenie budowy drogi ekspresowej S-7 na odcinkach: granica województwa świętokrzyskiego Kraków oraz Lubień Rabka na okres po 2013 roku, spowoduje brak spójności komunikacyjnej na linii północ południe. Wielokrotnie to podkreślałem w rozmowach z przedstawicielami rządu. Liczę na pozytywne rozwiązanie tej sprawy. Zakopianka, a raczej układ komunikacyjny dla Podhala Rozpoczęła się już budowa wiaduktu nad drogą krajową nr 7 w Mogilanach. Dzięki niemu zwiększy się bezpieczeństwo kierowców na zakopiance, a także mieszkańców miejscowości położonych po dwóch stronach drogi. Ważnym przedsięwzięciem na najbliższe lata jest zapewnienie sprawnego układu komunikacyjnego na Podhalu. Do Lubnia jedziemy już bezpiecznie, teraz najważniejsze jest powstanie kolejnego odcinka drogi ekspresowej z Lubnia do Rabki Zdrój. Coraz więcej zwolenników ma koncepcja polegająca na budowie dwupasmowej zakopianki tylko do Nowego Targu i przy dojeździe do Zakopanego, powstaniu obwodnic wokół Mszany Dolnej, Białki Tatrzańskiej i Czarnego Dunajca. Rozproszenie ruchu po istniejącej sieci drogowej, stworzenie alternatywnych dróg dojazdowych może stać się najefektywniejszym rozwiązaniem komunikacyjnym dla Podhala. Beskidzka Droga Integracyjna Trwają dyskusje co do przebiegu drogi beskidzkiej, w tym obwodnicy wokół Wadowic. Władze miasta chcą, aby realizowany był wariant północy, zaś przygotowany plan zakłada budowę obwodnicy południowej. Rozważano przygotowanie dwóch wariantów: wariantu południowego oraz właśnie wariantu północnego z podwariantem, który dotyczy wykorzystania fragmentu funkcjonującej już obwodnicy Wadowic. GDDKiA zamierza wkrótce zgłosić dwa warianty budowy nowej drogi krajowej nr 52 z Głogoczowa do Bielska-Białej. Obydwa proponowane warianty przebiegają południową częścią wadowickiej gminy. Nowohucka Strefa Aktywności Gospodarczej Stworzenie koncepcji rozwoju Nowej Huty, uwzględniającej potencjał miejsca oraz ludzi jest niezwykle trudnym wyzwaniem. Kraków i Nowa Huta to system naczyń połączonych. Jedno bez drugiego nie ma szansy na pełny, harmonijny rozwój. Rewitalizacja Nowej Huty i przywrócenie temu miejscu dynamiki nie odbędzie się bez pobudzenia czynnika gospodarczego. Od nas zależy, jaki charakter będzie miał ten obszar w kolejnych dziesięcioleciach. Organizacja obchodów beatyfikacji to dla samorządu, poza niezwykle trudnym przedsięwzięciem logistycznym, także szansa na wzmocnienie wizerunku Małopolski jako miejsca oraz celu pielgrzymów z całego świata. Najbliższe tygodnie to czas intensywnych przygotowań do beatyfikacji Ojca Świętego Jana Pawła II. W wymiarze duchowym będą one indywidualnym wyborem każdego z nas. Dla wielu beatyfikacja będzie także sposobnością do pielgrzymki do Rzymu, Krakowa, czy też jednego z tak wielu miejsc związanych z Ojcem Świętym. Aby uroczystości beatyfikacyjne mogły przebiegać w niezakłócony sposób, władze samorządowe wszystkich szczebli muszą stanąć na wysokości zadania. Jest to niewątpliwie olbrzymie wyzwanie logistyczne. Trzeba bowiem przyjąć pielgrzymów z całej Polski, jak również z wielu stron świata. Należy zapewnić im bezpieczeństwo i warunki, w których będą mogli bez przeszkód uczestniczyć w nabożeństwach. Organizacja obchodów beatyfikacji to dla samorządu, poza niezwykle trudnym przedsięwzięciem logistycznym, także szansa na wzmocnienie wizerunku Małopolski jako miejsca oraz celu pielgrzymów z całego świata. Niezależnie bowiem od deklarowanych wartości mamy świadomość, że turystyka pielgrzymkowa to ważny sektor gospodarki a zbliżająca się beatyfikacja może stanowić potężny impuls do jego rozwoju. Małopolska jest w tym kontekście wyjątkowym regionem. Co roku Małopolskę odwiedza blisko 11, 5 miliona turystów. Bardzo wielu z nich przyciąga do naszego regionu obecność wielu papieskich pamiątek. Bywamy nazywani ziemią Ojca Świętego czy też miejscem, w którym wszystko się zaczęło. To nakłada na nas szczególne powinności. Aby im sprostać, podjęliśmy szereg inicjatyw o szerokim spektrum. Od dwóch lat działa nowa instytucja kultury Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie. Razem z miastem Kraków i Centrum Nie lękajcie się chcemy promować idee oraz przesłania naszego wielkiego Rodaka. Druga z naszych instytucji powstała w ubiegłym roku w Wadowicach. To Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II. Projekt, finansowany ze środków unijnych, który stworzyliśmy wspólnie z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Archidiecezją Krakowską oraz władzami miasta. Zgromadzone tam niezwykłe pamiątki po Karolu Wojtyle chcemy prezentować w nowoczesny i przystępny sposób, przy jednoczesnym zachowaniu tożsamości miejsca. Od kilku lat samorząd województwa stara się także pokazywać, zwłaszcza młodym mieszkańcom regionu, uniwersalne wartości wypływające z papieskiego nauczania. Program Mieć wyobraźnię miłosierdzia jest unikatowy w krajowej skali. Do bezinteresownej aktywności na rzecz drugiego człowieka udało się zachęcić blisko 12 tysięcy uczestników. Od niedawna te uniwersalne wartości przybliżamy najmłodszym mieszkańcom regionu, realizując projekt skierowany do przedszkolnych wychowawców. Trwa też wielka budowa żywego pomnika Ojca Świętego w Łagiewnikach. Jej część, związaną z wykorzystaniem energii odnawialnej, finansujemy z funduszy unijnych. W naszym regionalnym budżecie przeznaczyliśmy około pół miliona złotych na działania o charakterze promocyjnym. Ich celem ma być pokazanie szczególnych związków Ojca Świętego z Małopolską. Już teraz zapraszam 10 i 11 czerwca na Małopolskie Dni Jana Pawła II połączone ze świętem naszego regionu. Chcemy w tym czasie udostępnić zwiedzającym kil- Stąd moje zaangażowanie w stworzenie 5 ka niezwykle interesujących, a często nieznanych, 5 3

4 Zapraszam na Rozmawiała Bożena Ferdyn Archiwalne pocztówki zawojskie ze zbiorów Michała Bartyzela 4 M A L ale stawiamy na inwestycje proturystyczne, prowypoczynkowe i proklimatyczne. Nie jestem zwolennikiem pokutującej u nas filozofii jakoby przyroda przeszkadzała w rozwoju turystyki. Chcę odejść od rozpatrywania dylematu, sprowadzającego się do wyboru Albo głuszec, albo Ty, na rzecz poglądu Głuszec i My!. Zatem rozwój bazy rekreacyjno-sportowej, hotelowej, wypoczynkowej w każdym aspekcie od sportów ekstremalnych, poprzez wyciągi i stacje narciarskie, skocznię. snowboard, baseny, po zakłady leczniczo-rehabilitacyjne, świadczenia uzdrowiskowe i spa, centrum kongresowo-szkoleniowe, park rekreacji, tarasy widokowe, ścieżki rowerowe. Panel związany z uzdrowiskiem, stacją klimatyczną to, czemu tyle czasu poświecił kiedyś profesor Jerzy Muszyński to sprawy szczególnie bliskie mojemu sercu. Wszak w latach 30. XX wieku Zawoja była słynnym uzdrowiskiem i ośrodkiem wczasowym, ze świetnie rozbudowaną, jak na ówczesne czasy, infrastrukturą i atrakcjami. Już wtedy funkcjonował w Zawoi np. basen i skocznia narciarska. I do tej chlubnej tradycji chcemy wrócić. Już przygotowujemy zmiany planów zagospodarowania przestrzennego gminy w celu efektywniejszego wykorzystania jej zasobów i walorów dla inwestycji, sektora handlu i usług, aktywizujemy środowiska miejscowych przedsiębiorców i przypominamy o sobie mieszkańcom pobliskich aglomeracji; przede wszystkim poprzez udział w targach turystycznych oraz imprezach promocyjnych pod hasłem Czas na Zawoję w dużych ośrodkach miejskich i centrach handlowych. Ostatnio nasza kapela Juzyna oraz nasze świetne wyroby zawojskie prezentowaliśmy w centrum handlowym na Śląsku, w Gliwicach. Serdecznie zapraszam rodziny do aktywnego spędzania czasu u nas, ludzi gór na szlak Babiej Góry i szlaki okoliczne, a ludzi biznesu do inwestowania właśnie tutaj. Jestem przekonany, że nie będziecie Państwo żałować decyzji. Ze swej strony deklaruję szerokie otwarcie administracji samorządowej dla przedsiębiorców oraz bieżącą współpracę. K Narodowy ze wszystkimi urokami nieskażonej przyrody, rozległa Urząd wójta Zawoi objął Pan ponad przestrzeń, dobra baza 100 dni temu, w grudniu 2010 roku. noclegowa, schroniska, Ma Pan spore doświadczenie samopola namiotowe, szereg rządowe, ale nabyte w samorządach imprez plenerowych, miejskich. Tutaj zapowiedział Pan szczególnie latem z tą nowe otwarcie na pomysły, na najważniejszą i bardzo młodych, na inwestycje, na partnerów znaną Babiogórską zewnętrznych, na turystów. Innymi Jesienią, której formusłowy nowa jakość, w stylu nie będę łę zamierzamy w tym malowanym wójtem. Jakie najważroku rozszerzyć i uatrakniejsze zamierzenia przed Zawoją, cyjnić. Mamy także, przed Panem, przed Radą Gminy? o czym w tym szczetadeusz Chowaniak: Moim priorytetem gólnym dla wszystjest harmonijny i zrównoważony rozwój kich Polaków czasie obu wsi Zawoi i Skawicy. Nie ukrywam, przed beatyfikacją że musimy nadgonić stracony czas i to Jana Pawła II chciałbym przy nie najlepszej kondycji budżetowej. Wójt Tadeusz Chowaniak wspomnieć Szlak Trzy sfery działania: na rzecz mieszkań- z Alusią w regionalnych strojach babiogórskich Papieski, upamiętniaców, na rzecz rozwoju turystyki i na rzecz przedsiębiorców muszą być i są już prowadzo- jący górskie wędrówki kardynała Karola ne w taki sposób, aby osiągnąć zasadniczy cel: Wojtyły. Rajd tym szlakiem planujemy w tym Zawoja ma być perłą turystyczną regionu ba- roku tradycyjnie 9 września. Rozwijamy takbiogórskiego. Zatem inwestycje, inwestycje że ofertę imprez sportowych. W tym roku i jeszcze raz inwestycje strukturalne, bo tylko wraca do nas BIKEMARATON. Zawoja, już one mogą dać mieszkańcom pracę, zatrzymać w czerwcu, będzie jedną z miejscowości, w któmłodzież, a turystom zapewnić oczekiwane rej odbędzie się jedna z największych imprez atrakcje nowoczesnego wypoczynku, ale za- rowerowych w Polsce. Wszystkich serdeczznaczam realizowanego w oparciu o to, co nie do Zawoi zapraszam warto!!! Zaskakuje u nas najcenniejsze, w oparciu o nasze dobra, ona różnorodnością, spokojem, czasami tak tradycje i tożsamość. Mamy atuty, których potrzebnym wyciszeniem. Jest idealnym i to wiele miejscowości może nam zwyczajnie położonym blisko Krakowa i aglomeracji śląpozazdrościć i te atuty musimy wykorzystać. skiej miejscem weekendowego wypoczynku Jeżeli zaś chodzi o styl sprawowania urzędu i wypoczynku rodzinnego, zarówno latem, ważna jest dla mnie współpraca z Radą Gminy, jak i zimą. Jeżeli do tego dodamy gościnz mieszkańcami, z przedsiębiorcami i otwar- nych mieszkańców, tradycyjne wyroby naszej tość funkcjonowania administracji samorzą- kuchni i rzemiosła oraz co bardzo ważne niedowej. Mamy tyle do zrobienia, że nie wy- wygórowane ceny, to o czym innym marzyć? obrażam sobie, abyśmy pracowali w atmosfe- Zapraszam także do naszej cudownej podbabiogórskiej Zawoi inwestorów. Nie ukrywam, rze konfliktów czy niekompetencji. Jest Pan rodowitym zawojaninem. Atuty że są oni nam bardzo potrzebni. Jest Pan zwolennikiem wielkiego otwarcia Zawoi, jako ośrodka turystycznego, to Malownicze położenie, nasz Djablak czyli na inwestycje. Jakie konkretnie? Różne. Z wieloma inwestorami są już probabia Góra ze swoimi wschodami i zachodami słońca oraz inne góry, lasy, niesamowite wadzone rozmowy. Mam świadomość, jakim widoki, czyste powietrze, dla narciarzy wy- wielkim i rozwojowym potencjałem dyspociągi, przede wszystkim ośrodek narciarski nujemy i na tym chcę bazować. Dlatego nie Mosorny Groń, który ma być rozbudowywany będziemy tworzyć w Zawoi nierealnych stref przez Polskie Koleje Linowe, Babiogórski Park ekonomicznych czy centrów logistycznych, E Rozmowa z Tadeuszem Chowaniakiem, wójtem gminy Zawoja R Zawoja zaprasza A Doskonałe miejsce dla wypoczynku i biznesu

5 3 Wyzwania dla nowoczesnej 3 i konkurencyjnej Małopolski Ziemia, na której wszystko się zaczęło Strefy Aktywności Gospodarczej na 500 ha terenów poprzemysłowych, należących obecnie do miasta i Arcelor Mittal Poland. Trwają już prace nad przygotowaniem nowych planów zagospodarowania przestrzennego dla kluczowych obszarów, a w budżecie Miasta Krakowa na 2011 rok i kolejne lata zostały zagwarantowane środki finansowe na stworzenie Strefy Aktywności Gospodarczej. Warto też sięgnąć po pieniądze europejskie w ramach unijnego programu Jessica. Bezpieczeństwo numer 112 W Europie alarmowy numer 112 został utworzony 20 lat temu, w Krakowie i powiecie krakowskim jest obsługiwany przez Centrum Powiadamiania Ratunkowego od półtora roku. O szansie uratowania życia ludzkiego często decydują sekundy. Dlatego zależy mi na tym, żeby jak najwięcej osób znało ten numer i wiedziało, kiedy i jak z niego prawidłowo korzystać. Krakowskie Centrum Powiadamiania Ratunkowego jest pierwsze w Polsce i ma służyć jako wzór przy tworzeniu kolejnych. Docelowo centra powstaną w każdym województwie, a ich pracownicy będą szkoleni w Krakowie. Pracownicy CPR odbierają dziennie średnio 1071 połączeń, z czego ok. 92% to połączenia na numer 112, a reszta na nr 998. Stanisław Kracik Wojewoda Małopolski miejsc związanych z Ojcem Świętym. Naszym celem jest również włączenie do tych działań różnych podmiotów i instytucji działających na terenie województwa. Kalendarz planowanych wydarzeń artystycznych inspirowanych życiem i dziełem Ojca Świętego, jak również całych obchodów niebawem dostępny będzie na stronie internetowej województwa. Jednak nie chciałbym, by historyczny moment beatyfikacji Papieża Polaka, był tylko okazją do wzmocnienia zainteresowania Małopolską. Warto przypomnieć przy tej okazji te elementy papieskiego nauczania, które tak bardzo dotyczą nas, osób decydujących się na służbę publiczną. To właśnie do nas apelował Ojciec Święty, gdy w 1999 kanonizował w Starym Sączu św. Kingę patronkę samorządowców- mówiąc, by nie zabrakło ducha służby, uczciwości, prawdy, troski o dobro wspólne nawet za cenę wielkodusznej rezygnacji ze swego. To właśnie do nas zwracał się, gdy w tym samym roku wzywał w Ełku: Starajmy się tak postępować i tak żyć, by nikomu w naszej Ojczyźnie nie brakło dachu nad głową i chleba na stole, by nikt nie czuł się samotny, pozostawiony bez opieki. Warto byśmy o tym nauczaniu pamiętali nie tylko przy beatyfikacyjnej sposobności. Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego Konkursy MISTiA MISTiA po raz dwunasty wyróżnił gminy, które najwięcej inwestują w podnoszenie kwalifikacji swoich pracowników i rozwój zasobów ludzkich. Nagradzamy samorządy, które są najbardziej aktywne w inwestowaniu w rozwój zasobów ludzkich i biorą udział w różnego rodzaju inicjatywach edukacyjnych organizowanych przez nasz Instytut mówił Anatol Władyka, Zastępca Dyrektora MISTiA, ogłaszając wyniki Konkursu Mądra Gmina 2010, podczas pierwszego w nowym roku spotkania Forum Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Małopolski. Udział urzędników w szkoleniach nie tylko wpływa na podniesienie ich kwalifikacji, ale również na dobrą obsługę mieszkańców podkreślał Robert Wójciak, Wiceburmistrz Rabki-Zdroju, laureat konkursu w kategorii gmin dużych. Dyplom, statuetkę oraz promesę nagród włodarze dziewięciu zwycięskich gmin odebrali z rąk Wicemarszałka Romana Ciepieli, Wojewody Małopolskiego Stanisława Kracika oraz p.o. Dyrektora MISTiA Janusza Olesińskiego. Pracownicy często korzystają ze szkoleń organizowanych przez Instytut. Poza tym w ramach nagrody otrzymujemy dodatkowy pakiet szkoleń. Nie ograniczamy się tylko do kursów, ale też aktywnie działamy w różnych Forach mówił reporterce Dziennika Polskiego Adam Samborski, Wójt gminy Racławice. Laureaci Konkursu Mądra Gmina 2010 Kategoria: Gminy duże (powyżej mieszkańców) 1. Urząd Miasta Rabka Zdrój 2. Urząd Gminy Zielonki 3. Urząd Gminy Liszki Kategoria: Gminy średnie (od 7500 do mieszkańców) 1. Urząd Gminy Zawoja 2. Urząd Gminy Siepraw 3. Urząd Gminy Osiek Kategoria: Gminy małe (do 7500 mieszkańców) 1. Urząd Gminy Radziemice 2. Urząd Gminy Racławice 3. Urząd Gminy Trzyciąż Wszystkim Mądrym Gminom serdecznie gratulujemy! Wykładowca Roku 2010 Instytut, starając się o jak najwyższą jakość organizowanych przez nas szkoleń, przywiązuje wielką wagę do doboru wykładowców, którzy dokładają wszelkich starań by odpowiednio przygotować zajęcia. Podobnie jak w latach ubiegłych, uhonorowaliśmy tytułem Wykładowcy Roku osobę, która została oceniona przez uczestników szkoleń najwyżej spośród wszystkich współpracujących z MISTiA wykładowców. Tytuł Wykładowcy Roku 2010 otrzymał Piotr Świeży pracownik Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, prowadzący szkolenia z zakresu ochrony danych osobowych, ochrony tajemnicy służbowej, dostępu do informacji publicznej. Inf. wł. 5

6 Partycypacja społeczna w samorządzie lokalnym Nauczmy się decydować razem Rozpoczęła się realizacja projektu Decydujmy razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych. Jest to projekt systemowy realizowany przez Partnerstwo, w którym FRDL odpowiada za rekrutację jednostek samorządu terytorialnego oraz przedstawicieli lokalnych społeczności, za zadania związane z funkcjonowaniem grup roboczych i opracowaniem modelu partycypacji społecznej w formie poradnika oraz upowszechnianie i mainstreaming metody partycypacji społecznej, w szczególności za edukację w Akademii Lokalnej Polityki Publicznej. Partycypacja społeczna to świadome i aktywne włączanie obywateli w podejmowanie decyzji dotyczących życia publicznego. Trzeba pamiętać, że partycypacja sprzyjając budowaniu demokratycznego wizerunku lokalnych władz i promocji wspólnych dokonań jest zwierciadłem dojrzałej demokracji. Uczestnictwo w tym projekcie pozwoli samorządom na wypracowanie i przetestowanie metod, które sprawią, że dany urząd będzie lepiej współpracował ze społecznością lokalną przy tworzeniu i wdrażaniu wybranych polityk publicznych. W 2011 roku w pilotażu wezmą udział jst z województw: dolnośląskiego, małopolskiego, mazowieckiego, opolskiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. W Małopolsce w projekcie biorą udział Urzędy Gmin Brzeszcze i Wieprz oraz Urzędy Miasta i Gminy Niepołomice i Myślenice. Samorządy zobowiązały się do powołania zespołów ds. partycypacyjnego modelu tworzenia polityk publicznych, wypracowania przy udziale wspomnianego zespołu dokumentu programowego z zakresu wybranej przez siebie polityki publicznej oraz wdrożenia wypracowanego dokumentu. Gminy Brzeszcze i Wieprz pracują w obszarze integracji społecznej, Niepołomice i Myślenice w obszarze zrównoważonego rozwoju. Kluczowa rola przypada animatorowi, czyli wskazanemu przez władze samorządowe pracownikowi samorządu lub jednostki, który zna środowisko lokalne, posiada umiejętność pracy w zespole, jest komunikatywny, ma doświadczenie we współpracy z różnymi grupami społecznymi, a także jest zainteresowany podnoszeniem własnych kwalifikacji. Zadaniem animatora jest zrekrutowanie przedstawicieli społeczności lokalnej i zbudowanie zespołu ds. partycypacyjnego modelu tworzenia polityk publicznych opierającego się na współpracy strony samorządowej i społecznej oraz wdrożenie metodologii procesu partycypacyjnego. Zespół ds. partycypacyjnego modelu tworzenia polityk publicznych odbędzie 5 spotkań, podczas których animator przedstawi cele i zasady pracy grupy, zostanie ustalony harmonogram prac. Następnie przeprowadzona będzie inwentaryzacja dokumentów, ich analiza oraz wypracowanie wspólnego stanowiska. Po zakończeniu prac i uzyskaniu rekomendacji doradcy FRDL, zostanie on poddany konsultacjom społecznym, przeprowadzonym przez członków zespołu. Końcowym efektem prac zespołu ds. partycypacyjnego modelu tworzenia polityk publicznych będzie opracowany dokument wybranej polityki lokalnej, który zostanie przekazany do Biura Rady Gminy/Powiatu. Obecnie w samorządach zakończyły się prace nad rekrutacją członków zespołu i w kwietnia odbędą się pierwsze spotkania tych zespołów z udziałem wspomnianych doradców z FRDL. Mirosława Karkowska Koordynator regionalny projektu Centrum Analiz Strategicznych Badania potrzeb inwestycyjnych w sektorze kultury W ramach XI Priorytetu PO IiŚ Kultura i dziedzictwo kulturowe przewidywane jest komplementarne wsparcie rozbudowy i modernizacji infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego oraz ochrona dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim i światowym. Centrum Analiz Strategicznych, w ramach badania ewaluacyjnego dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zaprojektowało model badawczy, który pozwolił ująć najważniejsze potrzeby i przeszkody stojące na drodze inwestycji w kulturę. Kultura była tutaj rozumiana jako fenomen materialny: zabytki, instytucje kultury i szkoły artystyczne wszystkich stopni, zaś działania, na które zapotrzebowanie badaliśmy, obejmowały: renowację, konserwacje, zabezpieczenia i remonty obiektów kultury. Interesowały nas instytucje kultury, zabytki i szkoły artystyczne, które w przyszłości mogłyby mieć szansę stać się beneficjentami XI Priorytetu Programu Infrastruktura i Środowisko. Zidentyfikowanie potrzeb i możliwości ich realizacji było właściwym zadaniem badawczym, które pozwoliło na uzyskanie obiektywnego obrazu zaniedbań i deficytów inwestycyjnych w sektorze kultury w Polsce. Jednocześnie, badanie pozwoliło na spojrzenie na stan obiektów kultury w Polsce, które mają znaczenie ponadregionalne. Takie kryterium doboru jednostek do badań przedstawiło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Badanie składało się z 3 etapów: Celem pierwszego była diagnoza i ocena stanu i zróżnicowania przestrzennego infrastruktury w sektorze kultury. Posługując się metodą desk research, przeanalizowaliśmy dostępne dokumenty i raporty dotyczące stanu infrastruktury kultury w Polsce. Drugim etapem była identyfikacja i ocena potrzeb inwestycyjnych potencjalnych beneficjentów w zakresie działań możliwych do realizacji w ramach XI Priorytetu POIiŚ i ich wpływu na cele Programu. Trzeci etap stanowiła ocena stopnia zaawansowania zgłaszanych potrzeb inwestycyjnych w kontekście ich gotowości do realizacji w obecnej perspektywie finansowej. Wywiady przeprowadzane w każdym etapie badań przyniosły wiele ciekawych informacji o stanie materialnym obiektów kultury w całej Polsce i ich przyszłych potrzebach inwestycyjnych. W oparciu o te wyniki zbudowaliśmy rekomendacje, które posłużą do pozyskania funduszy na dalszą realizację XI Priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wyniki badań zostały zaprezentowane w formie raportu końcowego zatytułowanego: Analiza potrzeb potencjalnych beneficjentów XI PRIORYTETU PO IiŚ. Daniel Płatek Centrum Analiz Strategicznych 6

7 Seminarium Nauka - Praktyka Spotkania dwóch światów Współpraca pomiędzy nauką i praktyką jest istotnym warunkiem skuteczności rozwoju gospodarczego i społecznego. Współczesny świat opiera się o inspiracje płynące ze styku nauki i praktyki; a nawet więcej obie dziedziny nie mogą bez siebie i wzajemnych relacji istnieć i rozwijać się. W MISTiA podzielamy pogląd, że na tym polu w Polsce jest wiele jeszcze do zrobienia a intensyfikacja współpracy przyczyni się do zwiększenia kreatywności polskiej gospodarki i usprawni procesy zarządzania. Problematyce nowoczesnego zarządzania poświęcone było seminarium z cyklu Nauka Praktyka organizowane wspólnie przez Instytut Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego i MISTiA, które odbyło sie 17 stycznia 2011 r. w siedzibie ISP UJ. Konstrukcja seminariów jest zawsze taka sama. Chodzi o spotkanie teoretyków, zajmujących się zarządzaniem w sferze publicznej z praktykami w celu wymiany wiedzy, doświadczeń, inspiracji i często skonfrontowaniu różnych punktów widzenia na tę samą kwestię. Seminaria te są niezwykle pożyteczne dla obu stron, gdyż naukowcy otrzymują potwierdzenie dla rozwijanych przez siebie teorii, a praktycy większą pewność, co do słuszności podejmowanych działań. Seminarium Bariery i skutki wdrażania innowacyjnych metod i technik zarządzania w samorządzie terytorialnym otworzyli prof. Grażyna Prawelska-Skrzypek (ISP UJ) i Anatol Władyka (MISTiA). Następnie odbyła się część teoretyczna, w której dwa niezwykle interesujące wykłady wygłosili prof. Aleksander Noworól, dyrektor ISP UJ i dr Grzegorz Baran. Pierwszy wykład dotyczył barier wdrażania innowacyjnych metod i technik planowania w samorządzie terytorialnym, kolejny poświęcony był warunkom skuteczności wdrażania innowacji w organizacjach publicznych. Po tych wystąpieniach nastąpiły prezentacje praktyków. Jako pierwsza wystąpiła Stanisława Szołtysek, sekretarz Miasta Nowy Targ, która prezentowała doświadczenia Urzędu Miasta Nowy Targ we wdrażaniu systemu samooceny według metody CAF. Doświadczenie to wsparł w swoim wystąpieniu Jacek Radwan, który przyjrzał się procesom wdrażania tej metody okiem konsultanta. Kolejne wystąpienie poświęcone było kwestiom związanym z ochroną środowiska. Aleksandra Sobecka z Urzędu Miasta w Trzebini mówiła o Nowoczesnym systemie zarządzania wpływami na środowisko EMAS, zwracając uwagę na elementy, które trzeba uwzględnić, aby cały program spotkał się z przychylnością i akceptacją mieszkańców, bo tylko wtedy może przynieść wymierne efekty. Kolejne wystąpienie poświęcone było zupełnie innej praktyce, którą konsekwentnie wdraża od kilka lat Urząd Miasta w Tarnowie. Łukasz Piękoś opowiadał i popierał konkret- nymi przykładami, jak System wspomagania zarządzania edukacją wpływa na zwiększenie jakości zarządzania, efektywności i szybkości podejmowanych działań oraz komunikacji pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi problematyką edukacji w mieście. Seminarium zostało podsumowane przez prof. Grażyną Prawelską-Skrzypek w wystąpieniu o Zmieniającej się roli uniwersytetów w regionalnej polityce innowacyjnej oraz Centrum Analiz Strategicznych Monitorowanie jakości usług publicznych w samorządzie Sektor publiczny nieustannie się zmienia, by sprostać wielu wyzwaniom i odpowiedzieć na nowe potrzeby i żądania społeczne. Zarządzanie satysfakcją klienta jest niezbędne w instytucjach publicznych po to, by mogły one przekonać się czy swoje usługi wykonują właściwie i zgodnie z zapotrzebowaniem. Pozyskiwanie opinii zwrotnej klientów na temat świadczonych usług jest elementem nowoczesnych systemów zarządzania. Obserwacja funkcjonowania instytucji lokalnych wykazuje, że corocznie wzrasta liczba samorządów wdrażających systemy monitorowania jakości usług publicznych. Centrum Analiz Strategicznych MISTiA udziela samorządom lokalnym wsparcia eksperckiego przy opracowywaniu i wdrażaniu tego rodzaju rozwiązań. Od grudnia 2010 r. do stycznia 2011 r. zespół CAS opracował i wdrożył przy współpracy pracowników urzędu, system monitorowania poziomu satysfakcji klientów z jakości usług publicznych i funkcjonowania Urzędu Miasta Stalowa Wola. Ma on przez Anatola Władykę, który nakreślił Rolę organizacji III sektora we wdrażaniu innowacji w zarządzaniu samorządem. Jacek Kwiatkowski Dyrektor Wydziału Programów i Projektów służyć kierownictwu urzędu do identyfikacji opinii klientów na temat satysfakcji z jakości świadczonych przez urząd usług, co pozwoli na przygotowanie planu ich doskonalenia w przyszłości. W celu zapewnienia pełnej informacji system zakłada również pozyskiwanie informacji od pracowników urzędu, mających bezpośredni kontakt z klientem W efekcie prowadzonych działań opracowano i wdrożono zestaw narzędzi umożliwiających prowadzenie w przyszłości cyklicznego monitoringu jakości funkcjonowania UM w Stalowej Woli. Zlecenie zostało zrealizowane w ramach projektu: Profesjonalna kadra przyjazny urząd szansą na podniesienie jakości pracy Urzędu Miasta Stalowa Wola w ramach Priorytetu V, Poddziałanie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Piotr Modrzewski Centrum Analiz Strategicznych 7

8 Nowoczesne metody zarządzania w administracji System Ekozarządzania i Audytu EMAS EMAS (Eco-management and Audit Scheme) jest narzędziem umożliwiającym organizacji zarządzanie wszelkimi jej działaniami, które mogą mieć wpływ na środowisko oraz pozwalające na minimalizację jej negatywnego oddziaływania. Najważniejszą cechą EMAS jest zapewnienie przez organizację ciągłej zgodności realizowanych zadań z obowiązującym prawem, w tym przestrzeganie warunków zawartych w zezwoleniach lub pozwoleniach wynikających z przepisów ochrony środowiska i innych, podjętych przez organizację dobrowolnie. Organizacje, które wdrożyły EMAS zobowiązują się do stałego doskonalenia efektów działalności środowiskowej. EMAS zakłada również angażowanie pracowników w proces tworzenia i funkcjonowania systemu, co zapewnia zwiększenie ich wiedzy i satysfakcji z pracy, a także prowadzenie dialogu ze społeczeństwem i wszystkimi zainteresowanymi stronami. Elementem wyróżniającym EMAS spośród innych systemów jest logo, które pełni funkcję narzędzia marketingowego. Etapy wdrażania systemu Proces wdrażania EMAS należy rozpocząć od przeglądu środowiskowego, czyli kompleksowej analizy wszystkich działań organizacji, które mogą oddziaływać na środowisko. Zidentyfikowane w trakcie przeglądu aspekty środowiskowe poddaje się ocenie ich znaczenia lub skali wpływu na środowisko, który powodują. Aspekty uznane za znaczące staną się podstawą do opracowania polityki środowiskowej oraz celów i zadań środowiskowych. W trakcie przeglądu identyfikuje się również wszystkie wymagania prawne i inne dotyczące środowiska, które obowiązują organizację. W oparciu o zidentyfikowane znaczące aspekty środowiskowe, kierownictwo opracowuje politykę środowiskową, jeden z najważniejszych dokumentów systemu EMAS. Określa ona ogólny kierunek działań środowiskowych organizacji i ustala zasady, jakimi będzie się kierować w kwestiach dotyczących środowiska. Polityka środowiskowa ma również niebagatelne znaczenie w procesie komunikacji z pracownikami, dostawcami oraz społecznością lokalną obrazując, jakie są priorytety organizacji w zakresie ochrony środowiska. Kolejnym krokiem wdrażania EMAS jest wytyczenie celów środowiskowych, które będą obrazować proces ciągłego doskonalenia organizacji. Powinny one odzwierciedlać założenia polityki środowiskowej oraz odnosić się przede wszystkim do zidentyfikowanych znaczących aspektów środowiskowych. Dla wyznaczonych celów należy opracować program środowiskowy, w którym szczegółowo opisane zostaną zadania podjęte lub zaplanowane dla osiągnięcia celów środowiskowych, sprecyzowane zostaną terminy realizacji poszczególnych zadań, niezbędne zasoby oraz osoby odpowiedzialne za ich wykonanie. Znowelizowane Rozporządzenie EMAS III wprowadza tzw. główne wskaźniki efektywności środowiskowej, które umożliwiają zweryfikowanie osiągniętych efektów realizowanych zadań, zmniejszających wpływ organizacji na środowisko. Wskaźniki te obejmują następujące obszary: efektywność energetyczną, wykorzystanie zasobów, zużycie wody, wytwarzanie odpadów, bioróżnorodność oraz emisje. Elementem wyróżniającym EMAS od innych systemów zarządzania jest zasada otwartości i przejrzystości, przejawiająca się w informowaniu o osiągniętych postępach w ochronie środowiska, a także o spełnianiu przez organizację wymagań prawnych i innych, dotyczących ochrony środowiska. W tym celu każda organizacja opracowuje publicznie dostępny dokument Deklarację Środowiskową. Dla skutecznego zarządzania systemem niezbędne jest opracowanie procedur systemowych, a także procedur operacyjnych, które z kolei umożliwią skuteczny nadzór nad działaniami organizacji, związanymi ze znaczącymi aspektami środowiskowymi. Po wdrożeniu EMAS należy zadbać o jego prawidłowe funkcjonowanie i nadzór, co umożliwią audyty wewnętrzne. Podstawowym założeniem systemu EMAS jest ciągłe doskonalenie organizacji. Jednym z narzędzi takiego doskonalenia jest przegląd zarządzania, przeprowadzany zwykle corocznie przez kierownictwo organizacji. W trakcie takiego przeglądu ocenie poddawana jest prawidłowość działania systemu oraz osiągane efekty środowiskowe. Organizacja, która wdrożyła system, może poddać się weryfikacji, czyli ocenie zgodności przeprowadzonych działań z wymogami rozporządzenia EMAS, wymaganiami prawnymi oraz ocenie ciągłego doskonalenia efektów działalności środowiskowej. Taką weryfikację przeprowadza niezależny weryfikator środowiskowy, posiadający stosowne uprawnienia. Ostatnim krokiem wdrożenia EMAS, po pozytywnej weryfikacji, jest rejestracja organizacji w systemie EMAS, dokonywana przez właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Po otrzymaniu zatwierdzonej przez weryfikatora Deklaracji Środowiskowej oraz po zasięgnięciu opinii na temat organizacji wśród innych jednostek administracji publicznej (m. in. Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska), wpisuje on organizację do rejestru wojewódzkiego, a następnie przekazuje dokumenty do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, który umieszcza organizację w rejestrze krajowym i nadaje jej numer. Od tego momentu organizacja może posługiwać się logo EMAS. Rejestracja wymaga okresowego odnawiania, co ma motywować organizacje do ciągłego doskonalenia systemu oraz swojej działalności środowiskowej. Sprawnie działający system zarządzania środowiskowego pozwala na uzyskanie wielu wymiernych korzyści dla środowiska oraz ekonomicznych. W przypadku EMAS dodatkowo warto wspomnieć o zwiększaniu pozycji konkurencyjnej na rynku, wzroście świadomości ekologicznej pracowników, poprawie wizerunku organizacji z uwagi na kompleksowe podejście do zagadnień środowiskowych, co świadczy o dobrym zarządzaniu, oraz o nawiązaniu otwartego dialogu z lokalną społecznością, organami administracji publicznej i innymi zainteresowanymi działalnością organizacji. EMAS w Polsce Możliwość wdrożenia EMAS w polskich organizacjach pojawiła się z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Obecnie w krajowym rejestrze systemu EMAS znajdują się 24 organizacje, w tym tylko jedna jednostka samorządu terytorialnego Urząd Miasta w Trzebini, który wdrożył EMAS w wydziale odpowiedzialnym za ochronę środowiska oraz gospodarkę komunalną. Tak nikłe zainteresowanie wynika prawdopodobnie ze słabej promocji EMAS w organach administracji publicznej oraz braku dodatkowych zachęt dla tych, którzy podejmą się trudu jego wdrożenia. Jednak warto go podjąć, ponieważ posiadanie systemu EMAS oznacza prestiż i umieszcza organizację w elitarnym gronie instytucji i przedsiębiorstw, postrzeganych w Europie jako ci, którzy prowadzą swoją działalność w sposób przyjazny środowisku. Więcej informacji o EMAS znajduje się na stronach: gov.pl; Aleksandra Sobecka Urząd Miasta w Trzebini Wydział Gospodarki Komunalnej, Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa 8

9 Wnioskowanie, realizacja, rozliczanie projektów Zmiany w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki Od 1 stycznia 2011 roku zmieniły się liczne uregulowania związane z realizacją Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wiele z nich dotyczy bezpośrednio projektodawców, także tych, którzy podpisali umowy o dofinansowanie swoich projektów jeszcze w 2010 roku. Wprowadzone zmiany dotyczą zarówno zasad ubiegania się o środki, jak też realizacji i rozliczeń projektów. Nowy wzór wniosku, bez załączników Wnioskujący o środki korzystają z nowego wzoru wniosku, którego struktura znacznie się zmieniła w nowym wniosku znalazły się liczne pytania o tzw. wykonalność projektu, czyli zwłaszcza o to, dzięki jakim informacjom (wskaźnikom) projektodawca ustali, że udało mu się osiągnąć założone przez niego cele projektu. Dlatego też wyznaczenie celów będzie kluczowe. Do poszczególnych celów przypisywane będą zadania projektu i wyniki ich realizacji (tzw. produktów). Wnioskodawcy projektów o wartości powyżej 2 mln złotych będą mieli dodatkowo obowiązek opisania ryzyka nieosiągnięcia założeń projektu. Natomiast w projektach dla Działań 6.3, 7.3 oraz 9.5 (na rzecz tzw. inicjatyw lokalnych o wartości do 50 tys. zł) obowiązywał będzie inny, znacznie uproszczony formularz wnior E sku. Jednocześnie projektodawcy nie będą już składali do wniosków żadnych załączników (będzie to niezbędne wyłącznie w projektach ponadnarodowych). Zamiany w wydatkach Ubiegając się o dofinansowanie, projektodawca będzie musiał wziąć pod uwagę limity procentowe dla łącznych wydatków, jakie w projekcie można przeznaczyć na zarządzanie projektem, w tym na jego promocję (do 30% wartości projektu do 500 tys. złotych; 25% wartości projektu dla projektów między 500 tys. a 1 mln zł; 20% dla projektów między 1 a 2 mln zł; 15% dla projektów od 2 do 5 mln zł i 10% dla projektów powyżej 5 mln zł). Procent ten weryfikowany będzie nie tylko w momencie oceny projektów, ale także na zakończenie projektu (czy został utrzymany). Nowe uregulowania akcentują także konieczność szczegółowego dokumentowania czak L A su pracy personelu projektu (w tym również osób zaangażowanych na podstawie umów cywilnoprawnych), a od komisji oceny projektów wymagają szczegółowego weryfikowania potrzeby zatrudnienia personelu w kontekście wielkości, złożoności, czasu trwania i charakteru projektu. Nowością jest również weryfikowanie już na etapie oceny formalnej rocznego poziomu obrotu projektodawcy (i ewentualnie partnerów) obrót ten (przychód lub wartość wydatków w zależności od typu podmiotu) musi być równy lub wyższy od rocznych wydatków w projekcie. Zasada konkurencyjności oraz przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych mają zastosowanie do zakupów powyżej 14 tys. euro bez podatku od towarów i usług. Zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 23 grudnia 2009 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro 10 M A 9

10 10 9 stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych, aktualny przelicznik wynosi 3,839 zł, co daje kwotę zł. Oznacza to, że co do zasady, rozeznania rynku należy dokonywać w przypadku zakupów powyżej zł netto do kwoty zł netto. Dodatkowo procedura, jak dla zasady konkurencyjności, ma zastosowanie do zamówień powyżej zł netto do kwoty zł netto, jeżeli rozeznanie rynku nie jest możliwe. Rozeznanie rynku oznacza porównanie cen co najmniej trzech potencjalnych dostawców towarów lub usługodawców, o ile na rynku istnieje trzech potencjalnych wykonawców. W przypadku, gdy Beneficjent stwierdzi, że na rynku nie istnieje trzech potencjalnych dostawców towarów lub usługodawców, może zostać wezwany na wniosek Instytucji Pośredniczącej, Instytucji Wdrażającej (Instytucji Pośredniczącej II stopnia) lub organów kontrolnych do przedstawienia uzasadnienia wskazującego na obiektywne przesłanki potwierdzające jego stwierdzenie. Takie sytuacje będą miały miejsce stosunkowo rzadko, ale mogą się zdarzyć (np. brak szerokiej bazy noclegowej i zaplecza konferencyjnego w miejscu organizacji szkoleń). Beneficjent dokonuje opisu towaru lub usługi z najwyższą starannością uwzględniając wszystkie kryteria mogące mieć wpływ na cenę (np. w przypadku zlecania usługi druku, należy pamiętać o określeniu jakości papieru). Przebieg procesu rozeznania rynku, w tym uzasadnienie, że na rynku nie istnieje trzech potencjalnych dostawców towarów lub usługodawców, jest dokumentowany przez Beneficjenta. Reguła proporcjonalności Nowe Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO KL przewidują również obowiązywanie nowej zasady, nazwanej regułą proporcjonalności, odnoszącą się do weryfikowania założonych osiągnięć projektowych i ewentualnych redukcji przyznanych projektowi środków finansowych, w przypadku nieosiągnięcia jego założeń. Reguła proporcjonalności jest instrumentem, mającym na celu pomniejszenie kwoty dofinansowania w przypadku niezrealizowania zakładanych założeń, na podstawie których Instytucja Wdrażająca wybrała projekt do realizacji. Wysokość zmniejszenia dofinansowania odpowiada procentowi, w jakim dane kryterium lub cel nie zostały wykonane, co bezpośrednio ma przełożenie na obniżenie dofinansowania w ramach zarządzania projektem, kosztów pośrednich oraz zadania, w ramach którego nie zrealizowano planowanych wskaźników. Procedura jest wszczynana przez Instytucję Wdrażającą na etapie końcowego rozliczenia przedsięwzięcia, ale jeszcze przed zatwierdzeniem końcowego wniosku o płatność. Proporcjonalne obniżenie dofinansowania oblicza się na podstawie wydatków faktycznie poniesionych i wykazanych we wnioskach o płatność, a nie wyszczególnionych we wniosku o dofinansowanie. Reguła proporcjonalności ma zastosowanie wyłącznie w przypadku winy, leżącej po stronie beneficjenta i nie dotyczy ona wystąpienia siły wyższej. W pierwszym przypadku Instytucja Wdrażająca przy ustalaniu procentu nieosiągnięcia założeń merytorycznych bada stopień winy lub niedochowania należytej staranności przez Beneficjenta oraz okoliczności zewnętrzne np. opóźnienia w przekazywaniu środków na 1. Niespełnienie kryterium dostępu: finansowanie projektu. Instytucja Wdrażająca w sposób uznaniowy może również odstąpić od rozliczenia projektu zgodnie z regułą proporcjonalności, gdy beneficjent sam o to wystąpi, a ponadto wykaże starania zmierzające do osiągnięcia założeń projektu. Zasadniczo reguła proporcjonalności może wystąpić w 3 sytuacjach: W tym przypadku wszystkie wydatki dotychczas rozliczone są niekwalifikowalne. Przyjęcie takiej interpretacji to efekt założenia, że gdyby wnioskodawca nie planował, że spełni to kryterium, projekt nie otrzymałby wsparcia. 2. Niespełnienie kryterium strategicznego: Przykład: Beneficjent w poddziałaniu POKL: Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy zobowiązał się do spełnienia we wniosku o dofinansowanie czterech kryteriów strategicznych: Grupę docelową w 70% stanowią osoby powyżej 50 roku życia Grupę docelową w 10% stanowią osoby niepełnosprawne Grupę docelową w 20% stanowią osoby długotrwale bezrobotne Grupę docelową w 50% stanowią osoby, które mają co najwyżej wykształcenie średnie. Po zakończeniu projektu okazało się, że kryterium nr 1 nie zostało zrealizowane w pełni, ponieważ grupę docelową stanowiły w 60% osoby powyżej 50 roku życia. Aby obliczyć wysokość zmniejszenia dofinansowania należy: określić stopień niezrealizowania danego kryterium strategicznego = docelowy wskaźnik wskaźnik faktycznie zrealizowany = 70% 60% = 10% = (w1) obliczyć współczynnik stopnia niezrealizowanych kryteriów strategicznych w kontekście wszystkich kryteriów strategicznych zakładanych w projekcie = [kryterium nr 1/(kryt. nr 1 + kryt. nr 2 + kryt. nr 3 + kryt. nr 4)] x 100% = 1/4 x 100% = 25% = (w2) Wysokość zmniejszonego dofinansowania = ( w2 x zarządzanie projektem + w2 x koszty pośrednie + w2 x zadanie merytoryczne, w ramach którego nie zrealizowano kryterium ) x w1 3. Niespełnienie celu projektu: Przykład: W ramach projektu poza zadaniem: zarządzanie projektem zostały wyszczególnione dwa inne zadania merytoryczne. Załóżmy, że: Zad. 1 zostało zrealizowane w 75%, w wyniku czego nie został zrealizowany cel projektu, wyrażony wskaźnikiem produktu lub rezultatu. A = Zad. 1 = 100j B = Zad. 2 = 80j C = Zarządzanie projektem = 30j D = Koszty pośrednie = 15j E = Cały Budżet = 225j Obliczamy zmniejszenie dofinansowania poprzez wyliczenie: Współczynnik = Zadanie niezrealizowane/cały budżet x 100% = A/E x 100% = 100j/ 225j x 100% = 44,44% Współczynnik niezrealizowania = 100% 75% = 25% Wydatki niekwalifikowane w A = 25% x A = 25% x 100j = 25j Wydatki niekwalifikowane w C = C x 25% x 44, 44% = 3,33j Wydatki niekwalifikowane w D = D x 25% x 44, 44% = 1,67j Łącznie zmniejszenie dofinansowania = 25j + 3,33j + 1,67j = 30j Robert Lisowski Doradca kluczowy Regionalnego Ośrodka EFS w Krakowie

11 Projekt: Możemy więcej II Lokalne Centrum Wsparcia w Tarnowie Oferta szkoleń MISTiA kwiecień 2011 Superwizja pracy socjalnej Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży w zakładach żywienia zbiorowego Praca z ofiarą przemocy z uwzględnieniem osób starszych i niepełnosprawnych Zarządzanie i ocena ryzyka zawodowego. Zasady prowadzenia zakładowej dokumentacji BHP Finansowanie, księgowanie, ewidencja i rozliczanie projektów ze środków UE i innych zagranicznych Placówka oświatowa nowe obowiązki dotyczące udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej Decyzje środowiskowe w świetle wprowadzonych i planowanych zmian prawa Sankcje za niezrealizowanie celów ekologicznych w gospodarce odpadami komunalnymi Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie po nowelizacji ustawy Najczęstsze problemy w stosowaniu ustawy o pomocy społecznej Kpa w pomocy społecznej i świadczeniach rodzinnych Systemowe rozwiązania walki z narkomanią. Środki narkotyczne. Dopalacze Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych (samorządowych) za rażące naruszenia prawa Nowoczesna gmina w kontaktach z mediami jak skutecznie współpracować z mediami? 11 IV 11 IV 11 IV 12 IV 13 IV 13 IV 15 IV 18 IV 18 IV 20 IV 27 IV 28 IV 28 IV 29 IV Lokalne Centrum Wsparcia (LCW) działające od 1 grudnia 2010 r. jest terenową strukturą projektu Możemy więcej II. Program reintergracji społecznej i zawodowej w powiatach dąbrowskim, gorlickim i tarnowskim, realizowanego przez MISTiA w ramach POKL, Priorytet VII Promocja Integracji Społecznej, Działanie Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Głównym celem LCW jest udzielanie wsparcia osobom wykluczonym społecznie poprzez uczestnictwo w warsztatach, szkoleniach, doradztwie a także w kursach zawodowych bądź stażach. Pierwszym etapem funkcjonowania LCW było wypromowanie jego działalności wśród społeczności powiatu tarnowskiego. W tym celu przeprowadzona została akcja informacyjna w Powiatowym Urzędzie Pracy oraz jego filiach. Zorganizowano również szeroką akcję informacyjno-promocyjną w tarnowskich mediach. Ponadto LCW zwróciło się do Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej z prośbą o przekazanie informacji swoim klientom o możliwości podniesienia kwalifikacji zawodowych poprzez uczestnictwo w projekcie. Do uczestnictwa w projekcie zakwalifikowano 30 uczestników. Niemal połowa uczestników to osoby długotrwale bezrobotne, 3 uczestniczki to kobiety samotnie wychowujące dzieci, 4 osoby posiadają orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Spośród zakwalifikowanych znajdują się także osoby młode, które, mimo posiadanego wykształcenia i kwalifikacji nie znalazły zatrudnienia. W lutym beneficjenci projektu odbywali rozmowy z psychologiem oraz doradcą zawodowym, na podstawie których powstały tzw. Indywidualne Plany Działania. Wynika z nich, iż połowa uczestników wyraża chęć odbycia staży, a druga cześć chce nabyć konkretne uprawnienia poprzez uczestnictwo w kursach zawodowych. Największym zainteresowaniem cieszą się kursy zawodowe w kierunku księgowości, kadr, obsłudze handlowej oraz jako opiekun osoby starszej. Obecnie trwają Warsztaty z technik aktywnego poszukiwania pracy, podczas których uczestnikom została przybliżona specyfika europejskiego, polskiego oraz tarnowskiego rynku pracy, wymogi współczesnych pracodawców, zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie tarnowskim. Podczas zajęć Mój bilans kompetencji uczestnicy określili swoje mocne i słabe strony, zdiagnozowali swoje kompetencje zawodowe, poznali także możliwe metody i sposoby poszukiwania zatrudnienia oraz zasady tworzenia cv oraz listu motywacyjnego. Następnie każdy uczestnik wziął udział w symulowanej rozmowie kwalifikacyjnej. Aneta Bogacz, Natalia Derendal Lokalne Centrum Wsparcia w Tarnowie Identyfikacja problemów i podejmowanie decyzji Kodeks postępowania administracyjnego po nowelizacji Podatek od towarów i usług w 2011 roku Współpraca samorządów z organizacjami pozarządowymi Windykacja należności cywilnoprawnych w jst, postępowanie sądowe i komornicze Budżet jednostki samorządu terytorialnego Radny jego prawa i obowiązki. Status i zadania komisji budżetowej i komisji rewizyjnej Prawidłowe postępowanie z dokumentacją według nowych przepisów kancelaryjno-archiwalnych Wszystko można sprzedać, czyli jak niedużym kosztem skonstruować dobry PR? Jak chronić przed przemocą domową? Oferta szkoleń POST w Rzeszowie kwiecień IV 12 IV 12 IV 13 IV 15 IV 18 IV 19 IV 27 IV 28 IV 29 IV R E K L A M A 11

12 Okiem eksperta Planowanie rozwoju wsi Planowanie rozwoju w jednostkach samorządu terytorialnego od wielu lat stało się powszechnie stosowaną normą zarządczą. W ostatnich kilku latach proces planowania rozwoju zszedł również na poziom sołectw. na Szlaku Wydawca: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji Redaktor naczelny: Anatol Władyka Redaktor prowadzący: Joanna Śmigielska Skład: Marcin Migdał Adres redakcji: Kraków, ul. Szlak 73a tel./fax (12) mistia@mistia.org.pl; Wiejskie społeczności lokalne projektują rozwój własnych miejscowości, by uzyskać zewnętrzne środki finansowe na realizację zadań podnoszących atrakcyjność turystyczną, społeczną, estetykę wsi. Proces planowania rozwoju w sołectwach został upowszechniony przez wytyczne Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , a szczególnie dotyczące działania Odnowa i rozwój wsi. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Odnowa i rozwój wsi, nakłada obowiązek opracowania Planu Odnowy Miejscowości dla tych sołectw, które chcą się ubiegać o środki finansowe z tego działania, a dokument ten jest obligatoryjnym załącznikiem do wniosku aplikacyjnego. Rozporządzenie reguluje zawartość Planu Odnowy Miejscowości. Musi on zawierać: Charakterystykę miejscowości, w której będzie realizowana operacja (rozumiana jako zadanie realizowane na obszarze miejscowości, zgodne z celem działania Odnowa i rozwój wsi ), Inwentaryzację zasobów służących odnowie miejscowości, Ocenę mocnych i słabych stron miejscowości, Opis i charakterystykę obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokajania potrzeb mieszkańców, Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną wraz z szacunkowymi kosztorysami oraz harmonogramem realizacji. Wymóg tworzenia Planów Odnowy Miejscowości ma swoje dobre strony i nie chodzi wyłącznie o możliwości pozyskania dodatkowych środków finansowych na zadania, na które zawsze brakuje pieniędzy w budżetach gminnych. Przede wszystkim tworzenie Planów Odnowy Miejscowości powinno być inicjatywą oddolną, płynącą z potrzeb i aspiracji społeczności lokalnej. W praktyce, jest on przejawem aktywności liderów lokalnych, którzy zaczynają myśleć o przyszłości swojej wsi i konsultować między sobą wizję rozwoju. Zarażają swoją aktywnością innych i nagle okazuje się, że jest wiele pomysłów na polepszenie warunkówi bytowych, estetyki wsi, atrakcyjności turystycznej i środowiskowej, ochrony miejscowych tradycji. Pomysły te przeradzają się w zadania realizacyjne, stanowiące trzon Planu Odnowy Miejscowości. Następnie trzeba zatwierdzić Plan na Zebraniu Wiejskim, zaangażować władze samorządowe do uchwalenia go przez Radę Gminy, przygotować oraz złożyć wniosek aplikacyjny wraz z załącznikami i czekać na wyniki konkursów. Taki oddolny model planowania rozwoju wsi przynosi bardzo wiele korzyści społecznych, nawet w przypadkach kiedy nie uda się uzyskać dofinansowania. Członkowie społeczności lokalnej aktywizują się wzajemnie, zaczynają myśleć o przyszłości własnej miejscowości, przełamują postawy bierne u pozostałych mieszkańców. Aktywność społeczności jest duża, gdyż operacje przewidziane do dofinansowania w ramach Odnowy i rozwoju wsi to bardzo często zadania, które od wielu lat nie mogą doczekać się finansowania z budżetu gminy. Modernizacje i wyposażanie świetlic wiejskich, wiejskich domów kultury, lokalnych obiektów sportowych, działania w zakresie kształtowania przestrzeni publicznej centrów wsi, odnawianie i eksponowanie lokalnych zabytków lub miejsc pamięci, kultywowanie tradycji oraz tradycyjnych zawodów te wszystkie zadania, niezwykle ważne z punktu widzenia społeczności lokalnej, regularnie od lat przegrywają w budżetach samorządowych z modernizacjami dróg gminnych, tworzeniem sieci kanalizacyjnej, czy też inwestycjami oświatowymi. Dlatego Odnowa i rozwój wsi cieszy się dużym zainteresowaniem ze strony społeczności wiejskich, które upatrują w niej możliwości załatwienia spraw dawno zapomnianych. Specyfika Planu Odnowy Miejscowości polega na tym, że jest on ukierunkowany na zagadnienia cywilizacyjno-kulturowe, Sekretariat (12) , (12) Wydział Kształcenia (12) Wydział Programów i Projektów (12) Wydział Organizacyjny (12) Ośrodek MISTiA w Tarnowie (14) POST Filia w Rzeszowie (17) koncentruje się na stosunkowo małych, lokalnych przedsięwzięciach, które prowadzić mają do poprawy standardu i jakości życia mieszkańców. Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Jednak powodzenie i trwałość tych działań w dużej mierze zależy od zaangażowania środowisk lokalnych w planowanie rozwoju własnej miejscowości. Zdarzają się bowiem sytuacje, w których głównym autorem Planu Odnowy Miejscowości jest samorząd gminny, który z góry wie jakie zadania powinny być zrealizowane na terenie danej miejscowości. Odnowa i rozwój wsi traktowane są jako uzupełnienie budżetu samorządowego, bez większej refleksji w stosunku do potrzeb i oczekiwań mieszkańców. Samorząd wykracza wtedy poza rolę inicjatora i partnera społeczności lokalnej, stając się głównym projektantem, aplikantem, realizatorem zadań i beneficjentem korzyści. Wojciech Odzimek Koordynator Programu Zarządzania Strategicznego Hotel usytuowany w obrębie centrum Krakowa 46 miejsc w pokojach 1-, 2- i 3-osobowych parking hotelowy dostęp do Internetu (Wi-Fi) możliwość korzystania z ksero i riso Rabaty: uczestnicy szkoleń 20%, grupy powyżej 10 osób 10% Rezerwacja miejsc całodobowo: tel./fax (12) hotel@mistia.org.pl Kraków, ul. Szlak 73a Oferujemy organizację i obsługę konferencji, seminariów oraz szkoleń. Hotel MISTiA posiada certyfikat Krakowskiej Izby Turystyki oraz certyfikat ISO 9001: