Gminny Program Rewitalizacji Gminy Łużna na lata (projekt)

Transkrypt

1 Gminny Program Rewitalizacji Gminy Łużna na lata (projekt) Styczeń 2017

2 Spis treści 1 Pogłębiona diagnoza obszaru rewitalizacji. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych, identyfikacja potencjałów Metodologia wyznaczania obszaru zdegradowanego i rewitalizacji Wskaźniki użyte w diagnozie dla całej gminy Zasięgi przestrzenne obszarów rewitalizacji wraz z ich charakterystyką Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz identyfikacja potencjałów Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych Zgodność programu rewitalizacji z dokumentami określającymi kierunki rozwoju gminy. Powiązanie z politykami w gminie Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Łużna na lata Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łużnej Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata Gminy Łużna Docelowa Wizja obszaru rewitalizacji w perspektywie następnych lat Cele rewitalizacji i kierunki działań Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych Szacunkowe ramy finansowe programu rewitalizacji wraz z szacunkowym wskazaniem środków finansowych Mechanizmy włączania różnych grup interesariuszy w procesie rewitalizacji. Partnerstwo i partycypacja Etap diagnozy Spotkania diagnostyczne i badanie społeczne Konsultacje społeczne dotyczące projektu uchwały Rady Gminy Łużna w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy Łużna Zastosowanie dwóch technik badawczych w celu pogłębienia analizy obszarów rewitalizacji: warsztaty, wywiad grupowy, Nabór projektów

3 7.1.5 Konsultacje Projektu Programu Rewitalizacji System zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji Organizacja wdrożenia GPR Komitet Rewitalizacji Zespół ds. rewitalizacji oraz operator Programu Projekty rewitalizacyjne Komunikacja Koszty zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji Określenie niezbędnych zmian w uchwałach Określenie ewentualnych koniecznych zmian w uchwałach, o których mowa w art. 21 ust 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2014r. poz.150 oraz z 2015 r. poz. 1322) Wskazanie sposobu realizacji Programu w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego Wskazanie zmian możliwych w innych dokumentach Specjalna Strefa Rewitalizacji System monitorowania i oceny Monitoring GPR Ewaluacja (ocena) GPR System modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu Programu Mechanizmy komplementarności Załącznik - informacja na temat zgody wnioskodawców na wpisanie przedsięwzięcia rewitalizacyjnego do Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata Załącznik graficzny przedstawiający podstawowe kierunki zmian funkcjonalnoprzestrzennych obszaru rewitalizacji sporządzony na mapie w skali co najmniej 1:5000, opracowanej z wykorzystaniem treści mapy zasadniczej, a w przypadku jej braku z wykorzystaniem treści mapy ewidencyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 17 maja 1989r.- Prawo geodezyjne i kartograficzne Spis rysunków Spis tabel

4 Wstęp Program Rewitalizacji jest dokumentem operacyjnym, programującym działania w sferze społecznej, gospodarczej, technicznej, środowiskowej oraz przestrzennofunkcjonalnej. Ich realizacja ma na celu wyprowadzenie obszarów zdegradowanych ze stanu kryzysowego a także stymulowanie rozwoju społeczno-gospodarczego całej gminy. Zarówno diagnoza dla gminy, jak i cały Program Rewitalizacji zostały opracowywanie zgodnie z: Ustawą z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. Poz. 1777) Wytycznymi Ministerstwa Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata z dnia 2 sierpnia 2016 r. Założeniami Narodowego Planu Rewitalizacji Zgodnie z Ustawą z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U poz ) rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych. Jest on prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji. Co ważne, w centrum tego procesu stoi człowiek wraz ze swoimi problemami, potrzebami i oczekiwaniami. Dlatego też jednym z najistotniejszych elementów Programu Rewitalizacji jest diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych, która ma na celu identyfikację obszarów problemowych na terenie Gminy. Są to tereny, na których następuje koncentracja negatywnych zjawisk przede wszystkim w sferze społecznej i dodatkowo minimum w jednej ze sfer: gospodarczej, środowiskowej, technicznej i przestrzenno-funkcjonalnej. Diagnoza zawiera także analizę lokalnych potencjałów występujących na wybranym obszarze. Program rewitalizacji to dokument strategiczny, za pomocą którego władze gminy będą mogły uruchamiać mechanizmy oraz realizować przedsięwzięcia mające na celu szczególny rodzaj interwencji. Interwencja władz gminy z pomocą partnerów i interesariuszy rewitalizacji będzie miała miejsce na terenie 5 okręgów wyborczych (jednostek referencyjnych), które pozostają w stanie regresu i które zostały wskazane jako obszar rewitalizacji na podstawie przeprowadzonej diagnozy. Działania rewitalizacyjne będą podejmowane również poza obszarem rewitalizacji, o ile ich efekty będą służyły niwelowaniu zdiagnozowanych na tym obszarze problemów. 4

5 1 Pogłębiona diagnoza obszaru rewitalizacji. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych, identyfikacja potencjałów 1.1 Metodologia wyznaczania obszaru zdegradowanego i rewitalizacji W celu wyznaczenia obszaru zdegradowanego i rewitalizacji została przeprowadzona diagnoza Gminy Łużna 5 sfer - społecznej, gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej oraz technicznej, w podziale na wyznaczone jednostki analityczne okręgi wyborcze. Gmina dzieli się na 15 okręgów wyborczych, szczegółowy przebieg ich granic został przyjęty przez Radę Gminy uchwałą nr XLIX/341/14 z dnia 21 lipca 2014 w sprawie podziału Gminy Łużna na okręgi wyborcze, ustalenia ich granic i numerów oraz liczby radnych wybieranych w każdym okręgu. Wszystkie okręgi pełnią funkcję mieszkaniową. Dodatkowo przeprowadzona została pogłębiona diagnoza obszaru rewitalizacji celem analizy zróżnicowania lokalnego. Zastosowane scenariusze pogłębionej diagnozy pozwoliły w sposób możliwe trafny odzwierciedlić znane i powszechnie dostrzegane zróżnicowania w przestrzeni społeczno-gospodarczej gminy. 5

6 Rysunek 1. Łużna w podziale na okręgi wyborcze Źródło: opracowanie własne na podstawie uchwały Rady Gminy nr XLIX/341/14 z dnia 21 lipca 2014 w sprawie podziału Gminy Łużna na okręgi wyborcze, ustalenia ich granic i numerów oraz liczby radnych wybieranych w każdym okręgu 1.2 Wskaźniki użyte w diagnozie dla całej gminy Przy wyborze okręgów, na których prowadzona będzie rewitalizacja posłużono się wskaźnikami o charakterze ilościowym, które zostały opracowane na podstawie danych zastanych. Wskaźniki te odnosiły się do pięciu sfer: społecznej, gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej oraz technicznej. Lista wskaźników wraz ze źródłami danych oraz metodologią obliczania została zaprezentowana w poniższej tabeli. 6

7 Dane pozyskiwane w podziale na punkty adresowe były agregowane do poziomu okręgów. Część wartości wskaźników ma charakter względny, a więc została podana w stosunku do określonej liczby mieszkańców okręgu (w zależności od wartości wskaźnika 100 lub 1000). Umożliwia to porównywanie sytuacji w okręgach silnie różniących się pod względem liczby mieszkańców, gdzie podawanie liczb bezwzględnych prowadziłoby do zafałszowania analizy. Tabela 1. Zestawienie wskaźników użytych w diagnozie z podaniem nazw, zjawisk, których dotyczą, źródeł danych i sposobu obliczania Lp. Zjawisko Nazwa wskaźnika Źródła danych Starzenie się społeczeństwa Ubóstwo pomoc społeczna Ubóstwo pomoc społeczna Ubóstwo pomoc społeczna Niepołnospraw ność Ubóstwo z powodu długotrwałych chorób Liczba mieszkańców mających 65 lub więcej lat do ogólnej liczby mieszkańców w okręgach liczba rodzin objętych wsparciem pomocy społecznej na 100 osób liczba osób korzystających z za siłków pomocy społecznej (świadczeń finansowych bez pracy socjalnej) na 100 ludności Liczba przyznanych świadczeń społecznych z powodu ubóstwa na 100 mieszkańców Liczba przyznanych świadczeń społecznych z powodu niepołnosprawności na 100 mieszkańców Liczba przyznanych świadczeń społecznych z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby na 100 mieszkańców Sfera społeczna Urząd Gminy w Łużnej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej Urząd Gminy Łużnej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej, Urząd Gminy Łużnej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej, Urząd Gminy Łużnej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej, Urząd Gminy Łużnej Metodologia obliczania wskaźnika Liczba mieszkańców mających 65 lub więcej przez ogólną liczbę mieszkańców w danym okręgu liczba rodzin objętych wsparciem pomocy społecznej przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (finansowych, bez pracy socjalnej) przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto Łączna wartość świadczeń pomocy społecznej (finansowych, bez pracy socjalnej) przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto Liczba świadczeń społecznych z powodu niepołnosprawności przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto Liczba świadczeń społecznych z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto 7

8 Lp. Zjawisko Nazwa wskaźnika Źródła danych Przemoc rodzinie w Ubóstwo z powodu wielodzietnośc i Ubóstwo z powodu alkoholizmu 1.10 Bezrobocie 1.10 Bezrobocie 1.11 Przestępczość 1.12 Przestępczość 1.13 Przestępczość 1.14 Przestępczość 1.15 Przestępczość 1.16 Kapitał społeczny Liczba przyznanych świadczeń społecznych z powodu przemocy w rodzinie na 100 mieszkańców Liczba przyznanych świadczeń społecznych z powodu ochrony macierzyństwa lub wielodzietności na 100 mieszkańców Liczba przyznanych świadczeń społecznych z powodu alkoholizmu lub narkomanii na 100 mieszkańców Liczba przyznanych świadczeń społecznych z powodu bezrobocia na 100 mieszkańców liczba osób bezrobotnych na 100 mieszkańców liczba przestępstw kryminalnych na 100 mieszkańców liczba przestępstw drogowych na 100 mieszkańców Uszczerbki na zdrowiu na 100 mieszkańców Liczba kradzieży na 100 mieszkańców Liczba kradzieży z włamaniem na 100 mieszkańców frekwencja w wyborach do Sejmu RP w 2015 roku w podziale na obwody głosowania w % Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej, Urząd Gminy Łużnej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej, Urząd Gminy Łużnej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej, Urząd Gminy Łużnej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łużnej, Urząd Gminy Łużnej Powiatowy Urząd Pracy w Gorlicach, Urząd Gminy w Łużnej Komenda Powiatowa Policji w Gorlicach Urząd Gminy Łużnej, Komenda Powiatowa Policji w Gorlicach Urząd Gminy Łużnej, Komenda Powiatowa Policji w Gorlicach Urząd Gminy Łużnej, Komenda Powiatowa Policji w Gorlicach Urząd Gminy Łużnej, Komenda Powiatowa Policji w Gorlicach Urząd Gminy Łużnej, Państwowa Komisja Wyborcza ( l/356_frekwencja/126201) Metodologia obliczania wskaźnika Liczba świadczeń społecznych z powodu przemocy w rodzinie przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto Liczba świadczeń społecznych z powodu ochrony macierzyństwa lub wielodzietności przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto Liczba świadczeń społecznych z powodu alkoholizmu lub narkomanii przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto Liczba świadczeń społecznych z powodu bezrobocia przyznanych mieszkańcom danego okręgu dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto Liczba osób bezrobotnych w sołectwie dzielona przez liczbę mieszkańców tego sołectwa Liczba przestępstw popełnionych w sołectwie dzielona przez liczbę mieszkańców tego sołectwa pomnożona przez sto Liczba przestępstw popełnionych w sołectwie dzielona przez liczbę mieszkańców tego sołectwa pomnożona przez sto Uszczerbki na zdrowiu w sołectwie dzielona przez liczbę mieszkańców tego sołectwa pomnożona przez sto Liczba kradzieży w sołectwie dzielona przez liczbę mieszkańców tego sołectwa pomnożona przez sto Liczba kradzieży z włamaniem w sołectwie dzielona przez liczbę mieszkańców tego sołectwa pomnożona przez sto Frekwencja wyborcza mieszkańców w wyborach do Sejmu RP w 2015 roku policzona poprzez podzielenie liczby wydanych kart do głosowania w danym obwodzie przez liczbę uprawnionych do głosowania 8

9 Lp. Zjawisko Nazwa wskaźnika Źródła danych Przedsiębiorcz ość mieszkańców Dochody ludności Dochody ludności 3.1 Niska emisja Zagrożenie azbestem Zagrożenie zanieczyszcze niem wód i gleby Zagrożenie zanieczyszcze niem wód i gleby Infrastruktura drogowa liczba mieszkańców prowadzących działalność gospodarczą zarejestrowana w CEIDG na 100 mieszkańców deklarowany dochód na osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą zarejestrowaną w CEIDG na ilość firm w 2015 roku deklarowany dochód osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej Sfera gospodarcza Ministerstwo Gospodarki, Urząd Gminy Łużnej, Urząd Skarbowy w Gorlicach Urząd Skarbowy w Gorlicach Sfera środowiskowa Liczba budynków niepodłączonych do Urząd Gminy w Łużnej, sieci gazowej do ogólnej liczby budynków Powierzchnia azbestu w m2 do Urząd Gminy w Łużnej ogólnej liczby budynków Sfera przestrzenno-funkcjonalna Liczba budynków niepodłączonych do sieci wodociągowej Urząd Gminy w Łużnej w stosunku do wszystkich budynków Liczba budynków niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej ani do oczyszczalni Urząd Gminy w Łużnej przydomowych w stosunku do wszystkich budynków Dostępność przedszkoli, szkół i instytucji kultury OpenStreetMap, dla mieszkańców Urząd Gminy w Łużnej poszczególnych okręgów wyborczych Metodologia obliczania wskaźnika Liczba mieszkańców danego okręgu prowadzących działalność gospodarczą zarejestrowana w CEIDG dzielona przez liczbę mieszkańców tego okręgu pomnożona przez sto deklarowany dochód mieszkańców danego sołectwa prowadzących działalność gospodarczą zarejestrowaną w CEIDG dzielony przez ilość firm zarejestrowanych w każdym sołectwie w 2015 roku podzielona na okręgi wyborcze Dochody deklarowane przez mieszkańców danego sołectwa dzielone przez liczbę wszystkich mieszkańców każdego sołectwa pomnożone przez 100 podzielona na okręgi wyborcze Liczba budynków niepodłączonych do sieci gazowej dzielona przez ogólną liczbę budynków w każdym sołectwie podzielona na okręgi wyborcze Powierzchnia azbestu w m2 do ogólnej liczby budynków w każdym sołectwie podzielona na okręgi wyborcze Liczba budynków niepodłączonych do sieci wodociągowej w stosunku do wszystkich budynków w każdym sołectwie podzielona na okręgi wyborcze Liczba budynków niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej ani do oczyszczalni przydomowych do ogólnej liczby budynków w każdym sołectwie podzielona na okręgi wyborcze Światło dostępu do poszczególnych instytucji na podstawie ich lokalizacji i sieci dróg w poszczególnym okręgu 9

10 Lp. Zjawisko Nazwa wskaźnika Źródła danych 5.1 Stan techniczny budynków prywatnych publicznych 5.1 Pustostany i Liczba budynków zbudowanych przed rokiem 1990 do ogólnej liczby budynków Liczba pustostanów do ogólnej liczby budynków Sfera techniczna Urząd Gminy w Łużnej Urząd Gminy w Łużnej Metodologia obliczania wskaźnika Liczba budynków zbudowanych przed rokiem 1990 do ogólnej liczby budynków w każdym sołectwie podzielona na okręgi wyborcze Liczba pustostanów do ogólnej liczby budynków w każdym sołectwie podzielona na okręgi wyborcze Źródło: opracowanie własne Wykorzystano również badania jakościowe. Źródłem wiedzy w tym zakresie były wyniki badan ankietowych które zostały przeprowadzone wśród mieszkańców Gminy. Ankiety rozdawane były na zebraniach soleckich, każdy mieszkaniec mógł również otrzymać kwestionariusz ankiety w siedzibie urzędu Gminy. Pytania dotyczyły aspektów społecznych, środowiskowych, gospodarczych i przestrzenno funkcjonalnych. Mieszkańcy odpowiadając na pytania wskazywali na najbardziej dotkliwe deficyty oraz wymieniali potencjały które ich zdaniem mogą być podstawą szybkiego rozwoju, a co za tym idzie mogą przyczynić się niwelowania deficytów w sferze społecznej. Łącznie mieszkańcy wypełnili 102 ankiety. 10

11 1.3 Zasięgi przestrzenne obszarów rewitalizacji wraz z ich charakterystyką W oparciu o sporządzoną diagnozę Rada Gminy Łużna dnia 28 października 2016r. podjęła uchwałę nr XXVIII/208/16 w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy Łużna. W wyniku delimitacji za obszary zdegradowane uznano następujące okręgu: 1 Okręg wyborczy nr 11 na terenie sołectwa Szalowa, gdzie występuje największe natężenie zjawisk kryzysowych w sferze społecznej (aż dziesięć wskaźników powyżej średnie wartości), a także duże natężenie zjawisk kryzysowych w sferach: gospodarczej i funkcjonalnoprzestrzennej 2 Okręg wyborczy nr 13 - teren sołectwa Bieśnik na obszarze którego obserwuje się szczególnie silne natężenie zjawisk kryzysowych w sferze społecznej (dziewięć wskaźników powyżej średniej). Zdaniem mieszkańców obszar ten także cechuje się natężeniem zjawisk kryzysowych, szczególnie w sferze technicznej, a także funkcjonalnoprzestrzennej co potwierdzają wskaźniki ilościowe 3 Okręg wyborczy nr 1 - teren sołectwa Biesna, silne natężenie zjawisk kryzysowych w sferze społecznej oznacza że występuje tam osiem wskaźników powyżej średniej wskazujących na deficyty społeczne na tym terenie. Poza tym analiza dostępnych danych wskazuje na sytuacje kryzysowa w sferze środowiskowej 4 Okręgi wyborcze nr 14 i 15 - teren sołectwa Wola Łużańska, gdzie można zaobserwować natężenie zjawisk kryzysowych w sferze społecznej (osiem wskaźników powyżej średniej)oraz środowiskowej) a także duże natężenie zjawisk kryzysowych w sferze funkcjonalno-przestrzennej Zgodnie z uchwałą nr XXVIII/208/16 Rady Gminy z dnia 28 października 2016 r. na wyżej wymienionych obszarach zdegradowanych wyznaczony został obszar rewitalizacji. Metodologia wyznaczania obszaru rewitalizacji: pięć okręgów wyborczych ze względu na częstotliwość występowania wskaźników społecznych (powyżej średniej dla Gminy) zostało wskazanych jako obszary zdegradowane. Zwarty przestrzennie i gęsto zaludniony okr. wyborczy nr 11 w całości został wyznaczony jako obszar rewitalizacji, natomiast na czterech pozostałych wyznaczono obszar rewitalizacji kierując się kryterium gęstości zaludnienia i koncentracją zabudowy mieszkaniowej co jest uzasadnione ze względu na planowane do realizacji interwencje mające poprawić sytuację szczególnie w sferze społecznej. W ten sposób wyznaczono cztery podobszary rewitalizacji. Podobszar 1 w części teren okr. wyborczego nr 1 (550 mieszkańców, 214 ha). Podobszar 2 w całości okr. wyborczy nr 11 (738 mieszkańców, 173 ha). Podobszar 3 w części teren okr. wyborczego nr 13 (340 mieszkańców, 139 ha). 11

12 Podobszar 4 w części tereny sąsiadujących ze sobą okr. wyborczych nr 14 i 15 (łącznie 860 mieszkańców, 453 ha). Łącznie obszar rewitalizacji obejmuje 979 ha co stanowi 17,4 % powierzchni gminy i jest zamieszkały przez 2488 mieszkańców co stanowi 28,85 % ogółu mieszkańców Łużnej. Rysunek 2. Obszar zdegradowany na tle gminy podzielonej na okręgi Źródło: opracowanie własne 12

13 Rysunek 3. Obszar rewitalizacji na tle gminy podzielonej na okręgi Źródło: opracowanie własne 13

14 1.4 Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz identyfikacja potencjałów Zestawienie wskaźników użytych w diagnozie z podaniem nazw, zjawisk, których dotyczą, źródeł danych i sposobu obliczania Numer okręgu Częstotliwość występowania wskaźników społecznych wskazujących na procesy degradacji w poszczególnych okręgach 1 (Biesna) 8 2 (Łużna) 1 3 (Łużna) 3 4 (Łużna) 4 5 (Łużna) 6 6 (Łużna) 2 7 (Łużna) 7 8 (Mszanka) 2 9 (Mszanka) 5 10 (Szalowa) 5 11 (Szalowa) (Szalowa) 4 13 (Bieśnik) 9 14 (Wola Łużańska) 8 15 (Wola Łużańska) 8 Zgodnie z dokumentem diagnozy służącej wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Gminy Łużna, należy w tym miejscu przytoczyć dane, które wskazały na kumulację negatywnych zjawisk oraz potencjałów na wyżej wymienionym obszarze. Okręg wyborczy nr 1 - teren sołectwa Biesna Sfera społeczna Na 15 zbadanych w diagnozie wskaźników społecznych, wartość ośmiu przekracza średnią dla Gminy wskazując na procesy degradacji na tym terenie. W sferze społecznej istotnymi problemami są narastające zjawisko ubóstwa (największy w gminie odsetek rodzin korzystających z pomocy społecznej). W skali gminy na omawianym terenie występują jedne z najwyższych wskaźników w zakresie przyznawania świadczeń z powodu niepełnosprawności, choroby, przemocy w rodzinie i wielodzietności. W okręgu dostrzegalny jest również problem niskiego 14

15 poziomu kapitału społecznego, o czym świadczy niska frekwencja podczas wyborów do sejmu w 2015r. (na terenie okręgu nie przekroczyła 43,00%). Sfera przestrzenno-funkcjonalna Najwięcej wniosków podczas pogłębionej diagnozy dotyczyło braku na tym terenie infrastruktury rekreacyjnej, sportowej, obiektów na cele rozwoju kultury. Sfera środowiskowa Bardzo zły na terenie tego okręgu jest wskaźnik pokazujący powierzchnię azbestu w stosunku do wszystkich budynków w okręgu. Potencjały Okręg charakteryzuje dobrze utrzymana sieć drogowa w stronę Bobowej. Mieszkańcy okręgu wykazują duże zainteresowanie ofertą kulturalną, o czym świadczy duża liczba osób korzystających małej salki spotkań dostępnej obecnie w Biesnej. Co może przełożyć się na frekwencję w stałych zajęciach oferowanych przez Wiejski Dom Kultury. Potencjałem jest również położenie i duża ilość terenów zielonych co przekłada się na spokój i czyste powietrze. Źródła/przyczyny sytuacji kryzysowej Jak w wyżej opisanych okręgach główną przyczyną sytuacji kryzysowych jest ubóstwo części mieszkańców. Ważną przyczyną pogłębiania się problemów jest niedostateczny poziom infrastruktury sprzyjającej integracji mieszkańców (ogólnodostępnej infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej) co zdaniem mieszkańców bezpośrednio przekłada się na niski poziom życia mieszkańców okręgu. Okręg wyborczy nr 11 - teren sołectwa Szalowa Sfera społeczna Na 15 zbadanych w diagnozie wskaźników społecznych, wartość dziesięciu przekracza średnią dla Gminy wskazując na procesy degradacji na tym terenie. Okręg wyborczy nr 11 charakteryzuje się znaczącymi dysproporcjami w rozwoju społeczno-gospodarczym. Obszar ten charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem obciążenia demograficznego. Duża część mieszkańców to osoby o niskim statusie materialnym ma to odzwierciedlenie w znacznej części osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 100 mieszkańców oraz wysokiej wartości wskaźnika liczby rodzin objętych wsparciem w postaci zasiłków na 100 osób. Ponadto wskazany obszar charakteryzuje się wysokim odsetkiem bezrobotnych w ogólnej liczbie mieszkańców. Na tym terenie występuje najwyższy na tle gminy wskaźnik mówiący o przestępczości w zakresie uszczerbków na zdrowiu. Sfera przestrzenno-funkcjonalna i środowiskowa 15

16 Pilnej interwencji w tym obszarze wymaga gospodarka wodno-ściekowa z powodu braku sieci wodno-kanalizacyjnej (diagnoza wskazuje na poważny kryzys w tym zakresie). Brak sieci wodno-kanalizacyjnej wpływa negatywnie na rozwój gospodarczy tego terenu i obniża jakość życia mieszkańców. Z uwagi na historycznie ukształtowany układ drogowy, a także dużą gęstość oraz charakter zabudowy, jak również - na wzmożony ruch samochodów wskazany obszar narażony jest na duży hałas komunikacyjny oraz zanieczyszczenie powietrza spotęgowane dodatkowo niskim wskaźnikiem podpięcia do sieci gazowej. Sfera gospodarcza Teren ten charakteryzuje się nawarstwieniem zjawisk kryzysowych, takich jak bezrobocie, ubóstwo. W tym zakresie diagnoza wskazuje na jedne z najniższych w gminie dochodów - zarówno osób, które prowadzą własną działalność jak i osób fizycznych, które nie posiadają własnych firm. Wartość tego wskaźnika jest dużo niższa niż średnia w gminie. Natomiast ilość firm zarejestrowanych na 100 mieszkańców jest powyżej średniej. Sfera techniczna W sferze technicznej jednym z najważniejszych zidentyfikowanych problemów jest duży odsetek budynków wybudowanych przed 1990r. co grozi ich postępującą degradacją techniczną. Należy również nadmienić, iż na tym terenie znajdują się zabytki wymagające pilnej interwencji aby zapobiec ich degradacji. Potencjały Okręg wyborczy nr 11 koncentruje na swoim obszarze kluczowe funkcje społeczne, oświatowe i kulturalne Łużnej. Jest historycznym centrum miejscowości Szalowa, są tu zlokalizowane obiekty i tereny zabytkowe, co przekłada się na atrakcyjność turystyczną. Wśród atutów okręgu można wskazać również dostępność do placówek opieki zdrowotnej. Ponadto teren ten charakteryzuje się dobrym skomunikowaniem (linii komunikacyjne prywatnych przewoźników). Pomimo, iż wskazany okręg charakteryzuje się nawarstwieniem zjawisk kryzysowych, takich jak bezrobocie, ubóstwo, liczba firm jest większa niż średnia dla gminy. Duża liczba podmiotów gospodarczych na terenie okręgu stanowi o jego potencjale jednak wymagają one stworzenia warunków do rozwoju bo wskaźnik dochodów jest jednym z najniższych w gminie. Źródła/przyczyny sytuacji kryzysowej Długotrwałe bezrobocie oraz ubóstwo prowadzą do pogłębiania się negatywnych zjawisk społecznych. W konsekwencji prowadzi to do powstania rozwarstwienia 16

17 społecznego oraz negatywnego postrzegania części mieszkańców. Na pogłębianie dysproporcji społecznej ma również wpływ różny poziom aktywności zawodowej i przedsiębiorczości mieszkańców. Z uwagi na występujące stany kryzysowe i dysfunkcje społeczne pogłębia się wykluczenie części mieszkańców. Na pogłębianie się stanów kryzysowych ma również wpływ brak sieci wodnokanalizacyjnej która mogłaby przyczynić się do rozwoju przedsiębiorczości w tym turystyki i usług towarzyszących. Okręg wyborczy nr 13 - teren Bieśnika Sfera społeczna Na 15 zbadanych w diagnozie wskaźników społecznych, wartość dziewięciu przekracza średnią dla Gminy wskazując na procesy degradacji na tym terenie. W sferze społecznej obszar charakteryzuje się największą ilością świadczeń społecznych w stosunku do liczby ludności. Szczególnie często przyznawana była pomoc z powodu wielodzietności lub ochrony macierzyństwa. Średnią dla gminy przekraczają wskaźniki odnoszące się do liczby osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 100 osób oraz do liczby rodzin objętych wsparciem w postaci zasiłków na 100 osób. Na terenie okręgu mieszka najwyższy w skali całej gminy odsetek osób bezrobotnych w stosunku do całej liczby mieszkańców tego okręgu wyborczego. Dodatkowo dane z diagnozy wskazują, że w okręgu tym odnotowano najniższą frekwencje wyborczą podczas wyborów Podczas wyborów do Sejmu w 2015r. Sfera techniczna W sferach technicznej odnotowano duża liczbę budynków wybudowanych przed 1990r. Sfera przestrzenno-funkcjonalna Okręg charakteryzuje rzadka gęsta sieć drogowa. Jest to jednym z powodów zdiagnozowanej małej aktywności inwestycyjnej na tym terenie. Pilnej interwencji w tym obszarze wymaga gospodarka wodno-ściekowa z powodu braku sieci wodno-kanalizacyjnej (diagnoza wskazuje na poważny kryzys w tym zakresie). Brak sieci wodno-kanalizacyjnej wpływa negatywnie na rozwój gospodarczy tego terenu i obniża jakość życia mieszkańców. Potencjały Obszar charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem podmiotów gospodarczych, jednak wymagają one stworzenia warunków do rozwoju bo wskaźnik dochodów jest jednym z najniższych w gminie 17

18 Docelowy potencjał rozwojowy okręgu tworzy również obecnie ogólnie dostępny teren zielony. Źródła/przyczyny sytuacji kryzysowej Podobnie jak w przypadku okręgu wyborczego nr 11 na obszarze Bieśnika główną przyczyną stanu kryzysowego jest bezrobocie oraz ubóstwo części mieszkańców. Wymienione powyżej czynniki powodują wycofanie się niektórych grup z życia społecznego, co bezpośrednio przekłada się na poziom kapitału społecznego, uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. Utrwalaniu występujących negatywnych zjawisk kryzysowych sprzyja odległe od centrum gminy położenie okręgu. Jest to przyczyną dużej liczby kradzieży z włamaniami (wskaźnik najwyższy w gminie). Na pogłębianie się stanów kryzysowych ma również wpływ brak sieci wodnokanalizacyjnej która mogłaby przyczynić się do rozwoju przedsiębiorczości w tym turystyki i usług towarzyszących. Okręgi wyborcze nr 14 i 15 - teren sołectwa Wola Łużańska Sfera społeczna Na 15 zbadanych w diagnozie wskaźników społecznych, wartość ośmiu przekracza średnią dla Gminy wskazując na procesy degradacji na tym terenie. Teren Woli Łużańskiej charakteryzuje się największym w całej gminie udziałem osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (na 100 osób) oraz znaczną liczbą rodzin objętych wsparciem z powodu ubóstwa, długotrwałej choroby i wielodzietności. Znaczna część mieszkańców okręgu to osoby w wieku poprodukcyjnym co stanowi obciążenie demograficzne dla mieszkańców obydwu okręgów. Ponadto obydwa okręgi charakteryzują się najwyższym po Bieśniku wskaźnikiem bezrobocia (liczba bezrobotnych do wszystkich mieszkańców Woli Łużańskiej). Sfera przestrzenno-funkcjonalna Na obszarze okręgu dominuje funkcja mieszkaniowa, natomiast brakuje infrastruktury rekreacyjnej, np. placów zabaw, skwerów pomimo dostępnych zasobów terenowych. Te deficyty zostały potwierdzone podczas diagnozy z dyrektorami szkół. W sferze przestrzenno-funkcjonalnej ważnym niedoborem jest brak miejsc parkingowych. Dodatkowo pilnej interwencji w tym obszarze wymaga gospodarka wodno-ściekowa z powodu braku sieci wodno-kanalizacyjnej (diagnoza wskazuje na poważny kryzys w tym zakresie) Brak sieci wodno-kanalizacyjnej wpływa negatywnie na rozwój gospodarczy tego terenu i obniża jakość życia mieszkańców. 18

19 Potencjały Potencjałem okręgu jest dość gęsta sieć dróg i tereny sprzyjające inwestycjom. Łatwa dostępność komunikacyjna i dobry stan techniczny budynków i ich estetyka (duża ilość budynków wybudowanych po roku 1990) sprzyja aktywności mieszkańców. Z danych zgromadzonych na potrzeby diagnozy wynika że jest to jeden z najbezpieczniejszych terenów wskazanych do rewitalizacji w gminie Łużna. Wyjątek w tym zakresie stanowi wysoki wskaźnik przestępstw drogowych. Źródła/przyczyny sytuacji kryzysowej Główną przyczyną występowania negatywnych zjawisk społecznych jest długotrwałe bezrobocie i ubóstwo. Niedostateczny status materialny powoduje, że spada udział w życiu publicznym, a tym samym spada poziom kapitału społecznego. Na pogłębianie się stanów kryzysowych ma również wpływ brak sieci wodnokanalizacyjnej która mogłaby przyczynić się do rozwoju przedsiębiorczości w tym turystyki i usług towarzyszących. Podsumowanie Okręgu, które tworzą obszar rewitalizacji wykazują komplementarność problemową Przesądzają o tym zarówno wskaźniki statystyczne, jak i badania ankietowe przeprowadzone w początkowym etapie prac nad sporządzeniem diagnozy dla gminy. Według badanych (próba badawcza wyniosła 102 osoby) największym problemem w sferze społecznej jest bezrobocie, brak infrastruktury i oferty spędzania wolnego czasu dla młodzieży oraz deficyty w ofercie sprzyjającej integracji społeczności lokalnych i aktywności mieszkańców. Najwięcej ankietowanych wskazało na to, że bardzo ważna barierą rozwoju jest brak sieci wodno-kanalizacyjnej. Wg mieszkańców może powodować to narastanie problemów w sferze społecznej, gospodarczej i technicznej. Według wskazań respondentów grupą, która powinna być głównym odbiorcą działań rewitalizacyjnych jest w pierwszej kolejności młodzież, następnie kolejno: seniorzy, rodziny z małymi dziećmi, osoby bezrobotne. Wskazania dotyczące objęcia wsparciem seniorów znajdują potwierdzenie w danych statystycznych przedstawionych w diagnozie (na wszystkich okręgach wskazanych do rewitalizacji odsetek osób w wieku poprodukcyjnym przekracza 20% ogólnej liczby mieszkańców). W badaniu społecznym wybrzmiało również niskie poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, które skumulowało się głównie w okręgu nr 11 wskazanym do rewitalizacji. 19

20 1.5 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych Na podstawie przeprowadzonych warsztatów pogłębiających diagnozę obszaru rewitalizacji można wyróżnić kolejne, konkretne problemy i potrzeby rewitalizacyjne mieszkańców. Poniżej zostały zaprezentowane rezultaty prac z przeprowadzonych badań jakościowych, które przeprowadzono na terenie rewitalizacji. Podobszar 1 w części teren okręgu wyborczego nr 1 miejscowość Biesna Podczas przeprowadzonych warsztatów pogłębiających diagnozę, mieszkańcy okręgu nr 1 zwracali uwagę na kwestie braku obiektów infrastruktury kultury. Podkreślano, że na terenie okręgu bardzo często można spotkać grupy młodych osób dla których brak zorganizowanej oferty spędzania czasu wolnego. Deficyt zorganizowanych ofert integrujących i aktywizujących mieszkańców dotyczy również osób starszych i całych rodzin. Mieszkańcy zaproponowali realizację kompleksowych działań w tym zakresie poprzez realizację projektu: Zapobieganie skutkom ubóstwa i wsparcie integracji społecznej poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do atrakcyjnej oferty kulturalno-edukacyjno-artystycznej poprzez budowę Wiejskiego Domu Kultury w Biesnej wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi. Podobszar 2 w całości okręg wyborczy nr 11 Podobszar 3 w części teren okręgu wyborczego nr 13 - miejscowość Szalowa i Bieśnik Podczas warsztatu pogłębiającego diagnozę, uwagi i propozycje osób biorących udział w spotkaniu koncentrowały się na działaniach zmierzających do przywrócenia temu obszarowi jego kulturalnej i edukacyjnej funkcji. Omówiono również problemy wynikające z braku sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Uczestnicy pogłębionej diagnozy uważają, że budowa sieci kanalizacyjnej przyczyni się do rozwoju firm w tym związanych z turystyką i agroturystyką. Dzięki temu pojawi się szansa nowe miejsca pracy, a nowe źródła dochodów spowodują spadek i poziomu ubóstwa mieszkańców Podkreślano też wagę podejmowania działań prewencyjnych na rzecz poprawy bezpieczeństwa. 20

21 Podczas spotkania mieszkańcy zaproponowali realizację następujących działań: Działania wspierające integrację społeczną poprzez rozbudowę i adaptację budynku kulturalno-oświatowego i wsparcie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do atrakcyjnej oferty kulturalno-edukacyjno-artystycznej poprzez budowę parkingów w Szalowej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi). Zwiększenie mobilności zawodowej rodziców poprzez utworzenie żłobka i zwiększenie miejsc przedszkolnych. Poprawa poziomu bezpieczeństwa poprzez działania informacyjnoprewencyjno-edukacyjne prowadzone przez OSP w Szalowej. Przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i ożywienie społeczno-gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę sieci wodno- kanalizacyjnej. Mimo tych problemów mieszkańcy dostrzegli wiele zalet i potencjałów rozwojowych swojego okręgu. Mieszkańcy widzieli lukę do zapełnienia przez zajęcia dedykowane dzieciom, młodzieży, seniorom oraz integrującej różne grupy w ramach wymiany międzypokoleniowej. Mimo tych problemów mieszkańcy dostrzegli wiele zalet i potencjałów rozwojowych swojego okręgu. Widzieli tez możliwości integracji dzięki realizacji zajęć promujących zdrowy styl życia (gimnastyka, wspólne spacery, zawody sportowe etc). Podobszar 4 w części tereny sąsiadujących ze sobą okręgów wyborczych nr 14 i 15 miejscowość Wola Łużańska Podczas warsztatów pogłębiających diagnozę na terenie Woli Łużańskiej, wskazywano na problemy wynikające z braku sieci kanalizacyjnej. Mieszkańcy podkreślali, że budowa kanalizacji jest warunkiem poprawy bytu materialnego mieszkańców, ponieważ sieć wodno-kanalizacyjna przyczyni się do rozwoju przedsiębiorczości, mogą powstawać firmy w tym związane z turystyka i agroturystyką. Dzięki temu powstaną nowe miejsca pracy i zmniejszy się poziom ubóstwa mieszkańców Woli Łużańskiej. Pojawił się też postulat poprawy jakości infrastruktury rekreacyjno - sportowej (np. modernizacja boiska lub budowa nowych obiektów). Wykorzystanie tych obiektów na spotkania, zawody, przyczyni się do integracji społeczności lokalnej oraz popularyzacji zdrowego stylu życia, może wpłynąć na 21

22 redukcję problemu wykluczenia społecznego niektórych grup np. seniorów lub matek wychowujących małe dzieci. Uczestnicy rozmowy zaproponowali działania, które bazują na realnych możliwościach okręgu w tym zagospodarowanie atrakcyjnych terenów (budowa wyciągu narciarskiego, basenu na świeżym powietrzu, boiska, ścieżek rowerowych, spacerowych, biegowych itp.) Mieszkańcy zaproponowali realizację kompleksowych działań w tym zakresie poprzez realizację projektu: zapobieganie skutkom ubóstwa, wzmacnianie potencjału osobistego, rozwoju oraz integracji dzieci, młodzieży i dorosłych poprzez zapewnienie dostępu do modernizowanych lub nowo budowanych obiektów boiska, strzelnicy, sezonowego basenu wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi w Woli Łużańskiej. Przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i ożywienie społeczno-gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę sieci wodno- kanalizacyjnej. Przeprowadzona szczegółowa analiza zjawisk kryzysowych na obszarze rewitalizacji pozwala na sformułowanie wniosków, które definiują skalę i charakter działań rewitalizacyjnych. Tabela 2. Nasilenie zjawisk kryzysowych i problemów ZJAWISKO KRYZYSOWE PROBLEMY Wykluczenie i marginalizacja Bezrobocie Przemoc w rodzinie Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego Ubóstwo Degradacja więzi społecznych Niski poziom integracji społecznej Niski poziom udziału w życiu społecznokulturalnym Brak lub uboga ofert klubów/świetlic, miejsc spotkań Niski poziom kapitału społecznego Zmieniająca się sytuacja demograficzna Starzejące się społeczeństwo Niewystarczająca aktywizacja seniorów Brak integracji międzypokoleniowej Ograniczony dostęp do placówek opieki nad osobami starszymi 22

23 Niski poziom poczucia bezpieczeństwa Niski poziom zaufania społecznego Niski poziom poczucia bezpieczeństwa Niski poziom wiedzy o właściwych zachowaniach przy próbie popełnienia czynu karalnego przez osobę postronną Barak zaradności i umiejętności w sytuacjach zagrożeń Niezadawalający poziom jakości życia Brak zróżnicowanej oferty spędzania czasu wolnego Zanieczyszczenie powietrza Niewystarczająca ilość ścieżek pieszo-rowerowych, placów zabaw, obiektów Ograniczony dostęp do obiektów rekreacyjnosportowych i kulturalnych Brak sieci wodociągowej i kanalizacyjnej Mała firm ilość Niska jakość życia Brak możliwości rozwoju turystki Ubóstwo mieszkańców 23

24 2 Zgodność programu rewitalizacji z dokumentami określającymi kierunki rozwoju gminy. Powiązanie z politykami w gminie. Program rewitalizacji jest dokumentem projektującym i wpisującym się w realizację określonej polityki gminnej prowadzonej przez samorząd lokalny. Zagwarantowanie spójności zapisów wszystkich dokumentów w gminie jest nie tylko obowiązkiem formalnym, ale także podstawą do prowadzenia zrównoważonego rozwoju gminy. Poniższe tabele przedstawiają powiązania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata z innymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy. 2.1 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Łużna na lata Strategia Rozwoju Łużnej została przyjęta uchwałą Rady Gminy. Z zapisów wizji zawartej we wskazanym dokumencie wynika, iż celem gminy jest zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy z wykorzystaniem posiadanych walorów oraz stworzenie mieszkańcom godnych warunków życia i rozwoju. W Strategii określono siedem kierunków rozwojowych: 1 Wielofunkcyjny rozwój wsi 2 Infrastruktura techniczna 3 Turystyka i promocja gminy 4 Infrastruktura społeczna 5 Przedsiębiorczość pozarolnicza 6 Ochrona środowiska 7 Rozwój Kapitału ludzkiego Wszystkie kierunki bezpośrednio lub pośrednio wpisują się w cele Programu Rewitalizacji. Zrównoważony rozwój gminy w każdej ze sfer: społecznej, gospodarczej, środowiskowej, przestrzennej i infrastrukturalnej jest priorytetem dla władz samorządowych gminy. 24

25 Tabela 3. Spójność celów strategicznych Strategii Rozwoju Społeczno- Gospodarczego Gminy Łużna na lata z celami strategicznymi Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata Cele rozwojowe w Strategii Rozwoju Łużna Kierunki rozwojowe: 1 Wielofunkcyjny rozwój wsi 2 Infrastruktura techniczna 3 Turystyka i promocja gminy 4 Infrastruktura społeczna 5 Przedsiębiorczość pozarolnicza 6 Ochrona środowiska 7 Rozwój Kapitału ludzkiego Cele strategiczne Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata Cel strategiczny 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców Cel strategiczny 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej Cel strategiczny 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej Źródło: opracowanie własne Przedstawione powyżej cele rozwojowe ze Strategii Rozwoju odwołują się do takich obszarów tematycznych jak: integracja mieszkańców, wsparcie rodzin, rozwój przedsiębiorczości, rozwój oferty czasu wolnego, tworzenie warunków dla rozwoju sportu i rekreacji, zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom gminy. To tylko wybrane aspekty, które również będą wspierane poprzez realizację Programu Rewitalizacji. Zatem Strategia Rozwoju oraz Program Rewitalizacji wykazują spójność wizji i kierunków rozwoju. 2.2 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łużnej W gminie obowiązuje przyjęte Uchwałą Rady Gminy Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łużna. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego określające zasady i kierunki rozwoju obejmujące aspekty środowiskowe, gospodarcze, infrastrukturalne i kulturowe stanowi załącznik do Uchwały nr X/93/99 Rady Gminy Łużna z dnia 29 grudnia 1999r. Po przyjęciu przez Radę Gminy Gminnego Programu rewitalizacji Gminy Łużna na lata konieczna będzie zmiana Studium w zakresie dotyczącym rewitalizacji aby obowiązujące dokumenty były zgodne z przyjętą polityką rewitalizacji Gminy Łużna. Celem zmiany będzie uzyskanie zbieżności wizji i celów 25

26 Studium i Programu Rewitalizacji, które są odpowiedzią na zapotrzebowanie w zakresie rozwoju społecznego i gospodarczego oraz rozwoju przestrzeni publicznych z zachowaniem mechanizmów ochrony środowiska. Niezbędne będzie uzyskanie zgodności celów strategicznych i operacyjnych Programu Rewitalizacji z kierunkami rozwoju wpisanymi do Studium W Studium nie określono celów strategicznych i operacyjnych, zatem obecnie spójność obu dokumentów może być przeprowadzona jedynie na podstawie całości dokumentu i głównych założeń tam zapisanych. Obecne rozwiązania studium stwarzają warunki dla rozwoju społeczno gospodarczego obszaru Łużnej przy założeniu, że przebiegał on będzie na zasadach zrównoważonych, czyli zachowane zostaną optymalne proporcje w rozwoju elementów przestrzeni. 2.3 Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata Gminy Łużna Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata Gminy Łużna została przyjęta uchwałą nr XLVII/334/14 Rady Gminy z dnia 19 maja 2014 roku. Strategia wyznacza działania mające na celu zwiększenie jakości życia mieszkańców, zapewniając bezpieczeństwo w duchu otwartości na inicjatywy społeczne, wspierając osoby potrzebujące pomocy. Realizacja Strategii opiera się na sześciu celach głównych: Cel główny 1 Integracja i aktywizacja społeczeństwa Cel główny 2 Rozwój edukacyjny i zdrowotny wśród dzieci i młodzieży Cel główny 3 Wzrost aktywności zawodowej mieszkańców Cel główny 4 Poprawa sytuacji bytowej i bezpieczeństwa mieszkańców Cel główny 5 Wzrost jakości życia mieszkańców 26

27 Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata Gminy Łużna określa cele główne i operacyjne. Dzięki ich realizacji zostaną zaspokojone potrzeby osób i rodzin żyjących w trudnych warunkach, spowodowanych utratą pracy, niepełnosprawnością, starością bezradnością oraz innymi sytuacjami losowymi. Jest to zbieżne z celami zawartymi w Programie Rewitalizacji. Tabela 4. Spójność celów Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Łużnej na lata z celami Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata Cele glówne Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Łużnej na lata Cel główny 1 Integracja i aktywizacja społeczeństwa Cel główny 2 Rozwój edukacyjny i zdrowotny wśród dzieci i młodzieży Cel główny 3 Wzrost aktywności zawodowej mieszkańców Cel główny 4 Poprawa sytuacji bytowej i bezpieczeństwa mieszkańców Cele strategiczne i Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata Cel strategiczny 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców Cel strategiczny 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej Cel strategiczny 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej Cel główny 5 Wzrost jakości życia mieszkańców Źródło: opracowanie własne Podsumowując, dokumenty strategiczne gminy współtworzą jednorodną, zintegrowaną politykę miejską, która opiera się na poprawie jakości życia mieszkańców, zwiększeniu integracji społecznej, rozwijaniu potencjału gminy i mieszkańców oraz rozwiązywaniu problemów społecznych, gospodarczych, przestrzennych, infrastrukturalnych oraz środowiskowych. Dokument Programu Rewitalizacji uzupełnia i wzmacnia dotychczasowy kierunek rozwoju wyznaczony przez samorząd lokalny. 27

28 3 Docelowa Wizja obszaru rewitalizacji w perspektywie następnych lat Obszar rewitalizacji w gminie Łużna to: miejsce charakteryzujące się silnymi więziami sąsiedzkimi, gdzie wielu mieszkańców angażuje się w sprawy lokalnej społeczności. miejsce godnego życia, bezpieczne, gdzie podejmowane są wspólnie działania na rzecz promowania aktywności zawodowej i przedsiębiorczości. miejsce, gdzie znajdują się wysokiej jakości przestrzenie publiczne, infrastruktura społeczna, kulturalna i rekreacyjna przyjazna zróżnicowanym grupom odbiorców, sprzyjająca integracji i aktywizacji społecznej. miejsce poszanowania środowiska naturalnego, szczególnie w zakresie ochrony jakości wód i gleby. Przedstawiona Wizja odnosi się do zdiagnozowanych potrzeb mieszkańców obszaru rewitalizacji. Odpowiada na problemy opisane w diagnozie oraz wskazane w pogłębionej analizie obszaru rewitalizacji. 28

29 4 Cele rewitalizacji i kierunki działań Struktura elementów Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata : Wizja Cel nadrzędny rewitalizacji Podsystem społeczny Podsystem przestrzennofunkcjonalny Cele strategiczne Cele strategiczne Cele operacyjne Cele operacyjne Działania Działania Cel nadrzędny: Wzmocnienie kapitału społecznego i integracji społecznej, dostęp do wysokiej jakości przestrzeni publicznych oraz rozwój społeczno-gospodarczy obszaru rewitalizacji. Cel nadrzędny rewitalizacji kierunkuje proces wyprowadzania obszaru ze stanu kryzysowego. Przedstawiony cel nadrzędny wynika ze zidentyfikowanych problemów i potrzeb rewitalizacyjnych, a jego realizacja ma przyczynić się do odnowy i ożywienia obszaru rewitalizacji. Powinien być on realizowany wspólnie, w pełnym zaangażowaniu wszystkich interesariuszy rewitalizacji. Cele strategiczne określają rezultaty o zasadniczym znaczeniu w długiej perspektywie czasu i skupiają się na priorytetach rewitalizacji, jakimi jest poprawa jakości życia mieszkańców poprzez zintegrowane działania w podsystemach: społecznym, gospodarczym, przestrzenno-funkcjonalnym i środowiskowym. Cele operacyjne wyznaczają sposób realizacji celów strategicznych w zakresie przedsięwzięć właściwych dla rozwoju obszaru rewitalizacji. 29

30 Cele wyznaczone w poszczególnych podsystemach (w których diagnoza wykazała występowanie sytuacji kryzysowych) zostały przedstawione w poniższej tabeli: Tabela 5. Cele strategiczne i operacyjne Podsystem Cele strategiczne Cele operacyjne Społeczny 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej 1.1. Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia 1.2. Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego 2.1. Zwiększony udział mieszkańców w życiu społecznokulturalnym 2.2. Zwiększony poziom integracji mieszkańców 2.3. Poprawa poczucia bezpieczeństwa publicznego Przestrzennofunkcjonalny Źródło: opracowanie własne 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej 3.1. Wysoka jakość i użyteczność przestrzeni publicznie dostępnych 3.2. Wyższa jakość i dostępność infrastruktury społecznej w tym na cele kulturalne i rekreacyjne Podsystem społeczny Cel strategiczny 1: Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców Cel strategiczny 2: Rozwój potencjału społeczności lokalnej Ideą rewitalizacji jest rozwiązanie zdiagnozowanych problemów społecznych, co przyczyni się do poprawy życia mieszkańców. W celu ograniczenia negatywnych zjawisk występujących na obszarze rewitalizacji, zostaną podjęte działania zmierzające do realizacji celów strategicznych i operacyjnych. Stąd w podsystemie społecznym znalazły się dwa cele strategiczne opisujące stan, do którego będą dążyli wszyscy interesariusze rewitalizacji. Zaplanowane działania przyczynią się do niwelowania zjawiska wykluczenia społecznego seniorów, osób ubogich, bezrobotnych i innych zagrożonych tym zjawiskiem; będą służyły zacieśnianiu więzi i relacji sąsiedzkich, podniesieniu wiedzy z zakresu bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej oraz zwiększeniu poczucia bezpieczeństwa. Ożywienie społeczne będzie szło w parze z działaniami w sferze gospodarczej. 30

31 Cel strategiczny 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców Cel operacyjny 1.1: Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia działania 1. Promowanie aktywności zawodowej osób bezrobotnych i tworzenie warunków powrotu na rynek pracy. 2. Tworzenie przyjaznych warunków do rozwoju nowych firm oraz różnych form samozatrudnienia. Cel operacyjny 1.2: Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego działania 1. Utworzenie miejsc integracji społecznej służących wymianie międzypokoleniowej, wsparcie integracji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. 2. Organizacja bezpłatny zajęć w placówkach i obiektach kultury dla osób najuboższych. 3. Zapewnienie bogatej oferty spędzania czasu wolnego w udostępnionych obiektach rekreacyjno-sportowych. Cel strategiczny 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej Cel operacyjny 2.1 Zwiększony udział mieszkańców w życiu społeczno-kulturalnym działania 1. Wspieranie rozwoju oferty spędzania wolnego czasu dla mieszkańców. 2. Zwiększenie i uatrakcyjnienie oferty kulturalnej i rozrywkowej skierowanej do różnych grup odbiorców. 3. Promowanie, wspieranie i realizowanie projektów międzypokoleniowych integrujących lokalną społeczność. 4. Wspieranie inicjatyw oddolnych społeczności lokalnych z uwzględnieniem mieszkańców obszarów, w których występuje nasilenie problemów społecznych. 5. Wypracowanie narzędzi wspierania osób w trudnej sytuacji materialnej w celu umożliwienia im pełnego uczestnictwa 31

32 w życiu lokalnej społeczności. Cel operacyjny 2.2 Zwiększony poziom integracji mieszkańców 1. Wyrównywanie szans i włączenie społeczne osób zagrożonych działania wykluczeniem społecznym. 2. Zwiększenie dostępu do działań edukacyjno-profilaktycznych 3. Promowanie, wspieranie i realizowanie projektów międzypokoleniowych wpływających na wzrost zaufania i integrujących lokalną społeczność. Cel operacyjny 2.3 Poprawa poczucia bezpieczeństwa publicznego 1. Prowadzenie edukacji w zakresie bezpieczeństwa działania mieszkańców oraz reagowania na zagrożenie życia i akty przemocy. 2. Profilaktyka dotycząca pozytywnych wzorców zachowań w przestrzeni publicznej. Podsystem przestrzenno-funkcjonalny Cel strategiczny 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej Podczas pogłębionej analizy obszarów rewitalizacji mieszkańcy wyraźnie zauważali potrzebę rozbudowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, rozbudowy i doposażenia infrastruktury rekreacyjnej oraz zwiększenia jej dostępności dla wszystkich zainteresowanych środowisk. Mieszkańcy potrzebują obiektów bezpiecznych z nowoczesnym wyposażeniem i wykwalifikowaną kadrą animatorów. Poprawa jakości i użyteczności przestrzeni publicznych w tym rozbudowa kanalizacji oraz działania zmierzające do zwiększenia atrakcyjności przestrzeni są integralną częścią procesu rewitalizacji. Dzięki temu zmniejszy się poziom ubóstwa mieszkańców, zwiększy się poziom integracji społecznej, w tym zwłaszcza międzypokoleniowej, i udział osób wykluczonych w życiu publicznym. 32

33 Cel strategiczny 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej Cel operacyjny 3.1 Wysoka jakość i użyteczność przestrzeni publicznie dostępnych 1. Uporządkowanie i zwiększenie estetyki przestrzeni działania publicznej. 2. Wyposażenie obiektów plenerowych w urządzenia spełniające standardy bezpieczeństwa. 3. Budowa sieci wodno-kanalizacyjnej mających na celu poprawę jakości wód i gleby (zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń). Cel operacyjny 3.2 Wyższa jakość i dostępność infrastruktury społecznej, w tym na cele kulturalne i rekreacyjne 1. Budowa nowych lub pełniejsze wykorzystanie potencjału działania istniejących obiektów sportowo-rekreacyjnych. 2. Zwiększenie ilości placówek kulturalnych. 3. Zwiększenie liczby zajęć i zbalansowanie oferty kulturalnej i rekreacyjnej skierowanej do zróżnicowanych grup odbiorców. 4. Zapewnienie wykwalifikowanej kadry trenerów sportu /animatorów kultury. 33

34 5 Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych Nabór projektów rewitalizacyjnych został przeprowadzony w dniach 22 listopada 2016 do 1 grudnia 2016r. metodą uspołecznioną, co oznacza że każdy mieszkaniec mógł złożyć swój pomysł na działania rewitalizacyjne. Wypełniony formularz karty projektu można było złożyć w Urzędzie Gminy Łużnej, drogą elektroniczną wysyłając formularz mailem. Wyróżniono kilka obszarów tematycznych, tj. projekty zmierzające do zapobiegania bezrobociu i zapobiegające wykluczeniom z powodu ubóstwa poprzez ożywienia społeczno-gospodarczego, projekty społeczne aktywizujące i integrujące społeczność, działania zwiększające dostępność oferty społecznokulturalnej oraz rekreacyjnej. Przedsięwzięcia są odpowiedzią na zdiagnozowane problemy i potrzeby rewitalizacyjne. Ze względu na koncentrację środków oraz działań w obszarze rewitalizacji sporządzono listę podstawowych projektów rewitalizacyjnych, oraz listę projektów uzupełniających. W niniejszym dokumencie opisane zostały projekty, które są kontynuacją prowadzonych przez Gminę od lat zróżnicowanych działań mających na celu rozwój mieszkańców gminy, czego dowodem jest szeroka lista projektów zrealizowanych od 2006 roku. Projekty dotyczyły m.in.: rozwoju rynku pracy, pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym, opieki społecznej, edukacji, kultury, Od 2006 roku najwięcej projektów jest realizowanych w zakresie podniesienia kompetencji, edukacji, aktywizacji społecznej różnych grup wiekowych oraz zapobieganiu wykluczeniu społecznemu. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne, które zostały ujęte w Programie rewitalizacji są kontynuacją prowadzonych od lat działań w zakresie zrównoważonego rozwoju gminy. W zakresie edukacji na szczególną uwagę zasługuje prowadzony w latach projekt mający na celu wsparcie rozwoju edukacji oraz wzrost wiedzy i kompetencji uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne wpisują się w prowadzone dotychczas projekty społeczne m.in. projekty realizowane przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne będą wsparciem oraz kompleksowym rozwinięciem działań prowadzonych w zakresie zapobieganiu wykluczeniu społecznemu, podnoszeniu kompetencji wychowawczych rodzin, wyrównywaniu szans kobiet i mężczyzn zagrożonych marginalizacją oraz zwiększeniu integracji społecznej mieszkańców gminy. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne dotyczące oświaty oraz kultury stanowią kontynuację działań podejmowanych przez samorząd oraz podległe mu jednostki 34

35 organizacyjne. Projekty zmierzające do aktywizacji i integracji młodzieży poprzez sport były dotychczas realizowane w ograniczonym zakresie min. poprzez budowę i działalność na terenie Gminy boiska typu Orlik. Kontynuacją prowadzonej dotychczas polityki zrównoważonego rozwoju będą przedsięwzięcia rewitalizacyjne planowane do realizacji w kolejnych latach. Tabela 6. Lista podstawowych i uzupełniających projektów rewitalizacyjnych Lp. Nazwa projektu rewitalizacyjnego Typ przedsięwzięcia w odniesieniu do SZOOP PRO WM na lata (oś numer 11) Projekty podstawowe 1. Projekt podstawowy - zapobieganie skutkom ubóstwa i wsparcie integracji społecznej poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do atrakcyjnej oferty kulturalno-edukacyjnoartystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez budowę Wiejskiego Domu Kultury w Biesnej wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi A. Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne. B. Budowa, przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastruktury kultury. D. Zagospodarowanie (przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja) przestrzeni publicznej na cele społeczne (np. place, skwery, parki). 2. Projekt podstawowy - przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i ubóstwa oraz ożywienie społeczno-gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę sieci wodnokanalizacyjnej na terenie sołectw: Wola Łużańska, Szalowa, Łużna (z realizacją pierwszego etapu na terenie Mszanki) A. Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne. C. Działania prowadzące do ożywienia gospodarczego rewitalizowanych obszarów. Projekty uzupełniające 1 Warunkiem ubiegania się o wsparcie w ramach działania jest uzgodnienie PR przez właściwą gminę z IZ RPO WM. Lista projektów w uzgodnionym PR musi zawierać co najmniej jeden projekt w ramach typu projektu A, B lub C. (źródło: SZOOP PRO WM na lata ) 35

36 Lp. Nazwa projektu rewitalizacyjnego Typ przedsięwzięcia w odniesieniu do SZOOP PRO WM na lata (oś numer 11) 3. Projekt uzupełniający -zapobieganie skutkom ubóstwa, wsparcie integracji społecznej i zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do oferty kulturalno-edukacyjno-artystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez rozbudowę i adaptację budynku kulturalnooświatowego w Szalowej ( przewiązka między budynkiem służącym celom kult-oświatowym w Szalowej, a tzw. ochronką ) i wsparcie dostępu do tej oferty poprzez budowę parkingów w Szalowej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) A. Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne. E. Modernizacja, renowacja budynków użyteczności publicznej poprawiające ich estetykę zewnętrzną. 4. Projekt uzupełniający Nie dotyczy poprawa poziomu bezpieczeństwa poprzez działania informacyjno-prewencyjno-edukacyjne prowadzone przez OSP w Szalowej i Bieśniku Projekt uzupełniający -zapobieganie wykluczeniu społecznemu z powodu ubóstwa poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do bazy rekreacyjnej i wzmocnienie możliwości rozwoju potencjału osobistego dzieci i młodzieży poprzez modernizację i adaptację istniejących obiektów w celu zwiększenia dostępności do boisk sportowych w Woli Łużańskiej, Łużnej, Biesnej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) Projekt uzupełniający - zapobieganie skutkom ubóstwa, wzmacnianie potencjału osobistego, rozwoju oraz integracji dzieci, młodzieży i dorosłych poprzez zapewnienie dostępu do zmodernizowanych lub zaadaptowanych obiektów z przeznaczeniem na strzelnicę, sezonowy basen wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi w Woli Łużańskiej. A. Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne. A. Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne. D. Zagospodarowanie (przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja) przestrzeni publicznej na cele społeczne (np. place, skwery, parki). 7. Projekt uzupełniający - zapobieganie bezrobociu i ubóstwu i wsparcie rozwoju gospodarczego poprzez szeroka akcje A. Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne. 36

37 Lp. Nazwa projektu rewitalizacyjnego Typ przedsięwzięcia w odniesieniu do SZOOP PRO WM na lata (oś numer 11) promocyjną i rozbudowę niezbędnych ciągów komunikacyjnych i infrastruktury towarzyszącej cmentarzy z okresu I Wojny Światowej ze szczególnym uwzględnieniem Wzgórza Pustki B. Budowa, przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastruktury kultury. C. Działania prowadzące do ożywienia gospodarczego rewitalizowanych obszarów. 8. Projekt uzupełniający - przeciwdziałanie bezrobociu i ubóstwu poprzez wsparcie rozwoju gospodarczego obszaru rewitalizacji - zagospodarowanie budynku po PKP jako miejsc targowo/handlowych C. Działania prowadzące do ożywienia gospodarczego rewitalizowanych obszarów. E. Modernizacja, renowacja budynków użyteczności publicznej poprawiające ich estetykę zewnętrzną. 9. Projekt uzupełniający -zapobieganie wykluczeniu społecznemu mieszkańców obszaru rewitalizacji poprzez Rozbudowę istniejącej infrastruktury sportowo - rekreacyjnej z przeznaczeniem na cele społeczne o całoroczne, pełnowymiarowe boisko sportowe kryte halą pneumatyczną oraz plac zabaw dla dzieci. 10. Projekt uzupełniający -zapobieganie bezrobociu, stworzenie warunków aktywności zawodowej i społecznej poprzez remont tzw. Starej plebanii przy Parafii pw. Św. Michała Anioła (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) Źródło: opracowanie własne Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne. C. Działania prowadzące do ożywienia gospodarczego rewitalizowanych obszarów. A. Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne. D. Zagospodarowanie (przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja) przestrzeni publicznej na cele społeczne (np. place, skwery, parki). Schemat 1. Komplementarność problemowa projektów rewitalizacji - schemat Integracja społeczna Ożywienie przestrzeni publicznych i prywatnych Aktywizacja społeczna i zawodowa społeczności lokalnej Walka z wykluczeniem społecznym w tym z powodu ubóstwa i bezrobocia Poprawa jakości życia, zwiększenie możliwości rozwoju osobistego Ożywienie społecznogospodarcze 37

38 Wyróżniono kilka obszarów tematycznych, tj. projekty rewitalizacyjnych: społeczne aktywizujące społecznie i integrujące społeczność, działania zwiększające dostępność do oferty społeczno-kulturalnej oraz rekreacyjnej która jest obecnie trudno dostępna min. z powodu ubóstwa, projekty zmierzające do ożywienia społeczno-gospodarczego. Przedsięwzięcia są odpowiedzią na zdiagnozowane problemy i potrzeby rewitalizacyjne. Ze względu na koncentrację środków oraz działań w obszarze rewitalizacji sporządzono listę podstawowych i uzupełniających projektów rewitalizacyjnych. 38

39 Tabela 7. Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych Nazwa przedsięwzięcia - 1 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji Zapobieganie skutkom ubóstwa i wsparcie integracji społecznej poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do atrakcyjnej oferty kulturalno-edukacyjno-artystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez budowę Wiejskiego Domu Kultury w Biesnej wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi. JST Gmina Łużna NGO s (lub inni realizatorzy) Program zakłada budowę obiektu na terenie objętym programem rewitalizacji (przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne)oraz realizację działań (z wykorzystaniem zmodernizowanej infrastruktury społecznej) mających na celu integrację społeczną, odkrywanie dziedzictwa kulturowego przez mieszkańców obszaru rewitalizacji poprzez spotkania zespołów ludowych, występy lokalnych muzyków, tj. doradztwo dla rodziców związane ze wychowywaniem dzieci, profilaktyką i edukacją w zakresie kreowania pozytywnych postaw obywatelskich np. troski i odpowiedzialności za środowisko naturalne (zwiększenie kapitału społecznego). Realizacja projektu wpłynie pozytywnie na zacieśnienie więzi sąsiedzkich, wzajemną współpracę różnych grup społecznych, a także wykorzystanie ich osobistego potencjału. W ramach programu będzie funkcjonował system wolontariatu (wymiana międzypokoleniowa, np. bank czasu wolnego, bank współpracy wzajemnej) wśród dzieci, młodzieży i seniorów, który ma na celu wzajemną edukację i zwiększanie umiejętności osobistych, dzielenie się umiejętnościami. Planuje się realizację działań wspierających rodziny poprzez doradztwo i edukację w zakresie umiejętności komunikacyjnych, rozwiązywania konfliktów, zwiększenie kompetencji rodziców w zakresie wychowywania dzieci (przełamanie dziedziczenia biedy, niezaradności życiowej itp.). Projekt przewiduje także realizację w oparciu o zmodernizowaną infrastrukturę działań edukacyjno rozwojowych, wsparcie rodzin ubogich poprzez organizację zajęć dodatkowych np. j. angielski, zajęcia komputerowe, zajęcia z matematyki, pomoc w odrabianiu lekcji itp. Zakłada się ponadto ewentualny remont lub modernizację ciągów komunikacyjnych (drogi i chodniki) niezbędne do prawidłowej realizacji w/w działań oraz budowę placu zabaw w otoczeniu Domu Kultury. Przeprowadzone prace inwestycyjne będą uwzględniać możliwe do zastosowania energooszczędne technologie ograniczające niekorzystne oddziaływanie na środowisko. W trakcie modernizacji budynku planuje się instalację stojaków na rowery. Sukcesywne wyposażanie budynków w miejsca parkingowe dla rowerów jest elementem prowadzonej polityki prozdrowotnej. Projekt jest odpowiedzią na problem niewystarczającego zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży, niskiej aktywności i integracji społecznej, wsparcie rozwoju dzieci z rodzin ubogich, zwiększenie kompetencji wychowawczych rodzin. Lokalizacja Miejscowość Biesna- obszaru rewitalizacji (podobszar 1) 39

40 Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) ,00 zł Potencjalne źródła finansowania: RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Budżet gminy POIS 8.1 Środki Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Realizacja celów strategicznych 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej, 3.Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej ze szczególnym uwzględnieniem celów operacyjnych 1.1. Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia, 1.2. Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego, 2.1. Zwiększony udział mieszkańców wżyciu społeczno-kulturalnym i 2.2 Zwiększony poziom integracji mieszkańców, 3.2 wysoka jakość i dostępność infrastruktury społecznej w tym na cele kulturalne i rekreacyjne. Prognozowane rezultaty: liczba zrealizowanych spotkań międzypokoleniowych i międzysąsiedzkich, liczba zrealizowanych działań edukacyjnych i profilaktycznych, liczba osób korzystających z oferty spędzania wolnego czasu, liczba z wybudowanych i zmodernizowanych obiektów, zmniejszenie poziomu wykluczenia społecznego poprzez zapewnienie dostępu do szerokiej oferty kulturalno i edukacyjnej, liczba utworzonych nowych miejsc pracy (instruktorzy, zarządzający). Nazwa przedsięwzięcia - 2 Przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i ubóstwa oraz ożywienie społeczno-gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę sieci wodno- kanalizacyjnej na terenie sołectw: Wola Łużańska, Szalowa, Łużna (z realizacją pierwszego etapu na terenie Mszanki). Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji JST Gmina Łużna Przedsięwzięcie w dużym stopniu oddziałuje na mieszkańców obszaru rewitalizacji, celem pobudzenie rozwoju społeczno-gospodarczego. Stworzenie warunków rozwoju firm już istniejących i nowych podmiotów gospodarczych, tworzenia nowych miejsc pracy. Sieć wodociągowo-kanalizacyjna która powstanie w ramach przedsięwzięcia to infrastruktura która przyczyni się do rozwoju przedsiębiorczości na obszarach rewitalizacji i w całej gminie. Pojawi się szansa na rozwój działalności gospodarczej na bazie atrakcji turystycznych gminy, rozwój usług dla turystyki kwalifikowanej związanej np. z obiektami z czasów I Wojny Światowej. Te warunki rozwoju będą sprzyjały tworzeniu nowych miejsc pracy przez co zostanie zmniejszona skala problemu ubóstwa i bezrobocia na obszarze rewitalizacji. Rezultatem projektu będzie wzrost liczby miejsc noclegowych i gospodarstw 40

41 Lokalizacja Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł)7 agroturystycznych i przedsiębiorców świadczących usługi związane z turystyką. Wstępnie zakłada się iż projektem zostaną objęte ok. 800 gospodarstw domowych z obszaru rewitalizacji. Szacuje się że dzięki tej inwestycji powstanie ok. 50 nowych miejsc pracy sezonowej i stałej. Podobna ilość i rodziny poprawi swój status materialny. Wiele osób przestanie borykać się z problemem ubóstwa dzięki zatrudnieniu na nowoutworzonych stanowiskach w szeroko pojętej sferze usług. Podniesie się ogólna jakość życia mieszkańców i nastąpi zwiększenie dynamiki rozwoju przedsiębiorczości. Planowana jest realizacja niniejszego projektu w kilku etapach. Zakłada się ponadto ewentualny remont lub modernizację ciągów komunikacyjnych (drogi i chodniki) niezbędne do prawidłowej realizacji w/w działań. W zależności od etapu realizacji zarówno na obszarze rewitalizacji (wszystkie cztery podobszary) jak i poza obszarem rewitalizacji ,00 zł Potencjalne źródła finansowania: RPO WM Działanie 11.2, Działanie 8.2, PROW Budżet gminy JST Gmina Łużna Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Realizacja celu strategicznego 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców, 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej w szczególności celu operacyjnego 1.1. Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia i 3.1 wysoka jakość i użyteczność przestrzeni publicznie dostępnych. Prognozowane rezultaty: zwiększenie zatrudnienia (powstanie 30 nowych miejsc pracy), rozwój mikroprzedsiębiorczości (powstanie 10 firm), docelowo budowa 20 km sieci wodno-kanalizacyjnej. Przedsięwzięcia uzupełniające Nazwa przedsięwzięcia -3 Zapobieganie skutkom ubóstwa, wsparcie integracji społecznej i zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do oferty kulturalno-edukacyjno-artystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez rozbudowę i adaptację budynku kulturalno-oświatowego w Szalowej ( przewiązka między budynkiem służącym celom kult-oświatowym w Szalowej, a tzw. ochronką ) i wsparcie dostępu do tej oferty poprzez budowę parkingów w Szalowej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi). Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji JST gmina Łużna NGO s Na projekt składają się działania inwestycyjne oraz działania aktywizujące i integrujące mieszkańców. Prowadzone działania mają na celu zwiększenie dostępności do dóbr kultury niedostępnych z powodu ubóstwa oraz zwiększenie integracji i aktywności kulturalnej i społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji. 41

42 Lokalizacja Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Obszar rewitalizacji (podobszar 2 oraz podobszar 3) na terenie miejscowości Szalowa i Bieśnik ,00 zł Potencjalne źródła finansowania: RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Budżet gminy Fundacja BZW WBK Program grantowy Bank Dziecięcych Uśmiechów i Bank Ambitnej Młodzieży Dotacje Fundacji Kronenberga Realizacja celu strategicznego 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej, 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej ze szczególnym uwzględnieniem celu operacyjnego: 1.2. Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego, 2.1. Zwiększony udział mieszkańców w życiu społeczno-kulturalnym i 2.2. Zwiększony poziom integracji mieszkańców, 3.2 Wyższa jakość i dostępność infrastruktury społecznej, w tym na cele kulturalne i rekreacyjne, W ramach działań podejmowanych w ramach projektu realizowane będą następujące działania: cykl spotkań ze specjalistą terapii uzależnień oraz autorami książek, poruszającymi w swojej twórczości problem uzależnień od alkoholu, narkotyków, Internetu, hazardu itp. zostanie przygotowana skrzynka, gdzie każdy będzie mógł zostawić kartkę z pytaniami do specjalistów, anonimowo podzielić się swoimi problemami związanymi z życiem codziennym, problemami dojrzewania, funkcjonowania w grupie rówieśniczej, uwagami itp. Zajęcia będą prowadzone przez specjalistę terapii uzależnień oraz autorów książek o tej tematyce. Zajęcia interdyscyplinarne: literackie, plastyczne, ruchowe prowadzone wspólnie przez instruktorów lub mieszkańców. Seniorzy będą mieli możliwość włączenia się do zajęć na trzech płaszczyznach, w których czują się najlepiej lub są im najbliższe (czytanie tekstów literackich, zaprezentowanie zapomnianych zabaw podwórkowych, zaprezentowanie umiejętności plastycznych które są mniej znane lub w ogóle nie znane współczesnemu pokoleniu). Wykorzystaj nowe technologie- zmniejszenie problemu wykluczenia cyfrowego społeczności zamieszkującej obszary rewitalizacji. Projekt zakłada zorganizowanie dwóch edycji kursów komputerowych, podczas których uczestnicy zapoznają się zarówno z podstawami pracy na komputerze, korzystania z Internetu jak również zapoznania się z technologiami bardziej zaawansowanymi. Umożliwi to różnym grupom, szczególnie mniej zamożnym, bezpłatne korzystanie z nowoczesnych technologii i nowych nośników informacji. Wszystkie działania skierowane będą do osób dorosłych, bezrobotnych z terenów objętych rewitalizacją i nie tylko. W ramach projektu będą realizowane działania mające na celu zapewnienie oferty wykorzystania wolnego czasu przez dzieci, młodzież i rodziny z obszaru rewitalizacji: zespół muzyczny i ludowy Działania artystyczno- muzycznych, klub jazzowego, kawiarenka integrująca środowisko ich rodzin i dzieci. Scena Otwarta poetycko teatralne zajęcia, oraz stworzenie warunków do przebywania z ludźmi kultury (wieczorki poetyckie, koncerty itp.). Prognozowane rezultaty: ułatwienie dostępu do oferty kulturalnej osobom które mają ograniczone możliwości korzystania z tej oferty z powodu ubóstwa, spotkania, warsztaty i imprezy odbywające się w ramach przedsięwzięcia, liczba uczestników wskazanych działań, liczba 42

43 zrealizowanych projektów międzypokoleniowych i międzysąsiedzkich, liczba zrealizowanych działań edukacyjnych i profilaktycznych, liczba rozbudowanych obiektów, nowych miejsc parkingowych. Zakłada się ponadto ewentualny remont lub modernizację ciągów komunikacyjnych (drogi i chodniki) niezbędne do prawidłowej realizacji w/w działań. Nazwa przedsięwzięcia - 4 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji Poprawa poziomu bezpieczeństwa poprzez działania informacyjnoprewencyjno-edukacyjne prowadzone przez OSP w Szalowej i Bieśniku OSP w Szalowej i Bieśniku NGO s Przedsięwzięcie zakłada realizację działań edukacyjnych, profilaktycznych, które będą mieć na celu zapobieganie występowaniu zjawisk patologicznych w przestrzeni publicznej (przestępczość, wandalizm). Projekt zakłada również pomoc osobom dotkniętym przemocą w rodzinie poprzez wsparcie z zakresu mediacji z rodzinami w trudnej sytuacji życiowej; wsparcie psychologiczne i doradcze dla ofiar przemocy; spotkania informacyjno-doradcze (np. jak radzić sobie z problemem przemocy w rodzinie, nt. zachowań w sytuacji zagrożenia przestępstwem, itp.), zajęcia skierowane do wszystkich zainteresowanych; profilaktyka w zakresie kreowania pozytywnych postaw wśród dorosłych, dzieci i młodzieży. W ramach projektu planuje się również zakup nowego sprzętu niezbędnego OSP oraz pokazy ratownictwa. Podjęte zostaną działania na rzecz budowy partnerstwa służb porządkowych, władz gminy, mieszkańców, na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Lokalizacja Obszar rewitalizacji (podobszar 2 oraz podobszar 3) ,00 zł Potencjalne źródła finansowania: Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Środki prywatne Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Realizacja celu strategicznego 2. Wykorzystany potencjał społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem celów operacyjnych 2.1. Zwiększony udział mieszkańców w życiu społeczno-kulturalnym, 2.2. Zwiększony poziom integracji mieszkańców i 2.3. Poprawa poczucia bezpieczeństwa publicznego Prognozowane rezultaty: Liczba zrealizowanych spotkań informacyjnodoradczych, liczba udzielonych porad psychologicznych, liczba osób objętych pomocą, liczba nowego wyposażenia OSP, liczba pokazów ratownictwa, wzrost poczucia bezpieczeństwa Nazwa przedsięwzięcia - 5 Zapobieganie wykluczeniu społecznemu z powodu ubóstwa poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do bazy rekreacyjnej i wzmocnienie możliwości rozwoju potencjału osobistego dzieci i młodzieży poprzez modernizację i adaptację istniejących obiektów w celu zwiększenia dostępności do boisk sportowych w Woli Łużańskiej, Łużnej, Biesnej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) 43

44 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji Lokalizacja Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu JST Gmina Łużna Celem projektu jest zwiększenie dostępności mieszkańcom obszaru rewitalizacji do bazy rekreacyjnej do której mają utrudniony dostęp z powodu ubóstwa oraz integracja społeczności lokalnej poprzez zwiększenie dostępności do nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury rekreacyjnej. Projekt zakłada realizację programu profilaktyczno rekreacyjnego z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury sportowo - rekreacyjnej. Wspólnym zadaniem jest poprawa istniejącej infrastruktury sportowej oraz jej doposażenie i nadanie jej statusu otwartych, wielofunkcyjnych obiektów, z których będzie mógł korzystać każdy mieszkaniec obszaru rewitalizacji, a także osoby z pozostałego obszaru gminy niezależnie od wieku i statusu społecznego. Wszyscy użytkownicy obiektów będą mogli korzystać z niej nieodpłatnie. Zakłada się zatrudnienie trenerów, instruktorów, animatorów sportowych, którzy zadbają o organizację zajęć dla zróżnicowanych grup odbiorców (dzieci, młodzieży, dorosłych ze szczególnym uwzględnieniem seniorów, a także osób niepełnosprawnych). Osoby bezrobotne będą mogły zyskać możliwość przekwalifikowania się by uzyskać adekwatne umiejętności i wiedzę z zakresu organizowania zajęć sportowych i rekreacyjnych. Osoby te mogą zostać zatrudnione jako konserwatorzy osoby dbające o czystość i utrzymanie obiektu w dobrym stanie technicznym, a także animatorzy sportowi. Na obiektach będą mogły być organizowane festyny, spotkania, pikniki rodzinne, itd. Mieszkańcy będą mogli korzystać ze zmodernizowanego sprzętu i przestrzeni, co przyczyni się do zwiększenia oferty spędzania wolnego czasu. W w/w obiektach będą mogły działać kluby czy koła sportowe integrujące mieszkańców, zapewniające możliwość rozwoju oraz spędzania wolnego czasu przede wszystkim dla dzieci i młodzieży, tym samym odciągając ich od używek. Obiekty mogą być udostępnione także parafiom, organizacjom pozarządowym itp. Zakłada się ponadto ewentualne remonty lub modernizację ciągów komunikacyjnych (drogi i chodniki) niezbędne do prawidłowej realizacji w/w działań. Planowana jest instalacja stojaków na rowery. Sukcesywne wyposażanie boisk w stojaki rowerowe/miejsca parkingowe dla rowerów jest elementem prowadzonej polityki prozdrowotnej. Zakłada się ponadto ewentualny remont lub modernizację ciągów komunikacyjnych (drogi i chodniki) niezbędne do prawidłowej realizacji w/w działań Projekt jest odpowiedzią na problem ograniczonego dostępu do infrastruktury rekreacyjnej z powodu ubóstwa. Wspiera rozwiązanie problemu bezrobocia, ubóstwa oraz niskiego poziomu integracji społecznej, możliwości rozwoju osobistego potencjału mieszkańców obszaru rewitalizacji. Obszar rewitalizacji (podobszar 1, 3 oraz 4) oraz jeden obiekt poza obszarem rewitalizacji ,00 zł Potencjalne źródła finansowania: RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, Budżet gminy PUP współpraca w zakresie przekwalifikowania osób bezrobotnych/szkolenia Realizacja celów strategicznych 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców, 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej, ze szczególnym uwzględnieniem 44

45 do celów rewitalizacji celów operacyjnych: 1.1. Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia, 1.2. Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego, 2.1. Zwiększony udział mieszkańców w życiu społeczno-kulturalnym, 2.2. Zwiększony poziom integracji mieszkańców oraz 3.2 Wyższa jakość i dostępność infrastruktury społecznej, w tym na cele kulturalne i rekreacyjne, 3.1 wysoka jakość i użyteczność przestrzeni publicznie dostępnych. Prognozowane rezultaty: liczba osób korzystających z obiektów sportowych i rekreacyjnych, Liczba imprez, festynów, zawodów na zmodernizowanych obiektach, liczba zmodernizowanych obiektów infrastruktury rekreacyjnej i sportowej, liczba prowadzonych zajęć na obiektach, liczba nowych miejsc pracy (zatrudnionych animatorów / instruktorów sportowych), Nazwa przedsięwzięcia - 6 Zapobieganie skutkom ubóstwa, wzmacnianie potencjału osobistego, rozwoju oraz integracji dzieci, młodzieży i dorosłych poprzez zapewnienie dostępu do zmodernizowanych lub zaadaptowanych obiektów z przeznaczeniem na strzelnicę, sezonowy basen wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi w Woli Łużańskiej. Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji JST Gmina Łużna NGO s (lub inni realizatorzy) Przedsięwzięcie zakłada realizację szerokiego programu aktywności skierowanego przede wszystkim dla dzieci i młodzieży z obszaru rewitalizacji w oparciu o zmodernizowaną oraz rozbudowaną infrastrukturę społeczno - rekreacyjną oraz utworzenie nowych przestrzeni do spędzania czasu wolnego i rekreacji. Projekt zakłada modernizację następujących obiektów: w celu utworzenia basenu sezonowego i strzelnicy Projekt przewiduje także realizację w oparciu o zmodernizowaną infrastrukturę działań edukacyjno rozwojowych, wsparcie rodzin ubogich poprzez organizację zajęć rozwojowych. Aby dzieci i młodzież pod opieką instruktora mogły rozwijać swoje talenty i pasje. Celem jest wzmocnienie potencjału osobistego, rozwoju oraz integracji dzieci i młodzieży zamieszkujących obszar rewitalizacji. Realizacja tego typu działania pozwoli zbudować sieć kontaktów ponad barierami własnego ładu i otworzyć się na inny styl życia. Zakłada się ponadto remont lub modernizację ciągów komunikacyjnych (drogi i chodniki) niezbędne do prawidłowej realizacji w/w działań. W trakcie adaptacji obiektów planuje się instalację stojaków na rowery, jest to elementem prowadzonej polityki prozdrowotnej Projekt jest odpowiedzią na problem cyberuzależnień wśród młodzieży, braku ofert zagospodarowania czasu wolnego, niskiej aktywności i integracji społecznej. Celem będzie wsparcie rozwoju dzieci z rodzin ubogich oraz rozwój zupełnie nowych umiejętności (strzelanie, pływanie. Na obszarze rewitalizacji zdiagnozowano problemy degradacji więzi społecznych, braku miejsc integracji, a przede wszystkim dziedziczenia nieudolności życiowej. Realizacja ciekawych projektów na wyznaczonym obszarze rewitalizacji przyczyni się do tego, że mieszkańcy spoza tego obszaru korzystający z ciekawej oferty będą nawiązywać relacje i więzi z mieszkańcami z terenów będących w stanie kryzysu. Realizacja tego typu przedsięwzięć pozwoli stworzyć programy i wydarzenia dla młodzieży, których celem jest budowanie 45

46 Lokalizacja Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji osobistej sieci kontaktów ponad barierami własnego ładu i otwieranie się na wzory zachowań, normy i style życia spoza tego ładu. Istnieje duża szansa że taka ciekawa oferta przyczyni się do rozwoju turystyki w oparciu o te obiekty. Pozwoli to na przełamanie efektu izolacji przez budowanie sieci relacji zaufania, lojalności i solidarności ponad barierami środowisk społecznych, pokoleń, klas i grup zawodowych, czy miejsca zamieszkania. Obszar rewitalizacji (podobszar 4) ,00 zł Potencjalne źródła finansowania: RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, Budżet gminy Fundacja BZW WBK Program grantowy Bank Dziecięcych Uśmiechów i Bank Ambitnej Młodzieży Realizacja celów strategicznych 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców, 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej, 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej, ze szczególnym uwzględnieniem celów operacyjnych:1.1. Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia, 1.2. Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego, 2.2. Zwiększony poziom integracji mieszkańców, 3.1 wysoka jakość i użyteczność przestrzeni publicznie dostępnych, oraz 3.2 Wyższa jakość i dostępność infrastruktury społecznej, w tym na cele kulturalne i rekreacyjne. Prognozowane rezultaty: liczba zorganizowanych zajęć dodatkowych dla dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem rodzin ubogich, zmodernizowane obiekty: basen sezonowy, strzelnica, liczba uczestników programu rekreacyjnego na nowych obiektach, liczba nowych miejsc pracy (instruktorzy, zarządzanie). Nazwa przedsięwzięcia - 7 Zapobieganie bezrobociu i ubóstwu i wsparcie rozwoju gospodarczego poprzez szeroka akcje promocyjną i rozbudowę niezbędnych ciągów komunikacyjnych i infrastruktury towarzyszącej cmentarzy z okresu I Wojny Światowej ze szczególnym uwzględnieniem Wzgórza Pustki Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji JST Gmina Łużna NGO s Inni realizatorzy Realizacja przedsięwzięcia odbywać się będzie na terenach o wysokiej wartości historycznej, bowiem na terenie rewitalizacji i poza nim na obszarze Gminy Łużna Istnieje wiele obiektów upamiętniających tragiczne wydarzenia I Wojny Światowej. Cmentarze i pola bitew z tego okresu łączą historię wszystkich krajów toczących walki w tej wojnie. Dlatego troska o te zabytki i odpowiednia promocja może przyczynić się do rozwoju międzynarodowej turystyki kwalifikowanej. Rozwój turystyki i wszelkich związanych z nią usług prowadzi do rozwoju gospodarczego i poprawy sytuacji materialnej mieszkańców obszarów rewitalizacji i pozostałych mieszkańców Gminy. Celem projektu tworzenie nowych miejsc pracy i wychodzenie mieszkańców obszaru rewitalizacji z ubóstwa poprzez wzrost ilości krajowych i zagranicznych turystów odwiedzających gminę i korzystających z usług gastronomicznych, noclegowych i innych. Projekt przewiduje akcję edukacyjną wśród mieszkańców gminy, oraz promocję w kraju i zagranicą na temat wartości historycznej znajdujących się na terenie gminy cmentarzy wojennych. Zwiększenie ruchu turystycznego to 46

47 szansa na nowe źródła dochodów - możliwość zaproponowania turystom własnej twórczości artystycznej, wydawnictw, usługi przewodnickie, gastronomiczne itp. Przedsięwzięcie zakłada specjalne lekcje historii w terenie, spotkania międzypokoleniowe, konkursy plastyczne i literackie na temat dziedzictwa historycznego Gminy. Realizacja tego typu przedsięwzięć pozwoli stworzyć programy i wydarzenia dla młodzieży, których celem jest budowanie ich tożsamości kulturowej. Rozwój turystyki i kontakty z osobami odwiedzającymi cmentarze wojenne służy budowaniu osobistej sieci kontaktów ponad barierami własnego ładu i otwieranie się na wzory zachowań, normy i style życia spoza tego ładu. Ponadto pozwoli na przełamanie efektu izolacji przez budowanie sieci relacji zaufania, lojalności i solidarności ponad barierami środowisk społecznych, pokoleń, klas i grup zawodowych, czy miejsca zamieszkania. Oprócz działań edukacyjo- promocyjnych planuje się uporządkowanie przestrzeni, prace konserwatorskie i porządkowe, nasadzenie w okolicach cmentarzy drzew, krzewów i innej roślinności, zainstalowanie urządzeń malej architektury (takich jak: stylowe ławki, pergole), wyeksponowanie miejsc pochówku żołnierzy. W tak utworzonej przestrzeni organizowane będą różnego rodzaju krajowe i międzynarodowe kulturalne działania i projekty, takie jak: wystawy okolicznościowe, warsztaty historyczno-archeologiczne, zajęcia edukacyjne i inne, które będą skierowane do mieszkańców i turystów, dając im możliwość wypoczynku, nauki, obcowania z historią i kulturą, podnoszenia kompetencji kulturowych, integracji z innymi mieszkańcami oraz między pokoleniami. Lokalizacja Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Obszar rewitalizacji i poza obszarem rewitalizacji zł Potencjalne źródła finansowania: RPO WM Działanie 6.1, Działanie 9.1, Działanie 11.2, Budżet gminy dotacje od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Realizacja celu strategicznego 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej i 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej, w szczególności celu operacyjnego 2.1. Zwiększony udział mieszkańców w życiu społeczno-kulturalnym oraz 3.1. Wysoka jakość ładu i użyteczność przestrzeni publicznie dostępnych. Prognozowane rezultaty: zwiększenie zatrudnienia i podwyższenie kwalifikacji osób bezrobotnych z obszaru rewitalizacji, zwiększenie zainteresowania historią wśród dzieci i młodzieży, liczba przeprowadzonych spotkań o charakterze kulturalno-oświatowym, liczba krajowych i zagranicznych akcji promocyjnych nt. zasobów i atrakcji gminy. Nazwa przedsięwzięcia - 8 Przeciwdziałanie bezrobociu i ubóstwu poprzez tworzenie warunków rozwoju gospodarczego obszaru rewitalizacji - zagospodarowanie budynku po PKP jako miejsc targowo/handlowych. 47

48 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji JST Gmina Łużna Projekt zakłada poprawę jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizacji poprzez podniesienie jakości użyteczności i atrakcyjności budynku po PKP. W ramach projektu przewidziano kompleksową rewitalizację tego budynku z terenami przyległymi, poprzez nadanie przestrzeni nowej funkcji z wykorzystaniem i promocją kultury regionu. Planuje się poprawę ładu przestrzennego i estetyki, zagospodarowanie terenu po PKP, przystosowanie budynku po PKP do funkcji handlowotargowych. W ramach projektu zostanie utrzymany historyczny wygląd budynku, uporządkowane zostanie jednocześnie jego otoczenie, wprowadzone zostaną ułatwienia do korzystania z niego, Planuje się że powstanie miejsce targowe wzbogacające ofertę rynku o naturalne produkty o charakterze ekologicznym, zdrową żywność oraz rękodzieło wytwarzane w gminie. Ze względu na położenie terenu w sercu obszaru rewitalizowanego realizacja projektu bezpośrednio może przyczynić się do poprawy jakości życia jego mieszkańców. Ponieważ miejsce to z czasem może stać się atrakcyjne dla odwiedzających Gminę turystów konieczne jest zwiększenie ilości miejsc parkingowych w bezpośrednim sąsiedztwie Na równi z działaniami rewitalizującymi budynek wskazane jest też prowadzenie działalności edukacyjnej i informacyjnej wśród młodzieży na temat tradycyjnej kuchni, wyrobów lokalnych i tradycji. Realizacja przedsięwzięcia pozwoli na uporządkowanie funkcjonalno przestrzenne budynku po PKP, zapewnienie mieszkańcom terenu usługowego o wysokich standardach, przy jednoczesnym zachowaniu tradycji, rozwiązanie problemów komunikacyjnych. Projekt wspiera działania zmierzające do ożywienia społeczno-gospodarczego na obszarze rewitalizacji, wspierając przy tym rozwój wiedzy na temat gminy i regionu. Lokalizacja Obszar rewitalizacji (podobszar 4) Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji ,00 zł Potencjalne źródła finansowania: RPO WM Działanie 11.1, Działanie 8.2, POIiŚ Działanie 8.1 Budżet gminy Realizacja celu strategicznego 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców i 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej, w szczególności celu operacyjnego 1.1. Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia, 3.1. Wysoka jakość ładu i użyteczność przestrzeni publicznie dostępnych, Prognozowane rezultaty: liczba nowych miejsc pracy, poprawa estetyki obiektów oraz obszaru zdegradowanego, liczba powstałych obiektów usługowych i handlowych. Nazwa przedsięwzięcia - 9 Zapobieganie wykluczeniu społecznemu mieszkańców obszaru rewitalizacji poprzez Rozbudowę istniejącej infrastruktury sportowo - rekreacyjnej z przeznaczeniem na cele społeczne o całoroczne, pełnowymiarowe boisko sportowe kryte halą pneumatyczną oraz plac zabaw dla dzieci. 48

49 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji Podmiot Prywatny Szalowa Sport Arena sp. z o.o. Projekt zakłada: rozbudowa dotychczasowej infrastruktury obejmującej boisko sportowe o wymiarach 45 x 75 m i pow m2 kryte halą pneumatyczną do wymiarów profesjonalnego boiska pełnowymiarowego tj. 110 x 70 m (po obrysie linii boiska) wraz z wyposażeniem sportowym krytego halą pneumatyczną o wymiarach 75 x 111 m i pow m2 oraz o plac zabaw dla dzieci. Obiekt zaprojektowano tak, żeby można było organizować w nim również rozgrywki piłki siatkowej, tenisa i innych dyscyplin. Teren ośrodka zostanie oświetlony i ogrodzony. Realizacja projektu przyczyni się do zmniejszenia deficytów wśród dzieci i młodzieży wynikających z ubóstwa, ograniczenie zjawiska bezrobocia poprzez utworzenie nowych miejsc pracy, ograniczenie zjawiska wykluczenia wśród dzieci i młodzieży poprzez zapewnienie atrakcyjnej oferty spędzania czasu wolnego przez mieszkańców, promowanie pozytywnych wzorców zachowań dla ograniczenia zjawiska dziedziczenia biedy oraz wykluczenia społecznego, promowanie integracji społ. oraz współpracy, integracja i aktywizacja seniorów.cel: wszechstronna oferta spędzania wolnego czasu dla mieszkańców i turystów, organizacji imprez sportowych, kulturalnych, muzycznych organizacji koncertów, dostępnej przestrzeni publicznej w postaci wysokiej jakości infrastruktury rekreacyjno-sportowej, Obiekty będą centrum integracji i rekreacji mieszkańców gminy, a także wysokiej klasy bazą szkoleniową dla całorocznej szkółki piłkarskiej dla dzieci i młodzieży. W pierwszej fazie projektu Akademia Piłkarska będzie szkoliła 150 osób (docelowo do 500 osób) Przedsięwzięcie będzie generowało zatrudnienie w otoczeniu ośrodka powstaną nowe firmy usłuoe, handlowe i gastronomiczne dla odwiedzających, dodatkowo miejsca pracy w ośrodku. W obiekcie: imprezy masowe - koncerty muzyczne, wydarzenia sportowe, pokazy, profesjonalna całoroczna szkółka piłkarska, Dodatkowy efekt: poprawa jakości, estetyki, funkcjonalności i dostępności przestrzeni publicznej. Infrastruktura będzie udostępniana mieszkańcom gminy i gminnym szkołom (w ramach lekcji w-f) w określonych godzinach nieodpłatnie. Planuje się również nieodpłatny dowóz dzieci z placówek szkolnych własnym środkiem transportu. W okresach ferii i wakacji w obiektach prowadzone będą zajęcia sportowe dla dzieci i młodzieży, którzy z powodu ubóstwa nie mieli możliwości wyjazdu na wakacje.realizacja tego typu przedsięwzięć pozwoli stworzyć programy i wydarzenia dla młodzieży, których celem jest budowanie osobistej sieci kontaktów ponad barierami własnego ładu i otwieranie się na wzory zachowań, normy i style życia spoza tego ładu. Ponadto realizacja projektów poza obszarem rewitalizacji pozwoli na przełamanie efektu izolacji przez budowanie sieci relacji zaufania, lojalności i solidarności ponad barierami środowisk społecznych, pokoleń, klas i grup zawodowych, czy miejsca zamieszkania. Lokalizacja Poza obszarem (teren w sąsiedztwie podobszaru 2 oraz 3) ,00 zł Potencjalne źródła finansowania: Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Środki prywatne Realizacja celu strategicznego 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców, 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej, 3. Wysoka 49

50 sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji jakość ładu i spójności przestrzennej, w szczególności celu operacyjnego: 1.1. Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia, 1.2. Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego, 2.1. Zwiększony udział mieszkańców w życiu społeczno-kulturalnym oraz celu 2.2. Zwiększony poziom integracji mieszkańców, 3.2 Wyższa jakość i dostępność infrastruktury społecznej, w tym na cele kulturalne i rekreacyjne. Prognozowane rezultaty: liczba nowych miejsc pracy, zmodernizowana infrastruktura niezbędna do świadczenia usług społecznych, liczba osób uczestniczących w zajęciach sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych, liczba festynów integracyjnych. Nazwa przedsięwzięcia - 10 Podmiot odpowiedzialny Zapobieganie bezrobociu, stworzenie warunków aktywności społecznej poprzez remont tzw. starej plebanii przy Parafii pw. Św. Michała Anioła (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi). Parafia pw. Św. Michała Anioła w Szalowej Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczyniają się do osiągnięcia celów programu rewitalizacji Lokalizacja Obszar rewitalizacji (podobszar 2) Realizacja projektu ułatwi aktywizacje i integracje społeczną osób które były mnie aktywne z powodu deficytu miejsc na terenie gminy. Integracja społeczna jest bezpośrednim sposobem zapobiegania wykluczeniom społecznym Dodatkowo aktywne postawy dorosłych stanowią wzorzec dla najmłodszych mieszkańców obszaru rewitalizacji co daje większą szansę rozwoju już od najmłodszych lat. W zmodernizowanym obiekcie prowadzone będą działania społeczne m.in. Klubu dziadków i dziecka, Klub mamy i dziecka, które przyczynia się do zacieśnienia więzi społecznych, integracji międzypokoleniowej, zapobiegają wykluczeniu społecznemu z powodu niemożności godzenia obowiązków rodzicielskich z aktywnością społeczną. W budynku będą prowadzone różnorodne działania edukacyjne, kółka zainteresowań, spotkania z ciekawymi ludźmi, spotkania poetyckie. Cele: zmniejszenie deficytów (z różnych dziedzin) poprzez utworzenie miejsc miejsca spotkań i rozwoju, promowanie pozytywnych wzorców zachowań dla ograniczenia zjawiska dziedziczenia biedy oraz wykluczenia społecznego, promowanie aktywności obywatelskiej i wzajemnej integracji oraz współpracy, integracja i aktywizacja seniorów. Szacowana wartość, z podaniem potencjalnych źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji zł Potencjalne źródła finansowania: RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Budżet Parafii Środki prywatne Realizacja celu strategicznego 1. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców, 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej, w szczególności celu operacyjnego: 1.2. Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego, 2.1. Zwiększony udział mieszkańców w życiu społeczno-kulturalnym oraz celu 2.2. Zwiększony poziom integracji mieszkańców Prognozowane rezultaty: liczba osób objętych usługami społecznymi, liczba osób które powróciły na rynek pracy, zmodernizowana infrastruktura niezbędna do świadczenia usług społecznych, liczba dni funkcjonowania Klubów. 50

51 6 Szacunkowe ramy finansowe programu rewitalizacji wraz z szacunkowym wskazaniem środków finansowych Jak już wspomniano powyżej w procesie rewitalizacji bardzo ważnym elementem jest zapewnienie zróżnicowanych form finansowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych w celu zagwarantowania jak najpełniejszego udziału różnego rodzaju grup interesariuszy. Finansowanie z różnych źródeł (komplementarność finansowa) sprawia, że realizacja przedsięwzięć rewitalizacyjnych będzie efektywna (projekt ma szanse na powodzenie i realizację założeń projektu). Dywersyfikacja źródeł finansowania daje możliwość korzystania zarówno z funduszy komercyjnych, jak i publicznych. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne mogą być realizowane przez różnorodne grupy podmiotów tj. przez podmioty z sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego. Do pierwszego rodzaju źródeł finansowania (tj. komercyjnych) zalicza się przede wszystkim kredyty, pożyczki, obligacje komunalne. Ponadto wskazuje się, że niektóre działania mogą być wspierane przez środki własne przedsiębiorstw, podmiotów i osób prywatnych i organizacji pozarządowych. Na etapie realizacji zapisów Programu bardzo istotna jest współpraca różnych podmiotów gwarantująca powodzenie wdrażanych projektów/przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Drugi rodzaj obejmuje źródła publiczne. Wśród nich największe znaczenie mają środki własne budżetu gminy, fundusze europejskie, środku budżetu Państwa. Należy wspomnieć o tym, że fundusze europejskie są wyposażone w dedykowane działania, które można wykorzystać planując i realizując działania rewitalizacyjne. W tym zakresie najważniejszymi programami są: Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata (RPO WM), Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIŚ), Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój (POWER). Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) Dodatkowo istnieje możliwość skorzystania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, który realizuje między innymi takie programy jak: Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, Sowa energooszczędne oświetlenie uliczne, PRONSUMENT i BOCIAN wsparcie tworzenia mikroinstalacji OZE, Edukacja ekologiczna. 51

52 Bądź Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Instrumentem, który może być wykorzystywany do poprawy warunków zamieszkiwania na obszarze zdegradowanym jest Fundusz Termomodernizacji i Remontów, którego operatorem jest Bank Gospodarstwa Krajowego. W ramach realizacji Programu Rewitalizacji można skorzystać również ze wsparcia fundacji organizujących projekty grantowe, z których w pierwszej kolejności mogą skorzystać społeczności lokalne, organizacje pozarządowe. Przykładem takiej fundacji jest Fundacja BZW WBK, która organizuje projekt grantowy Tu mieszkam, tu zmieniam, Bank Dziecięcych Uśmiechów i Bank Ambitnej Młodzieży czy fundacja Kronenberga działająca przy Banku Citi Handlowym. Tabela 8. Ramy finansowe realizacji projektów rewitalizacyjnych Lp. Nazwa przedsięwzięcia Termin realizacji Całkowity koszt 1. Zapobieganie skutkom ubóstwa i wsparcie integracji społecznej ,00 zł poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do atrakcyjnej oferty kulturalnoedukacyjno-artystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez budowę Wiejskiego Domu Kultury w Biesnej wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi Potencjalne źródła finansowania RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Budżet gminy POIS 8.1 Środki Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2. Przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i ubóstwa oraz ożywienie społecznogospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę sieci wodnokanalizacyjnej na terenie sołectw: Wola Łużańska, Szalowa Łużna, (z realizacja pierwszego etapu na terenie Mszanki) 3. Zapobieganie skutkom ubóstwa, wsparcie integracji społecznej i zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do oferty kulturalno-edukacyjno-artystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez rozbudowę i adaptację budynku kulturalno-oświatowego w Szalowej ( przewiązka między budynkiem służącym celom kult-oświatowym w Szalowej, a tzw. ochronką ) i wsparcie dostępu do tej oferty poprzez budowę parkingów w Szalowej i Bieśniku (wraz z ,00 zł ,00 zł RPO WM Działanie 11.2, Działanie 8.2, PROW Budżet gminy RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Budżet gminy Fundacja BZW WBK Program grantowy Bank Dziecięcych Uśmiechów i Bank Ambitnej Młodzieży Dotacje Fundacji Kronenberga 52

53 niezbędnymi komunikacyjnymi) ciągami 4. Poprawa poziomu bezpieczeństwa poprzez działania informacyjnoprewencyjno-edukacyjne prowadzone przez OSP w Szalowej i Bieśniku ,00 zł RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Środki prywatne 5. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu z powodu ubóstwa poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do bazy rekreacyjnej i wzmocnienie możliwości rozwoju potencjału osobistego dzieci i młodzieży poprzez modernizację i adaptację istniejących obiektów w celu zwiększenia dostępności do boisk sportowych w Woli Łużańskiej, Łużnej, Biesnej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi 6. Zapobieganie skutkom ubóstwa, wzmacnianie potencjału osobistego, rozwoju oraz integracji dzieci, młodzieży i dorosłych poprzez zapewnienie dostępu do zmodernizowanych lub zaadaptowanych obiektów z przeznaczeniem na strzelnicę, sezonowy basen wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi w Woli Łużańskiej. 7. Zapobieganie bezrobociu i ubóstwu i wsparcie rozwoju gospodarczego poprzez szeroka akcje promocyjną i rozbudowę niezbędnych ciągów komunikacyjnych i infrastruktury towarzyszącej cmentarzy z okresu I Wojny Światowej ze szczególnym uwzględnieniem Wzgórza Pustki ,00 zł ,00 zł zł RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, Budżet gminy PUP współpraca w zakresie przekwalifikowania osób bezrobotnych/szkolenia RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, Budżet gminy Fundacja BZW WBK Program grantowy Bank Dziecięcych Uśmiechów i Bank Ambitnej Młodzieży RPO WM Działanie 6.1, Działanie 9.1, Działanie 11.2, Budżet gminy dotacje od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 8. Przeciwdziałanie bezrobociu i ubóstwu poprzez wsparcie rozwoju gospodarczego obszaru rewitalizacji - zagospodarowanie budynku po PKP jako miejsc targowo/handlowych ,00 zł RPO WM Działanie 11.1, Działanie 8.2, POIiŚ Działanie 8.1 Budżet gminy 9. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu mieszkańców obszaru ,00 zł RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, 53

54 rewitalizacji poprzez Rozbudowę istniejącej infrastruktury sportowo - rekreacyjnej z przeznaczeniem na cele społeczne o całoroczne, pełnowymiarowe boisko sportowe kryte halą pneumatyczną oraz plac zabaw dla dzieci. 10. Zapobieganie bezrobociu, stworzenie warunków aktywności społecznej poprzez remont tzw. starej plebanii przy Parafii pw. Św. Michała Anioła (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) zł POWER 2.7 Środki prywatne RPO WM Działanie 9.1, Działanie 11.2, POWER 2.7 Budżet Parafii Środki prywatne Źródło: opracowanie własne Poniżej przedstawiono ramowy harmonogram działań rewitalizacyjnych zaplanowanych do realizacji w latach Tabela 9. Ramowy harmonogram realizacji projektów rewitalizacyjnych Nazwa przedsięwzięcia Zapobieganie skutkom ubóstwa i X X X X wsparcie integracji społecznej poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do atrakcyjnej oferty kulturalnoedukacyjno-artystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez budowę Wiejskiego Domu Kultury w Biesnej wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi Przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i ubóstwa oraz ożywienie społeczno-gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę sieci wodnokanalizacyjnej na terenie sołectw: Wola Łużańska, Szalowa Łużna, (z realizacja pierwszego etapu na terenie Mszanki) Zapobieganie skutkom ubóstwa, wsparcie integracji społecznej i zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do oferty kulturalno-edukacyjnoartystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez rozbudowę i adaptację budynku kulturalno- X X X X X X X X 54

55 Nazwa przedsięwzięcia oświatowego w Szalowej ( przewiązka między budynkiem służącym celom kult-oświatowym w Szalowej, a tzw. ochronką ) i wsparcie dostępu do tej oferty poprzez budowę parkingów w Szalowej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) Poprawa poziomu bezpieczeństwa poprzez działania informacyjnoprewencyjno-edukacyjne prowadzone przez OSP w Szalowej i Bieśniku Zapobieganie wykluczeniu społecznemu z powodu ubóstwa poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do bazy rekreacyjnej i wzmocnienie możliwości rozwoju potencjału osobistego dzieci i młodzieży poprzez modernizację i adaptację istniejących obiektów w celu zwiększenia dostępności do boisk sportowych w Woli Łużańskiej, Łużnej, Biesnej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi Zapobieganie skutkom ubóstwa, wzmacnianie potencjału osobistego, rozwoju oraz integracji dzieci, młodzieży i dorosłych poprzez zapewnienie dostępu do zmodernizowanych lub zaadaptowanych obiektów z przeznaczeniem na strzelnicę, sezonowy basen wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi w Woli Łużańskiej. Zapobieganie bezrobociu i ubóstwu i wsparcie rozwoju gospodarczego poprzez szeroka akcje promocyjną i rozbudowę niezbędnych ciągów komunikacyjnych i infrastruktury towarzyszącej cmentarzy z okresu I Wojny Światowej ze szczególnym uwzględnieniem Wzgórza Pustki X X X X X X X X X X X X X X X X 55

56 Nazwa przedsięwzięcia Przeciwdziałanie bezrobociu i ubóstwu poprzez wsparcie rozwoju gospodarczego obszaru rewitalizacji - zagospodarowanie budynku po PKP jako miejsc targowo/handlowych X X X X Zapobieganie wykluczeniu społecznemu mieszkańców obszaru rewitalizacji poprzez Rozbudowę istniejącej infrastruktury sportowo - rekreacyjnej z przeznaczeniem na cele społeczne o całoroczne, pełnowymiarowe boisko sportowe kryte halą pneumatyczną oraz plac zabaw dla dzieci. X X Zapobieganie bezrobociu, stworzenie warunków aktywności społecznej poprzez remont tzw. starej plebanii przy Parafii pw. Św. Michała Anioła (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) X X X X Źródło: opracowanie własne 56

57 Tabela 10. Podział środków finansowania - źródła publiczne i prywatne Lp. Nazwa przedsięwzięcia 1. Zapobieganie skutkom ubóstwa i wsparcie integracji społecznej poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do atrakcyjnej oferty kulturalno-edukacyjnoartystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez budowę Wiejskiego Domu Kultury w Biesnej wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi 2. Przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i ubóstwa oraz ożywienie społecznogospodarcze obszaru Całkowity koszt Srodki unijne w % mechaniz my dłużne (pożyczki lub kredyty) w % Budżet Państwa w % Środki własne (publicz ne lub prywatn e) w % Środki unijne w zł mechaniz my dłużne (pożyczki lub kredyty) w zł Budżet Państw a w zł Środki własne (publiczne lub prywatne) w zł , 00 zł ,00 zł 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł , 00 zł , 00 zł 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł 57

58 rewitalizacji poprzez budowę sieci wodnokanalizacyjnej na terenie sołectw: Wola Łużańska, Szalowa Łużna, (z realizacja pierwszego etapu na terenie Mszanki) 3. Zapobieganie skutkom ubóstwa, wsparcie integracji społecznej i zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do oferty kulturalno-edukacyjnoartystycznej niedostępnej z powodu niskiego statusu materialnego poprzez rozbudowę i adaptację budynku kulturalnooświatowego w Szalowej ( przewiązka między budynkiem służącym celom kult-oświatowym w Szalowej, a tzw. ochronką ) i wsparcie dostępu do tej oferty poprzez budowę parkingów w Szalowej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) , 00 zł , 00 zł 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł 58

59 4. Poprawa poziomu bezpieczeństwa poprzez działania informacyjnoprewencyjno-edukacyjne prowadzone przez OSP w Szalowej i Bieśniku 5. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu z powodu ubóstwa poprzez zapewnienie dostępu mieszkańcom obszaru rewitalizacji do bazy rekreacyjnej i wzmocnienie możliwości rozwoju potencjału osobistego dzieci i młodzieży poprzez modernizację i adaptację istniejących obiektów w celu zwiększenia dostępności do boisk sportowych w Woli Łużańskiej, Łużnej, Biesnej i Bieśniku (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi 6. - zapobieganie skutkom ubóstwa, wzmacnianie potencjału osobistego, rozwoju oraz integracji dzieci, młodzieży i , 00 zł , 00 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł , 00 zł , 00 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł , 00 zł , 00 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł 59

60 dorosłych poprzez zapewnienie dostępu do zmodernizowanych lub zaadaptowanych obiektów z przeznaczeniem na strzelnicę, sezonowy basen wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi w Woli Łużańskiej. 7. Zapobieganie bezrobociu i ubóstwu i wsparcie rozwoju gospodarczego poprzez szeroka akcje promocyjną i rozbudowę niezbędnych ciągów komunikacyjnych i infrastruktury towarzyszącej cmentarzy z okresu I Wojny Światowej ze szczególnym uwzględnieniem Wzgórza Pustki , 00 zł , 00 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł 8. Przeciwdziałanie bezrobociu i ubóstwu poprzez wsparcie rozwoju gospodarczego obszaru rewitalizacji - zagospodarowanie , 00 zł , 00 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł 60

61 budynku po PKP jako miejsc targowo/handlowych 9. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu mieszkańców obszaru rewitalizacji poprzez Rozbudowę istniejącej infrastruktury sportowo - rekreacyjnej z przeznaczeniem na cele społeczne o całoroczne, pełnowymiarowe boisko sportowe kryte halą pneumatyczną oraz plac zabaw dla dzieci. 10. Zapobieganie bezrobociu, stworzenie warunków aktywności społecznej poprzez remont tzw. starej plebanii przy Parafii pw. Św. Michała Anioła (wraz z niezbędnymi ciągami komunikacyjnymi) , 00 zł , 00 0,00 zł 0,00 zł ,00 zł zł , 00 0,00 zł 0,00 zł ,00 zł SUMA ,00 zł , 00 0,00 zł 0,00 zł , 00 zł 61

62 7 Mechanizmy włączania różnych grup interesariuszy w procesie rewitalizacji. Partnerstwo i partycypacja. Zgodnie z założeniami ustawy o rewitalizacji proces partycypacji społecznej od początku opracowania Diagnozy oraz Programu Rewitalizacji był zaprojektowany w taki sposób by dotrzeć do jak największej liczby odbiorców z różnych grup społecznych i włączyć ich w proces rewitalizacji zarówno na etapie opracowania, realizacji jak i monitoringu. Udział społeczny był możliwy dzięki zorganizowaniu badań ankietowych, warsztatów oraz naboru kart projektowych. Wypracowane w ten sposób wyniki były cennym źródłem informacji dla opracowania programu rewitalizacji. Wszystkie informacje dotyczące konsultacji społecznych przeprowadzonych zgodnie z wymogami ustawy o rewitalizacji) oraz wszelkich prowadzonych działań włączających interesariuszy w proces przygotowania Programu Na bieżąco informacje na temat prac nad Programem Rewitalizacji przekazywane były na posiedzeniach Komisji branżowych Rady Gminy. W okresie opracowania dokumentu- po podjęciu przez Radę Gminy Uchwały Nr XXVIII/209/16 w przystąpienia do sporządzenia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata , zostało przeprowadzonych kilkanaście spotkań z mieszkańcami o zróżnicowanym charakterze: warsztatów, spotkań informacyjno-konsultacyjnych, debaty, analizy dokumentu z Radnymi Rady Gminy podczas posiedzeń Komisji Branżowych Rady Gminy, wywiady indywidualne i grupowe. Przeprowadzono również badanie społeczne ankietę w formie papierowej - badano opinie mieszkańców na temat problemów i potrzeb rewitalizacyjnych. Poniżej znajdują się opisy każdej formy konsultacji, która odbyła się w ramach opracowania Programu. 7.1 Etap diagnozy Spotkania diagnostyczne i badanie społeczne Spotkanie podczas pięciu zebrań sołeckich z mieszkańcami całej gminy W spotkaniu udział wzięło 88 osób. Łużna. Zaproszenie na spotkania zostały wysłane do Sołtysów, mieszkańców, podmiotów reprezentujących różne środowiska działające na obszarze rewitalizacji. Ekspert wspierający tworzenie GPR w zaprezentował uczestnikom spotkania główne założenia i problematykę procesu rewitalizacji. Zostały wytłumaczone wszystkie definicje i celu opracowania GPR. Na podstawie wstępnej diagnozy sytuacji w gminie przedstawione zostały pierwsze zdiagnozowane problemy na bazie analizy wskaźnikowej. Zaprezentowano także wyniki badania ankietowego nt rewitalizacji, na podstawie 102 kwestionariuszy wypełnionych przez mieszkańców gminy. 62

63 Rezultatem spotkań były odpowiedzi na pytania, które pomogły w opisie kluczowych problemów w pogłębionej diagnozie obszaru rewitalizacji Konsultacje społeczne dotyczące projektu uchwały Rady Gminy Łużna w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy Łużna Obwieszczenie o konsultacjach umieszczono m.in. w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Gminy Łużnej, na w/w stronach internetowych dedykowanych rewitalizacji w Łużnej, rozmieszczono na tablicach ogłoszeniowych w Urzędzie Gminy Łużnej oraz na terenie całego gminy. Opis przebiegu i form konsultacji. Procedura: Zarządzenie Wójta w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych dotyczących projektu uchwały Rady Gminy Łużna w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji gminy Łużna zostało opublikowane 8 maja 2016 roku. Uwagi, opinie i propozycje dotyczące projektu uchwały można było składać w terminie do 7 kwietnia 2016 roku do godz Formularze zgłaszania uwag rozdawane były uczestnikom warsztatów 17 marca 2016 r. oraz podczas spotkania konsultacyjnego 30 marca 2016 r. Warsztaty i spotkanie odbyły się w budynku Urzędu Gminy Łużna. Formularze zgłaszania uwag dostępne były: na stronie internetowej Urzędu Gminy Łużna pod adresem (wejście przez zakładki: Strefa Gminna). Kwestionariusz można było także pobrać w sekretariacie Urzędu Gminy, w godzinach pracy Urzędu Gminy Łużna. Wypełnione formularze można było dostarczyć do Urzędu Gminy drogą korespondencyjną lub złożyć bezpośrednio w sekretariacie w godzinach pracy urzędu, w formie pisemnej Wypełnione formularze można było również przesłać na adres mailowy: gmina@luzna.pl, Istniała tez możliwość ustnego zgłoszenia uwag do protokołu w siedzibie Urzędu Gminy w pokoju 102 lub telefonicznie pod nr (18) wew.102 w godzinach pracy Urzędu Gminy Łużna. Zbierania uwag, propozycji i opinii w postaci papierowej i elektronicznej, z wykorzystaniem formularza konsultacyjnego trwało do dnia 7 kwietnia 2016 roku do godz Uwagi, opinie i propozycje dotyczące projektu uchwały można było składać w czterech formach: 1. warsztaty konsultacyjne z grupami przedstawicielskimi; 2. spotkanie konsultacyjne dla interesariuszy rewitalizacji, 3. badania ankietowego z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety 63

64 Zgłoszone podczas warsztatów 17.III.2016r. - uwagi do projektu uchwały Rady Gminy w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna W formie papierowej zostały złożone cztery formularze zgłaszania uwag. Wszystkie ankiety wskazywały, że respondenci wnikliwie analizowali przebieg granic obszaru zdegradowanego, jak i rewitalizacji. Formularze zgłaszania uwag zawierały uwagi i pytania na temat sposobu wyznaczenia obszarów. Pojawiły się też pytania dotyczące zmian proponowanych granic tak aby objąć wsparciem właściwy obszar i mieszkańców. Dnia 30 marca 2016 r. w godz , odbyło się spotkanie konsultacyjne z zainteresowanymi tematem mieszkańcami Gminy (sala obrad w budynku Urzędu Gminy Łużna). Zgłoszone podczas spotkania konsultacyjnego uwagi do projektu uchwały Rady Gminy w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna mieszkańcy gminy w formie papierowej złożyli trzy formularze zgłaszania uwag. Większość uczestników spotkania popierało proponowane do wyznaczenia granice obszarów zdegradowanych i rewitalizacji. Kilka osób wnioskowało jednak o ponowne przeanalizowanie sytuacji społecznej w gminie. Mieszkańcy uzasadniali to koniecznością prowadzenia rewitalizacji na obszarach gminy, na których być może zostanie stwierdzone jeszcze większe nasilenie negatywnych zjawisk. Elektronicznie nie wpłynął żaden formularz z uwag Zastosowanie dwóch technik badawczych w celu pogłębienia analizy obszarów rewitalizacji: warsztaty, wywiad grupowy, Rada Gminy Łużna dnia 28 października 2016 r. podjęła uchwałę nr XXVIII/208/16 w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy Łużna. Pogłębiona diagnoza prowadzona była podczas czterech warsztatów/spotkań z mieszkańcami okręgów wyborczych które zostały wskazane jako obszar rewitalizacji. Spotkania miały charakter warsztatowy, były elementem diagnozy pogłębionej, odbyły się dla mieszkańców obszaru rewitalizacji okręgów referencyjnych w granicach miejscowości Biesna (18 listopad 2016r.), Wola Łużańska (18 listopad 2016r.), Szalowa (22 listopad 2016r.), Bieśnik (22 listopad 2016r.). W spotkaniach łącznie udział wzięło 51 osób. Zaproszenie na spotkania zostały wysłane do Sołtysów, mieszkańców, podmiotów reprezentujących różne środowiska działające na obszarze rewitalizacji. 64

65 Ekspert wspierający tworzenie GPR w zaprezentował uczestnikom spotkania główne założenia i problematykę procesu rewitalizacji. Zostały wytłumaczone wszystkie definicje i celu opracowania GPR. Rezultatem pracy warsztatowej było zaznaczenie na mapach miejsc szczególnie problemowych i miejsc ze szczególnymi potencjałami ważnymi w procesie rewitalizacji oraz odpowiedzi na pytania, które pomogły w opisie kluczowych problemów w pogłębionej diagnozie obszaru rewitalizacji. W spotkaniach łącznie udział wzięło 51 osób. Spotkanie przebiegało według scenariusza: wprowadzenie, poznania opinii mieszkańców nt.ogólnej charakterystyki obszaru rewitalizacji (danego okręgu) jaka funkcja obszaru dominuje, jakie są jego atuty i potencjały oraz jak obszar jest postrzegany przez mieszkańców na tle całego gminy, poznania opinii mieszkańców nt. sfery społecznej za pomocą kwestionariusza pod kątem występowania natężenia problemów społecznych oraz pogłębionego wywiadu na temat problemów społecznych, pogłębionej analizy na temat pozostałych sfer rewitalizacji: gospodarczej, środowiskowej, przestrzennej i technicznej Nabór projektów Informacja o podjęciu uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia gminnego programu rewitalizacji została ogłoszona na stronie internetowej Gminy w Biuletynie Informacji Publicznej. Mmieszkańcy zostali zaproszeni do zgłaszania swoich pomysłów na działania, które przyczynią się do ograniczenia problemów występujących na obszarze rewitalizacji (Obwieszczenie Wójta Gminy Łużna z dnia 22 listopada 2016r.). Na stronie internetowej Gminy umieszczony został formularz zgłoszeniowy kartę projekt/przedsięwzięcia rewitalizacyjnego. Puste formularze zostały również rozdane wszystkim Radnym rady gminy oraz zostały rozesłane listownie sołtysom, organizacjom pozarządowym, dyrektorom szkół. Projekty można było składać: drogą korespondencyjną na adres Urzędu Gminy Łużna bezpośrednio w siedzibie Urzędu Gminy Łużna za pomocą poczty elektronicznej 65

66 Złożone przez mieszkańców projekty, zostały rozpatrzone pod kątem deficytów opisanych w diagnozie oraz celów rewitalizacji Konsultacje Projektu Programu Rewitalizacji Zgodnie z Zarządzeniem Nr 117/2016 Wójta Gminy Łużna z dnia 05 grudnia 2016r. konsultacje społeczne dotyczące projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata trwały w dniach od 7 grudnia 2016 roku do 5 stycznia 2017 roku. Konsultacje prowadzone były w następujących formach: 1) spotkanie konsultacyjne z mieszkańcami obszaru rewitalizacji oraz interesariuszami rewitalizacji, które odbyło się się w dniu r. w godz w sali obrad numer 104 w Urzędzie Gminy Łużna, podczas którego zostały omówione założenia projektu Programu Rewitalizacji oraz ujętych w nim przedsięwzięć rewitalizacyjnych. 2) debata poświęcona projektowi Programu Rewitalizacji, która odbyła się w dniu r. w godz w sali obrad numer 104, w Urzędzie Gminy Łużna z grupami przedstawicielskimi, podczas której zostały omówione założenia projektu Programu Rewitalizacji oraz ujętych w nim przedsięwzięć rewitalizacyjnych. 3) zbieranie uwag, propozycji i opinii w postaci papierowej i elektronicznej, w terminie do dnia 5 stycznia 2017r. do godz , z wykorzystaniem formularza konsultacyjnego, stanowiącego załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 117/2016 Wójta Gminy Łużna z dnia r. w sprawie: przeprowadzenia konsultacji społecznych dotyczących projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata Materiał informacyjny dotyczący przedmiotu konsultacji był dostępny od 07 grudnia 2016r. w sekretariacie Urzędu Gminy, w godzinach pracy Urzędu Gminy Łużna, w Biuletynie Informacji Publicznej pod adresem internetowym na stronie internetowej Urzędu Gminy Łużna pod adresem (wejście przez zakładki: Strefa Gminna do zakładki Rewitalizacja Gminy Łużna ). Ogłoszenie o konsultacjach zostało umieszczone na gminnych tablicach ogłoszeń. Dodatkowo na spotkanie konsultacyjne i debatę wysłano łącznie ponad 100 imiennych zaproszeń. 66

67 W spotkaniu konsultacyjnym z mieszkańcami obszaru rewitalizacji oraz interesariuszami rewitalizacji, w dniu 12 grudnia 2016r. udział wzięło 11 osób: Radni Rady Gminy, Sołtysi, przedstawiciele organizacji pozarządowych, przedstawiciele władz Gminy, dyrektorzy szkół. W debacie poświęconej projektowi Programu Rewitalizacji, która odbyła się w dniu 19 grudnia 2016r. udział wzięło 10 osób: Wójt Gminy Łużna, Radni Rady Gminy, Sołtysi, przedstawiciele organizacji pozarządowych, grono pedagogiczne. Kwestionariusz formularza konsultacyjnego można było pobrać w sekretariacie Urzędu Gminy, w godzinach pracy Urzędu Gminy Łużna. Wypełnione formularze można było dostarczyć do Urzędu Gminy drogą korespondencyjną lub złożyć bezpośrednio w sekretariacie w godzinach pracy urzędu, w formie pisemnej Wypełnione formularze można było również przesłać na adres mailowy: gmina@luzna.pl, Zbierania uwag, propozycji i opinii w postaci papierowej i elektronicznej, z wykorzystaniem formularza konsultacyjnego trwało do dnia 5 stycznia 2017r. do godz W ramach przeprowadzonych konsultacji społecznych, nie wpłynęły żadne uwagi i wnioski, w postaci papierowej i elektronicznej z wykorzystaniem formularza konsultacyjnego, natomiast pojawiły się uwagi i wnioski zgłaszane ustnie do protokołu oraz zgłoszono dodatkowe przedsięwzięcie rewitalizacyjne. Podczas spotkania konsultacyjnego z mieszkańcami obszaru rewitalizacji oraz interesariuszami rewitalizacji, które odbyło się w dniu r. oraz podczas debaty poświęconej projektowi Programu Rewitalizacji, która odbyła się w dniu r. uczestnicy podnosili, że dla wyprowadzenia obszaru rewitalizacji ze stanu kryzysowego oprócz przedsięwzięć realizowanych na wyznaczonym zgodnie z uchwałą Rady Gminy obszarze rewitalizacji konieczne jest również podejmowanie działań społecznych i inwestycyjnych poza obszarem rewitalizacji. W tym zakresie wnioskowano o umieszczenie Programie Rewitalizacji Gminy Łużna działań obejmujących szeroka promocję oraz doinwestowanie terenów wokół cmentarzy z I Wojny Światowej (w tym Wzgórza Pustki). Wnioskodawcy uzasadniali swój wniosek tym, że w oparciu o to dziedzictwo może rozwinąć się turystyka która przecież opiera się na gastronomii, bazie noclegowej czyli jest to szansa na powstanie nowych miejsc pracy i wychodzenie z ubóstwa mieszkańców obszaru rewitalizacji. Podkreślano, że jednym z takich przedsięwzięć które należy realizować poza obszarem rewitalizacji, a które doprowadzi do rozwoju gospodarczego gminy gdyż jest szansą na tworzenie nowych miejsc pracy jest też rozbudowa sieci wodno kanalizacyjnej zarówno na obszarze rewitalizacji jak i poza tym obszarem. Dlatego ważne aby ten właśnie projekt niezmiennie był projektem podstawowym w Programu Rewitalizacji Gminy Łużna. 67

68 Uczestnicy tego spotkania wnieśli również o stworzenie szansy rozwoju młodzieży poprzez uzupełnienia bazy sportowej nie tylko na obszarze rewitalizacji ale poprzez adaptację istniejących obiektów przy Zespole Szkół w Łużnej. Uzasadnieniem tego postulatu był fakt iż Zespół Szkół w Łużnej obejmuje również Publiczne Gimnazjum do którego uczęszczają uczniowie zamieszkujący obszar rewitalizacji. Aby wyrównać ich szanse rozwojowe i zapewnić dostęp do obiektów do których z powodu ubóstwa nie maja dostępu należy stworzyć im taką szansę zapewniając miedzy innymi dostęp do boiska bezpośrednio przy szkole. Podobne postulaty - dotyczące stworzenia podobnej bazy na terenie miejscowości Mszanka zostały podniesione przez przedstawicieli tej miejscowości. Jednak nie były one szczegółowo dyskutowane jako ewentualny projekt rewitalizacyjny ze względu na fakt, iż miejscowość ta nie została wskazana jako obszar rewitalizacji dodatkowo ewentualną lokalizacją boiska mógłby stanowić teren przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Mszance do którego nie uczęszczają uczniowie spoza Mszanki, czyli nie byłby to obiekt wprost dedykowany mieszkańcom obszaru rewitalizacji. W dyskusji uczestnicy poprosili również o bardziej przejrzyste zestawienie przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Wniosek dotyczył sposobu zapisania projektów w takiej kolejności aby projekty, które będą realizowane przez Gminę na jej majątku zostały ponumerowane kolejno od 1 do 8. Natomiast dwa przedsięwzięcia uzupełniające które nie są planowane do realizacji na majątku gminy należy zestawić jako następujące po tych gminnych. Mieszkańcy zostali zaproszeni do udziału w konsultacjach wszelkimi możliwymi kanałami. Oprócz ogłoszenia i zaproszenia na stronie internetowej i na tablicach ogłoszeń, osobiste listowne zaproszenia otrzymali: lokalni liderzy, radni, przedsiębiorcy, przedstawiciele jednostek oświatowych, instytucji kultury, sołtysi. Dzięki szerokiej akcji promocyjnych wzrosła świadomość społeczna na temat kolejnych kroków tworzenia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Łużna na lata i samego procesu rewitalizacji. Wśród uczestników spotkania konsultacyjnego i debaty wzrósł poziom wiedzy na temat planowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych. 68

69 8 System zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji Zarządzanie Programem Rewitalizacji jest zadaniem trudnym i złożonym z uwagi na dużą liczbę partnerów uczestniczących w jego realizacji oraz różnorodność przedsięwzięć, przewidzianych do realizacji. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 9 października 2015r. o rewitalizacji zadaniem własnym Gminy jest m.in. tworzenie warunków do prowadzenia rewitalizacji. Strony współpracujące przy wdrażaniu Programu Rewitalizacji komórki organizacyjne Urzędzie Gminy oraz gminne jednostki organizacyjne mieszkańcy obszaru rewitalizacji beneficjenci odpowiedzialni za realizację projektów (instytucje kultury, instytucje polityki społecznej, organizacje samorządu gospodarczego, fundacje i stowarzyszenia, lokalni przedsiębiorcy, parafie) Sołtysi sołectw wchodzących w skład obszaru rewitalizacji Realizacja Programu Rewitalizacji będzie prowadzona w oparciu o następujące zasady: 1. Kompleksowość realizacja działań i projektów wieloaspektowo, z perspektywy Gminy; zasada jest weryfikowana na poziomie Programu, a nie pojedynczych projektów. 2. Koncentracja terytorialna Program realizowany jest na wskazanym obszarze kryzysowym, który charakteryzuje się szczególnymi warunkami w skali Gminy. Jednocześnie zachowana jest koncentracja środków na zadania priorytetowe o największych korzyściach społecznych. 3. Komplementarność projekty realizowane w ramach różnych działań i priorytetów wzajemnie się uzupełniają; inwestycje publiczne są realizowane równolegle z projektami wspierającymi i towarzyszącymi partnerów zewnętrznych. 4. Partnerstwo i komunikacja do realizacji Programu włączają się partnerzy społeczni, gospodarczy i instytucjonalni. Warunkiem skutecznego partnerstwa jest otwarta i ciągła komunikacja. 5. Współpraca współdziałanie wewnątrz komórek i jednostek organizacyjnych Gminy, pomiędzy partnerami publicznymi, społecznymi i prywatnymi; realizacja zasady dotyczy zarówno ustalania priorytetów, realizacji projektów, jak i mierzenia ich efektów. 69

70 6. Stały monitoring realizacji programu rewitalizacji i jego ewaluacja. 7. Konsekwencja w realizacji zadań dla celów długookresowych. Właściwe zarządzanie wdrażaniem wymaga przyjęcia odpowiednich rozwiązań organizacyjnych prezentowanych poniżej. 8.1 Organizacja wdrożenia GPR Wdrażanie i monitoring Programu Rewitalizacji będą realizowane z udziałem: Podmiotów wykonawczych (jednostki odpowiedzialne za realizację poszczególnych przedsięwzięć), podmiotów zarządzających (jednostki zarządzające oraz koordynujące wdrażanie całości programu, które równocześnie prowadzą monitoring oraz ocenę programu). Poniższy schemat ilustruje zależności między poszczególnymi interesariuszami rewitalizacji. Wójt Gminy Łużna Komitet Rewitalizacji zespół ds. rewitalizacji Realizatorzy projektów komórki i jednostki organizacyjne Gminy Realizatorzy projektów podmioty zewnętrzne, partnerzy społecznogospodarczy Organem mającym ustawowe umocowanie do zarządzania Programem Rewitalizacji jest Wójt Gminy, który ustanawia pozostałe elementy organizacyjne struktury zarządzania wdrożeniem 8.2 Komitet Rewitalizacji Ciałem opiniodawczo-doradczym Wójta będzie Komitet Rewitalizacji powołany zarządzeniem Wójta, stanowiący forum współpracy i dialogu interesariuszy rewitalizacji z organami gminy. 70

71 Zasady wyznaczania składu oraz zasady działania Komitetu Rewitalizacji określi Rada Gminy w drodze uchwały, zapewniając wyłanianie przez interesariuszy ich przedstawicieli. Zasady te będą przyjęte w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące po uchwaleniu Programu Rewitalizacji. Podjęcie uchwały w tej sprawie będzie poprzedzone konsultacjami społecznymi. 8.3 Zespół ds. rewitalizacji oraz operator Programu Zakłada się utworzenie interdyscyplinarnego zespołu ds. rewitalizacji, zarządzającego wdrażaniem, monitorowaniem i ewaluacją programu, oraz całego procesu rewitalizacji w Łużnej. Zespół będzie powołany zarządzeniem Wójta Gminy Łużna oraz będzie przez niego nadzorowany. Skład zespołu: przedstawiciel komórki organizacyjnej właściwej ds. planowania przestrzennego w Urzędzie Gminy przedstawiciel komórki organizacyjnej właściwej ds. edukacji w Urzędzie Gminy przedstawiciel komórki organizacyjnej właściwej ds. gospodarki komunalnej w Urzędzie Gminy przedstawiciel Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej przedstawiciele sołectw wchodzących w skład obszaru rewitalizacji Wybór przedstawicieli powyższych jednostek jest zasadny ze względu na kompetencje odpowiadające tematyce rewitalizacji. Rolą zespołu będzie min. promocja idei rewitalizacji i informowania społeczności lokalnej o postępach we wdrażaniu programu. Jest to ważne z punktu widzenia utrzymania dobrych relacji z odbiorcami i partnerami realizowanych działań rewitalizacyjnych, którzy mają bezpośredni wpływ na powodzenie wdrażania Programu. Zakłada się, że w ten sposób będzie realizowana zasada partnerstwa, w związku z tym możliwe będzie współfinansowanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych przez podmioty z trzech sektorów. Operatorem Programu Rewitalizacji może być właściwa merytorycznie istniejąca Komorka organizacyjna Urzędu Gminy. Innym rozwiązaniem jest wyłonienie odrębnego podmiotu publicznego lub komercyjnego. Przykładowy zakres zadań i odpowiedzialności Operatora: 71

72 1. Koordynacja działań wszystkich realizatorów projektów oraz bieżące kontakty. 2. Koordynacja procesu pozyskiwania i analizy danych niezbędnych do przeprowadzenia monitoringu i ewaluacji na etapie wdrażania PR. 3. Bieżące informowanie i raportowanie w zakresie prowadzonych działań rewitalizacyjnych. 4. Podejmowanie działań na rzecz włączenia interesariuszy Programu Rewitalizacji w proces jego wdrażania. 5. Promocja idei rewitalizacji i informowanie społeczności lokalnej o postępach we wdrażaniu PR. Sposób wykonywania zadań przez Operatora będzie miał podstawowe znaczenie dla tworzenia i utrzymania dobrych relacji z partnerami i odbiorcami realizowanych działań rewitalizacyjnych, którzy mają bezpośredni wpływ na powodzenie wdrażania Programu. Rolą Operatora będzie koordynacja działań i synchronizacja poszczególnych etapów ich realizacji. Będzie odpowiedzialny za wdrażanie zapisów dokumentu, kontakty z realizatorami projektów rewitalizacyjnych, informowanie i raportowanie w zakresie prowadzonych działań rewitalizacyjnych i ich poszczególnych etapów oraz w jaki sposób interesariusze mogą włączyć się w proces wdrażania zapisów niniejszego dokumentu. 8.4 Projekty rewitalizacyjne Podstawową wdrażania Programu Rewitalizacji jest realizacja przedsięwzięć rewitalizacyjnych, które zostały wyłonione w procesie partycypacji społecznej na etapie programowania. Zgodnie z art. 21 ustawy o rewitalizacji z dnia 9 października 2015r. po uchwaleniu Programu Rewitalizacji kluczowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne służące realizacji zadań własnych Gminy będą niezwłocznie wprowadzone do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy. Zakłada się, że przedsięwzięcia będą finansowane przez poszczególne podmioty ze sfery publicznej, prywatnej i pozarządowej poszczególnych wnioskodawców przedsięwzięć ujętych w programie. Współfinansowanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych przez podmioty z trzech sektorów (publicznego, prywatnego i pozarządowego) będzie wyrazem partnerstwa. Szczególnym wyrazem tego partnerstwa będą projekty wspólne. Partnerstwo może być zawiązane z inicjatywy Gminy bądź organizacji pozarządowej. Zgodnie z Ustawą z dnia 11 lipca 2014r. o zasadach realizacji programów 72

73 w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej projekty wspólne będą realizowane w ramach następujących form: Projekt zintegrowany to co najmniej dwa projekty powiązane ze sobą tematycznie w ramach wspólnego celu, jaki ma zostać osiągnięty dzięki ich realizacji, których wybór do dofinansowania lub realizacja jest koordynowana przez właściwe instytucje. Koordynacja polega w szczególności na określeniu wzajemnych relacji między projektami w zakresie warunków ich wyboru i oceny lub postanowień umów o dofinansowanie projektu lub decyzji o dofinansowaniu projektu. Projekt partnerski stosowany jest w celu wspólnej realizacji projektu, w zakresie określonym przez instytucję zarządzającą krajowym programem operacyjnym albo instytucję zarządzającą regionalnym programem operacyjnym. Podmioty wchodzące w skład partnerstwa mogą wnosić do projektu zasoby ludzkie, organizacyjne, techniczne lub finansowe na warunkach określonych w porozumieniu albo umowie o partnerstwie. Projekt hybrydowy polega na wspólnej realizacji projektu przez partnerstwo publiczno-prywatne utworzone w celu realizacji inwestycji infrastrukturalnej, którą może być budowa, przebudowa lub remont obiektu budowlanego lub wyposażenie składnika majątkowego w urządzenia podwyższające jego wartość lub użyteczność, połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem przedmiotem tej inwestycji za wynagrodzeniem. Realizacja projektów będzie finansowana ze środków UE, jak i środków z funduszy celowych. Zróżnicowanie i zachowanie niezależności źródeł finansowania jest niezbędne w poprawnym zarządzaniu i realizacji projektów rewitalizacyjnych. Za pozyskiwanie informacji dotyczących konkursów organizowanych w ramach programów krajowych, RPO Województwa Małopolskiego oraz przygotowanie wniosków o dofinansowanie i ich realizację będą odpowiadali indywidualnie poszczególni wnioskodawcy przedsięwzięć, znajdujących się w Programie Rewitalizacji. Zróżnicowanie i zachowanie niezależności źródeł finansowania jest niezbędne w poprawnym zarządzaniu i realizacji projektów rewitalizacyjnych. 8.5 Komunikacja Dostęp do informacji będzie zapewniony dzięki aktualizacji strony internetowej Urzędu Gminy Łużna. Na obszarze rewitalizacji planuje się cykliczne spotkania informacyjno-konsultacyjne mające na celu efektywne zarządzanie przepływem informacji na temat prowadzonych działań rewitalizacyjnych oraz włączanie interesariuszy. 73

74 Komunikacja w procesie wdrażania Programu Rewitalizacji będzie adresowana do następujących grup: 1. interesariusze zaangażowani w przygotowanie realizację przedsięwzięć rewitalizacyjnych, 2. mieszkańcy obszaru rewitalizacji, 3. pozostali mieszkańcy Gminy. Komunikacja z interesariuszami na etapie wdrażania i oceny PR będzie obejmowała: 1. Spotkania Zespołu i Komitetu ds. Rewitalizacji 2. Bieżące kontakty osobiste, mailowe i telefoniczne z przedstawicielami podmiotów odpowiedzialnych za realizację przedsięwzięć rewitalizacyjnych. 3. Cykliczne otwarte spotkania informacyjno-konsultacyjne z interesariuszami GPR. Cel spotkań: efektywne zarządzanie przepływem informacji na temat prowadzonych działań rewitalizacyjnych oraz włączanie interesariuszy 4. Przeprowadzanie badań ankietowych. Celem badań będzie poznanie opinii mieszkańców na temat dotychczas zrealizowanych projektów W grupie interesariuszy zaangażowanych w przygotowanie realizację przedsięwzięć rewitalizacyjnych kluczowe działania komunikacyjne będą dotyczyły procesu koordynacji prac wszystkich realizatorów tych przedsięwzięć. W ramach tej komunikacji będą również pozyskiwane i analizowane dane niezbędne do przeprowadzenia monitoringu i ewaluacji. 8.6 Koszty zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji W procesie wdrażania Programu Rewitalizacji niezwykle istotne jest określenie kosztów zarządzania, dlatego też szacunkowe koszty zostały określone poniżej. Tabela 11. Szacunkowe koszty zarządzania w poszczególnych latach Programem Rewitalizacji w latach , , , ,00 Źródło: opracowanie własne 74

75 9 Określenie niezbędnych zmian w uchwałach 9.1 Określenie ewentualnych koniecznych zmian w uchwałach, o których mowa w art. 21 ust 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2014r. poz.150 oraz z 2015 r. poz. 1322) W związku ze specyfiką terenów wiejskich opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji nie generuje zmian w polityce mieszkaniowej gminy gdyż dominującym zasobem mieszkaniowym w gminie są zasoby prywatne. W chwili obecnej nie przewiduje się zmian w dokumentach dotyczących polityki mieszkaniowej z uwagi na to, że zasób Gminy obejmuje jedynie lokal socjalny, a obowiązujące regulacje dotyczące ich udostępniania są zgodne z przyjętymi kierunkami procesu rewitalizacji w Łużnej. 9.2 Wskazanie sposobu realizacji Programu w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego W związku z opracowaniem Gminnego Programu Rewitalizacji w przyszłości planuje się dokonanie zmian w uchwałach definiujących politykę planowania zagospodarowania przestrzennego przyjętych przez Radę Gminy Łużnej, tj.: W uchwałach dotyczących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego określające zasady i kierunki rozwoju obejmujące aspekty środowiskowe, infrastrukturalne i kulturowe stanowi załącznik do Uchwały nr X/93/99 Rady Gminy Łużna z dnia 29 grudnia 1999r. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łużna został przyjęty Uchwałą Nr IV/23/03 Rady Gminy Łużna z dnia 17 marca 2003 roku. Rada Gminy wprowadzała zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kolejnymi uchwałami: Uchwała Nr XXI/185/09 Rady Gminy Łużna z dnia 30 stycznia 2009 roku (zmiany dot. działek na terenie miejscowości Szalowa), Uchwała nr XXXVII/290/10 Rady 75

76 Gminy Łużna z dnia 30 marca 2010 r. (zmiany dot. działek na terenie miejscowości Łużna i Mszanka), UCHWAŁA NR XIX/134/12 RADY GMINY ŁUŻNA z dnia 27 stycznia 2012 r. (zmiany dot. działek na terenie miejscowości Wola Łużańska), Uchwała nr V/46/15 Rady Gminy Łużna z dnia 27 lutego 2015 r. (zmiany dot. działek na terenie miejscowości Łużna), Uchwała Nr XVIII/143/16 Rady Gminy Łużna z dnia 29 stycznia 2016 r. (zmiany dot. działek na terenie miejscowości Łużna). Konieczne będą zatem zmiany studium oraz w dokumentach dotyczących planowania i zagospodarowania przestrzennego z uwagi na to, aby obowiązujące dokumenty były zgodne z przyjętą polityką rewitalizacji Gminy Łużna. 9.3 Wskazanie zmian możliwych w innych dokumentach Gmina przystępując do aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy zaznaczy istotę Gminnego Programu Rewitalizacji. W Strategii Rozwoju konieczne są odniesienia do przeprowadzonej na potrzeby Rewitalizacji Diagnozy, oraz wprowadzenia zrównoważonych działań społeczno gospodarczych w oparciu o zinwentaryzowane potencjały obszarów rewitalizacji. 9.4 Specjalna Strefa Rewitalizacji Na obszarze rewitalizacji nie planuje się ustanowienia Specjalnej Strefy Rewitalizacji, o której mowa w art. 25 ustawy z dnia 9 października 2016r. o rewitalizacji. 76

77 10 System monitorowania i oceny 10.1 Monitoring GPR Monitoring procesu rewitalizacji jest procedurą systematycznego rejestrowania i raportowania postępów procesu rewitalizacji na poziomie produktów i rezultatów. Podstawą systemu monitoringu i oceny realizacji Programu rewitalizacji będą pozyskane dane ilościowe (monitorowanie metodą ilościową) i jakościowe (badania ankietowe, wywiady itp). Dane będą gromadzone na poziomie poszczególnych gminnych jednostek referencyjnych (okręgów wyborczych). Umożliwi to przeprowadzanie analiz i coroczne raportowanie postępu realizacji Programu rewitalizacji. Do okresowego monitorowania zmian stanu obszaru rewitalizacji w poszczególnych jego podobszarach będą wykorzystane te same wskaźniki ilościowe, które były podstawą delimitacji obszaru zdegradowanego i rewitalizacji. W ramach tych działań planowany jest: Monitoring rzeczowy (bieżąca inspekcja przeprowadzanych w danym czasie przedsięwzięć, pozyskiwanie informacji nt. postępów w ich realizacji, zapewnienie zgodności z założeniami GPR i trwałości). Monitoring finansowy (kontrola finansowych aspektów inwestycji. Dodatkowym aspektem monitoringu finansowego może być pomoc partnerom uczestniczącym w rewitalizacji w uzyskaniu informacji nt. możliwych źródeł finansowania zewnętrznego inwestycji). Za monitoring i ocenę postępów wdrażania Programu Rewitalizacji odpowiadać będzie Operator. System wskaźników został zaprojektowany w oparciu o następujące kryteria: Mierzalność wskaźniki powinny być możliwe do zmierzenia na odpowiednio wysokim poziomie dokładności, Rzetelność pomiar wskaźników powinien być dokonywany w sposób obiektywny, za każdym razem na tych samych zasadach, Trafność wskaźniki powinny odzwierciedlać rzeczywisty poziom realizacji celów, a więc być dobrane tak, aby odzwierciedlać rzeczywiste wyniki działań, Dostępność wskaźniki powinny być dostępne dla osób lub instytucji dokonujących ewaluacji, ich pozyskanie powinno być proste i nie wymagać nadmiernych nakładów finansowych ani czasowych. 77

78 Ze względu na zróżnicowanie celów operacyjnych Programu Rewitalizacji zastosowane zostaną zarówno wskaźniki produktu, jak i rezultatu. Pierwsze z nich mierzą konkretne, materialne efekty podejmowanych działań w ramach realizacji zapisów dokumentu (co oznacza, że poziom wyjściowych tych wskaźników wynosi zero). Z kolei wskaźniki rezultatu pokazują zmiany wynikające z wykorzystania wytworzonych produktów. Monitorowanie metodą jakościową będzie odbywać się za pomocą danych jakościowych mierzących skuteczność prowadzonych działań, tj. systematycznym prowadzeniu badań społecznych (wywiadów, spotkań) z odbiorcami rewitalizacji. Dla każdego celu operacyjnego będzie mierzony minimum jeden wskaźnik spośród wymienionych w poniższej Tabeli

79 Tabela Tabela wskaźników ilościowych Gminnego Programu Rewitalizacji Cel strategiczny/operacyjny Wskaźnik Rodzaj Wartość bazowa Wartość docelowa Źródło 1. Poprawa i jakości życia mieszkańców ilość zrealizowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych rezultatu 0 Minimum 3 Urząd Gminy w Łużnej, Inni Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych 79

80 1.1 Zmniejszony poziom ubóstwa i bezrobocia Liczba nowych miejsc pracy utworzonych w związku z realizacją przedsięwzięć rewitalizacyjnych produktu 0 15 Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych 1.2 Zmniejszony poziom wykluczenia społecznego 2. Rozwój potencjału społeczności lokalnej 2.1 Zwiększony udział mieszkańców w życiu społecznokulturalnym 2.2 Zwiększony poziom integracji mieszkańców 2.3 Wzrost poczucia bezpieczeństwa publicznego Liczba osób zagrożonych ubóstwem objętych usługami społecznymi w ramach GPR Liczba osób korzystających z zajęć prowadzonych w domu kultury w Biesnej w ramach rewitalizacji Liczba osób objętych działaniami kulturalnoedukacyjno- rekreacyjnymi w ramach rewitalizacji Wzrost aktywności społecznej mierzony liczbą inicjatyw obywatelskich podjętych na obszarze rewitalizacji we współpracy z Gminą w trakcie realizacji GPR Liczba zorganizowanych spektakli, koncertów, spotkań zajęć rekreacyjno sportowych w ramach rewitalizacji Liczba osób uczestniczących w aktywnościach społeczno-kulturalnych organizowanych w ramach rewitalizacji Liczba osób uczestniczących w zajęciach organizowanych przez Dom kultury w Szalowej w ramach rewitalizacji Liczba osób uczestnicząca w działaniach i usługach społecznych w ramach rewitalizacji Liczba spotkań zorganizowanych ze służbami mundurowymi (np. OSP, Policja) w ramach rewitalizacji Liczba osób objętych działaniami edukacyjnymi, profilaktycznymi w ramach rewitalizacji produktu 0 50 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych produktu Dom Kultury w Biesnej 0 80 produktu Realizatorzy poszczególnych 0 70 przedsięwzięć rewitalizacyjnych rezultatu 0 6 Urząd Gminy w Łużnej realizatorzy poszczególnych projektów w ramach GPR produktu produktu produktu produktu produktu produktu Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych 300 Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych 100 Urząd Gminy Łużnej 300 Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych OSP Urząd Gminy Łużnej 100 OSP Urząd Gminy Łużnej 80

81 3. Wysoka jakość ładu i spójności przestrzennej 3.1 Wysoka jakość i użyteczność przestrzeni publicznie dostępnych 3.2 Wysoka jakość i dostępność infrastruktury społecznej w tym na cele kulturalne i rekreacyjne Źródło: opracowanie własne Wzrost procentowy powierzchni użytkowej przeznaczonej na cele społeczne dla mieszkańców obszaru rewitalizacji w ramach GPR Powierzchnia terenów zagospodarowanych/zabudowanych na cele społeczne (w ha) w ramach rewitalizacji Długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej(w km) w ramach rewitalizacji Liczba wybudowanych/ zmodernizowanych obiektów na cele społeczne w ramach rewitalizacji Liczba powstałych/zmodernizowanych obiektów infrastruktury sportoworekreacyjnej w ramach rewitalizacji Dostępność obiektów rekreacyjnych w godzinach/miesięcznie w ramach rewitalizacji Dostępność obiektów kulturalnych w godzinach/miesięcznie w ramach rewitalizacji Liczba zatrudnionych animatorów kultury i trenerów sportowych w ramach rewitalizacji rezultatu 0 10% Urząd Gminy w Łużnej, realizatorzy poszczególnych projektów w ramach GPR produktu produktu produktu produktu produktu produktu rezultatu 0 1 ha Urząd Gminy Łużnej Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Urząd Gminy Łużnej Urząd Gminy Łużnej Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Urząd Gminy Łużnej 0 Realizatorzy poszczególnych 2 przedsięwzięć rewitalizacyjnych Realizatorzy poszczególnych 0 50 przedsięwzięć rewitalizacyjnych Urząd Gminy Łużnej 0 Realizatorzy poszczególnych 15 przedsięwzięć rewitalizacyjnych 0 4 Urząd Gminy Łużnej Realizatorzy poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych 81

82 Zgodnie z przepisami ustawy o rewitalizacji, minimum raz na 3 lata program będzie podlegał ocenie stopnia realizacji z możliwością dokonywania w nim stosownych zmian (zgodnie z wynikami oceny). Narzędziami monitoringu i ewaluacji programu będą także coroczne otwarte spotkania organizowane przez Urząd Gminy dla wszystkich zainteresowanych podmiotów, a także sprawozdania podmiotów zaangażowanych w rewitalizację dotyczące realizowanych przez nie przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Coroczne sprawozdania dotyczące realizacji Programu zostaną zamieszczane na stronie internetowej Urzędu Gminy Łużnej. Natomiast sprawozdania z realizacji Programu będą przedłożone do akceptacji Wójtowi Gminy. W przypadku zaistnienia potrzeby aktualizacji Programu Zespół ds. rewitalizacji zgłasza wniosek do Wójta Gminy, a ten przedkłada projekt do uchwalenia przez Radę Gminy. W proces aktualizacji Programu będą zaangażowani wszyscy interesariusze rewitalizacji, którzy będą informowani na bieżąco o przebiegu procesu wdrażania i monitoringu Programu. Aktualizacja programu zostanie dokonana zgodnie z obowiązującymi na ten moment wytycznymi oraz regulacjami prawnymi. Materiał zebrany w procedurze monitoringu będzie podstawą do przeprowadzenia oceny (ewaluacji) skuteczności działań rewitalizacyjnych zarówno po ich zakończeniu (ewaluacja ex-post), jak również w wyznaczonych momentach jej realizacji (ewaluacja mid-term) Ewaluacja (ocena) GPR Przeprowadzona ocena będzie podstawą do dokonywania aktualizacji programu. W tym znaczeniu ocena będzie miała znaczenie instrumentalne i koncepcyjne. Ocena (ewaluacja) procesu rewitalizacji jest sformalizowaną oceną stopnia osiągnięcia celów rewitalizacji w danej chwili i będzie dokonywana w oparciu o odpowiednio zaplanowane badania społeczno-ekonomiczne, które będą dotyczyły w szczególności następujących kryteriów: skuteczności i efektywności procesu rewitalizacji, użyteczności, trwałości i trafności osiągniętych rezultatów. Do oceny będą miały zastosowanie oparte na wytycznych Komisji Europejskiej poniższe kryteria: trafność (ang. relevance) czy cele rewitalizacji odpowiadają potrzebom beneficjentów (różnych grup mieszkańców, przedsiębiorców, turystów)? 82

83 efektywność (ang. efficiency) czy działania rewitalizacyjne są racjonalne z ekonomicznego punktu widzenia? Czy ponoszone koszty są proporcjonalne do osiąganych efektów? skuteczność (ang. effectiveness) czy wdrażanie działań rewitalizacyjnych przyczynia się do realizacji założonych celów strategicznych? użyteczność (ang. utility) czy realizacja działań rewitalizacyjnych przyczynia się do lepszego zaspokojenia potrzeb beneficjentów i rozwiązywania zidentyfikowanych problemów? Czy beneficjenci faktycznie korzystają z efektów działań? Czy pojawiają się niepożądane, negatywne efekty uboczne realizowanych działań? trwałość (ang. sustainability) czy pozytywne skutki działań rewitalizacyjnych mają charakter stały? Czy efekty działań będą trwałe? Procedura monitorowania i oceny: Tabela 13. Kroki w procedurze monitorowania i oceny 1. Definiowanie i wybór danych pod względem ich przydatności 2. Gromadzenie danych i ich weryfikacja 3. Porównywanie danych ze wskaźników z zakładanymi wartościami planowanymi (o ile zostały określone) 4. Przeprowadzenie badań opinii mieszkańców, opracowanie raportów 5. Opracowanie wniosków na podstawie wskaźników monitoringu oraz badań opinii 6. Udostępnienie wniosków z oceny 7. Weryfikacja i aktualizacja Programu, w tym działań rewitalizacyjnych 8. Przeprowadzenie konsultacji społecznych w ramach aktualizacji Programu 9. Realizacja działań rewitalizacyjnych określonych w Programie Zakres monitoringu Zakres oceny Wykorzystanie wyników oceny Źródło: opracowanie własne System modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu Programu Organem odpowiedzialnym za wprowadzanie modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu jest Rada Gminy, która czyni to na wniosek Wójta Gminy Łużnej. Wójt może wystąpić z wnioskiem podjętym na skutek analizy raportów Zespołu 83

84 ds. Rewitalizacji wykonanych na podstawie wyników monitoringu Programu i sytuacji w gminie. Kroki w procedurze oceny realizacji i zmian Programu Rewitalizacji: 1. Przekazanie przez Wójta Gminy Łużna Komitetowi Rewitalizacji do zaopiniowania ocenę aktualności i stopnia realizacji Programu Rewitalizacji. 2. Ogłoszenie oceny sporządzonej przez Wójta Gminy Łużna w Biuletynie Informacji Publicznej Gminy Łużna. 3. Wystąpienie przez Wójta Gminy Łużna do Rady Gminy z wnioskiem (wraz z opinią Komitetu Rewitalizacji) o zmianę Programu Rewitalizacji, jeżeli w wyniku oceny zmiana jest konieczna. 4. Podjęcie przez Radę Gminy uchwały o zmianie Programu Rewitalizacji z zachowaniem wymagań zawartych w art. 23 Ustawy o rewitalizacji. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej oceny stopnia realizacji Programu Rewitalizacji, stwierdzone zostanie osiągnięcie celów rewitalizacji, Rada Gminy powinna uchylić uchwałę w sprawie Programu Rewitalizacji w całości albo w części, z własnej inicjatywy albo na wniosek Wójta Gminy. Jednakże Program nie może być uchylony w wymaganym okresie zachowania trwałości produktów będących wynikiem zrealizowanych przedsięwzięć w ramach dofinansowania z środków RPO Województwa Małopolskiego lub programów krajowych. 84

85 11 Mechanizmy komplementarności Zachowanie zasady komplementarności pozwala na uzyskanie trwałych i realnych rezultatów wdrażanego procesu rewitalizacji. Projekty zaplanowane do realizacji w ramach Programu Rewitalizacji odpowiadają na potrzeby i oczekiwania mieszkańców. Są one tak zaprogramowane, aby w jak największym stopniu ich rezultaty niwelowały zidentyfikowane problemy. Komplementarność może mieć charakter: przestrzenny, problemowy, proceduralno-instytucjonalny, finansowy. Zaplanowane projekty charakteryzują się komplementarnością przestrzenną. Realizowane przedsięwzięcia są spójne między sobą, ich zasięg obejmuje oddziaływaniem cały obszar rewitalizacji. Charakter i zakres projektów rewitalizacyjnych został opracowany z założeniem zmniejszenia zdiagnozowanych problemów i potrzeb rewitalizacyjnych. Wszystkie prowadzone działania mają na celu zmniejszenie zjawisk kryzysowych (ubóstwa, wykluczenia społecznego, 85

86 bezrobocia, przestępczości itd.). Lista projektów rewitalizacyjnych została opracowana w taki sposób, by działania rewitalizacyjne były skierowane w pierwszej kolejności do mieszkańców obszarów rewitalizacji. Nie znaczy to jednak, że w prowadzonych przedsięwzięciach zostaną wykluczone osoby potrzebujące wsparcia z innych obszarów gminy. W znacznej mierze prowadzone działania będą miały na celu poprawienie jakości życia i niwelację problemów społecznych na obszarze rewitalizacji, ale z projektów będą mogły korzystać znacznie większe grupy np. projekty kulturalno-edukacyjne zakładają aktywizację i integrację dzieci, młodzieży i osób dorosłych zamieszkałych na obszarze rewitalizacji. W sposób naturalny jeśli tylko będzie dostępna pula miejsc na określone działania prowadzone w ramach projektów, każdy mieszkaniec gminy (np.senior) będzie mógł włączyć się w projekt. Dzięki temu zostanie ożywiona nie tylko część gminy która jest obszarem rewitalizacji, ale także sąsiadujące okręgi, a w szerszej perspektywie cała gmina. Jeśli projekt prowadzony na obszarze rewitalizacji uzyska powodzenie, wzbudzi szerokie zainteresowanie i okaże się sukcesem pod względem frekwencji uczestników, wówczas będą istniały przesłanki do tego, by taki projekt był zaimplementowany w pozostałych jednostek referencyjnych. Realizacja projektów w taki sposób jest podyktowana zapobieganiem przenoszeniu się problemów na inne obszary gminy oraz zapobieganiu niepożądanym efektom społecznym np. wykluczeniu z projektu grup potrzebujących wsparcia ze względu na kryterium miejsca zamieszkania. Zdecydowana większość projektów rewitalizacyjnych będzie wdrażana na obszarze rewitalizacji, celem osiągnięcia jak najskuteczniejszej interwencji i koncentracji działań rewitalizacyjnych. Rysunek 4. Lokalizacja przedsięwzięć rewitalizacyjnych 86

87 Źródło: opracowanie własne 87