Sprawozdanie z działalności Talex Spółka Akcyjna w 2007 roku

Transkrypt

1 Sprawozdanie z działalności Talex Spółka Akcyjna w 2007 roku Luty 2008

2 Profil działalności Spółki TALEX Spółka Akcyjna (poprzednia forma prawna TALEX Sp. z o.o.) od 1990 roku świadczy zaawansowane usługi informatyczne dla duŝych i średnich przedsiębiorstw. Swoją działalność merytoryczną firma koncentruje w trzech głównych obszarach: integracji systemów teleinformatycznych, świadczeniu usług outsourcingowych w zakresie informatyki oraz produkcji oprogramowania. Integracja systemów teleinformatycznych obejmuje szeroki zakres usług. Firma stara się zaoferować swoim klientom pełen pakiet usług, począwszy od wstępnych analiz i konsultacji, poprzez tworzenie projektów i zarządzanie nimi, opracowywanie i wdraŝanie procedur integracyjnych, konfigurowanie i strojenie systemów, kończąc na szkoleniach pracowników klienta w zakresie oferowanych produktów i usług. Taka kompleksowa oferta gwarantuje klientom spójność ich systemów połączoną z wysoką jakością, niezawodnością i spełnieniem niezbędnych wymogów bezpieczeństwa. Platformy oferowanej integracji to Intel/RISC, UNIX, i5/os, Windows oraz Linux. Usługi obejmują między innymi konsolidację i wirtualizację, rozwiązania wysokiej dostępności (klastry), zabezpieczenia przed awariami (centra zapasowe, replikacja danych, macierze dyskowe itp.) oraz rozwiązania zapewniające bezpieczeństwo informacji zapobieganie i reagowanie na nieautoryzowane wtargnięcia do sieci teleinformatycznych oraz budowa prywatnych sieci wirtualnych. Spółka oferuje równieŝ integracyjne usługi sieciowe, w tym DWDM, telefonię IP, okablowanie strukturalne, monitoring sieci itp. Oferta usług outsourcingowych jest skoncentrowana w dwóch głównych obszarach usługi Data Center oraz usługi zachowania ciągłości procesów biznesowych. Talex S.A. posiada zasoby pozwalające na oferowanie klientom usług polegających na korzystaniu z własnego Centrum Przetwarzania Danych (Data Center). MoŜe to mieć miejsce w róŝnych trybach, od wykorzystania przez klientów tylko powierzchni naszego Data Center, do oferowania pełnej usługi polegającej na udostępnieniu powierzchni, uŝyczeniu sprzętu, konfiguracji aplikacji oraz administrowaniu i monitorowaniu. Na Ŝyczenie klienta istnieje moŝliwość monitorowania aplikacji przez 24 godziny na dobę i przez 7 dni w tygodniu. W razie zauwaŝenia awarii sprzętu czy oprogramowania, specjaliści dokonują naprawy zdalnie lub bezpośrednio u klienta. Kwalifikacje zatrudnionych inŝynierów potwierdzone są certyfikatami czołowych producentów sprzętu i oprogramowania. Specyficzną usługą outsourcingową jest przeprowadzanie masowej wymiany infrastruktury teleinformatycznej u duŝych klientów, zwłaszcza posiadających oddziały rozproszone na terenie całego kraju, czyli tzw. rollouty. Talex S.A. wyspecjalizowała się w takich działaniach przeprowadzając wiele rolloutów, między innymi w trzech czołowych polskich bankach. Paleta usług w zakresie produkcji oprogramowania obejmuje tworzenie własnego oprogramowania, budowę modułów rozszerzających istniejące aplikacje, strojenie aplikacji do konkretnych potrzeb klienta czy tworzenie kodów wykorzystywanych w procesach integracyjnych. Działamy w nowoczesnych technologiach takich jak Java, Microsoft.NET, w oparciu o bazy danych Oracle, DB2, MS SQL i z wykorzystaniem serwerów aplikacyjnych WebSphere, WebLogic oraz JBoss. Produkowane przez Spółkę oprogramowanie wykorzystywane jest w instytucjach finansowych, przedsiębiorstwach państwowych oraz duŝych firmach przemysłowych. TALEX S.A. jest partnerem wielu wiodących producentów sprzętu i oprogramowania. Kompetencje pracowników firmy, w zakresie najnowszych technologii, potwierdzone są licznymi certyfikatami i świadectwami uzyskanymi w wyniku odbytych szkoleń i zdania egzaminów. Procedury wszelkich działań w firmie zgodne są z systemem zarządzania jakością określonym w normie ISO 9001:2000. Ze względu na specyficzny profil działalności oraz na rangę klientów Spółka uzyskała równieŝ certyfikat BS 7799:2002 potwierdzający, Ŝe stosowane procedury zapewniają pełne bezpieczeństwo informacji i danych klienta. 2 / 19

3 Informacje ogólne o Spółce Firma : TALEX Spółka Akcyjna Siedziba : Poznań, ul Karpia 27D Telefon : (061) Fax : (061) NIP : REGON : PKD : 5184.Z Oddziały Spółki Aktualnie Spółka posiada cztery oddziały terenowe; - Oddział w Gdyni przy ulicy Sportowej 8; - Oddział we Wrocławiu przy ulicy Legnickiej 51-53; - Oddział w Katowicach przy ulicy Chorzowskiej 50; - Oddział w Warszawie przy ulicy IłŜeckiej 26. Podstawowe wielkości ekonomiczno-finansowe, ujawnione w rocznym sprawozdaniu finansowym Obroty i zysk spółki w roku 2007 Spółka zakończyła rok zyskiem netto równym tys. PLN przy przychodach ze sprzedaŝy na poziomie tys. PLN. WYSZCZEGÓLNIENIE Dynamika Przychody ze sprzedaŝy produktów ,0% Przychody ze sprzedaŝy towarów i materiałów ,1% W badanym okresie sprawozdawczym przychody ze sprzedaŝy towarów i materiałów wzrosły o około 80% w odniesieniu do roku Pomimo utrzymującej się na rynku informatycznym tendencji do spadku marŝ na sprzedaŝy sprzętu komputerowego, Spółce udało się osiągnąć rentowność ze sprzedaŝy towarów i materiałów na poziomie 7,3% (w roku 2006 utrzymywała się ona na poziomie 6,5%). Przychody ze sprzedaŝy produktów wzrosły o ponad 17% w porównaniu do roku WYSZCZEGÓLNIENIE Zysk brutto ze sprzedaŝy produktów Zysk brutto ze sprzedaŝy towarów i materiałów Dynamika ,5% ,7% W związku z powyŝszym równieŝ zysk na poszczególnych poziomach działalności Spółki był wyŝszy w 2007 roku w porównaniu z rokiem poprzednim. 3 / 19

4 WYSZCZEGÓLNIENIE Dynamika Zysk brutto ze sprzedaŝy ,6% Zysk ze sprzedaŝy ,4% Zysk z działalności operacyjnej ,9% Zysk brutto ,5% Zysk netto ,5% Majątek spółki Wartość aktywów trwałych na dzień 31 grudnia 2007 r. wyniosła tys. PLN i spadła o 1,6% w stosunku do stanu na ostatni dzień roku AKTYWA I AKTYWA TRWAŁE Wartości niematerialne i prawne Rzeczowe aktywa trwałe NaleŜności długoterminowe Inwestycje długoterminowe Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe Wartość aktywów obrotowych na dzień r. wyniosła tys. PLN i wzrosła o blisko 96% w odniesieniu do roku W związku z realizowanymi przez Spółkę umowami wzrosły zarówno zapasy Firmy (wzrost o 108,9%), naleŝności krótkoterminowe (wzrost o 155,1%), jak i inwestycje krótkoterminowe (wzrost o około 54,7%), w tym samych środków pienięŝnych o około 65,1%. Udział środków pienięŝnych w inwestycjach krótkoterminowych wyniósł 87,5%. AKTYWA II AKTYWA OBROTOWE Zapasy NaleŜności krótkoterminowe Inwestycje krótkoterminowe Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem spółki na ostatni dzień roku 2007 wyniósł 72,3% i wzrósł w on stosunku do roku Ogólna sytuacja ekonomiczna Spółki Wybrane wskaźniki ekonomiczne. WYSZCZEGÓLNIENIE Wskaźniki rentowności Rentowność sprzedaŝy 4,48% 1,31% Rentowność na działalności operacyjnej 3,88% 0,30% Rentowność zysku brutto 4,21% 0,73% 4 / 19

5 Rentowność zysku netto 3,29% 0,35% Rentowność aktywów 5,20% 0,51% Rentowność kapitałów własnych 9,51% 0,67% Wskaźniki płynności Płynność bieŝąca 1,64 2,43 Płynność szybka 1,57 2,33 Wskaźniki zadłuŝenia Wskaźnik ogólnego zadłuŝenia 0,45 0,24 Wskaźnik zadłuŝenia długoterminowego 0,01 - Wskaźnik efektywności zarządzania Wskaźnik rotacji naleŝności w dniach 58,49 57,64 Wskaźnik rotacji zapasów w dniach 11,58 11,87 Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach 60,68 43,87 Wszystkie wskaźniki rentowności osiągnięte w roku 2007 wyŝsze są od rentowności z roku 2006, co oznacza wyŝszą dynamikę zysków na poszczególnych poziomach. Wskaźniki płynności utrzymują się powyŝej wartości uznawanych za niezbędne dla dobrej oceny kondycji finansowej jednostki, potwierdzając pełną zdolność Spółki do regulowania swoich zobowiązań. Wskaźnik ogólnego zadłuŝenia w roku 2007 ukształtował się na poziomie 0,45 i był o około 0,21 punkt procentowy wyŝszy od wskaźnika z roku Na ostatni dzień 2007 roku występuje niewielkie zadłuŝenie długoterminowe wynikające z zawartych przez Spółkę umów leasingu. Wskaźnik rotacji naleŝności utrzymał się na podobnym poziomie w stosunku do roku poprzedniego i w 2007 roku wynosił około 58,5 dnia. Wskaźnik rotacji zobowiązań wzrósł w stosunku do roku ubiegłego i wyniósł około 2 miesięcy. Okresy płatności zobowiązań zostały skorelowane z ustalonymi terminami spłat naleŝności. Wskaźnik rotacji zapasów utrzymał się na bardzo zbliŝonym poziomie w stosunku do roku ubiegłego, wyniósł on 11,6 dni ( na r. był on równy 11,9). Na podstawie powyŝszej analizy wskaźnikowej sytuację finansową Spółki uznać moŝna za dobrą. Sytuacja finansowa Kapitał własny spółki na dzień 31 grudnia 2007 r. wynosił tys. PLN w tym: kapitał akcyjny ( akcje) tys. PLN kapitał zapasowy tys. PLN zysk netto za rok tys. PLN Sytuacja płatnicza Spółki w roku 2007 była dobra. Nie wystąpiły Ŝadne trudności z terminowymi płatnościami z tytułów podatków, ubezpieczeń społecznych oraz wobec pracowników i dostawców. Stan środków na rachunkach bankowych i w kasie Spółki zabezpiecza bieŝące potrzeby spółki i wynosił na dzień r tys. PLN. Łączna kwota zobowiązań na dzień 31 grudnia 2007 r. wyniosła tys. PLN. Stanowiły one 82,15 % kapitałów własnych. Spółka na dzień r. nie korzystała z kredytów bankowych. 5 / 19

6 Transakcje zawierane przez Spółkę dokonywane są głównie w walucie krajowej. Niewielki odsetek transakcji walutowych realizowany jest w sposób silnie ograniczający ryzyko walutowe. Płatności w większości realizowane są w czasie nie dłuŝszym niŝ 1 miesiąc od powstania zobowiązania. W roku 2007 Spółka lokowała wolne środki przede wszystkim w obligacjach państwowych oraz na lokatach terminowych over night. Oba instrumenty zaliczyć naleŝy do bezpiecznych. Na koniec minionego roku Spółka posiadała tys. PLN ulokowane w obligacjach Skarbu Państwa oraz 818 tys. PLN w akcjach spółek giełdowych. Przedsiębiorstwo, jak dotąd, będzie finansować swoją działalność głównie kapitałem własnym, a bieŝące zobowiązania będą pokrywane majątkiem obrotowym Spółki. W przypadku podpisania przez przedsiębiorstwo znaczących kontraktów posiadane aktywa umoŝliwiają pozyskanie kredytu w banku obsługującym Spółkę. Informacje o nabywaniu akcji własnych W 2007 roku Spółka nie posiadała, ani teŝ nie nabywała akcji własnych. Zarządzanie ryzykiem finansowym Spółka w 2007 roku zawarła umowy leasingu, wysokość zobowiązań długoterminowych z tego tytułu na dzień r. wyniosła 672 tys. PLN. Ze względu na wysokość środków pienięŝnych Spółki, tym samym utrzymującego się od kilku lat wysokiego poziomu płynności w Firmie, ryzyko związane ze zmianą stóp procentowych jest niewielkie. Ponadto spółka nie korzysta z kredytów bankowych i poŝyczek. Ryzyko związane ze zmianą kursów walut obcych względem złotego jest niewielkie, gdyŝ płatności w walutach obcych stanowią poniŝej 10% wszystkich płatności Spółki i terminy zapłaty za dostawy nie przekraczają jednego miesiąca. Spółka nie korzysta w związku z tym z usług jednostek finansujących zabezpieczających ryzyko kursowe. Ryzyko związane z obrotem papierami wartościowymi jest minimalne. Spółka zawarła umowę z WBK AIB Asset Management SA o zarządzaniu pakietem papierów wartościowych w imieniu Spółki. Warunki umowy uprawniają do lokowania środków Spółki w papiery o niskim stopniu ryzyka, takich jak obligacje i bony skarbowe. Zatrudnienie w spółce Na koniec 2007 roku Spółka zatrudniała 167 pracowników. Przeciętny stan zatrudnienia w roku 2007 w przeliczeniu na pełne etaty wyniósł 160,16 i był niŝszy o 12,45 etatu od średniego zatrudnienia w roku poprzednim Spadek zatrudnienia jest związany z reorganizacjami w obszarach usługowych. Opis istotnych czynników ryzyka i zagroŝeń Ryzyko związane z sytuacją gospodarczą. Nieustannie zachodzące zmiany polityczno gospodarcze mogą stać się źródłem zarówno zagroŝeń, jak i szans dla funkcjonowania przedsiębiorstw w Polsce. Najbardziej znaczącymi elementami polityki gospodarczej państwa dla funkcjonowania biznesu są koszty pracy, obciąŝenia podatkowe oraz polityka inwestycyjna. Do kluczowych czynników makroekonomicznych naleŝy teŝ zaliczyć poziom PKB, poziom inwestycji 6 / 19

7 w gospodarce, poziom inflacji, oraz kursy walut - głównie USD i EUR. Zły stan gospodarki, czyli kondycji przedsiębiorstw, w pierwszej kolejności wpływa na ograniczenie poziomu inwestycji, w tym równieŝ inwestycji w rozwiązania informatyczne. Mniejszy popyt na produkty tego rodzaju moŝe spowodować skurczenie się rynku, na którym działa Spółka oraz wzmoŝoną konkurencję objawiającą się między innymi obniŝaniem cen. Taki rozwój wypadków miałby istotny wpływ na rentowność sprzedaŝy, a w dłuŝszym okresie równieŝ na płynność przedsiębiorstw w branŝy. Ryzyko konkurencji. Spółka działa w branŝy cechującej się bardzo duŝą konkurencyjnością zarówno ze strony podmiotów obecnych na krajowym rynku od wielu lat jak i ze strony nowych firm. Rosnąca liczba tych drugich związana jest między innymi z otwarciem granic i napływem do kraju zagranicznych przedsiębiorstw działających w tej samej branŝy. Firmy te próbują przejąć część rynku, często w drodze przejmowania mniejszych, krajowych podmiotów. Istotnym zagroŝeniem jest takŝe wzmagająca się tendencja do bezpośredniego świadczenia usług przez globalnych dostawców rozwiązań informatycznych, którzy do tej pory działali w Polsce głównie za pośrednictwem integratorów krajowych. Umocnienie się firm konkurencyjnych moŝe prowadzić do osłabienia pozycji rynkowej Spółki. Działania Spółki mające na celu zapobieganie wymienionym ryzykom polegają na stałym poszerzaniu oferty o najnowsze rozwiązania technologiczne, stałym podnoszeniu kwalifikacji personelu oraz na świadczeniu usług na poziomie gwarantującym utrzymywanie opinii firmy profesjonalnej, doświadczonej i rzetelnej. Ryzyko związane z uzaleŝnieniem od dostawców. Spółka związana jest umowami partnerskimi z wieloma światowymi koncernami informatycznymi. Koncerny te, w większości przypadków, oferują rozwiązania zbliŝone do siebie zarówno pod względem funkcjonalnym jak i jakościowym oraz cenowym. Spółka współpracuje takŝe z wieloma krajowymi dystrybutorami produktów informatycznych. Dzięki temu większość oferowanych przez Spółkę rozwiązań moŝe być konstruowana w oparciu o alternatywne produkty pochodzące od róŝnych dostawców. Pewien zakres oferty Spółki zbudowany jest jednak w oparciu o produkty unikalne. Konieczność zastosowania produktów konkretnego producenta moŝe być niekiedy wynikiem specyficznych wymagań klienta. Zaprzestanie współpracy partnerskiej z wybranymi koncernami branŝy informatycznej mogłoby oznaczać utratę niektórych, z pozyskiwanych przez Spółkę, kontraktów. Ryzyko związane z uzaleŝnieniem od duŝych klientów. Strategia działalności handlowej Spółki zakłada, Ŝe znaczna część jej działalności będzie oparta na stałej, wieloletniej i kompleksowej obsłudze w zakresie informatyki, duŝych podmiotów gospodarczych. Ze strategią tą, oprócz wielu niewątpliwych zalet, wiąŝe się ryzyko, Ŝe utrata niektórych znaczących klientów moŝe oznaczać dla Spółki okresowe zmniejszenie przychodów a nawet konieczność restrukturyzacji niektórych rodzajów działalności. Spółka stara się przeciwdziałać temu ryzyku przez działania prowadzące do zwiększenia liczby klientów kluczowych oraz przez generowanie części przychodów ze współpracy z wieloma mniejszymi kontrahentami. Ryzyko związane z dostarczaniem rozwiązań i świadczeniem usług mających kluczowe znaczenie dla działalności klientów. Znaczna część dostarczanych przez Spółkę rozwiązań bądź świadczonych przez Spółkę usług związana jest z kluczowymi, z punktu widzenia klienta, procesami biznesowymi. Ewentualne wady w dostarczanych przez Spółkę rozwiązaniach bądź niewłaściwa realizacja świadczonych przez Spółkę usług moŝe prowadzić do znacznych strat po stronie klienta a w niektórych przypadkach wręcz do uniemoŝliwienia realizacji podstawowej działalności klienta. Wystąpienie takich przypadków moŝe oznaczać 7 / 19

8 konieczność wypłaty przewidzianych w umowach kar finansowych i odszkodowań a takŝe utratę części klientów. Spółka stara się minimalizować to ryzyko poprzez zapisy w umowach, ograniczające odpowiedzialność Spółki oraz przez zawieranie umów asekuracyjnych z towarzystwami ubezpieczeniowymi. Ryzyko związane z utratą kluczowych pracowników Spółki. W związku z otwarciem rynków pracy w Europie zachodniej oraz rosnącym popytem na specjalistów branŝy teleinformatycznej ze strony działających w Polsce firm zagranicznych istnieje ryzyko odpływu wysoko wykwalifikowanej kadry pracowniczej. Brak pracowników posiadających specjalistyczne uprawnienia mógłby doprowadzić do utraty niektórych certyfikatów i uprawnień, którymi legitymuje się Spółka oraz do pogorszenia poziomu świadczonych przez Spółkę usług. Chcąc ograniczać ryzyko utraty kluczowych pracowników, Spółka stosuje szereg rozwiązań motywacyjnych, zarówno o charakterze finansowym jak i nieposiadających charakteru finansowego, np. moŝliwość podnoszenia kwalifikacji przez udział w specjalistycznych szkoleniach dotyczących najnowszych technologii informatycznych. Dzięki takiemu podejściu, Spółka nie odnotowała w ostatnich latach zwiększonego odpływu niezbędnych specjalistów. Podstawowe produkty, towary i usługi Spółki SprzedaŜ towarów i materiałów stanowiła w roku 2007 około 82% sprzedaŝy ogółem. Pozostałe 18% sprzedaŝy stanowi przychód ze sprzedaŝy produktów. Zarówno wielkość przychodów ze sprzedaŝy produktów, jak i ze sprzedaŝy towarów i materiałów wzrosła. WYSZCZEGÓLNIENIE Dynamika przychody ze sprzedaŝy produktów ,0% przychody ze sprzedaŝy towarów i materiałów ,1% PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAśY RAZEM ,3% Największy udział w sprzedaŝy usług stanowiły usługi w zakresie oprogramowania (25,9%), usługi konserwacji i napraw sprzętu komputerowego (25,2%), usługi instalowania okablowania strukturalnego (17,2%) oraz usługi instalowania komputerów i innego sprzętu informatycznego (13,3%). Dynamika przychodów z tytułu usług w zakresie oprogramowania jest znacznie wyŝsza aniŝeli w roku 2006, wówczas wynosiła ona 10%, w minionym roku wyniosła aŝ 45,4%. Spółka konsekwentnie realizuje plany dotyczące rozwoju produkcji oprogramowania oraz usług wdroŝeniowych i serwisowych związanych z oprogramowaniem. Działania te będą kontynuowane w kolejnych latach. WYSZCZEGÓLNIENIE Dynamika - usługi instalowania komputerów i innego sprzętu informatycznego - budowlane roboty instalacyjne okablowania strukturalnego - usługi pośrednictwa w sprzedaŝy sprzętu komputerowego ,0% ,5% ,4% - usługi transportu lądowego pozostałe / 19

9 - usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości - usługi dzierŝawy lub wynajmu sprzętu komputerowego ,1% ,2% - usługi w zakresie oprogramowania ,4% - usługi zarządzania systemami komputerowymi ,6% - usługi konserwacji systemów ,4% - usługi przetwarzania danych ,3% - usługi doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego - usługi konserwacji i napraw sprzętu komputerowego ,0% ,5% - pozostałe usługi związane z informatyką ,0% - usługi w zakresie szkolnictwa dla dorosłych ,4% - usługi magazynowania towarów ,5% - części i akcesoria do sprzętu komputerowego ,0% - usługi pośrednictwa w sprzedaŝy pozostałych towarów ,9% - organizowanie kongresów ,0% PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAśY PRODUKTÓW, RAZEM ,0% Dynamika przychodów ze sprzedaŝy towarów i materiałów wyniosła w roku 2007 około 180,1% w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. WYSZCZEGÓLNIENIE Dynamika - sprzedaŝ hurtowa komputerów i urządzeń peryferyjnych - pozostała sprzedaŝ hurtowa (oprogramowanie) - sprzedaŝ aparatury elektronicznej i telekomunikacyjnej ,0% ,6% ,1% - sprzedaŝ pozostałych materiałów ,2% - sprzedaŝ detaliczna ,6% PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAśY TOWARÓW I MATERIAŁÓW, RAZEM ,1% 9 / 19

10 Rynki zbytu oraz źródła zaopatrzenia Struktura terytorialna przychodów ze sprzedaŝy. WYSZCZEGÓLNIENIE Dynamika Przychody netto ze sprzedaŝy produktów: ,0% Kraj ,6% Eksport ,6% Przychody netto ze sprzedaŝy towarów i materiałów: ,1% Kraj ,1% Eksport PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAśY PRODUKTÓW, TOWARÓW I MATERIAŁÓW ,3% Podobnie jak w 2006 roku, w analizowanym roku Spółka prowadziła sprzedaŝ towarów i produktów głównie na rynku krajowym. Eksport stanowi niewielki udział w przychodach ze sprzedaŝy ogółem. Struktura odbiorców. ODBIORCY w tys. w tys. % PLN PLN % Grupa BZ WBK , ,9 Ministerstwo Edukacji Narodowej ,0 - - Grupa ING , ,4 ZETO Rzeszów Sp. z o.o ,9 - - Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych , ,9 Pozostali , ,9 RAZEM , ,00 10 / 19

11 Struktura sprzedaŝy w 2007 roku wg sektorów sprzedaŝy Struktura głównych dostawców Firmy. DOSTAWCY w tys. w tys. % PLN PLN PC Factory S.A , Microsoft Ireland Operations Ltd , ,30 ABC DATA Sp. z o. o , ,14 AB S.A , ,15 Idb Polska Sp. z o.o , Tech Data Polska Sp. z o.o , ,08 TECHMEX S.A , ,27 Pozostali , ,06 RAZEM , ,00 % Spółka nie jest w znaczący sposób uzaleŝniona od dostawców. W szczególności towary i produkty nabywane przez Spółkę od dostawców, z którymi obroty sięgają blisko 10% wartości dostaw ogółem, mogą być nabywane na zbliŝonych warunkach handlowych od alternatywnych dystrybutorów. Spółka nie posiada, innych niŝ porozumienia handlowe, formalnych powiązań z odbiorcami lub dostawcami, których udział przekracza 10% przychodów ze sprzedaŝy ogółem. 11 / 19

12 Informacje o zawartych umowach znaczących dla działalności emitenta 7 marca 2007 r. Spółka podpisała umowę z ING Bank Śląski S.A. z siedzibą w Katowicach. Przedmiotem umowy jest realizacja projektu uruchomienia sieci placówek partnerskich dla Banku. Zakres usług obejmuje dostawy sprzętu i oprogramowania oraz usługi wdroŝeniowe wraz z opieką serwisową przez okres trzech lat. W zakresie świadczenia usług serwisowych moŝliwe jest przedłuŝenie obowiązywania umowy na kolejne lata. Łączna wartość umowy wynosi netto 4,1 mln złotych polskich. Wartość umowy moŝe ulec zmianie w przypadku zmiany liczby placówek banku objętych projektem. 4 maja 2007 r. konsorcjum firm, w skład którego wchodzą Talex S.A. z siedzibą w Poznaniu, Winuel S.A. z siedzibą we Wrocławiu, Bull Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie zawarło umowę z Ministerstwem Edukacji Narodowej z siedzibą w Warszawie. Przedmiotem umowy jest dostawa wyposaŝenia 878 pracowni komputerowych wraz z ich instalacją, integracją, przyłączeniem do istniejącej sieci telekomunikacyjnej oraz realizacją usług serwisowych w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach ponadgimnazjalnych i szkołach policealnych. Łączna wartość umowy netto wynosi 40,4 mln złotych. 16 lipca 2007 r. Spółka zawarła umowę z Bankiem Zachodnim WBK S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Przedmiotem umowy jest realizacja, we wszystkich oddziałach banku, projektu migracji systemów informatycznych do nowej platformy. Łączna wartość umowy wynosi netto 1,8 mln złotych polskich. 16 listopada 2007 r. zawarła umowę z Bankiem Zachodnim WBK S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Przedmiotem umowy jest określenie ramowych zasad dostaw sprzętu IT i oprogramowania dla banku, a takŝe świadczenia przez Spółkę doradztwa technicznego w zakresie technologii IT zakupionych przez bank na mocy umowy. Dostawy w ramach umowy będą realizowane sukcesywnie na podstawie oddzielnych zamówień banku. Wraz z podpisaniem umowy Spółka uzyskała pierwsze zamówienia na łączną kwotę netto 5,3 mln złotych polskich. 21 listopada 2007 r. Spółka zawarła umowę pomiędzy konsorcjum firm, w skład którego wchodzą Talex S.A. z siedzibą w Poznaniu, Winuel S.A. z siedzibą we Wrocławiu, Bull Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie a Ministerstwem Edukacji Narodowej z siedzibą w Warszawie. Przedmiotem umowy jest dostawa, instalacja i integracja wszystkich elementów internetowych centrów informacji mulitimedialnej (tzw. ICIM) w 841 bibliotekach szkolnych oraz ich przyłączenie do istniejącej sieci wewnętrznej szkoły, a takŝe świadczenie serwisu gwarancyjnego przez okres 36 miesięcy. Łączna wartość umowy netto wynosi 13,2 mln złotych. 29 listopada 2007 r. Spółka uzyskała zamówienia od Banku Zachodniego WBK S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Przedmiotem zamówień jest dostawa oprogramowania wraz z usługami związanymi z jego wdroŝeniem. Łączna wartość zamówień netto, wyraŝona w walutach wymienialnych, stanowi równowartość kwoty 3,6 mln złotych polskich. 10 grudnia 2007 r. Spółka uzyskała zamówienie do umowy ramowej zawartej w dniu 16 listopada 2007 r. z Bankiem Zachodnim WBK S.A. z siedzibą we Wrocławiu Przedmiotem zamówienia jest dostawa rozwiązań informatycznych wraz z usługami towarzyszącymi. Łączna wartość zamówienia wynosi netto 5,8 mln złotych polskich. 12 grudnia 2007 r. Spółka uzyskała kolejne zamówienia od Banku Zachodniego WBK S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Przedmiotem zamówień jest dostawa oprogramowania wraz z usługami związanymi z jego wdroŝeniem. Łączna wartość zamówień netto, wyraŝona w walutach wymienialnych, stanowi równowartość kwoty 3,8 mln złotych polskich. 15 grudnia 2007 r. Spółka zawarła umowę pomiędzy konsorcjum firm, w skład którego wchodzą Talex S.A. z siedzibą w Poznaniu oraz Koncept sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie a Skarbem Państwa reprezentowanym przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, reprezentowanym przez działającą na jego zlecenie Fundację "Fundusz Współpracy", Jednostkę Finansująco - Kontraktującą z siedzibą w Warszawie. Przedmiotem umowy jest budowa potencjału analitycznego administracji celnej, 12 / 19

13 obejmująca w szczególności opracowanie i wdroŝenie hurtowni danych Ari@dna dla SłuŜby Celnej. Łączna wartość zamówienia wynosi netto 3 mln złotych polskich. W opisywanym okresie (2007 r.) miała miejsce kontynuacja realizacji umów na usługi serwisowe i outsourcingowe z m.in. Dyrekcją Generalnych Lasów Państwowych, Bankiem Zachodnim WBK S.A. we Wrocławiu, Analyx Sp. z o.o. w Poznaniu, ponadto Spółka zwarła szereg umów na dostawę sprzętu, oprogramowania i rozwiązań informatycznych m.in. z Mahle Polska Sp. z o.o., Konimpex Sp. z o.o., Fugo S.A., T.U. Europa S.A. oraz Sudzuker Polska Sp. z o.o. Spółce nie są znane Ŝadne umowy zawarte w 2007 roku między jej akcjonariuszami. Informacje o powiązaniach organizacyjnych lub kapitałowych emitenta Spółka nie posiada powiązań organizacyjnych i kapitałowych z innymi podmiotami. Transakcje z podmiotami powiązanymi W okresie objętym raportem Spółka nie przeprowadzała transakcji z podmiotami powiązanymi. Informacje o zaciągniętych kredytach i umowach poŝyczek Spółka nie korzysta z kredytów i poŝyczek. Posiadany kapitał obrotowy w pełni zabezpiecza potrzeby spółki. Informacje o udzielonych poŝyczkach, poręczeniach i gwarancjach Spółka posiada zobowiązania warunkowe z tytułu udzielonych przez bank finansujący gwarancji przetargowych, dobrego wykonania umów i rękojmi oraz poręczeń zabezpieczających płatności w kwocie tys. PLN. Zobowiązania te zabezpieczone są hipoteką kaucyjną na budynku będącym siedzibą Spółki (szczegółowa informacja o ustanowionym zabezpieczeniu poniŝej) oraz portfelem papierów wartościowych. 15 czerwca 2006 r. Spółka dokonała aktem notarialnym ustanowienia hipoteki kaucyjnej, do kwoty w wysokości 7 mln PLN, na rzecz Banku Zachodniego WBK S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Hipoteka zastała ustanowiona na nieruchomości stanowiącej własność Spółki, wpisanej do księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Poznaniu, XIII Wydział Ksiąg Wieczystych, KW nr P01P/ /9. Nieruchomość tę stanowi działka gruntu o powierzchni ,00 m2, zabudowana budynkiem biurowym o powierzchni uŝytkowej 2.445,80 m2. Wartość nieruchomości, zapisana w księgach rachunkowych Spółki, wynosi netto 10,1 mln PLN. Opis wykorzystania przez emitenta wpływów z emisji W okresie objętym raportem Spółka nie dokonywała emisji papierów wartościowych. Objaśnienie róŝnic pomiędzy wynikami finansowymi wykazanymi w raporcie rocznym a wcześniej publikowanymi prognozami wyników Zarząd Spółki nie publikował prognozy na rok / 19

14 Ocena zarządzania zasobami finansowymi Informacje dotyczące zarządzania zasobami finansowymi przedstawiono w rozdziałach Sytuacja finansowa oraz Zarządzanie ryzykiem finansowym. Spółka na bieŝąco wywiązuję się z zaciąganych zobowiązań. Wskaźniki płynności TALEX S.A. potwierdzają zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań. Wskaźnik bieŝącej płynności na dzień bilansowy wyniósł 1,64, a wskaźnik szybkiej płynności kształtował się na poziomie 1,57. Wysoki poziom płynności finansowej potwierdza równieŝ wysoki poziom majątku obrotowego w majątku ogółem przedsiębiorstwa, na dzień r. wyniósł on 72,3%. Ocena moŝliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych Plany inwestycyjne Spółki zostały zaprezentowane w rozdziale Perspektywy rozwoju emitenta. Główne załoŝenia strategii na rok 2008 to intensyfikacja działań związanych ze sprzedaŝą usług Spółki ze szczególnym uwzględnieniem oprogramowania własnego oraz usług wdroŝeniowych w zakresie technologii informatycznych, a takŝe outsourcingu usług informatycznych. Planowane inwestycje Spółka zamierza finansować głównie ze środków własnych. Harmonogram zaplanowanych inwestycji został rozłoŝony tak, aby ich realizacja nie wpłynęła negatywnie na płynność Spółki i nie nadwyręŝyła jej kondycji finansowej. Analiza bilansu, rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pienięŝnych oraz analiza sytuacji przedsiębiorstwa oparta na podstawowych wskaźnikach finansowych pozwalają na pozytywną ocenę efektywności i sprawności działania Spółki. Przedsiębiorstwo dodatkowo jest wiarygodne dla banków, w przypadku ewentualnej potrzeby zaciągnięcia kredytu inwestycyjnego. Pozytywną ocenę moŝliwości realizacji planowanych zamierzeń potwierdza takŝe niski poziom wskaźnika ogólnego zadłuŝenia na dzień bilansowy. Ocena czynników i nietypowych zdarzeń mających wpływ na wynik z działalności za rok obrotowy W minionym roku 2007 dobra koniunktura gospodarcza sprzyjała inwestycjom w technologie informatyczne. Doskonałe wyniki za 2007 rok Talex zawdzięcza między innymi zrealizowanym w tym okresie kontraktom z Ministerstwem Edukacji Narodowej oraz kontraktom ze stałymi klientami Spółki. Umowy zawarte z Ministerstwem Edukacji Narodowej dotyczyły dostaw wyposaŝenia 878 pracowni komputerowych wraz z ich instalacją, integracją, przyłączeniem do istniejącej sieci telekomunikacyjnej i realizacją usług serwisowych w szkołach i gimnazjach oraz dostaw, instalacji i integracji elementów internetowych centrów informacji mulitimedialnej (tzw. ICIM) w 841 bibliotekach szkolnych. Zewnętrzne i wewnętrzne czynniki istotne dla rozwoju przedsiębiorstwa emitenta oraz perspektywy rozwoju działalności emitenta Istotnym zewnętrznym czynnikiem dla rozwoju przedsiębiorstwa jest koniunktura rynku informatycznego w Polsce. Rynek ten uzaleŝniony jest od wzrostu gospodarczego kraju. 14 / 19

15 NajwaŜniejszym czynnikiem, który będzie decydował o dynamice rynku informatycznego w Polsce w najbliŝszym czasie, pozostanie ogólna sytuacja makroekonomiczna, a zwłaszcza tempo wzrostu PKB i nakładów inwestycyjnych w gospodarce. Jak pokazują prognozy PMR, w latach średnioroczna dynamika PKB wyniesie 4,5%, natomiast dynamika nakładów inwestycyjnych w gospodarce przekroczy poziom 9%. Kolejnym czynnikiem, który w opinii większości firm informatycznych w Polsce najbardziej pozytywnie wpływa na rozwój rynku IT w kraju jest poprawa sytuacji gospodarczej. Ponadto firmy IT wskazują takŝe na wykorzystanie funduszy unijnych. Natomiast to, co najbardziej spowalnia rozwój tego rynku, to brak kapitału firm na inwestycje w informatykę, niska świadomość korzyści z inwestycji w IT oraz złe prawo. Ponadto stale wzrastają oczekiwania innowacji ze strony klientów w zakresie rozwiązań informatycznych. W związku z powyŝszym w dalszym ciągu wśród najwaŝniejszych tendencji na rynku IT moŝna wymienić zwiększający się popyt na rozbudowę systemów informatycznych, a w szczególności wzrost w korzystaniu z usług outsourcingowych. Obecnie firmy europejskie zlecają na zewnątrz średnio około 2% operacji IT. Planują one do roku 2008 zwiększyć udział outsourcingu do 5%, wówczas około 47% firm będzie korzystało z usług partnera zewnętrznego. Zainteresowanie usługami outsourcingowymi wzrasta, szczególnie w bardzo dynamicznie rozwijającym się sektorze energetycznym i bankowym. Coraz więcej firm zaczyna bowiem doceniać moŝliwość stałego dostępu do najnowocześniejszych technologii, bez konieczności inwestowania własnych środków w sprzęt oraz oprogramowanie. Dla klienta outsourcing to takŝe: redukcja kosztów firmy, optymalizacja struktury zatrudnienia. W nowym roku Spółka planuje dalej koncentrować swoją działalność na: produkcji oprogramowania, świadczeniu usług integracyjnych w zakresie technologii informatycznych oraz outsourcingu usług informatycznych. Traktując usługi outsourcingowe jako jeden ze strategicznych kierunków rozwoju, Spółka konsekwentnie, od kilku juŝ lat, rozwija kompetencje i niezbędną infrastrukturę techniczną. W minionym roku, w odpowiedzi na potrzeby rynku, Spółka podjęła równieŝ dynamicznie działania w zakresie rozwoju własnych aplikacji, w szczególności rozwiązań Business Intelligence. Warto dodać, Ŝe rozwój aplikacyjnych oraz systemów BI stanowi jeden z elementów strategii Spółki na najbliŝsze lata. Prace tego typu, ze względu na swój długotrwały charakter, są zarówno czasochłonne jak i kapitałochłonne dla przedsiębiorstwa. Opisane perspektywy rozwoju Spółki znajdują potwierdzenie w badaniach rynku. Analitycy firmy IDC Polska, zajmującej się badaniem rynku IT w Polsce, są zgodni, Ŝe czeka nas kolejny rok szybkiego rozwoju polskiego rynku informatycznego. Działające w tej branŝy firmy nadal będą najwięcej zarabiać na sprzedaŝy sprzętu IT, lecz pozostałe sektory ich działalności usługi i oprogramowanie takŝe będą się rozwijać. Ponadto, zdaniem analityków, polskie firmy i instytucje najwięcej wydają na usługi, zwłaszcza outsourcingowe i trend ten będzie się utrzymywał. Usługi informatyczne to najdynamiczniej rosnąca część rynku. Nakłady na rzeczowy majątek trwały spółki w roku 2007 W roku 2007 spółka łącznie wydatkowała na rzeczowy majątek trwały oraz wartości niematerialne i prawne tys. PLN. 15 / 19

16 Główne kierunki wydatków na rzeczowy majątek trwały Spółki w roku 2007: Tytuł Kwota Serwerownia 108 Zakupy gotowych urządzeń technicznych i maszyn 787 Zakupy środków transportowych 5 Zakupy pozostałych środków trwałych 54 Wartości niematerialne i prawne 116 RAZEM Nakłady na majątek trwały to przede wszystkim nakłady na zakup urządzeń technicznych i maszyn, z czego większość stanowią nakłady na odnowienie i uzupełnienie, niezbędnego do świadczenia usług informatycznych wyposaŝenia technicznego. Stanowiły one blisko 73,5% wydatków na środki trwałe w budowie w roku Zmieniły się natomiast plany dotyczące poniesienia nakładów na odnowienie floty samochodowej, Spółka zrealizowała ten cel zawierając umowy leasingu. Zamierzenia zwiększenia i utrzymania rzeczowych zasobów trwałych na rok 2008 Nakłady na rzeczowy majątek trwały Spółki w roku 2008 związane będą przede wszystkim z dalszą rozbudową Data Center, a w szczególności z wyposaŝaniem nowego obiektu centrum komputerowego w niezbędną infrastrukturę informatyczną. Rozbudowa Data Center znacząco zwiększy potencjał Spółki w zakresie usług związanych z outsourcingiem. Na rok 2008 zaplanowano kolejne nakłady na odnowienie i uzupełnienie, niezbędnego do świadczenia usług informatycznych, wyposaŝenia technicznego. Spółka planuje przeznaczyć na środki trwałe w roku 2008 kwotę tys. PLN Wyszczególnienie: Rozbudowa Data Center: tys. PLN Urządzenia techniczne i sprzęt komputerowy: 800 tys. PLN Pozostałe środki trwałe: 100 tys. PLN Ogrodzenie magazynu: 80 tys. PLN Środki transportowe: 50 tys. PLN Wartości niematerialne i prawne: 20 tys. PLN Zmiany w podstawowych zasadach zarządzania przedsiębiorstwem emitenta W 2007 roku nie nastąpiły Ŝadne istotne zmiany w podstawowych zasadach zarządzania Spółką. Zmiany w składzie osób zarządzających i nadzorujących emitenta, zasady dotyczące powoływania i odwoływania osób zarządzających oraz uprawnienia osób zarządzających Rada Nadzorcza Talex S.A. podjęła w dniu 8 lutego 2007 r. uchwałę o rozszerzeniu składu Zarządu i powołała Pana Rafała Szałka na stanowisko Członka Zarządu Spółki. Decyzja o rozszerzeniu składu Zarządu Talex S.A. to jeden z elementów wprowadzania w Ŝycie programu rozwoju Spółki mającego na celu podniesienie wartości Spółki, wzrost jej 16 / 19

17 udziału w rynku IT oraz lepsze wykorzystanie posiadanego przez Spółkę potencjału. Pan Rafał Szałek od maja 2006 roku pełnił w Spółce funkcję Dyrektora Handlowego. W związku z nagłą śmiercią Członka Rady Nadzorczej Spółki, Pana Zbyszko Czerpińskiego i tym samym wygaśnięciem jego mandatu, Rada Nadzorcza powzięła w dniu 1 sierpnia 2007 r. uchwałę o uzupełnieniu składu Rady Nadzorczej poprzez dokooptowanie, zgodnie z odnośnymi zapisami Statutu Spółki, Członka Rady Pana Marka Nawrockiego. Wybór dokonany przez Radę Nadzorczą został zaakceptowany przez Walne Zgromadzenie odbyte w dniu 3 sierpnia 2007 r. Kompetencja powoływania i odwoływania Członków Rady Nadzorczej naleŝy do Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy. Członkowie Zarządu są powoływani i odwoływani przez Radę Nadzorczą. Szczegółowe zasady powoływania i odwoływania osób zarządzających i nadzorujących Spółkę określone są w Statucie Spółki oraz w Regulaminie Rady Nadzorczej. Osoby zarządzające Spółką nie posiadają szczególnych uprawnień, w tym do podejmowania decyzji o emisji lub wykupie akcji. Umowy zawarte między emitentem a osobami zarządzającymi, przewidujące rekompensatę w przypadku ich rezygnacji lub zwolnienia z zajmowanego stanowiska Spółka nie zawierała z osobami zarządzającymi umów przewidujących rekompensatę w przypadku ich odwołania, zwolnienia lub rezygnacji z zajmowanego stanowiska. Wartość wynagrodzeń, nagród lub korzyści wypłaconych, naleŝnych lub potencjalnie naleŝnych osobom zarządzającym i nadzorującym emitenta Informacja została zamieszczona w dokumencie Dodatkowe noty objaśniające do SA-R 2007 w pkt. 10. Akcje emitenta oraz akcje i udziały w jednostkach powiązanych emitenta, będące w posiadaniu osób zarządzających i nadzorujących Łączna liczba i wartość nominalna akcji Spółki Emisja Liczba akcji Wartość nominalna (w PLN) Wartość łączna Ogółem Seria A Seria B Seria C Seria D Seria E W posiadaniu Członków Zarządu pozostają następujące akcje Spółki (na dzień ): Liczba akcji Akcjonariusz serii A serii B serii C serii D serii E akcje razem 17 / 19

18 Janusz Gocałek Jacek Klauziński Andrzej Rózga Rafał Szałek Zgodnie z wiedzą Zarządu, członkowie Rady Nadzorczej nie posiadają akcji Spółki. Akcjonariusze posiadający, bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty zaleŝne, co najmniej 5 % w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu emitenta Nazwa akcjonariusza Liczba akcji Udział (%) Liczba głosów Głosy (%) w kapitale na WZA Ogółem , ,00 Andrzej Rózga , ,16 Jacek Klauziński , ,16 Janusz Gocałek , ,16 Informacje o znanych emitentowi umowach, w wyniku których mogą w przyszłości nastąpić zmiany w proporcjach posiadanych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy i obligatariuszy Zarządowi Spółki nie są znane jakiejkolwiek umowy mogące skutkować w przyszłości zmianą w proporcjach posiadanych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy. Spółka nie emitowała obligacji. Informacje o posiadaczach papierów wartościowych, które dają specjalne uprawnienia kontrolne w stosunku do emitenta Spółka nie emitowała papierów wartościowych dających szczególne uprawnienia kontrolne w stosunku do niej. Informacje o systemie kontroli programów akcji pracowniczych Do dnia sporządzania niniejszego sprawozdania Spółka nie emitowała akcji pracowniczych. Informacje o ograniczeniach dotyczących przenoszenia prawa własności papierów wartościowych emitenta oraz wykonywania prawa głosu przypadających na akcje emitenta 18 / 19

19 Ograniczeniu przenoszenia prawa własności podlegają wyłącznie akcje Spółki serii A, B i D. Są to akcje imienne a akcje serii A dodatkowo uprzywilejowane względem prawa głosu. Warunki zamiany tych akcji na akcje na okaziciela oraz ich zbywania zastały określone w 8 Statutu Spółki. Akcje Spółki nie są ograniczone co do wykonywania prawa głosu. Informacje o umowach z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych W dniu 29 sierpnia 2007 r. Rada Nadzorcza Spółki, działając na podstawie Statutu Spółki, podjęła uchwałę o wyborze spółki Poprawska i Kasztelan - Biegli Rewidenci Spółka Partnerska w Poznaniu, ul. Winklera 1, na podmiot, z którym 30 sierpnia 2007 roku zostały podpisane umowy dotyczące badania sprawozdań finansowych Talex S.A. sporządzonych na dzień 30 czerwca 2007 r. oraz 31 grudnia 2007 r. Wybrany podmiot jest wpisany na listę podmiotów uprawnionych do badań sprawozdań finansowych w Krajowej Izbie Biegłych Rewidentów pod nr W latach ubiegłych Spółka korzystała z usług podmiotu w zakresie badań sprawozdań finansowych. Wybór został dokonany zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami zawodowymi. Łączna wartość wynagrodzeń wypłaconych w 2007 r. z tytułu wykonania umów dotyczących przeglądu i badania sprawozdań finansowych wyniosła netto 19,5 tys. PLN. W 2007 roku Spółka nie posiadała innych, niŝ wymienione powyŝej, zobowiązań finansowych wynikających z umów z podmiotami uprawnionymi do badań sprawozdań finansowych. Poznań, dnia 19 lutego 2008 roku Członkowie Zarządu: Janusz Gocałek... Jacek Klauziński... Andrzej Rózga... Rafał Szałek / 19