Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek Miejskie Obszary Funkcjonalne jako podmiot polityki rozwoju.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek Miejskie Obszary Funkcjonalne jako podmiot polityki rozwoju."

Iwona Woźniak
6 lat temu
Przeglądów:

1 Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek Miejskie Obszary Funkcjonalne jako podmiot polityki rozwoju. Delimitacja Obszarów Metropolitalnych. Konferencja Nauko-Samorządowa. Poznań,

4 MOF wg KPZK 2030 Miejski obszar funkcjonalny jest układem osadniczym ciągłym przestrzennie, złożonym z odrębnych administracyjnie jednostek. Obejmuje zwarty obszar miejski oraz powiązaną z nim funkcjonalnie strefę zurbanizowaną.

5 Klasyfikacja miejskich obszarów funkcjonalnych wg KPZK 2030 Miejskie obszary funkcjonalne Ustalenie Zalecenie Ośrodków wojewódzkich, w tym metropolitalnych Ośrodków regionalnych Ośrodków subregionalnych Ośrodków lokalnych

6 Miejski Obszar Funkcjonalny pojęcia pierwotne Miejski (lokalny) układ osadniczy Miejski system dzienny Miejska strefa usług publicznych Aglomeracja miejska Obszar metropolitalny Region miejski Podstawowe znaczenia pojęcia regionu (Dziewoński, 1967): region jako przedmiot poznania, region jako narzędzie badania, region jako narzędzie działania (zarządzania)

7 Polityka rozwoju wg ustawy o zasadach prowadzeniu polityki rozwoju (2006 r.) Art. 2. Przez politykę rozwoju rozumie się zespół wzajemnie powiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju oraz spójności społeczno-gospodarczej i terytorialnej, w skali krajowej, regionalnej lub lokalnej.

8 Prowadzący politykę rozwoju Art. 3. Politykę rozwoju prowadzą: 1) w skali kraju Rada Ministrów, 2) w skali regionu samorząd województwa, 3) w skali lokalnej samorząd powiatowy i gminny.

9 Zagadnienia MOF w polityce UE Polityki krajowe MOF w politykach regionów Polityki lokalne Wnioski Polityka UE Polityka krajowa (centralna) Polityki regionalne Polityki lokalne

11 Polityki wobec MOF - wnioski Polityka terytorialna UE siła instrumentów, deficyt pojęciowy. Polityka krajowa siła dokumentów, deficyt instrumentów. Polityka regionów siła argumentów, deficyt programowy. Polityki lokalne siła problemów, deficyt governance. Polityka UE Polityka krajowa (centralna) Polityki regionalne Polityki lokalne

12 Biała Księga Obszarów Metropolitalnych (Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, 2013) Oddolna integracja zarządzania wsparta zachętami finansowymi będzie początkiem wypracowywania rozwiązań, których dynamika oraz kierunek będzie zależał od władz samorządowych znajdujących się w granicach obszarów metropolitalnych. Narzucanie rozwiązania dla całego kraju w drodze odgórnej reformy nie byłoby skutecznym rozwiązaniem, gdyż oparte byłoby na uogólnieniach, które mogłyby nie odzwierciedlać realnych potrzeb polskich miast.

13 Bottom up - integracja metropolitalna

14 Miejski obszar funkcjonalny bottom up co-operation Instrumenty Wsparcia np. ZIT Inicjatywa współpracy Wspólne projekty Wspólne problemy Forma współpracy Zarządzanie Plan działań Strategia

15 Rada Aglomeracji Poznańskiej, 2007

16 Stowarzyszenie Metropolia Poznań, 2011

17 5 osi strategicznych, 28 programów, i 158 działań a la carte.

18 Inicjatywy współpracy aglomeracyjnej/metropolitalnej

19 Współpraca międzygminna (stan r) gmin 227 aktywnych związków międzygminnych 66 % związanych z gospodarką komunalną i ochroną środowiska 14 % w zakresie transportu publicznego inne: gł. turystyka, promocja. 2O % wokół miast w formule MOF

20 Miejski obszar funkcjonalny top down co-operation Zarządzanie Polityka UE Plany działań Strategia Instrumenty wsparcia Polityka kraju Forma współpracy Delimitacja

21 Środki MRR na powstanie MOF Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ogłasza nabór wniosków do konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania miejskich obszarów funkcjonalnych. Na ten cel przeznaczone zostało 30 mln zł z Programu Pomoc Techniczna Konkurs rozpoczął się 29 listopada 2012 r.

22 Kilkanaście dni temu podpisano list intencyjny, cztery samorządy: miejski i gminny Łomży oraz Nowogrodu i Piątnicy, które chcą razem występować o unijne dotacje. Aby robić to skuteczniej, postanowiły powołać do życia Łomżyński Obszar Funkcjonalny, który ma występować w ich wspólnym imieniu o unijne finansowanie w ramach tzw. Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Aby Łomżyński Obszar Funkcjonalny mógł być finansowany w najbliższym okresie rozliczeniowym w ramach tzw. ZIT-u, musi formalnie powstać do końca tego roku, a jego pomysły na inwestycje muszą znaleźć się w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Podlaskiego

23 Samorządowcy z południowej części województwa podlaskiego chcą skuteczniej rywalizować o unijne pieniądze na inwestycje. Dlatego zamierzają stworzyć Bielski Subregionalny Obszar Funkcjonalny. Dobrze, że samorządy widzą konieczność nawiązania współpracy, bo w jedności jest siła - podkreśla starosta bielski Utworzenie BSOF mogłoby pomóc w pozyskiwaniu funduszy unijnych i pozwolić na lepsze decydowanie o ich przeznaczeniu.

24 r. W Starostwie Powiatowym w Pleszewie obradowano nad zasadnością powołania Pleszewskiego Obszaru Funkcjonalnego, jako czynnika determinującego skuteczne aplikowanie o środki unijne na realizację inwestycji komunalnych po 2013 r.

25 Wnioskodawcy o środki MRR (2 edycje konkursu) Liczba wniosków: 152 MOF ośrodki wojewódzkie: 19 MOF ośrodki regionalne i subregionalne: 29 MOF ośrodki lokalne: 104

26 Klasyfikacja miejskich obszarów funkcjonalnych wg KPZK 2030 Miejskie obszary funkcjonalne Ustalenie Zalecenie Ośrodków wojewódzkich, w tym metropolitalnych Ośrodków regionalnych Ośrodków subregionalnych Ośrodków lokalnych

27 Miejskie obszary funkcjonalne? Obszar funkcjonalny Euroregion Puszcza Białowieska (Stowarzyszenie Euroregionu) Obszar funkcjonalny Powiśle Świadczenie zintegrowanych usług turystycznych (LOT Kraina Lessowych Wąwozów ) MOF w oparciu o walory przyrodniczo-krajobrazowe rzek Skrwy i Sierpenicy (miasto Sierpc) Strategia rozwoju turystyki Suwalszczyzny (miasto Suwałki) MOF wokół drogi wodnej łączącej krainę wielkich Jezior z Pojezierzem Ełckim i Kanałem Augustowskim (gmina Orzysz) Budowa miejskiego obszaru funkcjonalnego Cud nad Wisłą (Powiat Wołomiński) Miejski obszar funkcjonalny Rzeka historii (miasto Grajewo) Mezopolitalny Obszar Funkcjonalny Strefa Centralna (Drawsko Pom., Łobez, Resko, Czaplnek i inn. - woj. zachodniopomorskie)

28 Projekty samorządowe MOF (2013) Słupsk Łębork Świnoujście Goleniów Police Gryfino Szczecin Koszalin Kołobrzeg Myślibórz Gorzów Wlkp Sulęcin Zielona Góra Białogard Szczecinek Legnica - Głogów Wałbrzych Człuchów-Chojnice Poznań Wrocław Bytów Gdańsk Bydgoszcz - Toruń Kalisz-Ostrów Wlkp. Brzeg Nowa Ruda - Radków Wnioski dofinansowane Wnioski niedofinansowane Starogard Gd. GZM Silesia i Iława Nowe Miasto Brodnica Bielsko-Biała Braniewo Elbląg Ostróda Olkusz Kraków Olsztyn Mława Sierpiec Płońsk Włocławek Płock Wołomin Konin Kutno Warszawa Kluczbork Opole Sieradz Wieluń Łódź Częstochowa Żywiec zgierski Piotrków Trybunalski Radomsko Zawiercie Szydłów Myślenice Limanowa Tarnów Kętrzyn Giżycko Radom Mielec Pisz Łomża Puławy Ełk Grajewo Siedlce Kraśnik Rzeszów Krosno-Jasło Sanok Lesko Suwałki Augustów Białystok Hajnówka Bielsk Podl. Biała Podlaska Lublin Włodawa Biłgoraj Jarosław Przemyśl Chełm Hrubieszów

29 Finansowanie projektów MOF - przykłady Miejski Obszar Funkcjonalny miasta Puławy tys. Miejski Obszar Funkcjonalny Malborka tys zł Delimitacja i kierunki rozwoju MOF Biłgoraj tys. zł Brodnicki Obszar Funkcjonalny tys. zł Obszar Funkcjonalny Krasnystaw 1,661 tys. zł Miejski Obszar Funkcjonalny Orzysz tys. zł Strategia rozwoju Obszaru Metropolitalnego Łodzi tys. zł Programowanie rozwoju OM Warszawy tys. zł Studium Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań tys. zł Białostocki Obszar Funkcjonalny tys. zł Studium Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego tys. Współpraca JST dla rozwoju Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej 560 tys. zł Kierunki Rozwoju MOF Włocławka 510 tys. zł

30 Tematyka projektów MOF Integracja, rozwój, strategia: 123 Gospodarka: 9 Turystyka: 9 Transport: 7 Planowanie przestrzenne 3 Zagadnienia społeczne: 1

31 Konkluzje MOF nadzieje 1. Rozwój podejścia przestrzennego w polityce rozwoju 2. Powolna decentralizacja instrumentów polityki miejskiej na poziom lokalny 3. Mobilizacja samorządów lokalnych, odrodzenie zaniechanych partnerstw, ograniczenie partykularyzmów 4. Szansa na zintegrowany rozwój - w polityce rozwoju i planowaniu przestrzennym 5. Rozwój myślenia w kategoriach wspólnego rozwiązywania problemów, uczenie się współpracy Myśl funkcjonalnie, działaj lokalnie 6. Możliwość pozyskania środków z nowych instrumentów wsparcia (Pomoc Techniczna, ZIT) na projekty, które trudno realizować ze środków własnych.

32 Konkluzje MOF obawy 1. Niejednoznacznie zdefiniowane MOF 2. Wielokryterialna delimitacja obszarów funkcjonalnych 3. Pozyskanie środków wsparcia główną przesłanką tworzenia MOF 4. Nie zawsze uzasadniona dystrybucja środków wsparcia na proces tworzenia MOF rozmycie idei MOF 5. MOF zakłócają przejrzystość funkcjonowania podziału terytorialnego kraju 6. Obawy o zintegrowany charakter inwestycji i działań 7. Jednorazowy charakter MOF - obawy o przyszłość MOF po ustaniu wsparcia finansowego, zakończeniu projektów.

33 Dziękuję za uwagę!

Podobne dokumenty

Akademia Metropolitalna Środowisko przyrodnicze i jego wykorzystanie

Akademia Metropolitalna Środowisko przyrodnicze i jego wykorzystanie Akademia Metropolitalna 13.11.2014. Środowisko przyrodnicze i jego wykorzystanie Projekt częściowo finansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 Program Wprowadzenie