INAUGURACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2010/2011 UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI 1 PAŹDZIERNIKA 2010 ROKU AUDITORIUM MAXIMUM

Transkrypt

1 INAUGURACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2010/2011 UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI 1 PAŹDZIERNIKA 2010 ROKU AUDITORIUM MAXIMUM

2 PROGRAM UROCZYSTOŚCI Gaude, Mater Polonia Przemówienie Rektora UJ prof. Karola Musioła Wystąpienie Prorektora UJ ds. badań i współpracy międzynarodowej prof. Szczepana Bilińskiego Wręczenie Nagród Rektora UJ Laur Jagielloński Wręczenie Nagrody im. Hugona Kołłątaja Wręczenie Nagród Pro Arte Docendi Immatrykulacja Gaudeamus Igitur Wystąpienie przedstawiciela studentów Wykład inauguracyjny prof. Krzysztofa Królasa Źródło promieniowania synchrotronowego Hymn państwowy 2

3 GAUDE, MATER POLONIA Gaude, Mater Polonia, Prole fecunda nobili, Summi Regis magnalia Laude frequenta vigili. Cuius benigna gratia Stanislai Pontificis Passionis insignia Signis fulgent mirificis Tyranni truculentiam Qui dum constanter arguit Martyrii victoriam Membratim caesus meruit Sic Stanislaus Pontifex Transit ad caeli curiam, Ut apud Deum opifex Nobis imploret veniam Ergo, felix Cracovia, Sacro donata corpore, Deum, qui fecit omnia, Benedic omni tempore Sit Trinitati gloria, Laus, honor, iubilatio, De Martyris victoria Sit nobis exsultatio. Amen. 3

4 Inauguracja roku akademickiego 2009/2010 w Auditorium Maximum 4

5 Wystąpienie prof. KAROLA MUSIOŁA Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego Szanowni Państwo W akcie fundacyjnym Kazimierza Wielkiego z 12 maja 1364 roku znajdujemy takie oto słowa...postanowiliśmy w mieście naszym Krakowie wyznaczyć, obrać, ustanowić i urządzić miejsce, na którym by Studium Powszechne w każdym dozwolonym wydziale kwitnęło, a dla przyszłości na wieczne czasy tym pismem jego istnienie zapewnić chcemy. Niechże więc tam będzie nauk przemożnych perła, aby wydała męże dojrzałością rady znakomite, ozdobą cnót świetne i w różnych umiejętnościach wyuczone; niechaj otworzy się orzeźwiające źródło nauk, a z jego pełności niech czerpią wszyscy naukami napoić się pragnący. Dla tych, którzy naukami napoić się pragną, na rok akademicki 2010/2011 przygotowaliśmy blisko 15 tysięcy miejsc na studiach stacjonarnych pierwszego i drugiego stopnia oraz prawie 9 tysięcy na studiach niestacjonarnych. O przyjęcie na studia starało się ponad 50 tysięcy kandydatów. Przejście z Collegium Maius do Auditorium Maximum jest symbolicznym połączeniem historii naszego Uniwersytetu ze współczesnością. Collegium Maius to pierwszy budynek odnowionego w 1400 roku Studium Generale, który przez wieki służył kolejnym pokoleniom studentów. Dziś jest miejscem, które o historii Uniwersytetu przypomi- 5

6 na i uczy jej najpiękniej. Przypomina o tym, że historia Uniwersytetu Jagiellońskiego to opowieść o dokonaniach profesorów i studentów tworzących tę uczelnię. Auditorium Maximum jest pierwszym budynkiem z nowego rozdziału naszej historii, który rozpoczyna odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1989 roku, wejście w struktury Unii Europejskiej oraz włączenie się Uniwersytetu, wraz z innymi uczelniami w Polsce, w proces budowy Europejskiej Przestrzeni Edukacyjnej oraz Europejskiej Przestrzeni Badawczej. To, że możemy uczestniczyć w budowaniu zjednoczonej Europy, nie zostało nam przez nikogo dane. Tę możliwość Polacy wywalczyli sami. To Jacek Kaczmarski śpiewał: Wyrwij murom zęby krat Zerwij kajdany, połam bat A mury runą, runą, runą i pogrzebią stary świat. Wizyta papieża Jana Pawła II w Polsce w 1979 roku, strajki w 1980 roku rozpoczęły grzebanie starego świata. W tym roku przypada trzydziesta rocznica powstania Solidarności, wtedy masowego ruchu społecznego. Konsekwencją powstania Solidarności w 1980 roku były wydarzenia, których 20. rocznicę wspominaliśmy rok temu pierwsze wolne wybory po wojnie oraz powołanie rządu premiera Tadeusza Mazowieckiego. Dzięki tym wydarzeniom dzisiaj możemy cieszyć się wolnością. Chciałbym podziękować za dzisiejszą Polskę wszystkim znanym i tym mniej znanym uczestnikom wydarzeń 1980 roku. Dziękuję najpiękniej jak potrafię. Szanowni Państwo Decyzja Sejmu RP ustanawiająca Program Wieloletni Budowa Kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, określanego również mianem III Kampusu UJ, oraz wejście Polski do Unii Europejskiej stworzyły olbrzymią szansę na znaczącą poprawę warunków nauczania i prowadzenia badań, na rozwój naszych pracowni dydaktycznych i naukowych. 6

7 Od 1999 roku konsekwentnie budujemy III Kampus w Pychowicach. Do tej pory do użytku oddane zostały następujące obiekty: Centrum Badań Przyrodniczych (1); Zespół budynków mieszczących: Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii (2); Instytut Nauk o Środowisku (3) oraz Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej (4); Wydział Matematyki i Informatyki (5); Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej (6). Przekazany został także do użytku pierwszy z trzech planowanych budynków Parku Life-Science (Technoinkubatora), a budowa kolejnych dwóch rozpocznie się w najbliższym czasie. 7

8 Warto również przypomnieć, że na inaugurację roku akademickiego 2005/2006 nastąpiło otwarcie Auditorium Maximum, w którym dziś gościmy po raz szósty. Aktualnie: Powstaje budynek Instytutu Zoologii, którego oddanie do użytku przewidziane jest na wiosnę 2011 roku. Zakończone jest postępowanie przetargowe, które wyłoniło projektanta i wykonawcę nowej siedziby Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Rozstrzygnięte zostało postępowanie przetargowe na wykonanie projektu budynku Wydziału Chemii. Po pokonaniu wielu przeciwności procedura uzyskiwania pozwolenia na budowę basenu na III Kampusie jest na ukończeniu. Otrzymaliśmy również informację, że nasza inwestycja uzyskała status inwestycji strategicznej w ramach wieloletniego programu rozwoju inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu opracowanego do 2012 roku. W dalszym ciągu trwają prace związane z budową nowoczesnego szpitala uniwersyteckiego w Prokocimiu. 8

9 Niestety, protesty sąsiadów i procesy sądowe zmuszają nas do częściowej zmiany planów dotyczących budowy Paderevianum II, które powstanie w całości po lewej stronie Auditorium Maximum. Rozpoczęcie budowy przewidujemy na początek 2011 roku. Kontynuowane są prace związane z nowymi budynkami na III Kampusie dla Instytutu Nauk Geologicznych oraz Małopolskiego Centrum Biotechnologii. Wkrótce rozpoczniemy przygotowania do budowy Centrum Edukacji Przyrodniczej, finansowanej z funduszy strukturalnych. Bliski rozstrzygnięcia jest konkurs na budowę budynku Krajowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego. O krakowskim synchrotronie dowiemy się więcej z dzisiejszego wykładu inauguracyjnego, który wygłosi prof. Krzysztof Królas. Może warto również wspomnieć o otwartym w maju tego roku Ogrodzie Profesorskim oraz odnowionej fasadzie Domu Profesorskiego przy alei Słowackiego 15. Wszystkie te działania podejmowane są w jednym celu osiągnięcia na Uniwersytecie Jagiellońskim europejskiego poziom warunków nauczania i prowadzenia pracy naukowej. To z kolei nakłada na 9

10 nas wszystkich zobowiązania do jak najlepszego wykorzystania tego daru, do nauczania oraz do pracy naukowej na światowym poziomie, w znacznie szerszym zakresie niż to ma miejsce obecnie. Za pięć siedem lat niedostatki w infrastrukturze dydaktycznej oraz badawczej przestaną być, zasadnym do tej pory, wyjaśnieniem słabych pozycji w światowych czy europejskich rankingach uczelni. To prawda, że do rankingów nie należy przywiązywać nadmiernie dużej wagi. Ale trzeba również pamiętać, że możemy w nich znaleźć informacje o naszych ewidentnych słabościach w porównaniu z uczelniami, które uważamy za równorzędne. Poziom badań naukowych oraz aktywność naukowa pracowników naukowo-dydaktycznych muszą się poprawić. Mówiłem o tym wielokrotnie Uniwersytet Jagielloński nie może być usatysfakcjonowany tym, że w rankingach krajowych uczelni zajmuje czołowe miejsca. Jeżeli chcemy być równorzędnym partnerem najlepszych uczelni w Europejskiej Przestrzeni Badawczej, to musimy porównywać się właśnie z nimi. Naszą ambicją powinno być prowadzenie badań z linii frontowej nauki, a do tego celu wszyscy będziemy mieli niedługo odpowiednie pracownie i dostępną nowoczesną aparaturę. Czy jesteśmy do tych zmian przygotowani, czy oczekujemy na te zmiany z niecierpliwością? To jest pytanie skierowane do każdego z nas. Może warto zauważyć w tym miejscu, iż takimi warunkami lokalowymi dysponują już te jednostki, które mieszczą się na III Kampusie. Konieczne jest tworzenie silnych zespołów badawczych, a nie słabych trzyosobowych zakładów lub katedr, jak to się zdarza obecnie. Tylko silne naukowo zespoły mają szansę zdobyć środki finansowe na prowadzenie badań. Słabe zespoły są skazane na wegetację i marginalizację w nauce. Trzeba zmienić sporo utrwalonych przez lata przyzwyczajeń. Chcę przy tym podkreślić, że wszystkie moje uwagi dotyczą zarówno nauk przyrodniczych, jak i humanistycznych. Konsekwentnie będziemy dążyć do podnoszenia poziomu nauczania. Bardzo pomocne są w tym procesie anonimowe ankiety studenckie oceniające jakość prowadzenia zajęć dydaktycznych. Chcę zapewnić, że nasze działania nie będą związane tylko z wyróżnianiem osób najlepiej prowadzących zajęcia w danym roku akademickim, ale będą obejmowały również zwalnianie z Uniwersytetu tych, którzy zajęcia dydaktyczne prowadzą źle. Apeluję do wszystkich studentów o wypeł- 10

11 nianie ankiet oceny zajęć dydaktycznych. To jest najwłaściwsza droga do poprawiania jakości Waszego wykształcenia. W minionym roku akademickim uruchomione zostały międzynarodowe studia doktoranckie, prowadzone w języku angielskim, w następujących dziedzinach: w naukach matematycznych, naukach fizycznych, naukach chemicznych i naukach biologicznych. We wszystkich czterech projektach czteroletnie studia doktoranckie rozpoczęło łącznie siedemdziesięciu uczestników, uzyskując bardzo atrakcyjne stypendia 3500 zł miesięcznie. Fundusze na ten cel w wysokości przeszło 23 milionów złotych przyznała nam Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. Przy olbrzymich środkach finansowych, jakie na rozwój naszej uczelni już uzyskaliśmy, poprawa jakości nauczania i podniesienie poziomu badań naukowych są najważniejszymi zadaniami w nadchodzących miesiącach. Ankiety dydaktyczna i naukowa dostarczają ważnych informacji, które pozwolą dziekanom, dyrektorom instytutów, zakładów i katedr na lepsze zarządzanie sprawami nauczania i prowadzonymi w poszczególnych jednostkach badaniami. Chciałbym w tym momencie przypomnieć, że wprowadzona została również anonimowa ankieta internetowa, oceniająca działanie administracji centralnej. W tym roku skierowana jest ona do pracowników naukowo-dydaktycznych. Szanowni Państwo Jak co roku, namawiam wszystkie studentki i wszystkich studentów do śpiewania w chórze akademickim oraz do tańczenia i śpiewania w Zespole Pieśni i Tańca Uniwersytetu Jagiellońskiego Słowianki. Ci, którzy w czasie studiów na to się nie zdecydują, zwykle żałują przez całe życie. Wiem o tym dobrze, bo jestem jednym z tych żałujących. 11

12 Zapraszam wszystkich Państwa na dzisiejszy koncert Chóru Akademickiego UJ Camerata Iagellonica i zespołu Słowianki na godzinę do tej auli. Wstęp wolny nie tylko dla Was, ale również dla Waszych rodzin i przyjaciół. A tych, którzy z niezrozumiałych dla mnie powodów pozostaną w domu, namawiam do słuchania naszego odrodzonego krakowskiego radia akademickiego. Radio nazywa się radiofonia i nadaje na częstotliwości 100,5 MHz. Szanowni Państwo Czas studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim, w pięknym Krakowie to dla wielu najpiękniejszy okres w życiu. Dzisiaj rozpoczynają go studenci pierwszego roku, którym życzę przede wszystkim dobrych wyników w nauce i dzięki temu możliwości uczestniczenia w przyszłorocznej inauguracji. W historii Uniwersytetu zdarzały się czasy lepsze i gorsze. Mówimy o dwóch złotych okresach: w XV wieku i w drugiej połowie XIX wieku. Dzięki wydarzeniom sprzed 30 i 20 lat od nas wyłącznie zależy, czy pierwsza połowa XXI wieku będzie w historii przedstawiana jako 12

13 okres zmarnowanych szans, czy jako początek trzeciego złotego okresu Uniwersytetu. O tym, jaki będzie ten rozpoczynający się rok akademicki, decydujemy przede wszystkim my sami. Dlatego, jak co roku, zapraszam całą społeczność akademicką Uniwersytetu Jagiellońskiego, wszystkich studentów i pracowników do wspólnego budowania pomyślności naszego kraju, Małopolski, Krakowa, Uniwersytetu Jagiellońskiego i każdego z nas. Otwieram sześćset czterdziesty siódmy rok akademicki na Uniwersytecie Jagiellońskim. OBY WYPADŁO DOBRZE, SZCZĘŚLIWIE I POMYŚLNIE! QUOD FELIX, FAUSTUM, FORTUNATUMQUE SIT!

14 Wystąpienie prof. SZCZEPANA BILIŃSKIEGO Prorektora UJ ds. badań i współpracy międzynarodowej Magnificencjo, Szanowni Państwo W każdym roku akademickim, z okazji święta Uniwersytetu Jagiellońskiego, przyznawane są nagrody za wybitne osiągnięcia naukowe w ciągu ostatnich pięciu lat kalendarzowych, tzw. Laur Jagielloński. W tym roku nagrody otrzymują: W dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych i prawnych: prof. Janusz Barta oraz prof. Ryszard Markiewicz (Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej) znakomici specjaliści prawa własności intelektualnej, pionierzy tej dziedziny prawa w Polsce, W dziedzinie nauk medycznych: prof. Jacek J. Pietrzyk (Wydział Lekarski) wybitny pediatra i neonatolog, jego badania dotyczą m.in. identyfikacji przyczyn powikłań występujących u noworodków ze skrajnie małą masą urodzeniową, W dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych: prof. Sławomir Kołodziej (Wydział Matematyki i Informatyki) światowej rangi specjalista analizy zespolonej wielu zmiennych i teorii pluripotencjału oraz 14

15 prof. Zbigniew Sojka (Wydział Chemii) wybitny specjalista w dziedzinie spektroskopii i modelowania molekularnego. Podstawowym celem jego badań jest opracowanie nowych, innowacyjnych materiałów katalitycznych. Szanowni Państwo Tak jak w roku ubiegłym, we wszystkich jednostkach naszej uczelni przeprowadzona została szczegółowa analiza wyników działalności naukowej pracowników naukowo-dydaktycznych i naukowych w roku Ocena ta została dokonana z wykorzystaniem arkuszy oceny działalności naukowej, które na poszczególnych wydziałach zostały dostosowane do specyfiki prowadzonych badań. Warto w tym miejscu podkreślić, iż na większości wydziałów dotychczasowe doświadczenia pozwoliły na zmianę i poprawę arkuszy z roku ubiegłego. Wypełnione arkusze samooceny posłużyły do wyłonienia najbardziej aktywnych badaczy roku Osoby te otrzymają nagrody z funduszu centralnego uczelni. Lista osób nagrodzonych za działalność naukową za rok Wydział Prawa i Administracji: prof. dr hab. Andrzej Świątkowski (Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej) dr hab. Wojciech Załuski (Katedra Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej) dr hab. Jerzy Pisuliński, prof. UJ (Katedra Prawa Cywilnego) dr Monika Florczak-Wątor (Katedra Prawa Konstytucyjnego) 2. Wydział Filozoficzny prof. dr hab. Jan Hertrich-Woleński (Instytut Filozofii) prof. dr hab. Piotr Sztompka (Instytut Socjologii) dr hab. Tomasz Placek, prof. UJ (Instytut Filozofii) dr Jolanta Perek-Białas (Instytut Socjologii) dr hab. Arnold Lebeuf, prof. UJ (Instytut Religioznawstwa) 15

16 3. Wydział Historyczny dr hab. Andrzej Nowak, prof. UJ (Instytut Historii) prof. dr hab. Janusz K. Kozłowski (Instytut Archeologii) prof. dr hab. Wojciech Bałus (Instytut Historii Sztuki) prof. dr hab. Paweł Valde-Nowak (Instytut Archeologii) 4. Wydział Filologiczny prof. dr hab. Aleksander Naumow (Instytut Filologii Słowiańskiej) prof. dr hab. Elżbieta Muskat-Tabakowska (Katedra UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową) dr Katarzyna Jaśtal (Instytut Filologii Germańskiej) dr Magdalena Dyras (Instytut Filologii Słowiańskiej) dr Marzena Chrobak (Instytut Filologii Romańskiej) dr Joanna Porawska (Instytut Filologii Romańskiej) dr Elżbieta Solak (Instytut Filologii Słowiańskiej) 5. Wydział Polonistyki prof. dr hab. Małgorzata Sugiera (Katedra Dramatu) prof. dr hab. Franciszek Ziejka (Katedra Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski) prof. dr hab. Anna Czabanowska-Wróbel (Katedra Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski) dr Mateusz Borowski (Katedra Dramatu) dr Anna Piechnik-Dębiec (Katedra Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki) prof. dr hab. Mirosław Skarżyński (Katedra Współczesnego Języka Polskiego) 6. Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej dr hab. Romuald Janik (Instytut Fizyki) prof. dr hab. Andrzej Kotański (Instytut Fizyki) dr Adam Rycerz (Instytut Fizyki) dr Paweł Staszel (Instytut Fizyki) dr Łukasz Stawarz (Obserwatorium Astronomiczne) 7. Wydział Matematyki i Informatyki prof. dr hab. Piotr Zgliczyński (Instytut Informatyki) 16

17 dr hab. Leszek Gasiński (Instytut Informatyki) prof. dr hab. Zbigniew Błocki (Instytut Matematyki) 8. Wydział Chemii prof. dr hab. Grażyna Stochel (Zakład Chemii Nieorganicznej) dr hab. Wojciech Macyk (Zakład Chemii Nieorganicznej) dr Małgorzata Brindell (Zakład Chemii Nieorganicznej) dr Edyta Proniewicz (Pracownia Spektrometrii Ramana) 9. Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Nauki biologiczne: prof. dr hab. Barbara Bilińska (Instytut Zoologii) dr hab. Magdalena Chadzińska (Instytut Zoologii) prof. dr hab. Ewa Gregoraszczuk (Instytut Zoologii) Geografia: prof. dr hab. Bolesław Domański (Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej) Geologia: prof. dr hab. Alfred Uchman (Instytut Nauk Geologicznych) 10. Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej prof. dr hab. Ryszard Przewłocki (Instytut Psychologii Stosowanej) prof. dr hab. Karol Tadeusz Lubelski (Instytut Sztuk Audiowizualnych) prof. dr hab. Jacek Wojciechowski (Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa) prof. dr hab. Emil Orzechowski (Instytut Kultury) dr hab. Bogusław Nierenberg (Instytut Kultury) 11. Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych prof. dr hab. Bogdan Szlachta (Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych) prof. dr hab. Ryszard Czarny (Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych) prof. dr hab. Jan W. Tkaczyński (Instytut Europeistyki) dr hab. Włodzimierz Bernacki, prof. UJ (Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych) 17

18 prof. dr hab. Antoni Dudek (Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych) 12. Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii prof. dr hab. Jan Potempa (Zakład Mikrobiologii) dr hab. Joanna Bereta (Zakład Biochemii Komórki) dr Aneta Kasza (Zakład Biochemii Komórki) 13. Wydział Lekarski prof. dr hab. Anetta Undas (Zakład Kardiochirurgii, Anestezjologii i Kardiologii Doświadczalnej) dr hab. Marcin Majka (Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii) prof. dr hab. Ewa Niżankowska-Mogilnicka (II Katedra Chorób Wewnętrznych) dr Ewa Stępień (Zakład Kardiochirurgii, Anestezjologii i Kardiologii Doświadczalnej) prof. dr hab. Kalina Kawecka-Jaszcz (I Klinika Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego) 14. Wydział Farmaceutyczny prof. dr hab. Barbara Malawska (Katedra Chemii Farmaceutycznej) prof. dr hab. Gabriel Nowak (Katedra Farmakobiologii) prof. dr hab. Jan Krzek (Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej) prof. dr hab. Barbara Filipek (Katedra Farmakodynamiki) 15. Wydział Nauk o Zdrowiu prof. dr hab. Andrzej Pająk (Instytut Zdrowia Publicznego) prof. dr hab. Andrzej Pilc (Instytut Zdrowia Publicznego) dr hab. Grażyna Jasieńska (Instytut Zdrowia Publicznego) prof. dr hab. Marian Szczepanik (Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa)

19 TEKST ŚLUBOWANIA STUDENTÓW I ROKU UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO Zgodnie z 127 Statutu Uniwersytetu Jagiellońskiego ustala się następującą treść ślubowania: Świadom wielkich tradycji i zasług Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz obowiązków członka społeczności akademickiej ślubuję uroczyście: dążyć do prawdy, podstawy wszelkiej nauki, zdobywać wytrwale wiedzę i umiejętności z pożytkiem dla Ojczyzny, przestrzegać norm, zasad współżycia i zwyczajów uniwersyteckich, dbać o dobre imię Uniwersytetu i godność studencką. Ślubowanie studentów I roku w trakcie ubiegłorocznej inauguracji 19

20 GAUDEAMUS IGITUR Gaudeamus igitur iuvenes dum sumus Gaudeamus igitur iuvenes dum sumus Post iucundam iuventutem Post molestam senectutem Nos habebit humus Nos habebit humus Vivat Academia vivant Profesores Vivat Academia vivant Profesores Vivat membrum quodlibet Vivant membra quaelibet Semper sint in flore Semper sint in flore

21 Wystąpienie JAKUBA JASIŃSKIEGO Przewodniczącego Samorządu Studentów UJ Magnificencjo Panie Rektorze, Czcigodne Panie i Czcigodni Panowie Profesorowie, Dostojni Goście, Koleżanki i Koledzy Dzisiaj rozpoczyna się 647. rok akademicki. Przez prawie sześć i pół wieku Uniwersytet Jagielloński kształci i rozwija swoich studentów, dając im to, co najważniejsze wykształcenie i wiedzę. Zdobyte na studiach umiejętności stanowią podstawę do rozpoczęcia dorosłego i dojrzałego życia. Studia w krakowskiej Alma Mater to także rozwój własnych zainteresowań, możliwość wymiany międzynarodowej, nabywanie nowych doświadczeń i kontaktów, które odgrywają istotną rolę w późniejszej pracy zawodowej. My studenci staramy się w pełni korzystać z możliwości i szans, jakie daje nam Uniwersytet, dzięki czemu stajemy się bardziej dojrzali i otwarci na wszelkie wyzwania stawiane nam w dzisiejszym świecie. Bardzo ważna jest dla nas jakość kształcenia oraz podnoszenie warunków studiowania, które umożliwią nam rozwój własnej osobowości. Bardzo cieszymy się z rozbudowy Kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, dzięki której zwiększa się komfort naszego kształcenia. Z zadowoleniem obserwujemy modernizację domów i stołówek studenckich, przez co podwyższa się poziom życia naszych studentów. Wierzymy, że w niedługim czasie zostanie rozbudowana baza socjalno-bytowa, która umożliwi zakwaterowanie w akademikach większej liczby studentów. Z entuzjazmem patrzymy na zmiany w jakości naszego kształcenia, które kładą nacisk na wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktyce. Jesteśmy dum- 21

22 ni z osiągnięć naukowych naszych koleżanek i kolegów. Obiecujemy, że nadal będziemy ich wspierać w rozwoju naukowym i podnoszeniu kwalifikacji. Pragniemy zapewnić Pana Rektora, władze Uniwersytetu, Panie i Panów Profesorów, wszystkich Pracowników uczelni, że będziemy aktywnie uczestniczyć w życiu naszego Uniwersytetu i pomagać w działaniach na rzecz dalszego rozwoju krakowskiej Alma Mater i podnoszenia warunków studiowania. W imieniu swoich koleżanek i kolegów pragnę podziękować Jego Magnificencji Panu Rektorowi, władzom naszego Uniwersytetu i całemu gronu nauczycieli akademickich za zaangażowanie, pomoc i cierpliwość w naszym codziennym kształceniu. Doceniamy Państwa wkład i pracę na rzecz rozwoju naszych umiejętności i przygotowania nas do podjęcia pracy zawodowej. Dziękuję także Panu Kanclerzowi, Pani Kwestor i wszystkim Pracownikom administracji uniwersyteckiej za ich udział w podnoszenie warunków studiowania, za życzliwość i pomoc we wszystkich sprawach studenckich. Niech mi będzie wolno podziękować także władzom Rzeczypospolitej Polskiej oraz władzom stołeczno-królewskiego miasta Krakowa za ich wkład w kształtowanie życia studenckiego, a również za wszystko, co uczyniły dla społeczności studenckiej. Wierzymy, iż wszystkie podejmowane przez Państwa działania będą zmierzały do polepszenia systemu szkolnictwa wyższego i warunków studiowania. Drogie Koleżanki, Drodzy Koledzy studenci I roku Jest mi niezmiernie miło powitać Was w gronie studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Bardzo się cieszę, że zdecydowaliście się na studia na naszej uczelni. Mam nadzieję, że czas, który spędzicie w murach krakowskiej Alma Mater wykorzystacie aktywnie, a na zakończenie studiów będziecie mogli powiedzieć, że był to najlepszy okres w Waszym życiu. Witam Was także w gronie Samorządu Studentów. Już dziś gorąco zachęcam do aktywnej działalności w jego strukturach. Dzięki działalności w Samorządzie pozyskacie cenne umiejętności i wiedzę, nauczycie się dobrej organizacji swojego czasu, jak również znajdziecie możliwość rozwijania swoich pasji i talentów. 22

23 Drogie Koleżanki, Drodzy Koledzy, Studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego Pozwólcie, że złożę Wam życzenia wielu sukcesów w zainaugurowanym dziś nowym roku akademickim. Aby czas, jaki spędzicie w murach Uniwersytetu Jagiellońskiego był spełnieniem wszystkich Waszych oczekiwań stawianych wobec uczelni. Pamiętajcie, że studia to przede wszystkim pozyskiwanie wiedzy, niezbędnej Wam w przyszłym życiu. Nie zaniedbujcie więc zajęć, uczęszczajcie na wykłady i ćwiczenia oraz bierzcie aktywny udział w badaniach naukowych. Zdobyta w ten sposób wiedza ułatwi Wam znalezienie wymarzonej pracy oraz pomoże w rozwiązaniu wielu problemów w dzisiejszej, bardzo zawiłej rzeczywistości. Bierzcie aktywny udział w życiu studenckim. Działajcie w Samorządzie Studentów, kołach naukowych i organizacjach studenckich. Aktywna działalność pozwoli Wam na rozwój własnej osobowości, prowadzenie własnych badań naukowych, nabycie nowych umiejętności oraz nawiązanie wielu nowych znajomości, zarówno krajowych jak i międzynarodowych. Zapewniam Was, iż jako Wasi przedstawiciele będziemy bronić praw studenckich i nadal współdecydować w sprawach dydaktycznych i socjalno-bytowych. Jesteśmy otwarci na wszelkie Wasze uwagi i propozycje dotyczące życia studenckiego, dzięki którym jasno i otwarcie będziemy wyrażać stanowisko społeczności studenckiej Uniwersytetu. Magnificencjo Panie Rektorze, Czcigodne Panie i Panowie Profesorowie, Dostojni Goście Pragnę złożyć wszystkim Państwu życzenia wielu sukcesów, pomyślności oraz spełnienia wszystkich założonych celów w otwartym dziś roku akademickim. Aby Państwa trud włożony w pracę ze studentami przyniósł oczekiwane rezultaty. Abyście Państwo byli dumni z osiągnięć swoich wychowanków. Spełnienie tych życzeń jest spełnieniem naszych studenckich ideałów i oczekiwań. Tego samego życzę Wam Drogie Koleżanki i Koledzy i pozwólcie, że puentą tych życzeń staną 23

24 się słowa założyciela naszej Alma Mater, Kazimierza Wielkiego: Niechże więc tam będzie nauk przemożnych perła, aby wydawała męże dojrzałością rady znakomite, ozdobą cnót świetne i w różnych umiejętnościach wyuczone.

25 Wykład inauguracyjny prof. KRZYSZTOFA KRÓLASA Źródło promieniowania synchrotronowego Źródło promieniowania synchrotronowego to urządzenie, które wytwarza promieniowanie idealnie sprawdzające się w badaniach naukowych i technologicznych. Ponieważ za kilka lat taka inwestycja zostanie zrealizowana w Krakowie, warto zapoznać się z jej niektórymi tajnikami. Zacznijmy jednak od kilku zdań wprowadzenia, w którym omówimy dwa inne, powszechnie znane źródła promieniowania elektromagnetycznego. Źródła promieniowania Najważniejszym dla nas źródłem promieniowania jest Słońce. Emisja promieni słonecznych jest przez nas rejestrowana jako światło białe. W niektórych sytuacjach udaje nam się zaobserwować ciekawe zjawisko, jakim jest rozszczepienie promieniowania słonecznego na poszczególne kolory od fioletowego do czerwonego. Przyrządy fizyczne rejestrują, że promieniowanie o kolorze fioletowym to fale o długości około 400 nm, a promieniowanie o kolorze czerwonym to fale o długości około 700 nm. Poza tym Słońce emituje również promieniowanie, na które nie reagują nasze oczy: o długościach fal mniejszych niż 400 nm promieniowanie nadfioletowe i większych niż 700 nm promieniowanie podczerwone. Cały zakres widma promieniowania słonecznego rozciąga się w przedziale od około 300 nm do około 3000 nm. 25

26 Promieniowaniem, z którym stykamy się okazjonalnie, jest promieniowanie rentgenowskie. Tu, podobnie jak w przypadku Słońca, mamy do czynienia z promieniowaniem elektromagnetycznym. Jednak długości fal tego promieniowania są jeszcze krótsze niż długości fal promieniowania nadfioletowego. To sprawia, że ma ono inne własności. Przede wszystkim jest przenikliwe potrafi przedostać się przez ciało człowieka. Dzięki temu stosowane jest w diagnostyce medycznej. W przypadku promieniowania rentgenowskiego na ogół nie posługujemy się jednostkami długości fal tego promieniowania, ale stosujemy jednostki energii kiloelektronowolty (kev). Promieniowanie to ma energię od kilku do około 20 kev. Wytwarzane jest w lampach rentgenowskich, w których elektrony przyśpieszane są za pomocą wysokiego napięcia rzędu 20 kv. Rozpędzone elektrony skierowywane są na specjalny kawałek metalu. Po wniknięciu do niego gwałtownie hamują, a procesowi hamowania towarzyszy emisja promieniowania. Elektron emituje promieniowanie elektromagnetyczne nie tylko wtedy, gdy maleje jego prędkość. Emituje promieniowanie również wtedy, gdy skręca, czyli gdy wartość prędkości elektronu pozostaje taka sama, a zmienia się tylko jej kierunek. Taką własność elektronu zaobserwowano po raz pierwszy w synchrotronie urządzeniu służącym do przyśpieszania elektronów do wysokich energii, w którym tor elektronu zbliżony jest do okręgu. Nazwa urządzenia dała nazwę 26

27 temu promieniowaniu. Tak, więc, promieniowanie synchrotronowe to promieniowanie wytwarzane w trakcie zmiany kierunku poruszania się elektronu o dużej energii, rzędu jednego gigaelektronowolta (1 GeV), czyli około razy większej niż energia elektronów w lampie rentgenowskiej. Zakres widma tego promieniowania jest bardzo szeroki. Obejmuje on promieniowanie mikrofalowe, cały zakres promieniowania podczerwonego, promieniowanie widzialne, nadfioletowe i cały zakres promieniowania rentgenowskiego. Widmo promieniowania synchrotronowego obejmuje więc zarówno widmo promieniowania emitowanego przez Słońce, jak i widmo promieniowania powstającego w lampie rentgenowskiej. Budowa źródła promieniowania synchrotronowego Początkowo, emisja promieniowania synchrotronowego uważana była za efekt przeszkadzający przyśpieszaniu cząstek do coraz to większych energii. Paradoksalnie, dziś sytuacja odwróciła się i współczesne synchrotrony budowane są głównie z myślą o wytwarzaniu tego promieniowania. Cała konstrukcja synchrotronów podporządkowana jest uzyskaniu promieniowania o jak najlepszych parametrach. Współczesne źródło promieniowania synchrotronowego składa się z trzech zasadniczych elementów: 1. Akceleratora elektronów, 2. Pierścienia akumulującego, 3. Linii pomiarowych. Najpierw, za pomocą akceleratora, należy rozpędzić elektrony do energii od 1 do 4 GeV. Może służyć do tego np. synchrotron. Jednak w nowoczesnych źródłach promieniowania synchrotronowego do przyśpieszenia elektronów częściej stosuje się akcelerator liniowy. W ten sposób urządzenie, w którym zaobserwowano promieniowanie synchrotronowe i które dało mu nazwę, przestaje być już niezbędne do wytwarzania promieniowania. Natomiast sama nazwa synchrotron stosowana jest zamiennie z poprawną nazwą urządzenia, tj. źródło promieniowania synchrotronowego. Drugim elementem źródła promieniowania synchrotronowego jest pierścień akumulujący. Rozpędzone przez akcelerator elektrony wpadają w obszar, gdzie działa na nie pole magnetyczne skierowane 27

28 w kierunku prostopadłym do toru elektronów. Na elektrony działa wtedy siła powodująca skręcenie toru elektronu. Aby nie stracić raz rozpędzonych elektronów, wiązkę elektronów wprowadza się do następnego magnesu. Tor elektronów ponownie zostaje odchylony. Sytuacja powtarza się kilkanaście razy, tak, aby tor elektronu został w końcu zam knięty i utworzył pierścień. Elektrony, raz wprawione w ruch, mogą krążyć w pierścieniu przez wiele godzin z nieznaczną tylko stratą energii na skutek emitowania promieniowania podczas lotu przez odcinki, gdzie działa na nie pole magnetyczne. Długość pierścienia wynosi od kilkudziesięciu do kilkuset metrów i zależy od energii elektronów, natężenia pola magnetycznego oraz ilości magnesów odchylających. Aby zwiększyć efektywność wytwarzania promieniowania synchrotronowego, w pierścieniu akumulacyjnym, wzdłuż toru elektronów, oprócz magnesów odchylających ustawia się specjalne zestawy magnesów nazywane ondulatorami i wigglerami. Kształt produkowanego przez nie pola magnetycznego sprawia, że elektrony przez chwilę poruszają się po torze przypominającym sinusoidę. Takie zakrzywianie toru w konsekwencji prowadzi do wzmożonej emisji promieniowania wykorzystywanego później w badaniach. Trzecim elementem źródła promieniowania synchrotronowego są linie pomiarowe. Każda z nich rozpoczyna się w miejscu, gdzie powstaje promieniowanie, czyli w miejscu usytuowania magnesu odchylającego, ondulatora lub wigglera. Linia pomiarowa rozciąga się na odległość kilkunastu lub kilkudziesięciu metrów i biegnie w kierunku stycznym do toru pierścienia odchylającego. Pierścień i linie połączone są tak, aby promieniowanie bez żadnych strat przechodziło do poszczególnych linii. Dalej promieniowanie przechodzi przez monochromatory, zwierciadła i soczewki. Za pomocą tych przyrządów czynimy promieniowanie odpowiednim dla celu, w którym chcemy je wykorzystać. Każda linia kończy się jedną, czasami dwiema stacjami końcowymi. W nich umieszcza się badane próbki, tam znajduje się aparatura fizyczna rejestrująca procesy zachodzące podczas naświetlenia próbki promieniowaniem. Budowa nowoczesnego źródła promieniowania synchrotronowego jest prawdziwym wyzwaniem. Akcelerator musi dostarczyć wiązkę elektronów o natężeniu prądu około 500 ma, skupioną do rozmiarów 28

29 1. Wprowadzenie wiązki 2. System RF 3. Magnes odchylający 7. Ondulator 4. Linie pomiarowe 5. Stanowiska badawcze 6. Wiggler Najważniejsze elementy źródła promieniowania synchrotronowego nieprzekraczających ułamka milimetra i o energii rzędu gigaelektronowoltów. Wiązkę należy wprowadzić do pierścienia akumulującego z precyzją rzędu 1 μm. Wcześniej magnesy pierścienia, którymi są kilkunastotonowe bloki żelaza, należy precyzyjnie uformować, a potem równie precyzyjnie ustawić z dokładnością rzędu kilku mikrometrów. Przez cały czas elektrony muszą poruszać się w przestrzeni, w której panuje ultrawysoka próżnia na poziomie mm Hg. Inna trudność to zasilanie ondulatorów, które są układami magnesów nadprzewodzących i muszą być chłodzone do temperatury ciekłego helu. W końcu linie pomiarowe wymagają wyrafinowanej technologii soczewek i monochromatorów pracujących na różnych zakresach długości fal promieniowania elektromagnetycznego. 29

30 Własności promieniowania synchrotronowego Szerokie wykorzystywanie promieniowania synchrotronowego wynika z jego wyjątkowych, wymienionych poniżej własności: 1. Ma niezwykle dużą jasność, mierzoną liczbą fotonów emitowanych w ciągu 1 sekundy w jednostkowy kąt bryłowy przez 1 mm 2 powierzchni źródła. Widmo promieniowania elektromagnetycznego wytwarzanego na synchrotronie Spring-8 w Japonii 30

31 2. Jest emitowane w bardzo mały kąt bryłowy. Mówiąc prościej, promieniowanie synchrotronowe rozchodzi się jak światło latarki, dzięki czemu silną wiązką promieniowania można oświetlić nawet najmniejsze próbki. 3. Ma bardzo szerokie widmo. Tym samym zawiera promieniowanie o bardzo różniących się własnościach. Przyrządy umieszczone w liniach pomiarowych na ogół wycinają z całego widma promieniowanie monochromatyczne o odpowiedniej dla danego eksperymentu energii. Dzięki wyjątkowo dużemu początkowemu natężeniu promieniowania, promieniowanie po zmonochromatyzowaniu ciągle ma wystarczająco duże natężenie do przeprowadzania nawet najkrótszych pomiarów. 4. Jest spolaryzowane liniowo lub kołowo. Własność ta jest przydatna w pewnych zastosowaniach. 5. Jest światłem pulsującym z częstotliwością około miliona błysków na sekundę. Częstotliwość tę można w pewnym zakresie regulować. Rysunek na stronie 24 przedstawia widmo promieniowania największego synchrotronu na świecie, japońskiego źródła promieniowania synchrotronowego Spring-8. Widmo promieniowania z magnesów odchylających tego urządzenia rozciąga się od najniższych energii aż do około 500 kev. Maksimum natężenia promieniowanie osiąga przy energii około 20 kev. Dla porównania, rysunek przedstawia również widmo promieniowania słonecznego z maksimum natężenia przy energii 2 ev. Warto zwrócić uwagę, że jasność promieniowania słonecznego jest prawie 100 tys. razy mniejsza od jasności promieniowania synchrotronowego. Jasność promieniowania synchrotronowego można dodatkowo zwiększyć około 100 razy, gdy zamiast magnesu odchylającego zastosujemy wiggler. Jeszcze większą jasność daje ondulator, z tym że, urządzenie to preferuje tylko wąski obszar widma. Zastosowania promieniowania synchrotronowego Pora na odpowiedź na pytanie do czego to wszystko służy? Otóż, unikatowe własności promieniowania synchrotronowego pozwalają na prowadzenie badań i analiz praktycznie wszystkich materiałów z precyzją nieosiągalną dla innych standardowych źródeł promieniowania. 31

32 Dlatego ma ono zastosowanie w badaniach naukowych i technologicznych wielu dziedzin nauki i techniki, jak choćby: w biologii, chemii, fizyce, materiałoznawstwie, geologii, medycynie i farmakologii. Ilustruje to przedstawiona poniżej lista wybranych tematów badawczych, które aktualnie są realizowane w Japonii na synchrotronie Spring-8: 1. Nauki przyrodnicze (Life Science) Analiza struktury makromolekuł białek w połączeniu z wyjaśnianiem ich funkcji; Badanie przebiegu reakcji biologicznych; Dynamika włókien mięśni. 2. Materiałoznawstwo Rozkłady elektronów w nowych materiałach nieorganicznych; Przejścia fazowe pod wysokim ciśnieniem i w różnych temperaturach; Struktura elektronowa i atomowa nowych nadprzewodników o wysokiej temperaturze przejścia. Analiza ściany starożytnego budynku: 1. Obraz w świetle widzialnym, 2. Fluorescencja SI, 3. Fluorescencja Fe 32

33 3. Chemia Badanie dynamiki reakcji katalitycznych, Fotochemiczne procesy wywołane promieniowaniem X na powierzchni różnych kryształów; Analiza śladowych pierwiastków i ich stanów chemicznych. 4. Nauka o Ziemi Obserwacja przejść fazowych w materiałach wnętrza Ziemi; Mechanizm trzęsień Ziemi; Struktura meteorytów i pyłu międzyplanetarnego. 5. Nauka o środowisku Analiza zanieczyszczeń materiałów biologicznych ciężkimi pierwiastkami; Rozwój nowych katalizatorów do oczyszczania gazów spalinowych; Badanie stopów służących do magazynowania gazowego wodoru. 6. Zastosowania przemysłowe Charakterystyka układów mikroelektronicznych; Analiza składu pierwiastków śladowych w materiałach; Projektowanie nowych leków. 7. Medycyna Zastosowanie mikroskopii o ultrawysokiej zdolności rozdzielczej do diagnostyki medycznej w chorobach nowotworowych i chorobach krążenia. Wykład na uroczystości inauguracji nowego roku akademickiego jest okazją do przedstawienia kilku przykładów zastosowań promieniowania synchrotronowego w praktyce. Źródła promieniowania synchrotronowego na świecie Obecnie w ponad 20 krajach świata kilkadziesiąt synchrotronów wytwarza promieniowanie synchrotronowe. Największe z nich mają pierścień akumulujący o długości rzędu 1 kilometra. Trzy takie urządzenia powstały w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Są to: ESRF we Francji, Spring-8 w Japonii i APS w USA. W chwili obecnej buduje się mniejsze, o wiele tańsze synchrotrony, których pierścień akumulujący ma obwód o długości około 300 metrów, a energia elektronów dochodzi do 3 GeV. Takie właśnie urządzenia uznano za najlepsze rozwiązanie w krajach, w których budowano pierwszy synchrotron, pełniący rolę narodowego źródła. Projekt takiego synchrotronu został też zgłoszony władzom naszego kraju jako najbardziej odpowiadający potrzebom polskich użytkowników promieniowania synchrotronowego. Te tańsze synchrotrony ciągle jednak wymagają bardzo dużych nakładów finansowych. Typowa wartość inwestycji to koszt od 150 do 200 milionów euro. 33

34 Źródła promieniowania synchrotronowego na świecie

35 Ze względu na ograniczenia finansowe, jak również z powodu relatywnie krótkiego horyzontu czasowego do wykorzystania środków unijnych, pierwotny projekt budowy polskiego synchrotronu został ograniczony do synchrotronu za 25 milionów euro. Tabela poniżej przedstawia wszystkie źródła promieniowania synchrotronowego zbudowane po roku 2000 na świecie. Można zauważyć, że buduje się również mniejsze synchrotrony o obwodzie pierścienia akumulującego poniżej 100 metrów. Rok uruchomienia Kraj Synchrotron Energia elektronów (GeV) Obwód pierścienia (m) 2001 Szwajcaria SLS Kanada CLS Tajlandia SLRI Indie Indus Australia A S Francja Soleil W.Brytania Diamond Chiny SSRF Tajwan Hsinchu Szwecja MAX-III Hiszpania Alba W nowych inwestycjach najważniejszą sprawą jest dobra jakość wiązki promieniowania, dostosowanie parametrów promieniowania do zapotrzebowania użytkowników oraz stworzenie perspektywy rozwoju urządzenia tak, aby ciągle nadążało za nowymi wyzwaniami. Projekt budowy źródła promieniowania synchrotronowego w Krakowie Po dwunastu latach starań krakowskiego środowiska naukowego o budowę polskiego źródła promieniowania synchrotronowego aktualny projekt na bardzo dużą szansę realizacji. W kwietniu 2010 roku 35

36 w auli Collegium Mauis minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Barbara Kudrycka i JM Rektor UJ prof. Karol Musioł podpisali odpowiednią umowę. Na zbudowanie budynku, który pomieści synchrotron i na zainstalowanie w nim urządzenia gotowego do badań naukowych, przeznaczona jest kwota złotych z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Przyjęte zostały ambitne założenia w planie realizacji projektu: 1. Synchrotron powinien być zbudowany zgodnie z najnowszą dostępną technologią. 2. Jakość dostarczanej wiązki promieniowania powinna być bardzo wysoka, tak aby zachęcić polskich i zagranicznych użytkowników do prowadzenia swoich badań w Krakowie. 3. Projekt realizowany teraz nie może ograniczyć rozwoju urządzenia w przyszłości. W związku z tym należy przewidzieć możliwości stałego udoskonalenia poszczególnych elementów synchrotronu. W tym miejscu należy dodać, że w Polsce nie ma tradycji budowy akceleratorów. Na żadnej polskiej uczelni nie ma też specjalizacji fizyka akceleratorowa. Budowa nowoczesnego synchrotronu w Polsce może się udać tylko w ramach ścisłej współpracy międzynarodowej. Podobnie zresztą przebiegała budowa źródeł promieniowania synchrotronowego w wielu innych krajach. Po konsultacjach z konstruktorami synchrotronów w Berlinie, Trieście i Lund wybrana została koncepcja budowy synchrotronu opartego na szwedzkiej technologii, która wprowadza najnowsze rozwiązania techniczne i ostatnio została wypróbowana przy konstrukcji małego doświadczalnego urządzenia. Istotnym argumentem był też fakt, że Uniwersytet w Lund właśnie przystępuje do budowy zespołu dwóch nowych synchrotronów. Mniejszy z nich będzie miał parametry zbliżone do parametrów urządzenia, jakie chcielibyśmy zbudować w Krakowie. Jednak najważniejszym argumentem jest gotowość Uniwersytetu w Lund do daleko idącej współpracy. Krakowskie źródło promieniowania synchrotronowego będzie wyposażone w liniowy akcelerator elektronów z czterema sekcjami przyśpieszającymi. Pozwolą one na przyśpieszenie elektronów do energii 0.4 GeV. Zarezerwowane jest też miejsce, aby w przyszłości, gdy zajdzie taka potrzeba, móc zainstalować kolejne sekcje akceleratora, przyśpieszające elektrony łącznie do energii 1.5 GeV. Na razie pro- 36

37 jekt zakłada wprowadzenie elektronów do pierścienia akumulującego i w nim dalsze przyśpieszanie do finalnej energii 1.5 GeV. W pierwszym etapie, w ramach obecnego budżetu, synchrotron będzie wyposażony w tylko jedną linię pomiarową. W hali pomiarowej jest miejsce na kilkanaście linii o długości do 36 metrów. Będą one powstawać wraz z wzrastającym zapotrzebowaniem użytkowników. Istnieje możliwość rozbudowy hali pomiarowej w przyszłości. Makieta budynku, który powstanie na III Kampusie UJ i gdzie zostanie zainstalowane źródło promieniowania synchrotronowego Na synchrotron czekają polscy naukowcy. Z inicjatywy Uniwersytetu Jagiellońskiego 36 polskich uczelni i instytutów PAN utworzyło Konsorcjum Polski Synchrotron. W wielu z tych instytucji już pracują zespoły badawcze, stosujące do swoich badań promieniowanie synchrotronowe, na razie wyłącznie dzięki kontaktom z kolegami z zagranicznych ośrodków synchrotronowych. Część z nich zamierza w przyszłości przenieść swoje badania do Krakowa. Pozostali członkowie konsorcjum przygotowują się do badań naukowych z użyciem 37

38 promieniowania synchrotronowego. Już w tej chwili ponad 300 polskich naukowców jest użytkownikami promieniowania synchrotronowego. Doświadczenie krajów, w których niedawno zbudowano pierwszy synchrotron, wskazuje, że zainteresowanie badaniami gwałtownie wzrasta w chwili uruchomienia tego urządzenia. Można się spodziewać, że dzięki dużej liczbie już doświadczonych naukowców proces upowszechnienia badań synchrotronowych w Polsce będzie przebiegał bardzo szybko, a liczba użytkowników kilka lat po uruchomieniu synchrotronu przekroczy 1000 osób. Rozpoczęła się realizacja projektu. Powstał program funkcjonalno-użytkowy obiektu. Parametry techniczne większości elementów synchrotronu zostały już określone. Rozpoczęły się pierwsze zakupy elementów akceleratora liniowego. Pomagają nam w tym wydatnie eksperci z Lund, którzy procedurę przetargową prowadzą równocześnie z myślą o dwóch szwedzkich i jednym polskim synchrotronie. Do Lund wyjechali na staże szkoleniowe pierwsi członkowie zespołu, który będzie montował synchrotron, a później utworzy obsługę krakowskiego urządzenia. Równocześnie w kraju trwa procedura przetargowa, która ma wyłonić wykonawcę budynku. Harmonogram przewiduje, że w ciągu roku uzyskamy pozwolenie na budowę. Zakończenie prac budowlanych planowane jest na 2013 rok, w międzyczasie rozpocznie się montaż urządzeń. Ustawianie aparatury potrwa do połowy 2014 roku. Wtedy rozpocznie się uruchamianie urządzenia. Na początku roku akademickiego 2014/2015 synchrotron zostanie oddany do użytku. Wierzymy, że niektórzy nasi młodzi koledzy, którzy dziś rozpoczynają studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, już za 4 lata przystąpią do realizacji swoich prac magisterskich w Centrum Promieniowania Synchrotronowego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

39 UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI Anno Domini 2010

40 WŁADZE REKTORSKIE w kadencji Rektor UJ prof. dr hab. KAROL MUSIOŁ Prorektorzy: ds. badań i współpracy międzynarodowej prof. dr hab. SZCZEPAN BILIŃSKI ds. polityki kadrowej i finansowej prof. dr hab. MICHAŁ DU VALL ds. Collegium Medicum prof. dr hab. WOJCIECH NOWAK ds. dydaktyki prof. dr hab. ANDRZEJ MANIA ds. rozwoju prof. dr hab. PIOTR TWORZEWSKI Od lewej: prof. prof. Andrzej Mania, Piotr Tworzewski, Wojciech Nowak, Karol Musioł, Michał du Vall i Szczepan Biliński

41 BERŁO KRÓLOWEJ JADWIGI, PIERŚCIEŃ Z SZAFIREM I GRONOSTAJE PACHNĄCE LAWENDĄ Ceremoniał uniwersytecki to pomost spajający przeszłość ze współczesnością. Jego treść i symbolika nawiązują do dawnych tradycji Akademii Krakowskiej. Rangę ceremoniału podnoszą rekwizyty historyczne stroje i insygnia: berła, łańcuchy oraz pierścienie. Berła są symbolem niezależności Uniwersytetu, jaką wywalczył sobie w średniowieczu, są także oznaką władzy rektora. Podczas ważnych uroczystości uniwersyteckich rektor, prorektorzy i dziekani ubrani są w togi, na które narzucają pelerynki tzw. mucety. Kolor mucetów i tóg profesorskich informuje, jaki wydział reprezentuje dostojnik. Mucet rektorski Berła rektorskie uszyty jest z futerek gronostajowych. Strój rektora i profesorów dopełnia nakrycie głowy biret. Na piersiach dziekanów lśnią łańcuchy, dłonie zdobią pierścienie. Za najcenniejszy uchodzi złoty sygnet z wyrytym herbem Uniwersytetu, datowany na wiek XVII. Rektor używa obecnie złotego pierścienia z szafirem. Łączy on symbolicznie rektora na okres rządów z Jagiellońską Wszechnicą. Ceremoniał uroczystości inauguracyjnych Zgodnie z tradycją, sięgającą roku 1364, uroczystość ta rozpoczyna się mszą św. w kolegiacie akademickiej św. Anny. Następnie w najstarszym budynku Uniwersytetu Collegium Maius formuje się pochód pro- 41

42 Rektorzy w pochodzie inaugurującym nowy rok akademicki fesorów, który podąża od ubiegłego roku do Auditorium Maximum. Wcześniej jednak następuje jeszcze jedna ważna chwila: hołd składany minionym pokoleniom uczonych. Profesorowie przechodzą w zadumie przez wszystkie sale gmachu Collegium Maius, gdzie przed wiekami żyli i pracowali ich wielcy poprzednicy. W orszaku uniwersyteckim obowiązuje tradycyjny porządek, zgodnie z którym rektor kroczy na końcu pochodu, przed nim prorektorzy i poszczególne wydziały. Pochód otwiera zawsze najmłodszy z wydziałów. Uroczystość rozpoczyna pieśń z XIII w. Gaude Mater Polonia, która uważana jest za hymn Uniwersytetu. Obowiązkowym punktem uroczystości inauguracyjnej jest akt immatrykulacji studentów I roku. Od 1400 roku zwyczajowo wygłaszany jest też wykład inauguracyjny. Na koniec ceremonii rektor stuka trzykrotnie berłem w katedrę i wypowiada tradycyjne życzenia dla całej społeczności uniwersyteckiej: Quod felix, faustum, fortunatumque sit niechaj będzie szczęśliwy i pomyślny nowy rok akademicki. Uroczystość kończy wspólne odśpiewanie radosnej pieśni Gaudeamus Igitur. Uniwersytet dba też o tradycyjną oprawę innych uroczystości, choćby z okazji promocji doktorskich czy nadania godności doktora honoris causa.

43 DZIAŁ NAUCZANIA PRZEDSTAWIA STUDIA I STOPNIA, II STOPNIA ORAZ JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE W roku akademickim 2010/2011 na Uniwersytecie Jagiellońskim kształcenie prowadzone jest na 58 kierunkach studiów oraz 129 specjalnościach, z których, według stanu na sierpień 2010 r., 30 kierunków i 22 specjalności posiada akredytacje Państwowej Komisji Akredytacyjnej, a 10 kierunków ma akredytację Uczelnianej Komisji Akredytacyjnej. Komisja Akredytacyjna Akademickich Uczelni Medycznych przyznała akredytacje 2 kierunkom studiów, podobnie jak Krajowa Rada Akredytacyjna Szkolnictwa Medycznego. Warto również wskazać, że chemia posiada międzynarodową akredytację European Chemistry Thematic Network i UKA Euromaster Label. W bieżącym roku akademickim w ofercie dydaktycznej znalazło się siedem nowych kierunków studiów: ochrona dóbr kultury, bezpieczeństwo narodowe, dietetyka, kosmetologia, makrokierunek astrofizyka i kosmologia oraz dwa kierunki unikatowe kognitywistyka i biochemia. Ponadto utworzono 18 nowych specjalności na istniejących już kierunkach studiów. Nowe specjalności w roku akademickim 2010/2011 Kierunek Wydział Filozofia Wschodu filozofia Wydział Filozoficzny Edukacja wczesnoszkolna z wychowaniem przedszkolnym pedagogika Wydział Filozoficzny Krytyka literacka filologia polska Wydział Polonistyki cd. tabeli na s

44 W ofercie Uniwersytetu Jagiellońskiego znajdują się również, poza nowo powołanymi, 4 inne kierunki unikatowe religioznawstwo, biofizyka, zaawansowane materiały i nanotechnologia oraz neurobiologia, na prowadzenie których Uniwersytet Jagielloński uzyskał zgodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W roku akademickim 2010/2011 Uniwersytet Jagielloński prowadzi również kształcenie na studiach międzykierunkowych. Są to: Mięcd. tabeli ze s. 43 Nowe specjalności w roku akademickim 2010/2011 Kierunek Wydział Biomatematyka matematyka Wydział Matematyki i Informatyki Matematyka stosowana matematyka Wydział Matematyki i Informatyki Matematyka w ekonomii matematyka Wydział Matematyki i Informatyki Oprogramowanie informatyka Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Biologia człowieka biologia Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Biologia komórki biologia Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Biologia roślin biologia Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Biologia środowiskowa biologia Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Biologia sądowa biologia Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Genetyka i biologia rozrodu biologia Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Neurofizjologia biologia Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Zarządzanie w sporcie Zarządzanie i doradztwo gospodarcze Rachunkowość i zarządzanie finansami Dziennikarstwo polityczne zarządzanie zarządzanie ekonomia politologia Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych 44

45 dzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne oraz studia matematyczno-przyrodnicze. Przewiduje się, że liczba absolwentów UJ w roku 2010 znaczenie wzrośnie w porównaniu z latami ubiegłymi, ze względu na ukończenie studiów I stopnia przez studentów, którzy podjęli je, jako pierwszy rocznik, po przekształceniu studiów jednolitych magisterskich w studia dwustopniowe. Liczbę absolwentów UJ w latach przedstawiono na wykresie poniżej, przy czym dane za rok 2010 obejmują okres od do Liczba absolwentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych w latach ZMIANY W REGULAMINIE STUDIÓW Od 1 października 2010 r. wchodzą w życie niewielkie modyfikacje do Regulaminu studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich. Zmiany zostały wprowadzone uchwałą Senatu UJ z 28 kwietnia 2010 r. nr 24/IV/2010. Modyfikacje przewidują m.in. możliwość prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Uregulowana została również sytuacja tych studentów, którzy zgodnie z programem studiów kończą studia w semestrze zimowym. Są oni zobowiązani do zaliczenia ostatniego roku (semestru) studiów najpóźniej do końca zimowej sesji poprawkowej (semestru zimowego) w ostatnim roku akademickim w ramach 45

46 toku studiów, jak również mają obowiązek złożyć pracę dyplomową najpóźniej do końca zimowej sesji poprawkowej (semestru zimowego) w ostatnim roku akademickim w ramach toku studiów. Dla wszystkich studentów kończących studia złożenie ostatecznej wersji pracy dyplomowej zaakceptowanej przez opiekuna pracy, zarówno w wersji papierowej jak i w wersji elektronicznej, jest warunkiem koniecznym do zaliczenia seminarium dyplomowego lub innych zajęć prowadzących do złożenia pracy dyplomowej. Zmianie uległ również termin, w którym student może złożyć wniosek do Dziekana Wydziału w sprawie wyznaczenia dodatkowego terminu egzaminu ( 12 ust. 7). Został on wydłużony z trzech do siedmiu dni. Do Regulaminu studiów wprowadzono także zasadę, że szczegółowe warunki i zasady uzupełnienia różnicy punktowej powstałej w wyniku wpisania studenta na wyższy rok studiów, tzw. wpisem 50-punktowym, określa rada podstawowej jednostki organizacyjnej. Do tej pory pewne wątpliwości budził moment, od którego student mógł wznowić studia. Zostało to doprecyzowane zasadą stanowiącą, iż wznowienie studiów jest dopuszczalne od początku roku akademickiego. Regulamin studiów w języku angielskim Mając na uwadze postępujący na naszej uczelni proces internacjonalizacji studiów, podjęto prace zmierzające do stworzenia wersji Regulaminu studiów w języku angielskim, która już w niedługim czasie będzie dostępna dla wszystkich zainteresowanych. Tekst jednolity Regulaminu studiów Regulamin studiów obowiązujący od 2006 roku był zmieniany dotychczas czterokrotnie: w 2007, 2008, 2009 i 2010 roku. Wprowadzone zmiany spowodowały, że treść Regulaminu stała się mało czytelna dla użytkowników, zawierając odesłania do uchwał zmieniających. W związku z tym postanowiono stworzyć tekst jednolity Regulaminu studiów, który został ogłoszony uchwałą Senatu UJ z 30 czerwca 2010 r. nr 41/VI/2010. Tekst jednolity Regulaminu studiów zacznie obowiązywać od 1 października 2010 r. 46

47 ROZSTRZYGNIĘCIA W INDYWIDUALNYCH SPRAWACH STUDENTÓW W myśl art. 207 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym do decyzji podjętych przez organy uczelni w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów, a także w sprawach nadzoru nad działalnością uczelnianych organizacji studenckich oraz samorządu studenckiego, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071, z późn. zm.) oraz przepisy o zaskarżaniu decyzji do sądu administracyjnego. Jednakże przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio tylko do określonej grupy rozstrzygnięć podejmowanych przez Dziekanów w pierwszej instancji. Do grupy tej należą decyzje w sprawach: przyjęcia na studia, skreślenia z listy studentów, wznowienia studiów, przeniesienia studenta z innej uczelni na UJ, przeniesienia studenta UJ na inną uczelnię, jak również w sprawach pomocy materialnej dla studentów. Tylko ta grupa decyzji posiada cztery cechy konstytuujące decyzję administracyjną. Są one bowiem: konkretne, jednostronne, skierowane na zewnątrz oraz indywidualne. Zgodnie z 37 ust. 3 i ust. 4 Regulaminu studiów, od rozstrzygnięć Dziekana podejmowanych w indywidualnych sprawach studentów przysługuje odwołanie do Rektora, zaś rozstrzygnięcia Rektora są ostateczne i nie przysługują od nich dalsze środki odwoławcze. Ponadto, odwołanie wnoszone jest za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie w terminie 14 dni od daty doręczenia lub ustnego ogłoszenia rozstrzygnięcia. W związku z powyższą regulacją, do Prorektora UJ ds. dydaktyki, działającego w sprawach studenckich z upoważnienia Rektora UJ, każdego roku wpływa w trybie odwoławczym duża liczba podań studentów. W minionym roku akademickim 2009/2010 liczba spraw wniesionych przez studentów UJ studiów stacjonarnych (bez Collegium Medicum) osiągnęła liczbę 92, natomiast w odniesieniu do podań składanych przez studentów studiów niestacjonarnych liczba ta wyniosła 108, co w sumie daje liczbę 200 pism. Zmienia się również zakres spraw, w których wnoszone są podania studentów. Bardzo dużą część odwołań stanowią sprawy rozstrzygane w drodze decyzji administracyjnych, do których rozstrzygania odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. W drodze decyzji administracyjnych w minionym roku 47

48 akademickim Prorektor UJ ds. dydaktyki rozstrzygnął 88 spraw, z czego 77 dotyczyło skreślenia z listy studentów, 7 wznowienia studiów, 3 przeniesienia na UJ z innej uczelni, 1 przeniesienia z UJ na inną uczelnię. POMOC MATERIALNA DLA STUDENTÓW UJ (BEZ CM) Świadczenia pomocy materialnej dla studentów przyznawane są na podstawie ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. nr 164, poz ze zm.) oraz Regulaminu ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studenci korzystają z następujących świadczeń pomocy materialnej: stypendium socjalnego, stypendium na wyżywienie, stypendium mieszkaniowego (tylko studenci, którym codzienny dojazd utrudnia lub uniemożliwia studiowanie), stypendium dla osób niepełnosprawnych, stypendium za wyniki w nauce, stypendium za wyniki w sporcie. Oprócz tych stypendiów studenci wyróżniający się osiągnięciami w pracy naukowej i badawczej mogą ubiegać się o stypendium ministra za osiągnięcia naukowe, a studenci, którzy mają znaczące osiągnięcia sportowe o stypendium za wybitne osiągnięcia sportowe. Wszyscy studenci, którzy znajdą się w trudnej sytuacji losowej, mogą ubiegać się o zapomogę losową. W ostatnim roku akademickim świadczenia pomocy materialnej otrzymywało 7769 studentów UJ w tym 5750 studentów studiów stacjonarnych i 2019 studentów studiów niestacjonarnych. Stypendia dla osób niepełnosprawnych otrzymało 448 studentów, a zapomogi 336 studentów. Na wszystkie świadczenia pomocy materialnej w roku akademickim 2009/10 wydano ok. 29 milionów złotych z Funduszu Pomocy Materialnej (dotacja z budżetu państwa). Świadczenia socjalne otrzymali studenci, których dochód nie przekraczał 602 złotych miesięcznie na osobę w rodzinie studenta. Stypendia za wyniki w nauce lub sporcie otrzymało 18% najlepszych studentów na poszczególnych latach i kierunkach studiów. 48

49 Liczba świadczeń przyznanych na poszczególnych wydziałach na dzień 30 listopada 2009 roku (bez UJ CM) Stypendia socjalne Stypendia na wyżywienie Stypendia mieszkaniowe Stypendia dla niepełnosprawnych Stypendia za wyniki w nauce lub/i za wyniki w sporcie Stypendia Ministra za osiągnięcia w nauce lub sporcie Zapomoga Wydział Prawa i Administracji (w tym: 1 sportowe) 70 Filologiczny Filozoficzny Polonistyki Biologii i Nauk o Ziemi Zarządzania i Komunikacji Społecznej Studiów Międzynaro dowych i Politycznych Historyczny Chemii (za wyniki w sporcie) Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej (w tym: 3 na SMP) 6 Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Matematyki i Informatyki MISH RAZEM

50 Nowością w roku akademickim 2009/10 było wprowadzenie elektronicznej wersji wniosków o wszystkie świadczenia pomocy materialnej oraz o przydzielenie miejsca w domu studenckim. Od ubiegłego roku akademickiego wszystkie świadczenia pomocy materialnej przyznawane są poprzez Wydziałowe Komisje Stypendialne w systemie USOS. Także miejsca w domu studenckim przydzielane są studentom za pomocą tego systemu. W czerwcu 2010 roku w systemie USOSweb uruchomiona została Elektroniczna Giełda Zamiany Miejsc, co ułatwia studentom znalezienie osoby chętnej na zamianę miejsca w domach studenckich UJ. Zamiany dokonuje się w systemie, co eliminuje poszukiwanie chętnych do zamiany, kolejki oraz pracochłonne wypisywanie skierowań. Wprowadzenie elektronicznego sposobu składania wniosku o przydzielenie miejsca w domu studenckim, samo przydzielenie miejsca w domu studenckim i poinformowanie studenta poprzez pocztę elektroniczną o przyznaniu lub nieprzyznaniu miejsca, jak również przekazanie mu informacji, w którym akademiku otrzymał miejsce w znacznym stopniu ułatwia i przyspiesza proces rozdziału miejsc. W porozumieniu z administratorami domów studenckich udało się wyeliminować ręczne wypisywanie skierowań do domów studenckich. Dotychczasowe skierowania w formie wydrukowanej zastąpiły elektroniczne listy studentów przekazywane przez Dział Nauczania do poszczególnych domów studenckich UJ z kompletem koniecznych danych osobowych studenta, niezbędnych do zakwaterowania w domu studenckim. Listy te oraz niezbędne dane osobowe studenta pozyskiwane są z systemu USOS, co eliminuje błędy. Uniwersytet Jagielloński dysponuje w bieżącym roku akademickim 3690 miejscami w domach studenckich, z czego 300 miejsc jest wynajmowanych od AGH, a pozostałe to miejsca w domach studenckich UJ. Co roku, poprzez przeprowadzanie remontów, podwyższa się standard pokojów, w których zamieszkują studenci. W ubiegłym roku akademickim przeprowadzono w domach studenckich UJ remonty za kwotę ok. 5 milionów złotych. 50

51 Zmiany w Regulaminie od roku akademickiego 2010/2011 Wraz z rozpoczęciem roku akademickiego 2010/2011 zmianie ulegnie okres, na który będą przyznawane stypendia. W dotychczasowej praktyce świadczenia przyznawano na okres 10 miesięcy. Takie rozwiązanie prowadziło jednak do wielu problemów związanych z koniecznością wypłaty stypendiów w miesiącu lipcu. Najwięcej wątpliwości i zarzutów związanych było z sytuacją, gdy studenci, kończący studia w czerwcu, tracili prawo do stypendiów za lipiec. Wprowadzenie zapisu, że stypendia przyznawane są na 9 miesięcy (w przypadku stypendiów o charakterze socjalnym odpowiednio na 5 i 4 miesiące) wyeliminuje konieczność wypłaty stypendiów w lipcu, a tym samym uchroni wielu studentów przed utratą części przyznanego im świadczenia. Drugą istotną zmianą, która wejdzie w życie w roku akademickim 2010/2011, jest ujednolicenie zasad przyznawania stypendiów w całym Uniwersytecie łącznie z Collegium Medicum, gdzie dotychczas obowiązywał odrębny regulamin. Wprowadzenie jednej regulacji dla całej uczelni usprawni funkcjonowanie systemu przyznawania stypendiów, w szczególności poprzez wprowadzenie w UJ CM elektronicznego systemu składania wniosków o świadczenia pomocy materialnej, podobnie jak ma to już miejsce na pozostałych wydziałach UJ. CYKL WYKŁADÓW ARTES LIBERALES Przeznaczony dla studentów i doktorantów UJ cykl wykładów otwartych Artes Liberales prowadzony jest na Uniwersytecie Jagiellońskim od roku akademickiego 2007/2008. Prowadzone zajęcia mają na celu poszerzanie wiedzy studentów i doktorantów UJ o zagadnienia niezwiązane bezpośrednio z tematyką ich studiów, a wartościowe dla osób pragnących zdobywać wiedzę z różnych dziedzin. Dotychczas, w każdym roku akademickim odbywały się cztery jednosemestralne wykłady w wymiarze 30 godzin każdy. Od roku akademickiego 2010/11 ze względu na duże zainteresowanie, jakim cieszą się wykłady wśród studentów i doktorantów ich liczba zwiększona została do sześciu (po 3 w każdym semestrze). Wszystkie wykłady prowadzone w ramach cyklu odbywają się w salach Auditorium Maximum. 51

52 Uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu przeprowadzanego na zakończenie zajęć warunkuje otrzymanie 3 punktów ECTS. Tematyka wykładów ustalana jest przez Rektora UJ na wniosek Prorektora UJ ds. dydaktyki. Na semestr zimowy w roku akademickim 2010/2011 przewidziane zostały następujące wykłady: Wybrane zagadnienia matematyki w ujęciu dla niematematyków prowadzący: dr Krzysztof Ciesielski; Prawda, wolność, odpowiedzialność. W drodze do nowej filozofii człowieka prowadzący: dr hab. Jacek Filek, prof. UJ; Wyzwania współczesnej medycyny. Zapobieganie chorobom układu sercowo-naczyniowego prowadzący: prof. dr hab. med. Kalina Kawecka-Jaszcz i współpracownicy. DZIAŁALNOŚĆ KÓŁ NAUKOWYCH (nie dotyczy Collegium Medicum) Działalność kół naukowych koncentruje się na organizowaniu sesji i konferencji naukowych, paneli dyskusyjnych, szkoleń, warsztatów naukowych oraz na przygotowaniu publikacji. Poziom środków finansowych przyznanych na działalność kół naukowych w latach

53 Powyższe dane prezentują następującą dynamikę wzrostu. W 2008 roku wartość środków przyznanych na działalność kół naukowych wzrosła o prawie 2% w stosunku do roku W 2009 roku odnotowano kolejny, znaczny wzrost kwoty przyznanej na działalność kół naukowych, tj. o 24% w stosunku do roku poprzedniego, co wskazuje na zwiększenie zainteresowania organizowaniem projektów naukowych (548 projektów zaplanowanych w 2009 roku). Tymczasem, już w trzech pierwszych kwartałach 2010 roku zgłoszono chęć realizacji 609 projektów przez 71 kół naukowych. Wykaz kół naukowych zarejestrowanych w roku akademickim 2009/2010 Lp. Nazwa Koła Naukowego Wydział UJ 1. Koło Naukowe Gender Studies Uniwersytetu Jagiellońskiego Wydział Polonistyki 2. Koło Naukowe Historii Doktryn Wydział Prawa i Administracji 3. Koło Naukowe Kulturoznawców Uniwersytetu Jagiellońskiego 4. Turystyczne Koło Naukowe Horyzont 5. Koło Naukowe OECONOMICUS PROGRAM MOST Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Program Mobilności Studentów MOST to program wymiany studentów tych uniwersytetów polskich, które są sygnatariuszami Porozumienia na Rzecz Jakości Kształcenia. Koordynatorem Programu jest Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna. Warunki uczestnictwa w programie określa Regulamin Programu Mobilności Studentów MOST. Adresatem programu są studenci, którzy ukończyli drugi semestr studiów I stopnia lub jednolitych studiów magisterskich oraz studenci studiów II stopnia, po ukończeniu pierwszego semestru studiów. Przewidywane jest rozszerzenie programu także dla uczestników studiów doktoranckich. Rejestracja osób chcących wziąć udział w programie w semestrze zimowym lub całym roku akademickim 2010/2011 po raz pierwszy przeprowadzona została za pomocą systemu Internetowej Rejestracji Kandydatów MOST (IRK MOST). 53

54 Wszystkie uczelnie uczestniczące w programie mają możliwość przyjmowania i wysyłania studentów na program. Najczęściej wybieranymi przez studentów uczelniami są Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet Wrocławski. Wśród studentów UJ największym zainteresowaniem, oprócz Uniwersytetu Warszawskiego, cieszą się Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Toruniu oraz Uniwersytet Wrocławski. Do studiowania na Uniwersytecie Jagiellońskim w semestrze zimowym lub całym roku akademickim 2010/2011 zakwalifikowanych zostało 108 osób (stan na r.). Najczęściej wybieranymi kierunkami prowadzonymi na UJ były: socjologia, prawo oraz psychologia. Wnioski o wyjazd na inne uczelnie złożyło 78 studentów UJ, z których 58 potwierdziło chęć udziału w Programie poprzez złożenie wniosków pisemnych, które zostały formalnie rozpatrzone. Największe zainteresowanie wyjazdem na program w roku akademickim 2010/2011 wykazali studenci kierunków socjologia i prawo. STUDIA DOKTORANCKIE Studia doktoranckie na Uniwersytecie Jagiellońskim prowadzone są na podstawie przepisów ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy z 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki. Dotychczas na Uniwersytecie Jagiellońskim studia doktoranckie prowadzone były przede wszystkim jako studia stacjonarne (studia nieodpłatne) na wszystkich wydziałach uniwersyteckich za wyjątkiem Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UJ. W ubiegłym roku akademickim uruchomione zostały niestacjonarne studia doktoranckie w dziedzinie nauk prawnych (dyscyplina: prawo) na Wydziale Prawa i Administracji UJ. Od roku akademickiego 2010/2011 oferta studiów trzeciego stopnia Uniwersytetu Jagiellońskiego realizowanych w trybie niestacjonarnym poszerzy się o: 1. Studia doktoranckie w dziedzinie nauk humanistycznych (dyscyplina: nauki o polityce) na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych; 54

55 2. Studia doktoranckie w dziedzinie nauk humanistycznych (dyscyplina: nauki o zarządzaniu) na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej; 3. Studia doktoranckie w dziedzinie nauk medycznych (dyscyplina: medycyna, biologia medyczna, stomatologia) na Wydziale Lekarskim. 30 czerwca 2010 r. wszedł w życie nowy Regulamin przyznawania stypendiów doktoranckich wprowadzony zarządzeniem nr 45 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 30 czerwca 2010 r. Zmiany, jakich dokonano w stosunku do wersji dotychczas obowiązującej, wynikają z nowelizacji ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym polegającej na wykreśleniu z niej art. 200 ust. 4, który wprowadzał ograniczenie dla doktorantów otrzymujących stypendium doktoranckie w postaci zakazu wykonywania pracy zarobkowej w pełnym wymiarze czasu pracy. Obecnie o stypendium doktoranckie może ubiegać się każdy doktorant, który terminowo realizuje program studiów doktoranckich i wykazuje się zaangażowaniem w prowadzenie zajęć dydaktycznych lub badawczych w ramach praktyk zawodowych albo wykazuje się zaangażowaniem w realizację badań naukowych. Wysokość stypendiów doktoranckich jest ustalana na podstawie wynagrodzenia zasadniczego asystenta (nie mniej niż 60% i nie więcej niż 100%), ustalonego w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 22 grudnia 2006 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej. Stypendia na UJ przyznawane są na podstawie powyższych przepisów w wysokości od 1044,00 do 1500,00 zł. W roku 2009/2010 stypendium doktoranckie pobierało 773 doktorantów (w tym 154 w Collegium Medicum). Doktoranci Uniwersytetu Jagiellońskiego, którzy posiadają wyróżniające osiągnięcia naukowe, oprócz możliwości korzystania z przedstawionej powyżej oferty stypendiów, mogą ubiegać się także o dofinansowanie w formie stypendiów ze środków pochodzących spoza uczelni, m. in. z funduszy strukturalnych. Poniżej wymienione są projekty, w ramach których doktoranci UJ otrzymują takie wsparcie. 55

56 1. DOCTUS Małopolski fundusz stypendialny dla doktorantów Projekt finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa oraz budżetu Województwa Małopolskiego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki, Działanie 8.2 Transfer Wiedzy, Poddziałanie Regionalne Strategie Innowacji). Celem projektu DOCTUS jest wspieranie prac naukowych uczestników studiów doktoranckich prowadzonych przez jednostki organizacyjne uczelni lub placówki naukowe na terenie Unii Europejskiej, kształcących się w dziedzinie nauki i dyscyplinie naukowej uznanej za szczególnie istotną dla regionu, tj. zgodną z Regionalną Strategią Innowacji Województwa Małopolskiego (RSI). Stypendia przeznaczane są dla doktorantów, których badania mogą być wykorzystane w praktyce przez przedsiębiorstwa prowadzące działalność na terenie Województwa Małopolskiego, przyczyniając się do poprawy ich konkurencyjności i rozwoju gospodarczego. Stypendium przyznawane jest na czas trwania studiów doktoranckich, tj. na okres trzech lat od października do września następnego roku, z pominięciem lipca i sierpnia. Wysokość stypendium wynosi 3000 zł miesięcznie. 2. Międzynarodowe Projekty Doktoranckie Program Międzynarodowe Projekty Doktoranckie uruchomiony został dzięki pozyskaniu przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej środków z funduszy europejskich w ramach Działania 1.2 Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Celem programu jest podniesienie poziomu badań naukowych realizowanych w Polsce przez młodych naukowców w czasie przygotowywania przez nich prac doktorskich oraz zintensyfikowanie współpracy międzynarodowej polskich jednostek badawczych. Program adresowany jest do konsorcjów naukowych złożonych z co najmniej jednej instytucji polskiej i co najmniej jednej zagranicznej, prowadzących wspólnie projekty doktoranckie. Począwszy od jesieni 2009 roku program realizowany jest na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ oraz na Wydziale 56

57 Chemii UJ. W czwartej i ostatniej edycji programu wśród laureatów konkursu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej na wdrożenie Międzynarodowych Projektów Doktoranckich począwszy od jesieni 2010 roku znalazł się Wydział Matematyki i Informatyki UJ oraz ponownie Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. Studia otwarte są dla absolwentów z całego świata. Doktoranci UJ spędzą od pół roku do dwóch lat u zagranicznych partnerów. Stypendium dla doktorantów przebywających w Polsce wyniesie 3500 zł, a dla wyjeżdżających za granicę 4500 zł. Doktorant może także otrzymać grant badawczy w wysokości do zł. 3. Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni (Konkurs Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Poddziałanie PO KL) Od roku akademickiego 2010/2011 Instytut Nauk o Środowisku Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UJ prowadzić będzie anglojęzyczne interdyscyplinarne studia doktoranckie w dyscyplinie ekologia. Studia kierowane są do szczególnie uzdolnionych absolwentów wyższych studiów magisterskich kierunków: biologia, biotechnologia, ochrona środowiska, biologia i geologia, studiów matematyczno-przyrodniczych, studiów biologiczno-geograficznych oraz kierunków pokrewnych z terenu całej Polski i z zagranicy. Doktorantom zakwalifikowanym na studia w wyniku postępowania rekrutacyjnego przyznawane jest stypendium w wysokości 2200 zł miesięcznie. 4. Stypendium naukowe Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Stypendium przeznaczone jest dla szczególnie uzdolnionych studentów oraz uczestników studiów doktoranckich pobierających naukę w publicznych i niepublicznych szkołach wyższych i innych ośrodkach naukowo-badawczych w mieście Krakowie, których działalność naukowa lub artystyczna może przyczynić się do rozwoju Krakowa lub wnieść znaczący wkład w rozwój nauki. W roku akademickim 2009/2010 stypendium przyznawane jest na okres od 1 stycznia 2010 r. do 31 lipca 2010 r. Miesięczna kwota stypendium to równowartość 40% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysków, ogłoszonego na 57

58 podstawie art. 7 ustawy z 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich (Dz.U. nr 108 poz. 685, z późn. zm.) obwieszczeniem prezesa GUS w wysokości obowiązującej w roku poprzedzającym przyznanie stypendium. ŚWIADCZENIA POMOCY MATERIALNEJ DLA DOKTORANTÓW UJ Doktoranci, kształcący się w jednostkach organizacyjnych uczelni funkcjonujących na podstawie ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. nr 164, poz ze zm.), mają prawo do ubiegania się o następujące świadczenia pomocy materialnej, finansowane ze środków przeznaczonych na ten cel w budżecie państwa: stypendium socjalne, stypendium mieszkaniowe, stypendium na wyżywienie, stypendium za wyniki w nauce, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, zapomoga. Świadczenia pomocy materialnej dla doktorantów przyznawane są na podstawie art. 199 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, przy odpowiednim stosowaniu przepisów o pomocy materialnej dla studentów art. 199 ust. 3 ustawy. Na mocy art. 199 ust. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym obowiązuje w Uniwersytecie Jagiellońskim Regulamin ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla doktorantów UJ, który po konsultacji z uczelnianym organem samorządu studentów oraz uczelnianym organem samorządu doktorantów ogłaszany jest przez JM Rektora. Kryterium przyznania stypendium socjalnego, mieszkaniowego oraz stypendium na wyżywienie jest miesięczny dochód na osobę w rodzinie doktoranta, ustalany na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. nr 64, poz. 593 ze zm.) oraz art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. nr 228, poz ze zm.), przy czym stypendium mieszkaniowe może otrzymać jedynie doktorant studiów stacjonarnych; stypendium za wyniki w nauce może być przyznane doktorantowi, który w roku akademickim poprzedzającym przyznanie stypendium, uzyskał bardzo dobre lub dobre wyniki egzaminów 58

59 objętych programem studiów doktoranckich, wykazał się postępami w pracy naukowej i przygotowywaniu rozprawy doktorskiej oraz wykazał się szczególnym zaangażowaniem w pracy dydaktycznej, natomiast w przypadku doktorantów, którzy zostali przyjęci na I rok studiów III stopnia stypendium za wyniki w nauce przyznawane jest za bardzo dobre lub dobre wyniki postępowania rekrutacyjnego; stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych przyznawane jest osobom, których niepełnosprawność potwierdzona jest orzeczeniem właściwego organu; zapomoga może być przyznana doktorantowi, który z przyczyn losowych znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej. W roku akademickim 2009/2010 z Funduszu Pomocy Materialnej dla studentów i doktorantów przyznano doktorantom 516 świadczeń pomocy materialnej, w tym: stypendium socjalne 93, stypendium mieszkaniowe 51, stypendium na wyżywienie 88, stypendium za wyniki w nauce 210, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych 40, zapomogi 34. Doktoranci UJ mają możliwość zamieszkania w domach studenckich. W roku akademickim 2010/2011 do ich dyspozycji przekazano 173 miejsca w pięciu akademikach Uniwersytetu Jagiellońskiego, tj. DS Piast, DS Kamionka, DS Bydgoska 19, DS Nawojka, DS Żaczek i DS Bursa Jagiellońska oraz 25 miejsc na Miasteczku Studenckim AGH w DS 17. Doktoranci mają możliwość zakwaterowania się w domu studenckim wraz z małżonkiem i dzieckiem. Za przydział miejsc dla doktorantów odpowiada Towarzystwo Doktorantów UJ, będące samorządem doktorantów w rozumieniu art. 208 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE STUDENTÓW I DOKTORANTÓW PO 26. ROKU ŻYCIA Zgodnie z ustawą z 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. nr 45 poz. 391 z późn. zm.) oraz ustawą z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowot- 59

60 nej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.) studenta/doktoranta, który ukończył 26. rok życia lub nie podlega ubezpieczeniu z innego tytułu, do ubezpieczenia zgłasza uczelnia, w której obiera on naukę. O to, żeby uczelnia zgłosiła studenta/doktoranta do ubezpieczenia w NFZ, występuje sam zainteresowany. Zgłoszenia dokonuje się po złożeniu przez studenta/doktoranta oświadczenia o niepodleganiu obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu (np. umowa o pracę, umowa zlecenia lub jako współmałżonek osoby ubezpieczonej). Liczba ubezpieczonych studentów i doktorantów na UJ w poszczególnych miesiącach ulega zmianom, które spowodowane są m.in.: uzyskaniem innego tytułu ubezpieczenia, zakończeniem studiów, skreśleniem z listy studentów/doktorantów. Poniższe tabele przedstawiają liczbę ubezpieczonych studentów i doktorantów oraz kwoty wydatkowane na składki ubezpieczeniowe w poszczególnych miesiącach II półrocza 2009 roku oraz I półrocza 2010 roku. Poniesione przez uczelnię wydatki na ubezpieczenie zdrowotne studentów i doktorantów są refundowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ubezpieczenia od 1 lipca do 31 grudnia 2009 r. Wyszczególnienie Liczba ubezpieczonych ogółem W tym cudzoziemcy Kwota wydatkowana na ubezpieczenie lipiec ,60 zł sierpień ,60 zł Studenci wrzesień ,00zł październik ,20 zł listopad ,60 zł grudzień ,20 zł kwota wydatkowana na ubezpieczenie studentów ,20 zł 60

61 Doktoranci Wyszczególnienie Liczba ubezpieczonych ogółem W tym cudzoziemcy Kwota wydatkowana na ubezpieczenie lipiec ,40 zł sierpień ,20 zł wrzesień ,60 zł październik ,00 zł listopad ,40 zł grudzień ,60 zł kwota wydatkowana na ubezpieczenie doktorantów ,20 zł Łączna kwota wydatkowana na ubezpieczenie studentów i doktorantów w II półroczu 2009 roku ,40 zł Ubezpieczenia od 1 stycznia do 30 czerwca 2010 r. Studenci Doktoranci Wyszczególnienie Liczba ubezpieczonych ogółem W tym cudzoziemcy Kwota wydatkowana na ubezpieczenie styczeń ,40 zł luty ,40 zł marzec ,20 zł kwiecień ,60 zł maj ,80 zł czerwiec ,40 zł kwota wydatkowana na ubezpieczenie studentów ,80 zł styczeń ,60 zł luty ,40 zł marzec ,00 zł kwiecień ,20 zł maj ,20 zł czerwiec ,20 zł kwota wydatkowana na ubezpieczenie doktorantów ,60 zł Łączna kwota wydatkowana na ubezpieczenie studentów i doktorantów w I półroczu 2010 roku ,40 zł 61

62 STUDIA PODYPLOMOWE Studia podyplomowe są przeznaczone dla osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów wyższych. Z reguły mają one charakter doskonalący i trwają 2 semestry; prowadzone są również studia kwalifikacyjne, trwające co najmniej 3 semestry, które dają, przede wszystkim nauczycielom, dodatkowe uprawnienia zawodowe. Absolwent studiów podyplomowych uzyskuje świadectwo ukończenia studiów podyplomowych według wzoru określonego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Na Uniwersytecie Jagiellońskim do prowadzenia studiów podyplomowych uprawnione są wszystkie podstawowe jednostki organizacyjne. Studia podyplomowe mogą być także prowadzone we współpracy z innymi instytucjami i organizacjami, również zagranicznymi. W takim przypadku obowiązki i zadania poszczególnych jednostek regulują porozumienia zawierane między tymi jednostkami, za zgodą Rektora UJ. W 2009 r. Uniwersytet Jagielloński prowadził studia podyplomowe na 14 wydziałach oraz w Medycznym Centrum Kształcenia Podyplomowego UJ. W trakcie rekrutacji na studia podyplomowe na rok akademicki 2009/2010 największym zainteresowaniem cieszyły się studia podyplomowe z zakresu: Prawa dowodowego dla sędziów i prokuratorów, Prawa pracy, Prawa autorskiego, wydawniczego i prasowego, Medycyny bólu oraz Podstaw oddziaływań terapeutycznych w wieku rozwojowym. Dużą popularnością wśród absolwentów szkół wyższych i osób pracujących cieszyły się również studia podyplomowe: Zarządzanie zasobami ludzkimi, Public Relations, Szczegółowe problemy psychoterapii, System ochrony praw człowieka w Polsce, Podyplomowe studia dla tłumaczy tekstów specjalistycznych, Psychologia transportu oraz Podstawy psychoterapii i Analityka medyczna. Wykres zamieszczony obok przedstawia dane dotyczące liczby absolwentów studiów podyplomowych na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach Uniwersytet Jagielloński przygotowywał na rok akademicki 2010/ 2011 ofertę na 90 płatnych studiach podyplomowych. Wśród nich są nowe studia podyplomowe: 62

63 Liczba absolwentów studiów podyplomowych w latach (UJ + CM) Kolekcje cyfrowe; Współczesna Ameryka polityka, kultura i społeczeństwo Stanów Zjednoczonych w XXI w.; Zarządzanie mediami; Wiedza o Rosji współczesnej; Badania kliniczne produktów leczniczych; Fotografia dziennikarska; Zarządzanie muzeum; Realizacja telewizyjna; Prawo bankowe; Żydowski Kraków. Historia Religia Kultura Dziedzictwo. Wysokość opłat za prowadzone studia podyplomowe w roku akademickim 2010/2011 kształtuje się w granicach: od 2000 zł do zł. Ze słuchaczami zawierane są umowy określające warunki odpłatności za studia podyplomowe. JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA NA UNIWERSYTECIE JAGIELLOŃSKIM Proces doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Jagiellońskim obejmuje wiele różnorodnych działań w obszarze funkcjonowania poszczególnych jednostek dydaktycznych i administracyjnych 63

64 uczelni. Działania te realizowane są w ramach Uczelnianego Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia (USDJK), nad którym pieczę sprawuje rektor UJ. Za system pod względem merytorycznym i organizacyjnym odpowiedzialni są: Prorektor UJ ds. dydaktyki, Pełnomocnik rektora UJ ds. doskonalenia jakości kształcenia oraz Pełnomocnik rektora UJ ds. ewaluacji jakości systemu kształcenia wraz z Sekcją ds. Analiz Jakości Kształcenia Działu Nauczania i 53 Pełnomocnikami ds. jakości kształcenia w poszczególnych jednostkach administracyjnych UJ. W ramach struktury USDJK działa również Pełnomocnik rektora UJ ds. systemu informacji o ofercie edukacyjnej. Uczelniany System Doskonalenia Jakości Kształcenia działa na podstawie Statutu Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Zarządzenia nr 36 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 8 czerwca 2010 r. w sprawie zasad i metod wdrażania Uczelnianego Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia. Zasady przeprowadzania akcji ankietowych zostały sformułowane w Zarządzeniu nr 21 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 12 kwietnia 2010 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu ankietowego systemu oceny jakości pracy jednostek administracyjnych obsługujących studentów oraz Zarządzeniu nr 22 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 12 kwietnia 2010 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu ankietowego systemu oceny zajęć dydaktycznych. Ciałem doradczo-konsultacyjnym w zakresie USDJK są Stała Senacka Komisja ds. Nauczania oraz Stała Rektorska Komisja ds. Rozwoju Dydaktyki i Jakości Kształcenia, odpowiedzialne za opracowywanie polityki i strategii doskonalenia jakości kształcenia na UJ. W działania projakościowe na Uniwersytecie zaangażowanych jest również wiele jednostek i osób, będących formalnie częścią Zespołów Doskonalenia Jakości Kształcenia (Uczelnianego, Wydziałowych lub zespołów działających w jednostkach pozawydziałowych, międzywydziałowych i wspólnych Uczelni, prowadzących działalność dydaktyczną). Są to zarówno nauczyciele akademiccy, studenci, doktoranci, jak i pracownicy administracyjni, np. Biura Karier. Udział tych osób stanowi fundament Uczelnianego Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia UJ. Poprzez uczestnictwo w różnorodnych akcjach ankietowych pracownicy i studenci mają realny wpływ na doskonalenie jakości kształcenia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Organizowane są trzy główne akcje ankietowe, w których uczestniczą studenci: ocena zajęć dydak- 64

65 tycznych, ocena pracy sekretariatów i jednostek administracyjnych obsługujących studentów oraz ocena satysfakcji ze studiowania. Ocena zajęć dydaktycznych odbywa się dwa razy w danym roku akademickim za pomocą systemu USOSweb. Na indywidualnym koncie każdego studenta pojawiają się ankiety do oceny tych zajęć, w których student uczestniczył. Akcja trwa sześć tygodni. Ankiety są anonimowe, a dane poufne. Jest to wiodąca akcja ankietowa na UJ. W poprzednim roku akademickim odsetek ocenionych pracowników wyniósł 96%, a zajęć, poddanych przez studentów ocenie, było aż 88%. Kolejna ocena pracy sekretariatów/dziekanatów i jednostek administracyjnych UJ odbywa się raz w roku akademickim. W tym przypadku student ma możliwość ocenić pracę tych pracowników sekretariatów i jednostek administracyjnych UJ, z którymi kontaktował się osobiście. Co dwa lata organizowane jest reprezentatywne badanie satysfakcji ze studiowania, które dotyczy wszystkich możliwych aspektów procesu studiowania na Uniwersytecie Jagiellońskim (ocenie podlegają m.in.: wyjazdy stypendialne, akademiki, warunki socjalne, warunki sanitarne w domach studenckich czy działalność starosty roku). Oprócz wskazanych tu akcji ankietowych proces doskonalenia jakości kształcenia w ramach USDJK obejmuje cykliczne badania kandydatów na studia oraz monitorowanie losów edukacyjnych i zawodowych absolwentów UJ (ścieżki kariery). Działania merytoryczne i organizacyjne w ramach USDJK UJ zakładają ciągły monitoring kandydatów, studentów, pracowników naukowych i administracyjnych oraz absolwentów. Uzyskiwana dzięki temu wiedza jest wykorzystywana w ciągłym procesie doskonalenia jakości kształcenia oraz strategii rozwoju Uniwersytetu Jagiellońskiego. Informacje na temat akcji ankietowych (i ich wyników) przekazywane są studentom za pośrednictwem poczty elektronicznej. Studenci mogą również komentować działania USDJK UJ, akcje ankietowe oraz zgłaszać różne problemy dotyczące jakości kształcenia na adres mailowy: ankieta_studencka@inib.uj.edu.pl. Za rozwój merytoryczny, planowanie, organizowanie akcji ankietowych i analizę ich wyników w ramach USDJK UJ odpowiedzialni są dr Grzegorz Bryda, pełnomocnik Rektora UJ ds. ewaluacji jakości systemu kształcenia (Instytut Socjologii UJ) oraz mgr Agnieszka Bernas, Sekcja ds. Analiz Jakości Kształcenia Działu Nauczania UJ. 65

66 Dział Nauczania ul. Gołębia Kraków tel , , faks

67 REKRUTACJA NA STUDIA 2010/2011 Podsumowanie Na rok akademicki 2010/2011 Uniwersytet Jagielloński przygotował prawie 25 tysięcy miejsc dla kandydatów, w tym ponad 8000 miejsc na stacjonarnych jednolitych studiach magisterskich i studiach I stopnia oraz ponad 6600 na stacjonarnych studiach II stopnia. Rekrutacja, na wszystkie prowadzone przez Uczelnię typy studiów, wspomagana jest przez System Elektronicznej Rejestracji Kandydatów, poza jednolitymi studiami magisterskimi i studiami I stopnia, uwzględnia także kandydatów na studia III stopnia (doktoranckie), kandydatów ubiegających się o przyjęcia na zasadach innych niż obywatele polscy oraz kandydatów na wybrane studia podyplomowe. Po raz pierwszy w tym roku stworzono także Candidate Registration System, dla studiów prowadzonych językach obcych. Wprowadzenie kompleksowej obsługi kandydata za pośrednictwem systemu ERK stanowi uproszczenie procedury składania dokumentów przez kandydatów na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Procedury rejestracyjne polegają na przekazywaniu drogą elektroniczną danych nie zbędnych w postępowaniu kwalifikacyjnym. Dodatkowe przesyłanie pod sta wo wych dokumentów w ramach potwierdzenia rejestracji w ERK jest wymagane na wybranych studiach drugiego stopnia oraz dla wszystkich studiów trzeciego stopnia oraz dla kandydatów ubiegających się o przyjęcie na zasadach innych niż obywatele polscy. Niezależnie od rodzaju studiów, złożenie dokumentów jest wymagane w terminie późniejszym od osób zakwalifikowanych do przyjęcia, przy dokonywaniu wpisu. Wszystkie niezbędne informacje są dostępne na stronach internetowych oraz a także są 67

68 przesyłane kandydatowi w trakcie całego procesu rekrutacji w formie komunikatów w indywidualnym koncie kandydata. Zgłoszenie kandydatury na pierwszy rok studiów polega na dokonaniu rejestracji, zgodnie z instrukcjami znajdującymi się na stronach internetowych. Informacje dotyczące przebiegu rekrutacji kandydaci otrzymują poprzez indywidualne konta ERK wraz z ostatecznym wynikiem kwalifikacji i procedurą wpisu. W okresie od 8 kwietnia do 20 września 2010 roku w systemie ERK kandydaci założyli indywidualnych kont i dokonali rejestracji na wszystkie rodzaje studiów. Największą liczbę rejestracji odnotowano na stacjonarne jednolite studiach magisterskie na kierunku lekarskim, która wyniosła Liczba wszystkich potwierdzonych rejestracji dla jednolitych studiów magisterskich oraz studiów pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia, to jest branych pod uwagę w postępowaniu kwalifikacyjnym, wyniosła Dział Rekrutacji na Studia UJ 12 listopada 2008 roku na mocy Zarządzenia nr 72 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego powstał Dział Rekrutacji na Studia, który jako samodzielna jednostka administracji ogólnouczelnianej jest podporządkowany bezpośrednio prorektorowi UJ ds. dydaktyki. W skład wewnętrznej struktury organizacyjnej Działu wchodzi Zespół Organizacji i Obsługi Rekrutacji oraz Zespół Systemu Elektronicznej Rejestracji Kandydatów. Celem Działu Rekrutacji na Studia jest skuteczna realizacja wszystkich zadań związanych z przygotowaniem strategii oraz organizacją i koordynacją procesu rekrutacji na studia prowadzone przez Uniwersytet Jagielloński. Dział Rekrutacji na Studia prowadzi także aktywność wpisującą się w szeroko rozumianą politykę informacyjną dotyczącą oferowanych przez uczelnię kierunków studiów, zasad kwalifikacji, działania systemu ERK oraz procedur rekrutacyjnych. Merytoryczny nadzór, który sprawuje nad rekrutacją, ma zwiększyć przejrzystość naboru na studia, a także uprościć procedury organizacyjne i administracyjne w kontekście zdefiniowania i wdrożenia jednolitych kryteriów naboru. 68

69 Top 10 jednolite studia magisterskie oraz studia pierwszego stopnia Lp. Kierunek/Dziedzina Typ Tryb Liczba rejestracji Limit Liczba osób/miejsce 1. Kierunek lekarski jednolite magisterskie stacjonarne ,07 2. Prawo jednolite magisterskie stacjonarne ,43 3. Kierunek lekarsko-dentystyczny jednolite magisterskie stacjonarne ,72 4. Farmacja jednolite magisterskie stacjonarne ,00 5. Psychologia jednolite magisterskie stacjonarne ,66 6. Filologia, filologia angielska I stopnia stacjonarne ,20 7. Dziennikarstwo i komunikacja społeczna I stopnia stacjonarne ,17 8. Psychologia, psychologia stosowana jednolite magisterskie stacjonarne ,56 9. Stosunki międzynarodowe I stopnia stacjonarne , Ekonomia, międzynarodowa, stosowana I stopnia stacjonarne ,08

70 Top 10 studia drugiego stopnia Lp. Kierunek/Dziedzina Typ Tryb Liczba rejestracji Limit Liczba osób/miejsce 1. Administracja II stopnia stacjonarne ,00 2. Filologia, filologia angielska II stopnia stacjonarne ,25 3. Zarządzanie, psychologia w zarządzaniu II stopnia stacjonarne ,72 4. Zarządzanie, zarządzanie zasobami ludzkimi II stopnia stacjonarne ,74 5. Socjologia II stopnia stacjonarne ,16 6. Fizjoterapia II stopnia stacjonarne ,04 7. Zarządzanie, zarządzanie w sektorze publicznym II stopnia stacjonarne ,47 8. Ekonomia, rachunkowość i zarządzanie finansami II stopnia stacjonarne ,57 9. Pielęgniarstwo II stopnia stacjonarne , Kosmetologia II stopnia stacjonarne ,50

71 Dział Rekrutacji na Studia stara się dostosowywać do bieżących potrzeb uczelni i samych kandydatów, w związku z tym w lipcu, kiedy zainteresowanie studiami na Uniwersytecie Jagiellońskim jest największe, na dziedzińcu Collegium Novum (ul. Gołębia 24) organizowany jest punkt informacyjny nazwany Letnim Biurem Rekrutacji, gdzie kandydaci mogą liczyć na życzliwą i profesjonalną pomoc w kwestiach związanych z całym procesem rekrutacji. Wszystkie niezbędne informacje dotyczące zasad i kryteriów kwalifikacji na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim, wraz ze szczegółowym opisem prowadzonych kierunków studiów, znajdują się na stronach internetowych. Dział Rekrutacji na Studia UJ ul. Gołębia Kraków tel , , faks rekrutacja@uj.edu.pl

72 UCZELNIA PRZYJAZNA OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM Od ponad dziesięciu lat na Uniwersytecie Jagiellońskim działa Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych, które zajmuje się wyrównywaniem szans edukacyjnych. Zadaniem tej jednostki jest zapewnienie studentom możliwie szerokiego dostępu do głównego nurtu edukacji, zgodnie z zasadą równych praw i obowiązków. Specjalistyczna i nowoczesna oferta wychodzi naprzeciw potrzebom osób z różnymi niepełnosprawnościami. Z usług Biura korzystają: studenci niepełnosprawni ruchowo, studenci niewidomi i słabowidzący, studenci niesłyszący i słabosłyszący, studenci z problemami psychicznymi i neurologicznymi, studenci z chorobami przewlekłymi i innymi niepełnosprawnościami, studenci z trudnościami w uczeniu się. Na Uniwersytecie Jagiellońskim studiuje obecnie blisko 500 osób niepełnosprawnych. W siedzibie Biura przy ul. Retoryka mieści się pracownia tyfloinformatyczna oraz sala multimedialna, w której odbywają się lektoraty dla osób z niepełnosprawnościami słuchowymi i wzrokowymi. Sprzęt i oprogramowanie specjalistyczne znajdujące się w Biurze jest zgodne ze standardami europejskimi. Zaplecze technologiczne jest aktualizowane na bieżąco i na podstawie oceny realnych potrzeb studentów. Ważnym obszarem działalności Biura jest współpraca z innymi jednostkami oraz władzami uczelni w dostosowywaniu przepisów wewnętrznych w taki sposób, by uwzględniały one potrzeby studentów niepełnosprawnych. Biuro pełni także funkcję doradczą dla kadry akademickiej w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań edukacyjnych i strategii nauczania. 72

73 Uczestnicy konferencji Świadomość niepełnosprawności nowe wyzwania dla edukacji w Auli Collegium Novum UJ Uniwersytet Jagielloński przywiązuje dużą wagę do współpracy międzynarodowej w obszarze dostępności i jakości kształcenia osób niepełnosprawnych, ponieważ nowoczesne społeczeństwa oparte na wiedzy tworzą ogromną szansę na pełniejsze włączanie tych osób w przestrzeń życia publicznego, co odbywa się głównie poprzez wykształcenie i pracę na otwartym rynku. Obecnie Biuro realizuje drugą już edycję międzynarodowego projektu DARE Świadomość niepełnosprawności nowe wyzwanie dla pracowników, którego celem jest przeprowadzenie cyklu szko- Konferencja prasowa na temat Programu wsparcia adaptacyjnego dla studentów UJ chorujących psychicznie z udziałem prorektora ds. dydaktyki prof. dra hab. Andrzeja Mani 73

74 Przykłady tyflografiki dla osób niewidomych i słabowidzących leń dla nauczycieli akademickich oraz menadżerów małych i średnich przedsiębiorstw. Jego rezultaty mają pomóc w procesie zwiększania świadomości i kompetencji związanych z funkcjonowaniem osób niepełnosprawnych w społeczeństwie wiedzy. Projekt wychodzi także naprzeciw zbliżaniu uczelni z sektorem biznesu. Od października 2010 roku rusza najnowsza inicjatywa Biura skierowana do studentów UJ, którzy mają problemy natury psychicznej. Uniwersytet Jagielloński obejmie szerokim wsparciem psychologicznym studentów chorujących psychicznie, pokazując tym samym, że można studiować pomimo choroby. Symbolem programu jest lew kojarzony z odwagą i siłą potrzebną do pokonywania wszelkich trudności. Wszystkie szczegółowe informacje na temat tej inicjatywy można znaleźć na stronie internetowej Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych ul. Retoryka 1/ Kraków tel bon@uj.edu.pl

75 ZAPRASZAMY STUDENTÓW Z ZAGRANICY Biuro Obsługi Studentów Zagranicznych jest jednostką kompleksowo obsługującą obcokrajowców w zakresie: informowania o studiach, współpracy z zagranicznymi uczelniami oraz instytucjami oferującymi stypendia, pomocy w kwestiach administracyjnych i socjalnych, koordynacji działań integrujących cudzoziemców ze wspólnotą akademicką. Ponadto Biuro prowadzi obsługę wyjazdów stypendialnych Programu Erasmus na studia i praktyki zagraniczne studentów polskich, przygotowuje informacje o możliwościach wyjazdowych, organizuje spotkania informacyjne i promujące mobilność studencką. Studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego korzystać mogą z szerokiej oferty stypendialnej Programu Erasmus. Aktualnie nasza uczelnia ma podpisane 1013 umów o wymianie akademickiej z uczelniami w krajach Unii Europejskiej oraz uczelniami z państw stowarzyszonych i kandydujących do UE (Szwajcaria, Norwegia, Islandia, Turcja). W ramach programu praktyk zagranicznych w roku akademickim 2009/2010 wyjechało 40 studentów UJ. Ze stypendium na studia w ramach programu Erasmus w nadchodzącym roku akademickim skorzysta 855 studentów. BOSZ również opiekuje się oraz wspiera finansowo studencką organizację Erasmus Student Network, która organizuje imprezy kulturalno-towarzyskie dla studentów zagranicznych podczas ich pobytu na studiach na Uniwersytecie Jagiellońskim. W roku 2009/2010 w UJ studiowało 1849 obcokrajowców, w tym: na studiach pierwszego stopnia 276, na studiach drugiego stopnia 148 (w tym 86 studentów na studiach i programach w językach obcych), na 5-letnich jednolitych studiach magisterskich 275, w Szkole Medycznej dla Obcokrajowców 498 (program magisterski 4-letni i 6-letni), 75

76 na studiach doktoranckich 53, na studiach podyplomowych 15, na stażach naukowo-badawczych 124, w ramach programu Erasmus 460. Wyjazdy studentów UJ z programu Erasmus na studia w latach Przyjazdy studentów zagranicznych z programu Erasmus na studia w latach Ponadto studenci zagraniczni w liczbie 144 uczestniczyli w rocznych kursach języka polskiego, a w liczbie 453 uczestniczyli w letnim kursie języka i kultury polskiej. Ogółem studenci zagraniczni reprezentowali 87 państw świata. Oprócz studiów prowadzonych w języku polskim uczelnia prowadzi programy magisterskie w języku angielskim. Najwięcej studentów zagranicznych poza medycyną wybiera studia magisterskie w zakresie europeistyki, studiów transatlantyckich i filologii angielskiej. 76

77 Oferta uczelnianych kursów i programów oferowanych w językach obcych jest dostępna na stronie UJ oraz poprzez portale informacyjne lub Biuro Obsługi Studentów Zagranicznych ul. Straszewskiego Kraków tel , faks admissions@adm.uj.edu.pl

78 JAGIELLOŃSKIE CENTRUM JĘZYKOWE 1 października 2010 roku Jagiellońskie Centrum Językowe Uniwersytetu Jagiellońskiego rozpoczyna już szósty rok działalności w murach najstarszej uczelni Krakowa, konsekwentnie realizując kolejne etapy reformy językowej, zapoczątkowanej w 2005 roku. Podstawowym zadaniem jednostki jest kształcenie językowe studentów oraz pracowników akademickich UJ. W ramach nowych programów nauczania, realizowanych w mijającym roku akademickim 2009/10, pojawiły się nowatorskie i innowacyjne propozycje, takie jak: nowożytny język grecki, Business English, English for Natural Sciences, Academic Writing, Paper Writing, Legal English, What s in the Media. Kontynuowano także prace w ramach projektu English++, który w 2008 roku był laureatem konkursu European Language Label, organizowanego corocznie przez Komisję Europejską. Innowacyjne projekty językowe Certyfikat European Language Label jest wyjątkową nagrodą przyznawaną za upowszechnianie nowatorskich inicjatyw, dotyczących nauczania i uczenia się języków obcych, charakteryzujących się wysoką jakością, wielostronnym charakterem, oryginalnością i innowacyjnością. Nagrodzonym projektem jest książka do nauki języka angielskiego dla informatyków English++ for Computer Science Students, dostępna w formie elektronicznej, podobnie jak jej kontynuacja, Extreme English, opracowana w 2009/2010 roku. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych specjalistycznym językiem angielskim na stronę internetową: www. englishplusplus.jcj.uj.edu.pl. 78

79 Współpraca międzynarodowa Mijający rok akademicki 2009/2010 to również rok aktywnej promocji JCJ oraz współpracy z krajowymi i zagranicznymi partnerami, specjalizującymi się w nowoczesnych metodach nauczania języków obcych w europejskich uczelniach wyższych. Dotychczasowa wszechstronna współpraca z Uniwersytetem w Heidelbergu w Niemczech oraz Uniwersytetem w Bath, z Wielkiej Brytanii zaowocowała wieloma szkoleniami i warsztatami metodycznymi, skierowanymi głównie do pracowników dydaktycznych JCJ. Efektem szkoleń, a także ścisłej współpracy z Towarzystwem Doktorantów UJ, było stworzenie dodatkowej oferty kursów specjalistycznych z języka francuskiego, niemieckiego oraz rosyjskiego. Wśród tematów kursów modułowych znalazły się niezwykle oczekiwane: francuski, rosyjski oraz niemiecki w biznesie, Kursy te adresowane są do studentów z dobrą znajomością języka obcego na poziomie minimum B2 i C1. Powyższe kursy znajdą się także w ofercie JCJ w nowym roku akademickim. W ramach dodatkowych projektów, realizowanych w JCJ, w lutym 2010 roku odbył się dwutygodniowy kurs języka polskiego na poziomie A2 dla zaprzyjaźnionego z zespołem języka niemieckiego JCJ UJ Instytutu Sozialwissenschaften ze Szkoły Wyższej w Cottbus w Niemczech. 79

80 W maju 2009 roku Jagiellońskie Centrum Językowe przy współpracy z Niemiecką Centralą Wymiany Akademickiej (DAAD) umożliwiło wyjazd do ojczyzny Bacha grupie studentów uczęszczających na zajęcia lektoratowe z języka niemieckiego w JCJ. Uzyskane stypendium pozwoliło studentom polonistyki i kulturoznawstwa UJ odwiedzić między innymi: Instytut Slawistyki w Humboldt-Universität w Berlinie i Instytut Germanistyki w Lipsku, a także instytucje kultury i nauki w Dreźnie, Hamburgu i Lubece. Publikacje W październiku 2009 roku Centrum wydało pierwszy zeszyt z serii poświęconej zagadnieniom nauczania i uczenia się języków obcych. Autorami artykułów są lektorzy JCJ, którzy przedstawili swoje propozycje metodyczne na podstawie doświadczeń w pracy ze studentami różnych wydziałów i kierunków Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pierwszy zeszyt ukazał się pod redakcją dr Ireny Polańskiej oraz dra Jerzego Freundlicha. Następny zeszyt, który zostanie wydany w październiku 2010 będzie pierwszym w Polsce podręcznikiem do nauki języka litewskiego, skierowanym do studentów studiów wyższych, którzy zamierzają poznać ten język w ramach zajęć lektoratowych. Studenci oraz kadra dydaktyczna JCJ Z roku na rok Jagiellońskie Centrum Językowe przygotowuje zajęcia językowe dla imponującej liczby studentów studiów stacjonarnych, zarówno I i II stopnia, jednolitych studiów magisterskich, jak i studentów studiów III stopnia. W 2009 roku łączna liczba studentów uczęszczających na zajęcia językowe to osób. W październiku 2009 roku liczba grup językowych na najwyższym poziomie zaawansowania B2, C1 oraz C2 wyniosła 742, podczas gdy rok wcześniej na wyżej wymie- 80

81 nionych poziomach uczono studentów w 735 grupach, a w 2007 roku w 631 grupach. W JCJ kształceniem studentów zajmuje się 107 wykwalifikowanych etatowych lektorów, wykładowców i starszych wykładowców. Zgodnie z programem studiów większość studentów rozpoczyna zajęcia od drugiego roku studiów, w grupach maksymalnie 16-osobowych. Jednolite programy kształcenia i system skali oceniania kompetencji językowych, według obowiązującego w JCJ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (CEFR) pozwalają w pełni realizować naukę języków obcych w sposób nowoczesny, praktyczny i efektywny. Programy realizowane są według standardów CEFR i odnoszą się do wszystkich kursów językowych prowadzonych w JCJ, zarówno na najniższym poziomie A1, jak i najwyższym C2. Zapisy zarówno na kursy językowe, jak i egzaminy organizowane przez JCJ odbywają się poprzez uczelniany system USOS. Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronach internetowych Centrum. Certyfikaty językowe JCJ Od trzech lat studenci studiów stacjonarnych, którzy zdali egzamin językowy, kończący zajęcia lektoratowe prowadzone w JCJ, uzyskują potwierdzenie znajomości językowej w formie certyfikatu językowego: 81

82 W Centrum oprócz certyfikatów JCJ wydawanych od 2007 roku, honorowane są międzynarodowe certyfikaty językowe, które pozwalają na zaliczenie kursu z danego języka oraz rozpoczęcie nauki nowego języka obcego. Więcej informacji na ten temat na stronach internetowych JCJ. Działalność dodatkowa JCJ Jagiellońskie Centrum Językowe prowadzi także komercyjne kursy językowe dla indywidualnych odbiorców oraz szkolenia dla instytucji i firm. Każdego roku Centrum przygotowuje nowe, atrakcyjne zajęcia, i tak w ostatnich latach były to kursy z języków: chińskiego, japońskiego oraz esperanto. Natomiast od 2009 roku JCJ wprowadziło dodatkową ofertę kursów językowych o tematyce biznesowej, a także językowe zajęcia modułowe. Na podstawie porozumienia podpisanego pomiędzy UJ a PWST w Krakowie w 2006 roku, Jagiellońskie Centrum Językowe również w nowym roku akademickim będzie prowadziło zajęcia językowe dla studentów krakowskiej szkoły teatralnej. Centrum ściśle współpracuje również z innymi jednostkami uniwersyteckimi. Lektorzy JCJ, w ramach działań statutowych, prowadzą zajęcia z języka angielskiego dla studentów z dysfunkcją wzroku i słuchu. Współpraca z Biurem Pełnomocnika Rektora UJ ds. Osób Niepełnosprawnych pozwoliła także na realizację, wspólnie ze specjalistami z Uniwersytetu w Aarhus w Danii, projektu poświęconego efektywnym metodom nauczania języków obcych studentów z różnymi dysfunkcjami. Studenci UJ korzystają obecnie z doskonale przygotowanej przez Biuro Pełnomocnika Rektora UJ ds. osób Niepełnosprawnych sali dydaktycznej spełniającej najwyższe europejskie standardy dotyczące nauki języków obcych. Strony internetowe JCJ Jagiellońskie Centrum Językowe UJ przywiązuje niezwykłą wagę do współpracy z organizacjami studenckimi i Samorządem Studentów UJ oraz Towarzystwem Doktorantów UJ. Efektem wspólnych prac była modyfikacja obecnych stron internetowych JCJ, które oprócz informacji 82

83 o statutowych działaniach JCJ, w przyjazny i szybki sposób, informują studentów między innymi o zmianach w harmonogramie zajęć, dyżurach wykładowców itd. Podjęte działania wpłynęły bezpośrednio na podniesienie jakości obsługi studenta. Zapraszamy serdecznie do odwiedzenia nowych stron JCJ pod adresem Stworzenie sprawnego systemu kształcenia językowego w UJ jest nieustannie celem Jagiellońskiego Centrum Językowego, które poprzez promocję nauki języków obcych podpisuje się pod maksymą stwierdzającą, że znajomość języków obcych otwiera drzwi do nowych kultur i nowych wyzwań. Jagiellońskie Centrum Językowe UJ ul. Krupnicza Kraków tel faks biuro@sdj.pl

84 CITTRU W STRONĘ NOWOCZESNEJ NAUKI Tworząc w 2003 roku CITTRU (Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu) ówczesny rektor UJ prof. Franciszek Ziejka widział w nim instytucję, której zadaniem będzie oferowanie biznesowi wynalazków powstałych na uczelni. Proces ten miał być wspomagany funduszami pozyskanymi ze źródeł europejskich. Szybko okazało się jednak, że takie określenie roli CITTRU jest niewystarczające. Potrzeba było bardziej rozbudowanych działań i projektów związanych m.in.: z ochroną własności intelektualnej, identyfikowaniem i analizą komercyjną odkryć dokonywanych na UJ, tworzeniem zrębów przedsiębiorczości akademickiej, promowaniem uniwersyteckich innowacji na zewnątrz i probiznesowej świadomości wśród naukowców. Różnorodność W ten sposób CITTRU stale się rozbudowywało, przejmując nowe zadania. W ciągu 8 lat swego istnienia stało nie tylko jednostką transferującą technologie, ale wielowymiarowym centrum rozwoju nowoczesnej nauki. Na Czapskich 4 (siedziba CITTRU) przychodzą zarówno osoby poszukujące informacji dotyczących finansowania badań, jak i naukowcy zainteresowani założeniem spółki lub uczestnicy szkoleń z zakresu promocji nauki czy prawnej ochrony innowacji. Bywają też w CITTRU dziennikarze bowiem staramy się aktywnie informować o uniwersyteckich odkryciach, młodzi twórcy zgłaszający swe prace na nasze konkursy lub przedstawiciele innych centrów transferu technologii podpatrujący jak na UJ wspomaga się rozwój nauki. W tej różnorodności leży siła, sprawiająca, że osoby związane z Uniwersytetem i pragnące go (ale też siebie) rozwijać znajdą w CITTRU wyczerpującą informację i wsparcie planów. 84

85 M. Mytnik Mocny związek S. Giżka i R. Giżka Dziś nauka, jutro biznes Plakaty zgłoszone na konkurs Nauka Biznes Wydarzenia i codzienność Jak wspomniana różnorodność, bycie centrum rozwoju nauki wygląda w praktyce? Wystarczy przyjrzeć się naszym działaniom realizowanym w ostatnim roku akademickim. Na początku czerwca 2009 r. CITTRU promowało ofertę technologiczną UJ w trakcie BioForum, równocześnie odbywał się ostatni etap konkursu na biznesplan dla przedsiębiorczych studentów i absolwentów (dotację otrzymało 14 firm). Latem pracowaliśmy nad nowymi przedsięwzięciami, m.in. nad projektem NOWUM, którego celem jest promocją nauki i popularyzacja wiedzy. Pół roku później okazało się, że projekt ten jako jeden z najlepszych w Polsce otrzymał dofinansowanie z puli funduszy strukturalnych. Wczesną jesienią 2009 roku zamieszczony został na stronie CITTRU nowy Katalog Innowacji gromadzący odkrycia naukowców z UJ, chronione prawnie i gotowe do zaoferowania biznesowi. W październiku 2009 roku dzięki naszej aktywności około 300 osób miało okazję wysłuchać prezentacji Tada Witkowicza pierwszego Polaka, który wprowadził swoją firmę na giełdę nowych technologii NASDAQ. 85

86 Spotkanie z Tadem Witkowiczem (fot. CITTRU) Dzień Przedsiębiorczości UJ w trakcie gry ekonomicznej Cashflow (fot. CITTRU) 86

87 Jeśli ktoś nie był zainteresowany barwnymi opowieściami Witkowicza, mógł wziąć udział w seminariach pod hasłem Rozwój kariery naukowej: stypendia, badania, projekty. Z końcem poprzedniego roku przedstawiciele CITTRU i naukowcy UJ przywieźli dwa złote i jeden srebrny medal z targów wynalazczości Brussels Innova. Wybraliśmy też najlepsze plakaty w konkursie Nauka Biznes. Stały się one doskonałym tłem organizowanego zimą 2010 roku spotkania z Wiktorem Niedzickim dziennikarzem promującym naukę. Być może jego maksyma, że nauka jest takim samym towarem jak proszek do prania jest zbyt skrajna. Niemniej z pewnością wzbudza zainteresowanie nową rolą naukowca, który swe dokonania musi umiejętnie prezentować na zewnątrz (i nie chodzi wyłącznie o dotarcie do środowiska branżowego). Zainteresowanie to potwierdziło się w trakcie prowadzonych przez Niedzickiego szkoleń pod hasłem Lato z promocją nauki. Mimo, że upalny lipiec raczej zachęcał do wczasów nad morzem, nie narzekaliśmy na frekwencję. Cofnijmy się do zimy tego roku. W lutym blog CITTRU (Nauka Innowacje Marketing Biznes) debiutuje na portalu Facebook, a nasz drukowany biuletyn zwiększa swój nakład. Od jesieni 2010 roku będzie jeszcze obszerniejszy i mamy nadzieję, że ciekawy i inspirujący. Wiosną debiutuje kolejne dzieło CITTRU projekt płatnych staży dla naukowców w firmach, doskonała szansa na zdobycie doświadczeń i nawiązanie kontaktów. Początek lata zaś zastał nas na gali wręczania nagród Polski Produkt Przyszłości. Miło nam poinformować, że takie miano otrzymała opracowana na UJ (przez zespół pod kierunkiem prof. Joanny Berety) Terapia antynowotworowa bazująca na modyfikowanych bakteriach Salomonella. Dzień Przedsiębiorczości UJ prof. J. Bereta i P. Chorobik odbierają nagrodę Polski Produkt Przyszłości (fot. PARP) 87

88 A przecież te wydarzenia to tylko wycinek codziennej pracy CITTRU. Dzięki zaangażowaniu pracowników CITTRU udało się między innymi pozyskać ponad 450 mln złotych dla 64 projektów z UJ (fundusze strukturalne UE, okres ) oraz zgłosić do ochrony patentowej 45 wynalazków z UJ ( ), co stanowi kilkaset procent więcej niż np. 4 5 lat temu. Perspektywy Co dalej? Nasze plany na najbliższą przyszłość można zaliczyć Stoisko CITTRU na targach Expochem do kategorii określanych przez słowa Więcej i Intensywniej. Od jesieni 2010 chcemy jeszcze mocnej zaangażować się w proces promocji nauki, oferując naukowcom stałe szkolenia z zakresu autoprezentacji, kontaktów z mediami, wykorzystania Internetu, ale i sami zbierając najciekawsze projekty naukowe z UJ i promując je na zewnątrz. Naszą ideą jest doprowadzenie do sytuacji, kiedy naukę na UJ będzie śmiało można nazwać nowoczesną, lokując ją w powszechnym na świecie trendzie Nauki 2.0. Promując uniwersyteckie odkrycia chcemy też popularyzować wiedzę stąd wciąż rozwijająca się współpraca z Uniwersytetem Dzieci, współorganizacja Nocy Naukowców oraz plany powołania kawiarni naukowej. Od stycznia 2011 uruchamiamy projekt System Naczyń Połączonych, który ma za zadanie łączyć naukowe osiągnięcia z biznesowymi możliwościami. Będzie to cykl specjalistycznych szkoleń, które finalnie doprowadzą do stworzenia biznesplanów, mających szanse uzyskania dotacji na założenia firmy. Jeszcze intensywniej będziemy oferować uniwersyteckie innowacje na targach i konferencjach (w 2010 byliśmy obecni na 11 takich imprezach w Europie i Stanach Zjednoczonych). 88

89 Biznes, promocja nauki, innowacje, marketing, Nauka 2.0., fundusze to słowa kluczowe opisujące ramy nowoczesnej nauki. To także słowa, którymi chcemy opisywać nasze działania. Więcej informacji można znaleźć na naszej stronie internetowej oraz na Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu ul. Czapskich Kraków tel faks cittru@uj.edu.pl

90 BIURO KARIER To miejsce, w którym masz możliwość uzyskania rzetelnych informacji o rynku pracy, gdzie nabędziesz praktyczną wiedzę o tym, jak poprawnie przygotować dokumenty aplikacyjne oraz efektywnie zaprezentować się na rozmowie kwalifikacyjnej. Dajemy Ci wędkę i uczymy, jak się nią posługiwać. Rybę złowisz już samodzielnie. Dzięki nam zaplanujesz swoją drogę profesjonalnego rozwoju, dowiesz się, jak skutecznie szukać pracy i będziesz świadomie dokonywać wyborów, aby realizować się zawodowo. Mówiąc krótko, z myślą o naszych studentach i absolwentach podpowiadamy, jak dobrze wykorzystać czas podczas studiów. Dostarczamy wiedzy, rozwijamy umiejętności i kształtujemy postawy. Nasze cele realizujemy poprzez trzy podstawowe aktywności: informowanie, szkolenia i doradztwo zawodowe. Informacja Z decyzji wypływa cały strumień zdarzeń, Przynosząc z korzyścią dla ciebie najrozmaitsze Wypadki, spotkania i rzeczy, O których nikt by nie śnił, że mu się przydarzą. Cokolwiek robisz lub marzysz, że możesz to zrobić Zacznij tylko. W zdecydowaniu drzemie geniusz, siła i magia. Zacznij teraz. Johann Wolfgang Goethe Podjęcie decyzji o kierunku własnego rozwoju oraz rozpoczęcie urzeczywistniania marzeń okazuje się często niełatwe. Nie wiesz, jak zacząć i gdzie się udać, aby uzyskać odpowiedzi na nurtujące pytania. Biuro Karier stanowi punkt wyjścia do dalszego działania. Umawiasz 90

91 Targi Kariery październik 2009 (fot. Biuro Karier) się z nami na spotkanie, przychodzisz i przedstawiasz swoje wątpliwości, a wychodząc najczęściej masz świadomość, jak postępować w danym przypadku, aby zwiększyć prawdopodobieństwo osiągnięcia wyznaczonego celu. Dostarczamy informacji na temat skutecznego dążenia do zdobycia upragnionego miejsca pracy i stanowiska. Działamy wielopłaszczyznowo: organizujemy wiele imprez pozwalających naszym studentom i absolwentom na poznanie konkretnego pracodawcy oraz stosowanych metod rekrutacyjnych, udostępniamy aktualne oferty pracy i staży, umożliwiamy formalne załatwienie praktyk nieobowiązkowych, nagłaśniamy bieżące wydarzenia organizowane przez pracodawców, instytucje i jednostki szkoleniowe. Naszymi gośćmi byli m.in.: Google, Sabre Holdings, PricewaterhouseCoopers, Grupa Żywiec, Capgemini, Grupa Pracuj, IBM, Ericpol Telecom, Grupa Adweb. Takie spotkania przynoszą ich uczestnikom obustronne korzyści. Pracodawca ma okazję przedstawić wymagania stawiane przyszłemu pracownikowi i wyjaśnić wszystkie niejasności, 91

92 natomiast student ma szansę zadać pytania, które go dotychczas nurtowały i ocenia, czy praca dla danej firmy go interesuje. Ważne jest, aby zbierać doświadczenia, zarówno pozytywne jak i negatywne, bo kształtują one nasze decyzje. Zdarza się również, iż na takim pierwszym spotkaniu można nawiązać doskonały kontakt z osobą z działu personalnego i bezpośrednio przesłać jej swój życiorys zawodowy i list motywacyjny. Zwracasz się wówczas dokładnie do osoby zajmującej się selekcją pracowników i nie jesteś już anonimowym kandydatem. Wszelkie zagadnienia związane z naszymi przedsięwzięciami dostępne są na stronie internetowej ( oraz w newsletterze wysyłanym regularnie do zarejestrowanych użytkowników. Szkolenia Nauczycielem wszystkiego jest praktyka Gajusz Juliusz Cezar Wydawać się może, iż łatwo jest napisać dokumenty aplikacyjne, ale kiedy faktycznie trzeba je stworzyć, okazuje się, że potrzeba na to sporo czasu i odpowiedniej wiedzy. Dzięki nam poznasz techniki, które sprawią, że to właśnie Twoje CV utkwi pracodawcy w pamięci, co spowoduje, iż zaprosi on na rozmowę kwalifikacyjną właśnie Ciebie. Uważasz, że świetnie komunikujesz się z innymi? Przyjdź na szkolenie, ponieważ często nie uświadamiasz sobie, jak wiele czynników zakłóca nasze relacje i w jaki sposób możesz stać się bardziej efektywnym w porozumiewaniu. Biuro Karier organizuje aktywizujące warsztaty na temat poszukiwania pracy (jak napisać CV i list motywacyjny, w jaki sposób skutecznie dotrzeć do pracodawcy, jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej) oraz umiejętności potrzebnych zarówno podczas pierwszego kontaktu z pracodawcą (autoprezentacja, komunikacja interpersonalna, radzenie sobie ze stresem), jak i późniejszych relacji (zarządzanie sobą w czasie, asertywność, negocjacje, etc.). Zapraszamy również profesjonalistów z różnych dziedzin, którzy poprzez zastosowanie metod interaktywnych (dyskusje, analizy przypadków, odgrywanie ról, gry i ćwiczenia, symulacje) mają za zadanie ułatwienie studentom i absolwentom poruszania się po rynku pracy. 92

93 Zapoznają oni przyszłych kandydatów na pracowników z kompetencjami potrzebnymi osobom zatrudnionym w ich firmie, informują, na czym dokładnie polega praca w danym obszarze, a także prowadzą szkolenia związane z konkretną branżą (PR, trade marketing itp.). Doradztwo zawodowe Przychylny wiatr nie powieje temu, który nie wie, dokąd zmierza Seneka Nie każdy, nawet już po zakończeniu studiów, wie, co chciałby robić. Często myślisz: do tego się nie nadaję, w tej pracy potrzebne są szczególne umiejętności, a ta firma na pewno poszukuje kogoś z innymi predyspozycjami. Zazwyczaj takie myślenie okazuje się niewłaściwe i ma niekorzystne konsekwencje wielu młodych ludzi nie zdaje sobie sprawy ze swoich atutów oraz zdolności albo umniejsza ich wartość. Dlatego proponujemy Ci indywidualne spotkanie z doradcą. Nie wybierzemy za Ciebie zawodu, w którym się całkowicie spełnisz, ale wskażemy sposoby pomocne w obraniu właściwego kierunku działania. Mając świadomość celu, o wiele łatwiej jest planować swoją karierę. Wiadomo wówczas, jakie czynności zainicjować. Podsumowując, Biuro Karier to jednostka, która pomaga podejmować rozsądne decyzje, aktywizuje i motywuje do działania, uświadamiając młodym ludziom potrzebę zadbania o swoją karierę zawodową możliwie jak najwcześniej. Naszą intencją jest wskazanie Ci rozwiązań, które okażą się skuteczne w procesie poruszania się po trudnym rynku pracy. Wymiernym tego skutkiem może się okazać odnalezienie interesującej pracy, która da Ci wiele satysfakcji, a zarazem będzie źródłem utrzymania. Biuro Karier UJ ul. Straszewskiego 25/ Kraków tel faks kariery@uj.edu.pl

94 WSZECHNICA UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO LIDER INNOWACYJNYCH USŁUG EDUKACYJNYCH Wszechnica UJ jest centrum doradczo-szkoleniowym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które realizuje usługi edukacyjne dla zewnętrznych klientów oraz jednostek UJ. Tematyka szkoleń realizowanych we Wszechnicy UJ związana jest ściśle z konkretnym kontekstem zawodowym wiedza i umiejętności przekazywane na szkoleniach mają na celu wsparcie uczestników w ich rozwoju zawodowym. Wszechnica UJ priorytetowo traktuje realizację rozbudowanych, perspektywicznych i kompleksowych projektów szkoleniowo-doradczych, które w zintegrowany sposób obejmują kluczowe obszary działania klientów, wymagają ich świadomego zaangażowania w proces szkoleniowy i dają możliwość wykorzystania dorobku intelektualnego pracowników naukowych UJ. Współpracując z kadrą naukową uczelni Wszechnica UJ podejmuje działania o charakterze badawczo-rozwojowym w obszarze uczenia się przez całe życie (Lifelong Learning), w zakresie metodologii rozwoju ludzi dorosłych. Działania te obejmują: współpracę z pracownikami naukowymi Uniwersytetu Jagiellońskiego działającymi w obszarze nauki stosowanej w realizacji: usług szkoleniowych i doradczych dla klientów Wszechnicy UJ, projektów doradczo-szkoleniowych dla uczelni wyższych, zleconych projektów badawczych dotyczących obszaru Lifelong Learning; współpracę z uznanymi, międzynarodowymi instytucjami edukacyjnymi działającymi w obszarze Lifelong Learning; promocję i wdrażanie w Polsce wartościowych, innowacyjnych metodologii wspierania rozwoju ludzi dorosłych; kształtowanie oferty edukacyjnej UJ we współpracy z przedsiębiorcami w sposób adekwatny do potrzeb rynku pracy; 94

95 wypracowywanie i promocja rozwiązań zmierzających do podnoszenia jakości usług szkoleniowo-doradczych w Polsce; wydawanie recenzowanego czasopisma Know How skierowanego do osób działających w obszarze Lifelong Learning; badania dotyczące definiowania i opisywania nowych ról zawodowych/zawodów rynku edukacyjnego i doradczego (takich jak np.: rola coacha, facylitatora, konsultanta). W sferze działań szkoleniowo-doradczych, poza ofertą skierowaną do odbiorców instytucjonalnych, Wszechnica UJ realizuje również projekty szkoleniowe dla osób indywidualnych, w tym projekty dofinansowane ze środków Unii Europejskiej. Ostatnią grupą beneficjentów działań edukacyjnych podejmowanych przez jednostkę są uzdolnieni uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, którzy od pięciu lat mogą brać udział w wakacyjnych kampusach naukowych realizowanych w ramach ogólnopolskiego projektu Poławiacze Pereł. Ten rozbudowany, wieloaspektowy projekt edukacyjny, którego nadrzędnym celem jest odkrywanie talentów w środowiskach, w których młodzi ludzie na- Spotkanie z ks. Adamem Bonieckim, redaktorem naczelnym Tygodnika Powszechnego 95

96 trafiają na różnorakie bariery, uniemożliwiające im rozwój potencjału intelektualnego, od lat cieszy się dużym zainteresowaniem jednostek samorządowych (starostw i urzędów miast na prawach powiatu), fundujących nominacje dla uczniów ze swego regionu, uprawniające do wzięcia udziału w Szkole Letniej. Działania Wszechnicy UJ w obszarze doradczo-szkoleniowym i badawczo-rozwojowym są spójne i wzajemnie się uzupełniają. Praktyczne doświadczenie w realizacji usług szkoleniowych uwiarygodnia refleksję merytoryczną w zakresie Lifelong Learning oraz pomaga plasować jej efekty w kontekście koncepcji powstałych na gruncie nauki stosowanej, zgodnie z potrzebami rynku pracy. Z drugiej strony, działalność badawczo-rozwojowa stanowi przewagę konkurencyjną w pozyskiwaniu klientów (promocja przez wiedzę) i wspiera wizerunek Wszechnicy UJ, umożliwiając budowanie pozycji lidera innowacji poprzez wprowadzanie na rynek innowacyjnych usług edukacyjnych. Wszechnica Uniwersytetu Jagiellońskiego ul. Sławkowska Kraków tel faks wszechnica@uj.edu.pl

97 Samorząd Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego tworzony jest przez całą studencką wspólnotę naszej uczelni. Działalność skupiona jest wokół wyspecjalizowanych komisji, zarówno na szczeblu wydziałowym jak i uczelnianym, które zajmują się kwestiami związanymi z dydaktyką, kulturą, stypendiami socjalnymi, naukowymi i zagranicznymi, przydziałem miejsc w domach studenckich, interpretacją prawa oraz szeroko pojętą informacją. Reprezentujemy także społeczność studencką UJ przed władzami uczelni, w Senacie Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w radach wydziałów. Współdecydujemy o podziale funduszy przeznaczonych na pomoc materialną dla studentów UJ i bierzemy czynny udział w opracowaniu procesów kształcenia. Naszym celem jest dbanie o szeroko rozumiane dobro studentów oraz o wizerunek naszej Alma Mater. Dlatego też w naszej działalności nie brakuje projektów promocyjnych. Największym z nich jest organizacja Dni Otwartych, podczas których kandydaci na studia mogą zapoznać się ze specyfiką poszczególnych wydziałów, a także organizacji studenckich. Podobny wydźwięk mają Dni Zero organizowane podczas wakacji dla nowo przyjętych żaków. Kolejnym elementem naszej działalności jest dostarczanie studentom informacji związanych z możliwościami wymiany międzynarodowej. W tym celu zostały zorganizowane Targi Międzynarodowej Mobilności Studenckiej, podczas których specjaliści dzielili się swoją wiedzą na temat stypendiów zagranicznych. Każdego roku organizujemy bądź wspieramy dziesiątki wydarzeń kulturalnych, których różnorodność ma zapewnić każdemu studentowi spotkanie z preferowaną przez niego dziedziną. Należą do nich koncerty od ciężkiego brzmienia rockowego po muzykę klasyczną, imprezy o charakterze integracyjno-tematycznym, oraz takie, które pozwalają na poznanie innych kultur, jak również najważniejsze święto studen- 97

98 tów, czyli Juwenalia. Staramy się wychodzić naprzeciw oczekiwań naszych studentów, o czym mogą świadczyć nowo powstałe jednostki: studencki teatr oraz Krakowska Studencka Agencja Fotograficzna (KSAF UJ), które umożliwiają doskonalenie pasji i talentów. Dbamy również, aby każdy student miał dostęp do bieżących informacji dotyczących szeroko rozumianego życia studenckiego. W tym celu uruchomiliśmy newsletter, do którego można się zapisać za pośrednictwem naszej strony internetowej. Natomiast poprzez publikację bezpłatnego informatora staramy się pomóc nowo przyjętym studentom stawiać ich pierwsze kroki na Uniwersytecie, a wydawany przez nas Kalendarz Studentów UJ ma ułatwić organizację czasu. Zapraszamy wszystkich, którzy pragną czynnie włączyć się w jego działalność, tj. pomagać lub realizować własne projekty, dzięki temu zdobyć cenne umiejętności i wiedzę oraz również tych, którzy potrzebują rad i opinii w kwestiach prawno-dydaktycznych. Samorząd Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego ul. Gołębia 24 (Collegium Novum, pok. 033) Kraków tel faks samorzad.studentow@uj.edu.pl

99 AKADEMICKI ZWIĄZEK SPORTOWY Klub Uczelniany Akademickiego Związku Sportowego Uniwersytetu Jagiellońskiego to najstarszy klub AZS w Polsce. W minionym roku wkroczył w drugie stulecie swego istnienia. Jest najliczniejszą obecnie organizacją studencką działającą na Uniwersytecie liczy ponad 600 członków. Aktualnie prowadzi zajęcia w ponad 30 sekcjach sportowych (od aerobicu poprzez dyscypliny indywidualne i zespołowe po medalową sekcję koszykówki męskiej). Treningi sekcji prowadzone są przez wykwalifikowaną kadrę trenerską, a odbywają się na obiektach Studium Wychowania Fizycznego i Sportu UJ oraz wynajmowanych. KU AZS UJ stanowi obecnie trzecią siłę sportową w Małopolsce (w sezonie 2007/2008 UJ był najlepszy!) oraz plasuje się na początku drugiej dziesiątki wszystkich szkół wyższych Polsce! W XXVII edycji jednorocznego cyklu Akademickich Mistrzostw Polski UJ zajął w roku 2010 wśród 17 uniwersytetów podobnie jak w rok wcześniej 6 miejsce. Natomiast w klasyfikacji generalnej 15 (w 2009 roku 13) miejsce na blisko 300 szkół wyższych klasyfikowanych w zawodach. Jest to ogromny sukces sportowy, bowiem Uniwersytet Jagielloński pomimo ubogiej infrastruktury sportowej oraz zaplecza w postaci wydziału/kierunku o profilu wychowanie fizyczne rywalizuje jak równy z równym z AWF-ami i politechnikami, stale poprawiając swe osiągnięcia. W poszczególnych startach mistrzowskich reprezentanci Uniwersytetu Jagiellońskiego zdobyli blisko 60 medali w klasyfikacjach generalnych oraz w klasyfikacji typów uczelni (w naszym przypadku uniwersytetów). Były to następujące dyscypliny sportowe: wspinaczka sportowa, narciarstwo alpejskie, judo, lekkoatletyka, pływanie, lekka atletyka, tenis ziemny, żeglarstwo oraz po trzech latach przerwy medal w dyscyplinie drużynowej w koszykówce mężczyzn. Nasi studenci 99

100 reprezentowali na zawodach mistrzowskich uczelnię w 38 spośród 40 rozgrywanych w ramach Akademickich Mistrzostw Polski dyscyplinach sportu, w tym po raz pierwszy w swej historii w aerobiku sportowym. Wymiernym efektem tych wybitnych osiągnięć sportowych jest ponad 200 stypendiów sportowych pobieranych przez studentów-członków KU AZS UJ. W minionej edycji Akademickich Mistrzostw Polski KU AZS UJ był organizatorem i gospodarzem: półfinałów pływania kobiet i mężczyzn (marzec), po raz trzeci z rzędu półfinału w piłce nożnej (tradycyjnym terminem ich rozgrywania jest majowe Święto UJ) oraz finału piłki nożnej (czerwiec). W związku z licznymi startami w Akademickich Mistrzostwach Polski nasi sportowcy nie uczestniczyli w minionym roku w wyjazdach zagranicznych, za wyjątkiem udziału reprezentacji koszykarek w turnieju rozgrywanym w Lyonie, we Francji nasze reprezentantki zwyciężyły w tych zawodach oraz udziału reprezentacji piłkarskiej wzmocnionej studentami AGH i Uniwersytetu Pedagogicznego w Międzynarodowym Turnieju Student-Euro 2012 na Ukrainie; zawody te miały pokazać stan przygotowań do Mistrzostw Europy 2012 w piłce nożnej oraz promować polskie szkolnictwo wyższe na Wschodzie. UJ był jedynym przedstawicielem Małopolski w tych zawodach. Po raz kolejny zawodnik i trener karate Paweł Janusz został medalistą Mistrzostw Polski w karate tradycyjnym i zdobył punkty w Pucharze Polski oraz w najbardziej prestiżowych zawodach na świecie w tej dyscyplinie: Pucharze Świata w karate. Był on także nominowany jako najlepszy sportowiec Małopolski w organizowanym przez Dziennik Polski plebiscycie. Prowadząc sekcję karate tradycyjnego, Paweł Janusz stworzył w jej strukturach ćwiczącą grupę osób niewidomych i niedowidzących, co jest sportowym ewenementem na skalę krajową. Zawodniczka sekcji narciarskiej Agnieszka Schwenk po raz trzeci z rzędu została nagrodzona Nagrodą Rektora UJ im. Henryka Jordana dla najlepszego sportowca-studenta. Bartłomiej Witowski był medalistą zawodów narciarskich serii Winter Cup. Klub organizował także wiele imprez sportowych i rekreacyjnych. Najważniejszymi imprezami cyklicznymi w minionym roku były obozy narciarskie w Białce Tatrzańskiej (mające blisko 30-letnią tradycję). Ponadto zorganizowano otwarte turnieje sportowe dla studentów: 100

101 w mieszanej siatkówce, w koszykówce, w piłce nożnej. Po raz pierwszy od wielu lat KU AZS UJ zorganizował Międzynarodowy Turniej Koszykówki Kobiet, w którym wzięły udział reprezentantki Uniwersytetu Lyon z Francji. Futsalowa pasja członków Klubu Uczelnianego AZS UJ spowodowała, że do rozgrywek Małopolskiej Ligi Akademickiej wprowadzono futsal. Klub Uczelniany AZS UJ wspólnie ze Studium WFiS UJ zajmował się organizacją Dni Sportu UJ, zaliczanych do oficjalnych obchodów Święta UJ, w których wzięło udział prawie dwa tysiące studentów (głównie pierwszego roku). Ponadto zawodnicy sekcji Klubu brali udział w kilkudziesięciu imprezach sportowych organizowanych przez inne uczelnie małopolskie i polskie oraz organizowanych przez inne centra i organizacje sportowe, reprezentując barwy UJ. Na szczególną uwagę zasługuje spektakularny sukces żeńskiej sztafety biegowej, która po raz kolejny zajęła medalowe miejsce w klasyfikacji szkół wyższych w bardzo prestiżowym Biegu Kościuszkowskim organizowanym przez Politechnikę Krakowską. Członkowie Klubu prócz startów w zawodach sportowych aktywnie włączali się w akcje humanitarne i pomocowe, m.in. organizując zbiórkę zakrętek wymienionych na wózek inwalidzki, czy pomagając 101

102 w organizacji pikników sportowych przedszkoli i szkół dzielnic Krowodrzy i Bronowic. Dzięki zaangażowaniu władz uczelni i dostrzeganiu pozytywnej roli sportu w kształtowaniu młodzieży akademickiej poprawiła się sytuacja organizacyjna Klubu. Klub prócz skromnej siedziby (Biały Domek), widocznego w kraju symbolu rodzącej się potęgi Klubu AZS UJ zielonego busa marki Mercedes Vito, o miłej dla uniwersyteckiego oka rejestracji K1 AZS UJ otrzymał ogromne wsparcie w postaci Biura Sportu UJ powołanej do życia 1 września jednostce administracyjnej, która w sposób profesjonalny ma służyć pomocą i świadczyć logistyczną obsługę uniwersyteckim sportowcom. W czerwcu 2009 roku członkowie Klubu wybrali nowe władze, powierzając ponownie misję prowadzenia Klubu prezesowi mgr. Konradowi Wełpie oraz sekretarzowi mgr. Dariuszowi Mazurowi wspartych pięcioma członkami Zarządu. W listopadzie 2009 roku Prezes KU AZS UJ jako jedyny przedstawiciel naszej uczelni został wybrany do Zarządu AZS Kraków, gdzie powierzono mu funkcję wiceprezesa ds. organizacyjnych; wyrażając nadzieję, że wzory zarządzania Klubem Uczelnianym AZS UJ zostaną skopiowane w działaniach środowiska. Krótko mówiąc, członkowie Klubu prócz reprezentowania barw uczelni w zawodach sportowych (szczególnie Małopolska Liga Akademicka i Akademickie Mistrzostwa Polski), poprzez systematyczny udział w zajęciach sekcji otrzymują zaliczenie z wychowania fizycznego (ocena bardzo dobra). Nagrodą za sportowy trud i czas poświęcony uczelni oraz medalowe miejsca we wspomnianych wcześniej zawodach są bardzo wysokie stypendia sportowe! Proces werbunku nowych członków odbywa się w pierwszych tygodniach października na zajęciach WF i na pierwszych treningach sekcji. Nie ukrywamy, że by zostać reprezentantem UJ w niektórych dyscyplinach sportu należy mieć wcześniejsze, bogate doświadczenia sportowe. Będąc członkiem KU AZS UJ otrzymuje się m.in.: legitymację ISIC oraz ubezpieczenie NNW, bez którego nie można studiować na UJ. Klub Uczelniany AZS UJ organizuje prócz wielu zawodów sportowych (w tym Akademickich Mistrzostw Polski) także wiele imprez integracyjnych dla swych członków i sympatyków: np. obozy narciarskie. 102

103 Jeżeli chcesz być jednym z najlepszych, zarazić się sportem, wstąp do nas: Biuro KU AZS UJ ul. Piastowska 26d (Biały Domek) Kraków kom tel./faks azs@uj.edu.pl

104 radiofonia to rozgłośnia radiowa nadająca w Internecie i krakowskim eterze na 100,5 FM. Jest wspólnym projektem kilku krakowskich uczelni, w tym UJ. Rozpoczęliśmy nadawanie nieco ponad rok temu, w czerwcu 2009 roku i od samego początku przyjęliśmy awangardowy styl, specyficzny sznyt, który od razu wyróżnia radiofonię spośród innych rozgłośni. Nie jesteśmy w kontrze, nie kontestujemy innych stacji i modeli działania, odrzucamy niekonstruktywny bunt, my po prostu wyznaczamy nowe tory w mass mediach. Jesteśmy grupą pasjonatów, więc jesteśmy blisko Krakowa, czujemy jego tętno i od razu przenosimy to na antenę. To tu usłyszysz muzykę, którą zawsze miałeś ze sobą, ale z niezrozumiałych przyczyn nigdy nie było jej w eterze; to tutaj poznasz ludzi, którzy będą cię inspirować. 104