SINICE POWIATOWA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W GDAŃSKU UL. WAŁOWA 27; GDAŃSK GDAŃSK, DNIA 21 CZERWCA 2017R.

Transkrypt

1 SINICE POWIATOWA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W GDAŃSKU UL. WAŁOWA 27; GDAŃSK GDAŃSK, DNIA 21 CZERWCA 2017R.

2 wiele gatunków produkuje toksyny SINICE - CYJANOBAKTERIE należą do bakterii i są tlenowymi fotoautotrofami mogą tworzyć zakwity i piany posiadają zdolność wykorzystywania szerokiego spektrum światła odporne na złe warunki tlenowe i wysokie wartości ph mogą osiedlać się w najbardziej niegościnnych środowiskach (w glebie, na skałach, na korze drzew, na lodowcach, w gorących źródłach) sinice występują w każdym typie wód, tj. w zbiornikach słodkowodnych, słonawych czy morskich wspomagają wiązanie azotu atmosferycznego

3 SINICE - CYJANOBAKTERIE niektóre cyjanobakterie posiadają wakuole gazowe umożliwiają one zmianę ciężaru właściwego komórki, a tym samym pozwalają na przemieszczanie się w toni wodnej w sprzyjających warunkach, mogą się błyskawicznie rozmnażać powodując tzw. kwitnienie wody, które może się utrzymywać w zbiornikach wodnych przez dłuższy czas, jeśli poziom składników odżywczych będzie odpowiedni, a temperatura utrzyma się pomiędzy C

4 CO TO JEST ZAKWIT? zakwitem wody nazywamy zmianę zabarwienia wody spowodowaną masowym namnożeniem się sinic zabarwienie kożuchów sinicowych jest różne: niebieskozielone, szaro-zielone, zielonkawo-brązowe zabarwienie kożuchów sinicowych zależy od gatunków tworzących kożuch, intensywności światła i wieku zakwitu wiele gatunków sinic może wydzielać zapachy zatęchłe, ziemiste lub trawiaste

5 CO TO JEST ZAKWIT? zakwity cyjanobakterii najczęściej zdarzają się późnym latem i na początku jesieni w optymalnych warunkach kwitnienie powstaje w około 2 dni i utrzymuje się przez około 5-7 dni podczas bezwietrznej pogody niektóre sinice mogą unosić się ku powierzchni wody i tworzyć tam kożuchy. Wyglądają wówczas jak rozlana farba, galaretka lub płatki pływające po powierzchni wody

6 Fot. Beata

7 Fot. Beata

8 KOŻUCH SINICOWY kożuchy sinicowe mogą szybko tworzyć się podczas bezwietrznych dni, jednak tak samo szybko mogą zniknąć, gdy nagle zerwie się wiatr i wzrośnie falowanie pod wpływem wiatru kożuchy przemieszczają się z jednego brzegu zbiornika na drugi w względnie krótkim czasie kwitnienie: fenomen nasilający się z powodu postępującej eutrofizacji zbiorników wodnych częściej występujący w jeziorach

9 DLACZEGO WODA KWITNIE? Morze Bałtyckie i wody śródlądowe ustawiczne użyźniane są przez nawozy mineralne wymywane z terenów uprawnych oraz ścieki komunalne i przemysłowe. Gdy woda bogata jest w azotany i fosforany, a inne warunki niezbędne do wzrostu sinic zostaną spełnione, na przykład odpowiednie nasłonecznienie, mieszanie wody oraz temperatura, wówczas mikroorganizmy te mogą pojawić się bardzo licznie najczęściej sinice występują masowo w ciepłe, słoneczne, bezwietrzne dni lipca i sierpnia

10 CZY ZAKWITY SINIC SĄ SZKODLIWE DLA ZDROWIA? wiele gatunków sinic produkuje toksyny : hepatotoksyny (mikrocystyna, nodularyna) neurotoksyny (anatoksyna, saksitoksyny) endotoksyny lipopolisacharydowe LPS (jeden ze składników zewnętrznej błony komórkowej wielu cyjanobakterii) dermatotoksyny

11 CZY ZAKWITY SINIC SĄ SZKODLIWE DLA ZDROWIA? toksyny te spowodowały w wielu krajach śmierć zwierząt dzikich i domowych, w tym trzody chlewnej, owiec, psów oraz śnięcie ryb u ludzi odnotowano wystąpienie wysypki w przypadku kontaktu skóry z wodą i zachorowania po przypadkowym połknięciu (np. podczas pływania) wody zagrożenie stanowi również wdychanie aerozoli, zawierających toksyny sinicowe

12 CZY ZAKWITY SINIC SĄ SZKODLIWE DLA ZDROWIA? zakwity sinicowe, a także kożuchy sinic nie zawsze są toksyczne niemożliwe jest określenie na podstawie wyglądu wody, czy zakwit jest niebezpieczny czy też nie do stwierdzenia toksyczności zakwitu sinic nie wystarczy mikroskop, czy lupa. Wymagana jest zaawansowana technicznie analiza chemiczna zaleca się dużą ostrożność podczas korzystania z wód objętych zakwitem

13 JAKIE GATUNKI SINIC NAJCZĘŚCIEJ TWORZĄ TOKSYCZNE ZAKWITY w sezonie letnim toksyczne zakwity w Morzu Bałtyckim tworzy gatunek Nodularia spumigena w jeziorach i innych zbiornikach wodnych masowo występują sinice z rodzaju Microcystis, Planktothrix, Anabaena, Gleotrichia

14 OBJAWY CHOROBOWE wysypka na skórze swędzenie i łzawienie oczu wymioty biegunka gorączka bóle mięśni i stawów

15 OBJAWY CHOROBOWE mogą wystąpić u tych osób, które napiły się wody z zakwitem lub pływały w wodzie z zakwitem sinicowym dolegliwości mogą wystąpić bezpośrednio lub kilka dni po niebezpiecznej kąpieli

16 JAK UCHRONIĆ SIĘ PRZED NEGATYWNYMI SKUTKAMI ZAKWITU? unikać kontaktu z kożuchem sinicowym i wodą o zmienionej barwie i nieprzyjemnym zapachu nie poić nią zwierząt domowych nie używać jej do podlewania warzyw

17 ZAKWIT SINIC W SEZONIE KĄPIELISKOWYM 2016 Fot. Beata

18 ZAKWIT SINIC W SEZONIE KĄPIELISKOWYM 2016 Fot. Beata

19 GDAŃSK STOGI R. Fot. Beata

20 GDAŃSK STOGI R. Fot. Beata

21 GDAŃSK JELITKOWO R. Fot. Beata

22 GDAŃSK JELITKOWO R. Fot. Beata

23 ZAKWIT SINIC W SEZONIE KĄPIELISKOWYM 2015 Fot. Beata

24 ZAKWIT SINIC W SEZONIE KĄPIELISKOWYM 2015 Fot. Beata

25 ZAKWIT SINIC W SEZONIE KĄPIELISKOWYM 2015 Fot. Beata

26 ZAKWIT SINIC MOLO GDAŃSK BRZEŹNO R. Fot. Beata Fot. Beata Fot. Beata

27 Fot. Beata Fot. Beata

28 ZAKWIT SINIC GDAŃSK JELITKOWO R. Fot. Beata

29 Fot. Beata Fot. Beata

30 ZAKWIT SINIC Fot. Beata

31 Fot. Beata

32 DZIĘKUJE ZA UWAGĘ