3. ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA 1
|
|
- Bożena Gajewska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 3. Elektryczne źródła światła ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA WIADOMOŚCI OGÓLNE O ŹRÓDŁACH ŚWIATŁA Pasmo widzialne promieniowania elektromagnetycznego obejmuje długości fal od około 380 nm do około 780 nm, którym kolejno odpowiada światło (monochromatyczne) o odcieniach barw od fioletu do czerwieni. Normalne oko ludzkie jest zdolne rozróżnić w widmie świetlnym około 100 odcieni barw. Światło o widmie równoenergetycznym (o stałej gęstości energii w całym paśmie promieniowania widzialnego) jest odbierane przez narząd wzroku człowieka jako światło białe. Światło słoneczne jest zbliżone do światła białego. Na wrażenie wzrokowe składa się intensywność (jaskrawość) i barwa (odcień oraz nasycenie) światła. Ze złożenia trzech bodźców monochromatycznych - odpowiednio dobranych pod względem jaskrawości i barwy - można wywołać wrażenie światła białego. Na tej podstawie można przypuszczać, że w oku ludzkim znajdują się trzy typy receptorów barwowych, uczulonych odpowiednio na światło: fioletowe, zielone i czerwone, a wrażenie barwy światła wpadającego do oka powstaje w wyniku zespolonej reakcji fotochemicznej tych różnych receptorów (na odpowiednie części widma światła). Obrazy barwne powstają tylko przy widzeniu dziennym (przy oku adaptowanym do jasności), gdy o wrażeniu świetlnym decyduje reakcja wspomnianych receptorów barwowych - czopków, położonych w centralnej części siatkówki oka. Przy widzeniu zmierzchowym (przy oku adaptowanym do ciemności) o obrazie decyduje reakcja pręcików, które nie są wrażliwe na barwę światła. Wykresy względnej wrażliwości oka na światło pokazano na rys Na podstawie krzywej V(λ), będącej miarą wrażeń wzrokowych normalnego obserwatora, strumieniowi energetycznemu promieniowania (tzn. mocy promienistej) P eλ przy długości fali równej λ przypisuje się strumień światła monochromatycznego Φ = K V ( λ) P, (3.1) λ m przy czym stałą K m = 682 lm/w nazywa się fotometrycznym równoważnikiem promieniowania. Przy świetle monochromatycznym o długości fali równej 555 nm strumieniowi energetycznemu równemu 1 W odpowiada strumień świetlny równy 682 lm. Przy innych długościach fal świetlnych czułość oka jest mniejsza, a więc strumieniowi energetycznemu równemu 1 W odpowiada strumień świetlny mniejszy od 682 lm. Oczywiście, to samo odnosi się do światła o widmie ciągłym, pasmowym lub złożonym z kilku prążków. Elektryczne źródła światła (lampy elektryczne) emitują fale o widmie ciągłym, uzupełnionym ewentualnie kilkoma wąskimi pasmami, przy czym promieniowanie widzialne stanowi zwykle tylko część całego zakresu promieniowania danego źródła, który może 1 Literatura do tego rozdziału: [2, 11, 20]. eλ
2 128 Zasady energoelektryki częściowo obejmować również promieniowanie podczerwone oraz nadfioletowe. Rys Krzywe względnej skuteczności świetlnej promieniowania monochromatycznego: V(λ) - przy widzeniu fotopowym ( dziennym ), V'(λ) - przy widzeniu skotopowym ( zmierzchowym ) Mocy promienistej w przedziale długości fal od 0 do 0 lub w przedziale promieniowania widzialnego odpowiada strumień świetlny Pe = pe λ dλ (3.2) 780 nm PeV = pe λ dλ (3.3) 380 nm 780 nm Φ = K m peλ V ( λ) dλ, (3.4) 380 nm gdzie p eλ jest gęstością widmową mocy promienistej przy długości fali równej λ. Posługując się określonymi wyżej wielkościami, definiuje się podstawowe wskaźniki przetwarzania energii elektrycznej na świetlną w lampach elektrycznych, a mianowicie: - sprawność optyczną promieniowania P ev o =, (3.5) Pe
3 3. Elektryczne źródła światła sprawność energetyczną - skuteczność świetlną P e = e P, (3.6) Φ s =, (3.7) P gdzie P jest całkowitą mocą elektryczną dostarczoną do lampy. Korzysta się też z pojęcia względnej skuteczności świetlnej s s% = 100 (3.8) K m jako wyrażonej w procentach części skuteczności świetlnej źródła idealnego (K m = 682 lm/w). Sprawność optyczna promieniowania uwzględnia straty mocy występujące poza lampą, związane z emisją promieniowania niewidzialnego. Sprawność energetyczna lampy uwzględnia straty mocy powstające w lampie, związane z doprowadzeniem energii elektrycznej i wytworzeniem promieniowania. Obciążają one cieplnie konstrukcję lampy. Dla lepszego scharakteryzowania lampy pod względem energetycznym, można obliczyć iloczyn sprawności optycznej (3.5) i energetycznej (3.6), wyrażając w ten sposób sprawność całkowitą przetwarzania energii elektrycznej na energię promieniowania widzialnego (sprawność energetyczną promieniowania widzialnego) P ev ev = o s =. (3.9) P Można też odnieść strumień świetlny lampy do strumienia o tej samej mocy promienistej, wysyłanej jednak w całości w postaci światła monochromatycznego o długości fali równej 555 nm (której odpowiada największa wrażliwość oka ludzkiego). Tak określona wielkość nosi nazwę sprawności fotometrycznej promieniowania widzialnego i zależy od określonych wyżej wielkości zgodnie z (3.7) i (3.9): Φ s fv = =. (3.10) K m P ev K m ev Im większa część widma zawiera się w przedziale promieniowania widzialnego, tym sprawność optyczna jest wyższa, a im bliżej długości fali równej 555 nm znajduje się maksimum promieniowania, tym wyższa jest sprawność fotometryczna promieniowania widzialnego. Ważnym zagadnieniem jest oddawanie kolorów (barw) przedmiotów przy świetle lampy. W związku z tym określa się temperaturę barwową i współczynnik oddawania barw. Temperatura barwowa określa temperaturę ciała doskonale czarnego, przy której emituje ono światło o barwie identycznej z barwą światła lampy. Można ją wyznaczyć z tzw. wykresów chromatyczności (o ile znane są składowe trójchromatyczne światła lampy). Temperatura barwowa odpowiadająca barwie światła białego: ciepłej - jest mniejsza od 3300 K, chłodnej - zawiera się w przedziale K, dziennej - przekracza 5000 K. Współczynnik oddawania barw CRI (z ang. Colour Rendering Index) charakteryzuje postrzeganie barw przedmiotów oświetlanych, przybierając wartości od 0 (światło monochromatyczne) do 100 (światło białe).
4 130 Zasady energoelektryki 3.2. ŻARÓWKI Przy promieniowaniu temperaturowym ciała doskonale czarnego (rys. 3.2) maksymalna wartość sprawności energetycznej występuje w temperaturze bliskiej 6500 K i wynosi około 15%. Sprawność optyczna żarówek ze skrętką wolframową rozgrzaną do temperatury bliskiej 3000 K (temperatura topnienia ok K) nie przekracza 7%. Sprawność fotometryczna promieniowania widzialnego tych ciał, w podanych temperaturach, wynosi odpowiednio około 14 i 3%. Temperatura barwowa jest w przypadku żarówek wolframowych nieco wyższa od temperatury skrętki, ponieważ wolfram nie jest ciałem doskonale czarnym ani szarym, wykazuje natomiast w pewnym stopniu selektywną zdolność promieniowania. Rys Krzywe gęstości widmowej mocy promienistej ciała doskonale czarnego - w różnych temperaturach Sprawność energetyczna żarówek głównego szeregu (powszechnie stosowanych zwyczajnych żarówek wolframowych) zawiera się w granicach od 55 do 85%; skuteczność świetlna - od 8 do 21 lm/w, w zależności od mocy i napięcia znamionowego. Temperatura barwowa tych żarówek zawiera się w granicach od około 2500 do około 3000 K; znamionowa trwałość wynosi 1000 h. Lepszymi parametrami świetlnymi, większą trwałością oraz mniejszymi wymiarami zewnętrznymi, w porównaniu z żarówkami tradycyjnymi, charakteryzują się żarówki halogenowe. Wewnątrz bańki takiej żarówki znajduje się halogen, tzn. fluor, brom albo jod, uczestniczący w tzw. regeneracyjnym cyklu halogenowym (cząstki wolframu osadzające się na bańce samorzutnie powracają w okolicę żarnika). Proces ten zachodzi przy odpowiednio wysokiej i równomiernej temperatury w przestrzeni bańki, co wymaga instalowania lampy w określonej pozycji. Halogeny biorące udział w procesie regeneracji włókna wolframowego,
5 3. Elektryczne źródła światła 131 pozwalają podwyższyć jego temperaturę i uzyskać wyższą skuteczność świetlną lampy. Widmo promieniowania żarówek halogenowych zawiera niewielką ilość promieniowania nadfioletowego, dlatego bańki wykonuje się ze szkła kwarcowego, które ma własności filtru UV. Ważne, by takiej bańki nie dotykać gołymi rękami, gdyż pot oddziałuje niekorzystnie na kwarc. Skuteczność świetlna żarówek halogenowych zawiera się w granicach od 18 do 33 lm/w, temperatura barwowa - od 3000 do około 3400 K; znamionowa trwałość wynosi 2000 h LAMPY WYŁADOWCZE Znacznie wyższą skuteczność świetlną, w porównaniu z żarówkami, mają lampy wykorzystujące wyładowania elektryczne w parach rtęci (świetlówki i lampy wysokoprężne rtęciowe) oraz sodu (lampy nisko- i wysokoprężne sodowe). Dla ułatwienia zapłonu (rozpoczęcia wyładowania samoistnego), lampy te wypełnia się dodatkowo argonem lub neonem, a dla zwiększenia skuteczności świetlnej - ksenonem, kryptonem lub halogenami. Wewnętrzną ściankę rury (bańki) szklanej lamp wyładowczych pokrywa się też często materiałem fluorescencyjnym (luminoforem), który przetwarza promieniowanie nadfioletowe lub światło niebiesko-zielone na światło o barwie korzystniejszej dla oka ludzkiego. Luminofory są mieszaniną sproszkowanych soli berylu, magnezu, wapnia, cynku i kadmu (II grupa układu okresowego pierwiastków) oraz związków manganu lub antymonu, spełniających zadanie aktywatora. Luminofory stosuje się w świetlówkach i w lampach rtęciowych z korygowaną barwą światła. Na wyładowanie elektryczne w gazie składają się następujące, równocześnie zachodzące procesy: emisja elektronów z katody i przyspieszanie ich w zewnętrznym polu elektrycznym, jonizacja i rekombinacja atomów, wzbudzanie i powrót atomów do stanu podstawowego, hamowanie elektronów w polu elektrycznym cząstek. Kolumna zjonizowanego gazu (plazmy) emituje widmo o charakterze zależnym od rodzaju gazu, jego ciśnienia i temperatury. Trzeba tu zaznaczyć, że w bardzo rozrzedzonym gazie (w łuku niskociśnieniowym) występuje zwykle stan nierównowagi termicznej, czyli tzw. temperatura elektronowa (związana z energią elektronów swobodnych) jest wyższa od temperatury jonów i cząstek neutralnych, natomiast przy ciśnieniach zbliżonych do ciśnienia atmosferycznego oraz wyższych można uważać plazmę za termicznie zrównoważoną. Przy niższych temperaturach dominuje promieniowanie cząstek wzbudzonych (powstające przy przechodzeniu elektronów - we wzbudzonych atomach - z wyższych poziomów energetycznych do niższych). Widmo tego promieniowania składa się z prążków odpowiadających przejściom elektronów między dozwolonymi poziomami energetycznymi. Przy wyższych temperaturach, wymagających większego ciśnienia gazu, prążki zostają podbudowane widmem ciągłym, pochodzącym od promieniowania rekombinacyjnego i promieniowania hamowania elektronów w polu cząstek (rys. 3.3). Zakresowi widzialnemu tego widma odpowiada temperatura elektronowa rzędu K. W świetlówkach (lampach fluorescencyjnych) promieniowanie elektroluminescencyjne par rtęci o ciśnieniu rzędu 1 Pa niemal w całości przypada na fale o długości 254 nm (rys. 3.3a). Jest to tzw. promieniowanie rezonansowe, któremu odpowiada najniższa energia wzbudzenia atomów W = e U (3.11) λ min λ min
6 132 Zasady energoelektryki równa energii fotonu W λ min c = h ν max = h (3.12) λ gdzie: e - elementarny ładunek elektryczny, U λ min - napięcie pierwszego, najsłabszego wzbudzenia atomu (dla par rtęci równe 4,86 V), h - stała Plancka, c - prędkość światła, ν i λ - częstotliwość i długość fali promieniowania. min Rys Względny widmowy rozkład energii promieniowania (egzytancji promienistej M eλ ) par rtęci przy ciśnieniu: a) 1 Pa, b) 2 MPa Porównując energię wyrażoną wzorami (3.11) i (3.12) otrzymuje się zależność na długość fali λ min promieniowania rezonansowego gazu. Obliczone w ten sposób wartości λ min pokrywają się z wynikami pomiarów. Promieniowanie rezonansowe par rtęci jest promieniowaniem nadfioletowym. Warstwa luminoforu, która pokrywa wewnętrzną ściankę rury świetlówki, pochłania to promieniowanie, emitując światło o widmie ciągłym. Barwa światła zależy od składu luminoforu. Do ogólnych celów oświetleniowych wykonuje się świetlówki wytwarzające światło: dzienne, chłodno-białe, białe i ciepło-białe (temperatury barwowe, odpowiednio: 6500, 4300, 3500 i 2900 K).
7 3. Elektryczne źródła światła 133 Powszechnie stosowane są świetlówki o gorących elektrodach, dzielące się z kolei na zapłonnikowe i bezzapłonnikowe. Pierwsze pracują w układzie z zapłonnikiem i ze statecznikiem, którym jest dławik; drugie - ze statecznikiem, zawierającym dławik oraz dodatkowe elementy do grzania elektrod i wywołania zapłonu (rys. 3.4). Dławik ogranicza prąd lampy, nie pozwalając na lawinowy rozwój wyładowania elektrycznego w gazie. Rys Schematy elektryczne jednolampowych opraw świetlówkowych: a) z zapłonnikiem, b) bez zapłonnika; 1 - rura fluorescencyjna, 2 - zapłonnik z kondensatorem przeciwzakłóceniowym, 3 - statecznik z kondensatorem do kompensacji mocy biernej, 4 - statecznik z transformatorem żarzenia skrętek, 5 - kondensator zapłonowy Zapłonnikiem jest lampka neonowa, której elektrody stanowią zestyk bimetaliczny. Po włączeniu napięcia, w czasie przepływu prądu przez zapłonnik włączony do obwodu jak na rys. 3.4a, początkowo grzeje się tylko gaz i bimetal w zapłonniku. Po chwili elektrody zapłonnika zwierają się i wyładowanie w nim zanika. Płynie duży prąd podgrzewający elektrody świetlówki, równocześnie stygnie bimetal. Przerwanie prądu, spowodowane rozwarciem się elektrod zapłonnika, wywołuje indukowanie się napięcia w dławiku. Wynikiem tego jest podskok napięcia między elektrodami świetlówki i jej zapłon, po czym napięcie na lampie zmniejsza się do około 110 V. Napięcie na zapłonniku jest teraz niższe od jego napięcia zapłonu, wynoszącego około 175 V. Rola zapłonnika kończy się więc z zapłonem lampy; dalsza jego praca powodowałaby migotanie światła. W układach bezzapłonnikowych, np. w pokazanym na rys. 3.4b, podskok napięcia na lampie - konieczny do jej zapłonu - powstaje na skutek rezonansu napięć w gałęzi z dławikiem i odpowiednio dobranym kondensatorem. W porównaniu z układem zawierającym zapłonnik, zaświecenie lampy następuje szybciej i bez początkowego migotania. Wyeliminowanie zapłonnika zwiększa też pewność działania lampy. Kondensatory zapłonowe wraz z transformatorem żarzenia są jednak droższe i cięższe od zapłonnika. Świetlówki są zasilane napięciem przemiennym, dzięki czemu ich elektrody zużywają się jednakowo, a energia tracona w stateczniku (dławiku) jest stosunkowo mała. Niekorzystnym zjawiskiem jest natomiast duże tętnienie światła pojedynczej świetlówki, związane z zanikaniem promieniowania nadfioletowego co pół okresu, gdy wartość chwilowa prądu jest równa zero. Luminofor świeci jeszcze przez krótki czas po zaniku czynnika wzbudzającego, toteż strumień świetlny nie zanika, zmniejsza się jednak znacznie - do wartości rzędu 35 50% swej wartości maksymalnej. Tętnienie światła powoduje szybsze męczenie się wzroku, może też wywoływać - oparte na zjawisku stroboskopowym - wrażenie
8 134 Zasady energoelektryki bezruchu lub zwolnionego poruszania się części wirujących oraz części wykonujących ruchy posuwisto-zwrotne. Wówczas nietrudno o wypadek. Dla przeciwdziałania wymienionym niekorzystnym zjawiskom stosuje się oprawy dwu- lub trzylampowe, w których - przy zastosowaniu odpowiednich układów przesuwających lub zasilaniu napięciem trójfazowym - przesunięte w czasie strumienie poszczególnych świetlówek dają łączny strumień o zmniejszonym tętnieniu. Najwyższą skuteczność świetlną uzyskuje się w świetlówkach o mocy 40 W ze światłem białym i ciepło-białym; wynosi ona 54 lm/w - z uwzględnieniem mocy pobieranej przez statecznik. Średnia trwałość świetlówek zależy od średniego okresu nieprzerwanego świecenia. Deklarowanej przez wytwórcę trwałości minimalnej, równej 4000 h, odpowiada 6-godzinny średni okres świecenia. Przy krótszych okresach świecenia trwałość jest mniejsza (przy 3 h - mniejsza o 20%, 2 h - o 30%, 1 h - o 60%), a przy dłuższych - większa (przy 12 h - o 20%). Podane parametry odnoszą się także do tzw. żarówek energooszczędnych, czyli świetlówek kompaktowych. Wygięte lub spiralne rury wyładowcze świetlówki kompaktowej, oraz jej trzonek (jak w tradycyjnej żarówce), są osadzone na korpusie mieszczącym wewnątrz zapłonnik i statecznik. Świetlówka kompaktowa zastosowana jako zamiennik tradycyjnej żarówki zużywa 4 do 6 razy mniej niż ona energii elektrycznej. Zapłon i praca świetlówek przy niskich temperaturach otoczenia są znacznie utrudnione, toteż stosuje się je głównie do oświetlania wnętrz. Dodatkowo przemawia za tym mała jaskrawość (luminancja) tego źródła światła. Do oświetlenia zewnętrznego najlepiej nadają się wysokoprężne lampy rtęciowe i sodowe. Lampy rtęciowe (rtęciówki) o skorygowanym widmie za pomocą luminoforów stosuje się również do oświetlenia ogólnego dużych, wysokich pomieszczeń. Wspólne cechy użytkowe wymienionych lamp to: duże wartości strumienia świetlnego uzyskiwane z jednego źródła, duża luminancja, praca w układzie ze statecznikiem, długie czasy zapłonu i ponownego zaświecenia (od wygaszenia do ponownego zapłonu). Budowa lamp jest również podobna: komora wyładowcza (jarznik) - rurka ze szkła kwarcowego z wtopionymi na końcach elektrodami - jest umieszczona w opróżnionej z powietrza bańce ze szkła twardego, której wewnętrzne ścianki mogą być pokryte luminoforem. Rys Układy pracy wysokoprężnych lamp wyładowczych (LW): a) bez zapłonnika (z elektrodą pomocniczą i opornikiem wewnątrz lampy), b) z zapłonnikiem termicznym (ZT), c) z zapłonnikiem elektronicznym (ZE) W lampie rtęciowej właściwe wyładowanie w parach rtęci odbywa się przy dużym ciśnieniu (około 1 MPa), toteż słup wyładowczy w jarzniku jest sam źródłem promieniowania widzialnego (rys. 3.3b). Aby jednak osiągnąć ten stan pracy, trzeba dokonać zapłonu lampy, który rozpoczyna się od jej zaświecenia, tzn. wytworzenia wyładowania wstępnego
9 3. Elektryczne źródła światła 135 w argonie. Zachodzi to przy skroplonej rtęci, kiedy ciśnienie jest w przybliżeniu 10-krotnie niższe od panującego w jarzniku przy pracy ustalonej. Wyładowanie obejmuje początkowo małą przestrzeń między jedną elektrodą główną a pomocniczą (rys. 3.5a) i rozwija się pod wpływem ciepła wydzielającego się w gazie i odparowywania rtęci. Następuje przeskok iskrowy i powstaje łuk elektryczny między elektrodami głównymi; intensywnie wydzielające się ciepło powoduje całkowite wyparowanie rtęci i ustalenie się dużych wartości temperatury oraz ciśnienia w słupie wyładowczym. Czas zapłonu zimnej lampy wynosi około 4 min. Po przerwaniu zasilania (zgaszeniu) lampy, ponowny jej zapłon może nastąpić dopiero po około 5 min, gdy ostygnie jarznik i obniży się prężność (skropli się znaczna część) pary rtęci. Ustalenie się strumienia następuje w tym przypadku po upływie około 2,5 min od zaświecenia, tzn. nie szybciej niż po 7,5 min od zgaszenia. Korzystny skład widma i dużą skuteczność świetlną rtęciówek uzyskuje się w lampach metalohalogenkowych w wyniku wprowadzenia dodatkowo, do jarznika, mieszaniny halogenków metali, np. jodków sodu, indu i talu. Pary metali uwalniające się w trakcie pracy działają jednak niekorzystnie na szkło kwarcowe (zmniejsza się parokrotnie trwałość lampy w porównaniu ze zwykłą rtęciówką),. dlatego też komora jarznika wykonywana jest w nowszych typach lamp z przezroczystego materiału ceramicznego, podobnie jak w lampach sodowych. I tylko o takich, ceramicznych lampach metalohalogenkowych, można myśleć w perspektywie przyszłych zastosowań. W jarzniku wysokoprężnej lampy sodowej znajdują się: gaz szlachetny (argon lub neon) oraz rtęć i sód, parujące po zaświeceniu lampy. W jarzniku niskoprężnej lampy sodowej znajdują się: mieszanina gazów szlachetnych oraz sód. Zapłon przebiega podobnie jak w lampie rtęciowej: od wyładowania jarzeniowego w gazie szlachetnym, do wyładowania łukowego w parach sodu. Para sodu emituje: przy niskim ciśnieniu światło żółtopomarańczowe monochromatyczne o długości fali równej 590 nm, charakterystyczne dla atomowego sodu (światło takie nie nadaje się ono do oświetlenia wnętrz); przy wysokim ciśnieniu światło żółtopomarańczowe o długościach fal nm, uzupełnione w pewnym stopniu pozostałymi barwami. Lampy rtęciowe i sodowe, podobnie jak świetlówki, są zasilane napięciem przemiennym. Lampy rtęciowe pracują w układzie z samym statecznikiem (rys. 3.5a), zaś lampy rtęciowohalogenowe i sodowe potrzebują dodatkowo do zaświecenia - zapłonnika termicznego (rys. 3.5b) lub elektronicznego (rys. 3.5c). Zwykle, w celu skompensowania mocy biernej dławika, do zacisków wejściowych przyłącza się kondensator (rys. 3.4 i 3.5). Rys Najkorzystniejszy sposób rozmieszczenia opraw przyłączanych do różnych faz napięcia trójfazowego (R, S, T) Światło pojedynczej rtęciówki lub lampy sodowej wykazuje znacznie większe tętnienie niż światło pojedynczej świetlówki, ponieważ bańki tych lamp albo w ogóle nie są pokryte luminoforem, albo mają luminofor (lampy rtęciowe o skorygowanej barwie światła) przetwarzający tylko część promieniowania krótkofalowego na promieniowanie o większej długości fali. Ograniczenie tętnienia sumarycznego strumienia wysyłanego przez źródło
10 136 Zasady energoelektryki poprzez konstruowanie lamp z dwoma lub trzema jarznikami, albo opraw dwu- lub trzylampowych - stwarza jednak znaczne trudności. Ograniczenie tętnienia światła padającego na powierzchnię pracy - poprzez odpowiednie rozmieszczenie jednolampowych opraw rtęciówkowych i zasilanie ich grupami z różnych faz napięcia trójfazowego (rys. 3.6) - przy oświetleniu wnętrzowym jest dużo prostsze i tańsze. Do ogólnych celów oświetleniowych produkuje się lampy rtęciowe o mocach znamionowych od 80 do 2000 W, ceramiczne lampy metalohalogenkowe - od 70 do 400 W, lampy sodowe wysokoprężne - od 50 do 1000 W, lampy sodowe niskoprężne - od 18 do 180 W. Wraz ze wzrostem mocy lampy, rośnie jej skuteczność świetlna; w podanych przedziałach mocy, skuteczność świetlna (z uwzględnieniem mocy pobranej przez statecznik) wynosi: lamp rtęciowych o bańkach przezroczystych lm/w, lamp rtęciowych bańkach pokrytych luminoforem, typu Europium lm/w, ceramicznych lamp metalohalogenkowych lm/w, lamp sodowych wysokoprężnych lm/w, lamp sodowych niskoprężnych lm/w. Temperatura barwowa lamp rtęciowych o bańkach przezroczystych wynosi 6600 K, a pokrytych luminoforem K; lamp metalohalogenkowych K. Średnia trwałość lamp rtęciowych, ceramicznych metalohalogenkowych i sodowych wysokoprężnych h, zaś sodowych niskoprężnych h. W porównaniu z żarówkami, skuteczność świetlna wszystkich lamp wyładowczych (świetlówek, rtęciówek i lamp sodowych) jest wyższa, chociaż sprawność energetyczna - niższa (równa około 50%). Na tej podstawie można sformułować wniosek, że wytworzenie promieniowania widzialnego o korzystniejszym składzie widma wiąże się (przy tej samej całkowitej energii promienistej) z większymi stratami mocy w lampie. Podobnie rzecz się ma z diodami LED (z ang. Light-Emitting Diode), pretendującymi do miana źródeł światła XXI wieku DIODY LUMINESCENCYJNE Dioda LED to urządzenie półprzewodnikowe, w którym zachodzi rekombinacja promienista ładunków elektrycznych w obszarze złącza p-n, towarzysząca przepływowi prądu stałego. Zjawisko elektroluminescencji występujące w diodach LED wynika, podobnie jak w lampach wyładowczych, z rekombinacji ładunków. Problemy technologiczne i techniczne związane z wytwarzaniem światła w lampach wyładowczych i w diodach LED są jednak zupełnie nieporównywalne, inne są bowiem ładunki podlegające rekombinacji i inne jest środowisko fizyczne, w którym wytwarzane jest promieniowanie. Przede wszystkim, rekombinacja dziur i elektronów w półprzewodniku zachodzi w strefie złącza p-n o małych wymiarach, stąd diody LED są niewielkich mocy i gabarytów. Sprawność energetyczna rekombinacji (sprawność wewnętrzna, sprawność przemiany zasadniczej) par elektron-dziura jest bardzo wysoka: w obecnie produkowanych diodach LED przekracza 75%, a teoretycznie można spodziewać się osiągnięcia wartości bliskich 100%. Światło powstałe w tym procesie zostaje wyprowadzone poza chip diody i powłokę go zabezpieczającą, a następnie ukształtowane w odpowiednią wiązkę. Powinno się to odbywać z możliwie małymi stratami energii, co stawia duże wymagania dla układu optycznego źródła światła LED, utworzonego przez soczewki (znajdujące się w obudowie chipu i w oprawie) oraz reflektory (w oprawie).
11 3. Elektryczne źródła światła 137 Strumień świetlny diody LED zależy silnie od prądu przewodzenia. O wartościach tych wielkości decyduje przeznaczenie diod; wartości prądu dla różnych typów diod wynoszą od dziesiątek do setek miliamperów, i powyżej 1 A. Napięcie przewodzenia diod LED zawiera się w zakresie od 1,8 V do 4,2 V, zależnie od wartości prądu i barwy światła. Aby uzyskać źródła światła odpowiednie do oświetlenia użytkowego lub dekoracyjnego, trzeba tworzyć moduły mocy LED w postaci matryc, listew lub taśm LED, złożonych z diod mocy LED i dodatkowych układów bądź elementów (optycznych, sterujących, zabezpieczających, mocujących oraz odprowadzających ciepło), osadzonych na podłożach, którymi są obwody drukowane. Dla zapewnienia stałości strumienia świetlnego, układ zasilania powinien zapewniać stabilizację pobieranego przez diody prądu. Straty mocy związane ze stabilizacją prądu diod (najprostszym rozwiązaniem jest łączenie ich w szereg z elementami rezystancyjnymi) wpływają niekorzystnie na wypadkową sprawność energetyczną źródeł światła LED. Pomimo tych strat, dzięki dużej sprawności wewnętrznej (przemiany zasadniczej), skuteczność świetlna diod LED jest wysoka. Światło wytwarzane przez diodę LED jest monochromatyczne. Używając różnych półprzewodników można uzyskać praktycznie dowolną barwę światła. Światło białe otrzymuje się jedną z trzech metod: - konwersji promieniowania UV (wykorzystanie, działających podobnie jak luminofor w świetlówce, warstw różnego rodzaju konwertorów: fosforowych, półprzewodnikowych, organicznych oraz eksperymentalnych tzw. kropek kwantowych ), - mieszania barw (zespoły 2, 3 lub 4 diod o różnych barwach światła), - hybrydową (mieszanie części światła niebieskiego z pozostałą jego częścią przekonwertowaną na światło żółte). Każdej z tych metod można przypisać różne zalety i wady z punktu widzenia technologii produkcji, sprawności energetycznej źródeł światła, parametrów jakościowych światła oraz możliwości regulacji jego natężenia i barwy. Przy masowej produkcji diod LED trudno jest zachować stałe parametry kolorystyczne, szczególnie światła białego. Z tego powodu diody są sortowane według podobnej barwy. Proces ten nosi nazwę koszykowania. Diody LED wykorzystywane w oprawach (lub grupowane na podobnej zasadzie) muszą pochodzić z tego samego koszyka. Bardzo ważnym zagadnieniami z punktu widzenia własności użytkowych źródeł światła LED, m.in. sprawności energetycznej i trwałości, jest właściwe chłodzenie chipów (matryc). Z uwagi na ciepło wydzielające się w obszarze złącza p-n, diody mocy LED muszą być wyposażone w radiatory. Optymalizacja termicznej pracy diod ma na względzie stabilizację chwilowych parametrów wytwarzanego światła i ograniczenie degradacji strumienia świetlnego w czasie dla uzyskania dużej trwałości lampy (określonej z definicji czasem życia ze zdolnością do emisji co najmniej 70% znamionowego strumienia świetlnego). O atrakcyjności źródeł światła LED, w porównaniu z innymi źródłami światła, stanowi ich duża skuteczność świetlna i bardzo duża trwałość, dobre oddawanie barw (przy świetle białym) oraz szerokie możliwości regulacyjne (światłości i barwy światła). Skuteczność świetlna produkowanych obecnie źródeł światła białego z diodami mocy LED zawiera się w przedziale lm/w (nie jest to kres możliwości, bowiem w warunkach laboratoryjnych osiągnięto skuteczność równą 231 lm/w); temperatura barwowa jest różna, podobnie jak świetlówek o różnych barwach; deklarowana trwałość wynosi co najmniej h.
w13 54 Źródła światła Żarówka Żarówka halogenowa Świetlówka Lampa rtęciowa wysokoprężna Lampa sodowa wysokoprężna Lampa sodowa niskoprężna LED
54 Źródła światła Żarówka Żarówka halogenowa Świetlówka Lampa rtęciowa wysokoprężna Lampa sodowa wysokoprężna Lampa sodowa niskoprężna LED inkandescencyjne - żarówki luminescencyjne -lampy fluorescencyjne
Bardziej szczegółowoELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wielkości charakteryzujące elektryczne źródło światła: moc P [W] napięcie
Bardziej szczegółowoZnamionowa trwałość żarówek odpowiada 1000 h. W żarówkach specjalnego przeznaczenia, np. w tzw. projektorowych, może być znacznie mniejsza.
Temat: Żarówki, świetlówki i lampy wyładowcze. 1. Żarówki. Przemiana energii elektrycznej na światło w wyniku promieniowania cieplnego zachodzi w żarniku wykonanym ze skrętki lub dwuskrętki wolframowej
Bardziej szczegółowoBarwa ciepła Barwa neutralna Barwa chłodna
W sprzedaży różnych źródeł światła spotykamy pojęcie barwy światła. Najczęściej spotykane rodzaje barw światła to: biała ciepła biała naturalna biała chłodna Odbiór przestrzeni w której się znajdujemy
Bardziej szczegółowoWykład V Źródła promieniowania
Wykład V Źródła promieniowania CDC Temperatura barwowa 2000 K barwa światła świeczki 2800 K barwa bardzo ciepło-biała (żarówkowa) 3000 K wschód i zachód Słońca 3200 K barwa światła żarowego lamp studyjnych
Bardziej szczegółowoTemat: MontaŜ oświetlenia elektrycznego
Zajęcia nr 6 Temat: MontaŜ oświetlenia elektrycznego Jednym z waŝniejszych zastosowań energii elektrycznej jest jej przetwarzanie na energię świetlną. Elektryczne źródła światła moŝemy podzielić ze względu
Bardziej szczegółowoDzień dobry. Miejsce: IFE - Centrum Kształcenia Międzynarodowego PŁ, ul. Żwirki 36, sala nr 7
Dzień dobry BARWA ŚWIATŁA Przemysław Tabaka e-mail: przemyslaw.tabaka@.tabaka@wp.plpl POLITECHNIKA ŁÓDZKA Instytut Elektroenergetyki Co to jest światło? Światło to promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie
Bardziej szczegółowoPODSTAWY BARWY, PIGMENTY CERAMICZNE
PODSTAWY BARWY, PIGMENTY CERAMICZNE Barwa Barwą nazywamy rodzaj określonego ilościowo i jakościowo (długość fali, energia) promieniowania świetlnego. Głównym i podstawowym źródłem doznań barwnych jest
Bardziej szczegółowoL E D light emitting diode
Elektrotechnika Studia niestacjonarne L E D light emitting diode Wg PN-90/E-01005. Technika świetlna. Terminologia. (845-04-40) Dioda elektroluminescencyjna; dioda świecąca; LED element półprzewodnikowy
Bardziej szczegółowoElektryczne źródła ciepła i światła. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej.
Elektryczne źródła ciepła i światła Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej. Elektryczne źródła ciepła: rezystancyjne urządzenia grzejne elektrodowe urządzenia
Bardziej szczegółowoWymiana ciepła z otoczeniem
Wykład IV Wymiana ciepła z otoczeniem Jeśli ciało pochłonęło energię cieplną DQ to jego temperatura wzrośnie o D : Q = C Strumień ciepła oddawany otoczeniu: d( DQ) d( D ) C dt dt Strumień ciepła pobrany
Bardziej szczegółowoFotoelementy. Symbole graficzne półprzewodnikowych elementów optoelektronicznych: a) fotoogniwo b) fotorezystor
Fotoelementy Wstęp W wielu dziedzinach techniki zachodzi potrzeba rejestracji, wykrywania i pomiaru natężenia promieniowania elektromagnetycznego o różnych długościach fal, w tym i promieniowania widzialnego,
Bardziej szczegółowoANEKS DO SKRYPTU Zasady energoelektryki, wyd. III. OWPW 2000 SPIS TREŚCI
ANEKS DO SKRYPTU Zasady energoelektryki, wyd. III. OWPW 2000 Aneks zawiera rozdziały lub fragmenty rozdziałów skryptu wydanego w 1993 roku (wyd. II), pominięte w kolejnym wydaniu częściowo przeredagowane,
Bardziej szczegółowo1 z :24
1 z 7 2012-02-14 13:24 04 grudzień 2011 Technologia LED w oświetleniu ulicznym autor: Target Press sp. z o.o. Rozwój technologii LED spowodował w ostatnim czasie stworzenie nowych rozwiązań oświetleniowych.
Bardziej szczegółowoPULSOWANIE STRUMIENIA ŚWIETLNEGO I SPOSOBY JEGO OGRANICZANIA
Przedmiot: SIECI I INSTAACJE OŚIETENIOE PUSOANIE STUMIENIA ŚIETNEGO I SPOSOBY JEGO OGANICZANIA Przemysław Tabaka prowadzenie Oko ludzkie przystosowane jest do odbierania światła stałego w czasie. Jeżeli
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŚWIATŁA. Piotr Szymczyk. Katedra Automatyki i Inżynierii Biomedycznej, AGH
JAKOŚĆ ŚWIATŁA Piotr Szymczyk Katedra Automatyki i Inżynierii Biomedycznej, AGH Kraków, 2017 Źródła światła -podział Żarowe źródła światła Żarówki tradycyjne Żarówki halogenowe Wyładowcze źródła światła
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE STAŁEJ PLANCKA Z POMIARU CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH. Irena Jankowska-Sumara, Magdalena Krupska
1 II PRACOWNIA FIZYCZNA: FIZYKA ATOMOWA Z POMIARU CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH Irena Jankowska-Sumara, Magdalena Krupska Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie
Bardziej szczegółowoDoskonała wyrazistość światła, bezkonkurencyjna efektywność
Lighting Doskonała wyrazistość światła, bezkonkurencyjna efektywność MASTERColour Kompaktowa, jednostronna, ceramiczna metalohalogenkowa lampa wyładowcza o bardzo wysokiej sprawności i długiej trwałości
Bardziej szczegółowo!!!DEL są źródłami światła niespójnego.
Dioda elektroluminescencyjna DEL Element czynny DEL to złącze p-n. Gdy zostanie ono spolaryzowane w kierunku przewodzenia, to w obszarze typu p, w warstwie o grubości rzędu 1µm, wytwarza się stan inwersji
Bardziej szczegółowoŹródła światła. Wykład 1
Źródła światła Wykład 1 Klasyfikacje Podział źródeł ze względu na sposób generacji Jądrowe Słooce Termoluminescencja Lampy włóknowe Lampy gazowe Fluorescencja Elektroluminescencja LED Inne Podział źródeł
Bardziej szczegółowoKorzystaj z szerokiej gamy oświetlenia Philips!
Korzystaj z szerokiej gamy oświetlenia Philips! Lampy wyładowcze Kształt świeczki Liniowe źródła światła Reflektory GU10 Kształt tradycyjnej żarówki Reflektory 111 MASTER LEDbulb Wysoka trwałość Wysoka
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM OPTYKA GEOMETRYCZNA I FALOWA
LABORATORIUM OPTYKA GEOMETRYCZNA I FALOWA Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Temat: Wyznaczanie współczynnika sprawności świetlnej źródła światła 1 I. Wymagania do ćwiczenia 1. Wielkości fotometryczne, jednostki..
Bardziej szczegółowoDioda półprzewodnikowa OPRACOWANIE: MGR INŻ. EWA LOREK
Dioda półprzewodnikowa OPRACOWANIE: MGR INŻ. EWA LOREK Budowa diody Dioda zbudowana jest z dwóch warstw półprzewodników: półprzewodnika typu n (nośnikami prądu elektrycznego są elektrony) i półprzewodnika
Bardziej szczegółowoELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA. Opracował: Przemysław Tabaka
ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA Opracował: Przemysław Tabaka WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA moc źródła P [W] napięcie zasilające U [V] strumień świetlny Φ [lm] określaj lający całkowit
Bardziej szczegółowoGrupa: Elektrotechnika, sem 3., wersja z dn Technika Świetlna Laboratorium
Grupa: Elektrotechnika, sem 3., wersja z dn. 24.11.2008 Technika Świetlna Laboratorium Ćwiczenie nr 2 Temat: WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK ROZRUCHOWYCH I CHARAKTERYSTYK NAPIĘCIOWYCH LAMP ELEKTRYCZNYCH Opracowanie
Bardziej szczegółowoRys. 1. Zakres widzialny fal elektromagnetycznych dla widzenia w ciągu dnia i nocy.
Pomiary natężenia oświetlenia Możliwości percepcyjne, a przez to stan psychofizyczny człowieka zależą w bardzo dużym stopniu od środowiska, w jakim aktualnie przebywa. Bodźce świetlne są decydującymi czynnikami
Bardziej szczegółowoDoskonała wyrazistość światła, bezkonkurencyjna efektywność
Lighting Doskonała wyrazistość światła, bezkonkurencyjna efektywność Kompaktowa, jednostronna, ceramiczna metalohalogenkowa lampa wyładowcza o bardzo wysokiej sprawności i długiej trwałości użytkowej,
Bardziej szczegółowoBADANIE WŁAŚCIWOŚCI I UKŁADÓW PRACY ELEKTRYCZNYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA
Ćwiczenie S 23 BADANIE WŁAŚCIWOŚCI I UKŁADÓW PRACY ELEKTRYCZNYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z właściwościami elektrycznych źródeł światła, układami w jakich
Bardziej szczegółowoOpis produktu: MASTERColour CDM-T. Korzyści. Cechy. Wniosek. Kompaktowa lampa metalohalogenkowa, technologia ceramiczna
Lighting Opis produktu: MASTERColour CDM-T Kompaktowa lampa metalohalogenkowa, technologia ceramiczna Korzyści Stabilna barwa światła w całym okresie użytkowania Wysoka skuteczność świetlna zapewniająca
Bardziej szczegółowoTechniki świetlne. Wykład 2. Podstawy wytwarzania światła Charakterystyki źródeł światła
Techniki świetlne Wykład 2 Podstawy wytwarzania światła Charakterystyki źródeł światła Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Katedra Optyki i Fotoniki Wydział Podstawowych Problemów Techniki Politechniki
Bardziej szczegółowoPolitechnika Wrocławska Wydział Elektroniki, Katedra K4 OŚWIETLENIE ULICZNE. Wrocław 2014 WSTĘP
Wydział Elektroniki, Katedra K4 OŚWIETLENIE ULICZNE Wrocław 2014 WSTĘP Zapewnienie prawidłowego oświetlenia dróg i ulic to stworzenie najlepszych warunków obserwacji, przy zapewnieniu maksymalnej rozpoznawalności
Bardziej szczegółowoBiałe jest piękne. Światło białe wytwarzane przez same diody LED.
Białe jest piękne Mechanizm generowania światła w strukturze diody LED umożliwia uzyskanie promieniowania o wąskim zakresie długości fal, niemal monochromatycznego. Tak więc pojedyncze złącze LED nie może
Bardziej szczegółowoŚwiadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne KONFERENCJA Kraków, HOTEL QUBUS, 27-2828 września 2010 Jacek Piotrowski www.swiatloprojekt.pl Dyrektywa 2002/91/CE
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2 Temat: POMIAR STRUMIENIA ŚWIETLNEGO ŻARÓWEK I ZINTEGROWANYCH ŚWIETLÓWEK KOMPAKTOWYCH.
Grupa: Elektrotechnika, sem 3., wersja z dn. 04.10.2011 Podstawy Techniki Świetlnej Laboratorium Ćwiczenie nr 2 Temat: POMIAR STRUMIENIA ŚWIETLNEGO ŻARÓWEK I ZINTEGROWANYCH ŚWIETLÓWEK KOMPAKTOWYCH. Opracowanie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska, Zakład Techniki Świetlnej i Elektrotermii
Małgorzata Górczewska Politechnika Poznańska, Zakład Techniki Świetlnej i Elektrotermii LED PODSTAWOWE PARAMETRY, KIERUNKI ROZWOJU Streszczenie: Lampy LED od wielu lat są jednym z podstawowych źródeł światła
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 34. Badanie elementów optoelektronicznych
Ćwiczenie nr 34 Badanie elementów optoelektronicznych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z elementami optoelektronicznymi oraz ich podstawowymi parametrami, a także doświadczalne sprawdzenie
Bardziej szczegółowoŻarówka mimo wszystko
Dla przeciętnego Polaka energooszczędne oświetlenie jest najczęściej kosztowną nowinką techniczną. Wokół innowacyjnych źródeł światła narosło również wiele mitów, mamy w związku z nim wiele pytań i obaw.
Bardziej szczegółowoEnergooszczędne źródła światła
Energooszczędne źródła światła Data wprowadzenia: 02.07.2015 r. Nowoczesne źródła światła, których konstrukcja oparta jest na najnowszych technologiach, zapewniają komfortowe oświetlenie, długotrwałą eksploatację
Bardziej szczegółowoKwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.
Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. DUALIZM ŚWIATŁA fala interferencja, dyfrakcja, polaryzacja,... kwant, foton promieniowanie ciała doskonale
Bardziej szczegółowoDoskonała wyrazistość światła, bezkonkurencyjna efektywność
Lighting Doskonała wyrazistość światła, bezkonkurencyjna efektywność Jednotrzonkowa ceramiczna metalohalogenkowa lampa wyładowcza o bardzo wysokiej sprawności i długiej trwałości użytkowej, emitująca wyraźne,
Bardziej szczegółowoKARTA KATALOGOWA PRODUKTU HCI-TT 70 W/830 SUPER 4Y
HCI-TT 70 W/830 SUPER 4Y POWERBALL HCI-TT SUPER 4Y Lampy metalohalogenkowe, technologia ceramiczna do zamkniętych opraw oświetleniowych OBSZAR ZASTOSOWAŃ Ulice Oświetlenie zewnętrzne Instalacje przemysłowe
Bardziej szczegółowoLampy Desk Light System
Lampy Desk Light System Dynamiczny rozwój filmu barwnego i telewizji pociągnął za sobą konieczność opracowania nowego źródła światła ciągłego. Podstawowymi wymaganiami były: wysoka sprawność świetlna,
Bardziej szczegółowoTemat: BADANIE CHARAKTERYSTYK ROZRUCHOWYCH WYSOKOPRĘśNYCH LAMP SODOWYCH
Grupa: Elektrotechnika, Studia stacjonarne, II stopień, sem. 1. wersja z dn. 20.03.2011 Laboratorium Techniki Świetlnej Ćwiczenie nr 5 Temat: BADANIE CHARAKTERYSTYK ROZRUCHOWYCH WYSOKOPRĘśNYCH LAMP SODOWYCH
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2 Temat: POMIAR STRUMIENIA ŚWIETLNEGO LAMP DO UŻYTKU DOMOWEGO
Grupa: Elektrotechnika, sem 3., wersja z dn. 03.11.2015 Podstawy Techniki Świetlnej Laboratorium Ćwiczenie nr 2 Temat: POMIAR STRUMIENIA ŚWIETLNEGO LAMP DO UŻYTKU DOMOWEGO Opracowanie wykonano na podstawie
Bardziej szczegółowoOdpowiednie oświetlenie tworzy magię chwili
PHILIPS LED Kulka (z możliwością przyciemniania) 8 W (60 W) E14 Warm Glow Możliwość przyciemniania Odpowiednie oświetlenie tworzy magię chwili Kulki LED Philips dające ciepłą poświatę z możliwością przyciemniania
Bardziej szczegółowoOświetlenie ledowe: wszystko o trwałości LEDów
Oświetlenie ledowe: wszystko o trwałości LEDów Choć diody świecące są coraz częściej stosowane, a ich ceny są z roku na rok niższe, koszt inwestycji wciąż przewyższa tradycyjne rozwiązania. Producenci
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory
Promieniowanie elektromagnetyczne (fala elektromagnetyczna) rozchodzące się w przestrzeni zaburzenie pola elektromagnetycznego. Zaburzenie to ma charakter fali poprzecznej, w której składowa elektryczna
Bardziej szczegółowoZałączanie lamp za pomocą styczników Sirius
Załączanie lamp za pomocą styczników Sirius Przegląd rodzajów lamp Przy załączaniu lamp stawiane są urządzeniom załączającym w zależności od rodzaju lamp różne wymagania. Do tych warunków dostosowana jest
Bardziej szczegółowoStałe : h=6, Js h= 4, eVs 1eV= J nie zależy
T_atom-All 1 Nazwisko i imię klasa Stałe : h=6,626 10 34 Js h= 4,14 10 15 evs 1eV=1.60217657 10-19 J Zaznacz zjawiska świadczące o falowej naturze światła a) zjawisko fotoelektryczne b) interferencja c)
Bardziej szczegółowoLampy stosowane w oświetleniu ulicznym, ze szczególnym uwzględnieniem źródeł LED cz. III
Pierwszymi lampami w oświetleniu ulicznym były lampy gazowe, następnie lampy żarowe, potem świetlówki, wysokoprężne lampy rtęciowe, niskoprężne lampy sodowe, wysokoprężne lampy sodowe, lampy metalohalogenkowe
Bardziej szczegółowoOpis produktu: MASTER SON-T PIA Plus. Korzyści. Cechy. Wniosek. Wysokoprężna lampa sodowa o podwyższonym strumieniu świetlnym
Lighting Opis produktu: MASTER Wysokoprężna lampa sodowa o podwyższonym strumieniu świetlnym Korzyści Technologia zintegrowanej z jarznikiem anteny zapłonowej (PIA) zwiększa niezawodność, redukuje przedwczesne
Bardziej szczegółowoPiękne i wyraziste światło, niezawodne działanie
ighting Piękne i wyraziste światło, niezawodne działanie MASTERolour DM-T Seria jednotrzonkowych, bardzo kompaktowych, wysokowydajnych lamp wyładowczych zapewnia stabilność barw przez cały okres eksploatacji
Bardziej szczegółowoL E D. Energooszczędna przyszłość Twojej firmy. w w w. piniu.pl
T w o j a F i r m a w ś w i e t l e p r z y s z ł o ś c i Oświetlenie przemysłowe L E D Energooszczędna przyszłość Twojej firmy w w w. piniu.pl Rozświetlimy Twój biznes światłem przyszłości Spodziewaj
Bardziej szczegółowoZalety oświetlenia LED. Oświetlenie LED
Oświetlenie LED Zalety oświetlenia LED Kompaktowa konstrukcja diody LED, wysoka wydajność i optymalne możliwości projektowania systemów oświetlenowych / This is Why /Właśnie dlatego firma Sharp oferuje
Bardziej szczegółowoPiękne i wyraziste światło, niezawodne działanie
ighting Piękne i wyraziste światło, niezawodne działanie Seria jednotrzonkowych, bardzo kompaktowych, wysokowydajnych lamp wyładowczych zapewnia stabilność barw przez cały okres eksploatacji oraz wysokiej
Bardziej szczegółowoPRZYSZŁOŚĆ OŚWIETLENIA LED I OLED? Janusz Strzyżewski
PRZYSZŁOŚĆ OŚWIETLENIA LED I OLED? Janusz Strzyżewski 2013-02-21 RODZAJE ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA ŹRÓDŁA ŚWIATŁA DZIELĄ SIĘ NA GRUPY W ZALEŻNOŚCI OD SPOSOBU WYTWARZANIA PROMIENIOWANIA. HISTORYCZNIE RZECZ BIORĄC
Bardziej szczegółowoWłaściwości optyczne. Oddziaływanie światła z materiałem. Widmo światła widzialnego MATERIAŁ
Właściwości optyczne Oddziaływanie światła z materiałem hν MATERIAŁ Transmisja Odbicie Adsorpcja Załamanie Efekt fotoelektryczny Tradycyjnie właściwości optyczne wiążą się z zachowaniem się materiałów
Bardziej szczegółowoWykład XIV: Właściwości optyczne. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład XIV: Właściwości optyczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: Treść wykładu: 1. Wiadomości wstępne: a) Załamanie
Bardziej szczegółowoStruktura pasmowa ciał stałych
Struktura pasmowa ciał stałych dr inż. Ireneusz Owczarek CMF PŁ ireneusz.owczarek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczarek 2012/13 Spis treści 1. Pasmowa teoria ciała stałego 2 1.1. Wstęp do teorii..............................................
Bardziej szczegółowo(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2014/C 22/02)
24.1.2014 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 22/17 Komunikat Komisji w ramach wykonania rozporządzenia Komisji (WE) nr 244/2009 z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu
Bardziej szczegółowoNiewiarygodne kolory, zdumiewająca atmosfera
Lighting Niewiarygodne kolory, zdumiewająca atmosfera Seria wysokowydajnych lamp wyładowczych, emitujących ciepłe światło, do zastosowań w oprawach otwartych Korzyści Wyjątkowa jasność i wierne oddawanie
Bardziej szczegółowoPiękne i wyraziste światło, niezawodne działanie
ighting Piękne i wyraziste światło, niezawodne działanie Seria jednotrzonkowych, bardzo kompaktowych, wysokowydajnych lamp wyładowczych zapewnia stabilność barw przez cały okres eksploatacji oraz wysokiej
Bardziej szczegółowoEnergooszczędne źródła światła
LABORATORIUM OPTOELEKTRONIKI Ćwiczenie 7 Energooszczędne źródła światła Energooszczędne źródła światła Cel ćwiczenia: Zapoznanie studentów z korzyściami płynącymi ze stssowania energooszczędnych źródeł
Bardziej szczegółowoŚwietlówka liniowa LED BG T8 fi 26x W 230V 120 st. 4000K Naturalna Biel BERGMEN
Informacje o produkcie Utworzono 03-09-2017 Świetlówka liniowa LED BG T8 fi 26x1200 22W 230V 120 st. 4000K Naturalna Biel BERGMEN Świetlówka liniowa LED BG T8 fi 26x1200 22W 230V 120 st. 4000K Naturalna
Bardziej szczegółowoTo wnętrze stanowi różnicę
PHILIPS LED Reflektor punktowy (z możliwością przyciemniania) 4 W (35 W) GU10 barwa chłodno-biała Ściemnialna To wnętrze stanowi różnicę Ten reflektor punktowy LED o pięknym kształcie i znajomych wymiarach
Bardziej szczegółowoKARTA KATALOGOWA PRODUKTU HQI-TS 70 W/CD
HQI-TS 70 W/CD POWERSTAR HQI-TS EXCELLENCE Lampy metalohalogenkowe, technologia kwarcowa do zamkniętych opraw oświetleniowych OBSZAR ZASTOSOWAŃ Wnętrza sklepów, witryny sklepowe Galerie handlowe Hole,
Bardziej szczegółowoŚwiatło komfortowe dla Twoich oczu
PHILIPS LED Żarówka 7,5 W (60 W) E27 barwa chłodno-biała Bez możliwości przyciemniania Światło komfortowe dla Twoich oczu Słaba jakość oświetlenia może prowadzić do zmęczenia oczu. Dlatego coraz ważniejsze
Bardziej szczegółowoKierunek: Elektrotechnika, Studia stacjonarne, II stopień, sem. 1. wersja z dn Laboratorium Techniki Świetlnej
Kierunek: Elektrotechnika, Studia stacjonarne, II stopień, sem. 1. wersja z dn. 27.04.2016 Laboratorium Techniki Świetlnej Ćwiczenie nr 3 Temat: BADANIE BEZKIERUNKOWYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA DO UŻYTKU DOMOWEGO
Bardziej szczegółowoANALIZA PARAMETRÓW MIESZANINY ŚWIATŁA DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH O BARWIE BIAŁEJ Z DIODĄ O BARWIE CZERWONEJ LUB CZERWONO-POMARAŃCZOWEJ
Andrzej PAWLAK Krzysztof ZAREMBA ANALIZA PARAMETRÓW MIESZANINY ŚWIATŁA DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH O BARWIE BIAŁEJ Z DIODĄ O BARWIE CZERWONEJ LUB CZERWONO-POMARAŃCZOWEJ STRESZCZENIE W artykule przedstawiono
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 3 BADANIE ELEKTRYCZNYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA I POMIARY NATĘŻENIA OŚWIETLENIA. Cel ćwiczenia:
ĆWICZENIE NR 3 BADANIE ELEKTRYCZNYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA I POMIARY NATĘŻENIA Cel ćwiczenia: OŚWIETLENIA. Poznanie podstawowych wielkości fotometrycznych oraz elektrycznych źródeł światła. Poznanie wymagań dotyczących
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do technologii HDR
Wprowadzenie do technologii HDR Konwersatorium 2 - inspiracje biologiczne mgr inż. Krzysztof Szwarc krzysztof@szwarc.net.pl Sosnowiec, 5 marca 2018 1 / 26 mgr inż. Krzysztof Szwarc Wprowadzenie do technologii
Bardziej szczegółowoIdealny zamiennik kwarcowych lamp metalohalogenkowych, szybko występująca energooszczędność
Lighting Idealny zamiennik kwarcowych lamp metalohalogenkowych, szybko występująca energooszczędność CDM MW Eco Ceramiczne lampy metalohalogenkowe z przezroczystymi lub opalizowanymi elipsoidalnymi bańkami,
Bardziej szczegółowoBARWA. Barwa postrzegana opisanie cech charakteryzujących wrażenie, jakie powstaje w umyśle;
BARWA Barwa postrzegana opisanie cech charakteryzujących wrażenie, jakie powstaje w umyśle; Barwa psychofizyczna scharakteryzowanie bodźców świetlnych, wywołujących wrażenie barwy; ODRÓŻNIENIE BARW KOLORYMETR
Bardziej szczegółowoNAV-T 100 W SUPER 4Y. Karta katalogowa produktu. VIALOX NAV-T SUPER 4Y Wysokoprężne lampy sodowe do otwartych i zamkniętych opraw oświetleniowych
NAV-T 100 W SUPER 4Y VIALOX NAV-T SUPER 4Y Wysokoprężne lampy sodowe do otwartych i zamkniętych opraw oświetleniowych Obszar zastosowań _ Ulice _ Oświetlenie zewnętrzne _ Instalacje przemysłowe _ Przeznaczony
Bardziej szczegółowoŹródła światła. W lampach płomieniowych i jarzeniowych źródłem promieniowania jest wzbudzony gaz. Widmo lamp jarzeniowych nie jest ciągłe!
Źródła światła W lampach płomieniowych i jarzeniowych źródłem promieniowania jest wzbudzony gaz. Widmo ciągłe: ciało doskonale czarne Widmo emisyjne: linie emisyjne Linie absorpcyjne Widmo lamp jarzeniowych
Bardziej szczegółowoCiekawa forma. PHILIPS LED Świeczka 4,3 40 W E27 Ciepły biały Bez możliwości przyciemniania
PHILIPS LED Świeczka 4,3 40 W E27 Ciepły biały Bez możliwości przyciemniania Ciekawa forma Znajome kształty, które kochasz. Zużywają około 80% mniej energii niż tradycyjne żarówki dzięki najnowszej technologii
Bardziej szczegółowoLUXs2 (Odpowiednik żarówki halogenowej 20W)
LUXs2 (Odpowiednik żarówki halogenowej 20W) Cechy lampy LUXs2 Silny strumień świetlny 257lm (dla 3000K) Wysoki współczynnik odwzorowania barw 85
Bardziej szczegółowoCiekawa forma. PHILIPS LED Świeczka (z możliwością przyciemniania) 5 W (40 W) E14 Ciepła biel Ściemnialna
PHILIPS LED Świeczka (z możliwością przyciemniania) 5 W (40 W) E14 Ciepła biel Ściemnialna Ciekawa forma Znajome kształty, które kochasz. Zużywają około 80% mniej energii niż tradycyjne żarówki dzięki
Bardziej szczegółowoŚwiatło komfortowe dla Twoich oczu
PHILIPS LED Kulka 7 W (60 W) E27 Ciepła biel Bez możliwości przyciemniania Światło komfortowe dla Twoich oczu Słaba jakość oświetlenia może prowadzić do zmęczenia oczu. Dlatego coraz ważniejsze staje się
Bardziej szczegółowoBudowa reflektora/lampy. Elementy składowe: Źródło światła. Odbłyśnik. Dodatkowe elementy kształtujące strumień światła (ewent.)
Budowa reflektora/lampy Elementy składowe: Źródło światła Odbłyśnik Dodatkowe elementy kształtujące strumień światła (ewent.) Elektrotechnika w środkach transportu 39 Podstawowe wielkości fizyczne Jednostka
Bardziej szczegółowoROTOs8 (Odpowiednik żarówki halogenowej 80W)
ROTOs8 (Odpowiednik żarówki halogenowej 80W) Cechy lampy ROTOs8 Silny strumień świetlny 1029 lm (dla 3000K) Wysoki współczynnik odwzorowania barw 85
Bardziej szczegółowoCiekawa forma. PHILIPS LED Kulka (z możliwością przyciemniania) 5 W (40 W) E14 Ciepła biel Ściemnialna
PHILIPS LED Kulka (z możliwością przyciemniania) 5 W (40 W) E14 Ciepła biel Ściemnialna Ciekawa forma Znajome kształty, które kochasz. Zużywają około 80% mniej energii niż tradycyjne żarówki dzięki najnowszej
Bardziej szczegółowoW polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia typu LED.
Pomiary natężenia oświetlenia LED za pomocą luksomierzy serii Sonel LXP W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia
Bardziej szczegółowoOP6 WIDZENIE BARWNE I FIZYCZNE POCHODZENIE BARW W PRZYRODZIE
OP6 WIDZENIE BARWNE I FIZYCZNE POCHODZENIE BARW W PRZYRODZIE I. Wymagania do kolokwium: 1. Fizyczne pojęcie barwy. Widmo elektromagnetyczne. Związek między widmem światła i wrażeniem barwnym jakie ono
Bardziej szczegółowoNajłatwiejszy sposób przejścia do komfortowego białego światła
Lighting Najłatwiejszy sposób przejścia do komfortowego białego światła MASTER CDO-TT Ceramiczna lampa metalohalogenkowa z przezroczystą podłużną zewnętrzną bańką, do zastosowań na otwartym terenie, emitująca
Bardziej szczegółowoCiekawa forma. PHILIPS LED Świeczka 4,3 W (40 W) E14 Ciepła biel Bez możliwości przyciemniania
PHILIPS LED Świeczka 4,3 W (40 W) E14 Ciepła biel Bez możliwości przyciemniania Ciekawa forma Znajome kształty, które kochasz. Zużywają około 80% mniej energii niż tradycyjne żarówki dzięki najnowszej
Bardziej szczegółowoDiody LED w samochodach
Diody LED w samochodach Diody elektroluminescencyjne zwane sąs także diodami świecącymi cymi LED (z z ang. Light Emiting Diode), emitują promieniowanie w zakresie widzialnym i podczerwonym. Promieniowanie
Bardziej szczegółowoDoskonała wyrazistość światła, minimalistyczny wygląd
Lighting Doskonała wyrazistość światła, minimalistyczny wygląd Niewielka, jednotrzonkowa, ceramiczna metalohalogenkowa lampa wyładowcza o bardzo wysokiej sprawności i długiej trwałości użytkowej, emitująca
Bardziej szczegółowoLCC - REWOLUCJA W OŚWIETLENIU
LCC - REWOLUCJA W OŚWIETLENIU Co to jest LCC? LCC to skrót od Laser Crystal Ceramics, jednak nie ma nic wspólnego ze światłem laserowym. Skrót ten opisuje najważniejsze elementy, używane w tej technologii
Bardziej szczegółowoHCI-T 35 W/930 WDL PB Shoplight
HCI-T 35 W/930 WDL PB Shoplight POWERBALL HCI-T Shoplight Lampy metalohalogenkowe, technologia ceramiczna do zamkniętych opraw oświetleniowych Obszar zastosowań _ Wnętrza sklepów, witryny sklepowe _ Muzea,
Bardziej szczegółowoCiekawa forma. PHILIPS LED Żarówka (z możliwością przyciemniania) 5,5 W (40 W) E27 Ciepła biel Ściemnialna
PHILIPS LED Żarówka (z możliwością przyciemniania) 5,5 W (40 W) E27 Ciepła biel Ściemnialna Ciekawa forma Znajome kształty, które kochasz. Zużywają około 80% mniej energii niż tradycyjne żarówki dzięki
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT FIZYKI ZAKŁAD FIZYKI CIAŁA STAŁEGO. Ćwiczenie laboratoryjne Nr.2. Elektroluminescencja
UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT FIZYKI ZAKŁAD FIZYKI CIAŁA STAŁEGO Ćwiczenie laboratoryjne Nr.2 Elektroluminescencja SZCZECIN 2002 WSTĘP Mianem elektroluminescencji określamy zjawisko emisji spontanicznej
Bardziej szczegółowo8. TECHNIKA ŚWIETLNA I ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA
8. TECHNIKA ŚWIETLNA I ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA 8.1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i właściwości elektrycznych źródeł światła oraz metod badań i oceny oświetlenia elektrycznego.
Bardziej szczegółowoKARTA KATALOGOWA PRODUKTU HCI-TC 35 W/930 WDL PB Shoplight
HCI-TC 35 W/930 WDL PB Shoplight POWERBALL HCI-TC Shoplight Lampy metalohalogenkowe, technologia ceramiczna do zamkniętych opraw oświetleniowych OBSZAR ZASTOSOWAŃ Wnętrza sklepów, witryny sklepowe Muzea,
Bardziej szczegółowoWprowadź odrobinę cudownego blasku do swojego domu
PHILIPS LED Kulka 5,5 W (40 W) E27 Ciepła biel Bez możliwości przyciemniania Wprowadź odrobinę cudownego blasku do swojego domu Przezroczyste źródła światła LED w kształcie kulki firmy Philips zapewniają
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny. Katedra Elektroenergetyki, Fotoniki i Techniki Świetlnej
Politechnika Wydział Elektryczny Białostocka Katedra Elektroenergetyki, Fotoniki i Techniki Świetlnej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: WPŁYW PARAMETRÓW SIECI NA PRACĘ ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA
Bardziej szczegółowoBADANIE EKSPLOATACYJNYCH ZMIAN PARAMETRÓW FOTOMETRYCZNYCH I KOLORYMETRYCZNYCH WYBRANEGO TYPU LAMP METALOHALOGENKOWYCH
Małgorzata ZALESIŃSKA BADANIE EKSPLOATACYJNYCH ZMIAN PARAMETRÓW FOTOMETRYCZNYCH I KOLORYMETRYCZNYCH WYBRANEGO TYPU LAMP METALOHALOGENKOWYCH STRESZCZENIE Lampy metalohalogenkowe są silnie rozwijającymi
Bardziej szczegółowoHQI-TS 150 W/NDL. Karta katalogowa produktu
HQI-TS 150 W/NDL POWERSTAR HQI-TS EXCELLENCE Lampy metalohalogenkowe, technologia kwarcowa do zamkniętych opraw oświetleniowych Obszar zastosowań _ Wnętrza sklepów, witryny sklepowe _ Galerie handlowe
Bardziej szczegółowoŚwiatło komfortowe dla Twoich oczu
PHILIPS LED Reflektor punktowy 3,5 W (35 W) GU10 Biały Bez możliwości przyciemniania Światło komfortowe dla Twoich oczu Słaba jakość oświetlenia może prowadzić do zmęczenia oczu. Dlatego coraz ważniejsze
Bardziej szczegółowo