Politechnika Wrocławska Wydział Elektroniki, Katedra K4 OŚWIETLENIE ULICZNE. Wrocław 2014 WSTĘP

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Politechnika Wrocławska Wydział Elektroniki, Katedra K4 OŚWIETLENIE ULICZNE. Wrocław 2014 WSTĘP"

Wacława Piotrowska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Wydział Elektroniki, Katedra K4 OŚWIETLENIE ULICZNE Wrocław 2014 WSTĘP Zapewnienie prawidłowego oświetlenia dróg i ulic to stworzenie najlepszych warunków obserwacji, przy zapewnieniu maksymalnej rozpoznawalności przeszkód na drodze jak i komfortu podróży 1

2 Parametry źródła światła moc źródła P [W] strumień świetlny Φ [lm] określający całkowitą moc wypromieniowaną przez źródło światła w zakresie widzialnym skuteczność świetlna η [lm/w] charakteryzująca efektywność wytwarzania światła przez źródło, czyli ilość światła wytwarzana z jednego wata mocy trwałość T [h] określona jako suma godzin świecenia w czasie którego źródło światła spełnia wymagania norm Parametry źródła światła luminancja L [cd/m2] jest toświatłość w danym kierunku przypadająca na jednostkę pozornej powierzchni źródła, określa intensywność światła emitowanego lub odbijanego przez powierzchnie na jednostkę obszaru barwa światła (temperatura barwowa) Tb [K] im temperatura jest wyższa tym bielsze jestświatło 2

3 Parametry źródła światła współczynnik oddawania barw Ra (ang.cri - Colour Rendering Index) określa zdolność do oddawania barw oświetlanych przedmiotów Parametry źródła światła Ra = 0 to światło monochromatyczne / jeden kolor jak czerwony, zielony, niebieski, itd. /. Ra > 0 toświatło białe. Ra = 100 światło słoneczne (uznawane jako wzorzec). 3

4 Parametry źródła światła napięcie zasilające U [V] wymiaryźródła czas zapłonu dozwolone położenie pracy WYMAGANIA Wymagania techniczne dotyczące oświetlenia dróg zawarte są w normie PN EN 13201:2007 Oświetlenie dróg 1 - PN-CEN/TR :2007 Tytuł: Oświetlenie dróg - Część 1: Wybór klas oświetlenia pozwala na zakwalifikowanie odpowiedniej sytuacji oświetleniowej i wyboru klasy oświetlenia 2 - PN-EN :2007 Tytuł: Oświetlenie dróg - Część 2: Wymagania oświetleniowe definiowane są wymagania fotometryczne dla poszczególnych klas oświetleniowych, z uwzględnieniem potrzeb użytkowników dróg i aspektów środowiskowych 4

WYMAGANIA 3 - PN-EN 13201-3:2007 Tytuł: Oświetlenie dróg - Część 3: Obliczenia parametrów oświetleniowych określa jednolite metody obliczeniowe, tak by procedury i oznaczenia były

5 WYMAGANIA 3 - PN-EN :2007 Tytuł: Oświetlenie dróg - Część 3: Obliczenia parametrów oświetleniowych określa jednolite metody obliczeniowe, tak by procedury i oznaczenia były jednoznaczne 4 - PN-EN :2007 Tytuł: Oświetlenie dróg - Część 4: Metody pomiarów parametrów oświetlenia określa zasady dokonywania pomiarów, ich warunków oraz sposobu prezentacji WYMAGANIA 5

6 Sytuacja oświetleniowa Sytuacja Oświetleniowa określa najważniejsze warunki ruchu i zawiera następujące parametry: prędkość użytkowników głównej drogi listę innych upoważnionych użytkowników drogi listę nieupoważnionych użytkowników drogi Te informacje pozwalają lepiej określić ryzyko wypadku, zwłaszcza dla wolniejszych i słabszych użytkowników drogi, ryzyko wzrasta wraz ze wzrostem szybkości głównego użytkownika. Sytuacja oświetleniowa Grupy sytuacji oświetleniowych 6

7 Klasa oświetleniowa Krok 2 pozwala zdefiniować Kategorię oświetlenia zaczynając od Sytuacji oświetleniowej. Analiza jest przeprowadzona w 3 fazach oceniających dodatkowe parametry instalacji takie jak, warunki pogodowe, natężenie ruchu, ogólna widoczność i oświetlenie, zezwolenie na parkowanie, obecność skrzyżowań i inne. Klasa oświetleniowa U podstaw ustalania klasy oświetleniowej leży informacja, kto jest głównym użytkownikiem rozważanego obszaru drogi publicznej. Norma dzieli użytkowników drogi na następujące grupy: Zmotoryzowani (M) Powoli poruszające się pojazdy (S) pojazdy napędzane silnikami lub pojazdy ciągnięte przez zwierzęta i jeźdźców poruszające się z prędkością do 40 km/h (w niektórych krajach do 50 km/h). Cykliści (C) - rowerzyści i prowadzący motorynki z prędkością nie większą niż 50 km/h. Uwaga: W niektórych krajach może to być prędkość 40 km/h Piesi (P) - piesi lub osoby używające wózki inwalidzkie. 7

8 Klasa oświetleniowa Wymagania dotyczące oświetlenia dróg zależą od geometrii rozważanego obszaru i jego położenia oraz od intensywności ruchu, czyli od rozważanego okresu pory ciemnej. Władający drogą powinni określić te warunki dla rozważanego obszaru i tą drogą określić właściwe parametry. Klasa oświetleniowa 8

Kryteria jakości oświetlenia Końcowy wybór Kategorii Oświetleniowej pozwala na zdefiniowanie Kryterium Jakości dla określonej Sytuacji Oświetleniowej Kryteria jakości oświetlenia Zbiór

9 Kryteria jakości oświetlenia Końcowy wybór Kategorii Oświetleniowej pozwala na zdefiniowanie Kryterium Jakości dla określonej Sytuacji Oświetleniowej Kryteria jakości oświetlenia Zbiór zaleceń oświetleniowych Ograniczenia olśnienia, Oddawania barwy przez stosowane źródła światła, Dostosowanie poziomu widzenia do różnych okresów pory nocnej (różnych intensywności ruchu). 9

10 Kryteria jakości oświetlenia Olśnienie Kryteria jakości oświetlenia Natężenie oświetlenia Natężenie oświetlenia: to strumień ze źródła światła padający na daną powierzchnię. Kiedy obszar 1 metra kwadratowego jest równomiernie oświetlony 1 lumenem wiązki światła, oświetlenie wynosi 1 luks. 10

11 Kryteria jakości oświetlenia Oddawanie barw Stworzone do oświetlenia dróg urządzenia oświetleniowe powinny prezentować poziom oddawania barw niezbędny dla: WYBORU TRASY PRZEZ KIEROWCĘ; ZAPEWNIENIA ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ PIESZYM; ROZPOZNANIA OSÓB I INNYCH PRZESZKÓD RUCHU; ZAPEWNIENIE WYMAGAŃ ESTETYCZNYCH SZCZEGÓLNIE ISTOTNE NA ULICACH SPECJALNEGO ZNACZENIA. Wybór poziomu oddawania barw przez urządzenia oświetleniowe na danym obszarze drogowym powinien być dokonany w ramach kompleksowego opracowania systemu oświetlenia obejmującego teren miasta, gminy, itp. Kryteria jakości oświetlenia Dostosowanie poziomu widzenia Jako zasadę przyjęto, że określone w normie parametry dotyczą wyłącznie godzin ciemnych doby. Wartości tych parametrów mogą się zmieniać w różnych okresach nocnych i w różnych porach roku, zatem zalecenia mogą również zmieniać się w tych okresach. Aby określić zbiór klas oświetleniowych rozważanego obszaru dla różnych okresów nocnych konieczna jest dokładna analiza zmienności natężenia ruchu. Norma dopuszcza stosowanie różnych sposobów redukcji poziomów oświetlenia w określonych okresach nocnych i dzięki temu sprzyja ograniczeniu zużycia energii. 11

12 ŹRÓDŁA ŚWIATŁA ŹRÓDŁA ŚWIATŁA 12

13 ŹRÓDŁA ŚWIATŁA Lampy wyładowcze Lampy wyładowcze to lampy rtęciowe, lampy metalohalogenkowe, lampy sodowe. ŹRÓDŁA ŚWIATŁA Lampy wyładowcze 13

14 ŹRÓDŁA ŚWIATŁA Lampy wyładowcze Zalety lampy: - duża trwałość (ok h) - duża skuteczność świetlna - niewielki spadek strumienia świetlnego w czasie świecenia Wady: - długi proces zapłonu (do 5 minut) - niemożliwy natychmiastowy ponowny zapłon - wpływ temperatury otoczenia na czas zapłonu - mały współczynnik oddawania barw ŹRÓDŁA ŚWIATŁA Lampy wyładowcze Lampy rtęciowe z halogenkami - W jarzniku związki halogenków, które zwiększają ciśnienie i wpływają na zmianę koloru światła. Większa skuteczność świetlna i oddawanie barw. Wymagają napięcia zapłonu 1 kv (niezbędny specjalny zapłonnik). Niska trwałość (2000 h). Lampy metalohalogenkowe - Źródłem promieniowania jest wyładowanie w mieszaninie par rtęci i jodków sodu, skandu, talu, indu i innych. Wysoka skuteczność świetlna i oddawanie barw, małe wymiary, duża luminancja. Możliwość doboru barwy światła w szerokim zakresie. Zastosowanie -reflektory na stadionach, ulice, centra handlowe, obiekty przemysł. Lampy sodowe - W jarzniku neon i sód. Działają podobnie jak rtęciowe. Najpierw świeci neon (światło czerwone), potem ze wzrostem temperatury jarznika sód (światło żółte). Wysoka skuteczność świetlna i trwałość (do h). Duża kontrastowość widzenia. Mała wrażliwość na temperaturę otocznia. Zastosowanie -oświetlenie ulic, skrzyżowań, przejść, mostów, peronów, parkingów. 14

15 OPRAWY OŚWIETLENIOWE Oprawy oświetlenia ulicznego są narażone na wiele czynników atmosferycznych a środowisko, w którym pracują można określić jako trudne. Duże różnice temperatur, stałe narażenie na wnikanie pyłów i wody oraz eksponowanie na światło słoneczne wymaga, by konstrukcje były odpowiednio do tego środowiska pracy przygotowane. Korpus oprawy, niezależnie z jakiego materiału jest wykonany, musi zapewniać odpowiedni stopień szczelności przed wnikaniem pyłu i wody do wnętrza oprawy. OPRAWY OŚWIETLENIOWE 15

16 MONTAŻ OŚW.ULICZNEGO Montaż na typowych słupach żelbetowych lub latarniach stalowych. MONTAŻ OŚW.ULICZNEGO 16

17 MONTAŻ OŚW.ULICZNEGO SPADEK NAPIĘCIA Podstawowym problemem przy zasilaniu oświetlenia ulicznego są spadki napięcia na przewodach zasilających. Spadek napięcia określa maksymalną odległość odbiornika od źródła zasilania oraz przekrój przewodów. 17

18 OCHRONA PRZECIWPORAŻ. W przypadku samoczynnego wyłączenia zasilania w sieci TN do każdej latarni doprowadzić należy przewód PE lub wykorzystać PEN (jeśli przekrój nie mniejszy niż 10mm2 Cu lub 16mm2 Al) podłączając do zacisku ochronnego latarni. SPRAWDZENIE WYKONANIA Podczas wykonywania sieci kablowej ośw. ulicznego należy sprawdzić prawidłowość: - wykonania rowów kablowych - ustawienia słupów, - ułożenia kabli przed zasypaniem rowów, - montażu przewodów ochronnych. 18

Podobne dokumenty

ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wielkości charakteryzujące elektryczne źródło światła: moc P [W] napięcie