UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY. Wojciech Witkowski

Transkrypt

1 UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY Wojciech Witkowski

2 CEL ZAJĘD Zdobycie wiedzy o: Aspektach prawnych udzielania pierwszej pomocy Standaryzacji działań ratowniczych Podstawach fizjologii człowieka Etapach udzielania pomocy Mechanizmach zatrzymania krążenia i oddychania Korzystanie z apteczki

3 CEL ZAJĘD Uczestnik szkolenia zdobędzie umiejętności Właściwego wezwania pomocy Rozpoznania potrzeby udzielenia pomocy przedmedycznej Wykonywania podstawowych zabiegów ratujących życie

4 Organizacja Ratownictwa Medycznego w Polsce Ustawa z dnia 8 września 2006r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym Tworzy system Państwowe Ratownictwo Medyczne. Określa zasady organizacji, funkcjonowania i finansowania systemu. Określa zasady edukacji w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

5 Organizacja Ratownictwa Medycznego w Polsce W ramach systemu państwowe ratownictwo medyczne działają: Organy administracji rządowej właściwe w zakresie wykonywania zadań systemu: - minister właściwy do spraw zdrowia, - wojewoda. Jednostki systemu: - szpitalne oddziały ratunkowe, - zespoły ratownictwa medycznego w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego, - jednostki współpracujące z systemem.

6 Ratownictwo medyczne na terenie województwa W obszarze ratownictwa medycznego w Urzędzie Wojewódzkim działają: Centra Powiadamiania Ratunkowego (CPR). Zadania przyjmowanie zgłoszeń z numeru 112 i przekierowanie zgłoszenia do właściwej jednostki Policji, PSP i Pogotowia Ratunkowego (wg Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dn. 17 września 2007r. w sprawie szczegółowej organizacji centrów powiadamiania ratunkowego) Lekarz koordynator ratownictwa medycznego działający przy Centrum Zarządzania Kryzysowego

7

8 Ratownik medyczny Ukończył studia wyższe na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne lub szkołę policealną i posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe; Posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu; Posiada pełną zdolność do czynności prawnych.

9 Ratownik medyczny Tytuł ratownika uzyskuje osoba, która: Posiada pełną zdolność do czynności prawnych, Jest zatrudniona lub pełni służbę w jednostkach współpracujących z systemem, Ukończyła kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy i posiada ważne uprawnienia do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy, Nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy.

10 Zajęcia edukacyjne z zakresu udzielania pierwszej pomocy Uwzględnione są w podstawie programowej, o której mowa w Ustawie o systemie oświaty; Mogą być prowadzone przez nauczycieli posiadających odpowiednie przygotowanie (które określa na drodze rozporządzenia minister edukacji) lub lekarza systemu, pielęgniarkę systemu lub ratownika medycznego na podstawie umowy cywilnoprawnej

11 Kursy w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy Podmiot realizujący kurs zobowiązany jest do uzyskania zatwierdzenia programu przez wojewodę lub instytucje przez niego upoważnioną. Ramowy program kursu zawiera załącznik nr1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 marca 2007r. w sprawie kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy Kurs kończy się egzaminem przed Komisją Egzaminacyjną, której skład określa wspomniane rozporządzenie. Osoba, która zdała egzamin otrzymuje zaświadczenie i uprawnienia ratownika ważne na okres 3 lat (po upływie tego czasu ratownik powinien złożyć ponowny egzamin)

12 Prawo Art Kodeksu Karnego 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Art. 93. Kodeksu Wykroczeń 1. Prowadzący pojazd, który, uczestnicząc w wypadku drogowym, nie udziela niezwłocznej pomocy ofierze wypadku, podlega karze aresztu albo grzywny. 2. W razie popełnienia wykroczenia, o którym mowa w 1 orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów.

13 Prawo Art Kodeks Cywilny Kto w celu odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego drugiemu ratuje jego dobro, może żądać od niego zwrotu uzasadnionych wydatków, chociażby jego działanie nie odniosło skutku, i jest odpowiedzialny tylko za winę umyślną lub rażące niedbalstwo. Art Kodeks Cywilny Kto prowadzi cudzą sprawę wbrew wiadomej mu woli osoby, której sprawę prowadzi, nie może żądać zwrotu poniesionych wydatków i odpowiedzialny jest za szkodę, chyba że wola tej osoby sprzeciwia się ustawie lub zasadom współżycia społecznego.

14 Prawo Art. 44. Prawo o ruchu drogowym 1. Kierujący pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym jest obowiązany: 1) zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego; 2) przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu w miejscu wypadku; 2. Jeżeli w wypadku jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest obowiązany ponadto: 1) udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać zespół ratownictwa medycznego i Policję; 2) nie podejmować czynności, które mogłyby utrudnić ustalenie przebiegu wypadku; 3) pozostać na miejscu wypadku, a jeżeli wezwanie zespołu ratownictwa medycznego lub Policji wymaga oddalenia się niezwłocznie powrócić na to miejsce.

15 Prawo Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym Art Osoba udzielająca pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz podejmująca medyczne czynności ratunkowe korzysta z ochrony przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm. 2) dla funkcjonariuszy publicznych. 2. Osoba, o której mowa w ust. 1, może poświęcić dobra osobiste innej osoby, inne niż życie lub zdrowie, a także dobra majątkowe w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla ratowania życia lub zdrowia osoby znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

16 Podział zdarzeo (wypadków) jednostkowe mnogie masowe katastrofa Decyzję o uznaniu zdarzenia za masowe lub katastrofę podejmuje dowódca pierwszej jednostki PSP przybyłej na miejsce zdarzenia lub kierownik zespołu ratownictwa medycznego (jeżeli ZRM jest przy zdarzeniu jako pierwszy)

17 Zdarzenie jednostkowe Zdarzenie nagłe, w którym poszkodowana jest jedna osoba. Możliwe jest udzielenie pomocy poszkodowanemu zgodnie z obowiązującymi zasadami w ratownictwie medycznym. Około 90% wszystkich zdarzeń, to zdarzenia jednostkowe. 1 poszkodowany = 1 ZRM

18 Zdarzenie mnogie Nagły wypadek, w którym poszkodowanych jest więcej niż 1 osoba, ale możliwe jest udzielenie im na miejscu zdarzenia jednoczasowo pomocy medycznej w pełnym zakresie liczba poszkodowanych = siły i środki ratownicze

19 Zdarzenie masowe Nagły wypadek z dużą liczbą osób poszkodowanych, którym nie można jednoczasowo udzielić pełnej pomocy medycznej i dlatego konieczne jest wdrożenie procedury segregacji poszkodowanych. liczba poszkodowanych > siły i środki ratownicze Proste porównanie liczby osób z nagłym zagrożeniem życia i liczby dostępnych karetek nie wystarczy do uznania zdarzenia za masowe, gdyż na miejscu zdarzenia procedury ratownicze realizują też ratownicy niemedyczni, np. strażacy. W zdarzeniu masowym obowiązuje Zasada 3 x T T triage (segregacja poszkodowanych) T terapia wstępna T transport czyli segregacja wyznacza priorytety leczniczo - transportowe

20 Katastrofa Nagłe zdarzenie wymagające użycia sił i środków przekraczających możliwości lokalnych służb ratowniczych. Skutkiem katastrofy są śmierć, obrażenia i zniszczenia o takim nasileniu, przy którym nie wystarczają działania ratownicze podejmowane rutynowo. W likwidację skutków katastrofy konieczne jest zaangażowanie wielu osób i instytucji.

21 Rodzaje katastrof naturalne (powodzie, trzęsienia ziemi, tsunami); techniczne (katastrofy budowlane) społeczne (zamieszki społeczne) intencjonalne (ataki terrorystyczne)

22 Segregacja medyczna (triage) Segregacja jest: procedurą medyczną; warunkiem uznania zdarzenia za masowe; potrzebna dla właściwego wykorzystania ograniczonych możliwości ratowniczych. Podczas segregacji wstępnej poszkodowani oznaczani są kodem barwnym. Działania segregacyjne polegają na wybraniu tych, którzy nie mogą czekać i oddzieleniu ich od tych, którzy mogą zaczekać i od tych, którzy muszą zaczekać. Celem segregacji jest Uratowanie jak najwięcej osób w jak najkrótszym czasie z wykorzystaniem dostępnych sił i środków. Zapobieganie transferowi katastrofy do szpitala

23 Zestaw segregacyjny używany jest do oznaczania poszkodowanych kodem barwnym. Kolorem zielonym oznacza się najlżej poszkodowanych, kolorem żółtym poszkodowanych, którzy wymagają pomocy, ale mogą poczekać, kolorem czerwonym poszkodowanych najciężej a kolorem czarnym (szachownica) zmarłych na miejscu zdarzenia lub nie rokujących na przeżycie. Segregację medyczną prowadzi osoba wyznaczona przez KMDR, a jeżeli na miejscu nie ma służb medycznych osoba wyznaczona przez KDR.

24 Definicja Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (w skrócie RK-O lub CPR) zespół zabiegów, których zadaniem lub skutkiem jest przywrócenie podstawowych funkcji życiowych, tj. co najmniej krążenia krwi i oddychania.

25 Łaocuch przeżycia Wczesny Dostęp do Pomocy Wczesna Resuscytacja Kążeniowo-Oddechowa (BLS) Wczesna Defibrylacja Wczesna Zaawansowana Pomoc (ALS) 25

26 Jak wezwad pomoc? Numer alarmowy 999, 998 lub 112* Mów spokojnie Powiedz: GDZIE? (ulica, nr domu, nr mieszkania, klatka, piętro nr drogi, kilometr, charakterystyczne punkty) CO? się stało (np. wypadek drogowy, ilość poszkodowanych, ich stan) KTO? Zgłasza - swój numer telefonu i dane osobowe Odpowiadaj ściśle na pytania dyspozytora 26

27 Etapy postępowania przed przystąpieniem do RKO: Bezpieczeństwo własne (upewnienie się czy ratownikowi nie zagraża żadne niebezpieczeństwo, ocena miejsca działań, wstępna analiza przyczyn powstania wypadku) Bezpieczeństwo na miejscu zdarzenia ( wyeliminowanie wszelkich niebezpieczeństw, które mogą utrudnić lub uniemożliwić nam przeprowadzenie czynności ratowniczych) Określenie całkowitej liczby poszkodowanych Niezbędny sprzęt / potrzeba dodatkowych środków Mechanizm urazu

28 Resuscytacja krążeniowo oddechowa, poszczególne etapy postępowania Ratownik powinien głośno odezwać się do pacjenta (np. Jak Pan/Pani się czuje ) oraz sprawdzić reakcję na dotknięcie (lekkie potrząsanie za barki) lub ból-uszczypnięcie płatka usznego.

29 Udrażnianie dróg oddechowych i sprawdzanie oddechu Po odchyleniu głowy osoby poszkodowanej do tyłu sprawdzamy oddech poprzez pochylenie się nad nią i przystawieniem ucha w pobliże ust poszkodowanego. Jednocześnie głowa ratownika powinna być skierowana w kierunku klatki piersiowej w celu dodatkowej oceny ruchów klatki piersiowej.

30 JEŚLI NIE STWIERDZAMY OBECNOŚCI ODDECHU, NATYCHMIAST POWIADAMIAMY POGOTOWIE RATUNKOWE POD NUMEREM 999 lub 112

31 W przypadku braku oddechu należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. Uciskamy klatkę piersiową na głębokość około 5cm. Miejscem ucisku jest środek klatki piersiowej (linia przecięcia się linii sutków z linią mostka)

32 Uciski należy wykonywać na wyprostowanych rękach i zablokowanych stawach łokciowych i barkowych (zwiększy to skuteczność ucisków jak i wydłuży czas do zmęczenia się ratownika)

33 33

34

35 Jeśli oddech nie powoduje uniesienia klatki piersiowej Sprawdź zawartość jamy ustnej Usuń widoczne ciało obce Sprawdź odgięcie głowy 35

36 PAMIĘTAJ!!! RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO- ODDECHOWA PRZEBIEGA W SCHEMACIE 30 :2!!!!

37 SCHEMAT DZIAŁANIA Ocena bezpieczeństwa Reaguje Ocena przytomności - Nie reaguje Czynności wg potrzeb Wezwanie pomocy Kontrola oddechu Wezwij pomoc Udrożnij drogi oddechowe spr. oddechu Oddech jest Oddechu brak Czynności wg potrzeb Wezwanie pomocy Kontrola oddechu Zadzwoń 112 lub uciśnięć klatki piersiowej 2 oddechy ratownicze 37

38 Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dzieci

39

40

41

42

43 DEFIBRYLACJA - AED 1. WŁĄCZ AED 2. NAKLEJ ELEKTRODY 3. POSTĘPUJ ZGODNIE Z POLECENIAMI GŁOSOWYMI 4. PO DEFIBRYLACJI PROWADŹ RKO PRZEZ 2 MINUTY ON 43

44 Bezpieczeostwo użycia AED Podczas analizy i defibrylacji NIKT NIE DOTYKA PACJENTA!

45 Krwotoki zewnętrzne

46 Krwotok - postępowanie Ucisk bezpośredni

47 Krwotok - postępowanie Uniesienie

48 Krwotok - postępowanie Opatrunek uciskowy

49 Krwotok - postępowanie Opatrunek uciskowy 49

50

51 Opatrunek przy amputacji urazowej

52 Opatrunek ran z wbitym ciałem obcym

53 Opatrywanie rany głowy

54 Opatrunek rany klatki piersiowej Ryzyko odmy opłucnowej!

55 Opatrunek ran brzucha

56 Unieruchomienie złamania kooczyny górnej

57 Złamania, zwichnięcia

58 Unieruchomienie złamao kooczyn dolnych

59 Złamania, zwichnięcia

60 Unieruchomienie w podejrzeniu urazu kręgosłupa

61 Oparzenia stopień I - zaczerwienienie skóry, obrzęk i uczucie pieczenia stopień II zaczerwieniona skóra, obrzęk, pęcherze, ostry ból stopień III martwica skóry, porażenie głębszych tkanek, zwęglenie

62 Postępowanie w przypadku oparzeo 1. Natychmiast schłodzić! 2. Założyć jałowy opatrunek 3. Kontrola chirurga

63 Wstrząs Niedobór krwi Przyczyny: ubytek krwi (krwotok) zbyt duża pojemność układu krwionośnego (reakcja uczuleniowa) niewydolna pompa - uszkodzenie serca (zawał)

64 Wstrząs - objawy Blady Spocony Nieregularny oddech Strach Zimno Pragnienie

65 Wstrząs - co robid? Zapewnij spokój Okrycie - koc termoizolacyjny Obecność przy pacjencie Lekko uniesione nogi Zapewnić dostęp świeżego powietrza Nie podawać picia ani jedzenia!!! WEZWIJ POMOC!

66 Ciało obce w drogach oddechowych Jeśli dławiący się oddycha to: pochylenie do przodu 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową następnie 5 uciśnięć nadbrzusza (rękoczyn Heimlicha) Jeśli poszkodowany straci przytomność - wezwij pomoc! Rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową

67 Ciało obce w drogach oddechowych Rękoczyn Heimlicha

68 Wypadek drogowy Ustaw samochód w bezpiecznym miejscu Oznakuj miejsce - trójkąt min 50m Pamiętaj o swoim bezpieczeństwie Oceń sytuację czy są ranni, ilu w jakim stanie? Powiadom służby ratownicze

69 Wypadek drogowy Wyłącz zapłon Jeśli ranni są przytomni i nie ma zagrożenia pozostaw poszkodowanych w samochodzie Brak oddechu - wyjmij z samochodu Rozpocznij RKO

70 Ewakuacja z rozbitego pojazdu 70

71 Zawał serca Zawał serca jest to uszkodzenie mięśnia sercowego, w wyniku jego niedotlenienia np. gdy skrzep tamuje przepływ krwi do jakiejś części serca. Objawy Ból za mostkiem lub w okolicy serca, często promieniujący do lewego barku i ręki, bladość, uczucie lęku, zimne poty, mogą wystąpić trudności w oddychaniu i zaburzenia rytmu serca. Zawał może wystąpić podczas spoczynku, jak i podczas aktywności.

72 Zawał serca poszkodowanego ułożyć w pozycji półsiedzącej, częsta kontrola czynności życiowych, jeżeli poszkodowany posiada leki umożliwiamy mu ich zażycie (pamiętajmy że poszkodowany musi być wówczas w pełni świadomy), rozluźnić odzież i zapewnić dopływ świeżego powietrza, nie pozwolić poszkodowanemu na wykonywanie żadnego wysiłku fizycznego, zapewnić komfort psychiczny i termiczny poszkodowanemu, wezwać pogotowie.

73 Pozycja bezpieczna, pozycja ustalona Stosujemy ją dla zabezpieczenia poszkodowanego nieprzytomnego, z zachowanymi czynnościami życiowymi. bliższą nogę zginamy w stawie kolanowym, a stopę wsuwamy pod kolano drugiej nogi, rękę znajdującą się bliżej ratownika układamy wzdłuż ciała. a dłoń wsuwamy pod pośladek stroną grzbietową ku górze (palce powinny być wyprostowane), drugą rękę, zgiętą w stawie łokciowym, kładziemy na piersi poszkodowanego, tak aby dłoń spoczywała pomiędzy szyją i barkiem strony przeciwnej, przewracamy poszkodowanego na swoją stronę jedną ręką ciągnąc za biodro, a drugą asekurując głowę.

74 Dziękuję za uwagę