Stan akustyczny środowiska miasta Olecko w świetle badań monitoringowych hałasu komunikacyjnego w 2013 roku

Transkrypt

1 Stan akustyczny środowiska miasta Olecko w świetle badań monitoringowych hałasu komunikacyjnego w 2013 roku Olecko nad Jeziorem Oleckie Wielkie (Źródło: Opracowanie : Helena Wróblewska Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Bogdan Meina Giżycko, czerwiec 2014

2 Spis treści 1. Wstęp Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Podstawowe zasady metodyczne badań monitoringowych hałasu.4 4. Zastosowana aparatura pomiarowa.7 5. Wyniki pomiarów Wnioski Zestawienie podstawowych aktów prawnych

3 1. Wstęp Monitoring hałasu służy pozyskaniu danych, ocenie i obserwacji stanu akustycznego środowiska. Realizowany jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska poprzez badanie w środowisku poziomów dźwięku A emitowanego przez źródła komunikacyjne i przemysłowe. Dane z pomiarów stanowią podstawę wyznaczenia obszarów, na których dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu oraz podjęcia stosownych działań naprawczych (program ochrony przed hałasem). 2. Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Olecko jest miastem powiatowym, położonym w północno-wschodniej części Polski, w województwie warmińsko-mazurskim. W latach administracyjnie należało do województwa suwalskiego. Zajmuje powierzchnię około 12 km 2. Według dostępnych danych liczba mieszkańców wynosi 22384, a gęstość zaludnienia 1926 os./1 km 2. Miasto położone jest na wschodnim krańcu Pojezierza Mazurskiego, na szlaku łączącym Krainę Wielkich Jezior Mazurskich z Pojezierzem Suwalsko-Augustowskim. Zabudowa miejska Olecka przylega do Jeziora Oleckiego Wielkiego i rzeki Legi. Olecko jest stolicą malowniczego regionu - Mazur Garbatych. Należy do miast rozwijających się zarówno w kierunku turystyki, handlu jak i przemysłu (m.in. przemysł drzewny, stoczniowy stocznia jachtowa, mleczarski). Prowadzi szeroką współpracę międzynarodową z miastami partnerskimi Francji, Hiszpanii, Litwy, Łotwy i Estonii. W gminie Olecko przecinają się drogi: droga krajowa Gołdap-Olecko-Ełk-Białystok- Bobrowniki (nr 65) z drogami wojewódzkimi: Olecko-Raczki (nr 654), Olecko-Suwałki (nr 653) i Olecko-Giżycko (nr 655 ). Od lutego 2013 roku kierowcy mogą korzystać z obwodnicy Olecka (o długości 7,6 km) w ciągu drogi krajowej nr 65. Obwodnica omija miasto od strony zachodniej, jest drogą klasy GP o przekroju 2+1. Przekrój 2+1 to przekrój drogi, który wyposażony jest naprzemiennie raz w jeden, raz w dwa pasy ruchu, co umożliwia sprawne wyprzedzanie. Dzięki obwodnicy Olecka poprawiły się warunki ruchu tranzytowego. Odciążona została istniejąca droga na odcinku przebiegającym przez miasto. Obwodnica Olecka w ciągu drogi krajowej nr 65 otrzymała dofinansowanie w ramach Działania IV.1 PO RPW Infrastruktura drogowa, którego celem jest poprawa powiązań z krajowym i międzynarodowym układem transportowym. Na obszarze miasta znajdują się obszary, które powinny być chronione przed nadmiernym hałasem. Są to tereny zabudowy mieszkaniowej, tereny związane z wielogodzinnym przebywaniem dzieci i 3

4 młodzieży (przedszkola, szkoły i filie wyższych uczelni), tereny zabudowy szpitalnej, miejsca rekreacyjne wzdłuż promenady nad rzeką i jeziorem. 3. Podstawowe zasady metodyczne badań monitoringowych hałasu Ocenę stanu akustycznego środowiska dla Olecka dokonano na podstawie przeprowadzonych w 2013 roku pomiarów poziomu dźwięku A, pochodzącego ze źródeł komunikacyjnych. Hałas mierzono w trzech punktach, które są reprezentatywne dla jednorodnego odcinka drogi w otoczeniu punktu. Rozmieszczenie punktów pomiarowych hałasu w Olecku w 2013 roku 4

5 Aleja Zwycięstwa jednorodny odcinek drogi o długości 620 m Punkt nr 1, współrzędne : 22º30 15 E, 54º01 45 N ul. Armii Krajowej jednorodny odcinek drogi o długości 150 m Punkt nr 2, współrzędne: 22º30 01 E, 54º02 28 N 5

6 Aleje Lipowe jednorodny odcinek drogi o długości 400 m Punkt nr 3, współrzędne: 22º30 35 E, 54º02 09 N 6

7 Punkty pomiarowe zlokalizowano w obszarach o największej ekspozycji na hałas lub w pobliżu obiektów objętych szczególnymi wymogami akustycznymi. Założeniem było rozpoznanie charakterystyk zmienności źródła hałasu oraz klimatu akustycznego terenów podlegających ochronie przed hałasem. Badania prowadzono według zasad metodyki referencyjnej, wyszczególnionych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824). Na stanowisku pomiarowym przy Al. Zwycięstwa hałas komunikacyjny mierzono metodą ciągłych pomiarów w określonym czasie odniesienia T. Dla tego punktu wyznaczono długookresowe poziomy dźwięku A wyrażone wskaźnikami L DWN i L N. Na pozostałych dwóch stanowiskach pomiary wykonano metodą pojedynczych zdarzeń elementarnych oraz wyznaczono krótkookresowe poziomy dźwięku: L D dla pory dnia ( ) i L N dla nocy ( ). Pomiary prowadzono na wysokości 4 m (±0,2 m) nad poziomem terenu w odległości do 10 m od źródła dźwięku. Warunkiem przeprowadzenia badań było spełnienie granicznych warunków meteorologicznych. Wiosną i jesienią właściwymi warunkami atmosferycznymi dla wykonania pomiarów były: prędkość wiatru w zakresie 0-5m/s, wilgotność względna od 25% do 98%, temperatura w zakresie -10 ºC do 50 ºC, ciśnienie atmosferyczne w zakresie od 900 hpa do 1100 hpa, brak opadów atmosferycznych. Jednocześnie z pomiarem hałasu prowadzono obserwacje natężenia ruchu z uwzględnieniem struktury strumienia przejeżdżających (pojazdy osobowe, pojazdy ciężarowe). 4. Zastosowana aparatura pomiarowa Wszystkie pomiary wykonano za pomocą automatycznego systemu mobilnego monitoringu hałasu, w którego skład wchodzą: samochód Ford Transit, miernik poziomu dźwięku SVAN 959, kalibrator akustyczny G.R.A.S. 42AB, modułowy system warunków atmosferycznych VAISALA WXT 520, radar Autoscope RTMS, 7

8 kamera VIVOTEK, dalmierz laserowy LEICA, przenośny komputer z zainstalowanym oprogramowaniem do zarządzania pomiarami, maszt do montażu sprzętu, system zasilający. Każdy pomiar poprzedzony był i zakończony sprawdzeniem/kalibracją toru z zastosowaniem kalibratora akustycznego. Mikrofon pomiarowy był wyposażony w osłonę przeciwwietrzną. Aparatura pomiarowa poziomu dźwięku posiada pierwszą klasę dokładności i aktualne świadectwa wzorcowania. Pomiary hałasu wykonywano przy ustawieniu miernika na charakterystykę korekcyjną A i stałą czasową FAST. W trakcie pomiarów akustycznych w każdym punkcie pomiarowym monitorowano równocześnie panujące warunki atmosferyczne. 5. Wyniki pomiarów Poziom długookresowy Zmienność poziomów dźwięku rejestrowano w przedziale pełnych 24 godzin z podziałem: 12 godzin w porze dnia, 4 godziny wieczorem i 8 godzin w porze nocy. Nr punktu Lokalizacja punktu Średnia dobowa ilość lekkich Struktura ruchu Średnia dobowa ilość ciężkich Średnia ilość lekkich na godzinę Średnia ilość ciężkich na godzinę 1 Aleja Zwycięstwa Nr punktu Lokalizacja punktu Wskaźnik Wartość równoważnego poziomu dźwięku A [db] Dopuszczalny poziom hałasu [db]* Wartość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu [db] Aleja L DWN 62,3 64/68** brak 1 Zwycięstwa L N 53,9 59 brak * według rozporządzenia Ministra Środowiska z 1 października 2012 roku zmieniającego rozporządzenie z 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U z 2012 r. poz. 1109) 8

9 ** zabudowa związana z czasowym pobytem dzieci i młodzieży/ zabudowa mieszkaniowo-usługowa Poziom dobowy (krótkookresowy) Do wyznaczenia poziomów dobowych (krótkookresowych) emitowany hałas mierzono jesienią. Sesje pomiarowe trwały pełne 24 godziny z 16 godzinnym czasem odniesienia dla pory dnia L Aeq D i 8 godzinnym czasem odniesienia dla pory nocy L Aeq N. Nr punktu Lokalizacja punktu 2 ul. Armii Krajowej 3 Aleje Lipowe Pora doby Całkowita ilość lekkich Struktura ruchu Całkowita ilość ciężkich Ilość lekkich na godzinę Ilość ciężkich na godzinę dzień noc dzień noc Nr punktu pomiarowe go Lokalizacja punktu Wskaź nik Wartość równoważnego poziomu dźwięku A [db] Dopuszczalny poziom hałasu [db]* Wartość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu [db] ul. Armii L Aeq D 62,8 61 1,8** 2 Krajowej L Aeq N 54,5 56 brak L Aeq D 62,8 65 brak 3 Aleje Lipowe L Aeq N 48,0 56 brak * według rozporządzenia Ministra Środowiska z 1 października 2012 roku zmieniającego rozporządzenie z 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U z 2012 r. poz. 1109) **przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu dotyczy terenu z czasowym pobytem dzieci i młodzieży/nie dotyczy zabudowy mieszkaniowo-usługowej Wartości dopuszczalne poziomu hałasu w środowisku odnoszą się do następującej zabudowy w badanych rejonach: 9

10 pkt. 1: Aleja Zwycięstwa - zabudowa mieszkaniowo-usługowa oraz zabudowa związana z czasowym pobytem dzieci i młodzieży, pkt. 2: ul. Armii Krajowej zabudowa mieszkaniowo-usługowa oraz zabudowa związana z czasowym pobytem dzieci i młodzieży (szkoła publiczna i szkoła dla dzieci głuchych i niedosłyszących), pkt. 3: Aleje lipowe - zabudowa mieszkaniowo-usługowa. Procentowy udział osobowych i ciężarowych w potoku ruchu: Aleja Zwycięstwa (droga wojewódzka nr 655, stan jezdni dobry) Procentowy udział klas w dzień Procentowy udział klas wieczorem Procentowy udział klas w nocy 10

11 ul. Armii Krajowej (droga w granicach administracyjnych miasta, stan jezdni średni) Procentowy udział klas w dzień Procentowy udział klas w nocy Aleje Lipowe (droga w granicach administracyjnych miasta, stan jezdni dobry) Procentowy udział klas w dzień Procentowy udział klas w nocy 11

12 Wyniki pomiarów hałasu drogowego w Olecku w 2013 roku *przekroczenie wartości dopuszczalnej hałasu na ul. Armii Krajowej dotyczy zabudowy związanej z czasowym pobytem dzieci i młodzieży, nie dotyczy zabudowy mieszkaniowo-usługowej L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A L N średnioroczny poziom dźwięku dla wszystkich nocy roku L AeqD równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia L AeqN równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy 6. Wnioski Wyniki pomiarów przeprowadzonych na ulicach Olecka wykazały niewielkie przekroczenie (1,8 db) dopuszczalnego poziomu hałasu w rejonie zabudowy związanej z czasowym pobytem dzieci i młodzieży przy ul. Armii Krajowej (punkt 2). Pomiary prowadzono w pobliżu Gimnazjum nr 2 (szkoła publiczna) i Gimnazjum nr 3 (szkoła dla dzieci głuchych i niedosłyszących). Przekroczenia nie dotyczyły zabudowy mieszkaniowo-usługowej na mierzonym odcinku drogi. Na drodze wojewódzkiej nr 655 (Aleja Zwycięstwa, punkt 1) i w Alejach Lipowych (punkt 3) przekroczeń nie stwierdzono. Od 2013 roku jest użytkowana obwodnica Olecka w ciągu drogi krajowej nr 65. Dzięki obwodnicy odciążona została istniejąca droga na odcinku przebiegającym przez miasto, dzięki czemu poprawiły się warunki ruchu w mieście. 12

13 W 2012 roku zmieniono wartości dopuszczalne dla hałasu pochodzącego z użytkowania dróg i linii kolejowych, dostosowując je do zapisów prawa unijnego. W większości przypadków wartości graniczne podwyższono, co może mieć wpływ na zmniejszenie ilości notowanych przekroczeń poziomu hałasu drogowego w miastach w stosunku do badań wcześniejszych. W przypadku zaistniałych przekroczeń potencjalnymi rozwiązaniami, które można wprowadzić w celu redukcji hałasu mogą być: - zmiana struktury ruchu, - ograniczanie prędkości ruchu, - remonty ulic, - tworzenie pasów zwartej zieleni ochronnej, - stosowanie nawierzchni o dobrych parametrach akustycznych. 7. Zestawienie podstawowych aktów prawnych 1. Ustawa z dn. 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2008r., Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), 2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 21 czerwca 2011 r.. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824). 3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 poz. 826 z późn. zm.) 13