Kwalifikacje i kompetencje istotne w zawodzie SPECJALISTA DS. NADZORU TECHNOLOGICZNEGO POSTPRODUKCJI FILMOWEJ

Transkrypt

1 Kwalifikacje i kompetencje istotne w zawodzie SPECJALISTA DS. NADZORU TECHNOLOGICZNEGO POSTPRODUKCJI FILMOWEJ Zestaw kwalifikacji i opracowano w ramach badania pn. Bilans sektora filmowego między potrzebami branży a możliwościami edukacji Zamawiający: Polski Instytut Sztuki Filmowej Wykonawca: ECORYS Polska Sp. z o.o. S t r o n a

2 Cele badania informacje podstawowe Głównymi celami badania Bilans sektora filmowego między potrzebami branży a możliwościami edukacji były: OCENA POPYTU NA KOMPETENCJE I KWALIFIKACJE W 50 WYBRANYCH ZAWODACH BRANŻY AUDIO- WIZUALNEJ, TJ.: ) rozpoznanie kwalifikacji i, które w ocenie przedstawicieli badanych zawodów są potrzebne w 50 wybranych zawodach/spejcalnościach branży audiowizualnej, 2) opracowanie dla 50 wybranych zawodów branży audiowizualnej katalogów potrzebnych zdaniem branży i kwalifikacji. OCENA PODAŻY KOMPETENCJI ZAPEWNIANIA OKREŚLONYCH KOMPETENCJI I KWALIFIKACJI PRZEZ UCZELNIE I INSTYTUCJE KSZTAŁCENIA: 3) rozpoznanie, w jakim stopniu potrzebne branży kompetencje i kwalifikacje są zapewniane przez uczelnie i instytucje kształcenia. Wyniki badania uzyskane dzięki szczegółowej analizie wybranych zawodów/specjalności ze względu na wymagane w tych zawodach kompetencje i kwalifikacje pozwoliły uzyskać odpowiedzi na następujące główne pytania badawcze: Jakie kompetencje i kwalifikacje aktulanie są (i będą w najbliższej przyszłości) potrzebne i ważne w zawodach/specjalnościach objętych badaniem? Jaka wiedza, umiejętności, kompetencje osobiste i społeczne składają sią na zawody/specjalności objęte badaniem? Czy w badanych zawodach istnieją kompetencje i kwalifikacje krytyczne (wymagane i ważne) i jednocześnie trudne do zdobycia? Jak kształtuje się oferta placówek i instytucji edukacyjnych pod kątem możliwości nabycia i kwalifikacji w zakresie badanych zawodów/specjalności? Wyniki badania są w szczególności skierowane do podmiotów (uczelni, instytucji kształcenia, placówek edukacyjnych oraz organów je nadzorujących) zainteresowanych lepszą, trafniejszą (tj. odpowiadającą w większym stopniu na potrzeby branży i gospodarki) realizacją celów polityki edukacyjnej i na rzecz uczenia się przez całe życie. Sprzyja temu opisanie i kwalifikacji w języku efektów uczenia się, ponieważ służy weryfikacji istniejącej oraz tworzeniu nowej i bardziej przejrzystej oferty edukacyjnej, a w konsekwencji poprawie jakości usług edukacyjnych i lepszemu dopasowaniu i kwalifikacji do potrzeb uczestników rynku pracy. Ponadto opracowanie dla 50 zawodów/specjalności katalogów i kwalifikacji (opisanych poprzez efekty uczenia się ) może poprawić czytelność wymagań branży wobec absolwentów i potencjalnych pracowników jasne jest, co pracownik powinien wiedzieć, rozumieć i umieć wykonać i do jakich zobowiązań zawodowych powinien być przygotowany. Może to służyć zarówno pracodawcom poszukującym odpowiednich pracowników, wspierając ich w procesie rekrutacji, selekcji i planowaniu rozwoju swoich pracowników, jak i samym pracownikom planującym swój rozwój zawodowy. Poszczególne kompetencje i kwalifikacje (zestawy efektów ucznia się) wskazane przez przedstawicieli branży jako istotne dla zawodów zostały ocenione ze względu na następujące kryteria: wymagalność 2 S t r o n a

3 w zawodzie/specjalności; ważność w zawodzie/specjalności; trudność pozyskania i kwalifikacji; stopień, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie i kwalifikacji (zapewniane efekty uczenia się). Określenie stopnia, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w poszczególnych zawodach dotyczyło wyłącznie 35 badanych specjalności; zgodnie z informacją zawartą w rozdziale dla 5 specjalności/zawodów (wskazanych w tabeli 3) nie zidentyfikowano form kształcenia formalnego i powtarzalnych w czasie form kształcenia pozaformalnego. Ponadto zaprezentowanym katalogom i kwalifikacji dla poszczególnych zawodów towarzyszą zestawienia następujących wyników: ważność i kwalifikacji vs trudność ich pozyskania (w szkole, na uczelni, podczas praktyki i pracy zawodowej); wymagalność lub ważność i kwalifikacji vs stopień, w jakim badane programy kształcenia były nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (zapewniane przez instytucje edukacyjne efekty kształcenia); analiza tych atrybutów (istotnych cech) i kwalifikacji w poszczególnych zawodach/specjalnościach, tj. ważności, trudności pozyskania oraz osiągania efektów kształcenia pozwala zidentyfikować kompetencje i kwalifikacje krytyczne w danym zawodzie, stanowiące o słabości potencjału branży (wymagane, ważne i trudne do zdobycia oraz nieznajdujące odzwierciedlenia w programach kształcenia); jak również te, które decydują o sile danego zawodu i sektora (ważne dla zawodu i łatwe do zdobycia, uwzględniane w programach kształcenia). Opisane relacje dla poszczególnych zawodów zostały zaprezentowane w postaci wykresów. Dla poszczególnych zawodów/specjalności: określony został dominujący sposób nabywania i kwalifikacji, wskazane (w wybranych przypadkach) specjalności/zawody powiązane. 4 S t r o n a

4 Zawód: Specjalista ds. nadzoru technologicznego postprodukcji filmowej Kompetencje i kwalifikacje istotne w zawodzie poszukiwane/pożądane przez branżę efekty uczenia się. Lista i kwalifikacji została stworzona przez przedstawicieli zawodu w trakcie badania jakościowego, a następnie oceniona przez nich pod kątem ważności, wymagalności, trudności pozyskania w trakcie badania ilościowego. L.p. Kompetencje kwalifikacje w zawodzie Stopień, w jakim kompetencja kwalifikacja jest wymagana w zawodzie 2 ważności kwalifikacji 3 trudności pozyskania kwalifikacji 4 I. Wyodrębnione/właściwe dla zawodu kompetencje kwalifikacje Stopień, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (efekty kształcenia) 5 [n=5] Ma podstawową wiedzę w zakresie historii filmu i montażu filmowego. Zna język filmowy. Ma wiedzę w zakresie sprzętu, technologii i cyfrowych technik rejestracji, przetwarzania, korekcji obrazu na etapie produkcji i postprodukcji filmowej. Stosuje technologię i cyfrowe techniki rejestracji, przetwarzania, korekcji obrazu w swojej działalności na etapie produkcji i postprodukcji filmowej. 3,0,0 4,2 5,0 2,0 4,2 5,0 3,0 4,2 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościwych przeprowadzonych wśród przedstawicieli zawodu / specjalności, działających w branży filmowej. 2 W celu ilościowej oceny stopnia w jakim kompetencja i / lub kwalifikacja jest wymagana w zawodzie zastosowano pięciostopniową skalę Likerta gdzie oznaczało wcale nie jest wymagana; 2 jest wymagana w niewielkim stopniu; 3 jest wymagana częściowo; 4 jest wymagana wysokim stopniu; 5 jest wymagana w bardzo wysokim stopniu. 3 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościowych. W celu ilościowej oceny stopnia w jakim kompetencja i / lub kwalifikacja jest ważna w zawodzie zastosowano pięciostopniową skalę Likerta gdzie oznaczało wcale nie są ważne; 2 są ważne w niewielkim stopniu; 3 są ważne częściowo; 4 są ważne w wysokim stopniu; 5 są ważne w bardzo wysokim stopniu. 4 Opracowano na podstawie wyników badań ilościowych. W celu ilościowej oceny stopnia w jakim kompetencja i / lub kwalifikacja jest trudna do pozyskania w zawodzie zastosowano pięciostopniową skalę Likerta gdzie oznacza bardzo łatwo je pozyskać; 2 można je częściowo pozyskać; 3 trudno je pozyskać; 4 bardzo trudno je pozyskać; 5 w ogóle nie można ich pozyskać. 5 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościowych. W celu ilościowej oceny stopnia w jakim badane i realizowane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie i rozwijanie (zapewniane efekty kształcenia) zastosowano pięciostopniową skalę Likerta gdzie oznaczało program/-y wcale nie są nakierowane na ten efekt kształcenia; 2 są nakierowane w niewielkim stopniu; 3 są nakierowane częściowo; 4 są nakierowane w wysokim stopniu; 5 są nakierowane w bardzo wysokim stopniu. 3 S t r o n a

5 L.p. Kompetencje kwalifikacje w zawodzie Stopień, w jakim kompetencja kwalifikacja jest wymagana w zawodzie 2 ważności kwalifikacji 3 trudności pozyskania kwalifikacji 4 Stopień, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (efekty kształcenia) 5 [n=5] Ma wiedzę o procesach tworzenia przekazu audiowizualnego (w szczególności w zakresie powstawania scenariusza, scenorysu, storyboardu do filmu, zdjęć, scenografii, światła, dźwięku, muzyki, kompozytowania, montażu, renderingu, korekcji koloru); uwzględnia ją w procesie rejestracji, przetwarzania, korekcji obrazu na etapie produkcji i postprodukcji filmowej. Zna zasady optyki i budowę kamer. Potrafi określić punkty widzenia (miejsce ustawienia kamery), kąty widzenia kamery (wartość ogniskowej obiektywu), sposób realizacji poszczególnych ujęć. Zna zasady funkcjonowania rynku mediów audiowizualnych. Zna strategiczne z punktu widzenia instytucji/klienta podmioty na rynku mediów audiowizualnych w branży filmowej. Ma wiedzę z zakresu ekonomiki branży filmowej (m.in. uwarunkowań gospodarczo-prawnych, źródeł finansowania, kanałów dystrybucji produkcji filmowej w Polsce i na świecie). Wykorzystuje technologie i sieci komputerowe w komunikacji i do produkcji on-line. We współpracy z organizatorem procesu postprodukcji filmowej koordynuje w zakresie technologicznym pracę montażowni i zespołu ds. montażu i postprodukcji cyfrowej. 2,0,0 4,2 2,0,0 3,0 4,6 5,0 3,0 3,6 5,0 5,0 3,0 4,8 3,0 5,0 4,8 II. Kompetencje kwalifikacje wspólne dla wszystkich 50 badanych specjalności/zawodów branży filmowej 9. Zna i uwzględnia rozwiązania odnoszące się do ochrony prawa autorskiego obecne w systemie prawnym w Polsce; rozumie konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej. 2,0 3,0 2,0 4,8 II.. Język obcy ukierunkowany zawodowo 0. Posługuje się w swojej działalności wybranym 3,0 4,8 4 S t r o n a

6 L.p. Kompetencje kwalifikacje w zawodzie Stopień, w jakim kompetencja kwalifikacja jest wymagana w zawodzie 2 językiem obcym: potrafi zrozumieć (słucha, czyta) potrafi mówić (porozumiewa się, samodzielnie wypowiada się), potrafi pisać w języku obcym. II.2. Kompetencje osobiste i społeczne ważności kwalifikacji 3 trudności pozyskania kwalifikacji 4 Stopień, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (efekty kształcenia) 5 [n=5]. 2. Wykazuje się kompetencjami osobistymi/intrapersonalnymi, tj.) jest kreatywny/-a i konsekwentny/-a w realizacji zadań; 2) przewiduje skutki podejmowanych działań; 3) jest otwarty/-a na zmiany; 4) potrafi radzić sobie ze stresem; 5) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. Wykazuje się kompetencjami społecznymi/interpersonalnymi, tj. ) przestrzega zasad kultury i etyki; 2) przestrzega tajemnicy zawodowej; 3) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; 4) potrafi negocjować warunki porozumień; 5) współpracuje w zespole; 6) zna podstawy komunikowania społecznego; potrafi zrozumiale przedstawiać swoje opinie i decyzje. 5,0 5,0,0 5 5,0 2,0 5 Średni wynik dla profilu 3,9 3,8 2,3 4,5 5 S t r o n a

7 Wykres SPECJALISTA DS. NAZDORU TECHNOLOGICZNEGO POSTPRODUKCJI FILMOWEJ ocena wymagalności kwalifikacji w zawodzie KOMPETENCJA 2 KOMPETENCJA 5,0 KOMPETENCJA 0 KOMPETENCJA 9 2,0 KOMPETENCJA 8 3,0 KOMPETENCJA 7 5,0 KOMPETENCJA 6 5,0 KOMPETENCJA 5 2,0 KOMPETENCJA 4 KOMPETENCJA 3 KOMPETENCJA 2 5,0 KOMPETENCJA,0,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,5 5,0 Źródło: opracowanie własne [ocena na pięciostopniowej skali Likerta: wcale nie jest wymagana; 2 jest wymagana w niewielkim stopniu; 3 jest wymagana częściowo; 4 jest wymagana w wysokim stopniu; 5 jest wymagana w bardzo wysokim stopniu]. Wykres 2 ważności/istotności kwalifikacji vs ocena trudności ich pozyskania (w szkole, na uczelni, podczas praktyki i pracy zawodowej) 5 4, , , , Średnia ważność/istotność kwalifikacji w zawodzie Średnia trudność ich pozyskania Źródło: opracowanie własne [ocena ważności na pięciostopniowej skali Likerta: oznaczało wcale nie są ważne; 2 są ważne w niewielkim stopniu; 3 są ważne częściowo; 4 są ważne w wysokim stopniu; 5 są ważne w bardzo wysokim stopniu; ocena trudności pozyskania na pięciostopniowej skali Likerta: oznacza bardzo łatwo je pozyskać; 2 można je częściowo pozyskać; 3 trudno je pozyskać; 4 bardzo trudno je pozyskać; 5 w ogóle nie można ich pozyskać]. 6 S t r o n a

8 Wykres 3 ważności/istotności kwalifikacji vs stopień, w jakim kompetencje kwalifikacje są uwzględnione w programach kształcenia Stopień w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (efekty kształcenia) Średnia ważność/istotność kwalifikacji w zawodzie Kompetencja Kompetencja 0 Kompetencja 2 Kompetencja 5,0 4,5 3,5 3,0 2,5 2,0,5,0 Kompetencja 2 Kompetencja 3 Kompetencja 4 Kompetencja 9 Kompetencja 5 Kompetencja 8 Kompetencja 7 Kompetencja 6 Źródło: opracowanie własne [ocena na pięciostopniowej skali Likerta: ocena ważności na pięciostopniowej skali Likerta: oznaczało wcale nie są ważne; 2 są ważne w niewielkim stopniu; 3 są ważne częściowo; 4 są ważne w wysokim stopniu; 5 są ważne w bardzo wysokim stopniu; ocena efektów kształcenia na pięciostopniowej skali Likerta: oznaczało program/-y wcale nie są nakierowane na ten efekt kształcenia; 2 są nakierowane w niewielkim stopniu; 3 są nakierowane częściowo; 4 są nakierowane w wysokim stopniu; 5 są nakierowane w bardzo wysokim stopniu. Sposoby nabywania kwalifikacji w zawodzie: Specjalista ds. nadzoru technologicznego postprodukcji Wyniki badania 6 ; n= głównie podczas nauki w szkole na uczelni głównie dzięki uczestnictwu w kursach zawodowych, szkoleniach, zorganizowanych formach kształcenia innych niż standardowy proces kształcenia w szkole na uczelni głównie dzięki praktyce/pracy zawodowej nabyte kompetencje są w takim samym stopniu efektem nauki w szkole na uczelni, udziału w kursach zawodowych czy szkoleniach, praktyki (pracy) zawodowej żadne z powyższych nabył(a)em kompetencje kwalifikacje w inny sposób 6 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościowych przeprowadzonych wśród przedstawicieli zawodu / specjalności, działających w branży filmowej. 7 S t r o n a

9 Zawody/specjalności objęte badaniem, powiązane ze specjalnością: Specjalista ds. nadzoru technologicznego postprodukcji Specjalności powiązane Deklaracje osób uczestniczących w badaniu co do możliwości wykonywania ze względu na posiadane kompetencje kwalifikacje zadań na stanowiskach/w ramach specjalności powiązanych 7 Organizator procesu postprodukcji filmowej Tak: n=; Nie: n=0; Trudno powiedzieć: n=0 SPECJALISTA DS. NADZORU TECHNOLOGICZNEGO POSTPRODUKCJI FILMOWEJ PODSUMOWANIE Przedstawiciele zawodu biorący udział w badaniu jakościowym i ilościowym wskazali 2 i kwalifikacji istotnych w zawodzie (poszukiwanych/pożądanych przez branżę efektów uczenia się ). Wśród i kwalifikacji tworzących profil specjalisty ds. nadzoru technologicznego postprodukcji filmowej znajduje się osiem kwalifikacji właściwych dla zawodu oraz cztery kompetencje kwalifikacje jednocześnie będące wspólnymi dla wszystkich 50 badanych specjalności/zawodów branży filmowej. Porównanie ważności i kwalifikacji z wymaganiami zawodu W opinii respondentów kompetencjami wymaganymi w zawodzie w stopniu wysokim i bardzo wysokim (wynik średni i powyżej) i jednocześnie ważnymi (wynik średni i powyżej) są: kompetencja nr 2: Ma wiedzę w zakresie sprzętu, technologii i cyfrowych technik rejestracji, przetwarzania, korekcji obrazu na etapie produkcji i postprodukcji filmowej, kompetencja nr 3: Stosuje technologię i cyfrowe techniki rejestracji, przetwarzania, korekcji obrazu w swojej działalności na etapie produkcji i postprodukcji filmowej, kompetencja nr 6: Zna zasady funkcjonowania rynku mediów audiowizualnych. Zna strategiczne z punktu widzenia instytucji / klienta podmioty na rynku mediów audiowizualnych w branży filmowej. Ma wiedzę z zakresu ekonomiki branży filmowej (m.in. uwarunkowań gospodarczo-prawnych, źródeł finansowania, kanałów dystrybucji produkcji filmowej w Polsce i na świecie), kompetencja nr 7: Wykorzystuje technologie i sieci komputerowe w komunikacji i do produkcji on-line, kompetencja nr 0: Posługuje się w swojej działalności wybranym językiem obcym: potrafi zrozumieć (słucha, czyta) potrafi mówić (porozumiewa się, samodzielnie wypowiada się), potrafi pisać w języku obcym, kompetencja nr : Wykazuje się kompetencjami osobistymi/intrapersonalnymi, tj.) jest kreatywny/-a i konsekwentny/-a w realizacji zadań; 2) przewiduje skutki podejmowanych działań; 3) jest otwarty/-a na zmiany; 4) potrafi radzić sobie ze stresem; 5) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. Najniżej na skali wymagalności i ważności ocenione zostały: kompetencja nr 5: Zna zasady optyki i budowę kamer. Potrafi określić punkty widzenia (miejsce ustawienia kamery), kąty widzenia kamery (wartość ogniskowej obiektywu), sposób realizacji poszczególnych ujęć (wynik średni 2,0 na skali wymagalności,,0 na skali ważności), 7 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościowych przeprowadzonych wśród przedstawicieli zawodu / specjalności, działających w branży filmowej. 8 S t r o n a

10 kompetencja nr 9: Zna i uwzględnia rozwiązania odnoszące się do ochrony prawa autorskiego obecne w systemie prawnym w Polsce; rozumie konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej (wynik średni 2,0 na skali wymagalności, 3,0 na skali ważności), Porównanie ważności i kwalifikacji z trudnością ich pozyskania Tworzące profil kompetencje i kwalifikacje potrzebne specjaliście ds. nadzoru technologicznego postprodukcji filmowej są łącznie oceniane przez respondentów jako względnie łatwe/możliwe do pozyskania (przynajmniej częściowo) w procesie kształcenia podczas praktyki działalności zawodowej (wynik średni dla profilu w zakresie trudności pozyskania i kwalifikacji wynosi 2,3 w skali pięciopunktowej). Opisaną sytuację należy uznać za korzystną dla zawodu; łatwość nabycia i kwalifikacji uznawanych za strategiczne w zawodzie (tj. wymagane i ważne) może korzystnie wpłynąć na podażowy potencjał w tym sektorze. W ocenie badanych, kompetencją krytyczną w zawodzie, tj. najtrudniejszą do pozyskania ( w skali pięciopunktowej) i jednocześnie bardzo ważną (5,0 w skali pięciopunktowej), jest kompetencja nr 8: We współpracy z organizatorem procesu postprodukcji filmowej koordynuje w zakresie technologicznym - pracę montażowni i zespołu ds. montażu i postprodukcji cyfrowej. Porównanie ważności i kwalifikacji z osiąganymi efektami kształcenia Średni wynik na skali nakierowania programów kształcenia na nabywanie i rozwój i kwalifikacji wymaganych i ważnych w zawodzie wynosi 4,5. Generalnie analizowane pogramy kształcenia (istotne z punktu widzenia badanej specjalności) są nakierowane na nabywanie i kwalifikacji ocenionych przez respondentów jako ważne w zawodzie. Jest to dobry prognostyk budowania potencjału kompetencyjnego w tym sektorze. Warto jednak zauważyć, że programy kształcenia realizowane na kierunkach istotnych z punktu widzenia przygotowania do pracy jako specjalista ds. nadzoru technologicznego postprodukcji filmowej w wysokim stopniu uwzględniają również nabywanie tych, które przedstawiciele zawodu oceniają jako mniej ważne. Oznacza to, że w nadmiernym stopniu rozwijane są w procesie kształcenia kompetencje i kwalifikacje o mniejszym, niestrategicznym znaczeniu dla specjalności. Najmniejszą zgodność w tym zakresie (różnica nieco ponad dwóch stopni pomiędzy wynikiem na skali oceny ważności i na skali oceny nakierowania programów kształcenia na osiąganie poszukiwanych efektów kształcenia) obserwujemy w odniesieniu do następujących kompetecji i kwalifikacji: nr : Ma podstawową wiedzę w zakresie historii filmu i montażu filmowego. Zna język filmowy (wynik średni: 3,0 na skali ważności; 4,2 na skali osiąganych efektów uczenia się), nr 4: Ma wiedzę o procesach tworzenia przekazu audiowizualnego (w szczególności w zakresie powstawania scenariusza, scenorysu, storyboardu do filmu, zdjęć, scenografii, światła, dźwięku, muzyki, kompozytowania, montażu, renderingu, korekcji koloru); uwzględnia ją w procesie rejestracji, przetwarzania, korekcji obrazu na etapie produkcji i postprodukcji filmowej (wynik średni: 2,0 na skali ważności; 4,2 na skali osiąganych efektów uczenia się), nr 5: Zna zasady optyki i budowę kamer. Potrafi określić punkty widzenia (miejsce ustawienia kamery), kąty widzenia kamery (wartość ogniskowej obiektywu), sposób realizacji poszczególnych ujęć (wynik średni:,0 na skali ważności; 4,6 na skali osiąganych efektów uczenia się), nr 9: Zna i uwzględnia rozwiązania odnoszące się do ochrony prawa autorskiego obecne w systemie prawnym w Polsce; rozumie konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej (wynik średni: 3,0 na skali ważności; 4,8 na skali osiąganych efektów uczenia się). 9 S t r o n a