Raport ewaluacyjny Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr 167/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 27 stycznia 2015 roku Zarząd Województwa Wielkopolskiego Raport ewaluacyjny Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata Poznań, styczeń 2015

2 Raport ewaluacyjny Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata zredagowano w Oddziale Turystyki Departamentu Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu. Zespół redakcyjny: Tomasz Wiktor Małgorzata Prażanowska Ewa Przydrożny W raporcie wykorzystano ekspertyzy i opracowania: Michał Bucholz: Ocena spójności i trafności zapisów strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata z regionalnymi i krajowymi dokumentami strategicznymi (Poznań, grudzień 2014). dr Łukasz Nawrot: Wsparcie projektów turystycznych realizowanych w województwie wielkopolskim ze środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w: Diagnoza turystyki w województwie wielkopolskim (projekt) (Poznań, październik 2014). dr Łukasz Nawrot: Wydatki na turystykę z budżetów samorządów terytorialnych w: Diagnoza turystyki w województwie wielkopolskim (projekt) (Poznań, październik 2014). prof. dr hab. Grzegorz Gołembski: Uwarunkowania rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim w: Diagnoza turystyki w województwie wielkopolskim (projekt) (Poznań, październik 2014). 2

3 SPIS TREŚCI 1. Wstęp 4 2. Podstawowe dane charakteryzujące ruch turystyczny i bazę noclegową województwa wielkopolskiego Krajowy ruch turystyczny Zagraniczny ruch turystyczny Baza noclegowa w województwie wielkopolskim Realizacja Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata działania Samorządu Województwa Wielkopolskiego i Operatora Strategii Realizacja Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata działania jednostek samorządu terytorialnego i lokalnych organizacji turystycznych Ocena spójności i trafności zapisów Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata z regionalnymi i krajowymi dokumentami strategicznymi Dokumenty poddane ocenie wyciąg Ocena spójności Ocena trafności Podsumowanie Wnioski i rekomendacje 138 Załącznik nr 1. Wskaźniki monitorowania realizacji strategii. Załącznik nr 2. Realizacja Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata działania jednostek samorządu terytorialnego i lokalnych organizacji turystycznych. 3

4 1. Wstęp Samorząd Województwa Wielkopolskiego powierzył opracowanie Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej, przekazując jej na ten cel środki z budżetu województwa. Na zadanie to Wielkopolska Organizacja Turystyczna pozyskała dodatkowo dotację z Ministerstwa Gospodarki, w którego strukturach znajdował się wówczas Departament Turystyki. W tworzenie dokumentu zaangażowani byli eksperci zewnętrzni oraz Zespół Programowy składający się ze specjalistów w dziedzinie turystyki przedstawiciele środowiska samorządowego, naukowego oraz turystycznego Wielkopolski. Strategia rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata została przyjęta przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego w czerwcu 2007 roku. Dokument był kompatybilny z obowiązującymi wówczas dokumentami strategicznymi szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego, w tym Strategią rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 roku i sprzyjał realizacji celu generalnego ówczesnej strategii wojewódzkiej, którym była: Poprawa jakości przestrzeni województwa, systemu edukacji, rynku pracy, gospodarki oraz sfery społecznej skutkująca wzrostem poziomu życia mieszkańców. Strategia rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim była dokumentem ważnym z punktu widzenia rozwoju turystyki w regionie. Określała priorytety, działania i zadania w zakresie rozwoju turystyki na poziomie województwa. Wdrożenie Strategii prowadzić miało do wykreowania markowych produktów turystycznych województwa wielkopolskiego, będących podstawą budowy wizerunku regionu jako obszaru atrakcyjnego turystycznie. Wdrożenie dokumentu miało sprzyjać wzmocnieniu pozycji województwa na rynku turystycznym, zwiększeniu ruchu turystycznego oraz rozwojowi infrastruktury turystycznej i paraturystycznej. Odgrywał on również istotną rolę przy pozyskiwaniu środków finansowych na rozwój turystyki z funduszy Unii Europejskiej. Podobnie jak strategia rozwoju województwa, Strategia rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim dotyczyła obszarów i zagadnień, które były przedmiotem interwencji publicznej i formułowała cele (przede wszystkim dla podmiotów publicznych), których osiągnięcie zależało od aktywności wszystkich podmiotów zaangażowanych w rozwój turystyki w województwie. Beneficjentami rezultatów strategii miały być z kolei przede wszystkim pozostałe podmioty: głównie mieszkańcy i przedsiębiorstwa. Strategia, jako dokument o charakterze wojewódzkim, dotyczyła obszarów i zagadnień o znaczeniu ponadlokalnym, regionalnym, ogólnopolskim lub międzynarodowym. Nie zajmowała się wszystkimi aspektami rozwoju turystyki w województwie, lecz tylko tymi, które mogły podlegać skutecznej interwencji publicznej, bądź też wymagały współpracy ponadlokalnej. Założono przy tym, że strategia dotyczy okresu , ale jej bezpośrednie skutki będą również rzutowały na lata Celem niniejszego opracowania jest określenie stopnia realizacji Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata oraz ocena spójności i trafności zapisów tego dokumentu z innymi regionalnymi i krajowymi dokumentami strategicznymi, w tym zaktualizowaną Strategią rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 roku. Opracowanie to stanowić ma podstawę do opracowania strategii rozwoju turystyki do 2020 roku. 4

5 2. Podstawowe dane charakteryzujące ruch turystyczny i bazę noclegową województwa wielkopolskiego Województwo wielkopolskie posiada liczne walory naturalne i kulturowe, które sprzyjają rozwojowi różnych form turystyki. Obok powierzchni leśnych, rzek i jezior atrakcyjnych dla turystyki aktywnej i wypoczynkowej, w Wielkopolsce znajduje się szereg zabytków oraz atrakcji antropogenicznych ciekawych z punktu widzenia krajoznawstwa i turystyki kulturowej. W oparciu o istniejące atrakcje tworzone i rozwijane są produkty turystyczne, którym towarzyszy intensywna działalność promocyjna. Pomimo realizowanych działań, w latach obserwowano jednak niekorzystne tendencje polegające na spadku wielkości ruchu turystycznego w województwie wielkopolskim, co należy wiązać z kryzysem gospodarczym i finansowym trwającym od 2007 roku. Według szacunków Instytutu Turystyki w 2011 roku do miejscowości położonych na terenie Wielkopolski przyjechało 2,4 mln turystów, z tego 1,6 mln krajowych i 0,8 mln zagranicznych. Istotna zmiana nastąpiła w 2012 roku (rok organizacji EURO 2012), kiedy to odnotowano przyjazd 4,1 mln turystów. W okresie tym największy przyrost nastąpił wśród turystów krajowych (wzrost o 1,5 mln z 1,6 mln w 2011 roku do 3,1 mln w 2012 roku), a mniejszy w przypadku turystów zagranicznych (wzrost o 200 tys. z 800 tys. w 2011 roku do 1 mln w 2012 roku). Rok 2013 przyniósł kolejne spadki do Wielkopolski przyjechało 500 tys. mniej turystów krajowych Krajowy ruch turystyczny Według danych Instytutu Turystyki w latach (poza 2010 r.) notowano spadki podróży turystów krajowych do miejscowości położonych na terenie kraju. Istotną, korzystną, zmianę zaobserwowano dopiero w dwóch kolejnych latach 1. W 2013 roku aktywność turystyczna Polaków w skali kraju była o 9% (o 1,5 mln) wyższa niż w 2012 roku. W przypadku podróży krajowych w 2013 roku zaobserwowano wzrost poziomu uczestnictwa w wyjazdach długookresowych z 9,5 mln osób w 2012 roku do 10,5 mln osób w 2013 roku (zmiana +11%) oraz nieznaczny spadek uczestnictwa w wyjazdach krajowych krótkookresowych (zmiana -1% z 9,9 mln do 9,8 mln osób) 2. W 2013 roku w Wielkopolsce odnotowano przyjazdy ok. 2,6 mln turystów krajowych (3,1 mln w 2012 roku). Jak wskazuje analiza danych z lat , były to najczęściej podróże krótkie, trwające 2-4 dni, rzadziej pobyty długookresowe. Turyści przyjeżdżający spoza województwa wielkopolskiego stanowili zwykle ok. 50% podróżujących po Wielkopolsce. Wyjątkiem w tym zakresie był rok 2012, kiedy to wskaźnik ten przybrał wartość 19,35%. W przypadku przyjazdów krótkookresowych głównym celem podróży, niezmiennie od 2005 roku, były odwiedziny u krewnych i znajomych, które stanowiły od 37% (2012 r.) do 62% (2010 r.) przyjazdów. Kolejnymi motywami były turystyka i wypoczynek oraz sprawy służbowe i podróże w interesach. Niezależnie od celu podróży, średnia długość pobytu w Wielkopolsce wyniosła od 1,6 do 1,8 noclegu. Turyści korzystali przy tym najczęściej z mieszkania u krewnych i znajomych (w każdym roku ponad 50%) oraz obiektów noclegowych zbiorowego zakwaterowania. Analizując tendencje w przyjazdach długookresowych zauważyć należy dominację liczby osób przybywających do Wielkopolski w celu odwiedzin u krewnych i znajomych oraz w celach turystyczno-wypoczynkowych. Turyści ci nocowali najczęściej w obiektach noclegowych 1 Instytut Turystyki w Warszawie Turystyka polska układ regionalny 2 K. Janczak, K. Patelak Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych w 2013 roku 5

6 zbiorowego zakwaterowania (43% w 2012 oraz 45% w 2011 r.) oraz u krewnych i znajomych (36% w 2012 r. i 41% w 2011 r.), pozostając w ostatnich latach w Wielkopolsce średnio na 8,4 nocy. W 2012 roku odnotowano zbliżony rozkład podróży krótkookresowych w poszczególnych porach roku. Sezonowość tego typu wyjazdów przedstawiała się następująco: Zima 28% Wiosna 26% Lato 26% Jesień 20% W przypadku dłuższych podróży największe natężenie przyjazdów zaobserwowano w okresie letnim. Przeważająca większość organizowała swoje wyjazdy samodzielnie, bez udziału pośredników. Biorąc pod uwagę pozycję województwa wielkopolskiego na tle pozostałych regionów, w 2013 r. Wielkopolska zajęła siódme miejsce pod względem liczby krajowych podróży turystycznych (siódmą lokatę dla podróży długookresowych, ex aequo z lubelskim i kujawskopomorskim oraz szóstą dla wyjazdów krótkookresowych). Według szacunków Activ Group 3 w lipcu i sierpniu natężenie krajowego ruchu turystycznego w Wielkopolsce wyniosło 0,6 mln (23,08% całego ruchu odnotowanego w 2013 roku). Według danych statystycznych na okres wakacyjny przypadło 31,25% podróży długookresowych do województwa oraz 19,44% krótkookresowych. W 2012 roku najczęściej po województwie podróżowali sami Wielkopolanie, a w dalszej kolejności mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego i dolnośląskiego oraz, w mniejszym zakresie, mazowieckiego i lubuskiego Zagraniczny ruch turystyczny Na tle krajów europejskich oraz w świecie Polska, jako destynacja turystyczna, wypada ciągle niewystarczająco dobrze. W świetle ostatniego raportu World Economic Forum o konkurencyjności turystyki w ponad 130 badanych państwach, Polska zajęła w 2013 roku 42 pozycję (58 w 2009 r., 49 w 2011 r.). W obszarze przyjazdów zagranicznych turystów do Polski od kilku lat obserwowany jest systematyczny wzrost, dzięki czemu ich liczba zwiększyła się z niespełna 13 mln w 2008 r. do 15,8 mln w roku Wśród turystów przybywających do naszego kraju przeważają Niemcy oraz obywatele Rosji, Białorusi i Ukrainy (udział przyjazdów z tych krajów zdecydowanie wzrastał w ostatnich latach). Z kolei na stałym poziomie pozostają przyjazdy z pozostałych krajów Unii Europejskiej, zarówno jeśli chodzi o obywateli UE15, jak i nowych krajów członkowskich (bez Chorwacji). Mimo, że liczba turystów zagranicznych, przyjeżdżających do Polski, stopniowo wzrasta, to jednak przyrost ten nie jest zadowalający, przy jednoczesnym utrzymywaniu się wydatków turystów na niezbyt wysokim poziomie 4. W przypadku województwa wielkopolskiego w latach obserwować można było spadek liczby turystów zagranicznych przyjeżdżających do województwa z 1,8 mln w 2008 roku do 800 tys. w roku Korzystniej prezentują się dane za 2012 rok, w którym odnotowano 1 mln przyjazdów. Jednocześnie w 2012 r., spośród wszystkich turystów zagranicznych przyjeżdżających do Polski, 6,7% odwiedziło województwo wielkopolskie, co uplasowało region na dziesiątym miejscu w kraju. 3 Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych w 2013 roku, K. Janczak, K. Patelak 4 Projekt Programu rozwoju turystyki do 2020 roku, Ministerstwo Sportu i Turystyki (czerwiec 2014) 6

7 Biorąc pod uwagę wykorzystanie bazy noclegowej w 2013 roku odnotowano 241,2 tys. turystów zagranicznych korzystających z obiektów noclegowych zbiorowego zakwaterowania, co stanowi spadek o 28 tys. w stosunku do roku poprzedniego. Rynkiem zagranicznym generującym największy ruch w bazie noclegowej województwa wielkopolskiego są w dalszym ciągu Niemcy (80,7 tys. w 2013 r.). Kolejne miejsca w 2013 r. zajęły: Wielka Brytania (15,97 tys.), Hiszpania (12,94 tys.), Francja (11,86 tys.), Holandia (10,12 tys.) i Włochy (8,82 tys.). Przyjazdy na poziomie ok. 5 tys. odnotowano ze Szwecji, Danii i Stanów Zjednoczonych. Głównym celem przyjazdów turystów zagranicznych do Wielkopolski były sprawy służbowe (od 32% do 40% przyjazdów, z wyjątkiem 2012 r. 25%). Stosunkowo duży udział miały również odwiedziny u krewnych i znajomych (średnio ok. 16%) oraz turystyka i wypoczynek (średnio ok. 14%). Jednocześnie, na przestrzeni ostatnich lat, znacznie spadł udział przejazdów tranzytowych (29% w 2006 roku w porównaniu do 2% w roku 2013). Odnosząc się do całości przyjazdów, w większości były to wyjazdy zorganizowane samodzielnie, rzadziej organizowane częściowo lub całkowicie przez biuro podróży, przy czym w 2012 roku, jak wskazują badania Instytutu Turystyki, odsetek przyjazdów organizowanych za pośrednictwem biur podróży (wykupiona część usług, tylko rezerwacja) był najwyższy po małopolskim i równy zachodniopomorskiemu 5. W 2012 r. turyści zagraniczni preferowali krótkie pobyty od jednego do trzech noclegów (46% przyjazdów). Nieznacznie mniej odnotowano przyjazdów na cztery siedem noclegów (45% przyjazdów). Oznacza to, że w roku 2012 uległy zmianie dotychczasowe proporcje z lat , kiedy to ponad 55% przyjazdów stanowiły pobyty krótkie. Według szacunków przeciętne wydatki turystów zagranicznych na osobę w 2012 roku wyniosły 463 dolarów i należały do jednych z najwyższych w kraju. Podczas jednego dnia pobytu przyjezdni wydawali średnio 79 dolarów (a więc poniżej średniej krajowej). Ponad 30% wydatków przeznaczonych było na zakwaterowanie i wyżywienie. Spośród wszystkich turystów zagranicznych przybyłych do Wielkopolski w 2012 roku 45,7 tys. skorzystało z transportu lotniczego lądując na Lotnisku Ławica w Poznaniu. Największe natężenie przylotów odnotowano w czerwcu (13 tys.), lipcu (4 tys.) i sierpniu (4 tys.). W zdecydowanej większości turyści lądujący na Ławicy byli obywatelami Wielkiej Brytanii (16,3 tys.) i Irlandii (12,8 tys.) Szczegółowe dane dotyczące krajowego i zagranicznego ruchu turystycznego w województwie wielkopolskim przedstawia Tabela nr 1. 5 Turystyka polska w 2012 roku. Układ regionalny, Instytut Turystyki - Szkoła Główna Turystyki i Rekreacji w Warszawie 7

8 Tabela nr 1. Ruch turystyczny w województwie wielkopolskim w latach Lp. WSKAŹNIKI Krajowy ruch turystyczny 1.1. Przyjazdy turystów krajowych do miejscowości woj. wielkopolskiego (w tys.) 1.2. Przyjazdy turystów krajowych spoza woj. wielkopolskiego (w tys.) 1.3. Przyjazdy krótkookresowe (od 2 do 4 dni / 1-3 noclegi) b.d Przyjazdy krótkookresowe (w tys.) Średnia długość pobytu (liczba noclegów) 1,6 1,7 1,9 1,7 1,9 1,7 1,9 1,8 b.d Przyjazdy krótkookresowe wg celów: - turystyka, wypoczynek 34% 30% 17% 16% 15% 23% 27% 15% b.d. - odwiedziny u krewnych, znajomych 44% 56% 57% 53% 52% 62% 57% 37% b.d. - służbowy, interesy 15% 9% 15% 25% 26% 10% 12% 33% b.d. - inny 7% 5% 11% 6% 7% 5% 4% 15% b.d. Sezonowość przyjazdów krótkookresowych: - wiosna 13% 7% 28% 29% 31% 38% 22% 26% b.d. - lato 43% 42% 27% 26% 26% 16% 36% 26% b.d. - jesień 28% 34% 32% 17% 16% 12% 18% 20% b.d. - zima 16% 17% 13% 28% 27% 35% 24% 28% b.d. Przyjazdy krótkookresowe wg sposobu organizacji podróży: - biuro podróży lub inna instytucja 16% 9% 15% 17% 20% 4% 13% 25% b.d. - samodzielnie 84% 91% 85% 83% 80% 96% 87% 75% b.d.

9 Przyjazdy krótkookresowe wg wykorzystywanej bazy noclegowej: - obiekty noclegowe zbiorowego zakwaterowania 20% 16% 32% 31% 22% 15% 26% 39% b.d. - obiekty noclegowe indywidualnego zakwaterowania 2% 3% 3% 1% - 2% 4% 3% b.d. - mieszkanie u krewnych lub znajomych 70% 55% 58% 65% 62% 74% 55% 52% b.d. - domek letniskowy na działce 1% 15% 4% 1% 6% 9% 5% 1% b.d. - inne 7% 11% 3% 2% 10% 0% 10% 5% b.d Przyjazdy długookresowe (5 dni i więcej od 4 noclegów) Przyjazdy długookresowe (w tys.) Średnia długość pobytu (liczba noclegów) 8,4 8,5 8,0 7,8 9,9 8,9 7,8 7,5 b.d Przyjazdy długookresowe wg celów: - turystyka, wypoczynek 34% 43% 45% 52% 27% 23% 58% 26% b.d. - odwiedziny u krewnych, znajomych 44% 37% 38% 42% 55% 62% 28% 32% b.d. - służbowy, interesy 15% 14% 9% 4% 7% 9% 6% 31% b.d. - inny 7% 6% 8%. 2% 11% 6% 8% 11% b.d. Sezonowość przyjazdów długookresowych: - wiosna 13% 13% 23% 18% 12% 28% 22% 24% b.d. - lato 43% 58% 41% 42% 49% 56% 58% 41% b.d. - jesień 28% 9% 11% 16% 25% 5% 18% 14% b.d. - zima 16% 20% 25% 24% 14% 11% 2% 21% b.d. Przyjazdy długookresowe wg sposobu organizacji podróży: - biuro podróży lub inna instytucja 9% 15% 18% 7% 20% 19% 20% 32% b.d. - samodzielnie 91% 85% 82% 93% 80% 81% 80% 68% b.d. Przyjazdy długookresowe wg wykorzystywanej bazy noclegowej: - obiekty noclegowe zbiorowego zakwaterowania 30% 39% 30% 33% 22% 32% 45% 43% b.d. 9

10 - obiekty noclegowe indywidualnego zakwaterowania 4% 8% 3% 12% - - 5% 13% b.d. - mieszkanie u krewnych lub znajomych 58% 37% 51% 51% 62% 61% 41% 36% b.d. - domek letniskowy na działce - 10% 13% 3% 6% 5% 3% 2% b.d. - inne 9% 6% 3% 1% 10% 2% 6% 6% b.d. 2. Zagraniczny ruch turystyczny 2.1. Przyjazdy turystów zagranicznych do województwa wielkopolskiego (w tys.) b.d Udział w przyjazdach ogółem do Polski 10,80% 11,50% 11,70% 10,80% 7,80% 7,20% 6,00% 6,70% b.d. Przyjazdy turystów zagranicznych do woj. wielkopolskiego wg krajów zamieszkania z wybranych krajów (dane szacunkowe w tys. osób): - Niemcy b.d Litwa b.d. b.d. - Rosja b.d. b.d. - Ukraina b.d. - Białoruś b.d. - Holandia b.d. b.d. - Francja b.d. b.d. - Estonia b.d. b.d. - Łotwa b.d. b.d. - Austria b.d b.d. - Węgry b.d b.d. b.d. - Wielka Brytania b.d b.d. - Stany Zjednoczone b.d b.d. - Włochy b.d b.d. - pozostałe b.d. b.d. 10

11 Przyjazdy turystów zagranicznych do woj. wielkopolskiego wg celów: - turystyka, wypoczynek 14% 12% 9% 11% 14% 13% 15% 25% b.d. - interesy 33% 32% 41% 38% 40% 40% 35% 25% b.d. - odwiedziny u krewnych, znajomych 16% 13% 13% 18% 15% 17% 24% 17% b.d. - zakupy 2% 8% 3% 1% 2% 2% 8% 8% b.d. - tranzyt 24% 29% 25% 23% 6% 4% 1% 2% b.d. - inny 11% 6% 9% 9% 23% 24% 18% 23% b.d. Przyjazdy według sposobów organizacji podróży w ogólnej liczbie przyjazdów turystów zagranicznych: - całkowicie przez biuro podróży 4% 10% 11% 11% 4% 8% 14% 6% b.d. - częściowo przez biuro podróży 15% 20% 27% 14% 17% 18% 18% 23% b.d. - samodzielnie 81% 70% 62% 75% 79% 74% 68% 71% b.d. Przyjazdy według długości pobytu w ogólnej liczbie przyjazdów turystów zagranicznych: noclegów 60% 75% 82% 76% 64% 57% 56% 46% b.d noclegów 36% 18% 13% 17% 27% 34% 38% 45% b.d. - 8 i więcej noclegów 4% 7% 5% 7% 9% 9% 6% 9% b.d. Wydatki turystów zagranicznych: - przeciętne wydatki na osobę (w USD) b.d. - przeciętne wydatki na dzień pobytu (w USD) b.d. - udział wydatków na noclegi w wydatkach ogółem na osobę 36% 20% 15% 25% 20% 26% 21% 23% b.d. - udział wydatków na wyżywienie w wydatkach ogółem 22% 20% 19% 19% 16% 14% 11% 12% b.d. na osobę 6 W porównaniu z latami poprzednimi nastąpiła zmiana metodologii sporządzania szacunków. Średnia wielkość wydatków liczona jest na podstawie tylko tych ankiet, w których respondent wskazał jedno województwo. 11

12 3. Turyści w obiektach noclegowych zbiorowego zakwaterowania Liczba osób korzystających ogółem (w tys.): 1 226, , , , , , , , ,2 - w tym turyści zagraniczni 267, ,6 257,4 243,5 253,2 242,3 269,2 241,2 - w tym turyści krajowi 959, , , , , , , , Liczba udzielonych noclegów ogółem (w tys.): 2 492, , , , , , , , ,9 - w tym turystom zagranicznym 476,1 483,9 449,3 528,60 487,10 479,00 485,00 515,30 743,4 - w tym turystom krajowym 2016, , ,8 2493, , , , , ,5 Liczba korzystających turystów zagranicznych z wybranych krajów (w tys. osób): Niemcy 126,0 107,5 96,2 97,4 92,5 94,53 87,41 81,1 80,7 - Holandia 13,5 14,0 13,8 13,0 11,7 10,34 10,36 9,20 10,12 - Wielka Brytania 13,1 13,1 16,8 17,5 16,2 16,56 16,85 20,32 15,97 - Francja 10,1 12,4 11,3 12,0 14,8 13,65 11,28 10,60 11,86 - Hiszpania 8,8 9,4 9,9 7,7 9,6 12,09 11,99 12,30 12,94 - Włochy 8,2 9,2 8,6 9,5 9,9 11,15 9,86 11,76 8,82 - Szwecja 7,7 8,7 6,0 7,4 5,8 5,90 5,95 6,04 5,88 - Dania 7,7 7,9 8,2 6,5 5,9 5,22 5,21 5,59 5,08 - Stany Zjednoczone 6,3 7,7 5,6 5,7 6,4 5,21 5,57 4,5 5,12 - pozostałe 65,7 75,1 71,2 80,7 82,4 78,60 77,86 107,79 84,71 b.d. brak danych Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego, Instytut Turystyki w Warszawie Turystyka. Układ regionalny, K. Janczak, K. Patelak Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych w 2013 roku. 12

13 2.3. Baza noclegowa w województwie wielkopolskim Według danych GUS na koniec 2013 roku na terenie województwa wielkopolskiego działało 710 obiektów noclegowych zbiorowego zakwaterowania oferujących miejsc noclegowych, z których 71,44% stanowiło miejsca całoroczne. Biorąc pod uwagę strukturę istniejących obiektów dominował udział hoteli oraz ośrodków wczasowych, kolonijnych i szkoleniowo-wypoczynkowych. Na przestrzeni lat liczba korzystających z noclegów w obiektach zbiorowego zakwaterowania wahała się od 1 287,6 tys. w 2006 roku do 1 649,6 tys. w 2011 roku (1 595,2 tys. w 2013 r.). W okresie tym wskaźnik wykorzystania miejsc noclegowych nie przekroczył 30%, osiągając w 2013 r. poziom 23,9%. W ogólnopolskim rankingu powiatów i miast na prawach powiatu, sporządzonym według liczby noclegów udzielonych turystom, najwyższą 17. lokatę zajęło miasto Poznań (1,02 mln w porównaniu do zajmującej pierwsze miejsce Warszawy 4,63 mln). Na kolejnych pozycjach uplasowały się powiaty: poznański (40. miejsce 0,28 mln), koniński (53. miejsce 0,21 mln) i gnieźnieński (62. miejsce 0,17 mln). Obraz bazy noclegowej w Wielkopolsce w latach roku pokazuje szczegółowo Tabela nr 2. Zawarto w niej informacje na temat liczby skategoryzowanych obiektów hotelarskich i oferowanych przez nie miejsc noclegowych oraz pozostałych obiektów świadczących usługi noclegowe. W ślad za Głównym Urzędem Statystycznym wydzielono takie grupy obiektów, jak: hotele, motele, pensjonaty, domy wycieczkowe, schroniska młodzieżowe, szkolne schroniska młodzieżowe, ośrodki wczasowe, szkoleniowo-wypoczynkowe, kolonijne, kempingi, pola biwakowe oraz inne obiekty hotelowe. Pod uwagę wzięto również turystyczne obiekty indywidualnego zakwaterowania, chociaż dane statystyczne dotyczące tych podmiotów mogą odbiegać od stanu faktycznego. Informacje dotyczące liczby kwater agroturystycznych i pokoi gościnnych różnią się znacznie, w zależności od źródła danych i formy przeprowadzonego badania. I tak według danych GUS (na podstawie badania KT-1 posiadających 10 i więcej miejsc noclegowych) w 2013 r. w wojewódzkie wielkopolskim działały 72 kwatery agroturystyczne oraz 29 obiektów oferujących pokoje gościnne. Dużo większy poziom wiarygodności mają dane Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, które w ramach prowadzonej działalności doradczej monitoruje rozwój agroturystyki w Wielkopolsce, dokonując tzw. liczenia gospodarstw. Według badania przeprowadzonego przez WODR liczba gospodarstw agroturystycznych działających w województwie wielkopolskim wzrosła w 2013 roku do 727, w porównaniu z 693 w 2012 roku. Zgodnie z tymi danymi baza agroturystyczna Wielkopolski dysponowała miejscami noclegowymi.

14 Tabela nr 2. Baza noclegowa w województwie wielkopolskim w latach Lp. WSKAŹNIKI Turystyczne obiekty zbiorowego zakwaterowania 1. Liczba obiektów noclegowych zbiorowego zakwaterowania Liczba miejsc w bazie noclegowej zbiorowego zakwaterowania w tym miejsca noclegowe całoroczne Udział miejsc całorocznych w ogólnej liczbie miejsc noclegowych 60,91% 63,07% 65,32% 68,95% 68,98% 70,13% 69,93% 71,44% 4. Wykorzystanie miejsc w bazie noclegowej zbiorowego zakwaterowania 28,10% 28,70% 30% 26,58% 25,25% 26,40% 24,90% 23,90% Hotele Ruch turystyczny rejestrowany w bazie noclegowej zbiorowego zakwaterowania i jego struktura: - Korzystający z noclegów w obiektach zbiorowego zakwaterowania (w tys.) 1 287, , , , , , , ,20 - Udzielone noclegi w obiektach zbiorowego zakwaterowania (w tys.) 2 577, , , , , , , , Hotele w woj. wielkopolskim wg kategorii ogółem Liczba hoteli 5-gwiazdkowych Liczba hoteli 4-gwiazdkowych Liczba hoteli 3-gwiazdkowych Liczba hoteli 2-gwiazdkowych Liczba hoteli 1-gwiazdkowych Liczba hoteli w trakcie kategoryzacji bd. bd Liczba pokoi w hotelach wg kategorii Liczba pokoi w hotelach 5-gwiazdkowych Liczba pokoi w hotelach 4-gwiazdkowych Liczba pokoi w hotelach 3-gwiazdkowych Liczba pokoi w hotelach 2-gwiazdkowych Liczba pokoi w hotelach 1-gwiazdkowych

15 6.3. Stopień wykorzystania pokoi w hotelach według kategorii ogółem (%) 38,2% 39,59% 41,5% 35,8% 36,00% 37,50% 36,60% 36,30% Stopień wykorzystania pokoi w hotelach 5-gwiazdkowych - 47,48% 47,6% 41,5% 43,80% 48,80% b.d. b.d Stopień wykorzystania pokoi w hotelach 4-gwiazdkowych 42,2% 39,14% 42,4% 39,7% 39,40% 41,50% 41,90% 43,10% Stopień wykorzystania pokoi w hotelach 3-gwiazdkowych 40,2% 40,50% 42,6% 34,0% 35,00% 37,50% 37,10% 36,90% Stopień wykorzystania pokoi w hotelach 2-gwiazdkowych 35,0% 38,81% 41,1% 37,8% 36,10% 35,70% 32,60% 30,60% Stopień wykorzystania pokoi w hotelach 1-gwiazdkowych 29,3% 29,76% 31,8% 34,7% 36,30% 36,40% 34,40% 30,70% Stopień wykorzystania pokoi w hotelach w trakcie kategoryzacji 51,1% 50,31% 35% 29,5% 10,40% 13,00% 9,90% 15,80% 6.4. Liczba miejsc noclegowych w hotelach Liczba miejsc noclegowych w hotelach 5-gwiazdkowych Liczba miejsc noclegowych w hotelach 4-gwiazdkowych Liczba miejsc noclegowych w hotelach 3-gwiazdkowych Liczba miejsc noclegowych w hotelach 2-gwiazdkowych Liczba miejsc noclegowych w hotelach 1-gwiazdkowych Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w hotelach wg kategorii ogółem (%) 29,3% 30,08% 31,52% 27,4% 27,51% 27,70% 26,60% 26,50% Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w hotelach 5-gwiazdkowych - 40,09% 39,40% 36,4% 34,80% 40,50% b.d. b.d Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w hotelach 4-gwiazdkowych 27,5% 25,55% 29,37% 28,6% 29,10% 31,00% 30,40% 31,50% Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w hotelach 3-gwiazdkowych 30,1% 29,69% 31,18% 25,3% 25,70% 27,30% 26,60% 26,60% Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w hotelach 2-gwiazdkowych 27,9% 31,15% 32,48% 30,0% 29,40% 26,20% 23,90% 22,50% Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w hotelach 1-gwiazdkowych 32,5% 33,09% 33,48% 31,4% 30,80% 29,60% 28,60% 24,80% Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w hotelach w trakcie kategoryzacji 25,5% 25,63% 25,59% 20,4% 8,50% 10,20% 8,40% 15,60% 7. Motele 7.1. Liczba moteli w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych w motelach Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w motelach 23,67% 22,39% 25,13% 23,43% 28,10% 25,50% b.d. b.d. 8. Pensjonaty 8.1. Liczba pensjonatów w woj. wielkopolskim Miejsca noclegowe w pensjonatach

16 8.3. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w pensjonatach 22,59% 18,24% 26,00% 22,07% 17,99% 20,70% b.d. b.d. 9. Kempingi 9.1. Liczba kempingów w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych na kempingach Stopień wykorzystania miejsc noclegowych na kempingach 20% 20% 23,70% 20,2% 20,86% 22,30% b.d. b.d. 10. Inne obiekty hotelowe Liczba innych obiektów hotelowych Miejsca noclegowe w innych obiektach hotelowych Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w innych obiektach hotelowych 23,18% 25,72% 23,72% 21,35% 20,91% 21,10% b.d. b.d. 11. Ośrodki wczasowe, kolonijne i szkoleniowo-wypoczynkowe Liczba ośrodków wczasowych, kolonijnych i szkoleniowo-wypoczynkowych Miejsca noclegowe Średni stopień wykorzystania miejsc noclegowych 32,70% 27,88% 40,63% 41,70% 37,34% 40,47% b.d. b.d. 12. Domy wycieczkowe Liczba domów wycieczkowych w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych w domach wycieczkowych Stopień wykorzystania miejsc w domach wycieczkowych 45,94% 45,13% 43,26% 38,61% 31,11% 35,90% b.d. b.d. 13. Schroniska młodzieżowe Liczba schronisk młodzieżowych w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych w schroniskach młodzieżowych Stopień wykorzystania miejsc w schroniskach młodzieżowych 29,19% 30,81% 26,06% 32,73% 26,02% 26,80% b.d. 14. Szkolne schroniska młodzieżowe Liczba schronisk w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych w schroniskach Stopień wykorzystania miejsc w szkolnych schroniskach młodzieżowych 24,93% 20,95% 20,82% 20,39% 19,30% 19,70% b.d. b.d. 15. Pola biwakowe Liczba pól biwakowych w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych na polach biwakowych

17 15.3. Stopień wykorzystania miejsc na polach biwakowych 12,95% 6,94% 8,21% 7,02% 6,25% 5,20% b.d. b.d. 16. Hostele Liczba hosteli w woj. wielkopolskim b.d. b.d. b.d Liczba miejsc noclegowych w hostelach b.d. b.d. b.d Stopień wykorzystania miejsc w hostelach b.d. b.d. b.d. 29,16% 22,60% 20,90% b.d. b.d. 17. Domy pracy twórczej Liczba domów pracy twórczej w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych w domach pracy twórczej Stopień wykorzystania miejsc w domach pracy twórczej 27,73% 29,34% 25,76% 21,65% 20,65% 17,80% b.d. 18. Zespoły domków turystycznych Liczba zespołów domków turystycznych w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych w zespołach domków turystycznych Stopień wykorzystania miejsc w zespołach domków turystycznych 34,61% 38,25% 47,13% 39,64% 35,51% 31,20% b.d. b.d. 19. Zakłady uzdrowiskowe Liczba zakładów uzdrowiskowych w woj. wielkopolskim b.d. b.d. b.d Liczba miejsc noclegowych w zakładach uzdrowiskowych b.d. b.d. b.d Stopień wykorzystania miejsc w zakładach uzdrowiskowych b.d. b.d. b.d. - 10,35% 11,20% Pozostałe obiekty niesklasyfikowane Liczba pozostałych obiektów niesklasyfikowanych w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych w pozostałych obiektach nieskasyfikowanych Stopień wykorzystania miejsc w pozostałych obiektach nieskasyfikowanych 26,78% 24,56% 31,44% 29,16% 29,27% 33,90% b.d. b.d. Turystyczne obiekty indywidualnego zakwaterowania 21. Kwatery agroturystyczne wg danych GUS Liczba kwater agroturystycznych w woj. wielkopolskim b.d. 747 b.d Liczba miejsc noclegowych w kwaterach agroturystycznych b.d b.d w tym miejsca noclegowe całoroczne b.d. b.d. b.d. b.d b.d. b.d. 7 Dane za 2010 i 2011 rok podano na podstawie badania GUS KT-1 posiadających 10 i więcej miejsc noclegowych - wg Statystyczne Vademecum Samorządowca 2011 i Dane za 2012 i 2013 rok obejmują obiekty posiadające 10 i więcej miejsc noclegowych, co nie pozwala to na porównania z latami poprzednimi. 17

18 21.3. Udział miejsc całorocznych w ogólnej liczbie miejsc noclegowych b.d. b.d. b.d. b.d. 86,01% 82,09% b.d. b.d Ruch turystyczny: - Korzystający z noclegów w kwaterach agroturystycznych (w tys.) b.d. b.d. b.d. b.d. 7,47 10,48 11,28 12,38 - Udzielone noclegi w kwaterach agroturystycznych (w tys.) b.d. b.d. b.d. b.d. 28,69 36,18 34,35 35, Kwatery agroturystyczne wg danych Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego Liczba kwater agroturystycznych w woj. wielkopolskim Liczba miejsc noclegowych w kwaterach agroturystycznych Pokoje gościnne Liczba obiektów ogółem b.d. b.d. b.d Liczba miejsc w pokojach gościnnych b.d. b.d. b.d w tym miejsca noclegowe całoroczne b.d. b.d. b.d. b.d b.d. b.d Udział miejsc całorocznych w ogólnej liczbie miejsc noclegowych b.d. b.d. b.d. b.d. 31,86% 27,70% b.d. b.d Ruch turystyczny: - Korzystający z noclegów w pokojach gościnnych (w tys.) b.d. b.d. b.d. b.d. 3,62 3,7 4,39 3,76 - Udzielone noclegi w pokojach gościnnych (w tys.) b.d. b.d. b.d. b.d. 20,11 12,11 10,79 9,70 b.d. brak danych Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego, Instytut Turystyki w Warszawie Turystyka. Układ regionalny, dane Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Uwaga! Na podstawie Ewidencji Obiektów Turystycznych prowadzonych przez urzędy gminy - wg Turystyka w 2010 r. (GUS 2011): 1. Kwatery agroturystyczne: Liczba kwater agroturystycznych: 406 (2010 r.), 418 (2011 r.) Liczba miejsc noclegowych w kwaterach agroturystycznych: (2010 r.), (2011 r.) 2. Pokoje gościnne: Liczba obiektów ogółem: 395 (2010 r.), 346 (2011 r.) Liczba miejsc w pokojach gościnnych: (2010 r.), (2011 r.) 18

19 3. Realizacja Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata działania Samorządu Województwa Wielkopolskiego i Operatora Strategii Istotną rolę we wdrażaniu Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata miał Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Znaczenie to podkreślało kluczowe miejsce Samorządu Województwa w systemie wdrażania programów operacyjnych współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, zwłaszcza Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata Istotną rolę pełnił również Operator Strategii, którą to funkcję powierzono Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej (WOT). Do jej głównych zadań zaliczono wsparcie rozwoju produktów turystycznych oraz ich promocję na rynkach zewnętrznych. Rolą WOT było również nawiązywanie bezpośrednich kontaktów zarówno z twórcami oferty turystycznej (produktów), jak i jej odbiorcami (turystami). Informacje pozyskane od obu tych grup mają zawsze zasadnicze znaczenie marketingowe i powinny być wykorzystywane w działaniach bieżących. Wielkopolska Organizacja Turystyczna działa od 1 stycznia 2004 r. Jej zadaniem jest dbanie o rozwój turystyki w Wielkopolsce i lobbowanie na rzecz tej gałęzi gospodarki, m.in. poprzez współpracę z Samorządem Województwa i Polską Organizacją Turystyczną. Do głównych celów działania stowarzyszenia należą: kreowanie i upowszechnianie wizerunku województwa wielkopolskiego jako regionu atrakcyjnego turystycznie, integrowanie środowisk samorządu terytorialnego, gospodarczego, zawodowego oraz osób i instytucji zainteresowanych turystycznym rozwojem województwa wielkopolskiego, promocja atrakcji, obiektów i produktów turystycznych zlokalizowanych na terenie województwa wielkopolskiego i koordynacja podejmowanych działań promocyjnych w województwie, inicjowanie tworzenia i wspierania rozwoju nowych produktów turystycznych, działanie na rzecz zwiększenia liczby turystów przyjeżdżających do województwa wielkopolskiego oraz wzrostu dochodów z turystyki, prowadzenie szkoleń dla przedstawicieli samorządów i branży z zakresu turystyki regionalnej, współpraca z lokalnymi organizacjami turystycznymi. WOT zrzesza przedstawicieli samorządów, branży turystycznej i stowarzyszeń działających w sferze turystyki i kultury. Na koniec 2013 roku Organizacja liczyła 89 członków, co, w porównaniu z liczbą 33 członków w 2007 r., stanowi wzrost ponad dwuipółkrotny. Na przestrzeni minionych lat budżet, jakim dysponował WOT zwiększał się każdego roku z poziomu zł w 2007 roku do zł w roku Mając na uwadze rolę Samorządu Województwa Wielkopolskiego i Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej w rozwoju turystyki w Wielkopolsce, w Tabeli nr 3 zebrano działania i projekty tych podmiotów, wpisujące się w realizację poszczególnych celów operacyjnych Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata

20 Tabela nr 3. Realizacja celów operacyjnych strategii zadania zrealizowane bądź współfinansowane z budżetu Województwa Wielkopolskiego i Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej. Cel operacyjny Priorytet I. Rozwój regionalnych i markowych produktów turystycznych Projekty i działania zrealizowane w latach wpisujące się w cele operacyjne strategii Cel strategiczny 1. Wykreowanie regionalnych produktów turystycznych w tym markowych Cel operacyjny 1 Tworzenie regionalnych produktów sieciowych i liniowych Wielka Pętla Wielkopolski 1. Dofinansowanie projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe (w ramach otwartych konkursów ofert) oraz jednostki samorządu terytorialnego (w ramach pomocy finansowej udzielanej z budżetu woj. wlkp. jednostkom samorządu terytorialnego): Gmina Międzychód - Rozbudowa Stanicy przy Starym Moście na rzece Warcie w Międzychodzie pomosty pływające (2009 r.) Gmina Międzychód - Rozbudowa Stanicy przy Starym Moście na rzece Warcie w Międzychodzie (III etap 2007 r.) Gmina Murowana Goślina - Zagospodarowanie turystyczne przystani wodnej Binduga (2011 r.) Gmina Puszczykowo - Budowa przystani jachtowej Za Winklem na lewym brzegu rzeki Warty w mieście Puszczykowo (etap II 2009 r.) Gmina Puszczykowo - Budowa przystani jachtowej "Za Winklem" na rzece Warcie w Mieście Puszczykowo (etap I 2008 r.) Gmina Pyzdry - Budowa drogi prowadzącej do przystani wodniackiej w Pyzdrach (2010 r.) Gmina Pyzdry - Adaptacja terenów nadwarciańskich przy przystani wodniackiej w Pyzdrach na pole biwakowe z plażą (2009 r.) Gmina Pyzdry - Budowa Przystani Wodnej na rzece Warcie w Pyzdrach dla małych łodzi (II etap 2008 r.) Gmina Pyzdry - Budowa przystani wodnej na rzece Warcie w Pyzdrach dla małych łodzi (I etap 2007 r.) Gmina Sieraków - Budowa przystani obsługującej ruch turystyczny na Warcie (etap III 2008 r.) Gmina Sieraków - Budowa przystani obsługującej ruch turystyczny na Warcie (etap II 2007 r.) Gmina Skulsk - Budowa infrastruktury sanitarnej na szlaku Wielkiej Pętli Wielkopolski w miejscowości Gawrony (2012 r.) Gmina Skulsk - Budowa pomostu w miejscowości Łuszczewo, na szlaku Wielkiej Pętli Wielkopolski (2011 r.) Gmina Ślesin - Rozbudowa infrastruktury sanitarnej obiektów turystycznych na terenie miasta Ślesina (2012 r.) Koło - Zaplecze turystyczne przy rzece Warcie budynek gospodarczy do magazynowania i naprawy sprzętu sportowego i rekreacyjnego (2009 r.) Koło - Zorganizowanie zaplecza turystycznego przy rzece Warcie w Kole (2008 r.) Stowarzyszenie "DZIKIE BOBRY" w Sławsku - Organizacja miejsca wypoczynku dla turystów przy promie w Sławsku (2012 r.) Śrem - Rozbudowa przystani kajakowej w Śremie nad rzeką Wartą (etap II 2008 r.) Śrem - Rozbudowa przystani kajakowej w Śremie nad rzeką Wartą (etap I 2007 r.) Towarzystwo Turystyki Wodnej Perkoz w Pyzdrach - Adaptacja poddasza altany przystani wodniackiej do celów noclegowych (2011 r.) Towarzystwo Turystyki Wodnej Perkoz w Pyzdrach - Ulepszenie i poprawa stanu technicznego przystani wodniackiej nad Wartą w Pyzdrach (2012 r.) Wronki - Budowa przystani wodnej na Warcie Wronki (I etap 2008 r.) Wronki - Budowa przystani wodnej na Warcie Wronki (II etap 2009 r.) 20

21 2. Turystyczne oznakowanie rzeki Warty dla kajakarzy. 3. Działania promujące Wielką Pętlę Wielkopolski (w tym wkład Województwa Wielkopolskiego, jako partnera, w projekt pn. Kompleksowa promocja markowego produktu turystyki wodnej Wielka Pętla Wielkopolski realizowany przez Wielkopolską Organizację Turystyczną). Termin realizacji: lata Wartość: ,68 zł Źródło finansowania: budżet województwa wielkopolskiego 4. Podpisanie Deklaracji współpracy w zakresie aktywizacji gospodarczej i turystycznej MDW E-70 współpraca na rzecz aktywizacji żeglugi na polskim odcinku MDW E-70 pomiędzy marszałkami województw: lubuskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego r. podpisanie Memorandum Sygnatariuszy deklaracji w sprawie rozwoju wzdłuż MDW E r. podpisanie Listu Intencyjnego w sprawie ustalenia zasad współpracy w zakresie opracowania programu dostosowania polskiego odcinka Międzynarodowej Drogi Wodnej E-70 do parametrów II klasy technicznej 2010 r. podpisanie Memorandum sygnatariuszy deklaracji współpracy dla rozwoju MDW E-70, o przekazaniu Rządowi RP rezultatów działań za okres r. podpisanie Deklaracji programowej w sprawie planu działań na rzecz rozwoju MDW E-70 w latach W wyniku wspólnych działań, prowadzonych przez marszałków pięciu województw, wykonany został pełen zakres prac wynikający z Memorandum Sygnatariuszy przyjętego w 2007 roku. Angażując do współpracy kadrę naukowo-badawczą polskich ośrodków akademickich, zorganizowano szereg konferencji i warsztatów diagnozujących istotne problemy rewitalizacji planowanej na terenie Polski drogi wodnej E-70, a także opracowano szereg analiz i opracowań merytorycznych związanych z rozwojem planowanej na terenie Polski drogi wodnej E70, m.in.: Koncepcję programowo-przestrzenną, pn.: Rewitalizacja Śródlądowej Drogi Wodnej Wschód Zachód, obejmującej Drogi Wodne: Odra / Warta / Noteć / Kanał Bydgoski / Wisła / Nogat / Szkarpawa / Zalew Wiślany (planowana droga wodna na terenie Polski), obejmującą 3 tomy: Strategię programową, Koncepcję programowo-przestrzenną, Analizę Środowiskową MDW E70 Analizę popytu na przewozy ładunków i pasażerów drogą wodną E70 Analizę społeczno-ekonomiczną dla przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja śródlądowej drogi wodnej relacji wschód-zachód obejmującej drogi wodne: Odra, Warta, Noteć, Kanał Bydgoski, Wisła, Nogat, Szkarpawa oraz Zalew Wiślany (planowana droga wodna E70 na terenie Polski) Dodatkowo: Wydano Przewodnik Turystyki Wodnej MDW E-70 (wersje językowe: polska, angielska, niemiecka, rosyjska) Wydano mapę dla wodniaków (jęz. polski, angielski, niemiecki), Zorganizowano wystawę zdjęć poświęconych polskiemu odcinkowi MDW E- 70, Opracowano filmy promujące polski odcinek MDW E-70 (wersje językowe: polska, niemiecka, angielska) Wydano broszury informacyjne Opracowano stronę internetową: W ostatnich latach współpracy wzięto także udział w targach, konferencjach i wydarzeniach poświęconych drogom wodnym, m.in.: targach: WaterWaysExpo Wroclaw, Boat&Fun Berlin (2012 r.), Salon Turystyki Wodnej w Łodzi (2013 r.). Zorganizowano: Międzynarodowe Regaty Żeglarskie na Zalewie Wiślanym i Kaliningradzkim, konferencję Po drugie Autostrada na Wiśle. Wynikiem prac zainteresowanych województw są także wspólne stanowiska w sprawie rewitalizacji dróg wodnych ze stroną rządową, działania związane z likwidacją 21

22 tzw. wąskich gardeł, stała współpraca samorządowo-rządowa i naukowa dot. aktywizacji wodnego transportu śródlądowego, ujęcie w nowej perspektywie finansowej zadań inwestycyjnych związanych z rewitalizacją polskiego odcinka MDW E-70 oraz działania związane z rozwojem turystyki wodnej na MDW E-70. Powyższe zadania realizowane są ze wspólnych środków zainteresowanych województw, przekazywanych koordynatorowi przedsięwzięcia. Termin realizacji: lata Wartość: ,05 zł Źródło finansowania: ww. kwota stanowi dotacje celowe przekazane do województwa pomorskiego na zadania bieżące realizowane na podstawie porozumień (umów) między jednostkami samorządu terytorialnego 5. Projekty zrealizowane w ramach WRPO (wg stanu na ) Gmina Ujście - Aktywizacja Wielkiej Pętli Wielkopolski - etap I budowa przystani wodnych na rzece Noteć - budowa przystani rzecznej i promenady w Ujściu" Gmina Śrem - Aktywizacja Wielkiej Pętli Wielkopolski Zagospodarowanie terenów nadbrzeżnych w Śremie, Etap I - Budowa ciągu pieszo-rowerowego wraz z oświetleniem Gmina Miasta Czarnków - Statkiem na EURO 2012 rozwój turystyki wodnej szansą rozwoju regionu Gmina Ślesin - Budowa przystani wodnej w Ślesinie Gmina Drawsko - Aktywizacja Wielkiej Pętli Wielkopolski Budowa przystani wodnych na rzece Noteć Przystań w Drawsku Gmina Miasta Czarnków - Aktywizacja Wielkiej Pętli Wielkopolski etap I budowa przystani wodnych na rzece Noteć przystań w Czarnkowie Gmina Ślesin - Budowa ciągu spacerowo-rowerowego z dostępem do hoteli nad Jeziorem Ślesińskim w ramach Wielkiej Pętli Wielkopolski etap II Wielkopolska Organizacja Turystyczna - Kompleksowa promocja markowego produktu turystyki wodnej Wielka Pętla Wielkopolski Miasto Konin - Zagospodarowanie terenów nadbrzeżnych w Koninie Bulwar Nadwarciański Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu - Modernizacja Kanału Ślesińskiego w km 0,00-32,00 poprzez remont śluz w Koszewie, Gawronach, Pątnowie i Morzysławiu oraz roboty pogłęb. - udrożnieniowe Termin realizacji: lata Wartość projektów: ,67 zł Dofinansowanie projektów - wkład UE: ,48 zł Źródło finansowania: WRPO (Działanie 3.1 oraz 6.1) 6. Projekty zrealizowane w ramach PROW : osoba fizyczna Modernizacja stanicy kajakowej nad rzeką Wartą w Międzychodzie Gmina Międzychód Budowa przystani na potrzeby turystyki wodnej po rzece Warcie na trasie Międzychód Sieraków Termin realizacji: lata Wartość projektów: ,24 zł Dofinansowanie projektów: ,79 zł Źródło finansowania: PROW (małe projekty LEADER) 7. Projekty zrealizowane w ramach PO RYBY : Gmina Międzychód Rewitalizacja Starego Portu na rzece Warcie w Międzychodzie zagospodarowanie stanicy wodnej Termin realizacji: lata Wartość projektu: ,81 zł Dofinansowanie projektu: ,00 zł Źródło finansowania: PO RYBY (działanie 4.1.1) 22

23 Wielkopolski System Szlaków Rowerowych 1. Dofinansowanie projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe (w ramach otwartych konkursów ofert) oraz jednostki samorządu terytorialnego (w ramach pomocy finansowej udzielanej z budżetu woj. wlkp. jednostkom samorządu terytorialnego): Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego - Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości w Śremie - Odnowienie oznakowania Ziemiańskiego Szlaku Rowerowego o długości 245 km Gmina Komorniki - Budowa dwóch mostków obiektów małej architektury, na szlaku rowerowym w Łęczycy na terenie WPN Stowarzyszenie Rowerowa Wielkopolska w Poznaniu - Odnowienie oznakowania Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej odcinka południowego Poznań-Siemianice (280 km) Powiat koniński - Doposażenie Bursztynowego szlaku rowerowego w tablice informacyjne i miejsca postojowe Gmina Kościan - Modernizacja Ziemiańskiego Szlaku Rowerowego w gminie Kościan Stowarzyszenie Rowerowa Wielkopolska w Poznaniu - Odnowienie Oznakowania Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej odcinak południowego Poznań - Siemienice (281 km) Stowarzyszenie Rowerowa Wielkopolska w Poznaniu- Oznakowanie i ustawienie tablic informacyjnych Nadwarciańskiego Szlaku Rowerowego odcinek zachodni Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział z Szamotułach - Modernizacja i odnowienie szlaku Rowerowego Stu Jezior Stowarzyszenie Rowerowa Wielkopolska w Poznaniu- Odnowienie oznakowania Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej Poznań Okonek, wykonanie i ustawienie tablic z przebiegiem szlaku Stowarzyszenie Rowerowa Wielkopolska w Poznaniu- Odnowienie oznakowania szlaku łącznikowego na Pierścieniu Rowerowym dookoła Poznania. Szlak łącznikowy niebieski Doliną Głuszynki do Kórnika Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Poznański - Wykonanie i ustawienie tablic informacyjnych z przebiegiem szlaku rowerowego "Pierścień Dookoła Poznania" 2. Działania promujące Wielkopolski System Szlaków Rowerowych Termin realizacji: lata Wartość: ,69 zł Źródło finansowania: budżet województwa wielkopolskiego Wielkopolski System Szlaków Pieszych 1. Przygotowanie koncepcji Wielkopolskiego Systemu Szlaków Pieszych pt. Znakowane piesze szlaki turystyczne województwa wielkopolskiego ocena stanu istniejącego program nowego układu. 2. Odnowienie oznakowania szlaków pieszych wchodzących w skład Wielkopolskiego Systemu Szlaków Pieszych - dofinansowanie projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe (w ramach otwartych konkursów ofert): Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Poznański im. Bernarda Chrzanowskiego w Poznaniu - Odnowienie szlaku pieszego spacerowego nr 26 w kolorze czerwonym i czarnym: Zaniemyśl - Majdany - Zwola Zaniemyśl (9 km) Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Poznański im. Bernarda Chrzanowskiego w Poznaniu - Odnowienie szlaku pieszego spacerowego nr 18 w kolorze zielonym i czerwonym: Wiórek - Rogalinek Rogalin (13 km) Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Poznański im. Bernarda Chrzanowskiego w Poznaniu - Odnowienie szlaku pieszego spacerowego nr 12 w kolorze zielonym: Krzyżowniki - Strzeszynek - Golęcin (13,5 km) Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Poznański im. Bernarda Chrzanowskiego w Poznaniu - Odnowienie szlaków pieszych na Pojezierzu Międzychodzko-Sierakowskim Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Ostrów Wlkp. - 23