USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH

Transkrypt

1

2 USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH KOMENTARZ redakcja naukowa Agnieszka Pietraszewska-Macheta Iwona Kowalska-Mańkowska Agnieszka Pietraszewska-Macheta Andrzej Sidorko Krzysztof Urban 2. wydanie Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015

3 Stan prawny na 1 lutego 2015 r. Wydawca Izabella Małecka Redaktor prowadzący Małgorzata Jarecka Opracowanie redakcyjne Anna Krzesz Łamanie Andrzej Gudowski Poszczególne części komentarza napisali: Iwona Kowalska-Mańkowska art a, 42a 42k, 51 53, , , , 146, , 158, Agnieszka Pietraszewska-Macheta art. 1; art. 5 pkt 1, 2a, 4, 7a, 14 14a, 15a, 17a, 25 30, 32 32a, 33 33a, 34 41; art. 6 10; art ; art. 18; art. 18a 18c; art. 19; art c; art. 27; art ; art. 31a 31b współautorstwo; art. 31d 31e współautorstwo; art. 31f; art. 31h 31k; art. 32; art. 33; art. 33a 33b; art ; art b; art ; art a; art ; art. 64; art. 95a 95e; art ; art. 109 współautorstwo; art. 112; art ; art. 131b; art b; art. 139; art ; art ; art ; art. 159; art. 161a 161b; art. 161ba 161e; art ; art. 189a; art. 193 współautorstwo; art Andrzej Sidorko art. 2 4; art. 5 pkt 3, 5a, 6, 8, 15, 17, 18 21, 24, 31, 43, 44 i 45; art a; art. 54; art ; art. 109 współautorstwo; art. 19a; art ; art a; art. 188b; art. 193 współautorstwo Krzysztof Urban art. 5 pkt 2, 5, 7, 9, 11, 22 23, 32a 32b, 33b, 42a 42b, 44a, 44b, 46; art. 31a 31b współautorstwo; art. 31c; art. 31d 31e współautorstwo; art. 31g; art. 31l; art. 31la 31lc; art. 31m 31s; 31sa 31sb; art. 31t 31x; art. 32a 32b; art. 35; art. 40; art c; art. 58; art Copyright by Wolters Kluwer SA, 2015 ISBN: wydanie Wydane przez: Wolters Kluwer SA Dział Praw Autorskich Warszawa, ul. Przyokopowa 33 tel , fax ksiazki@wolterskluwer.pl księgarnia internetowa

4 Spis treści Wykaz skrótów...21 Wstęp...31 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych...35 Dział I Przepisy ogólne...37 Rozdział 1. Zakres przedmiotowy i podmiotowy oraz objaśnienia określeń ustawowych...37 Art. 1. Art. 2. Art. 3. Art. 4. Art. 5. [Zakres przedmiotowy ustawy]...37 [Zakres podmiotowy ustawy]...45 [Krąg osób ubezpieczonych]...54 [Ubezpieczenie cudzoziemców]...61 [Wyjaśnienie wyrażeń ustawowych]...62 Rozdział 2. Zadania władz publicznych Art. 6. [Zapewnienie równego dostępu do świadczeń] Art. 7. [Zadania gminy] Art. 8. [Zadania powiatu] Art. 9. [Zadania samorządu województwa] Art. 10. [Zadania wojewody] Art. 11. [Zadania ministra właściwego do spraw zdrowia. i ministra właściwego do spraw finansów publicznych]...154

5 Spis treści Dział II Świadczenia opieki zdrowotnej Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 12. [Uprawnienia do świadczeń na podstawie przepisów odrębnych] Art. 12a. [Uprawnienia do świadczeń osób pozbawionych. wolności] Art. 13. [Zasady finansowania świadczeń osobom. Art. 13a. nieubezpieczonym] [Finansowanie świadczeń osobom nieubezpieczonym delegacja do wydania rozporządzenia] Art. 14. [Podmioty zobowiązane do finansowania świadczeń. opieki zdrowotnej] Art. 14a 14b. (uchylone) Art. 15. [Prawo do świadczeń gwarantowanych finansowanych. przez Fundusz] Art. 15a. Art. 16. Art. 17. Art. 18. (uchylony) [Wyłączenie świadczeń z finansowania ze środków publicznych] (uchylony) [Świadczenia w zakładach opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i rehabilitacji leczniczej] Art. 18a. [Kontrola starosty nad jakością udzielanych świadczeń. w ZOL/ZPO/ZRL] Art. 18b. [Ocena sytuacji dziecka pozbawionego opieki. i wychowania rodziców umieszczonego. w ZOL/ZPO/ZRL] Art. 18c. [Zasady opuszczania ZOL/ZPO/ZRL w przypadku usamodzielnienia się osoby umieszczonej. w pieczy zastępczej] Art. 19. [Zasady udzielania i finansowania świadczeń. wykonanych w stanach nagłych] Art. 20. [Zasady ustalania kolejności dostępu do świadczeń] Art. 21. [Ocena list oczekujących na udzielenie świadczenia] Art. 22. (uchylony)

6 Spis treści Art. 23. [Zasady przekazywania informacji oddziałowi. wojewódzkiemu Funduszu o listach oczekujących. na świadczenia] Art. 23a. [Elektroniczna rejestracja i monitorowanie. kolejki on-line] Art. 24. [Wyłączenie stosowania przepisów dotyczących. ustalenia kolejności dostępu do świadczeń] Art. 24a. [Stosowanie przepisów dotyczących ustalenia. kolejności dostępu do świadczeń] Art. 24b. [Stosowanie przepisów dotyczących ustalenia kolejności dostępu do świadczeń] Art. 24c. [Uprawnienia weteranów poszkodowanych. w związku z leczeniem urazów i chorób nabytych. podczas wykonywania misji poza granicami państwa] Art a. (uchylone) Art. 27. [Profilaktyka i promocja zdrowia] Art. 28. [Prawo wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej. podstawowej opieki zdrowotnej] Art. 29. [Prawo wyboru świadczeniodawcy realizującego. ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne] Art. 30. Art. 31. [Prawo wyboru szpitala] [Prawo wyboru lekarza dentysty] Rozdział 1a. Kwalifikowanie świadczeń opieki zdrowotnej jako świadczeń gwarantowanych Art. 31a. [Podstawy zakwalifikowania świadczenia jako gwarantowanego] Art. 31b. [Uprawnienia Ministra Zdrowia w zakresie. kwalifikowania świadczeń jako gwarantowane] Art. 31c. [Rekomendacje AOTMiT] Art. 31d. [Rozporządzenia koszykowe delegacja ustawowa] Art. 31e. [Usuwanie świadczeń opieki zdrowotnej z koszyka. świadczeń gwarantowanych] Art. 31f. [Ocena wniosku o usunięcie świadczenia z koszyka. świadczeń gwarantowanych lub jego modyfikację] Art. 31g. [Rekomendacje AOTMiT] Art. 31h. [Opinia Rady Przejrzystości] Art. 31i. (uchylony)

7 Spis treści Art. 31j. [Wzór raportu AOTMiT delegacja do wydania rozporządzenia] Art. 31k. [Wzór wniosku delegacja do wydania. rozporządzenia] Art. 31l. [Wyłączenie stosowania przepisów kodeksu. postępowania administracyjnego w postępowaniu kwalifikacyjnym] Rozdział 1aa. Taryfikacja świadczeń opieki zdrowotnej Art. 31la. Art. 31lb. Art. 31lc. [Plan taryfikacji świadczeń] [Obwieszczenie Prezesa AOTMiT] [Gromadzenie i przetwarzanie danych] Rozdział 1b. Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Art. 31m. [AOTMiT forma organizacyjna] Art. 31n. [AOTM zadania] Art. 31o. [AOTM zadania Prezesa Agencji] Art. 31p. [AOTM powołanie Prezesa Agencji] Art. 31q. [Ograniczenie w podejmowaniu zatrudnienia przez pracowników Agencji Oceny Technologii. Medycznych] Art. 31r. [Nabór na stanowisko Prezesa Agencji Oceny. Technologii Medycznych] Art. 31s. [AOTM Rada Przejrzystości] Art. 31sa. [Rada do Spraw Taryfikacji] Art. 31sb. [Reprezentatywna organizacja świadczeniodawców] Art. 31t. [AOTMiT finansowy aspekt działania Agencji] Art. 31u. [AOTMiT fundusz podstawowy i zapasowy] Art. 31v. [AOTMiT nadzór] Art. 31w. [Sankcje stosowane przez organ nadzoru wobec. Prezesa Agencji lub jego zastępcy oraz członka. Rady Konsultacyjnej] Art. 31x. [Kontrola Agencji Oceny Technologii Medycznych delegacja do wydania rozporządzenia] Rozdział 2. Zakres świadczeń opieki zdrowotnej Art. 32. [Prawo do świadczeń z zakresu badań. diagnostycznych]

8 Spis treści Art. 32a. [Prawo do diagnostyki i leczenia onkologicznego] Art. 32b. [Karta diagnostyki i leczenia onkologicznego.. Obowiązek bezpłatnego wydawania dokumentacji medycznej] Art. 33. [Prawo do świadczeń z zakresu leczenia. uzdrowiskowego] Art. 33a. [Prawo do świadczeń pielęgnacyjno-opiekuńczych] Art. 33b. [Prawo do zakwaterowania poza placówką lecznictwa stacjonarnego] Art a. (uchylone) Art. 35. [Zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne w zakładach realizujących świadczenia stacjonarne] Art c. (uchylone) Art. 40. [Prawo do zaopatrzenia w wyroby medyczne] Art. 41. [Transport sanitarny] Art. 42. [Szczególne uprawnienia do świadczeń udzielonych. w związku z pełnieniem służby poza granicami RP] Rozdział 2a. Świadczenia opieki zdrowotnej udzielone poza granicami kraju Art. 42a. [Świadczenia opieki zdrowotnej udzielone. poza granicami kraju] Art. 42b. [Zwrot kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej] Art. 42c. [Zasady dotyczące wysokości zwrotu kosztów. transgranicznej opieki zdrowotnej] Art. 42d. [Procedura dotycząca rozpatrywania wniosków. o zwrot kosztów] Art. 42e. [Świadczenia opieki zdrowotnej, w przypadku których. zwrot kosztów wymaga uzyskania zgody] Art. 42f. [Świadczenia opieki zdrowotnej, w przypadku których. zwrot kosztów wymaga uzyskania zgody] Art. 42g. [Wyłączenie stosowania przepisów dotyczących zwrotu kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej] Art. 42h. [Limit wydatków na zwrot kosztów transgranicznej. opieki zdrowotnej] Art. 42i. [Zgoda na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej. albo ich kontynuację w ramach przepisów. o koordynacji]

9 Spis treści Art. 42j. [Kierowanie na leczenie lub badania diagnostyczne,. których nie wykonuje się w kraju] Art. 42k. [Delegacja ustawowa do wydania rozporządzenia. w sprawie sposobu i kryteriów ustalania dopuszczalnego. czasu oczekiwania na wybrane zakresy świadczeń] Rozdział 3. Szczególne uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej Art. 43. [Uprzywilejowanie zasłużonych honorowych dawców. krwi i zasłużonych dawców przeszczepu w zakresie. dostępu do leków] Art. 44. [Uprzywilejowanie żołnierzy w zakresie dostępu. do leków] Art. 45. [Uprzywilejowanie inwalidów wojskowych w zakresie. dostępu do leków] Art. 46. [Uprzywilejowanie inwalidów wojennych w zakresie. dostępu do leków] Art. 47. [Uprzywilejowanie inwalidów wojennych w zakresie. dostępu do wyrobów medycznych] Art. 47a. [Szczególne uprawnienia dawców narządów] Art. 47b. [Dokumenty potwierdzające szczególne uprawnienia] Art. 47c. [Szczególne uprawnienia do korzystania ze świadczeń. poza kolejnością] Rozdział 4. Programy zdrowotne i i programy polityki zdrowotnej Art. 48. [Programy zdrowotne i programy polityki zdrowotnej] Art. 48a. [Opracowywanie i opiniowanie programu. polityki zdrowotnej] Art. 48b. [Tryb wyboru realizatora programu polityki zdrowotnej. i programu zdrowotnego] Rozdział 5. Dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń opieki zdrowotnej Art. 49. [Karta ubezpieczenia zdrowotnego i inne dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń] Art. 50. [Obowiązek przedstawiania dokumentów. potwierdzających prawo do świadczeń] Art. 50a. [Zasady ponoszenia kosztów świadczeń sfinansowanych. przez Fundusz]

10 Art. 51. [Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego] Art. 52. [Zasady wydawania poświadczeń] Art. 53. [Poświadczenie lub inny dokument wydany. przez zagraniczną instytucję właściwą] Art. 54. [Zasady wydawania decyzji przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta potwierdzających prawo. do świadczeń] Dział III Zasady udzielania świadczeń opieki zdrowotnej Art. 55. [Realizacja świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej] Art. 56. [Deklaracja wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej] Art. 57. [Prawo do świadczeń specjalistycznych na podstawie skierowania] Art. 58. [Prawo do świadczeń szpitalnych na podstawie. skierowania] Art. 59. [Prawo do świadczeń rehabilitacyjnych na podstawie skierowania] Art. 59a. [Równoważność skierowań wystawionych przez lekarzy wykonujących zawód w innych niż Polska krajach UE] Art. 60. [Prawo do świadczeń realizowanych w trybie nagłym. bez skierowania] Art. 61. [Obowiązek ponoszenia kosztu świadczenia. zrealizowanego bez skierowania,. gdy jest ono wymagane] Art c. (uchylone) Art. 64. [Kontrola udzielania świadczeń. przez świadczeniodawców] Dział IV Zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu Rozdział 1. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego Art. 65. Art. 66. Art. 67. Spis treści [Zasady ubezpieczenia zdrowotnego] [Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego] [Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego]

11 Spis treści Art. 68. Art. 69. Art. 70. Art. 71. Art. 72. Art. 73. Art. 74. [Ubezpieczenie dobrowolne] [Powstanie i wygaśnięcie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego] [Powstanie i wygaśnięcie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego] [Powstanie i wygaśnięcie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego] [Powstanie i wygaśnięcie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego] [Powstanie i wygaśnięcie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego] [Odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących ubezpieczenia społecznego] Art. 75. [Zasady dokonywania zgłoszeń do ubezpieczenia. zdrowotnego] Art. 76. [Zasady dokonywania zgłoszeń do ubezpieczenia. zdrowotnego] Art. 76a. Art. 77. Art. 78. [Wyrejestrowanie z ubezpieczenia zdrowotnego] [Treść zgłoszeń do ubezpieczenia zdrowotnego] [Kontrola realizacji zadań ubezpieczenia zdrowotnego] Rozdział 2. Składki na ubezpieczenie zdrowotne Art. 79. [Składka na ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość] Art. 80. [Składka na ubezpieczenie zdrowotne rolnika] Art. 81. [Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie. zdrowotne] Art. 82. [Opłacanie składek od przychodów z różnych tytułów] Art. 83. [Obniżenie wysokości składki] Art. 84. [Podmioty zobowiązane do opłacania składek] Art. 85. [Podmioty zobowiązane do opłacania składek] Art. 86. [Podmioty zobowiązane do opłacania składek] Art. 87. [Zasady opłacania składek] Art. 88. [Koszty poboru i ewidencjonowania składek. na ubezpieczenie zdrowotne] Art. 89. [Odsetki od nieprzekazanych w terminie składek] Art. 90. [Kontrola wykonywania obowiązków przez płatników] Art. 91. [Przekazywanie informacji właściwym ministrom. o wysokości składek]

12 Spis treści Art. 92. [Odrębny sposób ubezpieczenia niektórych grup osób] Art. 93. [Dochodzenie roszczeń z tytułu nieopłaconych składek. i ich przedawnienie] Art. 94. [Zwrot nienależnie opłaconych składek] Art. 95. [Odliczenia składek od podatku] Dział IVa Ocena potrzeb zdrowotnych Art. 95a. [Regionalna mapa potrzeb zdrowotnych] Art. 95b. [Wojewódzka Rada do Spraw Potrzeb Zdrowotnych] Art. 95c. [Priorytety polityki regionalnej] Art. 95d. [Decyzja administracyjna wojewody o celowości. utworzenia nowego podmiotu leczniczego lub nowych jednostek lub komórek organizacyjnych] Art. 95e. [Decyzja ministra właściwego do spraw zdrowia. o celowości utworzenia nowego podmiotu leczniczego, jednostki organizacyjnej lub komórki organizacyjnej] Dział V Narodowy Fundusz Zdrowia Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 96. [Utworzenie Narodowego Funduszu Zdrowia] Art. 97. [Zakres działania Funduszu] Art. 97a. [Krajowy Punkt Kontaktowy] Art. 98. [Organy Funduszu] Art. 99. [Rada Funduszu] Art [Zadania Rady Funduszu] Art [Zwołanie posiedzenia Rady Funduszu] Art [Prezes Funduszu i jego kompetencje] Art. 102a. [Nabór na stanowisko Prezesa Funduszu] Art [Zastępcy Prezesa Funduszu] Art. 103a. [Nabór na stanowiska zastępców Prezesa Funduszu] Art [Publikacje planów i sprawozdań] Art [Biuletyn Narodowego Funduszu Zdrowia] Art [Rada oddziału wojewódzkiego Funduszu. i jej kompetencje] Art [Dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu. i jego kompetencje]

13 Spis treści Art. 107a. [Nabór kandydatów do pracy w Funduszu] Art. 107b. [Informacje o kandydatach do pracy w Funduszu] Art. 107c. [Termin składania dokumentów przez kandydatów. do pracy w Funduszu] Art. 107d. [Lista kandydatów do pracy w Funduszu] Art. 107e. [Protokół przeprowadzonego naboru kandydatów. do pracy w Funduszu] Art. 107f. [Informacje o wynikach naboru kandydatów. do pracy w Funduszu] Art. 107g. [Zasady nawiązywania stosunku pracy z osobami. wyłonionymi w drodze naboru] Art [Finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej. przez oddział wojewódzki Funduszu] Art [Indywidualne sprawy z zakresu ubezpieczenia. zdrowotnego] Art. 109a. [Wydawanie interpretacji indywidualnych] Art [Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego] Art [Zastosowanie przepisów z zakresu ubezpieczenia. społecznego rolników] Art [Ograniczenia w zatrudnieniu, wykonywania. działalności gospodarczej oraz zakaz konkurencji pracowników NFZ] Rozdział 2. Gospodarka finansowa Funduszu Art [Zasady prowadzenia gospodarki finansowej. przez Fundusz] Art [Charakter środków finansowych i obsługa bankowa] Art [Fundusz podstawowy i zapasowy] Art [Przychody Funduszu] Art [Koszty Funduszu] Art [Plan finansowy Funduszu] Art [Plan finansowy Funduszu delegacja do wydania rozporządzenia] Art [Prognoza przychodów i kosztów] Art [Zasady opracowywania projektu planu finansowego. Funduszu] Art [Brak zatwierdzenia lub nieustalenie planu. finansowego Funduszu]

14 Spis treści Art [Ustalenie planu finansowego przez ministra. właściwego do spraw zdrowia] Art [Zmiany planu finansowego Funduszu] Art [Uprawnienia oddziałów wojewódzkich Funduszu. w zakresie uzyskiwania przychodów z nadwyżki planu] Art [Sprawozdanie z wykonania planu finansowego. oddziału wojewódzkiego Funduszu] Art [Kredyty i pożyczki zaciągane przez Fundusz] Art [Rachunkowość Funduszu] Art [Pokrycie strat i przeznaczenie zysków Funduszu] Art [Roczne sprawozdanie z wykonania planu. finansowego] Art [Okresowe sprawozdania z wykonania planu. finansowego] Art. 131a. (uchylony) Art. 131b. [Plan zakupu świadczeń] Dział VI Postępowanie w sprawie zawarcia umów ze świadczeniodawcami Art [Umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej] Art. 132a. [Konsorcjum świadczeniodawców] Art [Podwykonawstwo] Art [Równe traktowanie świadczeniodawców] Art [Jawność umów i ofert] Art [Elementy umowy o udzielanie świadczeń. opieki zdrowotnej] Art. 136a. (uchylony) Art. 136b. [Obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności. cywilnej świadczeniodawcy] Art [Ogólne warunki umów] Art [Wyłączenie stosowania przepisów o zamówieniach publicznych] Art [Tryby zawierania umów o udzielanie świadczeń. opieki zdrowotnej] Art [Opis przedmiotu zamówienia] Art [Opis przedmiotu zamówienia] Art [Konkurs ofert] Art [Zasady prowadzenia rokowań]

15 Spis treści Art [Przesłanki ogłoszenia postępowania. w trybie rokowań] Art [Krąg podmiotów uczestniczących w rokowaniach] Art [Tryb określania przedmiotu postępowania. i szczegółowych warunków umów] Art [Jawność kryteriów oceny ofert i warunków. wymaganych od świadczeniodawców] Art [Ustawowe kryteria oceny ofert] Art [Przyczyny odrzucenia oferty] Art [Unieważnienie postępowania] Art [Rozstrzygnięcie postępowania] Art. 152 [Środki odwoławcze] Art [Protest] Art [Odwołanie i skarga do sądu administracyjnego] Art [Zastosowanie przepisów kodeksu cywilnego. i przyczyny nieważności umów o udzielenie świadczeń. opieki zdrowotnej] Art [Okres trwania umowy o udzielanie świadczeń. opieki zdrowotnej] Art [Wyłączenie stosowania przepisów o zawarciu umowy. do zmian dokonywanych w umowie o udzielanie. świadczeń opieki zdrowotnej] Art [Nieważność zmiany w zawartej umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej] Art [Tryb zawierania umów dotyczących podstawowej. opieki zdrowotnej i zaopatrzenia w wyroby medyczne] Art [Zażalenie na czynność dyrektora oddziału. wojewódzkiego Funduszu] Art [Tryb wnoszenia i rozpatrywania zażalenia] Art. 161a. [Odpowiednie stosowanie przepisów do zawierania. umów na wykonanie medycznych czynności. ratunkowych] Art. 161b. [Ponowne postępowanie] Dział VIa Transport sanitarny Art. 161ba. [Sposoby wykonywania transportu sanitarnego] Art. 161c. [Zasady zawierania umów z zakresu transportu. sanitarnego]

16 Spis treści Art. 161d. [Działalność lotniczych zespołów transportu. sanitarnego] Art. 161e. [Kontrola podmiotów wykonujących transport. sanitarny] Dział VII Nadzór Art [Organ sprawujący nadzór nad Funduszem] Art [Kryteria sprawowania nadzoru nad działalnością. Funduszu i innych podmiotów] Art [Kompetencje ministra właściwego do spraw zdrowia. w zakresie nadzoru] Art [Kompetencje ministra właściwego do spraw zdrowia. w zakresie nadzoru] Art (uchylony) Art [Sankcje stosowane przez ministra właściwego. do spraw zdrowia w zakresie nadzoru] Art [Żądanie niezwłocznego rozpatrzenia sprawy] Art [Kompetencje ministra właściwego do spraw finansów publicznych w zakresie nadzoru] Art [Sankcje stosowane w trybie nadzoru wobec apteki, świadczeniodawcy i innego podmiotu] Art [Sankcje stosowane w trybie nadzoru wobec apteki, świadczeniodawcy i innego podmiotu] Art [Sankcje stosowane w trybie nadzoru wobec świadczeniodawcy] Art [Zasady prowadzenia kontroli działalności Funduszu, świadczeniodawców, aptek i innych podmiotów] Art [Protokół kontroli] Art [Umotywowane zastrzeżenia do protokołu kontroli] Art [Umotywowane zastrzeżenia do stanowiska. kontrolera] Art [Odmowa podpisania protokołu kontroli] Art [Wystąpienie pokontrolne] Art [Odwołanie od wystąpienia pokontrolnego] Art. 179a. [Stosowanie przepisów do kontroli prowadzonych. przez ministra właściwego do spraw finansów. publicznych]

17 Spis treści Art [Szczegółowy sposób i tryb prowadzenia kontroli. delegacja do wydania rozporządzenia] Art [Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu. postępowania administracyjnego] Art [Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu. postępowania administracyjnego] Art [Tryb egzekucji kar pieniężnych nakładanych w trybie. nadzoru] Art [Skarga do sądu administracyjnego na decyzje. wydane w trybie nadzoru] Art [Zawiadomienie podmiotu tworzącego. o nieprawidłowościach stwierdzonych. u świadczeniodawcy] Art [Zakaz zatrudnienia i pełnienia funkcji przez osoby. sprawujące czynności nadzorcze] Art [Przedstawianie sprawozdań z działalności Funduszu] Dział VIII Przetwarzanie i ochrona danych Art [Uprawnienie do przetwarzania danych osobowych świadczeniobiorców przez Fundusz] Art. 188a. [Uprawnienie do przetwarzania danych osobowych. osób udzielających świadczeń przez Fundusz] Art. 188b. [Uprawnienie do przetwarzania danych osobowych. osób udzielających świadczeń w ramach. transgranicznej opieki zdrowotnej] Art [Zakres gromadzonych danych świadczeniodawców] Art. 189a. [Zakres danych przekazywanych wojewodzie. oraz marszałkowi województwa przez NFZ] Art [Zakres danych gromadzonych przez Fundusz, apteki. i świadczeniodawców delegacja do wydania. rozporządzenia] Art [Gromadzenie i przetwarzanie danych przez ministra właściwego do spraw zdrowia] Art. 191a. Art [System Rejestru Usług Medycznych] [Informowanie ubezpieczonego o udzielonych mu świadczeniach] Art. 192a. [Pozyskiwanie informacji od ubezpieczonego. o udzielonych mu świadczeniach]

18 Spis treści Dział IX Przepisy karne Art. 192b 192c. (uchylone) Art [Wykroczenia związane z naruszeniem przepisów. ustawy] Art [Odpowiedzialność osób działających w imieniu osób prawnych] Art [Tryb orzekania w sprawach o wykroczenia] Dział XI Przepisy przejściowe, dostosowawcze i końcowe Art [Wyjaśnienie wyrażeń odnoszących się do poprzednio obowiązujących ustaw] Art [Ciągłość ubezpieczenia] Art [Ciągłość udzielania świadczeń] Art [Sukcesja uniwersalna Funduszu utworzonego. na podstawie ustawy] Art [Bilans zamknięcia i otwarcia Funduszu] Art [Ujawnienie zmian w księgach wieczystych. wynikających z utworzenia Funduszu na podstawie. ustawy] Art [Przejęcie zbiorów danych] Art [Przejęcie obsługi bankowej] Art [Przejęcie oddziałów wojewódzkich i centrali] Art [Przejęcie pracowników Funduszu] Art [Nadzór nad organizacją Funduszu] Art [Przepis przejściowy dotyczący karty ubezpieczenia zdrowotnego] Art [Finansowanie świadczeń po dniu wejścia. w życie ustawy] Art [Przepis przejściowy dotyczący wysokości składki] Art [Przepis przejściowy dotyczący podstawy. wymiaru składki] Art [Ważność wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej. podstawowej opieki zdrowotnej] Art [Przepis przejściowy dotyczący opłaty wnoszonej. przez osoby ubezpieczające się dobrowolnie]

19 Spis treści Art [Przepis przejściowy dotyczący postępowań. w indywidualnych sprawach z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego] Art (pominięte) Art [Przepis przejściowy dotyczący obowiązywania aktów wykonawczych] Art [Przepis upoważniający ministra właściwego do spraw. zdrowia do powołania jednostki organizacyjnej. zajmującej się oceną procedur medycznych] Art Art [Utrata mocy obowiązującej poprzedniej ustawy] [Termin wejścia w życie ustawy] Załącznik (uchylony) Literatura Orzecznictwo O autorach

20 Wykaz skrótów Źródła prawa Artykuły powołane w komentarzu bez bliższego określenia oznaczają artykuły ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz z późn. zm.). dyrektywa transgraniczna k.c. k.k.w. k.p. k.p.a. k.p.c. k.p.k. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjenta w transgranicznej opiece zdrowotnej (Dz. Urz. UE L 88 z , s. 45) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557 z późn. zm.) ustawa z dnia 24 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz z późn. zm.) ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.) ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z późn. zm.) ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.) 21

21 Wykaz skrótów k.p.w. k.s.h. k.w. ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 395 z późn. zm.) ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz z późn. zm.) ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 482 z późn. zm.) Konstytucja RP ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) nowelizacja ustawa z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy z dnia 24 sierpnia o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze 2007 r. środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 166, poz. 1172) nowelizacja ustawa z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy z dnia 25 czerwca o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze 2009 r. środków publicznych oraz ustawy o cenach (Dz. U. Nr 118, poz. 989) nowelizacja ustawa z dnia 25 września 2009 r. o zmianie ustawy z dnia 25 września o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze 2009 r. środków publicznych (Dz. U. Nr 178, poz. 1374) nowelizacja ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustaz dnia wy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowa- 29 października nych ze środków publicznych oraz ustawy o świad r. czeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. Nr 225, poz. 1465) nowelizacja ustawa z dnia 27 lipca 2012 r. o zmianie ustawy z dnia 27 lipca o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych 2012 r. ze środków publicznych (Dz. U. poz. 1016) nowelizacja ustawa z dnia 11 października 2013 r. o zmianie ustaz dnia wy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowa- 11 października nych ze środków publicznych oraz niektórych innych 2013 r. ustaw (Dz. U. poz. 1290) 22

22 Wykaz skrótów nowelizacja ustawa z dnia 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy z dnia 21 marca o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze 2014 r. środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 619) nowelizacja ustawa z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy z dnia 22 lipca o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze 2014 r. środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1138) nowelizacja ustawa z dnia 10 października 2014 roku o zmianie z dnia o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej 10 października finansowanych ze środków publicznych oraz niektó r. rych innych ustaw (Dz. U. 1491) o.p. ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) o.w.u. załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81, poz. 484) p.p.s.a. ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.) p.s.w. ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.) p.z.p. ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) pr. farm. ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) r.d.m. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 177 z późn. zm.) 23

23 Wykaz skrótów r.n.d. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 czerwca 2008 r. w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych przez świadczeniodawców, szczegółowego sposobu rejestrowania tych informacji oraz ich przekazywania podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1447) r.r.l. rozporządzenie z dnia 8 marca 2012 r. w sprawie recept lekarskich (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 319) r.t.k.p.ś. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 listopada 2009 r. w sprawie szczegółowego trybu i kryteriów podziału środków pomiędzy centralę i oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej dla ubezpieczonych (Dz. U. Nr 193, poz. 1495) r.u.ś.o.z. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu ogłaszania o postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zapraszania do udziału w rokowaniach, składania ofert, powoływania i odwoływania komisji konkursowej oraz jej zadań (Dz. U. Nr 273, poz. 2719) r.ś.g. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz. U. poz z późn. zm.) r.z.u.e.r. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz z późn. zm.) rozporządzenia rozporządzenia wydane na podstawie art. 31d u.ś.o.z. koszykowe... w sprawie wykazu świadczeń gwarantowanych w poszczególnych zakresach 24

24 Wykaz skrótów rozporządzenie rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia nr 1408/ czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. L 149 z , s. 1) rozporządzenie rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marnr 574/72 ca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. UE L 74 z , s. 1) rozporządzenie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004 (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z , s. 1) sz.w.p. zarządzenie nr 57/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 października 2013 r. w sprawie warunków postępowania dotyczących zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z późn. zm. TWE Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z dnia 25 marca 1957 r. (tekst jedn.: Dz. Urz. UE C 325 z dnia 24 grudnia 2002 r., s. 33) u.c. ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz z późn. zm.) u.d.i.p. ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 782) u.d.l. ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 217, z późn. zm.) u.d.p.p.w. ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz z późn. zm.) 25

25 Wykaz skrótów u.e.r. u.f.p. u.k.o.r. u.o.z.p. u.p.d.o.f. u.p.o.o. u.p.p. u.p.p.p.k. u.p.s. u.p.s.k. u.p.u.z. u.r. ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz z późn. zm.) ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz z późn. zm.) ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 144) ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 159 z późn. zm.) ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 169, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 163) ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 332) ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153 z późn. zm.) ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) 26

26 Wykaz skrótów u.r.l. u.r.z.s.n. u.s.c. u.s.d.g. u.s.g. u.s.i.o.z. u.s.m.p. u.s.o. u.s.u.s. u.ś.o.z. u.u.s.r. ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696 z późn. zm.) ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz z późn. zm.) ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. Nr 113, poz. 657 z późn. zm.) ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1184) ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz z późn. zm.) 27

27 Wykaz skrótów u.w.d.g. u.w.m. u.w.m.p.s. u.z.i.w.w. u.z.l. u.z.o.z. u.z.p.p. ustawa o NFZ ustawa o PRM ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa (Dz. U. Nr 205, poz. 1203) ustawa z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679 z późn. zm.) ustawa z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 7, poz. 29 z późn. zm.) ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 z późn. zm.) ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz z późn. zm.) ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.) ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 757 z późn. zm.) Czasopisma Biul. SN Med. Prakt. Mon. Praw. NP ONSA Biuletyn Sądu Najwyższego Medycyna Praktyczna Monitor Prawniczy Nowe Prawo Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego 28

28 Wykaz skrótów ONSAiWSA OSA B OSNAPiUS OSNC OSNKW OSNP OTK OwSS PiM PiP PiZS Prok. i Pr. PUSiG Zb. Orz. Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych Orzecznictwo Sądów Apelacji Białostockiej Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna i Wojskowa Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych Prawo i Medycyna Państwo i Prawo Praca i Zabezpieczenie Społeczne Prokuratura i Prawo Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych Zbiory Orzecznictwa Trybunału Europejskiego Inne skróty AOTMiT CWU EFTA EKUZ ETS Karta KPK KRN KRUS MON MZ Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Centralny Wykaz Ubezpieczonych European Free Trade Association Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego Europejski Trybunał Sprawiedliwości Karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego Krajowy Punkt Kontaktowy Krajowy Rejestr Nowotworów Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Ministerstwo Obrony Narodowej Ministerstwo Zdrowia 29

29 Wykaz skrótów NFZ Narodowy Fundusz Zdrowia lub Fundusz NSA Naczelny Sąd Administracyjny POZ podstawowa opieka zdrowotna SA Sąd Apelacyjny SN Sąd Najwyższy SO Sąd Okręgowy SPZOZ samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej SR Sąd Rejonowy UOKiK Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny ZOL/ZPO/ZRL zakład opiekuńczo-leczniczy/zakład pielęgnacyjnoopiekuńczy/zakład rehabilitacji leczniczej ZOZ zakład opieki zdrowotnej ZUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych 30

30 Wstęp Przedstawiam Państwu drugie wydanie komentarza do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zmienionym składzie zespołu autorów. Od momentu pierwszej publikacji w 2010 r. wiele wydarzyło się w zakresie funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Niniejszy praktyczny komentarz ma na celu aktualizację dotychczas przedstawionej wiedzy, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczeń zawodowych autorów pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia w zakresie funkcjonowania instytucji komentowanej ustawy. Obowiązująca od dziesięciu lat ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest jedną z podstawowych ustaw określających zasady funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Warto przypomnieć, że zastąpiła ona ustawę o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz wcześniej obowiązującą ustawę o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, zastępując tym samym model ubezpieczeniowy modelem mieszanym 1. W ten sposób 1 W teorii finansów publicznych systemy finansowania opieki zdrowotnej dzieli się również według czterech kategorii. Przyjmuje się istnienie czterech podstawowych modeli: model Beveridge a (m.in. system Narodowej Służby Zdrowia, w którym władze publiczne biorą odpowiedzialność organizacyjną i finansową za ochronę zdrowia system budżetowy oparty na jednym płatniku i finansowany z podatków np. Wielka Brytania), model Bismarcka (system ubezpieczeń zdrowotnych finansowany ze składek ubezpieczeniowych mających charakter obowiązkowy np. Niemcy), model rezydualny (państwo nie bierze odpowiedzialności za organizację i finansowanie opieki zdrowotnej i pozostaje ona indywidualną sprawą obywatela np. USA), model Siemaszki (państwo bierze pełną 31

31 Wstęp komentowana ustawa zmieniła charakter systemu. Ubezpieczeniowość schodzi na dalszy plan, a podstawowym elementem jest kwestia ustalenia warunków i zakresu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Taka modyfikacja wynikała z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 stycznia 2004 r., K 14/03, OTK-A 2004, nr 1, poz. 1, który uznając większość przepisów ustawy o Narodowym Funduszu Zdrowia za niezgodne z Konstytucją RP, wskazał, że przyznaje ona obywatelom prawo do świadczeń zdrowotnych niezależnie od tego, czy obywatel jest osobą ubezpieczoną 2. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego zdeterminował zatem ustawowy model systemu ochrony zdrowia, w którym państwo powinno zapewnić obywatelom realne prawo do ochrony zdrowia, jednak szczegółowe zasady funkcjonowania systemu określa obecnie obowiązująca ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Niewątpliwie komentowana ustawa, jak większość regulacji prawnych, ma charakter dynamiczny, co przekłada się na szereg jej nowelizacji, wpływających na kształt systemu, interpretację przepisów oraz pojawiające się nowe problemy praktyczne. Od publikacji poprzedniej wersji komentarza ustawa o świadczeniach była kilkadziesiąt razy nowelizowana, co spowodowało, że utracił on już walory praktyczne. Niewątpliwie, pomimo wielu zapowiedzi, wprowadzane zmiany nie miały charakteru systemowego, można nawet stwierdzić, że niektóre z nich nie były znaczące. Zapowiadana likwidacja Narodowego Funduszu Zdrowia nie nastąpiła, nie wprowadzono również alternatywnych form ubezpieczeń zdrowotnych. Nie można jednak zapominać o tak istotnych modyfikacjach, jak wprowadzenie z dniem 1 stycznia 2012 r. ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, która zastąpiła dotychczasowe regulacje ustawy o świadczeniach opieki odpowiedzialność za organizację i finansowanie pełnego pakietu usług zdrowotnych i jest właścicielem placówek służby zdrowia państwa byłego bloku wschodniego). Por. S. Owsiak, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa 2006, s G. Machulak, Komentarz do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Warszawa 2010, s

32 Wstęp zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie refundacji cen leków i wyrobów medycznych. Ponadto trzeba pamiętać o obowiązującej od 1 stycznia 2013 r. nowelizacji z dnia 27 lipca 2012 r., która zmieniła system weryfikacji uprawnień do świadczeń opieki zdrowotnej, oraz o nowelizacji z dnia 11 października 2013 r. istotnie modyfikującej zasady kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej. Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ulega również ważnym zmianom w związku z transpozycją do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej (Dz. Urz. UE L 88 z , s. 45). Od kilku lat, tj. od wejścia w życie nowelizacji z dnia 25 czerwca 2009 r., wobec określenia wykazu świadczeń gwarantowanych ustalanych w drodze rozporządzeń wydawanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, obowiązuje tzw. pozytywny koszyk świadczeń gwarantowanych, którego główną rolą było precyzyjne wskazanie świadczeń opieki zdrowotnej, które są przedmiotem finansowania ze środków publicznych. Obecnie po kilku latach praktyki mamy już pewne doświadczenia, możemy zatem ocenić, czy nowelizacja okazała się sukcesem. Rok 2014 to kolejny rok gruntownych nowelizacji ustawy: nowelizacja z dnia 21 marca 2014 r. to powrót do starych rozwiązań w zakresie organizacji podstawowej opieki zdrowotnej i praktyk lekarskich internistyczno-pediatrycznych; nowelizacja z dnia 22 lipca 2014 r. tzw. pakiet kolejkowy, który zmienia zasadniczo kształt systemu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych nie tylko w zakresie zasad ustalania kolejności dostępu do świadczeń, ich taryfikacji, lecz także planowania potrzeb zdrowotnych oraz zakupu świadczeń, jak również zasad organizacji Narodowego Funduszu Zdrowia oraz nowelizacja z dnia 10 października 2014 r. wprowadzająca do prawa krajowego dyrektywę transgraniczną. Wzbogaciło się również orzecznictwo sądów powszechnych i administracyjnych w zakresie stosowania komentowanej ustawy, co przełożyło się na praktykę Narodowego Funduszu Zdrowia w zakresie realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz wydawania decyzji administracyjnych, zarówno tych związanych z problematyką ubezpiecze- 33

33 Wstęp nia zdrowotnego i ustalania prawa do świadczeń, jak i podejmowanych rozstrzygnięć w toku postępowania w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. To wszystko wymaga nowego komentarza, często weryfikacji poprzednio przedstawionych poglądów oraz zaprezentowania praktycznych rozwiązań w zakresie zastosowania przepisów ustawy w praktyce. Agnieszka Pietraszewska-Macheta 34

34 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027; zm.: Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1367, Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570, Nr 237, poz. 1654; z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22, poz. 120, Nr 26, poz. 157, Nr 38, poz. 299, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 800, Nr 98, poz. 817, Nr 111, poz. 918, Nr 118, poz. 989, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278, Nr 178, poz. 1374; z 2010 r. Nr 50, poz. 301, Nr 107, poz. 679, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 165, poz. 1116, Nr 182, poz. 1228, Nr 205, poz. 1363, Nr 225, poz. 1465, Nr 238, poz. 1578, Nr 257, poz i 1725; z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 73, poz. 390, Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 113, poz. 657, Nr 122, poz. 696, Nr 138, poz. 808, Nr 149, poz. 887, Nr 171, poz. 1016, Nr 205, poz. 1203, Nr 232, poz. 1378; z 2012 r. poz. 123, poz. 476, poz. 1016, poz. 1342, poz. 1548; z 2013 r. poz. 154, poz. 879, poz. 983, poz. 1290, poz. 1623, poz. 1646, poz. 1650; z 2014 r. poz. 24, poz. 295, poz. 496, poz. 567, poz. 619, poz. 773, poz. 1004, poz. 1136, poz. 1138, poz. 1146, poz. 1175, poz. 1188, poz. 1491, poz. 1831) 35

35 36

36 Dział I Przepisy ogólne Rozdział 1 Zakres przedmiotowy i podmiotowy oraz objaśnienia określeń ustawowych Art. 1. [Zakres przedmiotowy ustawy] Ustawa określa: 1) warunki udzielania i zakres świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; 2) zasady i tryb finansowania świadczeń, o których mowa w pkt 1; 2a) zasady i tryb kwalifikowania świadczeń opieki zdrowotnej jako świadczeń gwarantowanych; 3) zadania władz publicznych w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń, o których mowa w pkt 1; 4) zasady powszechnego obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego; 5) podstawy instytucjonalno-proceduralne do stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. WE L 166 z , str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72, z późn. zm.), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego 37

37 Art. 1 DZIAŁ I. Przepisy ogólne wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z , str. 1, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1231/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie (WE) nr 987/2009 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo (Dz. Urz. UE L 344 z , str. 1); 6) zasady funkcjonowania, organizację i zadania Narodowego Funduszu Zdrowia, zwanego dalej Funduszem ; 6a) zasady funkcjonowania, organizację i zadania Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, zwanej dalej Agencją ; 7) zasady sprawowania nadzoru i kontroli nad finansowaniem i realizacją świadczeń, o których mowa w pkt 1. Konstytucyjny model ochrony zdrowia 1. Przepis ten określa zakres przedmiotowy regulacji, która jest wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 stycznia 2004 r.,. K 14/03, OTK-A 2004, nr 1, poz. 1. W świetle art. 68 ust. 1 Konstytucji RP każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Zgodnie zaś z art. 68 ust. 2 obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa. Pełnej wykładni powyższej normy, w związku z art. 30 i 38 Konstytucji RP, dokonał Trybunał Konstytucyjny w powoływanym wyroku z dnia 7 stycznia 2004 r. Trybunał Konstytucyjny z art. 68 ust. 1 Konstytucji RP wywodzi podmiotowe prawo jednostki do ochrony zdrowia. Treścią prawa do ochrony zdrowia nie jest jakiś abstrakcyjnie określony (i w gruncie rzeczy niedefiniowalny) stan zdrowia poszczególnych jednostek, ale możliwość korzystania z systemu ochrony zdrowia, funkcjonalnie ukierunkowanego na zwalczanie i zapobieganie chorobom, urazom i niepełnosprawności. 2. Obecna konstrukcja ustawy wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który uznając większość przepisów ustawy o NFZ za 38