Błędy w montażu rusztowań

Transkrypt

1 fot. J. Biskup Fot. 6. Gąszcz pędów czyli elewacyjne rusztowanie bambusowe Choć konstrukcje wznoszone z bambusowych pędów mogą kojarzyć nam się z wieloletnią tradycją i wiedzą przekazywaną z mistrza na ucznia, to jednak dziś pędy bambusa i konstrukcje rusztowań z nich wykonanych poddawane są badaniom przez odpowiednie jednostki organizacyjne. Zagadnieniami związanymi z rusztowaniami bambusowymi zajmują się m.in. Politechnika Hong-Kongu (Hong-Kong Polytechnik University) oraz organizacja INBAR (The International Network for Bamboo and Rattan). Po raz kolejny okazuje się więc, że świat jest bardziej różnorodny i zaskakujący niż nam się na co dzień wydaje. Europejczyków zwiedzających Azję może dziwić to, iż bardzo stara tradycja wznoszenia bambusowych rusztowań wykorzystywana jest podczas budowy nowoczesnych drapaczy chmur. Czy tak samo dziwilibyśmy się, gdyby bambusowe konstrukcje pojawiły się na naszych placach budów? Nawet gdybyśmy import bambusa powiększyli o konstrukcyjne pędy Mao Jue i Kao Jue, to pozostałby jeszcze problem braku wiedzy i co ważniejsze doświadczenia w montażu rusztowań bambusowych. Na razie pozostaje nam więc jedynie dziwić się i... podziwiać. Źródła: Design of Bamboo Scaffolds. Technical report No. 23. KF Chung, SL Chan. INBAR & The Hong Kong Polytechnic University, Erection of Bamboo Scaffolds. Technical report No. 24. KF Chung, YC Siu. INBAR & The Hong Kong Polytechnic University, Guidelines on the Design and Construction of Bamboo Scaffolds. Buildings Department, The Government of The Hong Kong Special Administrative Region. Zebrał i opracował: mgr inż. Dariusz Gnot Pionart Błędy w montażu rusztowań cz. 9 przeglądy i odbiory rusztowań Wiele osób nie związanych z branżą rusztowań uważa, iż po dokonaniu odbioru technicznego rusztowania, kończy się odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa tejże konstrukcji. Lekceważony jest ważny etap w całym procesie budowy i eksploatacji rusztowań, jakim jest dokonywanie przeglądów. To właśnie podczas przeglądów rusztowania zauważamy i eliminujemy błędy montażu. Dzięki temu mamy pewność, że konstrukcja jest bezpieczna. Badania zmontowanej konstrukcji obejmują dwa etapy. Pierwszy etap dotyczy kontroli elementów rusztowań bezpośrednio u wytwórcy, natomiast w drugim etapie sprawdzane jest zmontowane rusztowanie, wprost przed dokonaniem jego odbioru technicznego. Organizacja etapu kontroli jakości elementów rusztowania należy do wytwórcy rusztowania. Kontrola powinna być dokonana na podstawie kompletu dokumentacji technicznej, protokołów z odbioru Kontroli Jakości producenta oraz świadectwa dopuszczenia wyrobów do produkcji. Rusztowania systemowe powinny być poddane 18 przez producenta badaniom na zgodność z wymaganiami konstrukcyjnymi i materiałowymi, określonymi w kryteriach oceny wyrobów pod względem bezpieczeństwa. Ogólnie można powiedzieć, że producent powinien dokonać sprawdzenia materiałów i wymiarów elementów. Sprawdzenie materiałów polega na skontrolowaniu atestów i zaświadczeń materiałowych oraz porównaniu ich z dokumentacją techniczną. Wymiary należy kontrolować za pomocą ogólnie stosowanych przyrządów mierniczych zapewniających dokładność podaną w dokumentacji technicznej. Badania zmontowanych rusztowań u użytkownika, czyli tzw. badania eksploatacyjne należy przeprowadzać po zakończeniu robót montażowych całości, bądź części rusztowania, niezbędnej dla prowadzenia robót. Do przeprowadzenia badań należy przygotować komplet dokumentacji, niezbędne przyrządy pomiarowe, wyniki badań gruntu, oporności uziomów i inne pomoce, zgodnie z wymaganiami dokumentacji. Poniżej przedstawiono zakres oraz sposób przeprowadzania kontroli podczas badań eksploatacyjnych rusztowania. polega na porównaniu zmontowanego rusztowania z dokumentacją techniczną. Jeżeli

2 badane rusztowanie jest zmontowane niezgodnie z Instrukcją montażu i eksploatacji (rusztowanie nietypowe), np. jest wyższe niż przewiduje to instrukcja, zastosowano inny schemat kotwienia lub wbudowano elementy nietypowe, itp., to powinno posiadać projekt indywidualny. W przypadku rusztowań rurowo-złączkowych należy przeprowadzić próbę rozkręcania złączy za pomocą klucza z dynamometrem. Wymagane parametry techniczne badanych złączy powinny być określone w dokumentacji. Przykładowo złącza krzyżowe, należy dokręcać momentem 5 kncm (dopuszczalne odchylenie ± 10%). Kontroli podlega również stan powierzchni złącz. Powierzchnie nie obrobione powinny być gładkie, bez rozwarstwień, pęknięć, wżerów i korozji. Dopuszczalne jest występowanie pojedynczych karbów i rys w granicach dopuszczalnych odchyłek wymiarowych grubości materiału. Kontroli podlega również sposób rozmieszczenia złącz w rusztowaniach rurowo-złączkowych. Poszczególne elementy rurowe należy łączyć za pomocą złączy wzdłużnych w różnych płaszczyznach poziomych i pionowych. powinno odbywać się na podstawie zaświadczenia kierownika budowy o przeprowadzeniu badań podłoża. Na wspomnianym zaświadczeniu nośność podłoża gruntowego nie może być mniejsza niż 0,1 MPa. Rusztowania należy ustawiać na podłożu ustabilizowanym i wyprofilowanym, ze spadkiem umożliwiającym odpływ wód opadowych. Jeżeli podłoże nie spełnia podanych warunków wytrzymałościowych, to przed zamontowaniem rusztowania należy wykonać wzmocnienie podłoża, co powinno być udokumentowane obliczeniami wytrzymałościowymi. Zaświadczeniem stwierdzającym zagęszczenie gruntu przy zasypywaniu wykopów może być wpis do dziennika budowy, dokonany przez kierownika budowy. Nośność podłoży konstrukcyjnych należy ustalać na podstawie obliczeń wytrzymałościowych. Obciążenie jednostkowe od konstrukcji rusztowania nie może przekraczać wielkości obciążeń dopuszczalnych dla danej konstrukcji podłoża. - należy przeprowadzać przez oględziny zewnętrzne. Kontroli podlega sposób posadowienia, tzn. wielkość podkładów oraz ich jakość. Niedopuszczalne jest m.in. usytuowanie stojaków na podkładach popękanych i połamanych, na podkładach klinowych oraz z cegieł. Dodatkowo, w warunkach zimowych na zamarzniętym podłożu gruntowym, należy wykonać wyrównanie podłoża w postaci warstwy rozmarzniętego piasku. Kolejnymi elementami, które podlegają sprawdzeniu są: sytuowanie podkładów w stosunku do budowli, wykonywanie tarasów wyrównujących przy sytuowaniu w terenie pochyłym, prawidłowość wykonania stężenia poziomego podstawy oraz odprowadzenia wody opadowej. Rusztowania posadowione na powierzchni dróg, ulic i chodników dla pieszych, powinny posiadać zgodę właściwych władz terenowych, a w niektórych przypadkach dokumentacja musi być uzupełniona o projekt organizacji ruchu. Ważne jest również wyposażenie rusztowania w odpowiednie zabezpieczenia tj. daszki ochronne, ogrodzenie, odboje, tablice i światła ostrzegawcze. Jeżeli rusztowanie badane jest np. po przejściu burzy, sprawdzamy, czy stopki opierają się na podkładzie całą powierzchnią oraz czy podkłady nie zostały podmyte przez wodę opadową. - polega na sprawdzeniu wymiarów zmontowanej konstrukcji z uwzględnieniem dopuszczalnych odchyłek wymiarowych. Kontroli podlega m.in. przesunięcie stojaka w stosunku do osi teoretycznych, odchylenie wierzchołka stojaka od pionu oraz zachowanie odpowiedniego rozstawu stojaków. Podobna kontrola dotyczy elementów poziomych: podłużnic, poprzecznic oraz poręczy. Sprawdzane jest odchylenie od poziomu oraz prawidłowość rozmieszczenia elementów. W czasie przeprowadzania pomiarów należy sprawdzić wymagania dotyczące poręczy głównych, pośrednich oraz krawężników: m.in. ich usytuowanie w stosunku do pomostu, sposób zamocowania oraz dodatkowe zabezpieczenia w przypadku odległości większej niż 20 cm pomiędzy podestem rusztowania, a ścianą. Bezpośredni dobór siatki konstrukcyjnej poziomej rusztowania zależy od numeru wielkości zmianowej (klasy obciążenia). Zarówno maksymalny rozstaw stojaków w kierunku podłużnym, jak i minimalny rozstaw stojaków w kierunku poprzecznym, zależą bezpośrednio od dopuszczalnego obciążenia użytkowego działającego na rusztowanie. Im większe obciążenie użytkowe tym mniejszy rozstaw stojaków w kierunku podłużnym. Zależności te dotyczą odrębnie rusztowań stojakowych z rur, a odrębnie rusztowań ramowych (tabl. 1), np. dla rusztowań ramowych, z których wykonywana jest fasada kamienna (obciążenie 3 kn/m 2 ) musimy stosować ramę o szerokości min. 1,0 m oraz podesty o długości max 2,50 m. Siatka konstrukcyjna pionowa (wysokość kondygnacji) powinna wynosić min. 1,80 m (względy eksploatacyjne) oraz max 2,88 m dla rur o przekroju 48,3x3,2 mm. Wymagania te dotyczą zarówno odległości pomiędzy pomostami, jak i odległości pomiędzy sąsiednimi węzłami konstrukcji nośnej stojaka w przypadku konstrukcji przestrzennej. Odchylenie od pionu wierzchołka stojaków rusztowania nie powinno być większe niż: H < 10 m, H > 10 m. Odchylenie od pionu stojaka rusztowania w poziomie poszczególnych węzłów nie powinno przekraczać 10 mm, to samo dotyczy odchylenia ramy w poziomie jednej kondygnacji. Pozostałe wymagania dotyczące odchyłek wymiarowych zamieszczono w tabl. 2. Tabl. 1. Siatka konstrukcyjna rusztowania Numer wielkości znamionowej Obciążenie użytkowe pomostu [kpa] 1 0,75 2 1,50 3 2,00 4 3,00 5 4,50 6 6,00 Rusztowania stojakowe Rozstaw stojaków w kierunkach podłużnym max. [m] 2,50 2,00 1,50 poprzecznym Szerokość pomostu 1,00 0,90 Rusztowania ramowe Rozstaw stojaków ram w kierunku podłużnym [m] poprzecznym [m] Szerokość pomostu 1,50 3,00 0,70 0,60 1,50 2,50 1,00 0,90 pazdziernik 2008 nr 3/2008 (14) 19

3 Tabl. 2. Dopuszczalne odchyłki wymiarowe elementów poziomych rusztowania L.P. Element Wymagania 1. Podłużnice 2. Poprzecznice 3. Poręcze główne i pośrednie Odchylenie osi podłużnic od poziomu nie powinno przekraczać 0,001 L (max 50 mm), gdzie L długość podłużnicy. Odchylenie poszczególnych poprzecznic od poziomu nie powinno przekraczać ±20 mm. Odchylenie w pionowym rozmieszczeniu poprzecznic dla każdego typu rusztowania nie może być większe od ±20 mm. Odchylenie w rozmieszczeniu poręczy nie może być większe niż ±20 mm. Odchylenie osi poręczy od poziomu nie powinno przekraczać 0,001 L (max 50 mm), gdzie L długość poręczy. należy przeprowadzać przez oględziny zewnętrzne (stężenia pionowe poprzeczne i podłużne oraz stężenia poziome). Kontrolujemy rozmieszczenie stężeń: odległość pomiędzy przedziałami stężonymi nie powinna przekraczać 10 m (chyba, że dokumentacja wskazuje inaczej np. co 5 pole rzutu pionowego dla pól 2,50 m). Konstrukcje rusztowań wolno stojących powinny mieć stężenia poziome na obwodzie co najmniej w dwóch poziomach i tworzyć wieńczącą ramę zamkniętą (większe konstrukcje należy dodatkowo stężyć w środku). Sprawdzając stężenia trzeba zwrócić uwagę, czy najniższy węzeł stężenia pionowego znajduje się bezpośrednio nad podłożem, oraz czy występuje ciągłość stężania na całej wysokości rusztowania. W przypadku montażu rusztowań rurowozłączkowych kontroli podlega również sposób wykonania połączeń przy stężeniach. Stężenie pionowe podłużne należy mocować złączami krzyżowymi do poprzecznic zamocowanych do stojaków. Złącza obrotowe należy używać tylko w przypadku niemożności zastosowania złącz krzyżowych. Kontrolując rusztowanie posadowione w terenie pochyłym o nachyleniu przekraczającym 10 stopni, należy zwrócić uwagę na występowanie dodatkowego stężenia podłużnicy na wysokości 20 cm powyżej poziomu trenu, usytuowanej równolegle do kierunku spadku terenu. polega na porównaniu siatki ich rozmieszczenia z instrukcją bądź projektem technicznym. Standardowe kotwienie powinno być zagęszczone w miejscach występowania: daszków ochronnych, szerokich konsol rozszerzających, pionów z wciągarką, pionów komunikacyjnych, okładzin (siatek, plandek ochronnych) oraz na skrajach rusztowania. Kolejną rzeczą jest dokonanie próby wyrywania kotwi. Należy ją przeprowadzić za pomocą odpowiedniego przyrządu (fot. 1), bądź za pomocą dźwigni 1:10 z siłą około 25 dan 30 dan, jeżeli w projekcie zakotwień nie przyjęto innych wartości. Liczba badanych kotwi powinna być określona w instrukcji montażu rusztowania. Standardowo ilość prób waha się od 20% 20 fot. BIS plettac fot. Leško fot. BIS plettac fot. Leško Fot. 1. Przyrządy do badania siły kotwienia Fot. 2. Przeprowadzanie próby wyrywania kotew ogólnej liczby kotew przy ścianie betonowej, do 40% przy innych ścianach, przy czym minimalna liczba sprawdzanych zakotwień powinna wynieść 5 szt. Sprawdzanie zakotwień powinno być wykonywane sukcesywnie w czasie montażu rusztowania, a wyniki prób powinny zostać spisane komisyjnie i muszą być przechowywane przez okres użytkowania rusztowania. Do protokołu z badań siły kotwienia powinien być dołączony szkic rusztowania z wszystkimi kotwami oraz zaznaczeniem tych, które zostały poddane próbie. Przykładowy protokół badania zakotwienia przedstawiono na rys. 1. W przypadku kontroli rusztowań wolno stojących sprawdzamy zgodność zakotwienia z projektem. Dla zachowania stateczności takiego rusztowania zwykle wykonuje się rozbudowanie podstawy rusztowania (wykonanie rozpór), stosuje się odciągi bądź balast. Na odciągi nie należy używać drutu lub linek o średnicy poniżej 6 mm. Balast (przeciwwaga) powinien być mocowany w sposób zapewniający jego stałe położenie. Zabrania się kotwienia stojaków w blokach fundamentowych za pomocą łączników nie przeznaczonych do pracy na rozciąganie. należy przeprowadzić przez oględziny zewnętrzne oraz dokonanie pomiarów ugięcia. Odkształcenie sprężyste pomostu obciążeniem równomiernie rozłożonym na powierzchni 500 mm x 500 mm o wartości 1,50 kn (dla klas obciążenia 1 3) bądź 3,00 kn (dla klas obciążenia 4 6), nie może być większe niż 1/100 rozpiętości podparć. Jeśli rozpiętość podparć jest większa niż 2 m, to ugięcie nie może być większe niż 2 cm. Jeżeli sprawdzany element pomostu ma szerokość mniejszą niż 500 mm, to wartość obciążenia zmniejsza się w takiej samej proporcji, jednak nie może ona wynieść mniej niż 1,50 kn. Kontroli podlega również kompletność wykonania pomostów oraz sposób ich zamocowania. Należy pamiętać, iż pomosty powinny być zabezpieczone przed zmianą położenia. W przypadku montażu pomostów niesystemowych kontrolujemy również sposób sztukowania elementów pomostów powinno ono się odbywać wyłącznie

4 rys. PIGR Rys. 1. Protokół z badania siły kotwienia na poprzecznicach, a długość zakładu z każdej strony poprzecznicy powinna wynieść co najmniej 20 cm. należy przeprowadzić również przez oględziny zewnętrzne. Nośność wysięgnika należy sprawdzać przy obciążeniu próbnym 200 dan, natomiast wież szybowych zgodnie z instrukcją montażu. Sprawdzamy poprawność przykotwienia wysięgnika oraz wymaganą ilość kotew. Odległość pomiędzy wysięgnikami nie powinna być większa niż 30 m, a odległość od wysięgnika do bliższego końca rusztowania 15 m. Ważną kwestią jest też określenie maksymalnego udźwigu wysięgnika. Jeżeli udźwig przekracza 150 kg, powinny być zmontowane wieże szybowe. Dodatkowo przy udźwigu powyżej 250 kg, wieży szybowej nie należy łączyć z konstrukcją rusztowania. Jeżeli chodzi o piony komunikacyjne, to zasadniczą kwestią jest ich poprawne rozmieszczenie: odległość od najbardziej oddalonego stanowiska pracy do środka pionu komunikacyjnego nie powinna przekraczać 20 m. Pochylenie drabinki powinno być nie mniejsze niż 65 stopni w stosunku do poziomu pomostu. Jeżeli na rusztowaniu występują pomosty nie przeznaczone do pracy, to należy je oddzielić od pionów komunikacyjnych zabezpieczeniem bocznym. Ważną kwestią jest również swobodny dostęp do pionów komunikacyjnych, często bowiem są one rozmieszczone w prawidłowy sposób, lecz może być zastawione dojście do nich. - należy przeprowadzić przez dokonanie pomiaru oporności. Oporność uziemienia mierzona prądem przemiennym o częstotliwości 50 Hz nie powinna przekraczać 10 Ω. Odległość pomiędzy uziomami pazdziernik 2008 nr 3/2008 (14) fot. Pionart nie powinna przekraczać 12 m. W przypadku gdy rusztowanie jest ustawione przy ścianie budowli mającej instalację piorunochronną, wykonanie takiego urządzenia dla rusztowania nie jest konieczne pod warunkiem połączenia rusztowania ze zwodem pionowym urządzenia piorunochronnego. Fot. 3. Przykład uziemienia rusztowania - należy przeprowadzić poprzez oględziny zewnętrzne i wykonanie pomiarów odległości poziomej od skrajnych kołyszących się przewodów do rusztowania. Odległości te powinny być nie mniejsze niż: nieprzekraczającym 1 kv; powyżej 1 kv, lecz nieprzekraczającym 15 kv; powyżej 15 kv, lecz nieprzekraczającym 30 kv; powyżej 30 kv, lecz nieprzekraczającym 110 kv; powyżej 110 kv. W przypadku niezachowania ww. odległości należy doprowadzić do wyłączenia linii energetycznych spod napięcia lub wykonać specjalne zabezpieczenia (ekranowanie). polega na oględzinach zewnętrznych usytuowania i wymiarów daszków ochronnych, ogrodzenia, odbojów, tablic oraz świateł ostrzegawczych. Sprawdzenie wymiarów usytuowania poręczy, krawężników, daszków ochronnych, powinno być wykonane przy kontroli siatki konstrukcyjnej. Podczas sprawdzania wytrzymałościowego poręczy i krawężników, nie powinny one przemieszczać się, ani wykazywać żadnych trwałych odkształceń. Warto zwrócić uwagę na zabezpieczenia czołowe, gdyż to o tych elementach najczęściej zapomina się podczas montażu. Należy sprawdzić również oznakowanie rusztowania, tj. czy zawieszone są tablice informujące o: dopuszczalnym obciążeniu użytkowym pomostów roboczych, zakazie wstępu na rusztowanie, jeżeli nie dokonano jeszcze jego odbioru technicznego. polega na kontroli zabezpieczeń układu jezdnego, siatki konstrukcyjnej oraz podłoża. Każde rusztowanie ruchome na rolkach powinno być zabezpieczone przed samoczynnym niezamierzonym przemieszczeniem się względem budowli, za pomocą urządzenia zabezpieczającego przed obrotem rolek. Rolki powinny lekko obracać się na własnej osi podczas jazdy, jak również w osi stojaka w celu obrócenia rusztowania przejezdnego o wymagany kąt, natomiast nachylenie terenu nie powinno przekraczać 1%. Podłoże dla rusztowań ruchomych powinno być utwardzone lub powinny być wykonane pasy jezdne. Dla rusztowań ramowych ruchomych długość pomostu nie może być mniejsza niż 1,0 m a szerokość nie mniejsza niż 0,6 m. Wysokość rusztowania przeznaczonego do eksploatacji wewnątrz budynku nie może być większa niż 12,0 m, natomiast przeznaczonego do eksploatacji w terenie otwartym i narażonego na działanie wiatru nie może być większa niż 8,0 m (chyba, że instrukcja podaje ostrzejsze wymagania). Obciążenie użytkowe pomostów roboczych rusztowań przejezdnych nie może przekraczać 2,00 kpa. 21

5 Badane rusztowanie uważa się za prawidłowo zmontowane, jeżeli wyniki wszystkich badań są pozytywne. W przypadku stwierdzenia niezgodności należy usterki usunąć i wykonać ponowne badania. Poświadczeniem wykonania badań jest lub wpis w dzienniku budowy, zawierający w szczególności: z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu, i konstrukcji rusztowania, kowania, wania. Odbiór techniczny rusztowania powinien być dokonany przez - lub. Uprawniona osoba to taka, która posiada uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej do kierowania robotami budowlanymi. Po dokonaniu odbioru technicznego rusztowania należy dokonywać jego okresowych przeglądów. Rozróżniamy następujące przeglądy: Zakres czynności obejmujących poszczególne przeglądy powinien być ujęty w odpowiednich instrukcjach montażu i eksploatacji danego rusztowania. Za dokonanie określonych w instrukcjach czynności odpowiedzialny jest kierownik budowy lub uprawniona przez niego osoba. powinny być dokonywane przez osoby użytkujące rusztowanie, tj. pracowników pracujących na rusztowaniu. Przegląd codzienny polega na sprawdzeniu, czy: lub odkształceń, twione, rusztowania, chroniące przed upadkiem z wysokości, lowane i nie stykają się z konstrukcją rusztowania, czych i komunikacyjnych jest właściwy: czystość pomostów, w warunkach zimowych zabezpieczenie antypoślizgowe pomostów, wpływ na bezpieczeństwo rusztowania. powinny być wykonywane co 10 dni. Powinien je przeprowadzać konserwator rusztowań lub pracownik inżynieryjno-techniczny, np. majster lub kierownik budowy. Celem przeglądu dekadowego jest sprawdzenie, czy w całej konstrukcji rusztowania nie ma zmian, które mogą spowodować katastrofę budowlaną lub stworzyć niebezpieczne warunki eksploatacji rusztowania. należy przeprowadzać zawsze po przerwie w eksploatacji rusztowania dłuższej niż 2 tygodnie oraz po każdej burzy, w której wiatr przekroczył prędkość 12 m/s (wielkość tą określa instrukcja użytkowania rusztowania). Przegląd doraźny powinien być dokonywany komisyjnie z udziałem majstra, brygadzisty i inspektora nadzoru budowlanego. Może on być zarządzony w każdym terminie przez organ nadzoru budowlanego np. podczas rutynowej kontroli PIP lub jako konsekwencja wykonywania ponownego odbioru technicznego rusztowania po zdarzeniu wypadkowym. Dostrzeżone usterki powinny być usunięte po każdym przeglądzie przed przystąpieniem do pracy. Za wykonywanie przeglądów odpowiedzialny jest kierownik budowy lub uprawniona przez niego osoba. Wyniki przeglądów dekadowych i doraźnych powinny być zapisane w dzienniku budowy bądź przez sporządzenie protokołu przez osoby dokonujące przeglądu. Dobrym narzędziem pozwalającym właściwie dokonywać zarówno badania eksploatacyjne, jak i przeglądy rusztowania jest tzw. (rys. 2). Jest to dokument zawierający podstawowy zakres czynności, które powinno się wykonać podczas kontroli. Przegląd polega więc na kolejnym sprawdzeniu elementów wypisanych na liście i zaznaczeniu przy danym haśle, czy dane kryterium jest spełnione, czy nie. Lista dodatkowo posiada kolumnę nie dotyczy, którą trzeba zaznaczyć, jeżeli dane kryterium nie dotyczy badanego rusztowania, np. stan zabezpieczeń rusztowań ruchomych w przypadku kontroli rusztowań przyściennych. W przypadku tworzenia nowej listy kontrolnej warto rozszerzyć ją o inne elementy kontroli, które zapewniają bezpie- rys. BIS plettac Rys. 2. Przykład listy kontrolnej budowy rusztowania czeństwo całego procesu budowy i eksploatacji rusztowań. Może to być np.: wyposażenie monterów rusztowań w sprzęt zabezpieczający przed upadkiem z wysokości, wygrodzenie strefy niebezpiecznej, posiadanie apteczki pierwszej pomocy, ład i czystość na rusztowaniu, stan elektronarzędzi. Podsumowując temat odbiorów i przeglądów rusztowań można powiedzieć, iż ich wykonywanie wymaga dosyć dużej wiedzy. Nie sposób w jednym artykule podać wszystkich zależności, które należy sprawdzić podczas kontroli, wymienialiśmy je w poprzednich częściach serii artykułów Błędy w montażu rusztowań. Narzędzie typu Lista kontrolna budowy rusztowania jest zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem, gdyż pozwala na szybkie i sprawne dokonanie przeglądu, nie zapominając o którymś z kryteriów kontroli. Warto nadmienić, iż podobne rozwiązania wykorzystywane są w całej Europie. Przykładem tego jest program Euroscaffolder, który ujednolicając wymagania dotyczące rusztowań na terenie Unii Europejskiej, wprowadził Listę kontrolną jako jeden z elementów swojego programu. Opracował: mgr inż. Piotr Kmiecik BIS plettac Sp. z o.o. Doktorant Politechniki Wrocławskiej 22