Wojna z Kalifatem: dylematy relacji USA i Iranu
|
|
- Agnieszka Janik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 FAE Policy Paper nr 26/2014 Jakub GAJDA Wojna z Kalifatem: dylematy relacji USA i Iranu Warszawa, Strona 1
2 Od zakończenia II wojny światowej, aż do schyłku lat 70. ub. wieku, sojusz Iranu i Stanów Zjednoczonych był bardzo ważnym czynnikiem utrzymania stabilizacji na Bliskim Wschodzie. Układ, który przez całe dekady stanowił jeden z najważniejszych fundamentów budowania wpływów Waszyngtonu w regionie, zakończył się wraz z rewolucją islamską w Iranie, która obaliła proamerykańskiego szacha Mohammada Rezę Pahlawiego. Zwycięstwo opcji islamskiej i idąca za tym zmiana ustroju na Republikę Islamską z ajatollahem Chomeinim na czele, a także zajęcie amerykańskiej ambasady i przetrzymywanie pięćdziesięciu dwóch obywateli amerykańskich przez 444 dni (do końca kadencji prezydenta J. Cartera), na dobre odmieniły charakter bliskich niegdyś relacji. Tak rozpoczęła się era wrogości wielkiego szatana i szalonych mułłów. Przez ostatnie trzy i pół dekady, mimo ciągłej wymiany oskarżeń o szerzenie w świecie zła oraz powtarzających się co pewien czas eskalacji napięcia na linii Teheran - Waszyngton, nie doszło do otwartego konfliktu zbrojnego. Co istotne, pomiędzy zaciekłymi wrogami miała nawet miejsce współpraca, choć nie zawsze o oficjalnym charakterze (jak np. słynna afera Iran-Contras). Bywało, że Stany Zjednoczone i Republika Islamska znajdowały się w jednym obozie państw działających na rzecz regionalnego systemu bezpieczeństwa tak było choćby przy odsunięciu talibów od władzy w Afganistanie w 2001 roku. W obliczu wspólnych wyzwań i świadomości korzyści płynących ze zbliżenia, Iran i Stany Zjednoczone kilka razy stawały na progu politycznej odwilży m.in. gdy prezydentem Iranu został umiarkowany M. Chatami. Zdecydowanie częściej dochodziło jednak do sytuacji, które dystansowały oba państwa, jak choćby zestrzelenie przez amerykański krążownik irańskiego samolotu pasażerskiego w 1988 roku, zaliczenie Iranu do tzw. osi zła przez prezydenta Georga W. Busha czy kontrowersje wokół prezydentury Mahmuda Ahmadineżada i irańskiego programu nuklearnego. Po latach napięć, które szczególnie eskalowały w latach prezydentury G.W. Busha w Waszyngtonie i M. Ahmadineżada w Teheranie, wraz z dojściem do władzy B. Obamy, a później także H. Rouhaniego w Iranie, nastąpiło nieznaczne ocieplenie relacji. Mająca miejsce we wrześniu 2013 roku wizyta prezydenta Rouhaniego w Nowym Jorku, spotkanie irańskiego ministra spraw zagranicznych z amerykańskim sekretarzem stanu przy okazji Warszawa, Strona 2
3 negocjacji Iranu z grupą mocarstw P5+1 i wreszcie rozmowa telefoniczna Rouhaniego z Obamą pierwszy bezpośredni kontakt głów obu państw od 1979 roku, wzbudziły wśród entuzjastów amerykańsko-irańskiego zbliżenia duże nadzieje. Zaowocowało to jednak również podniesieniem głosu przez przeciwników pojednania w obu państwach. W Iranie, powracającego z Nowego Jorku Rouhaniego przywitały okrzyki Marg bar Amrika! (Śmierć Ameryce!) 1, a zagorzali przeciwnicy nawiązania dobrych relacji z Waszyngtonem dali wyraz swym poglądom niedługo potem, tłumnie celebrując 34. rocznicę zajęcia amerykańskiej ambasady przez irańskich studentów. 2 Proamerykańskie posunięcia skrytykował również sam najwyższy przywódca duchowy Iranu, ajatollah Ali Chamenei. Adresatem krytyki był zarówno prezydent, jak również irański minister spraw zagranicznych, M. J. Zarif, który wcześniej spotkał się w cztery oczy z J. Kerrym. Podobne okoliczności zaistniały w Stanach Zjednoczonych, gdzie prezydent Obama został zaatakowany przez środowiska konserwatywne, w tym te skupione w Kongresie. Swoje wyrazy niezadowolenia z rozważanego otwarcia na współpracę z Iranem wystosowali także kluczowi bliskowschodni sojusznicy Waszyngtonu Izrael i Arabia Saudyjska. Nie zmienia to faktu, że historyczne pierwsze kroki ku zbliżeniu zostały poczynione. Kolejne nadzieje na prawdziwy przełom przyniosły konstruktywne wnioski płynące z rozmów dotyczących irańskiego programu nuklearnego, sformułowane w ramach negocjacji Iranu z grupą P5+1. Wypracowanie tymczasowego porozumienia, na mocy którego Iran zrezygnował z niektórych działań w obrębie programu nuklearnego w zamian za częściowe cofnięcie sankcji nałożonych na ten kraj przez Zachód, było często odczytywane jako zwiastun rychłego ocieplenia w relacjach dyplomatycznych i gospodarczych z Zachodem i Stanami Zjednoczonymi. Wobec twardego stanowiska zaangażowanych stron, proces negocjacyjny najprawdopodobniej wydłuży się, co nie wieści rychłego nadejścia spodziewanego przełomu. 1 Iranians cheer, protest over Rouhani's historic phone call with Obama, Reuters, , [dostęp: 15 października 2014]. 2 Iranians cry 'death to America' in huge rally, Al-Jazeera, , html [dostęp: 15 października 2014]. Warszawa, Strona 3
4 Dla rozwoju współpracy między Teheranem i Waszyngtonem pojawiły się jednak nowe perspektywy, związane z koniecznością podjęcia walki ze wspólnym wrogiem Państwem Islamskim, działającym na terytoriach Iraku i Syrii. Nadciąga wspólny wróg Paradoksalnie, do zbieżności politycznych celów obu państw doprowadziła ideologiczna, coraz bardziej krwawa rozgrywka sunnicko-szyicka na Bliskim Wschodzie. Państwo Islamskie (do niedawna znane jako Islamskie Państwo Iraku i Lewantu, w skr. ISIL) okazało się wspólnym zagrożeniem dla interesów Iranu i Stanów Zjednoczonych. Zanim konflikt rozlał się na Irak, zmagania trwały ponad trzy lata w Syrii. Fundamentaliści zaalarmowali świat dopiero wtedy, gdy Państwo Islamskie zajęło zamieszkane w większości przez sunnitów terytoria osłabionego wewnętrznie Iraku i zadeklarowało odnowienie kalifatu. Stany Zjednoczone, chcąc zachować wpływy oraz obawiając się nowej fali terroryzmu pod egidą wojującego islamu, poczuły się zmuszone do stanowczego działania. Oczywiście, radykalne idee polityczne, społeczne i religijne Państwa Islamskiego stanowiły jednocześnie niebezpieczeństwo dla Iranu oraz innych państw, narodów oraz mniejszości Bliskiego Wschodu. Irańskie media określają zwolenników Państwa Islamskiego mianem takfirystów 3, co oznacza, że uznają oni za kafirów 4 nie tylko wyznawców innych religii niż islam, ale również dominujących w Iraku i Iranie szyitów, czy syryjskich alawitów. Kalifat Państwa Islamskiego okazał się realnym wyzwaniem zarówno dla Teheranu, jak i Waszyngtonu. W tym kontekście przewidywano, że zaistniała sytuacja może wreszcie skłonić obie strony do współpracy. Szybko okazało się jednak, że nawet geopolityczny pragmatyzm nie będzie w stanie przezwyciężyć uprzedzeń, którymi w bilateralnych relacjach oba państwa kierują się od 35 lat. Choć obie strony wydają się być świadome, że współpraca mogłaby otworzyć nowy rozdział w stosunkach międzynarodowych o znaczeniu nie tylko bilateralnym, regionalnym, lecz również globalnym, współpraca okazała się niemożliwa do zrealizowania. Mimo to Waszyngton podzielił (i wciąż podziela) z Teheranem pełną świadomość, że w kwestii.تکفیری pers. 3 4 arab. كافر niewierny. Warszawa, Strona 4
5 irackiej należy działać aktywnie, wyznając pogląd, iż Państwo Islamskie i jego Kalifat należy po prostu jak najszybciej zlikwidować. Po jednej stronie barykady 10 czerwca 2014 roku, po zajęciu Mosulu przez bojowników Państwa Islamskiego (wówczas jeszcze ISIL), uwaga zarówno Iranu, jak i Stanów Zjednoczonych skoncentrowała się na wsparciu rządu w Bagdadzie oraz Regionalnego Rządu Kurdystanu (KRG) w Irbilu. Takie wsparcie wymagało jednak koordynacji i uwzględnienia działań drugiej zaangażowanej strony. Warto zauważyć, że kooperacja amerykańsko-irańska w zwalczaniu ekstremistów nie jest zupełnym precedensem, gdyż pewna forma współpracy, choć w mocno ograniczonej skali, miała już miejsce w niedalekiej przeszłości. Wspólnym wrogiem obu państw był wówczas wojujący islam w postaci Ruchu Talibów i al-kaidy w Afganistanie. W wyniku obalenia rządu Islamskiego Emiratu Afganistanu i wygnaniu z Kabulu mułły Mohammada Omara oraz jego towarzyszy, doszło do chwilowej odwilży w stosunkach amerykańskoirańskich. Tamta odwilż szybko się jednak skończyła, po nieco zaskakującym w ówczesnych realiach włączeniu Islamskiej Republiki Iranu do osi zła przez prezydenta G. W. Busha. Napięcie dodatkowo wzrosło po wyborze na fotel prezydencki M. Ahmadineżada i narastało w wyniku kontrowersji wokół irańskiego programu nuklearnego. Interesy Waszyngtonu i Teheranu w niektórych punktach były jednak wciąż zbieżne. Obalenie przez Amerykanów S. Husajna, dyktatora sunnity, było na rękę szyickiemu Iranowi. Irak od lat 80. XX w. stanowił dla Iranu najpoważniejsze zagrożenie w regionie i był jednym z czynników uniemożliwiających Teheranowi drogę do uzyskania statusu regionalnego hegemona. Iracka większość szyicka oraz w pewnym zakresie Kurdowie byli przez wiele lat wspierani przez Iran, jako siły antysaddamowskie i osłabiające baasistowski rząd w Bagdadzie. W efekcie dwustronnego wsparcia tych dwóch grup przez Teheran i Waszyngton, w Iraku powstał zdominowany przez szyitów rząd i silna autonomia kurdyjska, która od tamtych czasów konsekwentnie czyni postępy na drodze ku pełnej niezależności od Bagdadu. Oczywiście, dalsze działania obu państw po odsunięciu nieprzychylnych sobie reżimów zarówno w Afganistanie, jak i Iraku były już wyłącznie postrzegane przez pryzmat wzajemnych Warszawa, Strona 5
6 oskarżeń o podkopywanie interesów, podwójną grę, destabilizację i realizację partykularnych ambicji. Amerykańskie błędy w Iraku i Syrii W Stanach Zjednoczonych o kryzysy w Syrii i Iraku oskarżany jest Barack Obama. Zdaniem krytyków, Obama miał wycofać wojska z Iraku zbyt szybko, ponadto nie udało mu się wypracować długoterminowego partnerstwa z rządem ówczesnego irackiego premiera Nouriego al-malikiego. W ten sposób powstała po wycofujących się Amerykanach próżnia, którą wypełniły siły sunnickich ekstremistów. Oczywiście, w Iraku istotną rolę odegrało również to, że iraccy nacjonaliści, premier oraz parlament, związany politycznie i ideologicznie z Iranem nie chcieli, by USA przedłużały swą obecność militarną w kraju. W Syrii z kolei, Obama miał nie wspierać wystarczająco dobrze sił antyassadowskich mowa tu o umiarkowanych sunnitach o poglądach liberalnych i prodemokratycznych, w związku z czym również islamiści tacy jak ISIS (obecne Państwo Islamskie) i Front Al-Nusrah poczuli się na tyle silni, by wkrótce stać się wiodącymi siłami antyrządowymi. USA obawiały się podjęcia zaangażowania ze względu na niewielkie poparcie miejscowych społeczności oraz innych państw regionu dla prodemokratycznej i liberalnej opozycji. W miarę upływu czasu, w obliczu rosnącej w siłę syryjskiej opcji ekstremistycznej, Waszyngton obawiał się ponadto, że jakiekolwiek wsparcie okazane którejkolwiek z grup opozycji, ostatecznie i tak trafi w ręce ISIS lub Al-Kaidy. Irańska strefa wpływów Najpoważniejszy konflikt interesów, w którego konsekwencji pogrzebana została perspektywa amerykańsko-irańskiej współpracy, polega na tym, że Iran jest obecnie najpoważniejszym sojusznikiem alawickiego reżimu Assada w Syrii, podczas gdy Stany Zjednoczone i inne państwa Zachodu konsekwentnie uznają go za krwawego dyktatora, którego rządy muszą się jak najszybciej zakończyć. Warszawa, Strona 6
7 Poza tym amerykańskie media 5 już przed kilkoma miesiącami sugerowały, że jeśli chodzi o konflikt w Iraku i Syrii, to Stany Zjednoczone mają do wyboru jedynie mniej lub bardziej złe opcje, które związane są bądź z sunnickimi ekstremistami, bądź też dążącym do regionalnej potęgi Iranem i jego szyickimi sojusznikami. Iran, w odróżnieniu od Stanów Zjednoczonych, miał już w obu tych krajach ugruntowane sojusze, w czasie gdy ISIL zdobywało coraz większe terytorium w Syrii i zanim jeszcze przeniosło się do Iraku. Irańczycy cieszyli się względami zarówno rządów Syrii i Iraku, jak również przeciwnych ISIL szyickich bojówek działających po obu stronach granicy iracko-syryjskiej. W Iraku od lat działają liczne organizacje szyickie, w tym m.in. Asa ib Ahl al-haq (dosłownie: Liga Prawych ), Kata ib Hezbollah ( Brygady Partii Boga ) czy powstańców z Organizacji Badra. Grupy te były prawdopodobnie wspierane przez Iran kwotami 1,5-2 mln USD rocznie. Co istotne, organizacje te, związane również z libańskim Hezbollahem, do momentu wycofania z Iraku sił amerykańskich stanowiły irańskie narzędzie do prowadzenia działań przeciwko Stanom Zjednoczonym i sunnickim konkurentom na Bliskim Wschodzie. Wszystkie wymienione grupy oficjalnie dążyły do utworzenia w Iraku państwa na wzór Islamskiej Republiki w Iranie. Dodać należy, że również tzw. Brygady Pokoju (wcześniej Armia Mahdiego, Dża jsz al-mahdi, DżaM) mają swe początki w Iranie, a w czerwcu 2014 roku reaktywowały się i ruszyły do walki z ISIL. W Iraku, pomimo oczywistych wpływów irańskich, Stany Zjednoczone mogły liczyć na przychylność rządu centralnego oraz będących za sekularyzacją, prozachodnich Kurdów. Amerykanie mogli więc bez problemu uzyskać poparcie dla akcji takich jak bombardowania pozycji Państwa Islamskiego. Znacznie bardziej skomplikowana sytuacja z punktu widzenia Waszyngtonu miała miejsce w Syrii. U władzy utrzymał się prezydent Baszar al-assad, choć jego sytuacja wydawała się beznadziejna po trzech latach krwawej wojny domowej. Syryjski dyktator od lat jest uznawany przez USA za wroga demokracji i amerykańskich interesów w regionie. W tym układzie warto zauważyć, że to Iran ma zdecydowanie silniejsze sojusze, mogąc liczyć na przychylność nie tylko szyickich grup zbrojnych, ale przede wszystkim zarówno samego al-assada, jak i resztek armii syryjskiej. 5 Levy R., Obama s Options for Allies on the Ground in the Fight Against ISIS, Vocativ, [dostęp: 14 października 2014]. Warszawa, Strona 7
8 Krótka współpraca po upadku Mosulu Spekulacje na temat kształtu ewentualnej współpracy amerykańsko-irańskiej w Iraku trwały kilka tygodni. W rozmowach, które odbyły się w Omanie po tym, jak irackie wojska sromotnie oddały pola (często bez jednego strzału) w konfrontacji z bojownikami Państwa Islamskiego (10 czerwca 2014 roku), ze strony irańskiej wziął udział Hossein Amir- Abdollahian przedstawiciel irańskiego MSZ ds. państw arabskich i afrykańskich, ze strony USA zaś doradca wiceprezydenta Johna Bidena, Jake Sullivan. Przedstawiciele Stanów Zjednoczonych i Iranu dyskutowali m.in. nad zmianą na stanowisku premiera Iraku. Obie strony uznały bowiem zgodnie, że dotychczasowy szef rządu Iraku, Nouri al-maliki, jest w dużym stopniu odpowiedzialny za kryzys, który ogarnął Irak i umożliwił postępy Państwa Islamskiego. Kolejnym tematem roboczym była odbudowa pokojowej koegzystencji sunnicko-szyickiej oraz rozwiązanie problemów na linii Bagdad kurdyjski Irbil, a także na temat charakteru wsparcia dla kurdyjskich Peszmergów i armii irackiej. Zarówno Teheran, jak i Waszyngton podzielały zdanie, że efektywne akcje przeciwko siłom Kalifatu, przeprowadzane przez Kurdów i Bagdad, będą możliwe jedynie przy odpowiednim wsparciu ze strony sojuszników z zewnątrz. Eksperci zauważali, iż trudno było wyobrazić sobie bliską kooperację na przykład wywiadów USA i Iranu, które od wielu lat de facto nakierowane są na działania przeciwko sobie. W kontekście działań w Iraku obie strony optowały więc raczej za niewchodzeniem sobie w paradę i co najwyżej koordynacją oraz wzajemnym informowaniu się o swych działaniach, niż za podejmowaniem jakichkolwiek wspólnych akcji. Obie strony uzgodniły między sobą wysłanie do irackiej Dijali oddziału z elitarnej irańskiej formacji Qods, wchodzącej w skład Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (Pasdaran). Kontyngent ten miał w Dijali wspomagać kurdyjskich Peszmergów w walce z bojownikami Państwa Islamskiego. Ponieważ po upadku Mosulu w Bagdadzie znalazło się również kilkuset doradców wojskowych ze Stanów Zjednoczonych, działający po tej samej stronie Amerykanie i Irańczycy często mierzyli się z tymi samymi zagadnieniami jednocześnie. Analizy wykazały, że ze względu na charakter działań, Irańczycy byli bardziej skoncentrowani na wsparciu lądowych operacji w Iraku, zaś Amerykanie, niechętni wysyłaniu do Iraku swych Warszawa, Strona 8
9 żołnierzy, mieli koncentrować się wyłącznie na wsparciu działań sił irackich i kurdyjskich z powietrza. Zanosiło się zatem na swego rodzaju wzajemne uzupełnianie się obu zaangażowanych państw, we wspólnym interesie warki ze wspólnym wrogiem, jakim jest Państwo Islamskie. Syria kość niezgody Spekulacje na temat ewentualnego podjęcia współpracy ostatecznie przekreśliła jednak międzynarodowa konferencja w Paryżu, która rozpoczęła się 15 września 2014 roku. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele aż 29 państw. Co natychmiast zostało odnotowane przez obserwatorów, nie było wśród nich reprezentantów Iranu, którzy według oficjalnych źródeł nie zostali zaproszeni ze względu na sojusz z reżimem w Damaszku (również nie branym pod uwagę podczas rozmów). Ponadto, w doniesieniach na ten temat strony irańskiej pojawiała się informacja, zgodnie z którą władze Iranu nie były zainteresowane udziałem w tym spotkaniu. Sygnały takiego biegu rzeczy pojawiały się już wcześniej. 6 września Waszyngton oznajmił, że nie będzie podejmował współpracy na polu koordynacji działań militarnych, tudzież wymiany informacji wywiadowczych, z Iranem. Kilka dni wcześniej dużo emocji wzbudziły wypowiedzi irańskich wojskowych oraz przedstawicieli MSZ, którzy oskarżali USA o doprowadzenie swą polityką wobec wydarzeń w Syrii do powstania Państwa Islamskiego. Rzeczniczka irańskiego MSZ, M. Afcham podkreślała, że wśród państw formującej się do walki z Islamskim Państwem koalicji są takie, które poprzez przyjmowanie podwójnych standardów przyczyniają się do szerzenia terroryzmu w świecie. 6 W chwili, gdy w Paryżu powstawała koalicja do walki z Państwem Islamskim, w Teheranie głos zabrał najwyższy duchowy przywódca Islamskiej Republiki, ajatollah Ali Chamenei. Rahbar określił jako absurd i puste słowa cały proces formowania przez Amerykanów koalicji, mającej na celu zwalczanie Państwa Islamskiego w Iraku i Syrii. Chamenei zaznaczył, że działania Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników w Syrii odznaczały się wielką nieudolnością. Porównał też działania USA w Iraku i Syrii do działań 6 Iranian Comander Rejects Cooperation With S Over Iraq Crisis, the Shia Post, , [dostęp: 15 października 2014]. Warszawa, Strona 9
10 w Pakistanie, gdzie poprzez naloty i ataki dronów ingeruje się militarnie w sprawy państwa, które samo posiada potężną armię i suwerenny rząd. 7 Od czasu paryskiego spotkania rozmowy o ewentualnej współpracy Teheranu z Waszyngtonem w operacjach przeciwko Państwu Islamskiemu niemal całkowicie ucichły. Wydaje się, że konferencja i słowa, które w jej kontekście padły z obu stron, znów na jakiś czas pogłębiły amerykańsko-irański impas. Co pewien czas, głównie w prasie irańskiej, dają się słyszeć komentarze odnoszące się do niezaistniałej współpracy, które podkreślają coraz bardziej antyamerykańską postawę Teheranu, bezpośrednio obwiniającego Waszyngton o postępy takfirystów z IS. Podsumowując, wygląda zatem na to, że krótki okres, w którym prezydent H. Rouhani oraz inni irańscy oficjele publicznie wyrażali otwartość na współpracę z Waszyngtonem w walce z ISIS/IS, definitywnie dobiegł końca. 8 W tym układzie triumfują przeciwnicy zbliżenia irańsko-amerykańskiego, których nie brakuje zarówno w Waszyngtonie, jak i Teheranie oraz innych państwach Bliskiego Wschodu, obawiających się irańskiej dominacji. Stany Zjednoczone miały świadomość, że koalicja z Iranem, choć byłaby z pewnością najskuteczniejszym sojuszem przeciwko Państwu Islamskiemu, de facto mogłaby mieć poważny mankament umocnienie wpływów Iranu w Syrii i znaczny wzrost notowań Teheranu w Iraku. Efekt uboczny wspólnych działań mógłby okazać się w przyszłości kolejnym zagrożeniem dla USA, które tym samym tworząc nową koalicję zdecydowały się postawić na swych starych sojuszników w regionie i państwa zachodnie. Wobec powyższego, nie ma obecnie ryzyka, że arabskie monarchie z krajów Zatoki Perskiej z Arabią Saudyjską na czele, a także Turcja i Izrael, będą obawiały się ewentualnych konsekwencji amerykańskoirańskiego sojuszu. Na całej tej sytuacji zyskuje jednak przede wszystkim samo Państwo Islamskie, gdyż abstrahując od potencjalnych konsekwencji dla relacji Teheranu z Waszyngtonem, amerykańsko-irański sojusz mógł być w praktyce najskuteczniejszym 7 Khamenei says Iran rejects ISIL cooperation with US, Anadolu Agency, , [dostęp: 15 października 2014]. 8 Milani M., This is What Détente Looks Like, The United States and Iran Join Forces Against ISIS, Foreign Affairs, , [dostęp: 14 października 2014]. Warszawa, Strona 10
11 kalifatu. 9 Waszyngton udowadnia dziś Teheranowi, że ten nie jest wcale jego ostatnią deską Wojna z Kalifatem: dylematy relacji USA i Iranu i najlepszym (politycznie i militarnie) narzędziem do szybkiej likwidacji samozwańczego ratunku na Bliskim Wschodzie, zaś zdaniem irańskich władz, Amerykanie prowadzą w Iraku jedynie propagandową i zupełnie nieskuteczną batalię przeciwko Państwu Islamskiemu. 10 Mimo wszystko podkreślić należy, że jakkolwiek Stany Zjednoczone i Iran mają różne wizje przyszłości Iraku, wciąż współdzielą trzy główne cele strategiczne ochronę integralności terytorialnej tego państwa, ochronę regionu przed wojną domową na tle religijnym i pokonanie Państwa Islamskiego. O sukces będzie jednak bardzo trudno. Tezy przedstawiane w serii Policy Papers Fundacji Amicus Europae nie zawsze odzwierciedlają jej oficjalne stanowisko! 9 Patrz m.in.: Tomasz Otłowski, Wojna z Kalifatem: aspekty strategiczne, seria Policy Papers Fundacji Amicus Europae, nr 25/2014, , [dostęp: 19 października 2014]. 10 Iran backs countries truly fighting ISIL: Velayati, Press TV, , [dostęp: 15 października 2014]. Warszawa, Strona 11
12 Kontakt Fundacja Aleksandra Kwaśniewskiego Amicus Europae Aleja Przyjaciół 8/ Warszawa Tel Tel Fax: Wojna z Kalifatem: dylematy relacji USA i Iranu Autor: Ekspert Fundacji Amicus Europae oraz Fundacji im. K. Pułaskiego. Orientalista, publicysta i tłumacz prasowy z języków perskiego, dari, tadżyckiego i paszto. Twórca i redaktor naczelny serwisu Afganistan24.org. Doktorant w Wyższej Szkole Studiów Międzynarodowych w Łodzi. Warszawa, Strona 12
13 Nadrzędną misją Fundacji AMICUS EUROPAE jest popieranie integracji europejskiej, a także wspieranie procesów dialogu i pojednania, mających na celu rozwiązanie politycznych i regionalnych konfliktów w Europie. Do najważniejszych celów Fundacji należą: Wspieranie wysiłków na rzecz budowy społeczeństwa obywatelskiego, państwa prawa i umocnienia wartości demokratycznych; Propagowanie dorobku politycznego i konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej; Propagowanie idei wspólnej Europy i upowszechnianie wiedzy o Unii Europejskiej; Rozwój Nowej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy i Białorusi; Wsparcie dla krajów aspirujących do członkostwa w organizacjach europejskich i euroatlantyckich; Promowanie współpracy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki, szczególnie w dziedzinie bezpieczeństwa międzynarodowego i rozwoju gospodarki światowej; Integracja mniejszości narodowych i religijnych w społeczności lokalne; Propagowanie wiedzy na temat wielonarodowej i kulturowej różnorodności oraz historii naszego kraju i regionu; Popularyzowanie idei olimpijskiej i sportu. Warszawa, Strona 13
Syria zaangażowanie USA jako zmiana sytuacji strategicznej
FAE Policy Paper nr 19/2013 Tomasz OTŁOWSKI Syria zaangażowanie USA jako zmiana sytuacji strategicznej Warszawa, 2013-06-17 Strona 1 Oświadczenie administracji USA o przekroczeniu przez władze Syrii czerwonej
Wojna z Kalifatem. Raport Specjalny Fundacji Amicus Europae
Wojna z Kalifatem Raport Specjalny Fundacji Amicus Europae Warszawa, marzec 2015 Wojna z Kalifatem Szanowni Państwo, Fundacja Aleksandra Kwaśniewskiego Amicus Europae, w ramach swoich statutowych celów,
REBELIA HEZBOLLAHU W LIBANIE PYRRUSOWE ZWYCIĘSTWO IRANU?
POLICY PAPERS Nr 2/2008 Warszawa, lipiec 2008 Tomasz Otłowski * REBELIA HEZBOLLAHU W LIBANIE PYRRUSOWE ZWYCIĘSTWO IRANU? Dramatyczne wydarzenia, rozgrywające się w maju tego roku na ulicach Bejrutu i innych
Znaczenie punktu wsparcia logistycznego w Tartusie dla Federacji Rosyjskiej
FAE Policy Paper nr 20/2012 Piotr A. MACIĄŻEK Znaczenie punktu wsparcia logistycznego w Tartusie dla Federacji Rosyjskiej Warszawa, 2012-07-02 Strona 1 Nie od dziś wiadomo, że status mocarstwa jest płynny,
Kurdystan iracki na drodze do niepodległości?
Biuletyn OPINIE FAE nr 13/2014 Kurdystan iracki na drodze do niepodległości? Warszawa, 2014-08-21 Strona 1 Wydarzenia ostatnich kilku miesięcy w Iraku: ofensywa fundamentalistów z Państwa Islamskiego (IS)
Warszawa, maj 2011 BS/61/2011 POLACY O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WIZYCIE PREZYDENTA BARACKA OBAMY
Warszawa, maj 2011 BS/61/2011 POLACY O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WIZYCIE PREZYDENTA BARACKA OBAMY Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND P.1 Czy uważa Pan(i), że dla przyszłości Polski będzie najlepiej, jeśli będziemy brali aktywny udział w sprawach światowych, czy też jeśli będziemy trzymali się od nich z daleka?
Wyniki wyborów w Iranie zwycięstwo pragmatyzmu i umiarkowania?
FAE Policy Paper nr 5/2016 Jakub GAJDA Wyniki wyborów w Iranie zwycięstwo pragmatyzmu i Warszawa, 2016-03-21 Strona 1 Wyniki pierwszej tury wyborów parlamentarnych z 26 lutego 2016 roku wskazują na konsekwencję
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WZROST POCZUCIA ZAGROŻENIA TERRORYZMEM W ZWIĄZKU Z OBECNOŚCIĄ POLSKICH ŻOŁNIERZY W IRAKU BS/106/2003
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Warszawa, lipiec 2009 BS/108/2009 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O POLITYCE STANÓW ZJEDNOCZONYCH I OPERACJI NATO W AFGANISTANIE
Warszawa, lipiec 2009 BS/108/2009 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O POLITYCE STANÓW ZJEDNOCZONYCH I OPERACJI NATO W AFGANISTANIE CBOS, wspólnie z ośrodkami badania opinii społecznej z innych państw, uczestniczy
Jerzy Zdanowski WPROWADZENIE
X: 2013 nr 3 Jerzy Zdanowski WPROWADZENIE W latach 60. wybitny amerykański politolog Malcolm Kerr, znawca problematyki bliskowschodniej, wprowadził do obiegu naukowego termin arabska zimna wojna. W tym
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O WYJEŹDZIE POLSKICH ŻOŁNIERZY DO AFGANISTANU I DZIAŁANIACH ANTYTERRORYSTYCZNYCH NATO BS/4/2002
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZMIANY OPINII O WOJNIE W IRAKU I UDZIALE W NIEJ POLSKICH ŻOŁNIERZY BS/100/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ DEZAPROBATA EWENTUALNEJ INTERWENCJI ZBROJNEJ W IRAKU BS/31/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2003
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Irak na drodze ku zapaści
FAE Policy Paper nr 12/2014 Tomasz OTŁOWSKI Irak na drodze ku zapaści Warszawa, 2014-04-28 Strona 1 Tak jak przewidywano, całkowite wycofanie sił USA znad Tygrysu i Eufratu pod koniec 2011 roku coraz wyraźniej
Bitwa o Mosul co dalej z Irakiem i Państwem Islamskim?
Pułaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 24.10.2016 r. Autor: Tomasz Otłowski Bitwa o Mosul co dalej z Irakiem i Państwem Islamskim? W nocy z 16 na 17 października
NATO a problem bezpieczeństwa energetycznego
FAE Policy Paper nr 25/2012 Paweł GODLEWSKI NATO a problem bezpieczeństwa energetycznego Warszawa, 2012-07-20 Strona 1 Problem bezpieczeństwa energetycznego stał się jednym z poważniejszych współczesnych
Perspektywy rozwoju relacji USA-Iran
Pułaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 15.07.2016 r. Autor: Jakub Gajda Perspektywy rozwoju relacji USA-Iran Niemal dokładnie rok temu (14 lipca 2015 r.) wypracowano
KOMUNIKATzBADAŃ. Stosunek do zaangażowania Polski w działania globalnej koalicji przeciwko tzw. Państwu Islamskiemu NR 109/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 109/2016 ISSN 2353-5822 Stosunek do zaangażowania Polski w działania globalnej koalicji przeciwko tzw. Państwu Islamskiemu Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone
Co czeka Afganistan po roku 2014?
FAE Policy Paper nr 2/2014 Jakub GAJDA Co czeka Afganistan po roku 2014? Warszawa, 2014-02-14 Strona 1 W Afganistanie trwa kampania wyborcza, której zwieńczeniem będzie wybór następcy prezydenta Hamida
Wojna z kalifatem rok trzeci
FAE Policy Paper nr 19/2016 Tomasz OTŁOWSKI Wojna z kalifatem rok trzeci Warszawa, 2016-11-28 Strona 1 W ponad dwa lata od ogłoszenia latem 2014 roku przez Państwo Islamskie (IS) powstania kalifatu, ten
KOMENTARZ MIÊDZYNARODOWY PU ASKIEGO
KOMENTARZ MIÊDZYNARODOWY PU ASKIEGO PULASKI POLICY PAPERS www.pulaski.pl 4/2014 Bliski Wschód: szanse na szyicko-sunnickie zbli enie Wydarzenia w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Pó³nocnej (MENA), w
Relacje Gruzja NATO a wzrost napięcia na Kaukazie. Piotr A. MACIĄŻEK. FAE Policy Paper nr 12/2012. Warszawa, Strona 1
FAE Policy Paper nr 12/2012 Piotr A. MACIĄŻEK Relacje Gruzja NATO a wzrost napięcia na Kaukazie Warszawa, 2012-04-23 Strona 1 Jesienią 2011 roku prezydent Gruzji M. Saakaszwili stwierdził, że szczyt NATO
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WZROST NASTROJÓW ANTYWOJENNYCH BS/51/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2003
CBOS CENTRUM BADANIA OPIN SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O OBECNOŚCI POLSKICH ŻOŁNIERZY W IRAKU BS/41/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2004
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Wojna z Kalifatem II: zamach w Paryżu aspekty strategiczne
FAE Policy Paper nr 34/2015 Rafał CIASTOŃ Wojna z Kalifatem II: zamach w Paryżu aspekty strategiczne Warszawa, 2015-11-16 Strona 1 13 listopada br. doszło w Paryżu do serii ataków terrorystycznych, zorganizowanych
Rola US Navy w strategii arktycznej USA
FAE Policy Paper nr 10/2014 Michał JAROCKI Rola US Navy w strategii arktycznej USA Warszawa, 2014-03-31 Strona 1 Aktualizacja strategii zaangażowania operacyjnego marynarki wojennej USA (US Navy) w Arktyce
NATO wobec wyzwań i problemów w Syrii
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Seria Specjalna Szczyt NATO w Warszawie NATO wobec wyzwań i problemów w Syrii Sebastian Wojciechowski Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor naczelny) Piotr Kubiak
Projekt Sarmatia szanse i zagrożenia
FAE Policy Paper nr 20/2013 Piotr A. MACIĄŻEK Projekt Sarmatia szanse i zagrożenia Warszawa, 2013-06-20 Strona 1 Idea sprowadzania azerskiej ropy naftowej nad Bałtyk gwałtownie odżyła na przełomie 2012
Redefinicja pozycji Iranu
Biuletyn OPINIE FAE nr 7/2014 Jakub GAJDA Redefinicja pozycji Iranu Warszawa, 2014-05-16 Strona 1 W tle kryzysu na Ukrainie, który może wywrzeć poważny wpływ na politykę energetyczną Rosji wobec państw
, , POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA W OPINII SPOŁECZNEJ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 95
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
B8-0146/2016 } B8-0169/2016 } B8-0170/2016 } B8-0177/2016 } B8-0178/2016 } RC1/Am. 2
B8-0178/2016 } RC1/Am. 2 2 Motyw B B. mając na uwadze, że w kontekście arabskiej wiosny w lutym 2011 r. Libijczycy wyszli na ulice, co przerodziło się w dziewięciomiesięczny konflikt wewnętrzny; mając
Iran, Rosja, Turcja: nowy bliskowschodni tercet?
Pułaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 05.10.2016 r. Autor: Jakub Gajda Iran, Rosja, Turcja: nowy bliskowschodni tercet? Zwrot w relacjach rosyjsko-tureckich
Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego (GROM)
Strona znajduje się w archiwum. Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego (GROM) Tworzenie Jednostki rozpoczęto w 1990 roku, wykorzystując najlepsze doświadczenia zagraniczne zwłaszcza Stanów Zjednoczonych
Syria wojna trwa dalej
FAE Policy Paper nr 16/2016 Tomasz OTŁOWSKI Syria wojna trwa dalej Warszawa, 2016-09-29 Strona 1 Rozejm w Syrii, zawarty 12 września br., już po tygodniu przeszedł faktycznie do historii. Podzielił tym
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O OBECNOŚCI POLSKICH ŻOŁNIERZY W IRAKU I ZAGROŻENIU TERRORYZMEM BS/126/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Zamach stanu w Egipcie
FAE Policy Paper nr 23/2013 Tomasz OTŁOWSKI Zamach stanu w Egipcie Warszawa, 2013-07-04 Strona 1 Po ponad roku stania z boku i biernego obserwowania sytuacji na scenie politycznej kraju, armia egipska
Nr 12/2009. Warszawa, kwiecień Tomasz OTŁOWSKI WZROST PRZEMOCY W IRAKU CHWILOWE ZAŁAMANIE TRENDU STABILIZACJI CZY POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI?
POLICY PAPERS Nr 12/2009 Warszawa, kwiecień 2009 Tomasz OTŁOWSKI WZROST PRZEMOCY W IRAKU CHWILOWE ZAŁAMANIE TRENDU STABILIZACJI CZY POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI? Ostatnie tygodnie przyniosły w Iraku zaskakujący
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie wykształciła się z Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Decyzję o przekształceniu KBWE
SYRIA A LIBAN PERSPEKTYWA NOWEJ WOJNY?
POLICY PAPERS Nr 6/2008 Warszawa, październik 2008 Tomasz OTŁOWSKI* SYRIA A LIBAN PERSPEKTYWA NOWEJ WOJNY? Ostatnie tygodnie przyniosły nagły wzrost napięcia w stosunkach między Libanem a Syrią w ub. miesiącu
Arabia Saudyjska kontra Iran. Konsekwencje konfliktu wewnątrz cywilizacji islamu
Biuletyn OPINIE FAE nr 1/2016 Jakub GAJDA Arabia Saudyjska kontra Iran. Konsekwencje konfliktu wewnątrz Warszawa, 2016-01-19 Strona 1 Choć ze względu na tożsamość religijną i kulturową Królestwo Arabii
Wojna z Kalifatem: Afganistan
FAE Policy Paper nr 6/2015 Jakub GAJDA Wojna z Kalifatem: Afganistan Warszawa, 2015-02-05 Strona 1 Uwaga całego świata, również w kontekście tzw. zderzenia cywilizacji, została w ostatnich latach odwrócona
Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI
#IranNuclearDeal kolejny etap gry o Bliski Wschód
Pułaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 21.07.2015 r. #IranNuclearDeal kolejny etap gry o Bliski Wschód Autor: Jakub Gajda Po dwunastu latach trudnych negocjacji,
POLSKA EUROPA Opinia ĆWTAT publiczna O V I A 1 w okresie integracji
A 399316 POLSKA EUROPA Opinia ĆWTAT publiczna O V I A 1 w okresie integracji pod redakcją Krzysztofa Zagórskiego i Michała Strzeszewskiego Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2005 Spis treści WSTĘP. OPINIA
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Państwo Islamskie może wygrać
Państwo Islamskie może wygrać AleksAndrA rybińska Redaktor Nowej Konfederacji, publicystka wpolityce.pl Dżihadyści od początku roku stracili tylko ok. 9 proc. zdobytych terytoriów. To prawie nic, biorąc
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WYDARZENIE ROKU 2003 W POLSCE I NA ŚWIECIE BS/14/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, STYCZEŃ 2004
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
KWESTIA IRAŃSKA W ŚWIETLE NARASTAJĄCEJ RYWALIZACJI MIĘDZY ZACHODEM A ROSJĄ
POLICY PAPERS Nr 4/2008 Warszawa, październik 2008 Tomasz Otłowski * KWESTIA IRAŃSKA W ŚWIETLE NARASTAJĄCEJ RYWALIZACJI MIĘDZY ZACHODEM A ROSJĄ Rosyjska interwencja militarna w Gruzji w sierpniu br. wyznaczyła
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na pierwszej stronie okładki: Marta Woźniak-Bobińska. Copyright 2018 by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Recenzenci: prof. dr hab. Marek Dziekan dr hab. Katarzyna Górak-Sosnowska, prof. SGH Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na pierwszej stronie okładki: Marta Woźniak-Bobińska Redakcja: Anna Kaniewska
Warszawa, listopad 2010 BS/159/2010 UDZIAŁ POLSKI W OPERACJI NATO W AFGANISTANIE I JEGO KONSEKWENCJE
Warszawa, listopad 2010 BS/159/2010 UDZIAŁ POLSKI W OPERACJI NATO W AFGANISTANIE I JEGO KONSEKWENCJE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja
Szósta rocznica wojny w Syrii
FAE Policy Paper nr 5/2017 Tomasz OTŁOWSKI Szósta rocznica wojny w Syrii Warszawa, 2017-02-21 Strona 1 Konflikt w Syrii wkracza właśnie w szósty rok, czyniąc go tym samym jedną z najdłuższych (i najkrwawszych)
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ POLITYCZNE I GOSPODARCZE KONSEKWENCJE OBECNOŚCI POLSKICH ŻOŁNIERZY W IRAKU BS/51/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Azja w stosunkach międzynarodowych. dr Andrzej Anders
Azja w stosunkach międzynarodowych dr Andrzej Anders Japonia współczesna Japonia jest jednym z nielicznych krajów pozaeuropejskich, które uniknęły kolonizacji w XIX w. Wraz z wzrostem mocarstwowości Japonii
BS/181/2006 POLACY, WĘGRZY, CZESI I SŁOWACY O SYTUACJI NA BLISKIM WSCHODZIE KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2006
BS/181/2006 POLACY, WĘGRZY, CZESI I SŁOWACY O SYTUACJI NA BLISKIM WSCHODZIE KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2006 PRZEDRUK I ROZPOWSZECHNIANIE MATERIAŁÓW CBOS W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE
Warszawa, sierpień 2014 ISSN 2353-5822 NR 119/2014 KONFLIKT UKRAIŃSKI I WOJNA HANDLOWA Z ROSJĄ
Warszawa, sierpień 2014 ISSN 2353-5822 NR 119/2014 KONFLIKT UKRAIŃSKI I WOJNA HANDLOWA Z ROSJĄ Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
Konflikty zbrojne na świecie
Informacja o badaniu W świetle niedawnej sytuacji politycznej, dotyczącej prawdopodobieństwa interwencji Stanów Zjednoczonych w Syrii, TNS Polska postanowił zapytać Polaków, jak według nich powinna się
Erasmus + Projekt Młody Europejczyk - Świadomy i bezpieczny obywatel świata. Zrozum problem uchodźców i konfliktów wojennych współczesnego świata
Erasmus + Projekt Młody Europejczyk - Świadomy i bezpieczny obywatel świata Zrozum problem uchodźców i konfliktów wojennych współczesnego świata Kryzys migracyjny w Europie, kryzys uchodźczy Kryzys migracyjny
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Przemyślenia na temat polityki wobec Rosji
Biuletyn OPINIE FAE nr 5/2015 Karsten D. VOIGT Przemyślenia na temat polityki wobec Rosji Warszawa, 2015-04-15 Strona 1 Potrzebna jest nam współpraca i ochrona przed zagrożeniami 1 Niekiedy z dalszej perspektywy
Nowa strategia walki przeciw IS rola Polski?
Pułaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 12.02.2016 r. Autor: Maciej Milczanowski Nowa strategia walki przeciw IS rola Polski? 12 stycznia 2016 r. Prezydent Stanów
Przemówienie ambasadora Stephena D. Mulla Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, Kielce 2 września 2013 r.
Przemówienie ambasadora Stephena D. Mulla Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, Kielce 2 września 2013 r. Szanowni Państwo, Z przyjemnością witam przedstawicieli polskich władz i sił zbrojnych obu
Dokument z posiedzenia B8-0063/2014 PROJEKT REZOLUCJI
PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Dokument z posiedzenia 15.7.2014 B8-0063/2014 PROJEKT REZOLUCJI złoŝony w następstwie oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych
Warszawa, maj 2014 ISSN NR 79/2014 STOSUNKI POLSKO-AMERYKAŃSKIE I WPŁYW POLITYKI STANÓW ZJEDNOCZONYCH NA SYTUACJĘ NA ŚWIECIE
Warszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 79/2014 STOSUNKI POLSKO-AMERYKAŃSKIE I WPŁYW POLITYKI STANÓW ZJEDNOCZONYCH NA SYTUACJĘ NA ŚWIECIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii
PL Zjednoczona w różnorodności PL B8-0441/9. Poprawka. Mario Borghezio w imieniu grupy ENF
11.4.2016 B8-0441/9 9 Ustęp 4 4. przypomina o potrzebie kontynuowania również reform konstytucyjnych, prawnych i politycznych, które przekształcą Bośnię i Hercegowinę we w pełni skuteczne, integracyjne
BIULETYN 11/2015. Punkt Informacji Europejskiej EUROPE DIRECT - POZNAŃ. Podsumowanie Milenijnych Celów Rozwoju 2000-2015
Podsumowanie Milenijnych Celów Rozwoju 2000-2015 W 2000 roku społeczność międzynarodowa przyjęła Milenijne Cele Rozwoju na rzecz eliminowania ubóstwa oraz zapewnienia globalnej równowagi gospodarczej.
Wojna z Kalifatem II: irackie Siły Mobilizacji Ludowej vs. Państwo Islamskie
FAE Policy Paper nr 7/2016 Rafał CIASTOŃ Wojna z Kalifatem II: irackie Siły Mobilizacji Ludowej vs. Warszawa, 2016-03-30 Strona 1 W wojnę z Państwem Islamskim na terytoriach irackich zaangażowanych jest
19 stycznia PKW Enduring Freedom ( )
19 stycznia 2018 PKW Enduring Freedom (2002-2007) Ataki na World Trade Center i Pentagon przeprowadzone 11 września 2011 r. przez terrorystów z kierowanej przez Osamę bin Ladena organizacji terrorystycznej
TRANSATLANTIC TRENDS 2004 Polska
TRANSATLANTIC TRENDS 2004 Polska P.1 Czy uważa Pan(i), że dla przyszłości Polski będzie najlepiej, jeśli będziemy brali aktywny udział w sprawach światowych, czy też jeśli będziemy trzymali się od nich
WPŁYW RELIGII I KULTURY NA ROZWÓJ WSPÓŁCZESNYCH PAŃSTW
ĆWICZENIA IV WPŁYW RELIGII I KULTURY NA ROZWÓJ WSPÓŁCZESNYCH PAŃSTW POJĘCIE RELIGII I KULTURY RELIGIA to zespół wierzeń dotyczących ludzkości i człowieka, związanych z nim zagadnień oraz form organizacji
Bliski Wschód po upadku centrali Państwa Islamskiego
Pułaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 23.08.2017 r. Autor: Tomasz Otłowski Bliski Wschód po upadku centrali Państwa Islamskiego Wyzwolenie na początku lipca
Iran otwarty na świat przewidywane konsekwencje
Pułaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 02.02.2016 r. Autor: Jakub Gajda Iran otwarty na świat przewidywane konsekwencje Zniesienie sankcji na Iran zostało określone
Burza w dwóch kroplach wody
Burza w dwóch kroplach wody AleksAndrA rybińska Redaktor Nowej Konfederacji, publicystka wpolityce.pl Bez gotowości do kompromisu ze strony Arabii Saudyjskiej i Iranu, na zgliszczach zniszczonego kalifatu
EWOLUCJA WPZiB: OD PROJEKTU EWO DO PLANÓW FOUCHETA
EWOLUCJA WPZiB: OD PROJEKTU EWO DO PLANÓW FOUCHETA Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków Projekt EWO. Geneza 1. Radykalny wzrost napięcia międzynarodowego,
POLICY PAPERS. Nr 18/2009. Warszawa, czerwiec Tomasz OTŁOWSKI. WYBORY PARLAMENTARNE W LIBANIE PORAśKA HEZBOLLAHU?
POLICY PAPERS Nr 18/2009 Warszawa, czerwiec 2009 Tomasz OTŁOWSKI WYBORY PARLAMENTARNE W LIBANIE PORAśKA HEZBOLLAHU? Wybory parlamentarne w Libanie (7 czerwca br.) zostały powszechnie uznane za zwycięstwo
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 69-35 - 69, 6-37 - 04 693-46 - 9, 65-76 - 3 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.4 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 69-40 - 9 INTERNET http://www.cbos.pl
Porozumienie nuklearne z Iranem bliskowschodni poker
Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego Pulaski Policy Papers ISSN 2080-8852 Warszawa, 27.08.2015 r. Porozumienie nuklearne z Iranem bliskowschodni poker Autor: Marcin Bużański 14 lipca 2015 r. to we współczesnej
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja]
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja] Ante Portas. Studia nad bezpieczeństwem nr 2, 147-150 2013 RECENZJE ANTE PORTAS Studia nad
PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0055/4. Poprawka. Sofia Sakorafa w imieniu grupy GUE/NGL
8.3.2017 A8-0055/4 4 Komisji za rok 2016 dotyczące byłej jugosłowiańskiej republiki Macedonii horyzontalna należy zastąpić wyrazy Macedonia / macedoński wyrazami kraj / krajowy w całym tekście 8.3.2017
18 stycznia WP w misji UNIIMOG ( )
18 stycznia 2018 WP w misji UNIIMOG (1988-1991) Utworzona 1 kwietnia 1979 r. Islamska Republika Iranu, będąca owocem rewolucji islamskiej, za głównego wroga uznała sąsiedni Irak, oskarżany o zdradę wartości
KOMUNIKATzBADAŃ. Najważniejsze dla Polski i dla świata wydarzenia roku 2016 NR 178/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 178/2016 ISSN 2353-5822 Najważniejsze dla Polski i dla świata wydarzenia roku 2016 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Rosyjska odpowiedź na łupki
FAE Policy Paper nr 9/2013 Piotr A. Maciążek Rosyjska odpowiedź na łupki Warszawa, 2013-03-19 Strona 1 Nie od dziś eksperci i komentatorzy podkreślają znaczenie łupkowej rewolucji, szczególnie w kontekście
Iran utrzymał kurs Rouhani nadal prezydentem
Pułaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 24.05.2017 r. Autor: Jakub Gajda Iran utrzymał kurs Rouhani nadal prezydentem Zwycięstwo Hasana Rouhaniego już w pierwszej
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O UDZIALE POLAKÓW W MISJI STABILIZACYJNEJ W IRAKU BS/148/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, WRZESIEŃ 2003
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Rosyjskie zaangażowanie w Syrii jako geopolityczny game-changer dla regionu i świata
Pulaski Policy Papers Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego ISSN 2080-8852 Warszawa, 17.11.2015 r. Rosyjskie zaangażowanie w Syrii jako geopolityczny game-changer dla Autor: Tomasz Otłowski Rozpoczęta pod
Tadeusz Zieliński POWIETRZNY WYMIAR DZIAŁAŃ BOJOWYCH W LIBII (2011) OPERACJA ODYSSEY DAWN I UNIFIED PROTECTOR. Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM
Tadeusz Zieliński POWIETRZNY WYMIAR DZIAŁAŃ BOJOWYCH W LIBII (2011) OPERACJA ODYSSEY DAWN I UNIFIED PROTECTOR Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM Poznań 2014 Recenzent: Prof. dr hab. Eugeniusz Zabłocki 2014
Warszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 59/2014 WYDARZENIA NA UKRAINIE A POCZUCIE ZAGROŻENIA W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ
Warszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 59/2014 WYDARZENIA NA UKRAINIE A POCZUCIE ZAGROŻENIA W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia
Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 4/2015 WYDARZENIE ROKU 2014 W POLSCE I NA ŚWIECIE
Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 4/2015 WYDARZENIE ROKU 2014 W POLSCE I NA ŚWIECIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
PARLAMENT EUROPEJSKI Dokument z posiedzenia B8-0137/2014 PROJEKT REZOLUCJI
PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Dokument z posiedzenia 16.9.2014 B8-0137/2014 PROJEKT REZOLUCJI złożony w następstwie oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych
Życie młodych ludzi w państwie Izrael
III SPOTKANIE - Konflikt izraelsko-palestyński na progu XXI wieku Życie młodych ludzi w państwie Izrael 1. Powszechna służba wojskowa kobiet i mężczyzn (rola IDF w społeczeństwie); 2. Aktywność polityczna
Prawdziwi twórcy Państwa Islamskiego
Prawdziwi twórcy Państwa Islamskiego AleksAndrA rybińska Redaktor Nowej Konfederacji, publicystka wpolityce.pl Krwawa jatka, która rozgrywa się obecnie w Iraku, jest dziełem pięciu głównych aktorów: oprócz
UCHWAŁA Nr XXXV/703/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO z dnia 24 czerwca 2013 roku
UCHWAŁA Nr XXXV/703/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO z dnia 24 czerwca 2013 roku w sprawie ustalenia treści Porozumienia o współpracy pomiędzy Województwem Wielkopolskim a Żupanią Vukovarsko-Srijemską
11238/16 dh/mak 1 DGC 1
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 18 lipca 2016 r. (OR. en) 11238/16 COAFR 220 CFSP/PESC 618 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 18 lipca 2016 r. Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 10907/16 Dotyczy:
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
KOMUNIKATzBADAŃ. Wydarzenie roku 2015 w Polsce i na świecie NR 3/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 3/2016 ISSN 2353-5822 Wydarzenie roku 2015 w Polsce i na świecie Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz