Waldemar Machała. Oparzenia i złamania. Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach WYKŁAD nr 2/ 3

Transkrypt

1 Waldemar Machała Oparzenia i złamania Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach WYKŁAD nr 2/ 3

2 Oparzenie Oparzenie to uszkodzenie skóry i leżących pod nią tkanek. Ciężkość i rozległość oparzenia zależą od: Temperatury. Rodzaju i czasu działania czynnika. Powierzchni oparzonych powłok. Głębokości uszkodzenia tkanek. Rozległe oparzenie wywołuje zespół zaburzeń czynności organizmu nazywany chorobą oparzeniową (wstrząs oparzeniowy).

3 Oparzenie podział W oparciu o głębokość (stopień). W oparciu o mechanizm.

4 Oparzenie podział w oparciu o głębokość Stopień oparzenia zależy od głębokości uszkodzeń tkankowych: I o zaczerwienienie skóry z niewielkim odczynem zapalnym. Goi się bez pozostawiania blizny. II występują pęcherze wypełnione płynem surowiczym. II A dochodzi do uszkodzenia warstwy rozrodczej naskórka goi się bez blizn. II B dochodzi do uszkodzenia warstw głębszych skóry i dużego zniszczenia warstwy rozrodczej skóry po wygojeniu pozostają niewielkie blizny. III o martwica wszystkich warstw skóry, a częśto i tkanek głębszych (mięśnie, naczynia krwionośne i nerwy). Pozostają duże blizny, upośledzenie ruchu w zakresie dużych stawów ograniczające ruchomość kończyn.

5 Oparzenie podział w oparciu o mechanizm Oparzenie cieczą, smołą, smarem. Oparzenie płomieniem. Oparzenie przez kontakt (silnik). Oparzenie spowodowane falą uderzeniową (flush burns). Oparzenie elektryczne. Oparzenie chemiczne. Oparzenie mieszane.

6 Oparzenie powierzchnia

7 Oparzenie powierzchnia oparzenia Powierzchnię oparzonej skóry oceniana jest na podstawie reguły Wallace a. U osoby dorosłej: Głowa: 9%. Szyja: 1%. Kończyna górna: 9%. Kończyna dolna: 18%. Tułów (przód/ tył): 18%. Reguła dłoni: 1 dłoń pacjenta = 1% powierzchni oparzenia.

8 Oparzenie powierzchnia oparzenia Powierzchnia ciała Dorosły [%] Dziecko [%] Głowa/szyja Kończyna górna Tułów przód Tułów tył Kończyna dolna Krocze 1 1

9 Oparzenie powierzchnia oparzenia

10 Oparzenie stopień oparzenia

11 Oparzenie pomoc W oparzeniach twarzy nie stosuje się materiałów opatrunkowych przylepiając się do miejsc oparzonych uniemożliwiają późniejsze zaopatrzenie chirurgiczne z dobrymi efektami kosmetycznymi.

12 Oparzenie pomoc Usunąć czynnik parzący. Rozpocząć chłodzenie rany oparzeniowej (chłodna kąpiel) oziębianie rozpoczęte nawet po 30 minutach działa: Przeciwbólowo. Przeciwobrzękowo. Zmniejsza rozległość oparzenia. Oziębianie prowadzi się do momentu ustąpienia bólu. Wapno najpierw usunąć potem płukać. Płonący przewrócić na ziemię toczyć pokryć szczelnym materiałem. Po ugaszeniu polewać chłodną wodą.

13 Oparzenie pierwsza pomoc Opatrunekna rękę Opatrunekna palec Opatrunek na twarz Duży zestaw oparzeniowy Koc przeciwpożarowy Opatrunekna nogę Opatrunek na tułów Ucieczka Gaszenie Ochładzanie

14 Oparzenie pierwsza pomoc Z oparzonych miejsc zdjąć biżuterię,, zegarek. Miejsce oparzone zabezpieczyć jałowym owym opatrunkiem przeciwoparzeniowym. Nie zakladać opatrunków na oparzenia twarzy. Wdrożyć postępowanie powanie przeciwwstrząsowe: przeciwwstrz Jeżeli brak przeciwwskazań ułożyć oparzonego w pozycji bezpiecznej. Okryć pacjenta kocem, lub folią foli izotermiczną (utrata ciepła). Można podać płyny i środki przeciwbólowe. przeciwbólowe Zapewnić pacjentowi kwalifikowaną kwalifikowan pomoc medyczną.

15 Oparzenie pierwsza pomoc W oparzeniach nie wolno: Oparzonych miejsc smarowaćć spirytusem. Oparzonych miejsc smarowaćć tłuszczami. Stosowaćbarwiących środków rodków odkażających. o Nakłuwać, lub nacinać powstałych powsta pęcherzy. Zrywać, odklejać wtopionej w skórę odzieży. Szybko i nerwowo rozbierać chorego oblanego środkiem parzącym, lub palącego się, aby nie uszkodzić ciągłości skóry. Pozwolićnaucieczkę płonącemu cemu. Gasić palącego się strumieniemwody, aby nie powodować wtórnychoparzeńpowstającejparywodnej. ńpowstającejparywodnej.płonącegomożna zanurzyć np. w basenie w celu gwałtownego zduszenia płomienia.

16 Oparzenie termiczne procedura PSP

17 Oparzenie chemiczne procedura PSP

18 Oparzenie wziewne Kryteria diagnostyczne zespołu oparzenia inhalacyjnego N. Kirchner, H Savolainen Institute of Occupational Science, Lozanna, Szwajcaria Wywiad Oddychanie w pomieszczeniu zamkniętym. Wyniesiony z dymu/ ze strefy ognia. Brak przytomności przytomno w strefie pożaru. Badanie Oparzenie twarzy. przedmiotowe Przypalenie rzęsek w nosie. Sadza na jęęzyku i w gardle. Zmiana barwy głosu. Zapach dymu w powietrzu wydechowym. Oddychanie CO Przy karboksyhemoglobinie> karboksyhemoglobinie 5% (> 10% u palaczy).

19 Oparzenie wziewne procedura PSP Zaląlącznik nr 1 Procedura nr 8 Zatrucia wziewne W miarę możliwości mo kontrola ABC W miarę możliwosci liwosci odizolowanie dróg oddechowych poszkodowanego od atmosfery toksycznej Ewakuacja poszkodowanego ze strefy zagrożenia enia Tlenoterapia 100% tlenem Kontrola ABC Stale kontrolowanie drożności dróg oddechowych

20 Oparzenie segregacja pacjentów oparzonych Kategoria segregacji Czarna Czerwona Obraz kliniczny Zatrzymanie krążenia. Nieprzytomny. Niewydolność oddechowa. Zaburzenia hemodynamiczne. żółta Zielona Wdychanie dymu z: Zmianą barwy glosu, stridorem. Zaburzeniami rytmu serca. Bólem wieńcowym. Skurczem oskrzeli. zatrucie CO z: Zawartością w wydechu CO> 20% HbCO. Pierwotnie nieprzytomny. Zaburzenia neurologiczne. zespól zatrucia wziewnego: Wywiad. Badanie. CO w oddechu > 5 10%. Postępowanie Rutynowe postçpowanie reanimacyjne (próba z hyroksykobalaminą). W sytuacji katastrof stwierdzenie zgonu. Tlenoterapia FiO2 = 1,0.Droga dożylna i infuzja płynów. Rozważenie wykonania intubacji i znieczulenia ogólnego. Rozważenie zastosowania bronchodilatatorów. Rozważenie podania hydroksykobalaminy i wdrożenia hiperbarii tlenowej. Tlenoterapia. Droga dożylna. Monitorowanie czynności życiowych. Możliwie szybki transport do szpitala. Rozważenie podania nitrogliceryny i morfiny (przy współistniejącym bólu wieńcowym. Rozważenie podania bronchodilatatorów. Rozważyć opóźniony transport do szpitala. Osłuchiwanie płuc co 6 do 24 godzin przez 2 doby.

21 Złamanie definicja/ podział Przerwanie ciągłości kości z uszkodzeniem okolicznych tkanek miękkich. Podział złamań ze względu na: Przebieg płaszczyzny złamania: poprzeczne, podłużne, skośne, spiralne. Zachowanie ciągłości powłok: zamknięte, otwarte. Współistnienie obrażeń dodatkowych: z przemieszczeniem, z tow. krwotokiem, odmą opłucnową, wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego.

22 Złamania objawy Ból w miejscu złamania (samoistny, nasilający się przy próbie ruchu. Zniekształcenie okolicy złamania, spowodowane obrzękiem i przemieszczeniem się odłamów (załamanie osi kończyny, lub jej skrócenie). Zniesienie, lub zaburzenie czynności. Nieprawidłowa ruchomość w obrębie kończyny. Tarcie odłamów.

23 Złamania postępowanie w obrażeniach głowy procedura PSP Urazy i obrażenia głowy Załącznik nr 1 Procedura nr 3 Stabilizacja kręgosłupa szyjnego i kontrola ABC Rana głowy Tak Nie Opatrunek osłaniający Tlenoterapia 100% tlenem Termoizolacja W razie konieczności ewakuacji unieruchomienie kręgosłupa szyjnego w czasie transportu Unieruchomienie poszkodowanego na noszach t. deska

24 Złamania postępowanie przy złamaniu kręgosłupa Objawy współistniejące: Ograniczenie ruchomości i przymusowe ustawienie głowy. Płytki oddech, lub bezdech. Porażenie kończyn górnych, lub i dolnych. Bezwiedne oddanie moczu. Porażenie perystaltyki. Utrata czucia.

25 Złamania postępowanie przy złamaniu kręgosłupa Udrożnienie dróg oddechowych i wentylacja zastępcza. Ograniczenie wskazań so zmiany pozycji poszkodowanego. Głowa, szyja i tułów w jednej linii (osi). Jedne nosze (podbieraki, deska ortopedyczna, poduszki stabilizujące głowę, kołnierz ortopedyczny). Uszkodzenie kręgosłupa szyjnego rulon pod łopatki. Uszkodzenie kręgosłupa piersiowego, lub lędźwiowego rulon pod miejsce uszkodzone.

26 Złamania postępowanie przy złamaniu kręgosłupa procedura PSP Urazy i obrażenia kręgosłupa Stabilizacja kręgosłupa i kontrola ABC Bez konieczności ewakuacji Koniczność ewakuacji Pozostawienie w pozycji zastanej Unieruchomienie kręgosłupa w czasie przemieszczania Tlenoterapia (100% tlenu) i termoizolacja Unieruchomienie na noszach t. deska Ponowna kontrola ABC Tlenoterapia (100% tlenu) i termoizolacja

27 Złamania postępowanie Złamanie obojczyka w obrębie stawu ramiennego i kości ramiennej: Unieruchomić za pomocą szyny Kramera, szyny próżniowej, chusty trójkątnej, lub pętli pojedynczej. Obojczyk najczęściej ulega złamaniu w 1/3 części bocznej: niekształcenie przy próbie poruszania kończyną.

28 Złamania objawy

29 Złamania objawy

30 Złamania postępowanie Zatamowanie krwotoku i zabezpieczenie przed infekcją w przypadku ran otwartych. Ostrożne badanie poszkodowanego, aby nie spowodować obrażeń wtórnych. Zakaz poruszania kończyną w celu stwierdzenia tarcia odłamów. Unieruchomienie (sz. Kramera, próżniowa, pneumatyczna, prowizoryczne, przymocowanie do drugiej kończyny). Unieruchomienie należy zakładać u leżącego pacjenta, zgodnie z zasadami Potta: W złamaniu kości długich należy unieruchomić dwa sąsiadujące stawy. Przy złamaniu w stawie unieruchamia się kości tworzące staw.

31 Złamania postępowanie Złamaną kończynę należy ułożyć w pozycji fizjologicznej. Stawy unieruchamiać w pozycji spoczynkowej. Ostrożnie z korekcją patologicznego ułożenia kończyny. Szyna Kramera powinna być wymoszczona watą z dodatkowym zabezpieczeniem elementów kostnych. Szynę modelować na zdrowej kończynie. Nie należy zmieniać prowizorycznego unieruchomienia transportowego, aż do momentu założenia opatrunku definitywnego. W celu zmniejszenia obrzęku można kończynę unieść nieco wyżej i obłożyć zimnym okładem. Należy zachować ostrożność w czasie transportu.

32 Złamania postępowanie Załącznik nr 1; procedura nr 5 Urazy i obrażenia narządu ruchu Kontrola ABC Uwidocznienie obrażeń Mięśnie Rana Kości długie Stawy Bez rany Deformacja z pozycją przymusową (zwichnięcie Opatrunek na ranę Tlenoterapia 100% Stabilizacja w pozycji zbliżonej do fizjologicznej, w razie konieczności w pozycji zastanej Deformacja z zachowaniem ruchomości (złamanie, skręcenie) Tlenoterapia 100% tlen Tlenoterapia 100% tlen Stabilizacja w pozycji zastanej Stabilizacja w pozycji zbliżonej do fizjologicznej, w razie konieczności w pozycji zastanej Złamania otwarte Złamania zamknięte Tlenoterapia 100% tlen Tlenoterapia 100% tlen Stabilizacja w pozycji zbliżonej do fizjologicznej, w razie konieczności w pozycji zastanej Stabilizacja w pozycji zbliżonej do fizjologicznej, w razie konieczności w pozycji zastanej Opatrunek na ranę Unieruchomienie Unieruchomienie Unieruchomienie

33 Złamania postępowanie Skręcenie - uniesienie Skręcenie - kompres Skręcenie unieruchomienie

34 Złamania postępowanie Unieruchomienie palców i dłoni

35 Złamania postępowanie Unieruchomienie przedramienia

36 Złamania postępowanie Unieruchomienie łokcia w zgięciu

37 Złamania postępowanie Unieruchomienie łokcia w wyproście

38 Złamania postępowanie Unieruchomienie ramienia

39 Złamania postępowanie Unieruchomienie uda

40 Złamania postępowanie Unieruchomienie kolana w pozycji wyp wyprostnej

41 Złamania postępowanie Unieruchomienie kolana w pozycji zgięciowej

42 Złamania postępowanie Unieruchomienie podudzia

43 Złamania postępowanie Unieruchomienie kończyny dolnej

44 Złamania postępowanie Unieruchomienie skręconego stawu skokowo skokowo-goleniowego

45 Złamania postępowanie przy uszkodzeniu miednicy Bolesność w miejscu złamania. Śródmiąższowe wylewy krwawe. Patologiczne ustawienie talerzy kości biodrowych. Bolesność uciskowa spojenia łonowego. Ból przy ruchach kończyn dolnych w stawach biodrowych.

46 Złamania postępowanie przy uszkodzeniu miednicy Ułożenie transportowe na plecach z lekkim odwiedzeniem kończyn dolnych, zgiętych w stawach biodrowych. Pod pośladki i lędźwie podłożone prześcieradło, którego końce po skrzyżowaniu na brzuchu należy przywiązać do noszy.

47 Złamania postępowanie Pas Geneva

48 Złamania postępowanie Pas London

49 Złamania postępowanie Spinacz Dallas

50 Oparzenia i złamania