Biblijny przekaz Ostatniej Wieczerzy
|
|
- Bernard Tomczak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Biblijny przekaz Ostatniej Wieczerzy Relacje z ostatniej wieczerzy, podczas której Chrystus ustanowił Eucharystię, przekazały ewangelie synoptyczne (Mk, Mt, Łk) oraz św. Paweł w Pierwszym Liście do Koryntian. Marek, Mateusz i Łukasz umieścili opis ostatniej wieczerzy w kontekście historii męki Jezusa. Paweł natomiast nie przedstawił szczegółów uczty pożegnalnej Chrystusa z uczniami, lecz ogranicza się tylko do przekazu ustanowienia Eucharystii we fragmencie, w którym krytykuje zachowanie się Koryntian w czasie jej sprawowania. Chrystus ustanowił zatem Eucharystię podczas swojej ostatniej, pożegnalnej wieczerzy z uczniami, która była jednocześnie Wieczerza Paschalną. Pascha izraelska stanowi więc historyczno-religijne tło Eucharystii. Obrzęd ustanowienia Eucharystii był włączony w ryt Paschy izraelskiej i dlatego dla zrozumienia sensu czynności i słów Jezusa nad chlebem i winem należy zapoznać się chociażby tylko schematycznie z rytuałem Paschy izraelskiej. 1. Rytuał Paschy izraelskiej Ceremoniał wieczerzy paschalnej był zasadniczo oparty na ceremoniale innych uroczystych uczt, ale posiadał także nowe aspekty, wynikające z symboliki paschalnej. Chodziło o uobecnienie i głębokie przeżycie pierwszej Paschy, obchodzonej w Egipcie w noc wyjścia. Uczta paschalna miała charakter nabożeństwa liturgicznego. Do czasu zburzenia świątyni jerozolimskiej przez Rzymian, Izraelici starali się święto Paschy obchodzić w Jerozolimie. Wieczorem grupa osób, w imieniu której ofiarowany został w świątyni baranek, zasiadała do stołu we własnym domu lub w wynajętym na ten wieczór pomieszczeniu. Główną potrawę stanowił baranek. Natomiast po zburzeniu świątyni aż do czasów obecnych główną potrawą jest chleb nie kwaszony (maca). Bardzo ważną, charakterystyczną cechą tego święta jest zakaz spożywania, a nawet posiadania chleba kwaszonego. Uroczysta wieczerza paschalna rozpoczynała się wieczorem po modlitwie. Jej uczestnicy zajmowali miejsca przy stole według godności i wieku, kładąc się na lewym ramieniu na dywanie lub kobiercu. Po obmyciu rąk (jak przy zwykłych ucztach) nalewano pierwszy kielich wina zmieszanego z wodą. Następnie gospodarz odmawiał modlitwę dziękczynną za święto Paschy i za dar wina. Następnie wypijano kielich wina zmieszanego z wodą. Po wypiciu wina podawano do stołu mięso baranka, gorzkie zioła, chleb nie kwaszony, charoset oraz inne potrawy. Gospodarz uczty umywał ręce, brał trochę gorzkich ziół, odmawiał nad nimi krótką modlitwę i podawał kolejno uczestnikom uczty. Następnie brał przaśny chleb, podnosił go do góry, aby wszyscy mogli go widzieć, i odmawiał kolejną modlitwę. Nalewano drugi kielich wina, a któreś z obecnych dzieci lub najmłodszy uczestnik uczty zadawał pytanie, dotyczące znaczenia obrzędów tego wieczoru. Gospodarz domu odpowiadał, wygłaszając lub odczytując tzw. haggadę, wyjaśniającą sens wieczerzy paschalnej, Haggadę kończyła recytacja pierwszej części Hallelu (Ps ). Potem gospodarz odmawiał błogosławieństwo nad winem i wypijano kolejny kielich.
2 Teraz rozpoczynała się właściwa uczta. Po umyciu rąk (po raz drugi) gospodarz brał do ręki chleb, nakłada na chleb gorzkie zioła, maczał w charoset i odmawiał błogosławieństwo, łamał po kawałku i rozdawał bez słów. Ta część uczty kończyła się wypiciem drugiego kielicha wina. Z kolei przygotowywano trzeci kielich wina, zwany kielichem błogosławieństwa. Po odmówieniu odpowiednich modlitw i po wypiciu tego kielicha recytowano drugą część Hallelu. Uczta paschalna kończyła się wypiciem czwartego kielicha. W takie ramy izraelskiej wieczerzy i liturgii paschalnej Chrystus wprowadził Eucharystię. Słowa nad chlebem wypowiedział niewątpliwie w tym miejscu, gdzie rozdaje się chleb. Natomiast słowa nad kielichem wypowiedział przy piciu trzeciego kielicha, czyli kielicha błogosławieństwa, gdyż takim określeniem posługuje się św. Paweł: Kielich błogosławieństwa, który błogosławimy, czy nie jest udziałem we Krwi Chrystusa? Chleb, który łamiemy, czyż nie jest udziałem w Ciele Chrystusa? (1 Kor 10,16). 2. Historia tradycji tekstów eucharystycznych Dotarły do nas cztery przekazy Eucharystii: Mk, Mt, Łk i 1 Kor. Teksty te zostały umieszczone w kontekście biograficznym jako jedna z ostatnich scen z życia Chrystusa. Narracyjny charakter tych tekstów nie tłumaczy jednak ich kompozycji. Zawierają one wiele elementów, które wskazują, że na ich redakcję miała duży wpływ liturgia pierwotnego Kościoła. Zauważa się to już w najstarszej chronologicznie wersji literackiej, jaką przekazał 1 Kor 11, Paweł zwraca Koryntianom uwagę na nadużycia, jakich się dopuszczają podczas zgromadzeń eucharystycznych i powołując się na tradycję liturgiczną, przypomina słowa ustanowienia Eucharystii. Paweł pisze więc o sprawowaniu Eucharystii jako o czymś, co jest Koryntianom dobrze znane i praktykowane. Podobne wrażenie sprawia redakcja Marka, chociaż jest ona późniejsza od przekazu Pawła. Uroczysty, hieratyczny styl wskazuje, że ewangeliście nie chodziło tylko o przedstawienie jednorazowej, historycznej sceny. Marek nic nie wspomina też o reakcji uczniów na słowa Jezusa nad kielichem, tylko stwierdza, że pili z niego wszyscy. Porównanie tekstów eucharystycznych wskazuje na dwie tradycje. Jedną reprezentuje Marek i Mateusz, drugą Paweł i Łukasz. Tradycję Marka i Mateusza określa się jako palestyńską, a Pawła i Łukasza jako antiocheńską. Można tu mówić o dwóch podstawowych obrządkach sprawowania Eucharystii. 3. Historyczna wartość przekazów eucharystycznych powyższej analizy wynika, że teksty eucharystyczne u synoptyków i u Pawła nie są tylko przekazem pewnych szczegółów biograficznych, lecz proklamacją ustanowienia Eucharystii, którą sprawowano w liturgii pierwotnego Kościoła. Praktyka liturgiczna pierwotnego Kościoła opierała się jednak na fakcie historycznym, na autentycznym wydarzeniu, jakie miało miejsce podczas ostatniej wieczerzy Chrystusa z uczniami. Świadczą o tym pewne szczegóły, których nie można wytłumaczyć, jeżeli zakwestionuje się historyczność opisu. Na przykład: (1) Takim szczegółem jest jeden kielich, z którego wszyscy pili. Rzecz nie do pomyślenia na ucztach izraelskich, gdzie każdy musiał mieć własny kielich. (2) Semityzmy językowe w greckim tekście: błogosławić, łamać.
3 (3) Poza tym słowa i czynności Chrystusa nad chlebem i winem nie mieszczą się w kontekście uczty paschalnej i w ogóle jakiejkolwiek uczty izraelskiej. (4) Nakaz spożywania Jego Ciała i Krwi jest absolutnie nie do pogodzenia z mentalnością semicką. 4. Słowa i czynności nad Chlebem Czynności Jezusa nad chlebem opisują cztery czasowniki: wziął, odmówił błogosławieństwo, połamał, dał. Jest to obiegowa terminologia dotycząca każdej uczty. Oryginalne jest natomiast: imperatyw bierzcie i słowa objaśniające: To jest Ciało Moje. Przez błogosławieństwo chleb, zgodnie z pojęciami judaistycznymi, nabiera nowych jakości, nowego wymiaru. Błogosławieństwo sprawia, że chleb otrzymuje znaczenie symboliczne. Wspólne spożywanie chleba wyraża wspólnotę. Spożywać wspólnie z kimś chleb oznacza być jego przyjacielem, a nawet powiernikiem serca (Ps 41 [40],10; J 13, 18). Chleb jest podstawowym pokarmem, który podtrzymuje życie. Przekazywanie życia jest związane z jego ubytkiem, a nawet śmiercią tego, kto je przekazuje (J 12, 24-25). Spożywany chleb ulega zniszczeniu, zostaje zgryziony i przemieniony, aby człowiek mógł żyć. Chrystus identyfikuje następnie chleb ze swoim Ciałem. Ciało w rozumieniu semickim nie oznacza tylko organizmu człowieka, lecz wskazuje także na jego osobę tak, jak prezentuje się ona na zewnątrz, jak jest odbierana przez innych. Ciało określa konkretną, poznawalną doświadczalnie osobę ludzką. Według antropologii biblijnej człowiek nie tylko ma ciało, on cały jest ciałem. Zwrot Ciało Moje oznacza zatem, że chodzi o konkretną osobę Jezusa, takiego, z jakim spotykali się i spotykają Jego uczniowie. Czy formuła: To jest Ciało Moje oznacza identyfikację, czy też ma tylko znaczenie symboliczne? Otóż zdania tego nie można interpretować w sensie przenośnym, metaforycznym, jak na przykład metafory z Kazania na Górze: Wy jesteście solą ziemi (Mt 5, 13). Metafory muszą być ogólnie znane, albo w przypadku nowych metafor objaśnione. Słuchacze Jezusa w synagodze w Kafarnaum również zrozumieli dosłownie Jego słowa o spożywaniu chleba, który on da, co wywołało ogromne zaskoczenie i kontrowersje: «Chlebem, który Ja dam, jest moje Ciało za życie świata». Sprzeczali się więc między sobą Żydzi, mówiąc: «Jak On może nam dać swoje Ciało do spożycia?» (J 6,51-52). M. LUTER również interpretował dosłownie słowa ustanowienia Eucharystii i wierzył w realną obecność osoby Jezusa pod postaciami chleba i wina. Po zerwaniu z Kościołem katolickim w dalszym ciągu codziennie odprawiał Mszę św. w języku niemieckim i rozdzielał Komunię św. pod dwoma postaciami. Ostatnią Mszę św. odprawił w dniu swojej śmierci. Kiedy szedł z kielichem do wiernych zatrzęsła mu się ręka i parę kropli Wina rozlał na posadzkę. Wówczas LUTER powrócił do ołtarza, postawił kielich, a sam ukląkł i zlizywał rozlane krople Wina, które w jego przekonaniu były Krwią Zbawiciela. 5. Słowa i czynności nad Kielichem Kielich w środowisku biblijnym posiadał szereg metaforycznych znaczeń, z których co najmniej dwa odnoszą się do słów i czynności Jezusa podczas ostatniej wieczerzy.
4 Podczas uczt izraelskich wspólne picie wina było symbolem wspólnoty uczestników uczty. Podobnie kielich podczas ostatniej wieczerzy wyrażał zjednoczenie Jezusa z uczniami. Tę symbolikę podkreśla szczegół, że Chrystus, wbrew przyjętym zwyczajom, posłużył się tylko jednym kielichem. Kielich oznacza także los człowieka, jego przeznaczenie. Słowa nad kielichem identyfikują wino z Krwią Jezusa, podobnie jak chleb identyfikuje się z Jego Ciałem. Krew w myśl pojęć biblijnych jest istotą życia. Zwrot Krew Przymierza znajduje się w tradycji Markowej, natomiast Przymierze we Krwi w tradycji antiocheńskiej. Jest to aluzja do opisu zawarcia przymierza pod Synajem (Wj 24, 6-8). Na ryt zawierania przymierza składało się złożenie ofiary oraz pokropienie krwią ołtarza i ludu. Te dwie rytualne czynności stanowiły ramy układu pomiędzy Bogiem i Jego ludem, w którym Bóg zobowiązał się do opieki, a Izrael do wierności. Kiedy Mojżesz pokropił lud krwią, powiedział: Oto krew przymierza, które Pan zawarł z wami (Wj 24, 8). Według obydwu tradycji eucharystycznych Chrystus podkreśla, że jest to Jego Krew Przymierza: moja Krew Przymierza (tradycja Markowa), Nowe Przymierze we Krwi mojej (tradycja antiocheńska). Zwroty te mają znaczenie typologiczne. Przez śmierć Chrystusa na krzyżu Bóg zawiera ze swoim ludem Nowe Przymierze. To Nowe Przymierze różni się jakościowo od przymierza Starego Testamentu. Dawniej do przebłagania Boga i zjednoczenia się z Nim wystarczała krew ofiarowanych zwierząt, obecnie jest nią Krew Jezusa Chrystusa. 6. Nakaz powtarzania Eucharystii W tradycji antiocheńskiej jest jeszcze nakaz powtarzania: To czyńcie na moją pamiątkę. Greckie słowo ἀνάμνησις (pamięć, pamiątka) nie oznacza uaktywnienia pamięci, nie wskazuje na akt wewnętrzny, umysłowy, przy pomocy którego wywołuje się w pamięci obraz minionego wydarzenia. Język semicki, w jakim Jezus wypowiadał słowa nad chlebem i winem, jest językiem dynamicznym, wyraża nie tylko sytuacje, stany, lecz przede wszystkim działanie. Ἀνάμνησις to nie jest wspominanie zmarłego Chrystusa podczas uczt eucharystycznych, lecz uobecnianie ostatniej wieczerzy, uobecnianie czynności oraz słów Jezusa nad chlebem i winem, aktualizowanie całego misterium zbawczego. W Starym Testamencie pamięć, czyli wspominanie minionych wydarzeń zbawczych, jakich Bóg w przeszłości dokonał dla swego ludu, nie oznacza wspominania historii, lecz jest jej aktualizacją. Sięganie wstecz pamięcią, do tego, czego Bóg dokonał w przeszłości, oznacza znalezienie się w stwórczej i zbawczej obecności Boga. Szczególne znaczenie miało w Izraelu wspominanie w kulcie. W kulcie uroczyście świętowano wielkie dzieła Boga jako kamienie milowe, wytyczające bieg historii zbawczej Izraela. Święta pomagały zachować w pamięci te wielkie dzieła Boga, przypominały o Jego działającej obecności i wierności przymierzu. Każde święto i każda liturgia była dla Izraela anamnezą. Bardzo wyraźnie określa anamnezę nakaz świętowania Paschy. Paralele pomiędzy nakazem świętowania Paschy i powtarzania ostatniej wieczerzy oraz paschalna atmosfera ostatniej wieczerzy wskazują, że nie chodzi tylko o powtarzanie rytów, lecz także o dyspozycje wewnętrzne towarzyszące świętowaniu Paschy. Zarówno święto Paschy, jak i ostatnia wieczerza mają na uwadze wielkie wydarzenia zbawcze: wyjście z Egiptu i krzyż. W obydwu wydarzeniach zasadniczą rolę odgrywa uczta paschalna: w noc wyjścia w Egipcie i ostatnia wieczerza w noc przed męką Jezusa na krzyżu. Obydwa wydarzenia zbawcze: wyjście z Egiptu i ofiara krzyżowa Chrystusa przez akt wspominania zachowują swoją aktualność. Wspominanie uwolnienia z Egiptu podczas święta Paschy było dla
5 Izraela znakiem uwolnienia w znaczeniu eschatologicznym. Podobnie dla chrześcijanina wspominanie wydarzeń ostatniej wieczerzy jest gwarancją eschatologicznego uwolnienia i udziału w uczcie w królestwie Bożym
1) Zapalenie świecy i wypowiedzenie słów Światło Chrystusa (uczestnicy odpowiadają Bogu niech będą dzięki ).
Temat: Struktura Mszy Świętej Modlitwa Eucharystyczna. Do spotkania należy przygotować: świecę, zapałki, porozcinaną tabelkę z ostatniej strony potrzebną do aktywizacji grupy, długopisy i kartki do konkursu.
Bardziej szczegółowoWielki Tydzień. Niedziela Palmowa
Wielki Tydzień Niedziela Palmowa Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień, w którym obchodzi się pamiątkę Męki śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Każdy chrześcijanin powinien dołożyć wszelkich starań,
Bardziej szczegółowoświętością życia dawać dowód żywej wiary. W Niedzielę Palmową, Kościół obchodzi pamiątkę wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy, dla dokonania paschalnej
Wielki Tydzień Ostatnie dni Wielkiego Postu od Niedzieli Palmowej do wieczora Wielkiego Czwartku, a następnie Triduum Paschalne to Wielki Tydzień. Najstarsze świadectwa o liturgii Wielkiego Tygodnia pochodzą
Bardziej szczegółowoEucharystia. (Konstytucja o liturgii Soboru Watykańskiego II nr 47).
Eucharystia Pan Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy, usta nowił Eucharystyczną Ofiarę Ciała i Krwi swojej, aby w niej na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak umiłowanej Oblubienicy
Bardziej szczegółowoPRZEKAZ O USTANOWIENIU EUCHARYSTII (1KOR 11,23-26)
PRZEKAZ O USTANOWIENIU EUCHARYSTII (1KOR 11,23-26) Opowiadanie o ustanowieniu Eucharystii stanowi fragment opisu ostatniej wieczerzy, którą Jezus spożywał ze swymi uczniami. Wieczerza ta bez wątpienia
Bardziej szczegółowoTemat: Sakrament chrztu świętego
Temat: Sakrament chrztu świętego UWAGA! Do spotkania należy przygotować obrzędy chrztu świętego (powinny być dostępne w zakrystii) oraz w miarę możliwości drugą część spotkania przeprowadzić w kościele
Bardziej szczegółowoDuch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. (Łk 1, 35) A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego
Bardziej szczegółowoArchidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31
Bardziej szczegółowo1. Temat: Wody Jordanu - Sakrament chrztu świętego.
Konspekt katechezy kl. IV Szkoły Podstawowej. 1. Temat: Wody Jordanu - Sakrament chrztu świętego. Cele katechezy - poznanie biblijnego tekstu o chrzcie Jezusa, - kształtowanie postawy wdzięczności za dary
Bardziej szczegółowoTemat: Wartość Eucharystii i jej znaczenie w życiu chrześcijanina
RELIGIA Temat: Wartość Eucharystii i jej znaczenie w życiu chrześcijanina Cele ogólne: 1. Ukazanie wartości Eucharystii i jej znaczenia w życiu chrześcijanina. 2. Wyjaśnienie natury Eucharystii oraz wskazanie
Bardziej szczegółowoPORADNIK WERTOWANIA W MSZALE I JEGO BUDOWA
Diecezjalna Szkoła Ceremoniarza i Animatora PORADNIK WERTOWANIA W MSZALE I JEGO BUDOWA Do użytku wewnętrznego dla potrzeb Kursu Ceremoniarza Liturgicznego Diecezji Tarnowskiej Opracował: Artur Gondek Poradnik
Bardziej szczegółowoS A K A R A M E N T Y K OŚCIOŁA
S A K A R A M E N T Y K OŚCIOŁA Wykład 14 Ks. Piotr Łabuda UPJP II Kraków EUCHARYSTIA Ja otrzymałem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, kiedy został wydany, wziął chleb i dzięki uczyniwszy
Bardziej szczegółowoSP Klasa VI, temat 57
Rozwiąż krzyżówkę i odczytaj hasło. 7. 5. 3. 4. 6. 1. 2. 8. 9. 1. Rozłączenie duszy z ciałem. 2. Najważniejsze święto chrześcijańskie. 3. Kolor szat liturgicznych używany w Wielkim Poście. 4. Cierpienie
Bardziej szczegółowoTRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK
TRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK PARAFIA ŚWIĘTEGO STANISŁAWA BISKUPA I MĘCZENNIKA W ŁABOWEJ A.D. 2015 TRIDUUM PASCHALNE Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pana Ogólne
Bardziej szczegółowoCUD MSZY ŚWIĘTEJ WSTĘP
CUD MSZY ŚWIĘTEJ WSTĘP Chciałbym postawić na początku pytanie: Co to znaczy, że Msza święta jest największym cudem świata? Żeby na nie odpowiedzieć, proponuję rozważyć tryptyk eucharystyczny: strukturę
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV
WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV Rozdział I Żyję w przyjaźni z Jezusem - charakteryzuje postawę przyjaciela Jezusa - wymienia warunki przyjaźni z Jezusem praktykowanie pierwszych piątków
Bardziej szczegółowoWieczerza Pańska jako ustanowienie Eucharystii.
Anna Lewandowska Wieczerza Pańska jako ustanowienie Eucharystii. Przedmiot: Teologia Nowego Testamentu Wykładowca: dr Leszek Jańczuk Warszawskie Seminarium Teologiczne Warszawa 2009 Spis Treści 1. Nawiązania
Bardziej szczegółowoDla dzieci o Mszy Świętej
Pamiątka Pierwszej Komunii Świętej o. Leon Knabit osb Justyna Kiliańczyk-Zięba Dla dzieci o Mszy Świętej Dla dzieci o Mszy Świętej 1 2 o. Leon Knabit osb Justyna Kiliańczyk-Zięba Dla dzieci o Mszy Świętej
Bardziej szczegółowoXXI KONKURS WIEDZY O BIBLII I HISTORII KOŚCIOŁA Liturgia szczytem i źródłem działalności Kościoła
XXI KONKURS WIEDZY O BIBLII I HISTORII KOŚCIOŁA Liturgia szczytem i źródłem działalności Kościoła Gimnazjum eliminacje powiatowe Czas samodzielnej pracy ucznia 45 min. Zamość, 13. 02. 2014 r. 1. Podaj
Bardziej szczegółowoOSTATNIA PASCHA JEZUSA (ŁK 22,1-38)
Ks. Piotr Łabuda OSTATNIA PASCHA JEZUSA (ŁK 22,1-38) Dzisiejsze spotkanie chcemy poświęcić uroczystości paschalnej ostatniej uroczystości paschalnej, w której uczestniczył Jezus. Uroczystości w czasie
Bardziej szczegółowoTradycje Świąt Bożego Narodzenia
Tradycje Świąteczne OPRACOWAŁA Julia Wilk Klasa VI d 1 Wieczerza wigilijna, pierwsza gwiazdka Polską wieczerzę wigilijną charakteryzują postne potrawy, spożywane po zachodzie słońca. Ich rodzaj i kolejność
Bardziej szczegółowoKomentarze na Wielki Czwartek. Wzór I 1
Komentarze na Wielki Czwartek Wzór I 1 Komentarz na wejście Dobiegł końca tegoroczny okres przygotowań do Wielkanocy. Przez cały ten czas Kościół przypominał nam, że jest to okres szczególnej łaski. Została
Bardziej szczegółowoTradycja w Rodzinie s. 11. Tradycja w Kościele s. 16
Tradycja w Rodzinie s. 11 w n u m e r z e : Tradycja w Kościele s. 16 od redakcji Przygotuj się do Liturgii Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego, 31 marca: I czytanie: Dz 10,34a,37-43; II czytanie: Kol
Bardziej szczegółowoOdpowiedzcie na pytania w jednym okienku tabeli, a następnie kartkę przekażcie dalej.
Odpowiedzcie na pytania w jednym okienku tabeli, a następnie kartkę przekażcie dalej. 1. Jak nazywa się to naczynie? 2. Kiedy jest używane? 3. Do czego służy? 1. 2. 3. Odpowiedzcie na pytania w jednym
Bardziej szczegółowoObraz Kościoła w listach św. Pawła
Obraz Kościoła w listach św. Pawła Św. Paweł nie napisał monografii naukowej o Kościele. Jego listy były odpowiedzią lub reakcją na konkretne, palące problemy i sytuacje pierwotnego Kościoła. Usystematyzowanie
Bardziej szczegółowoKim jest Baranek Wielkanocny? Zapraszamy na wykład.
Kim jest Baranek Wielkanocny? Zapraszamy na wykład. BIBLIA Pismo Św. Słowo Boże Autentyczny przekaz od Boga Przepisy higieniczne, dietetyczne Starego Testamentu Demokracja, ochrona praw zwierząt zawarte
Bardziej szczegółowoNOWOTESTAMENTALNA NAUKA O EUCHARYSTII
Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne XXII (1989) Ks. JÓZEF KOZYRA NOWOTESTAMENTALNA NAUKA O EUCHARYSTII I. ZNACZENIE TERMINU EUCHARYSTIA" W NOWYM TESTAMENCIE Eucharystia" oznacza zasadniczo wdzięczność,
Bardziej szczegółowoPrzedstaw otrzymane zdanie za pomocą pantomimy. Jezus wychodzi z grobu. Przedstaw otrzymane zdanie za pomocą pantomimy.
Przedstaw otrzymane zdanie za pomocą pantomimy. Jezus wychodzi z grobu. Przedstaw otrzymane zdanie za pomocą pantomimy. Jezus przychodzi mimo zamkniętych drzwi. Przedstaw otrzymane zdanie za pomocą pantomimy.
Bardziej szczegółowoStudium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI
Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,
Bardziej szczegółowoWIELKI CZWARTEK - MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ
WIELKI CZWARTEK - MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ PRZEBIEG LITURGII 1. Komentarz 5 minut przed rozpoczęciem liturgii 2. Procesja wejścia 3. Życzenia 4. Obrzędy wstępne 4.1. Komentarz przed Chwała 4.2. Chwała na
Bardziej szczegółowoRok liturgiczny (kościelny)
Rok liturgiczny (kościelny) Adwent Okres Narodzenia Pańskiego Okres zwykły cz. I Wielki Post Triduum Paschalne Okres Wielkanocny Okres zwykły cz. II Przeczytajcie fragment Składu apostolskiego. Jakie fakty
Bardziej szczegółowoW naszym kościele główna Msza Święta rozpoczęła się o godz , którą celebrował Ksiądz Proboszcz, Wiesław Kondratowicz.
23 czerwca przypadła uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa - Boże Ciało. Dla katolików to jedno z głównych świąt, dlatego tak licznie zgromadzili się parafianie, by brać udział we Mszy Świętej
Bardziej szczegółowoCo do przebiegu Mszy świętej stosuje się wszystkie wskazania jak we Mszy pod przewodnictwem Biskupa z poniższymi wyjątkami.
Msza święta z udzielaniem sakramentu bierzmowania Co do przebiegu Mszy świętej stosuje się wszystkie wskazania jak we Mszy pod przewodnictwem Biskupa z poniższymi wyjątkami. Zawsze podczas bierzmowania,
Bardziej szczegółowo/ wybrane fragmenty KKK/ SAKRAMENT EUCHARYSTII
EUCHARYSTIA / wybrane fragmenty KKK/ SAKRAMENT EUCHARYSTII 1322 Najświętsza Eucharystia dopełnia wtajemniczenie chrześcijańskie. Ci, którzy przez chrzest zostali wyniesieni do godności królewskiego kapłaństwa,
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z religii dla klasy trzeciej szkoły podstawowej
Kryteria oceniania z religii dla klasy trzeciej szkoły podstawowej Przedmiotowy System Oceniania z religii został opracowany na podstawie Programu Nauczania Religii Rzymskokatolickiej w Przedszkolach i
Bardziej szczegółowoMałe co nie co o Roku Liturgicznym i o tym, co w nim ciekawe
Małe co nie co o Roku Liturgicznym i o tym, co w nim ciekawe ROK LITURGICZNY ROK KOŚCIELNY Ma tyle samo dni, co rok kalendarzowy. Rozpoczyna się od I Niedzieli Adwentu kończy w sobotę po Uroczystości Chrystusa
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa
WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty
Bardziej szczegółowoSłowo msza - łac. missa (od IV w.) Wśród badaczy nie ma zgody co do jego pierwotnego znaczenia, wymienia się następujące tłumaczenia:
Kult eucharystyczny Słowo msza - łac. missa (od IV w.) Wśród badaczy nie ma zgody co do jego pierwotnego znaczenia, wymienia się następujące tłumaczenia: * od rzymskiego zwyczaju rozwiązywania zgromadzenia
Bardziej szczegółowoŁk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY
Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY Tomasz Kiesling Oborniki 2013 Być jak Teofil dziś Teofil konkretne imię adresata, chrześcijanina, do którego pisze św. Łukasz Ewangelię. Ewangelista przeprowadził wiele rozmów
Bardziej szczegółowoWymaganie edukacyjne z religii dla klas II. Rozumie, że modlitwa jest formą rozmowy z Bogiem.
Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II Uczeń: Potrafi wyjaśnić, w jaki sposób Bóg jest z nami w domu, szkole, Kościele, w świecie. Jakie są znaki Jego obecności? Wyjaśnia, dlaczego Pismo Święte jest
Bardziej szczegółowoOstatnia Wieczerza Jezusa
Rocznik Teologii Katolickiej Tom VI Rok 2007 Ks. Andrzej Proniewski Uniwersytet w Białymstoku Ostatnia Wieczerza Jezusa w kontekście żydowskiej uczty paschalnej The Last Supper of Jesus in the Context
Bardziej szczegółowoPlan pracy z ministrantami
Plan pracy z ministrantami na podstawie materiałów formacyjnych Krajowego Duszpasterstwa Służby Liturgicznej oraz Dyrektorium Duszpasterstwa Służby Liturgicznej Czyli: -kto? -kiedy? -co? Formacja ministrancka
Bardziej szczegółowoNabożeństwa w Kościele Katolickim. Łukasz Burnici SDB
Nabożeństwa w Kościele Katolickim Łukasz Burnici SDB Życie duchowe nie ogranicza się do udziału w samej tylko liturgii. Chrześcijanin bowiem, choć powołany jest do modlitwy wspólnej, powinien mimo to wejść
Bardziej szczegółowoOd XVI wieku wprowadzono istniejący do dziś zwyczaj śpiewania Ewangelii przy czterech ołtarzach.
Zapoznajcie się z krótką historią obchodów W diecezji Liège (w przeszłości terytorium niemieckie, obecnie belgijskie) przeoryszą klasztoru sióstr augustianek była św. Julianna. W 1245 r. miała widzenie,
Bardziej szczegółowo- uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy
Kryteria oceniania z religii klasa II gimnazjum Ocena celująca - uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy - twórczo rozwija własne uzdolnienia oraz dba o
Bardziej szczegółowoW imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy
Bardziej szczegółowoStruktura Mszy Świętej Liturgia Eucharystyczna (od procesji z darami do prefacji).
Struktura Mszy Świętej Liturgia Eucharystyczna (od procesji z darami do prefacji). Spotkanie powinno odbyć się w kościele lub w kaplicy. 1. Znak krzyża świętego, zapalenie świecy. 2. Modlitwa do Ducha
Bardziej szczegółowoEucharystia w nauczaniu Katechizmu Kościoła Rzymsko-Katolickiego i Pisma Świętego
Eucharystia w nauczaniu Katechizmu Kościoła Rzymsko-Katolickiego i Pisma Świętego W Kościele Rzymsko-Katolickim Eucharystia zajmowała i zajmuje zaszczytne miejsce. Niniejsza praca jest próbą zrozumienia
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENIANIA RELIGIA KLASA VI
KRYTERIA OCENIANIA RELIGIA KLASA VI DZIAŁ I TAJEMNICA KOŚCIOŁA CHRYSTUSOWEGO bardzo celująca - wie, komu objawił się Duch Święty; - podaje przykłady, dotyczące budowania wspólnoty - wyjaśnia, dlaczego
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I Ocena celująca Uczeń: twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi.
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi. reprezentuje klasę lub szkołę w parafii lub diecezji, np. poprzez udział w
Bardziej szczegółowoWIELKI CZWARTEK - MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ
WIELKI CZWARTEK - MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ NALEŻY PRZYGOTOWAĆ Puszkę z komunikatami do konsekracji, tak aby starczyło na dziś i jutro, welon naramienny, welon na puszkę, kołatki, szaty liturgiczne koloru
Bardziej szczegółowoUstanowienie Eucharystii: Potem wziął kielich Nazwy Eucharystia dziękczynienie Zgromadzenie Eucharystyczne Komunią. rzeczy święte Wieczerza Pańska
Ustanowienie Eucharystii: Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc:»bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje«. Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał
Bardziej szczegółowoDiecezjalna Diakonia Formacji Diakonii Ruchu Światło-Życie Archidiecezji Katowickiej
EUCHARYSTIA ODDANIEM SIEBIE BOGU Metoda spotkania SPOTKANIE W ZNAKU Bóg uczynił z symbolu i znaku narzędzie swej łaski posługując się nim w udzielaniu sakramentów świętych. Człowiek jako istota duchowo-cielesna
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA OGÓLNE. SEMESTR I i II OCENA CELUJĄCA
Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii w klasie III zgodne z programem nauczania dla klas I-III szkoły podstawowej nr: AZ-1-01/10 W drodze do Wieczernika. Przyjmujemy Pana Jezusa. WYMAGANIA
Bardziej szczegółowoSAKRAMENT EUCHARYSTII
Ks. Dariusz Kielar CSMA SAKRAMENT EUCHARYSTII (fragmenty) Słowo eucharystia jest pochodzenia greckiego i oznacza dziękczynienie. Najczęściej kojarzy się nam z hostią, czyli chlebem, który podczas Mszy
Bardziej szczegółowo2. W środę przypada 14. Rocznica ingresu naszego Biskupa Jana do Bydgoskiej Katedry. Otoczmy modlitwą Osobę i posługę naszego Arcypasterza.
Ogłoszenia Parafialne Niedziela Palmowa B 25 marca 2018 roku. 1. Dzisiejsza Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień. Wspominamy uroczysty wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy dla dokonania misterium paschalnego.
Bardziej szczegółowoRELIGIA KLASA TRZECIA WYMAGANIA OGÓLNE. SEMESTR I i II OCENA CELUJĄCA
RELIGIA KLASA TRZECIA Zgodne z programem nauczania dla klas I-III szkoły podstawowej nr: AZ-1-1/10 W drodze do Wieczernika. W Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. WYMAGANIA OGÓLNE SEMESTR I i II OCENA CELUJĄCA
Bardziej szczegółowoWieczerza Pańska, czyli kto, kiedy i dlaczego może przyjmować chleb i wino
Wieczerza Pańska, czyli kto, kiedy i dlaczego może przyjmować chleb i wino Streszczenie wykładu: nasze obchodzenie Wieczerzy Pańskiej jest elementem większego wypełnienia figuralnej Paschy. Izrael 14 dnia
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Część pierwsza ESCHATOLOGIA POWSZECHNA NOWEGO TESTAMENTU
SPIS TREŚCI Słowo do niniejszego wydania... 5 Przedmowa do niniejszego wydania... 7 Przedmowa do wydania z 1987 roku... 9 Wykaz skrótów... 11 Część pierwsza ESCHATOLOGIA POWSZECHNA NOWEGO TESTAMENTU WSTĘP
Bardziej szczegółowoTemat: Różnorodność Modlitw Eucharystycznych w Mszale Rzymskim
Temat: Różnorodność Modlitw Eucharystycznych w Mszale Rzymskim Cel spotkania: Uświadomić uczestnikom spotkania, co to jest Modlitwa Eucharystyczna, jakie są Modlitwy Eucharystyczne w Mszale, ile ich jest
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII - klasa I Opracowała: Grażyna Gąsior Ks. Paweł Sulicki dopuszczający 1znajomość przynajmniej jednej modlitwy chrześcijańskiej, 2wyjaśnienie pojęć: Bóg, człowiek, dobro, zło
Bardziej szczegółowoJak przygotować i przeprowadzić oazę modlitwy? Wskazania dla animatorów.
Jak przygotować i przeprowadzić oazę modlitwy? Wskazania dla animatorów. Dla organizujących po raz pierwszy oazę modlitwy, a także dla innych w celu przypomnienia, podajemy poniżej wskazania dotyczące
Bardziej szczegółowoTriduum Paschalne zarys historii
Triduum Paschalne zarys historii Część I: Początki. Pokusa fragmentacji Paschy Chrystusa 1. Św. Paweł pisał w swoich Listach, że chrześcijanie spotykali się w niedzielę, bo w tym dniu celebrowali pamiątkę
Bardziej szczegółowoPierwsza Wieczerza Pańska (59)
Pozwalamy i zachęcamy do kopiowania i rozprowadzania tego materiału w dowolnej formie, pod warunkiem, że nie zmienia się tekstu w żaden sposób i nie pobiera opłaty poza kosztem reprodukcji. Wszelkie wyjątki
Bardziej szczegółowoReligia klasa III. I Modlimy się
Religia klasa III I Modlimy się 1. Nowy rok szkolny czasem pogłębienia przyjaźni z Jezusem wie, że każda katecheza jest spotkaniem z Jezusem wyjaśnia i uzasadnia, co pogłębia naszą przyjaźń z Jezusem 2.
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA MSZY ŚWIĘTEJ DLA MINISTRANTÓW
CHARAKTERYSTYKA MSZY ŚWIĘTEJ DLA MINISTRANTÓW BUDOWA MSZY ŚWIĘTEJ Msza święta składa się z czterech części (1+2+3+4); trzecia część zawiera trzy ważne elementy (A+B+C): 1. OBRZĘDY WSTĘPNE Miejsce: sedilia
Bardziej szczegółowoKALENDARZ DAT I OKRESÓW LITURGICZNYCH
KALENDARZ DAT I OKRESÓW LITURGICZNYCH 1. KALENDARZ OKRESÓW LITURGICZNYCH W KOŚCIELE KATOLICKIM 2012-2111 2. KALENDARZ DIECEZJI POLSKICH - 2013-02-28 3. WPROWADZENIA TEOLOGICZNO PASTORALNE DO KSIĄG LITURGICZNYCH
Bardziej szczegółowoBIULETYN INFORMACYJNY BRACTWO KAPŁAŃSKIE ŚW. PIUSA X Porządek nabożeństw w Gdyni i Olsztynie Kwiecień A.D. 2017
BIULETYN INFORMACYJNY BRACTWO KAPŁAŃSKIE ŚW. PIUSA X Porządek nabożeństw w Gdyni i Olsztynie Kwiecień A.D. 2017 Święto nad świętami Drodzy Wierni! W połowie kwietnia ujrzymy w liturgii szczyt, przeżyjemy
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW OD WYDAWCY PRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGO ROZDZIAŁ 1 PALESTYNA OD PTOLEMEUSZY DO MASADY...
SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW... 11 OD WYDAWCY... 17 PRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGO... 19 ROZDZIAŁ 1 PALESTYNA OD PTOLEMEUSZY DO MASADY... 21 A. Ptolemeusze i Seleucydzi w Palestynie (323-166 r. przed Chr.)...
Bardziej szczegółowoOgłoszenia Parafialne Niedziela Palmowa C. 20 marca 2016 roku.
Ogłoszenia Parafialne Niedziela Palmowa C 20 marca 2016 roku. 1. Dzisiejsza Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień. Odnowieni łaskami przeżytych Rekolekcji wspominamy dziś uroczysty wjazd Chrystusa
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII
ZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA IV Program AZ-2-01/10. Ocena dopuszczająca
Bardziej szczegółowoKlasa IV Królestwo Boże wśród nas
PLAN WYNIKOWY DO Programu nauczania religii dla uczniów szkoły podstawowej KD/PR 02/2008. Klasa IV Królestwo Boże wśród nas Redakcja: Elżbieta Bednarz DZIAŁ PROGRAMOWY JEDNOSTKA TEMATYCZNA JEDNOSTKA LEKCYJNA
Bardziej szczegółowoOSTATNIA WIECZERZA. Ew. Jana 13,1-20; Ew. Marka 14,12-26
Ew. Jana 13,1-20; Ew. Marka 14,12-26 Przed świętem Paschy, Jezus, wiedząc, iż nadeszła godzina jego odejścia z tego świata do Ojca, umiłowawszy swoich, którzy byli na świecie, umiłował ich aż do końca.
Bardziej szczegółowo4. W Wielką Środę spotkanie kandydatów do bierzmowania z grupy ks. Mirosława. Rozpoczęcie udziałem we Mszy św. o godz. 18,oo.
Ogłoszenia Parafialne Niedziela Palmowa B 29 marca 2014 roku. 1. Dzisiejsza Niedziela Palmowarozpoczyna Wielki Tydzień. Odnowieni łaskami przeżytych Rekolekcji wspominamy dziś uroczysty wjazd Pana Jezusa
Bardziej szczegółoworozpoznaje znaki sakramentalne; okazuje szacunek wobec znaków obecności Boga. Określa, od kiedy rozpoczęła się jego przyjaźń z Jezusem; szczęśliwego;
I. Poszukiwanie szczęścia i wspólnoty 2 3 4 5 6 Określa, od kiedy rozpoczęła się jego przyjaźń z Jezusem; wymienia cechy człowieka szczęśliwego; wskazuje osoby, które troszczą się o niego; charakteryzuje,
Bardziej szczegółowoLiturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej
Maciej Olejnik Liturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej Wprowadzenie: Przedmiotem mojej pracy jest problem przenikania świata teatru do katolickiej liturgii łacińskiej.
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza
WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza Wymagania edukacyjne śródroczne Ocena celująca Ocenę celującą przewiduję dla uczniów przejawiających
Bardziej szczegółowoSakramenty - pośrednicy zbawienia
Sakramenty - pośrednicy zbawienia SAKRAMENTY W Kościele jest siedem sakramentów: chrzest, bierzmowanie (chryzmacja), Eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, sakrament święceń, małżeństwo. ----------------------------------
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z religii dla klasy VI. 1. Rozumie przekaz biblijny dotyczący stworzenia świata i człowieka, grzechu pierworodnego.
1 Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VI Uczeń: 1. Rozumie przekaz biblijny dotyczący stworzenia świata i człowieka, grzechu 3. Właściwie interpretuje biblijne teksty: wieża Babel, ofiara Melchizedeka,
Bardziej szczegółowoBIERZCIE I JEDZCIE BIERZCIE I PIJCIE
Wykład 29 BIERZCIE I JEDZCIE BIERZCIE I PIJCIE Potem wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, rzekł: «Weźcie go i podzielcie między siebie; albowiem powiadam wam: odtąd nie będę już jej spożywać, aż
Bardziej szczegółowoUwaga!!! Przed spotkaniem należy przygotować kartki z przebiegiem obrzędu namaszczenia
Temat: Sakrament namaszczenia chorych Uwaga!!! Przed spotkaniem należy przygotować kartki z przebiegiem obrzędu namaszczenia 1 / 12 (każdy punkt na innej kartce) oraz kartki z wydrukowanymi krzyżówkami
Bardziej szczegółowoNabożeństwo Czterdziestogodzinne
Nabożeństwo Czterdziestogodzinne Współcześnie czterdziestogodzinne nabożeństwo jest stopniowo zapominane. Najczęściej służy jedynie jako wstęp do Wielkiego Postu. Ma ono jednak bardzo bogatą i długą tradycję.
Bardziej szczegółowoMiłości bez krzyża nie znajdziecie Ale krzyża bez miłości nie uniesiecie. Wielki Post - czas duchowego przygotowania do świąt wielkanocnych W Środę
Miłości bez krzyża nie znajdziecie Ale krzyża bez miłości nie uniesiecie. Wielki Post - czas duchowego przygotowania do świąt wielkanocnych W Środę Popielcową, rozpoczyna się w Kościele czterdziestodniowy
Bardziej szczegółowoKlasa I OCENA BARDZO DOBRA (5) UCZEŃ: - systematycznie i starannie prowadzi zeszyt ćwiczeń. - jest zawsze przygotowany do zajęć
Klasa I OCENA CELUJĄCA (6) - systematycznie i bardzo starannie prowadzi zeszyt ćwiczeń - systematycznie odrabia zadania domowe - zawsze jest przygotowany do zajęć - okazuje szacunek Panu Bogu i ludziom
Bardziej szczegółowoPastoralny wymiar Wielkiego Czwartku
KS. KAZIMIERZ MATWIEJUK ks. Kazimierz Matwiejuk* Pastoralny wymiar Wielkiego Czwartku Wstęp Msza sprawowana w wieczór Wielkiego Czwartku jest nazywana Mszą Wieczerzy Pańskiej. Nawiązuje ona do Ostatniej
Bardziej szczegółowoWIELKI CZWARTEK - MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ
WIELKI CZWARTEK - MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ PRZEBIEG LITURGII 1. Komentarz 5 minut przed rozpoczęciem liturgii 2. Procesja wejścia 3. Życzenia 4. Obrzędy wstępne 4.1. Komentarz przed Chwała 4.2. Chwała na
Bardziej szczegółowo1. Chrzest Pana Jezusa w Jordanie piątek, 6 listopada
1. Chrzest Pana Jezusa w Jordanie piątek, 6 listopada Jezus przyszedł z Galilei nad Jordan do Jana, żeby przyjąć chrzest od niego. Lecz Jan powstrzymywał Go, mówiąc: «To ja potrzebuję chrztu od Ciebie,
Bardziej szczegółowoBoże Ciało - Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa
Boże Ciało - Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, Boże Ciało jest jednym z głównych świąt obchodzonych w Kościele katolickim. Choć świadomość
Bardziej szczegółowoTriduum Paschalne Program liturgii
Triduum Paschalne Program liturgii Ł O N I O W A 13-16 kwiecień 2017 WIELKI CZWARTEK MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ CEREMONIARZ: Komentarz wstępny: Bartek Matura Wejście Kadzidło: Mateusz Wójtowicz Łódka: Przemek
Bardziej szczegółowo9 STYCZNIA Większej miłości nikt nie ma nad tę, jak gdy kto życie swoje kładzie za przyjaciół swoich. J,15,13 10 STYCZNIA Już Was nie nazywam
Wiara jest łaską, którą otrzymujesz Boga, ale wiara to także decyzja twojego serca, które mówi, tak, wierzę, że Bóg mnie kocha. Tak, wierzę, że moje życie może się zmienić. Tak, wierzę, że Bóg może przywrócić
Bardziej szczegółowoCele nauczania w ramach przedmiotu - religia.
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy
Bardziej szczegółowoWymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV. I. Podstawowe:
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności, które są efektem samodzielnej
Bardziej szczegółowoCzy w czasie Mszy Świętej następuje przeistoczenie Pana Jezusa w chleb i wino?
Czy w czasie Mszy Świętej następuje przeistoczenie Pana Jezusa w chleb i wino? Pismo Święte, [jedyne objawione Słowo Boga] ujawnia nam, że nasz kochający Ojciec posłał Swego Jednorodzonego Syna, aby ratować
Bardziej szczegółowoDlaczego Dekalog? Poniżej drukowany jest wywiad z chrześcijaninem przestrzegającym biblijny Dekalog, jest okazją do
Dlaczego Dekalog? Od redakcji: W Duchu Czasów często piszemy na temat ważności i roli Dziesięciorga Bożych Przykazań. Jest to naturalne, gdyż o ile dla usprawiedliwienia nas z popełnionych grzechów Dekalog
Bardziej szczegółowoLekcja 2 na 14 października 2017
Lekcja 2 na 14 października 2017 Zakon bowiem został nadany przez Mojżesza, łaska zaś i prawda stała się przez Jezusa Chrystusa (Jan 1:17) Wielkie obietnice: lepsze życie w zamian za posłuszeństwo. Lepsze
Bardziej szczegółowoJUDAIZM PODSTAWY WIARY
JUDAIZM PODSTAWY WIARY JØDEDOMMENS LÆRE Według żydów istnieje tylko jeden bóg. Wszyscy żydzi muszą przestrzegać Dziesięciu przykazań. Najważniejsze księgi w judaizmie to Tora i Talmud, w których spisane
Bardziej szczegółowoROK SZKOLNY 2016/2017
ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas III Ocena celująca spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; posiadane wiadomości łączy ze sobą w systematyczny
Bardziej szczegółowo1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IV Marcin Adam Stradowski J.J. OPs
1 2 Spis treści Triduum Paschalne......5 Wielki Czwartek (5 kwietnia)......5 Droga Krzyżowa (6-7 kwietnia Wielki Piątek, Wielka Sobota)......8 Chrystus zmartwychwstał! (8 kwietnia Niedziela Wielkanocna)....
Bardziej szczegółowoKryteria ocen z religii klasa IV
Kryteria ocen z religii klasa IV dopuszczający znajomość podstawowych modlitw chrześcijańskich: Ojcze nasz, Pozdrowienie Anielskie..., formuła spowiedzi świętej, warunki sakramentu pokuty, wyjaśnienie
Bardziej szczegółowo