SPIS RZECZY. Tom I POCHODZENIE, TYPY, RYS HISTORII HODOWLI, POKRÓJ I METODY WYCENY KONIA

Transkrypt

1 SPIS RZECZY Przedmowa... XXV Przedmowa do I wydania... XXIX Przedmowa do II wydania... XXXI Wstęp... XXXV Tom I POCHODZENIE, TYPY, RYS HISTORII HODOWLI, POKRÓJ I METODY WYCENY KONIA Część I POCHODZENIE I TYPY KONI KRÓTKI RYS HISTORYCHNE HODOWLI KONI A. POCHODZENIE I TYPY KONI P o w s t a n i e g a t u n k u k o n i a... 5 a) Miejsce konia w klasyfikacji zwierząt... 5 Podgatunki konia 5; Protoplasta konia 5 b) Rozwój cech konia... 7 Utrata palców 7; Warunki powstania gatunku konia 8 2. C e c h y c h a r a k t e r y s t y c z n e g a t u n k u i p o d g a t u n k u k o n i a... 9 a) Odrębności anatomiczne... 9 Uzębienie 9; Kręgi lędźwiowe 10; Kopyto 10 b) Własności psychiczne Instynkt zwierzęcia stepowego 11; Zmysły 11; In telekt Ty p y k o n i p i e r w o t n y c h a) Różniczkowanie się typów koni ) Warunki bytowania koni Przyczyny różniczkowania się 13; Lodowce 13; Stepy 14; Typ konstytucyjny oddechowy 14; Lasy 14; Tundra 15 2) Czynniki powstania odrębnych typów koni Wędrówki stad 16; Krzyżowanie 17

2 VI Spis rzeczy b) Na czym opieramy podział typów pierwotnych koni ) Pomiary szkieletu Czaszki 17; Wskaźniki (indeksy) 17; Sposób brania pomiarów 17; Wskaźnik eurysomii 19 2) Badanie instynktów konia ) Badania krwi c) Odrębność typów koni d) Poglądy na podział typów koni pierwotnych Konie właściwe (equus caballus) a) Odmiany większe i mniejsze ) Dane o typach pierwotnych Rysunki w jaskiniach ) Znaleziska kopalne b) Koń pierwotny o typie konstytucji mięśniowej (muscularis) ) Equus Przewalskii Miejsce występowania 27; Budowa i wygląd 29; Czaszka 30; Psychika i zachowanie się 32 2) Duży ciężki koń (equus robustus, e. Abeli) Ogólne uwagi 32; Warunki powstawania ciężkiego typu 33; Konie kopalne na Syberii 33; Budowa i wygląd 34; Kościec 34; Odmiany typu koni ciężkich 35 3) Kuc ciężki północno-europejski (equus caballus typicus) Paskowatość 37; Pokrój 38 c) Koń pierwotny o konstytucji oddechowej, względnie oddechowo-mięśniowej ) Dane historyczne Kośćce 41; Świadectwa starożytnych autorów 42; Dzikie konie w Polsce 43 2) Koń mały stepowego płaskowzgórza (equus gracilis, albo: Plateau type Ewarta, equus Gmelini Ant. tarpan, konik) Equus gracilis 44; Tarpany 44; Cechy e. gracilis 46 3) Tarpan chersoński (equus cab. Gmelini Ant.) Wygląd 48; Konie zdziczałe 50 4) Kucyk (konik leśny, equus cab. celticus Ewarta) Budowa i wygląd 52; Pochodzenie i pokrewieństwo 52; Wpływ ciężkiego kuca 54 d) Koń szlachetny (equus cab. nobilis) o konstytucji oddechowej (respiratorius) ) Pochodzenie Ogólne uwagi 57; Cechy budowy 57; Poglądy uczonych 57 2) Kopalny equus sivalensis Budowa i wygląd 59; Czaszka 60 3) Świeże wykopaliska koni typu e. sivalensis Ekspedycja do Ałtaju 61

3 Spis rzeczy VII 4) Wnioski e) Konie Ameryki i Australii Półosły a) Teren zamieszkania b) Kiangi c) Kulany Cechy kulanów 66; Szybkość kulanów 67; Udomo wienie kulanów 68; Krzyżówki kulana z koniem Osły (equus asinus africanus vel taeniopus) Odmiany 69; Budowa i wygląd 70; Psychika M u ł y Z e b r y (equus zebra) a) Teren zamieszkania b) Cechy zebr Odmiany 72; Zebroidy 73 Objaśnienie do tablic I i II B. KRÓTKI RYS HISTORII HODOWLI KONI R o z w ó j h o d o w l i k o n i w E u r o p i e a) Udomowienie konia Czas udomowienia 78; Tereny udomowienia 79 b) Koń w starożytności i średniowieczu ) Czasy starożytne Koń Partów 81 2) Wieki średnie Konie rycerzy średniowiecznych 82; Powstanie odmian 84; Wpływ koni wschodnich 84; Dzianet hiszpański 84; Wpływ broni palnej 86 c) Koń w czasach nowożytnych ) Wiek XVI i XVII Karuzelomania 86; Pogrubienie koni 87 2) Wiek XVIII Znaczenie angielskiej hodowli 88; Użytkowy koń Europy 89 3) Wiek XIX Różniczkowanie się typów 90; Wystawy koni 90 d) Hodowla koni w czasach współczesnych ) Konie XIX i początku XX w Kierunki hodowli 91; Organizowanie hodowli przez państwa 92; Wpływ koni pełnej krwi 93 2) Okres hodowli konia po pierwszej wojnie światowej Rosja sowiecka 94; Zachód 95; Chów konia woj skowego 95; Spadek pogłowia wskutek motoryzacji 96; Kierunki hodowli 97; Kolonie 100 3) Współczesna hodowla koni (widoki na przyszłość) Skutki drugiej wojny światowej 101; Kierunek hodowli 101; Zapobieganie wyradzaniu się koni 102; Próby zdatności 103

4 VIII Spis rzeczy 2. H o d o w l a k o n i w P o l s c e a) Koń w dawnej Polsce ) Okres do XVII wieku włącznie Znaczenie unii z Litwą dla hodowli koni 103; Stadniny i ich materiał 104; Dawny eksport koni z Polski 108; Konie zdobyczne 108 2) Wiek XVIII i początek XIX w Typ konia 108; Rozbiory Polski 109 b) Okres porozbiorowy ) Zabór rosyjski Hodowla na Ukrainie, Podolu, Wołyniu 109; Hodowla na Litwie i Białej Rusi 112; Królestwo Kongresowe 113; Kierunek półkrwi 114 2) Zabór austriacki ) Zabór pruski ) Typy pogłowia końskiego dawnych dzielnic Polski c) Hodowla koni w Polsce po odzyskaniu niepodległości ) Odrodzenie hodowli Wyjściowy materiał stadny 119; Wyniki pierwszych lat pracy 120; Organizacja hodowli 120 2) Rozwój hodowli Stada ogierów i stadniny 121; Postęp w hodowli prywat nej 121; Podniesienie masowej hodowli 122 3) Kierunek hodowli Koń orientalny 124; Koń pełnej krwi 125; Anglo- araby 125; Koń pogrubiony i okręgi hodowlane 126 d) Współczesne położenie hodowli koni w Polsce ) Zniszczenia okresu w latach Dzielnice zachodnie i centralne 128; Reforma rolna 129 2) Możliwości rozwojowe hodowli koni Wytyczne hodowli 129 Część II OKREŚLENIE ZDATNOŚCI KONIA A. POKRÓJ KONIA (EXTERIEUR) Te o r i a a r z e c z y w i s t o ś ć a) Zdatność konia i jego budowa ) Wstępne uwagi Partie pokroju 133; Kościec 134 2) Przykłady poglądów na budowę konia Równoległobok Settegasta 136; Proporcje kształtów 136; Kompensacja wad M e c h a n i k a r u c h ó w w z w i ą z k u z p o k r o j e m k o n i a a) Właściwości budowy konia

5 Spis rzeczy IX 1) Stawy, mięśnie, wiązadła i ścięgna Stawy 137; Wiązadła i ścięgna 137 2) Tułów (kłoda) ) Część lędźwiowa Ruchy zgięcia tułowia 140 4) Kończyny ) Kierunek ruchu ) Rola głowy i szyi ) Środek ciężkości Przesunięcie środka ciężkości 142 b) Chody konia ) Ogólne uwagi Ważniejsze mięśnie ) Stęp ) Galop Galop z prawej nogi 145; Galop z lewej 147; Koń w powietrzu 147 4) Cwał Długość skoku (cwał) 148; Szybkość cwału 149 5) Kłus Szybkość kłusa 150; Kłusak 150 6) Inochód Szłapak 153 7) Konie wielochody ) Skok przez przeszkodę Lądowanie 154; Pozycja głowy 156; Ćwiczenie konia do skoku 156; Skok wzdłuż 158; Ruchy konia w powietrzu 159 9) Rozwój chodów konia Mechaniczne zasady pokroju konia a) Pokrój różnych typów ) Koń pociągowy Siła pociągowa 161 2) Koń wierzchowy Sylwetka wierzchowca 162 3) Koń ogólnie użytkowy (artyleryjski) Doświadczenia wojenne 164; Waga i wysokość konia 164 b) Znaczenie niektórych ważnych partii tułowia konia ) Kłąb i krzyż Stosunek przodu i zadu ) Krótkonożność Klatka piersiowa 166 c) Samoprzystosowanie się konia do pracy ) Kierunek siły Nachylenie łopatki i postronka 166; Zaprząg 167 2) Przyzwyczajenie się konia do pracy (wprawa) Budowa konia i jego waga 168

6 X Spis rzeczy 4. B u d o w a p o s z c z e g ó l n y c h p a r t i i k o n i a a) Głowa ) Wielkość ) Wymiary głowy Szerokość ganaszy 171; Uszy 171; Oczy 171; Nozdrza 171 b) Szyja Przystawienie głowy do szyi 172; Kształt i wymiary 172 c) Kłąb d) Grzbiet e) Lędźwie f) Klatka piersiowa Pojemność 176; Mostek 177 g) Łopatka h) Stawy ruchowe tułowia (barkowy i biodrowy) i) Zad Ogon 184 j) Kończyny ) Noga przednia Ramię i przedramię 185; Napięstek 187; Kozieniec 188; Barania noga 188; Nadpęcie 188; Obwód pod napięstkiem 189; Jakość kości 190; Metody określe nia kościstości 193; Ścięgna nadpęcia 195; Narośle kostne 196; Staw pęcinowy i pęcina 196; Wygląd pęciny 196 2) Noga tylna Kąty i stosunek dźwigni 197; Staw skokowy 199; Wady stawu skokowego 199; Nadpęcie i pęcina 201; Postawa tylnych kończyn 202 3) Kopyto Główna zasada kucia 202 B. METODY WYCENY KONIA a) Trudności wyceny Kompensacja wad 205; Właściwości wewnętrzne 206 b) Znaczenie konstytucji ustroju konia Zdrowie i jędrność 206; Pochodzenie 207; Czynniki zdatności konia 208 c) Znaczenie pochodzenia P r ó b y z d a t n o ś c i a) Koni szybkich ) Wyścigi Zasada wyścigów galopem i kłusem 209 2) Raidy (wyścigi na wielki dystans) b) Próby zdatności koni roboczych ) Sposoby prób Przykłady prób siły pociągowej ) Programy prób zdatności koni roboczych Próby w ZSRR 215; Konie lżejszego typu 218

7 Spis rzeczy XI c) Próby zdatności koni jucznych B u d o w a k o n i a w r a ż e n i e o g ó l n e a) Harmonia kształtów (wycena wzrokowa) b) Pomiary c) Oglądanie konia ) Zasady Warunki niezbędne dla oceniającego 225; Kolejność oględzin 226; Ruchy 227 2) Kondycja konia Trening 228; Kondycja konia roboczego 230 d) Okrywa konia (skóra, uwłosienie i maść) ) Skóra Rola i znaczenie skóry 231 2) Włosy Czyszczenie 232 3) Umaszczenie Dzika maść 233; Umaszczenie i odporność 235 e) Uzębienie konia Wiek i zęby konia 235; Ilość i rodzaj zębów 236 Tom II RASY KONI Tablice orientacyjne podziału ras koni Część I KONIE KULTURALNYCH ODMIAN I RAS WSTĘP a) Podstawy podziału koni na odpowiednie grupy ) Ogólne uwagi Pojęcie o rasie 249; Podział 249; Zmiany warunków życia 250; Zmienność ras 251 b) Podział według typu konstytucji A. KONIE SZYBKIE TYPU KONSTYTUCJI ODDECHOWEJ ( RESPIRATO- RIUS ) Rasy czystej krwi a) Konie środkowej Azji ) Perskie Koń Asyrii 253; Zdanie Emira Rzewuskiego 254; Stan obecny 254

8 XII Spis rzeczy 2) Turkmeńskie Teren hodowli 254; Historyczne dane 255; Świadec twa o koniach turkmeńskich 255; Typ turkmena 256; Budowa turkmenów 257; Szybkość galopu tekińców 257; Odmiany turkmenów 258; Tekińce 258 3) Karabachy Cechy karabacha 260 b) Konie arabskie ) Pochodzenie Pierwsze wiadomości o arabach 262; Dane u Herodota 263; Teoria Ridgewaya 263; Zdanie Brehma 264 2) Typ i przymioty araba współczesnego Teren i typ 264; Araby z Nedżed 264; Pomiary po kroju arabów 265 3) Oryginalne araby (w pustyni) Emir Rzewuski 267; Wycieczki w celach importu 267; Zalety i wady arabów 268 4) Zdatność użytkowa arabów Szybkość 270; Wytrzymałość 270 5) Rody koni arabskich Kohejlan 271; Inne rody 271 6) Współczesny stan hodowli konia arabskiego Wpływ I wojny światowej 271; Wątpliwie oryginalne araby 273 7) Hodowla arabów w Polsce Pochodzenie polskich arabów 274; Cenniejsze linie krwi arabskiej w Polsce 274 8) Hodowla arabów w innych państwach Ameryka Płd. 276; Ameryka Płn. i Anglia 277; Fran cja i Hiszpania 277; Indie, Egipt i Grecja 278; Jugo sławia 278; Niemcy 278; ZSRR 278; Węgry Konie pełnej krwi rasy angielskiej wyści g o w e j a) Pochodzenie i cechy koni pełnej krwi ) Warunki powstania rasy i dane historyczne Wyścigi 280; Protoplaści rasy koni pełnej krwi 281; Kierunek selekcji 282 2) Pokrój konia pełnej krwi Wymiary 283 3) Zdatność użytkowa ( performance ) konia pełnej krwi Szybkość 285; Inne cechy 287 4) Dodatnie i ujemne strony rasy pełnej krwi Wychów 288; Wczesność dojrzewania 289; Biegi dwulatków 289; Jednostronność selekcji 290; Zmiany w budowie 290 b) Zarys hodowli koni pełnej krwi ) Rejestracja Początek rejestracji 292 2) General Stud Book Uprawnienie do wpisu 292

9 Spis rzeczy XIII 3) Linie krwi Linie męskie i żeńskie 293; Zanik linii 294 4) Główne linie krwi Anglia Linia Eclipse a 294; Linia Matchema 296; Linia He roda 296; Żeńskie linie 297 5) Hodowla koni pełnej krwi w poszczególnych krajach Ameryka Płn. (Stany Zjednoczone) Man-O-War 298 Australia Carbine 299 Francja Monarque 299 Niemcy Fervor, Prunus i Festa 300 ZSRR Pierwsze importy z Anglii 301; Pełna krew w ZSRR 303; Standaryzacja koni w ZSRR 304 Węgry (dawniej Austro-Węgry) Kisber 304; Pàzmàn 304 Włochy Nearco 305 Polska Ogólne uwagi 305; Znaczenie dorobku hodowlanego 306; Stada pełnej krwi 307; Ruler i Sac-à-Papier 308 Główniejsze linie krwi ogierów czołowych w Polsce do 1939 r Fils du Vent 310; Villars 310; Bafur K o n i e a n g l o - a r a b s k i e a) Francuskie, rosyjskie (Orłowo-rostopczyńskie), radowieckie Metody połączeń 314; Schagia 315; Zdatność użytko wa anglo-arabów 315 b) Anglo-araby w Polsce K o n i e p ó ł k r w i a) Bezpośrednie potomstwo po ogierze lub klaczy pełnej krwi Określenie pojęcia półkrwi i cel produkcji koni półkrwi Koń wojskowy 318; Rasy typu półkrwi 318 Metody produkcji półkrwi Uszlachetnianie 319 1) Huntery W Anglii i Irlandii Pochodzenie 320; Księga stadna hunterów 321; Po krój huntera 322; Dzielność użytkowa huntera 322; Ośrodek hodowli hunterów 323 Hodowla hunterów poza W. Brytanią Wybitne stada 324

10 XIV Spis rzeczy 2) Konie półkrwi francuskie Tereny hodowlane 324; Cechy pokroju 325; Nowy kierunek 325; Anglonormand 326 3) Konie półkrwi w Polsce Lata Księga stadna półkrwi 326; Pławno 328; Małopolska 329; Wielkopolska 329 Lata Okres okupacji ( ) Ogiery wschodnio-pruskie 330 Obecne wytyczne hodowli półkrwi w Polsce Ciężka półkrew 331 b) Ustalone typy półkrwi ) Węgierskie Pochodzenie 332 Furioso Odmiany Furiosa 334 Gidrany Wygląd 336 Noniusy Wygląd protoplasty 338; Budowa 339 2) Konie radowieckie Pochodzenie 340; Typ radowieckich koni 342 3) Niemieckie Wschodnio-pruskie Pochodzenie 343; Trakeny 344; Stadnina trakeńska 345 Hanowerskie ) Zadońskie Teren, pochodzenie i cechy Warunki hodowli konia zadońskiego 349; Pokrój koni zadońskich 350 Hodowla półkrwi zadońskiej Akcja odbudowy hodowli zadońskiej 352; Okres współ czesny 352 5) Amerykańskie wierzchowce (pięciochody) Pochodzenie pięciochodów 355 B. KONIE O KONSTYTUCJI MIESZANEJ: ODDECHOWEJ I MIĘŚ NIOWEJ ( RESPIRATORIUS PLUS MUSCULARIS ) K o n i e s z y b k i e (o p r z e w a d z e k o n s t y t u c j i o d d e c h o w e j) a) Kłusaki Wstępne uwagi Powstanie hodowli kłusaków 357; Zdatność do kłusa 357; Wpływ motoryzacji 358; Kłusaki i sport narciar ski 358 1) Norfolkskie (typ zatracony) Pochodzenie 359; Pokrój 359; Zdolność norfolków 359; Hackney 360

11 Spis rzeczy XV 2) Amerykańskie Pochodzenie 360; Messenger 360; Protoplaści 361; Standard Trotter 361; Metoda doboru 362 Cechy pokroju i wybitne rody kłusaków amerykańskich Wymiary 363; Linie krwi kłusaków amerykańskich 364 Morgany Cechy budowy 366 3) Orłowskie kłusaki Pochodzenie 367; Śmietanka 367; Protoplasta kłu saków orłowskach 368 Postęp w hodowli rosyjskich kłusaków Rekordy szybkości 369; Pokrój 370 Hodowla kłusaków w ZSRR Wyścigi 372; Standard pokroju 372; Rekordy 372 4) Francuskie kłusaki (anglo-normandy) Pochodzenie i cechy Protoplaści 373; Pokrój 373 Postępy hodowli kłusaków anglo-normandów Wyścigi francuskich kłusaków galopem 374; Eksport anglo-normandów K o n i e p o s u w i s t e o p r z e w a d z e k o n s t y t u c j i m i ę ś n i o w e j a) Kaliber mniejszy ) Lippizanery Pochodzenie 376; Reitschule wiedeńska 377 2) Holsztyńskie i meklemburgi Pochodzenie 379; Wygląd holsztyna 379; Meklem burgi 379 b) Kaliber większy (o dopływie pełnej krwi) ) Klewelandy Cleveland bay 380; Pochodzenie 380; Linie krwi i pokrój 381; Koń jorkszyrski 381 2) Oldenburgi Pochodzenie 381; Cechy pokroju 383 C. KONIE O KONSTYTUCJI MIĘŚNIOWEJ ( MUSCULARIS ) Z OD CHYLE- NIEM W KIERUNKU KONSTYTUCJI OPASOWEJ ( DIGESTIVUS ) K o n i e p o s u w i s t e, p o ś p i e s z n o - r o b o c z e a) Kaliber lżejszy (przewaga konstytucji mięśniowej) ) Ardeny górskie Pochodzenie 385; Budowa 385; ZSRR i Szwecja 386 2) Jutlandzkie (duńskie) Wygląd duńczyka 387 3) Wschodnio-fryzyjskie Pochodzenie i pokrój 388 4) Pinzgauery Pochodzenie i pokrój 390 b) Kaliber większy, ciężki

12 XVI Spis rzeczy 1) Perszerony francuskie Pochodzenie i pokrój 391; Współczesny typ 392; Sposób wychowu 393 2) Bulonezy Pokrój 395 3) Klajdesdale Pochodzenie i cechy 396 4) Szajry ( Shires ) S t ę p a k i. K o n i e p o w o l n o - r o b o c z e a) Belgijskie ) Brabansony Cechy 399; Linie krwi 400 2) Niemieckie nad Renem Różnica z belgiem 401; Zdatność stępaka 402 b) Angielskie i amerykańskie ) Suffolkskie Pochodzenie i pokrój 402 2) Perszerony w Anglii i Ameryce ) Szajry ( Shires ) Pochodzenie i cechy pokroju 405 Część II KONIE PRYMITYWNYCH ODMIAN I RAS WSTĘP Znaczenie prymitywnych odmian 409 A. KONIE PRYMITYWNE O TYPIE KONSTYTUCJI ODDECHOWEJ ( RESPIRATORIUS ) K o n i e s z y b k i e a) O dawnym dopływie czystej krwi ) Berbery Pochodzenie 411; Zdatność 412 2) Bośniackie Pokrój 413 b) Odmiany azjatyckie lżejszego typu na tle e. Przewalskii ) Mongolskie lekkie Wpływ konia typu nobilis 414; Pokrój 415 2) Kirgiskie Typ pierwotny Kirgizy górskie 416; Budowa 417 Kirgizy lżejszego typu Adajewskie kirgizy 418 Ogólne uwagi o koniach mongolskich i kirgiskich Opasowy charakter chowu 419

13 Spis rzeczy XVII 3) Kałmuckie Pochodzenie 420; Pokrój 421 4) Kabardyńskie Eksterier 423 c) Odmiany powstałe z ras importowanych ) Basuto ponies kuce afrykańskie ) Dongolskie (afrykańskie) Pochodzenie 424 3) Amerykańskie Criollo 425; Bronco 425 B. KONIE PRYMITYWNE O TYPIE KONSTYTUCJI MIESZANEJ Konie małe a) Górskie ) Hucuły Pochodzenie 426 2) Kuce fiordów norweskich b) Konie małe wysp oraz dolin ) Kuce ( ponies ) brytyjskie Pochodzenie i odmiany 429; Kaliber kuców 430; Pochodzenie 431; Budowa kuców 431; Utrzymanie 431; Polo pony 432 2) Kuce południowej Europy ) Kuce wysp bałtyckich i Morza Niemieckiego ) Koniki polskie Pochodzenie, stan i odmiany Konik biłgorajski 433; Zabranie koników do Niemiec 434 Pokrój koników Cechy pokroju 436; Maść 436 c) Konie małe północnej Europy Ogólne uwagi ) Odmiany bałtyckie Mierzynki 440; Pokrój żmudzina 440; Koniki Biało rusi 440; Kuce estońskie i fińskie 442; Zdatność 442; Budowa 442 2) Mezeńskie, wiackie itp Pochodzenie 443; Teren chowu K o n i e p r y m i t y w n e, h o d o w a n e m e t o d y c z n i e a) Skandynawskie l) Gudbransdalskie Pochodzenie i pokrój 444; Szybkość kłusa 445; Gudbransdale na Białorusi 445 2) Fińskie Eksterier konia fińskiego 447; Licencja 449 b) Tyrolskie ) Pinzgauery ) Haflingery

14 XVIII Spis rzeczy C. KONIE O KONSTYTUCJI MIĘŚNIOWEJ Z ODCHYLENIEM CZA SEM W KIERUNKU KONSTYTUCJI OPASOWEJ O d m i a n y b e z d o m i e s z k i o b c e j k r w i a) Mongolskie małe, lecz ciężkie konie ) Mandżurskie ) Zabajkalskie i buriatskie b) Mongolskie konie większe ) Baszkirskie ) Północno-syberyjskie O d m i a n y z d o m i e s z k ą o b c e j k r w i a) Kaliber średni ) Bretony Norfolk-breton 454; Budowa 454 2) Bitiugi b) Kaliber wielki wyniosłego wzrostu ) Kuźnieckie (syberyjskie) ) Kladruby Pochodzenie 458 Część III BASTARDY KONIA, OSŁÓW I ZEBR 1. M u ł y Z e b r o i d y Tom III ROZPŁÓD, WYCHÓW, ŻYWIENIE I UŻYTKOWANIE KONI Część I ROZPŁÓD A. OGÓLNE UWAGI O DZIEDZICZNOŚCI KONI Z j a w i s k a d z i e d z i c z n e a) Poglądy na dziedziczność ) Rozwój nauki o dziedziczności do XX w ) Zmienność ustroju b) Praktyka hodowli a dziedziczność ) Przesądy, wpływy dziedziczne domniemane i rzeczywiste ) Wpływ wieku rodziców na potomstwo ) Wpływ ćwiczenia chodów konia

15 Spis rzeczy XIX 4) Wpływ kondycji na dziedziczność c) Wpływy dziedziczne a środowisko ) Prawo dziedziczności Mendla ) Warunki otoczenia D z i e d z i c z e n i e k o n s t y t u c j i k o n i a a) Znaczenie konstytucji koni w hodowli ) Konstytucja a selekcja rozpłodników ) Cechy degeneracyjne b) Dziedziczna wczesność rozwoju a konstytucja konia c) Dziedziczenie pokroju ) Rozmiary i forma partii ciała ) Dziedziczenie wad d) Dziedziczenie cech wewnętrznych ustroju ) Cechy fizjologiczne ) Cechy psychiczne e) Zjawisko heterozji f) Zjawisko wybitnej siły dziedzicznego przekazywania D z i e d z i c z e n i e u m a s z c z e n i a k o n i a) Uwagi ogólne ) Barwik (pigment) ) Dziedziczny charakter maści końskich b) Wzory genetyczne głównych maści końskich i mendlowanie umaszczeń ) Przykłady zmian genotypów umaszczenia ) Przykłady skomplikowanego rozszczepienia maści w potomstwie c) Schematy mendlowania umaszczenia ) Skrzyżowanie nieczystych karych z nieczystymi kasztanami ) Skrzyżowanie gniadych nieczystych (heterozygot) d) Odznaki B. PRAKTYKA DOBORU STADNEGO MATERIAŁU P o d s t a w y s e l e k c j i a) Metody doboru ) Ogólne uwagi ) Cele hodowli ) Wytyczne doboru b) Metody chowu ) Chów w czystości rasy ) Chów w pokrewieństwie ) Krzyżowanie ) Kojarzenie podobieństw w doborze rozpłodników c) Pokrój dobieranych ogierów i klaczy S t a n o w i e n i e k l a c z y a) Wiek ogiera i klaczy b) Pokrycie klaczy

16 XX Spis rzeczy 1) Zachowanie się klaczy ) Postępowanie z klaczą c) Klacz źrebna ) Oznaki ) Pielęgnowanie źrebnej klaczy d) Użycie ogiera ) Skok ogiera na klacz ) Pielęgnowanie ogiera e) Sztuczne zapłodnienie ) Ogólne uwagi ) Technika sztucznej inseminacji R e j e s t r a c j a m a t e r i a ł u z a r o d o w e g o a) Organizacja ) Ogólne uwagi ) Rodzaje rejestracji b) Księgi zarodowe (stadne) P o l i t y k a h o d o w l a n a p a ń s t w a a) Cel i środki Część II WYCHÓW KONI A. WYCHÓW KONI W y ź r e b i e n i e a) Przygotowania przed porodem b) Pielęgnowanie klaczy z sysakiem ) Pierwsze zabiegi opieki człowieka ) Wychów źrebaka ) Choroby źrebiąt sysaków ) Odłączenie W y c h ó w m ł o d z i e ż y a) Roczniaki ) Dbanie o rozwój fizyczny źrebaka ) Pielęgnowanie ) Żywienie i pastwisko w wychowie źrebaków b) Wychów w drugim roku, półtoraroczniak ) Przyzwyczajenie do pracy ) Pielęgnowanie P a s t w i s k a a) Tereny hodowlane ) Wybór miejsca dla stadniny i hodowli masowej ) Przestrzeń dla stadniny w hektarach b) Uprawa pastwisk ) Nawożenie pastwiska

17 Spis rzeczy XXI c) Pastwiska krótkotrwałe, przemienne i trwałe ) Pastwiska sztuczne ) Pastwiska naturalne d) Technika spasania pastwiska e) Okólniki P o m i e s z c z e n i e a) Zasady budowy stajen ) Ogólne uwagi ) Wytyczne budowy stajni ) Wewnętrzne urządzenie stajni b) Typy stajen ) Stajnie stadnin zarodowych ) Stajnie większe dla koni użytkowych ) Stajnie w miastach G ł ó w n e w y t y c z n e p i e l ę g n o w a n i a k o n i a) Troska o higienę ) Czystość i porządek ) Czyszczenie koni ) Linienie koni ) Derki b) Pielęgnowanie nóg ) Bandażowanie i wcieranie ) Wzgląd na grudę i kopyta c) Kucie koni ) Zasada główna ) Formy podków d) Ogólne wnioski co do wychowu koni Część III ŻYWIENIE I UŻYTKOWANIE KONI A. ŻYWIENIE KONI Z a s a d y ż y w i e n i a k o n i a) Właściwości przewodu pokarmowego konia b) Trawienie paszy ) Uwagi ogólne ) Wyzyskanie paszy ) Rola składników paszy ) Wartościowość pasz c) Dawkowanie paszy ) Pasza bytowa ) Pasza produkcyjna (siłotwórcza) ) Stosunek składników pokarmowych Ws p ó ł c z e s n e p o g l ą d y n a ż y w i e n i e k o n i

18 XXII Spis rzeczy a) Żywienie koni roboczych ) Dane ostatnich doświadczeń ) Doświadczenia w Polsce U w a g a n a w i t a m i n y i z a d a w a n i e p a s z y a) Żywienie koni wierzchowych i lekkich zaprzęgowych ) Ogólne uwagi ) Żywienie koni wyścigowych ) Żywienie koni podczas długiej drogi i raidów ) Żywienie koni wojskowych ) Żywienie koni zaprzęgowych Ż y w i e n i e z a r o d o w e g o m a t e r i a ł u a) Żywienie ogiera stadnego i klaczy ) Żywienie ogiera ) Żywienie klaczy źrebnej ) Żywienie klaczy na pastwisku b) Żywienie młodzieży c) Dawki dla młodzieży P o j e n i e i z a d a w a n i e p a s z y a) Znaczenie wody dla konia b) Porządek karmienia O p i s g ł ó w n y c h p a s z a) Pasza zielona b) Siano c) Słoma d) Ziarno ) Owies ) Jęczmień ) Kukurydza ) Otręby e) Ziemniaki f) Inne pasze B. KRÓTKI ZARYS UŻYTKOWANIA KONI D a n e h i s t o r i i a) Początek użytkowania b) Rozwój użytkowania konia P r a c a k o n i a j a k o ż y w e g o m o t o r u a) Obliczanie energii pracy ) Pojęcie o wysiłku konia ) Określenie normalnego wysiłku konia w sile pociągowej (stępa) b) Próby siły faktycznej konia ) Pojęcie o sile motoru żywego konia ) Granice wydajności normalnej pracy konia P r z y g o t o w a n i e k o n i d o p r a c y a) Ujeżdżanie koni użytkowych

19 Spis rzeczy XXIII b) Wprawianie koni do pracy ) Konie fornalskie i wojskowe ) Trenowanie koni wyścigowych ) Przygotowanie do dystansowych biegów i raidów oraz brania przeszkód. 685 c) Kondycja S p o s o b y u ż y t k o w a n i a k o n i a) Jazda konno ) Sposoby dosiadania konia ) Siodłanie, wędzidło itd b) Użytkowanie koni w zaprzęgu c) Opieka społeczna nad użytkowaniem końi Piśmiennictwo Tom I TomII Tom III Skorowidz przedmiotowy Skorowidz nazwisk