PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W ZAKRESIE PODSTAWOWYM

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W ZAKRESIE PODSTAWOWYM dla klasy II realizowany w ZSO Nr 1 I LO im. ppor. Emilii Gierczak w Nowogardzie nauczyciel KORNELIA SZTENGIERT-KOWALCZYK KONTRAKT Z JĘZYKA POLSKIEGO I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W NOWOGARDZIE 1. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia zeszytu przedmiotowego, sporządzać w nim notatki z lekcji i okazywać go do kontroli. 2. Brak zadań obowiązkowych oznacza wpisanie oceny niedostatecznej. 3. W ciągu roku szkolnego można raz nie przeczytać lektury na czas. 4. Dwa razy w roku szkolnym można zgłosić tzw. nieprzygotowanie DO ZAJĘĆ (nie dotyczy pracy klasowej i sprawdzianu z większej partii materiału). 5. Prace klasowe, diagnozy, próbne egzaminy- są obowiązkowe. 6. Poprawiać można każdą ocenę w wyznaczonym przez nauczyciela terminie. 7. Ocenę śródroczną i końcoworoczną można poprawić (podnieść) poprzez napisanie dodatkowego testu, według kryteriów zawartych w PSO. 8. Poprawianie ocen powinno zakończyć się w ciągu dwóch tygodni od ich wystawienia, natomiast oceny końcowe- w ciągu miesiąca, od momentu ich zaproponowania. 9. Prace pisemne są archiwizowane w szkole (po ich omówieniu), mogą być udostępniane zainteresowanym do wglądu. 10. Jeśli uczeń znacznie przekroczy termin oddania pracy domowej będzie musiał napisać zadanie dodatkowe. 11. Nauczyciel respektuje zalecenia Poradni Psychologicznej w zakresie dysleksji i dysortografii- proponuje jednocześnie uczestnictwo w konsultacjach, w celu ćwiczenia umiejętności. 12. Nauczyciel zachęca do działań artystycznych, kulturalnych. 13. Uczeń zna zakres wiedzy i umiejętności wymagany przez nauczyciela na poszczególne oceny. 14. Nauczyciel informuje ucznia o każdej jego ocenie i motywuje ją. 15. Jeśli uczeń nie zgłosił braku pracy domowej, a zostanie brak stwierdzony, otrzymuje ocenę niedostateczną. 16. Uczeń dowiaduje się o sprawdzianie na tydzień przed terminem. 17. Nauczyciel sprawdza i ocenia sprawdzian i klasówki w terminie 2 tygodni. 18. W przypadku nieobecności ucznia na sprawdzianie lub klasówce wpisujemy nb. Brak zaliczenia zaległości wpływa na obniżenie oceny końcowej. 19. Nauczyciel nie ma obowiązku zapowiadać kartkówek obejmujących materiał z trzech ostatnich lekcji lub treści lektury. 20. Wszystkie uzyskane przez uczniów oceny są wpisywane do dzienników klasowych. 21. Znaczący (największy wpływ) na ocenę śródroczną i roczną, mają oceny za prace klasowe, kartkówki i wypowiedzi ustne. 22. Na jednej lekcji uczeń może otrzymać tylko jedną ocenę niedostateczną. 1

2 23. Z jednej pracy może być wystawiona tylko jedna ocena. 24. Aktywność ucznia na lekcji jest oceniana plusami bądź konkretną oceną pozytywną i brana pod uwagę przy ocenie końcowej. 25. Za przygotowanie pomocy dydaktycznych lub dodatkowych prac (referatu, materiału spoza lektury, wzorowe czytanie wiersza itp.) uczeń otrzymuje ocenę pozytywną. 26. Uczeń może korzystać z pomocy nauczyciela w przypadku trudności. 27. Uczeń może zgłaszać swoje wątpliwości, dotyczące nowego materiału w trakcie lekcji. 28. Nauczyciel uzasadnia każdą wystawianą ocenę. 29. Uczeń jest punktualny, kulturalny, systematyczny. Nie dezorganizuje pracy na lekcji rozmawiając. 30. Obie strony podpisujące kontrakt przestrzegają wyżej wymienionych zasad. 31. Kontrakt może ulec ewaluacji w ciągu roku szkolnego. I. Cele oceniania osiągnięć uczniów na lekcjach języka polskiego Gromadzenie informacji na temat postępów ucznia w zakresie: znajomości dziedzictwa literackiego i kulturowego, rozumienia tradycji narodowej i europejskiej oraz rozpoznawania jej obecności we współczesnej literaturze, interpretacji dzieł w różnych kontekstach, rozpoznawania i hierarchizowania wartości w omawianych dziełach literatury, znajomości zagadnień z zakresu nauki o języku, sprawnego i poprawnego posługiwania się językiem ojczystym, orientacji w zjawiskach artystycznych we współczesnej kulturze i ich wartościowania. II. Wymagania edukacyjne z języka polskiego Uczeń ma obowiązek: systematycznie i starannie przygotowywać się do zajęć, opanowywać wiadomości i umiejętności wskazane w wymaganiach edukacyjnych z języka polskiego na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym, prowadzić zeszyt przedmiotowy / notatki powinny odzwierciedlać tok zajęć/, posiadać na zajęciach zeszyt przedmiotowy, podręcznik, egzemplarz omawianej lektury oraz inne materiały wskazane przez nauczyciela, aktywnie uczestniczyć w zajęciach, opracowywać zadania domowe w terminie, czytać lektury wskazane przez nauczyciela i określone w programie nauczania w terminie, 2

3 w przypadku nieobecności na pracy klasowej czy sprawdzianie z przyczyn uzasadnionych (np. choroba, przypadek losowy) ustalić z nauczycielem termin sprawdzenia wiedzy i umiejętności, uzupełnić braki (termin ustalony zostaje w pierwszym dniu pojawienia się ucznia po czasie absencji), nieobecność nieusprawiedliwiona / nieuzasadniona (np. tylko na pojedynczych godzinach) nie daje w/w możliwości, a uczeń otrzymuje ocenę niedostateczny, w przypadku nieobecności na lekcji uczeń jest zobowiązany samodzielnie opracować omawiany materiał, Uczeń ma prawo: do jednokrotnego nieprzygotowania się do lekcji w okresie bez żadnych konsekwencji (nie dotyczy ono czytania lektur oraz wcześniej zapowiedzianych prac klasowych, sprawdzianów, kartkówek), do poprawienia oceny niedostatecznej z pracy klasowej, sprawdzianu w ciągu dwóch tygodni od otrzymania poprawionej pracy w terminie ustalonym z nauczycielem. Do uzyskania wyższej niż proponowanej oceny - po zgłoszeniu zastrzeżeń uczeń zobowiązany jest do napisania testu zaliczeniowego ze wskazanego materiału, co najmniej dwa tygodnie przed ostatecznym wystawieniem ocen. W stosunku do ucznia ze stwierdzonymi dysfunkcjami obniża się wymagania w następujący sposób (zgodnie z zaleceniami OKE ): 1. W pracy pisemnej ucznia z dysleksją i dysortografią bierze się pod uwagę przede wszystkim wartość merytoryczną wypowiedzi oraz jej formę językową, nie uwzględnia się w ocenie następujących błędów: zmienionej kolejności liter w wyrazach, wstawionych dodatkowo liter w wyrazie, opuszczonych lub przestawionych, opuszczonego początku lub końca wyrazu, występowania w wyrazach głosek dźwięcznych lub bezdźwięcznych i odwrotnie, mylenia głosek,,i i,,j, głosek nosowych z końcówką fleksyjną, np.: -ę, -em, -ą, -om, mylenia przedrostków z zaimkami (np.: pode szły), błędnego zapisywania przyimków z rzeczownikami i przysłówkami (np.: wklasie, zachwilę, napewno), niewłaściwego zapisu spółgłosek miękkich ( np.: rosinie zamiast rośnie), pisowni niezgodnej z zasadami ortografii, jeżeli wynika ona z nadmiernego zaufania do zasad ortografii i schematycznego ich stosowania, błędnego stosowania lub niestosowania znaków interpunkcyjnych, zapisu fonetycznego wyrazu. 2. W pracy pisemnej ucznia, u którego stwierdzono dysgrafię uwzględnia się opinię i zalecenia poradni (uczeń ma prawo pisać mało czytelnie, stawiać niekształtne litery). 3. Ponadto stosuje się indywidualizację pracy z uczniami o specyficznych trudnościach w nauce na tzw. nauczaniu indywidualnym- zgodnie z zaleceniami Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej oraz lekarskimi. 3

4 III. Narzędzia i zasady oceniania uczniów oraz gromadzenia informacji 1. Na lekcjach języka polskiego stosowany jest tradycyjny system oceniania. 2. Przy ustalaniu oceny z prac pisemnych przyjmuje się progi procentowe oceniania zgodne z zapisem w WSO. 3. Ocena śródroczna i końcoworoczna ustalane są zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Ocena roczna obejmuje wszystkie oceny cząstkowe uzyskane w pierwszym i drugim okresie nauki. PROGI WYMAGAŃ NA POSZCZEGÓLNE OCENY Uczeń uzyskuje ocenę: CELUJĄCY, gdy: - spełnia wszystkie wymagania na ocenę bdb, - twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, - pomysłowo i oryginalnie rozwiązuje nietypowe zadania, - bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach, - sięga do dodatkowych pozycji lekturowych, publikacji naukowych itp. BARDZO DOBRY, gdy: - opanował wymagania ponadpodstawowe, - opanował całość materiału omówionego na lekcji i opracowanego w ramach pracy domowej, - potrafi samodzielnie zastosować zdobytą wiedzę w sytuacjach typowych i problemowych, - napisał wszystkie prace klasowe i domowe, przeczytał wszystkie lektury i uzyskał bardzo dobre i dobre oceny cząstkowe, - brał aktywny udział w zajęciach, a jego odpowiedzi były wyczerpujące, pełne pod względem merytorycznym i cechowała je wysoka kultura języka, DOBRY, gdy: - oceny cząstkowe wskazują, iż opanował materiał omówiony na lekcji i opracowany w ramach pracy domowej w stopniu dobrym, - napisał wszystkie prace klasowe i domowe, przeczytał wszystkie lektury, - starał się brać aktywny udział w zajęciach, choć nie wszystkie jego odpowiedzi były udane, - wypowiedzi pod względem merytorycznym oraz ich kompozycji nie budzą zastrzeżeń, DOSTATECZNY, gdy: - opanował wymagania podstawowe, - oceny cząstkowe wskazują, iż opanował materiał omówiony na lekcji i opracowany w ramach pracy domowej w stopniu dostatecznym, 4

5 - sporadycznie brał udział w lekcjach, -oddawane prace pisemne były przeciętne pod względem sprawności językowej i wartości merytorycznej, DOPUSZCZAJĄCY, gdy: - opanował wymagania podstawowe, - oceny cząstkowe wskazują, iż opanował materiał omówiony na lekcji i opracowany w ramach pracy domowej, a określony w podstawie programowej, w stopniu ograniczonym, - w trakcie semestru / roku szkolnego/ nie pracował systematycznie, - rzadko brał udział w zajęciach, - prace pisemne wskazują, iż nie włożył w nie dużo wysiłku i wykazują widoczne niedociągnięcia, - popełnia błędy i nie stara się ich sam korygować, NIEDOSTATECZNY, gdy: -nie opanował niezbędnego minimum zawartego w podstawie programowej, tak w zakresie wiedzy, jak i umiejętności, -nie podjął próby aktywnego uczestnictwa w zajęciach, -prezentował negatywną postawę wobec określonych wymagań. IV. Rodzaje aktywności ucznia podlegające ocenianiu: 1.Wypowiedzi ustne, w tym sprawdzające przygotowanie ucznia do zajęć. Ocenie podlegają: a) merytoryczna strona wypowiedzi: znajomość treści objętych programem nauczania, znajomość, zrozumienie i klasyfikacja zjawisk oraz kontekstów literackich, kulturowych i historycznych, zgodność treści z tematem, formułowanie samodzielnych sądów wartościujących, poziom sprawności myślowej: wnioskowanie, uogólnianie obserwacji, uzasadnianie tez, trafna argumentacja, b) kompozycja wypowiedzi: planowość, logiczność, spójność, c) sprawność językowa: bogactwo słownictwa, poprawność gramatyczna. 5

6 2. Udział w dyskusji (waga argumentów, etyka i kultura wypowiedzi, dokumentowanie tez) 3. Praca ucznia na lekcji (za aktywne uczestnictwo w zajęciach uczeń wynagradzany jest pełną oceną lub cząstkową w postaci plusów). Plus/y może uzyskać uczeń, który aktywnie uczestniczy w zajęciach, wykazuje samodzielność i pomysłowość, swoją postawą zachęca innych do aktywnego udziału w zajęciach. 4. Prace pisemne wiedza i umiejętności uczniów sprawdzane w różnych formach pracy klasowej podlegają ocenie z uwzględnieniem następujących kryteriów: zgodność treści wypracowania z tematem, zawartość merytoryczna, kompozycja, styl, poziom językowy, zapis, estetyka 5. Prezentacje w klasie (referaty, recytacje, efekty własnych działań twórczych), 6. Praca w grupie (zasady oceniania pracy grupowej nauczyciel określa przed wykonaniem zadania; ocenę może otrzymać osoba referująca efekty działań grupy - wybrana przez jej członków lub wskazana przez nauczyciela - bądź też cała grupa). 7.Pamięciowe opanowanie fragmentów lub całych utworów literackich wskazanych przez nauczyciela 8. Prace klasowe, sprawdziany, kartkówki, notatki 9. Zadania domowe 10. Dodatkowo samodzielnie wykonane przez ucznia prace. V. Sposoby sprawdzania postępów uczniów 1. Diagnoza wiedzy i umiejętności uczniów kl. I w pierwszym miesiącu nauki, kl. II w II okresie/semestrze nauki; w kl. III - diagnoza maturalna w terminie przewidzianym przez OPERON/OKE, 2. Prace klasowe ( co najmniej dwie w okresie spośród niżej wymienionych; o ich terminie uczniowie są informowani z dwutygodniowym wyprzedzeniem): test sprawdzający umiejętność czytania ze zrozumieniem tekstów literackich i nieliterackich, wypracowania będące dłuższą samodzielną wypowiedzią o różnym charakterze, np. rozprawka, esej, wypowiedź interpretacyjna (przedmiotem rozważań może być utwór liryczny, tekst lub fragment tekstu, jako klucz do odczytania utworu, sposób ujęcia tego samego motywu, tematu w utworach), 3. Sprawdziany wiadomości, co najmniej dwa w semestrze, (z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem) dotyczące: problematyki omówionych tekstów literackich, wiedzy o epoce, wiedzy o języku, 6

7 np. syntez historycznoliterackich (jedna synteza w miesiącu) w klasach maturalnych, 4. Pisemne prace domowe (rozprawka, esej, wypowiedź interpretacyjna czytanie ze zrozumieniem), 5. Wypowiedzi ustne na zadany temat. 6. Inne sposoby: notatki, referaty, prezentacje, głos w dyskusji, recytacja utworów literackich /udział w przedstawieniach teatralnych organizowanych na terenie szkoły/ VI. Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego jest zgodny ze Statutem Szkoły. VII. Szczegółowe zapisy dotyczące poszczególnych jednostek lekcyjnych (wymagania podstawowe i ponadpodstawowe) zawarte są w rocznych planach dydaktycznych dla poszczególnych klas. Zespół nauczycieli języka polskiego: Dorota Borzeszkowska- Buriak Barbara Kozak Katarzyna Szkup Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi z języka polskiego w zakresie podstawowym dla klasy drugiej szkoły ponadgimnazjalnej Temat (rozumiany jako lekcja) Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Wymagania podstawowe (ocena dostateczne) Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Wymagania wykraczające (ocena celująca) Dział 1. Wprowadzenie w epokę Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: 1.1. Romantyzm i romantyczność ma podstawową wiedzę o epoce: zna jej ramy czasowe, rozumie pojęcia romantyzm i rozumie pojęcia romantyzm i rozumie i wyjaśnia pojęcia romantyzm i rozumie i wyjaśnia pojęcia romantyzm i 7

8 wprowadzenie w epokę wymienia przedstawicieli, podaje przykłady utworów literackich w miarę poprawnie sporządza notatkę z lekcji sporządza opis bibliograficzny wskazanych książek i stron internetowych romantyczność ma podstawową wiedzę o epoce: zna jej ramy czasowe, rozumie najważniejsze pojęcia związane z epoką, wymienia jej przedstawicieli, podaje przykłady utworów literackich sporządza notatkę z lekcji z pomocą nauczyciela lub bibliotekarza sporządza bibliografię literatury przedmiotu, pomocnej w jego dalszej pracy romantyczność ma wystarczającą wiedzę o epoce: zna jej ramy czasowe, rozumie najważniejsze pojęcia związane z epoką, wymienia jej przedstawicieli, podaje przykłady utworów literackich sporządza notatkę z lekcji z niewielką pomocą nauczyciela lub bibliotekarza sporządza bibliografię literatury przedmiotu, pomocnej w jego dalszej pracy romantyczność dokładnie charakteryzuje romantyzm: omawia ramy czasowe epoki, zna i rozumie pojęcia związane z romantyzmem, zna i odnajduje w tekstach wyznaczniki literatury romantycznej, wymienia przedstawicieli epoki samodzielnie sporządza notatkę z lekcji, podkreśla tezy wykładu, umie się do nich ustosunkować samodzielnie sporządza bibliografię literatury przedmiotu, pomocnej w jego dalszej pracy nad romantyzmem romantyczność dokładnie charakteryzuje romantyzm, odwołując się do prac naukowych: omawia ramy czasowe epoki, zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia związane z romantyzmem, zna i odnajduje w tekstach wyznaczniki literatury romantycznej, wymienia przedstawicieli epoki spoza kanonu lektur samodzielnie sporządza bibliografię literatury przedmiotu, pomocną w jego dalszej pracy nad romantyzmem 1.2. Spory przełomu romantycznego, czyli o konflikcie pokoleń rozumie istotę sporu między klasykami a romantykami potrafi omówić najważniejsze kwestie sporne między romantykami a rozumie i wyjaśnia istotę sporu miedzy klasykami a wymienia nazwiska klasyków zwalczających nowinki literackie oraz prekursorów wymienia nazwiska klasyków i prekursorów romantyzmu 8

9 literackich rozumie pojęcie przełom romantyczny klasykami rozumie pojęcie przełom romantyczny sporządza notatkę z lekcji, posługując się podręcznikiem romantykami operuje słownictwem związanym z tematem samodzielnie sporządza notatkę z lekcji romantyzmu wyjaśnia istotę sporu, przytaczając argumenty obu stron zna ich biografie wyjaśnia istotę sporu, przytaczając argumenty obu stron potrafi dokonać sądów wartościujących w dyskusji na temat Klasycyzm czy romantyzm? 1.3. Oda do młodości jako manifest młodego pokolenia zna tekst Ody do młodości zna definicję ody wie, co to jest manifest poetycki wskazuje w tekście cytaty stanowiące manifest młodych wskazuje i nazywa środki stylistyczne w utworze Mickiewicza zna i rozumie tekst Ody do młodości zna definicję ody wie, co to jest manifest poetycki wskazuje w tekście cytaty stanowiące manifest młodych, podejmuje próbę ich interpretacji wskazuje i nazywa środki wyrazu artystycznego w utworze Mickiewicza zna i rozumie tekst Ody do młodości potrafi dokonać interpretacji tekstu zna definicję ody i wskazuje w tekście jej cechy gatunkowe wie, co to jest manifest poetycki wskazuje w tekście cytaty stanowiące manifest młodych, dokonuje próby ich interpretacji wskazuje i nazywa środki wyrazu zna i rozumie tekst Ody do młodości potrafi dokonać interpretacji tekstu zna na pamięć cytaty hasła młodych zna definicję ody, wskazuje w tekście i omawia jej cechy gatunkowe wie, co to jest manifest poetycki wyjaśnia, dlaczego Oda do młodości jest poetyckim manifestem młodego pokolenia sprawnie interpretuje tekst Ody do młodości odwołuje się do znanych opracowań literackich, podejmując polemikę z ich autorami zna na pamięć reprezentatywne fragmenty ody wymienia wyznaczniki gatunkowe ody i wskazuje je w tekście wie, co to jest manifest poetycki wyjaśnia, dlaczego Oda do młodości jest 9

10 artystycznego w utworze Mickiewicza potrafi wskazać motywy mitologiczne i biblijne w utworze wskazuje i nazywa środki stylistyczne w utworze Mickiewicza oraz wyjaśnia ich funkcje potrafi wskazać motywy mitologiczne i biblijne w utworze potrafi wskazać konteksty interpretacyjne potrafi napisać manifest swojego pokolenia poetyckim manifestem młodego pokolenia wskazuje i nazywa środki stylistyczne w utworze Mickiewicza oraz wyjaśnia ich funkcje dostrzega i komentuje estetyczne wartości ody potrafi wskazać konteksty interpretacyjne, np. Odę do radości Schillera 1.4. Źródła i oblicza polskiego romantyzmu zapamiętuje ramy czasowe polskiego romantyzmu rozumie, w jakich warunkach rozwijał się polski romantyzm wymienia jego przedstawicieli zapamiętuje ramy czasowe polskiego romantyzmu rozumie, w jakich warunkach rozwijał się polski romantyzm wymienia charakterystyczne cechy polskiego romantyzmu wymienia jego zna i omawia ramy czasowe polskiego romantyzmu rozumie, w jakich warunkach rozwijał się polski romantyzm wymienia charakterystyczne cechy polskiego romantyzmu wymienia jego zna i omawia ramy czasowe polskiego romantyzmu rozumie, w jakich warunkach rozwijał się polski romantyzm wymienia etapy i charakterystyczne cechy polskiego romantyzmu wymienia jego przygotowuje prezentację o epoce, jej sztuce i kulturze oraz o podłożu historycznym romantyzmu wygłasza swoją prezentację z pamięci na forum klasy, posługując się pomocami naukowymi (technikami multimedialnymi) 10

11 przedstawicieli przedstawicieli przedstawicieli rozumie i wyjaśnia miejsce romantyzmu w polskiej literaturze i historii 1.5. Miej serce i patrzaj w serce ballada Romantyczność jako utwór programowy polskiego romantyzmu. Nawiązania do ballady Mickiewicza zna tekst ballady, wymienia jej bohaterów i ich charakteryzuje rozumie, dlaczego ta ballada jest utworem programowym polskiego romantyzmu zna tekst ballady dokonuje jej analizy: wymienia jej bohaterów i ich charakteryzuje rozumie, dlaczego ta ballada jest utworem programowym polskiego romantyzmu wskazuje w tekście programowe hasła epoki wskazuje środki stylistyczne dostrzega w tekście cechy epoki zna tekst ballady sprawnie dokonuje jej analizy i interpretacji; wymienia bohaterów i ich charakteryzuje wyjaśnia, dlaczego ballada jest utworem programowym polskiego romantyzmu wskazuje w tekście programowe hasła epoki i dokonuje ich interpretacji wskazuje środki stylistyczne i omawia ich funkcje wie, co to jest motto interpretuje tytuł i wykorzystuje jego poszczególne elementy analizuje i interpretuje balladę Romantyczność oraz utwory z podręcznika nawiązujące do niej w tekście ballady wskazuje i omawia cechy utworu programowego omawia rolę motta i tytułu, dokonując ich interpretacji sporządza charakterystykę bohaterów ballady i świata przedstawionego wykorzystuje w interpretacji konteksty przedstawione w podręczniku omawia kontekst filozoficzny ballady rozumie romantyczne pojęcie szaleństwa i jego funkcje w utworze dokonuje bohaterów w różnych kontekstach: filozoficznym, literackim i autobiograficznym wskazuje czasownik widzieć jako słowo klucz, dokonuje jego interpretacji dokonuje analizy porównawczej ballady Mickiewicza i utworu Broniewskiego Romantyczność 11

12 do interpretacji ballady wskazuje czasownik widzieć jako słowo klucz wymienia literackie nawiązania do ballady Mickiewicza odczytuje treści symboliczne ballady wskazuje i omawia przywołane w tekście motywy literackie wskazuje i omawia cechy języka utworu wskazuje inne konteksty kultury, np. w malarstwie omawia funkcję środków stylistycznych wskazuje czasownik widzieć jako słowo klucz, dokonuje jego interpretacji Dział 2. Tajemniczy świat ballad romantycznego poety 2.1. Ballada jako gatunek literacki. Geneza ballady wie, co to jest ballada, wymienia jej cechy gatunkowe oraz podaje przykłady ballad posługuje się słownikiem terminów literackich odnajduje i zapisuje definicję ballady wie, co to jest ballada, wymienia jej cechy gatunkowe i typowe środki artystyczne podaje przykłady ballad posługuje się słownikiem terminów literackich, odszukuje w nim informacje o balladzie sporządza notatkę, korzystając ze słownika zna genezę ballady, przedstawia jej wyznaczniki gatunkowe i typowe środki artystyczne sprawnie posługuje się słownikiem terminów literackich własnymi słowami zapisuje definicję ballady i sporządza notatkę o ewolucji gatunku zna genezę ballady, przedstawia jej wyznaczniki gatunkowe i typowe środki artystyczne w na przykładzie samodzielnie przygotowanych tekstów wybranych ballad romantycznych potrafi sporządzić mapę myśli, przedstawiającą cechy gatunkowe ballady na podstawie Zarysu teorii literatury, słownika terminów literackich i słownika literatury XIX wieku przygotowuje 15- minutową prezentację lub referat o ewolucji gatunku i wygłasza go na forum klasy zna teksty ballad spoza podręcznika i kanonu lektur 12

13 2.2. Bohaterowie, narrator, elementy grozy, świat i prawdy żywe ballad Mickiewicza: Lilie i Świteź wskazuje narratorów i bohaterów omawianych ballad opisuje świat przedstawiony wyszukuje w tekście cytaty pomocne w opisie świata przedstawionego wskazuje elementy grozy próbuje wskazać w tekstach przesłanie moralne ballad wymienia bohaterów omawianych ballad, dokonuje ich, opisuje świat przedstawiony, charakteryzuje narratora wyszukuje cytaty pomocne w charakterystyce świata przedstawionego w utworze wskazuje elementy grozy omawia przesłanie moralne ballad wypisuje z tekstu cytaty Dział 3. Romantyczny egzotyzm Sonety krymskie 3.1. Egzotyczne fascynacje rozumie, na czym polegała romantyczna potrafi zdefiniować słowo egzotyzm dokonuje bohaterów ballad, opisuje świat przedstawiony, charakteryzuje narratora i jego stosunek do świata przedstawionego wyszukuje cytaty pomocne w analizie utworu wskazuje elementy grozy oraz folkloru omawia przesłanie moralne ballad wypisuje z tekstu prawdy żywe własnymi słowami wyjaśnia pojęcie zna genezę obu ballad charakteryzuje bohaterów i podaje ich literackie i baśniowe pierwowzory interpretuje tytuły ballad omawia poetycką geografię ballady Świteź wie, jaką rolę w życiu poety odegrały te miejsca wspominane w balladzie wskazuje plany czasowe ballad wie, na czym polega nastrój grozy i tajemniczości interpretuje prawdy żywe obu ballad omawia motyw wody w balladzie Świteź i motyw kwiatów lilii w Liliach wskazuje literackie nawiązania przygotowuje i wygłasza referat o przygotowuje interpretację porównawczą ballady Świteź oraz legendy pomorskiej i skandynawskiej o zatopionej Winecie, odnajduje miejsca wspólne opracowuje bibliografię literatury podmiotu i przedmiotu pomocną w pracy nad balladami Mickiewicza z wybraną grupą uczniów przygotowuje inscenizację lub film dotyczący wybranej ballady (w dowolnej konwencji) ma szeroką wiedzę na temat egzotyzmu 13

14 romantyków 3.2. Geografia polskiego egzotyzmu. Sonety krymskie jako przykład romantycznego orientalizmu fascynacja egzotyką oraz wskazuje jej przejawy sporządza notatkę z wysłuchanego referatu, prezentacji, audycji zapoznał się z obowiązkowymi Sonetami krymskimi dokonuje analizy tekstów rozumie pojęcie orientalizm rozumie, na czym polegała romantyczna fascynacja egzotyką oraz wymienia różne odmiany tego zjawiska sporządza notatkę z wysłuchanego referatu, prezentacji, audycji zapoznał się z obowiązkowymi Sonetami krymskimi dokonuje analizy tekstów umie wskazać cechy gatunkowe sonetu rozumie pojęcie orientalizm odnajduje cechy orientalne w tekście sonetów wskazuje w tekście środki wyrazu egzotyzm oraz przedstawia jego odmiany sporządza notatkę z wysłuchanego referatu, prezentacji, audycji bierze udział w dyskusji nad przedstawionymi tekstami zapoznał się z obowiązkowymi Sonetami krymskimi sprawnie dokonuje analizy tekstów umie wskazać cechy gatunkowe sonetu rozumie i wyjaśnia pojęcie orientalizm wymienia cechy orientalne sonetów omawia środki wyrazu artystycznego użyte w tekście różnych obliczach romantycznego egzotyzmu na podstawie wiadomości z podręcznika i zgromadzonej bibliografii opracowuje prezentację multimedialną o egzotyzmie w malarstwie romantycznym przygotowuje audycję radiową (radiowy felieton) o orientalnych pasjach romantyków zna teksty sonetów posiada umiejętność analizy i interpretacji sonetów w kontekście geografii polskiego egzotyzmu rozumie i wyjaśnia pojęcie orientalizm wymienia cechy orientalne wybranych sonetów umie wskazać i omówić motywy: przemijania, gór, tęsknoty, podróży, sięga po dodatkowe lektury, np. powieści poetyckie: Giaur Byrona, Żmija, Arab lub Lambro Słowackiego przygotowuje audycję radiową (radiowy felieton) o orientalnych pasjach romantyków zna teksty wszystkich Sonetów krymskich posiada umiejętność biegłej analizy i interpretacji sonetów w kontekście geografii polskiego egzotyzmu rozumie i wyjaśnia pojęcie orientalizm wymienia cechy orientalne sonetów umie wskazać i omówić motywy: 14

15 3.3. Podmiot romantyczny Sonetów krymskich i jego egzystencjalne dylematy potrafi wskazać podmiot liryczny w sonetach rozumie nowatorstwo Mickiewicza w zakresie kreacji podmiotu lirycznego artystycznego potrafi wskazać podmiot liryczny w sonetach rozumie nowatorstwo Mickiewicza w zakresie kreacji podmiotu lirycznego dokonuje Pielgrzyma i Mirzy dokonuje porównawczej podmiotów lirycznych w sonetach Mickiewicza Pielgrzyma i Mirzy potrafi wyjaśnić, na czym polega nowatorstwo Mickiewicza w zakresie kreacji podmiotu lirycznego pielgrzyma omawia środki wyrazu artystycznego i ich funkcje w tekście dokonuje porównawczej podmiotów lirycznych w sonetach Mickiewicza Pielgrzyma i Mirzy potrafi wyjaśnić, na czym polega nowatorstwo Mickiewicza w zakresie kreacji podmiotu lirycznego potrafi dokonać psychologicznej i filozoficznej analizy dylematów Pielgrzyma przemijania, gór, tęsknoty, podróży, pielgrzyma omawia środki wyrazu artystycznego i ich funkcje w tekście przygotowuje prezentację dotyczącą motywu gór w sonetach Mickiewicza i w obrazie Wańkowicza Mickiewicz na Judahu skale potrafi scharakteryzować podmiot liryczny Sonetów krymskich w kontekście filozoficznym i biograficznym przygotowuje referat z teorii literatury o sposobach kreowania podmiotu lirycznego 3.4. Podróż podaje teksty rozumie rozumie rozumie i wyjaśnia przygotowuje 15

16 romantyczna jako szalony pęd ku poznaniu samego siebie sonetów z motywem podróży odczytuje znaczenie motywu podróży romantycznej w sensie dosłownym Dział 4. Ofiara romantycznego kochanka ojczyzny 4.1. III część Dziadów arcydramat romantyczny zna definicję dramatu romantycznego potrafi wymienić jego wyznaczniki gatunkowe oraz podać przykładowe tytuły utworów sporządza notatkę z wykładu i referatu symboliczne znaczenie podróży romantycznej analizuje i interpretuje wybrane teksy, zwracając uwagę na motyw podróży zna definicję dramatu romantycznego potrafi wymienić jego wyznaczniki gatunkowe oraz podać przykładowe tytuły utworów sporządza notatkę z wykładu i referatu symboliczne znaczenie podróży romantycznej wskazuje jej odmiany analizuje sonety pod kątem motywu podróży romantycznej opisuje odczucia podróżnika potrafi sporządzić notatkę z wykładu i referatu ma wymagane programem wiadomości o dramacie romantycznym potrafi interpretować mapę myśli zamieszczoną w podręczniku wymienia różnice między dramatem romantycznym a poznanymi dotychczas gatunkami dramatycznymi symboliczne znaczenie podróży romantycznej wskazuje jej odmiany analizuje sonety pod kątem motywu podróży romantycznej samodzielnie odnajduje konteksty literackie potrafi sporządzić notatkę z wykładu i referatu samodzielnie poszerza wiadomości o rozwoju dramatu romantycznego potrafi wymienić przemiany, jakie zaszły w dramacie na przestrzeni dziejów, odwołuje się do przykładów potrafi interpretować mapę myśli zamieszczoną w podręczniku potrafi udowodnić, że dany dramat spełnia założenia gatunku prezentację multimedialną na temat Motyw romantycznej podróży w Sonetach krymskich i malarstwie romantycznym samodzielnie poszerza wiadomości o rozwoju dramatu romantycznego przygotowuje i wygłasza referat na temat Polski dramat romantyczny 16

17 4.2. Polityczna i autobiograficzna geneza dramatu Mickiewicza 4.3. Bohater III części Dziadów w świetle Prologu zna genezę dramatu Mickiewicza potrafi podać datę i okoliczności jego powstania wie, co to jest Prolog potrafi scharakteryzować bohatera Prologu i zna genezę dramatu Mickiewicza potrafi podać datę i okoliczności jego powstania wymienia przyczyny polityczne powstania dramatu i identyfikuje autora ze spiskowcami wyjaśnia, co to jest Prolog wymienia postaci Prologu charakteryzuje zna genezę dramatu Mickiewicza podaje datę jego napisania omawia okoliczności jego powstania wymienia przyczyny polityczne powstania dramatu osadza dramat w kontekście autobiograficznym wyjaśnia, co to jest Prolog wyjaśnia jego funkcję w kompozycji dramatu zna genezę dramatu Mickiewicza podaje datę jego napisania omawia okoliczności jego powstania, wymienia przyczyny polityczne powstania dramatu osadza dramat w kontekście autobiograficznym identyfikuje bohaterów z autentycznymi postaciami interpretuje tekst dedykacji wyjaśnia, co to jest Prolog wyjaśnia jego funkcję w kompozycji dramatu zna genezę dramatu Mickiewicza podaje datę jego napisania omawia okoliczności jego powstania, wymienia przyczyny polityczne powstania dramatu osadza dramat w kontekście autobiograficznym identyfikuje bohaterów z autentycznymi postaciami interpretuje tekst dedykacji zna biografie Tomasza Zana, Feliksa Kołakowskiego, Jana Sobolewskiego, Ignacego Domeyki (Żegoty) zna historię organizacji filomatów i filaretów i ich aresztowania wyjaśnia, co to jest Prolog wyjaśnia jego funkcję w kompozycji dramatu 17

18 4.4. Konrad poeta i buntownik. Źródła Konradowego buntu 4.5. Ja, proch, będę z Panem gadał zidentyfikować go z Konradem w świetle napisu na ścianie wymienia cechy charakteru Konrada dokonuje opisowej postaci wymienia przyczynę jego buntu dokonuje interpretacji słów Ja, Konrada interpretuje napis na ścianie dokonuje opisowej Konrada rozumie przyczyny jego buntu i podaje jego źródła dokonuje interpretacji słów Ja, wymienia postaci Prologu charakteryzuje Konrada interpretuje jego sen i napis na ścianie dokonuje psychologicznej Konrada rozumie przyczyny jego buntu, podaje jego źródła używa nazw bunt prometejski i bunt lucyferyczny dokonuje interpretacji słów Ja, wymienia postaci Prologu interpretuje postaci Kruka i duchów z prawej i lewej strony charakteryzuje więźnia Konrada interpretuje jego sen i napis na ścianie dokonuje pogłębionej Konrada jako poety romantycznego i jako buntownika podaje przyczyny jego buntu i tłumaczy jego źródła: prometeizm i lucyferyzm rozpoznaje motywy biblijne w scenie Wielkiej Improwizacji dokonuje interpretacji słów Ja, wymienia postaci Prologu interpretuje postaci Kruka i duchów z prawej i lewej strony charakteryzuje więźnia Konrada interpretuje jego sen i napis na ścianie odnosi się w swojej interpretacji do IV części Dziadów i biografii Mickiewicza dokonuje pogłębionej Konrada jako poety romantycznego i jako buntownika podaje przyczyny jego buntu i tłumaczy jego źródła: prometeizm, orfizm, lucyferyzm rozpoznaje motywy biblijne w scenie Wielkiej Improwizacji i omawia ich funkcje dokonuje oceny postępowania bohatera dokonuje interpretacji słów Ja, 18

19 rozmowa z Bogiem o mesjańskiej miski Polski 4.6. O dzieciach męczennikach w III części Dziadów proch, będę z Panem gadał charakteryzuje księdza Piotra podejmuje próbę analizy Widzenia rozumie pojęcie mesjanizm wie, kto jest narratorem opowiadania wymienia jego bohaterów, tłumaczy ich młody wiek, wie, za co zostali skazani, umie ocenić ich bohaterstwo podkreśla w tekście cytaty mówiące o postawie chłopców proch, będę z Panem gadał charakteryzuje księdza Piotra analizuje sens dosłowny sceny Widzenia podkreśla w tekście motywy biblijne rozumie pojęcie mesjanizm wie, kto jest narratorem opowiadania, podaje jego dane biograficzne wymienia bohaterów opowiadania, tłumaczy ich młody wiek, wie, za co zostali skazani, umie ocenić ich bohaterstwo, przywołuje cytaty podkreśla motywy biblijne i symbolikę proch, będę z Panem gadał charakteryzuje księdza Piotra analizuje sens dosłowny sceny Widzenia rozumie i wyjaśnia ideę mesjanizmu wyjaśnia symbolikę motywów biblijnych wie, kto jest narratorem opowiadania, wyjaśnia, dlaczego jest to właśnie Sobolewski, przywołuje jego biografię wymienia bohaterów, podkreślając autentyzm postaci; tłumaczy ich młody wiek, wie, za co zostali skazani, umie ocenić ich proch, będę z Panem gadał charakteryzuje księdza Piotra analizuje i interpretuje scenę Widzenia wyjaśnia ideę mesjanizmu w odwołaniu do filozofii polskiego romantyzmu wyjaśnia symbolikę motywów biblijnych zna, wyjaśnia i rozumie pojęcia: oniryzm, iluminacja, profetyzm, mistycyzm wie, kto jest narratorem opowiadania, wyjaśnia, dlaczego jest to właśnie Sobolewski, przywołuje jego biografię wymienia bohaterów, podkreślając autentyzm postaci; tłumaczy ich młody wiek, wie, za co zostali skazani, umie ocenić ich proch, będę z Panem gadał charakteryzuje księdza Piotra analizuje sens dosłowny sceny Widzenia osadza scenę w kontekście historycznym przywołuje historię stowarzyszenia Braci Czarnych ze Żmudzi wie, kto jest narratorem opowiadania, wyjaśnia, dlaczego jest to właśnie Sobolewski, przywołuje jego biografię wymienia bohaterów sceny, 19

20 4.7. Nasz naród jak lawa diagnoza polskiego społeczeństwa w III części Dziadów opisuje scenę w salonie warszawskim wymienia jej bohaterów, dokonuje podziału na patriotów i legalistów zdrajców cytuje słowa Wysockiego o narodzie polskim chrześcijańską bohaterstwo bohaterstwo wyjaśnia, na czym polega mesjanizm sceny i sakralizacja śmierci chłopca opisuje scenę w salonie warszawskim wymienia jej bohaterów, wskazuje na autentyczność postaci, dokonuje podziału na patriotów i legalistów zdrajców cytuje słowa Wysockiego o narodzie polskim i je rozumie opisuje scenę w salonie warszawskim wymienia jej bohaterów, wskazuje na autentyczność postaci, dokonuje podziału na patriotów i legalistów zdrajców cytuje słowa Wysockiego o narodzie polskim i wyjaśnia ich znaczenie opisuje scenę w salonie warszawskim wymienia jej bohaterów, wskazuje na autentyczność postaci, przywołuje ich biografie, dokonuje podziału na patriotów i legalistów zdrajców cytuje słowa Wysockiego o narodzie polskim, dokonując ich interpretacji, odwołuje się do innych scen dramatu podaje przykłady bohaterów (Cichowskiego, podkreślając autentyzm postaci; tłumaczy ich młody wiek, wie, za co zostali skazani, umie ocenić ich bohaterstwo wyjaśnia, na czym polega mesjanizm sceny i sakralizacja śmierci chłopca. przywołuje nawiązania i kontynuacje opisuje scenę w salonie warszawskim, przywołując kontekst historyczny wymienia jej bohaterów, wskazuje na autentyczność postaci, przywołuje ich biografie, dokonuje podziału na patriotów i legalistów zdrajców cytuje słowa Wysockiego o narodzie polskim, dokonując ich interpretacji podejmuje się dokonać samodzielnej diagnozy 20

21 4.8. Kraina pusta, biała i otwarta ( ) Obraz Rosji i Rosjan w III części Dziadów 4.9. Ja mistrz romantyczna kreacja poety wyszukuje cytaty o Rosji przedstawia sylwetki Rosjan ukazanych w III części Dziadów wyszukuje w tekście Wielkiej Improwizacji cytaty mówiące o poezji i roli poety wyszukuje cytaty o Rosji przedstawia sylwetki Rosjan ukazanych w III części Dziadów ukazuje kontrast między carską świtą (Nowosilcow, Bajkow, Pelikan, Doktor) a dekabrystami wyszukuje w tekście Wielkiej Improwizacji cytaty mówiące o poezji i roli poety wyszukuje cytaty o Rosji przedstawia sylwetki Rosjan ukazanych w III części Dziadów ukazuje kontrast między carską świtą (Nowosilcow, Bajkow, Pelikan, Doktor) a dekabrystami przywołuje wiersz Do przyjaciół Moskali wyszukuje w tekście Wielkiej Improwizacji cytaty mówiące o poezji i roli poety Rolinssona), których postawę i cierpienie przeciwstawia ugodowcom i tchórzom wyszukuje cytaty o Rosji przedstawia sylwetki Rosjan ukazanych w III części Dziadów ukazuje kontrast między carską świtą (Nowosilcow, Bajkow, Pelikan, Doktor) a dekabrystami dokonuje analizy tekstów Przed pomnikiem cara Piotra, Do przyjaciół Moskali przywołuje biografie Rylejewa i Bestużewa analizuje scenę balu u senatora, charakteryzuje jej uczestników Rosjan wyszukuje w tekście Wielkiej Improwizacji cytaty mówiące o poezji i roli poety współczesnego społeczeństwa czy też jest lawą? przedstawia prezentację dotyczącą obrazu Rosji w III części Dziadów przywołuje kontekst historyczny ilustruje tekst reprodukcjami malarstwa Oleszkiewicza i Suchodolskiego przedstawia dwa oblicza kraju Rosji carskiej i totalitarnej oraz Rosji dekabrystów wyjaśnia cytat klątwa ludom, co swoje mordują proroki przygotowuje referat o romantycznym 21

22 romantycznego Dział 5. Litewskie Pompeje wokół Pana Tadeusza 5.1. Geneza utworu w świetle Epilogu i inwokacji oraz współczesnych badań naukowych i legend 5.2. Przenoś moją duszę utęsknioną mała ojczyzna Adama Mickiewicza, literacki powrót na zna pojęcia: epilog, inwokacja potrafi przedstawić genezę Pana Tadeusza zna legendy o genezie eposu rozumie pojęcie mała ojczyzna odróżnia je od pojęcia ojczyzny zna pojęcie kresy romantycznego rozumie wyjątkowość kreacji poety wieszcza mistrza zna i wyjaśnia pojęcia: epilog, inwokacja potrafi przedstawić genezę Pana Tadeusza (także w świetle legend) rozumie pojęcie mała ojczyzna odróżnia je od pojęcia ojczyzny zna pojęcie kresy romantycznego, potrafi stworzyć z nich prostą charakterystykę poety romantycznego i poezji romantycznej rozumie wyjątkowość kreacji poety wieszcza mistrza zna i wyjaśnia pojęcia: epilog, inwokacja potrafi przedstawić genezę Pana Tadeusza (także w świetle legend) przywołuje cytaty z prac naukowych rozumie i wyjaśnia pojęcie mała ojczyzna odróżnia je od pojęcia ojczyzny zna pojęcie kresy romantycznego, potrafi stworzyć z nich prostą charakterystykę poety romantycznego i poezji romantycznej rozumie wyjątkowość kreacji poety wieszcza mistrza, tłumaczy na czym polega ta wyjątkowość zna i wyjaśnia pojęcia: epilog, inwokacja potrafi przedstawić genezę Pana Tadeusza (także w świetle badań naukowych i legend), przywołuje kontekst biograficzny i historyczny rozumie i wyjaśnia pojęcie mała ojczyzna odróżnia je od pojęcia ojczyzny zna pojęcie kresy pojęciu roli poety, wykorzystując materiały spoza kanonu lektur zna i wyjaśnia pojęcia: epilog, inwokacja potrafi przedstawić genezę Pana Tadeusza (także w świetle badań naukowych i legend), przywołuje kontekst biograficzny i historyczny przedstawia bibliografie przedmiotu na temat genezy Pana Tadeusza przedstawia w formie referatu inne literackie obrazy 22

23 kresy, czas i przestrzeń eposu 5.3. Wśród bohaterów Pana Tadeusza 5.4. Historia wkracza do Soplicowa rola historii w Panu Tadeuszu umie określić miejsce i czas akcji poematu potrafi pracować w grupie zaznacza cytaty potrzebne do bohaterów dokonuje pisemnej wybranego bohatera wymienia ukazane w Panu Tadeuszu wydarzenia historyczne i bohaterów planu historycznego umie określić miejsce i czas akcji poematu, krajobraz i inne elementy składowe małej ojczyzny potrafi przygotować materiał do porównawczej wymienia bohaterów rozumie pojęcia drzewo genealogiczne, herb dokonuje pisemnej wybranych bohaterów wymienia ukazane w Panu Tadeuszu wydarzenia historyczne i bohaterów planu historycznego rozumie rolę historii w poemacie umie określić miejsce i czas akcji poematu za pomocą mapy myśli przedstawia, co składa się na małą ojczyznę potrafi omówić drzewa genealogiczne zamieszczone w podręczniku potrafi napisać porównawcze i dokonać oceny bohaterów wymienia ukazane w Panu Tadeuszu wydarzenia historyczne i bohaterów planu historycznego rozumie rolę historii w poemacie analizuje scenę koncertu Jankiela umie określić miejsce i czas akcji poematu za pomocą mapy myśli przedstawia, co składa się na małą ojczyznę potrafi omówić drzewa genealogiczne zamieszczone w podręczniku potrafi napisać porównawcze i dokonać oceny bohaterów korzysta ze zgromadzonych źródeł naukowych i literackich wymienia ukazane w Panu Tadeuszu wydarzenia historyczne i bohaterów planu historycznego rozumie rolę historii w poemacie analizuje scenę koncertu Jankiela w kresów jako małej ojczyzny w grupie pełni funkcję lidera charakteryzuje bohaterów i podaje ich pierwowzory umie samodzielnie korzystać z dostępnych źródeł naukowych i literackich pisze ciekawe porównawcze, w których odwołuje się do literackich sądów o bohaterach Pana Tadeusza wymienia ukazane w Panu Tadeuszu wydarzenia historyczne i bohaterów planu historycznego konfrontuje materiał literacki z historycznym rozumie rolę historii 23

24 5.5. Cechy gatunkowe Mickiewiczowskiego eposu na podstawie tekstu w podręczniku wymienia cechy gatunkowe poematu Mickiewicza sporządza notatkę z lekcji potrafi nazwać gatunek literacki poematu Mickiewicza, wskazać i omówić jego cechy, poprzeć cytatami i przykładami z tekstu potrafi nazwać gatunek literacki poematu Mickiewicza, wskazać i omówić jego cechy, poprzeć je cytatami i przykładami z tekstu, odwołać się do sądów badaczy przywołanych w podręczniku kontekście historycznym omawia znaczenie legendy napoleońskiej potrafi nazwać gatunek literacki poematu Mickiewicza, wskazać i omówić jego cechy, poprzeć je cytatami i przykładami z tekstu omawia styl i język utworu potrafi odwołać się do sądów badaczy przywołanych w podręczniku, przedstawić różne opinie, porównać poemat Mickiewicza z eposem Homera w poemacie analizuje scenę koncertu Jankiela w kontekście historycznym omawia znaczenie legendy napoleońskiej wykreowanej przez Mickiewicza odwołuje się do kontekstu historycznego potrafi nazwać gatunek literacki poematu Mickiewicza, wskazać i omówić jego cechy, poprzeć je cytatami i przykładami z tekstu omawia styl i język utworu potrafi odwołać się do sądów badaczy przywołanych w podręczniku, przedstawić różne opinie, porównać poemat Mickiewicza z eposem Homera przedstawia genezę gatunku 5.6. Narodziny idei rozumie rozumie i wyjaśnia wyjaśnia znaczenie zna 24

25 pielgrzymstwa polskiego. Współczesne literackie wersje pielgrzymowania 5.7. Filmowa adaptacja Pana Tadeusza porównanie języka różnych tekstów kultury romantyczne znaczenie słów pielgrzym, pielgrzymowanie wyszukuje właściwe cytaty dotyczące romantycznego pielgrzyma w poemacie streszcza film wymienia nazwiska reżysera i obsady dokonuje oceny filmu znaczenie słów pielgrzym, pielgrzymowanie w kontekście literatury romantycznej i współczesnej streszcza film wymienia nazwiska reżysera i obsady dokonuje oceny filmu formułuje sądy wartościujące słów pielgrzym, pielgrzymka w kontekście literatury romantycznej wymienia tytuły innych utworów z motywem pielgrzyma streszcza film wymienia nazwiska reżysera i obsady dokonuje oceny filmu formułuje sądy wartościujące zna podstawowe słownictwo związane z filmem Dział 6. Liryka Mickiewicza od utworów filomackich po liryki lozańskie 6.1. Pieśń filaretów, Nad wodą wielką i czystą, Polały się łzy zmiany stanu ducha podmiotu lirycznego. Kontekst autobiograficzny liryki Mickiewicza dokonuje analizy liryków Mickiewicza zamieszczonych w podręczniku charakteryzuje podmiot liryczny, dostrzega zmiany w jego kreacji dokonuje analizy i interpretacji liryków Mickiewicza zamieszczonych w podręczniku charakteryzuje podmiot liryczny, dostrzega zmiany w jego kreacji dokonuje analizy i interpretacji liryków Mickiewicza zamieszczonych w podręczniku charakteryzuje podmiot liryczny, dostrzega zmiany w jego kreacji i potrafi określić ich Mickiewiczowską ideę pielgrzymstwa, wyjaśnia znaczenie słów pielgrzym, pielgrzymka w kontekście literatury romantycznej wymienia tytuły innych utworów z motywem pielgrzyma sporządza mapę myśli streszcza film wymienia nazwiska reżysera i obsady dokonuje oceny filmu formułuje sądy wartościujące zna podstawowe słownictwo związane z filmem pisze recenzję filmu dokonuje analizy i interpretacji liryków Mickiewicza zamieszczonych w podręczniku interpretuje tytuły charakteryzuje podmiot liryczny, omawia zmiany w jego kreacji i ich opracowuje prezentację multimedialną na temat Mickiewicza pielgrzymowanie do wolności dokonuje analizy filmu Wajdy porównuje go z literackim pierwowzorem dokonuje analizy i interpretacji liryków Mickiewicza, sięgając po dodatkowe teksty charakteryzuje ich podmiot liryczny, dostrzega zmiany w jego kreacji, tłumaczy je w kontekście biografii Mickiewicza 25

26 6.2. Liryka miłosna Mickiewicza 6.3. My z niego wszyscy podsumowanie twórczości Mickiewicza analizuje liryki miłosne Mickiewicza, zamieszczone w podręczniku nazywa stany emocjonalne podmiotu lirycznego sporządza portfolio poety Dział 7. Liryka Juliusza Słowackiego 7.1. Witaj wolności analizuje i aniele powstańcza interpretuje liryka młodego poety powstańcze liryki analizuje i liryki miłosne Mickiewicza, zamieszczone w podręczniku definiuje pojęcie miłość romantyczna nazywa stany emocjonalne podmiotu lirycznego sporządza portfolio poety w stopniu podstawowym opanował wiadomości i umiejętności z rozdziału potrafi omówić konwencję poetycką liryków Juliusza przyczynę analizuje i liryki miłosne Mickiewicza zamieszczone w podręczniku definiuje pojęcie miłość romantyczna nazywa stany emocjonalne podmiotu lirycznego sporządza portfolio poety w swej ocenie twórczości poety odwołuje się do opracowań naukowych i sądów współczesnych potrafi omówić konwencję poetycką odnajduje w przyczyny odwołuje się do kontekstu biograficznego analizuje i liryki miłosne Mickiewicza w kontekście biograficznym i obyczajowym epoki definiuje pojęcie miłość romantyczna nazywa stany emocjonalne podmiotu lirycznego sporządza portfolio poety w swej ocenie twórczości poety odwołuje się do opracowań naukowych i sądów współczesnych interpretuje słowa Krasińskiego o Mickiewiczu my z niego wszyscy dokonuje własnej oceny twórczości wieszcza analizuje i interpretuje liryki w kontekście odwołuje sie do opracowań naukowych i literackich w formie referatu przedstawia ciekawostki o miłościach Mickiewicza, ze szczególnym wyeksponowaniem młodzieńczej miłości do Maryli sporządza portfolio poety, w którym uwzględnia materiał spoza programu nauczania przygotowuje 26

27 7.2. Bom oto wstąpił w grób Agamemnona bolesny rozrachunek z historią Juliusza Słowackiego omawia język i formę liryków analizuje i interpretuje tekst rozumie, dlaczego jest to utwór rozrachunkowy Słowackiego odnajduje w klasycznej formie romantyczny bunt i demokratyczne idee charakteryzuje podmiot liryczny analizuje i interpretuje tekst potrafi udowodnić, że jest to utwór rozrachunkowy klasycznej formie romantyczny bunt i demokratyczne idee dostrzega w utworze patriotyczne idee charakteryzuje podmiot liryczny analizuje i interpretuje utwór w kontekstach historycznym, politycznym i biograficznym historycznym i w odwołaniu do biografii poety odnajduje w klasycznej formie romantyczny bunt i demokratyczne idee dostrzega w utworze patriotyczne idee charakteryzuje podmiot liryczny analizuje i interpretuje utwór w kontekstach historycznym, politycznym i biograficznym omawia historiozofię Słowackiego prezentacje multimedialną na tematy Motyw powstania listopadowego w literaturze i malarstwie romantycznym wskazuje w utworze motywy mitologiczne i omawia ich funkcje Dział 8. Dramatyczna twórczość Słowackiego. Kordian psychologiczny portret pokolenia romantyków/fantazy ironiczny rozrachunek z romantyzmem? 8.1. Budowa i cechy wymienia cechy gatunkowe dramatu gatunkowe dramatu Słowackiego. Słowackiego Kordian jako ma świadomość, że polemika z III częścią Kordian jest polemiką Dziadów z III częścią Dziadów wymienia cechy gatunkowe dramatu Słowackiego, popiera je przykładami z tekstu ma świadomość, że Kordian jest polemiką z III częścią Dziadów wymienia cechy gatunkowe dramatu Słowackiego, popiera je przykładami z tekstu omawia budowę utworu udowadnia, że Kordian jest polemiką z III częścią Dziadów podaje odpowiednie wymienia i omawia cechy gatunkowe dramatu Słowackiego, popiera je przykładami z tekstu omawia budowę wyjaśnia, na czym polega polemika z III częścią Dziadów dokonuje analizy przywołuje opinie historyków literatury (w tym Kleinera) o polemice Słowackiego z Mickiewiczem 27

28 8.2. Motyw wędrówki i przemiany bohatera 8.3. Jam jest posąg człowieka romantyczny samotnik w walce o ideały przedstawia trasę wędrówki Kordiana rozumie znaczenie wędrówki dla bohatera rozumie, na czym polega przemiana Kordiana potrafi zinterpretować monolog jako bolesny rozrachunek bohatera z własnym życiem, wyszukuje pomocne cytaty przedstawia trasę wędrówki Kordiana, ukazując przemiany bohatera rozumie przełomowe znaczenie pobytu Kordiana na Mont Blanc potrafi zinterpretować monolog jako bolesny rozrachunek bohatera z własnym życiem dokonuje interpretacji monologu przykłady z tekstu szczegółowo przedstawia trasę wędrówki Kordiana, ukazując przemiany bohatera omawia przełomowe znaczenie pobytu Kordiana na Mont Blanc potrafi zinterpretować monolog jako bolesny rozrachunek bohatera z własnym życiem dokonuje interpretacji monologu w kontekście historycznym porównawczej wybranych scen, np. monologu Kordiana na Mont Blanc, i Wielkiej Improwizacji przedstawia trasę wędrówki Kordiana, ukazując przemiany bohatera omawia przełomowe znaczenie pobytu Kordiana na Mont Blanc interpretuje tytuł aktu Wędrowiec określa, jaką funkcję w dramacie pełni motyw wędrówki i przemiany bohatera potrafi zinterpretować monolog jako bolesny rozrachunek bohatera z własnym życiem dokonuje interpretacji monologu w kontekście biograficznym, obyczajowym i historycznym przygotowuje prezentacje multimedialną na temat Romantyczne wędrowanie o podróżach poetów romantycznych omawia znaczenie motywu góry w dramacie Słowackiego 28