Plan pracy na rok 2013

Transkrypt

1 Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 23/2013 Burmistrza Miasta Limanowa z dnia 28 stycznia 2013 r. Plan pracy na rok 2013 Nazwa jednostki: Środowiskowy Dom Samopomocy Dane adresowe: Limanowa Tel.: sds_limanowa@op.pl Typ domu: AB Liczba uczestników: 35 Nazwisko i imię kierownika: Izabela Cieślicka Organ prowadzący lub zlecający realizację zadania: Rada Miasta Limanowa 1. Plan pracy informacja o usługach Miesiąc Szczegółowy cel zajęć (wynikający z programu działania) 1. Kształtowanie nawyków codziennego i prawidłowego dbania o higienę osobistą, wygląd zewnętrzny, czystość ubioru, otoczenia. Formy aktywizacji i wsparcia uczestników (w punktach) 1. Rozmowy indywidualne, pogadanki grupowe na temat konieczności dbania o higienę osobistą, wygląd zewnętrzny, czystość otoczenia. 2. Przypominanie o konieczności utrzymania w czystości włosów, paznokci, jamy ustnej, ubioru, bielizny, otoczenia. 3. Uświadamianie konsekwencji zaniedbań w sferze higieny. 4. Nauka obsługi pralki automatycznej, umożliwienie korzystania z niej i natrysku w ŚDS. Rodzaj nabywanej przez uczestnika umiejętności Nabycie, doskonalenie umiejętności: dbania o higienę całego ciała, korzystanie z przyborów toaletowych oraz różnych kosmetyków, posiadanie nawyków higienicznych, zwłaszcza mycie rąk przed posiłkiem oraz po korzystaniu z toalety, umiejętność samodzielnego prania ręcznego, obsługi sprzętu AGD, prasowania, składania ubrań, schludny wygląd, pamiętanie o konieczności codziennej zmiany bielizny, umiejętność korzystania z urządzeń sanitarnych, stosowanie wyuczonych czynności w życiu codziennym. Rodzaj usługi (trening, terapia, spotkanie, itd.) Trening w zakresie wyglądu zewnętrznego i higieny osobistej. Pogadanki. Dyskusje. Wykład. Częstotliwość (np. dwa razy w tygodniu)

2 2. Stała kontrola i pomoc w zakresie dbania o dobry stan zdrowia psychicznego i ogólnego. 3. Nabywanie umiejętności związanych z aktywnym udziałem we własnej farmakoterapii 4. Nauka przygotowywania prostych posiłków z uwzględnieniem konieczności zachowania czystości. 5. Kształtowanie nawyków racjonalnego dysponowania własnym budżetem. 1. Indywidualne rozmowy wspierające. 2. Pomoc w podawaniu zleconych leków recepty POZ. 3. Przekazywanie rodzinie informacji o stanie zdrowia. 4. Pomoc w zaopatrzeniu ortopedycznym. 5. Obserwacje stanu zdrowia uczestnika. 6. Stała kontrola ciśnienia tętniczego. 7. Wsparcie w hospitalizacji. 8. Pogadanki na tematy medyczne. 1. Pogadanki indywidualne oraz grupowe na temat konieczności regularnego przyjmowania leków, konsekwencji ich odstawienia i łączenia z alkoholem. 2. Porady zarówno dla uczestnika, jak i osób z najbliższej rodziny. 3. Udzielanie wsparcia w podejmowaniu decyzji i w sytuacjach kryzysowych, podnoszenie wiary we własne siły i możliwości 1. Zajęcia w pracowni kulinarnej: - nakrywanie do stołu, zmywanie naczyń po posiłku, sprzątanie pracowni kulinarnej, - nauka obsługi sprzętu gospodarstwa domowego (kuchenka gazowa, mikrofalówka, toster, frytkownica, zmywarka, itp.) 2. Wspólne planowanie wykonywanie zakupów artykułów niezbędnych do przygotowania posiłku. 3. Zwracanie uwagi na prawidłowe zachowanie się przy stole podczas posiłku. 1.Pomoc w planowaniu wydatków: nauka racjonalnego dysponowania własnym budżetem, orientacja w cenach niezbędnych produktów, uświadamianie wartości pieniędzy i konsekwencji zaciągania kredytów. Uczestnicy zapoznają się z przebiegiem własnej choroby, uczą się wychwytywania objawów, zapoznają się z procesem lekoterapii Wzrost poczucia wartości i wiary we własne siły i możliwości Umiejętność samodzielnego lub w asyście opiekuna pracowni kulinarnej przygotowania i planowania posiłku, pieczenia ciasta, obierania i krojenia warzyw, poznanie zasad prawidłowego przechowywania żywności, czytania ze zrozumieniem przepisów kulinarnych, układania jadłospisów, umiejętność dobierania i obsługiwania sprzętu AGD, wybierania właściwych sztućców i posługiwania się nimi, dbałość o estetykę podczas jedzenia, dekorowanie stołu na co dzień i od święta, umiejętność zmywania i wycierania naczyń. Uczestnicy potrafią samodzielnie rozpoznawać nominały pieniężne, rodzaje sklepów, prawidłowo gospodarować własnym budżetem z uwzględnieniem opłat stałych, planować i dokonywać zakupów produktów niezbędnych do przygotowania posiłku, przygotować listy potrzebnych artykułów, rozpoznawanie przydatności do użycia poszczególnych produktów. rozmowy wspierające Pogadanki indywidualne lub grupowe, Trening kulinarny Trening budżetowy, indywidualne, grupowe.

3 6. Wypracowywanie poczucia obowiązku, dokładności, systematyczności. 1. Przypominanie o codziennym sprzątaniu pracowni, sal, łazienek, pomieszczeń w ŚDS. Uczestnicy potrafią samodzielnie lub w asyście terapeuty dokładnie ścierać kurze, zamiatać i myć podłogę, dbać o porządek pomieszczeń, zwracać uwagę na kolejność wykonywanych czynności. Zajęcia indywidualne 7. Nauka rozwiązywania konfliktów w sposób społecznie akceptowany. 1.Przeprowadzanie zajęć grupowych, które będą uczyć skutecznej komunikacji interpersonalnej, nawiązywania prawidłowych relacji interpersonalnych, prowadzenia rozmowy, asertywności. 2. Kształtowanie poprawnych postaw w sytuacjach ekspozycji społecznych. Uczestnicy samodzielnie poruszają się w środowisku, prawidłowo zachowują się w różnego rodzaju instytucjach, placówkach publicznych i kulturalnych. Stosują formy grzecznościowe adekwatne do sytuacji, szanują godność osobistą innych, potrafią współpracować w grupie i integrować się ze środowiskiem. Trening rozwiązywania problemów w trudnych sytuacjach międzyludzkich 1 raz w tygodniu 8. Usprawnienie procesów poznawczych. 9. Integracja grupy, nauka skutecznej komunikacji, kształtowanie empatii, zrozumienia. 10. Kształtowanie umiejętności efektywnego wykorzystania komputera, rozwijania własnych zainteresowań. 11. Wprowadzanie w pogodny nastrój, umożliwienie rozładowania napięcia. 12. Kształtowanie zdolności asertywnego wyrażania swojej opinii 1. Zajęcia w grupach, które przyczyniają się do usprawniania procesów poznawczych: pamięci, logicznego myślenia, koncentracji, uwagi, spostrzegania, myślenia przyczynowoskutkowego. Prowadzenie zajęć grupowych - zabawoterapii. W razie konieczności tematyczne, np.,,komunikacja werbalna komunikacja niewerbalna. 1. Nauka podstaw z obsługi komputera (Word, Open Office, Point, Power Point), pomoc w pisaniu dokumentów, które mogą być przydatne w życiu. 2. Nauka korzystania z Internetu, gdzie i jak szukać informacji. 1. Wspólne słuchanie muzyki, śpiew przy akompaniamencie gitary, karaoke. Motywowanie do dyskusji na temat współczesnej muzyki. Zajęcia grupowe i indywidualne mające na celu zachęcanie do przeglądu prasy codziennej z uwzględnieniem artykułów na temat zdrowia. 2. Głośne czytanie wybranych książek, Ciągła stymulacja procesów poznawczych, pozytywny wpływ na stan emocjonalny uczestników i ich samoocenę, stymulowanie umiejętności komunikacyjnych (pamięci, słów i ich znaczenia). Umiejętność nawiązywania kontaktów, prowadzenia rozmowy, odczytywania sygnałów ciała. Zabawy są źródłem radości i zadowolenia, pozwalają oderwać się od trosk codziennego życia. Uczestnicy znają podstawową obsługę komputera, potrafią wyszukiwać informacje z Internetu, rozwijają własne zainteresowania. Muzykoterapia oddziałuje na uczestników pozaintelektualnie, pobudza, porządkuje uczucia, redukuje trudności, ułatwia współpracę, pomaga w nawiązywaniu kontaktów, ogranicza konflikty, poprawia nastrój, daje możliwość rozładowania napięć, podwyższa umiejętność koncentracji. Uczestnicy czytają i potrafią analizować bajki i teksty terapeutyczne. Czytają i słuchają poezję i prozę. Samodzielnie czytają i przeglądają codzienną prasę. grupowe, gry i zabawy z muzykoterapii praca ciągła 1 raz w tygodniu 1 raz w tygodniu grupowe,

4 13. Kształtowanie zdolności asertywnego wyrażania swojej opinii 14. Ujawnienie stanów emocjonalnych, ich przedstawienie bądź wywołanie, rozładowanie uczuć. 15. Pomoc w rozwiązywaniu problemów dnia codziennego w sferze rodzinnej, bytowej, urzędowej, mieszkaniowej, zdrowotnej. 16. Umożliwienie funkcjonowania w społeczeństwie, integracja, przeciwdziałanie dyskryminacji, marginalizacji. opowiadań, artykułów (w grupie), motywowanie do dyskusji o przeczytanych opowiadaniach, społecznie akceptowana obrona własnych przekonań, umożliwienie wypowiedzenia się na forum grupy. 1. Wspólne oglądanie wybranych filmów, inicjowanie dyskusji na temat obejrzanego filmu, umożliwienie wyrażania własnego zdania na forum grupy. 1. Przygotowywanie przedstawień, inscenizacji teatralnych. 1. Udzielanie porad zarówno dla uczestnika jak i osób z najbliższej rodziny. 2. Udzielanie wsparcia w podejmowaniu decyzji i w sytuacjach kryzysowych. 3. Wspieranie w dążeniu do samodzielności. 1. Organizowanie wycieczek, wyjazdów (muzeum, kino, teatr, zoo, wycieczka do Łańcuta, Soliny, ognisko integracyjne, wyjazdy na konkursy do innych ośrodków). 2. Organizacja imprez integracyjnych. 3. Imprezy, spotkania okolicznościowe: obchodzenie Imienin uczestników, zabawa karnawałowa, Zabawa Walentynkową, topienie Marzanny, uroczystość z okazji Dnia Kobiet, uroczystość z okazji Dnia Mężczyzny, wycieczki do lasu, odwiedzanie grobów bliskich, Zabawa Andrzejkowa, Mikołajki, Spotkanie Wigilijne, itp. 4. Motywowanie do udziału w lokalnych uroczystościach: Dni Limanowej, Forum Osób Niepełnosprawnych, itp. 5. Zachęcanie do udziału w imprezach organizowanych przez inne ośrodki. Uczestnicy kształtują zdolności efektywnej komunikacji, asertywnego wyrażania własnej opinii, zdania, rozwijają wyobraźnię, usprawniają procesy poznawcze. Uczestnicy potrafią wyrażać swoje uczucia, emocje, identyfikować się z postacią odgrywaną i opanowują na pamięć swoje role. Przygotowują z terapeutą ciekawe dekoracje i potrafią opanować tremę przed publicznym wystąpieniem. U uczestników następuje wzmocnienie poczucia wartości i wzrost wiary we własne siły i możliwości. Uczestnicy nawiązują nowe kontakty, ugruntowują wcześniej zawiązane przyjaźnie, integrują się, wymieniają doświadczenia, współdziałają w większej grupie, poznają historie i dziedzictwo kulturowe, urokliwe zakątki oraz atrakcje turystyczne. Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych rekreacja indywidualne 1 raz w tygodniu. okolicznościowo wg kalendarza

5 17. Zdobywanie nowych umiejętności związanych z pracą dziewiarską, doskonalenie zdolności manualnych (mała motoryka), ćwiczenie ciągłości pracy, rozwijanie wyobraźni, rozwijanie kreatywności, rozwijanie cierpliwości, stwarzanie sytuacji do swobodnego rozładowania negatywnych emocji, podwyższenie poczucia własnej wartości. 18. Zdobywanie wiedzy z zakresu obsługi maszyny do szycia i haftującej, nauki podstawowych ściegów hafciarskich. Utrwalanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, usprawnianie motoryki małej, koordynacja wzrokowo-ruchowa, estetyczne wykonanie zadania, kształtowanie cierpliwości poprzez stopniowe wydłużanie czasu pracy. 19. Ćwiczenia manualne rąk, zachęcanie do samodzielności. 20. Spełnianie potrzeb zawodowych, kształtowanie umiejętności radzenia sobie z codziennością, przeciwstawianie się trudnościom. 1. Nauka fastrygowania, szycia ręcznego i na maszynie, szycia artystycznego, dziergania na drutach i szydełkowania. 1. Prowadzenie zajęć z zakresu technik: różnego rodzaju hafty (płaski, krzyżykowy, richelieu, gobelinowy, regionalny). 2. Przygotowywanie strojów do przestawień. 3. Wykonywanie prac: haftowane obrusy, serwetki, poduszki, wełniane zabawki. 1. Prowadzenie zajęć z zakresu zaradności życiowej: nauka obsługi maszyny do szycia, reperacja odzieży, przygotowywanie kostiumów do przedstawień, dekoracji. 1.Nauka obsługi elektronarzędzi z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, w miarę potrzeb drobne prace naprawcze. Umożliwienie zaspokajania potrzeby samorealizacji poprzez wykonywanie prostych prac stolarskich: świąteczne ozdoby, dekoracje sceniczne na okazjonalne imprezy, ramki, aniołki ze sklejki, różnego rodzaju pudełka ze sklejki, zegary, wypalanie w drewnie, wyklejanie zapałkami, malowanie na szkle (obrazy, szkło użytkowe), biżuteria, itp. 1.Uczestnicy potrafią samodzielnie/w asyście terapeuty obsługiwać maszynę do szycia, potrafią przyszywać guziki, zszyć rozdarty materiał, dziergać na drutach, szydełkować. 2. Uczestnicy znają zasady wyszywania ręcznego haftem łańcuszkowym, wyszywania wzorów haftem krzyżykowym na kanwie, potrafią haftować obrusy, serwetki itp. Uczestnicy potrafią samodzielnie lub w asyście terapeuty obsługiwać maszynę do szycia, prasować proste lub bardziej skomplikowane rzeczy, poskładać odzież po wyprasowaniu, potrafią przyszywać guziki, zszyć rozdarty materiał. Uczestnicy potrafią obsługiwać elektronarzędzia z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Zaspokajają potrzeby samorealizacji poprzez wykonywanie prostych prac stolarskich. Kształtują w sobie umiejętności radzenia sobie z codziennością. krawieckie

6 21. Poprawienie samopoczucia psychicznego, nawiązywanie kontaktu z otaczającym światem, pogłębianie znajomości samego siebie, uzewnętrznia świat problemów, uczuć i przeżyć. 22. Uwolnienie nagromadzonych złych emocji i odreagowanie ich, pobudzenie sensoryczne, rozwój działań twórczych, manualny, kreowanie pozytywnego myślenia. 23. Udzielanie wsparcia osobom przewlekle psychicznie chorym i niepełnosprawnym intelektualnie 24. Integracja społeczna, wzrost więzi międzyludzkich. 25. Podejmowanie i utrzymywanie ciągłego kontaktu z rodzinami uczestników oraz ze środowiskiem lokalnym. Prowadzenie zajęć z zakresu takich technik jak: rysowanie kredkami, ołówkiem, węglem, kredą, itp. Prowadzenie zajęć z zakresu technik: malowanie farbami, kredkami, flamastrami. Poradnictwo psychologiczne, socjalne, zawodowe. Spotkania okolicznościowe i integracyjne. Współpraca z rodziną i innymi podmiotami w obszarze udzielania pomocy w zakresie niezbędnym, gwarantującym jak największą efektywność wspólnie podejmowanych oraz realizowanych działań na rzecz uczestników. Uczestnicy będą mieli możliwość wyrażania tych przeżyć, które są trudne do przekazania w słowach, tłumione oraz odreagowywanie emocji i napięć. Umiejętność wyrażania przez uczestników przeżyć, które są trudne do przekazania w słowach, tłumione oraz odreagowanie emocji i napięć. Umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, rozwiązywania problemów, wzrost poczucia odpowiedzialności. Umiejętność nawiązywania przyjaźni, budowania więzi, zespolenia, umiejętność budowania relacji i wyrażania więzi. Zoptymalizowanie działań na rzecz osób niepełnosprawnych na zasadzie działań partnerskich, poszerzających możliwość objęcia jak największym wsparciem uczestników, umiejętność budowania prawidłowych relacji z rodziną i otoczeniem. z malarstwa terapia współpraca praca ciągła praca ciągła praca ciągła podpis kierownika śds

7 2. Plan pracy współpraca z rodzinami, opiekunami, środowiskiem lokalnym, instytucjami, organizacjami, innymi osobami i podmiotami L.p. Współpraca 1. Rodzina i opiekunowie 2. Miejski/Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Limanowej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tymbarku 3. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej 4. Poradnia Zdrowia Psychicznego w Limanowej Forma współpracy (np. spotkanie integracyjne, terapia) Spotkania integracyjne, rozmowy, terapia, spotkania w miejscu zamieszkania uczestnika, wymiana informacji dotyczących funkcjonowania uczestnika w domu i w Środowiskowym Domu Samopomocy w Limanowej. Uzgadnianie i pilnowaniu terminów wizyt u lekarza oraz pomoc w dotarciu do jednostek ochrony zdrowia. Pomoc w uzyskaniu przysługujących świadczeń, form pomocy, poradnictwo socjalne, wspólne rozwiązywanie problemów bytowych podopiecznych Domu i ich rodzin. Współpraca w zakresie kierowania osób z zaburzeniami psychicznymi i upośledzeniem umysłowym do ŚDS. Pomoc w uzyskaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Dofinansowanie do wycieczek, turnusu rehabilitacyjnego oraz sprzętu. Kontakt z lekarzem prowadzącym w sprawie stanu zdrowia uczestników. Dopilnowywanie terminów wizyt u lekarza psychiatry oraz stała kontrola zdrowia psychicznego. Częstotliwość (np. dwa razy w tygodniu, data w przypadku spotkania świątecznego, doraźnie) w razie potrzeb, spotkania integracyjne - z okazji Dnia Kobiet, Dnia Matki, śniadanie wielkanocne, ognisko integracyjne. w razie potrzeb w razie potrzeb systematycznie Miesiąc (styczeń, itd.) marzec, kwiecień, maj, sierpień luty

8 5. Zespół Szkół Samorządowych Nr 1 w Limanowej Nieodpłatne korzystanie przez uczestników ŚDS w okresie wakacyjnym z sali gimnastycznej oraz boiska. od poniedziałku do piątku w okresie wakacyjnym lipiec, sierpień, 6. Państwowa Szkoła Muzyczna w Limanowej Występy okolicznościowe uczniów szkoły w siedzibie ŚDS, zaproszenia uczestników Domu na prezentacje uczniów w ośrodkach kultury. Występy uczniów pod opieką nauczycieli z koncertem muzycznym w siedzibie ŚDS. trzy razy w roku dwa razy w roku styczeń, kwiecień, maj. czerwiec, grudzień 7. Dom Pomocy Społecznej w Limanowej Wspólne imprezy integracyjne, występy okolicznościowe uczestników ŚDS w siedzibie DPS. 2 razy w roku maj, sierpień, 8. Wolontariusze Pomoc w prowadzeniu zajęć z uczestnikami ŚDS, pomoc w prowadzeniu imprez okolicznościowych 1 raz w miesiącu, według kalendarza imprez 9. Kuratorzy sądowi Kontakt z kuratorem sądowym w sytuacjach problemowych (rozmowa, spotkanie, pismo). doraźnie od stycznia do

9 10. Katolickie Stowarzyszenie Przyjaciół Niepełnosprawnych,,Cyrenejczyk Spotkania, imprezy okolicznościowe. raz w miesiącu 3 razy w roku styczeń,wrzesień, grudzień Udział uczestników w wycieczkach zorganizowanych przez stowarzyszenie. 11. Urząd Miasta Limanowa Wspólny udział w spotkaniach okolicznościowych. Uczestnicy wspierani przez terapeutę załatwiają samodzielnie swoje sprawy urzędowe. 5 razy w roku 2 razy w roku w zależności od potrzeb grudzień, styczeń 12. Powiatowy Urząd Pracy w Limanowej. Udział uczestników Domu w szkoleniach, stażach. Doradztwo zawodowe. w zależności od potrzeb 13. Specjaliści z różnych dziedzin: lekarz, prawnik, policjant, pracownik PUP, fryzjerka, kosmetyczka. Spotkania, pogadanki, rozmowy. Doradztwo. raz w miesiącu od stycznia do 14. Środowiskowy Dom Samopomocy w Ujanowicach oraz Środowiskowy Dom Samopomocy w Żegocinie Wspólny udział w spotkaniach okolicznościowych i integracyjnych. trzy razy w roku styczeń czerwiec, listopad

10 15. Centrum Informacji Turystycznej w Limanowej Wystawa prac uczestników Domu. Wyjścia z podopiecznymi na wystawy prac regionalnych artystów., raz na dwa miesiące 16. Muzeum Ziemi Limanowskiej Wyjścia na wystawy, spotkania z artystami. raz w miesiącu od stycznia do 17. Biblioteka Miejska w Limanowej Wyjścia na wystawy, spotkania z artystami, znanymi ludźmi. Wystawa prac uczestników ŚDS. Wyjścia z uczestnikami do czytelni (korzystanie z czasopism). Udział uczestników ŚDS udziału w warsztatach komputerowych prowadzonych przez Bibliotekę. 18. Limanowski Dom Kultury Wyjścia z uczestnikami na warsztaty organizowane przez LDK (ceramiczne, taneczne, muzyczne, itp.), na prezentacje artystyczne (,,Triada Artystyczna, konkursy recytacji, przeglądy zespołów kolędniczych). Wyjścia z uczestnikami Domu na projekcje filmów. raz w miesiącu 2 razy w roku raz w tygodniu 1 raz w tygodniu kilka razy w roku raz na kwartał od stycznia do podpis kierownika śds

11 3. Spodziewane efekty pracy (w punktach) 1. Poprawa aktywności. 2. Podtrzymanie i rozwój umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia. 3. Wzrost pewności siebie w kontakcie z ludźmi. 4. Możliwość sprawdzenia przez uczestnika swoich przypuszczeń dotyczących własnych możliwości i ograniczeń. 5. Zdobycie wiedzy dotyczącej chorób psychicznych i sposobów radzenia sobie z ich objawami. 6. Rozwój zainteresowań i zdolności, talentów. 7. Poprawa relacji uczestnika z rodziną. 8. Poprawa funkcjonowania uczestnika w społeczeństwie. 9. Integracja społeczna, wzrost więzi międzyludzkich, nawiązanie znajomości, przyjaźni. 10. Pomoc w uzyskaniu przysługujących świadczeń, form pomocy. 11. Wzrost zaradności życiowej. 12. Rozwój emocjonalny i kompetencji komunikacyjnych. 13. Uczenie się aktywnego spędzania czasu wolnego. 14. Budowanie poczucia własnej wartości. 15. Wzbogacenie wiedzy z zakresu różnych dziedzin życiowych (spotkania ze specjalistami: lekarz, policjant, pracownik socjalny). 16. Uczenie się przezwyciężenie onieśmielenia wobec osób obcych. 17. Udoskonalenie umiejętności współpracy i współdziałania w zespole. 18. Wsparcie i pomoc rodzinom w sprawowaniu opieki nad osobą z niepełnosprawnością intelektualną. 19. Uczenie się rozwiązywania przez uczestnika trudnych sytuacji życiowych, konfliktów. 20. Przygotowanie do korzystania z programów aktywizacji zawodowej przez uczestników, których możliwości intelektualne i psychoruchowe na to pozwalają. Podpis kierownika śds