XVI Międzyszkolna Liga Przedmiotowa

Transkrypt

1 XVI Międzyszkolna Liga Przedmiotowa PŁOCK 2010 Zadania konkursowe z języka polskiego dla klasy VI 1

2 KOD UCZNIA Witamy Cię na XVI Międzyszkolnej Lidze Przedmiotowej. Przed Tobą zadania konkursowe z języka polskiego dla klasy VI. Instrukcja 1. Przeczytaj uważnie teksty i polecenia. 2. W zadaniach, w których są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D, wybierz tylko jedną i zaznacz znakiem X. 3. Jeżeli się pomylisz, błędną odpowiedź otocz kółkiem i zaznacz inną. 4. Rozwiązania zadań, w których należy samodzielnie sformułować odpowiedź, zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach. Na wykonanie zadań masz 90 minut. Życzymy powodzenia! 2

3 Wierszem i prozą Tekst I Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie! Nie dojdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie, Choć się nawysszej wzbije, a proste promienie Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie. Tu zawżdy 1 chłodne wiatry z pola zawiewają, Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają 2. Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potem szlachci 3 pańskie stoły. A ja swym cichym szeptem sprawić umiem snadnie 4, Że człowiekowi łacno 5 słodki sen przypadnie. Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak kładzie 6 Jako szczep napłodniejszy w hesperyskim sadzie 7. Jan Kochanowski, Na lipę, [w:] Fraszki, pieśni, treny, Zielona Sowa zawżdy zawsze 2 narzekają śpiewają 3 szlachci udoskonala 4 snadnie bez trudu 5 łacno szybko 6 kładzie uznaje 7 hesperyjski sad w mitologii greckiej: sad, w którym rosły złote jabłka; ich strażniczkami były Hesperydy. Zadanie 1. (0-2) Kto mówi w utworze J. Kochanowskiego? Do kogo się zwraca? Zadanie 2. (0-1) Wymień trzy zalety lipy z utworu. Zadanie 3. (0-1) Wypisz z tekstu trzy przykłady epitetów. Zadanie 4. (0-1) J. Kochanowski posłużył się uosobieniem. Wyjaśnij, na czym polega ten środek poetycki w utworze. 3

4 Zadanie 5. (0-3) Odpowiedz na pytania. a) Jaki gatunek literacki prezentuje utwór Na lipę? b) Jakie dwie cechy tego gatunku możesz wymienić? c) Jaki to rodzaj literacki? Zadanie 6. (0-2) Do wyrazu pszczoła utwórz rodzinę wyrazów. Tekst II Jak to jest być człowiekiem spytał ptak sama nie wiem być więźniem w swojej skórze a sięgać w nieskończoność być jeńcem drobiny czasu a dotykać wieczności być beznadziejnie niepewnym i szaleńcem nadziei być igłą szronu i garścią upału wdychać powietrze dusić się bez słowa płonąć i gniazdo mieć z popiołu jeść chleb lecz głodem się nasycać umierać bez miłości a kochać przez śmierć To śmieszne odrzekł ptak Wzlatując w przestrzeń lekko Anna Kamieńska, Śmieszne Zadanie 7. (0-1) Wymień dwie charakterystyczne cechy wiersza Śmieszne. 4

5 Zadanie 8. (0-1) Wiersz ma charakter filozoficzny, bo A. stawia pytanie o istotę bytu człowieka. B. interesuje się uczuciami ludzi. C. rozważa problem stosunku ludzi do przyrody. D. opisuje zajęcia i przeżycia człowieka. Zadanie 9. (0-1) Podmiot mówiący zaczyna odpowiedź od stwierdzenia sama nie wiem. Oznacza to, A. że nie posiada wystarczającej wiedzy. B. że nie jest w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi. C. że odpowie na pytanie później. D. że udzielić odpowiedzi może ktoś mądrzejszy od niej. Zadanie 10. (0-2) Połącz liniami podane fragmenty wiersza z ich interpretacją. być więźniem w swojej skórze a sięgać w nieskończoność być jeńcem drobiny czasu a dotykać wieczności być beznadziejnie niepewnym i szaleńcem nadziei być igłą szronu i garścią upału umierać bez miłości a kochać przez śmierć Człowiek bez miłości umiera, ale równocześnie w imię miłości potrafi poświęcić życie. Człowiek ma dwoistą naturę: cielesną i duchową. Życie jest chwilą w porównaniu do wieczności, ale ludzie dążą do nieśmiertelności. Ludzie nie mogą być pewni swego losu, jednak zawsze mają nadzieję na dobre życie. Człowiek z jednej strony może ranić drugiego, lecz jednocześnie może być pełen miłości. Zadanie 11. (0-1) Dokończ zdanie Podmiot liryczny w powyższych dwuwierszach opisuje człowieka. Jego cechy zestawia na zasadzie. Zadanie 12. (0-1) W opisie człowieka poetka użyła przede wszystkim A. porównań. B. uosobień. C. onomatopei. 5

6 D. metafor. Zadanie 13. (0-2) Do podanych wyrazów dopisz antonimy. życie -. miłość -. nadzieja -. upał -. głód -. Tekst III Następnego dnia Ula, przyszedłszy z rana od Pestki, znalazła na stole zaadresowaną do niej i zaklejoną kopertę. Znała już ten charakter pisma; pewnego wieczoru, który wydał jej się teraz niezmiernie dawny, były nim napisane słowa: Wyjdź, czekam. Zabrała list i pobiegła w pole, chciała być teraz sama. Przysiadłszy na pustej miedzy, otworzyła kopertę. Była w niej kartka ( ). Czytała: Powiedziałem ci kiedyś, że nie mogę przed Tobą wyjawić, jak ze mną było, bobyś tego nie zrozumiała. Ale teraz myślę, że moja miłość do Ciebie Ula zatrzymała się, serce zaczęło jej bić mocno i prędko, jak ze strachu. Ale to nie był strach, tylko szczęście. Wpatrywała się w litery, które złożyły się na śliczne słowa, nie mogąc oderwać od nich oczu: moja miłość do Ciebie moja miłość do Ciebie Dopiero po dłuższej chwili zaczęła czytać dalej to powinna być taka moja szczerość. I dlatego dzisiaj, kiedy wiem, że niedługo wyjadę, postanowiłem Ci napisać prawdę, choćbyś nawet nie wszystko mogła zrozumieć. Uciekłem z domu, bo w domu miałem taką poniewierkę, że to trudno wyrazić. Dla mojego ojca tylko jedno ma znaczenie: wódka. Syn mu niepotrzebny, bo syn kosztuje pieniądze. Dawniej, za życia mamy, także pił, ale mama mnie pilnowała, żeby się nade mną nie znęcał Znęcał się?... Co to znaczy? Jak można znęcać się nad własnym dzieckiem? Czuła grozę. Ale na próżno usiłowała zrozumieć, jak takie rzeczy mogą się dziać. W końcu to się stało nie do wytrzymania. Pomyślałem, że dla mnie jest tylko jedno miejsce na świecie: u wuja, i że jeśli go nie znajdę, to ze mną koniec. Proszę Cię, nigdy nikomu nie mów, co tu napisałem, bo to jest straszne tak napisać o swoim ojcu, i spal ten list. Teraz, kiedy poznałem Twojego tatusia i jadę do wujka, zaczyna się dla mnie nowe życie i nie chcę, żeby z dawnego został jakiś ślad. I Ty sama też o nim nie myśl. Nie wiem, kiedy się zobaczymy. Może nieprędko, ale ja Ciebie nigdy a nigdy nie zapomnę. I może kiedyś tak się stanie, że przyjadę i zapytam, czy mnie pamiętasz. Zenek. Ula długo siedziała na opustoszałej miedzy między ścierniskami z listem na kolanach. W pewnej chwili zawiał łagodny wietrzyk i zapisana kartka pofrunęła w trawę. Dziewczyna podniosła ją i wzrok jej padł na słowa:. Zaczyna się dla mnie nowe życie i nie chcę, żeby z dawnego został jakiś ślad. I Ty sama też o nim nie myśl. 6

7 Wróciwszy do domu wrzuciła list w ogień. Irena Jurgielewiczowa, Ten obcy, fragm., Nasza Księgarnia, Warszawa Zadanie 14. (0-1) Na podstawie powyższego fragmentu wymień uczucia Uli. Zadanie 15. (0-1) Dokąd wyjeżdżał Zenek? A. Do zakładu poprawczego z powodu popełnionego przestępstwa. B. Do ojca, który z niecierpliwością czekał na jego powrót. C. Do wujka Antoniego, który chętnie zgodził się nim zaopiekować. D. Do znajomych doktora Zaleskiego, którzy obiecali się nim zająć. Zadanie 16. (0-1) Jakiego złego czynu dopuścił się Zenek? A. Doprowadził do wypadku bryczki. B. Ukradł przekupce pieniądze. C. Pobił młodszego od siebie chłopca. D. Obraził swoich przyjaciół. Zadanie 17. (0-7) Napisz krótkie charakterystyki podanych bohaterów powieści. Zenek Wójcik Pestka Ubyszówna 7

8 Ula Zalewska Zadanie 18. (0-1) Ze względu na tematykę utwór I. Jurgielewiczowej zaliczamy do powieści A. podróżniczych. B. sensacyjnych. C. biograficznych. D. psychologicznych. Zadanie 19. (0-1) Podkreśl cechy narratora powieści Ten obcy. wszechwiedzący pierwszoosobowy nie należy do świata przedstawionego uczestniczy w wydarzeniach zna myśli i przeżycia bohaterów zna myśli i przeżycia tylko głównych bohaterów Zadanie 20. (0-2) Uzupełnij zdania. utworu rozpoczyna się na początku lipca, a kończy w połowie sierpnia. powieści obejmuje matki Zenka i jego ucieczkę z domu. również wydarzenia wcześniejsze: śmierć Zadanie 21. (0-1) Napisz trzy związki frazeologiczne z wyrazem serce. 8

9 Zadanie 22. (0-2) Nazwij części zdania w podanym wypowiedzeniu. W pewnej chwili zawiał łagodny wietrzyk. Zadanie 23. (0-1) Nazwij rodzaj podmiotu w podanym zdaniu. Dopiero po dłuższej chwili zaczęła czytać dalej. Zadanie 24. (0-1) Napisz razem lub oddzielnie. nie + drogo nie + bezpieczeństwo nie + biedny nie + trzy nie + jedzie nie + bardzo Zadanie 25. (0-1) Nic się nie układało, musiał wziąć sprawy. Którym wyrażeniem uzupełnisz powyższe zdanie? A. w swoje dłonie. B. pod swoją opiekę. C. w swoje ręce. D. pod rozwagę. Zadanie 26. (0-1) W podanym tekście uzupełnij znaki interpunkcyjne. Ula czuła że Zenkowi dobrze jest w jej domu Poweselał swobodniej się ruszał i mówił częściej się śmiał Wzięła znowu pióro do ręki żeby pisać ale właśnie usłyszała kroki Rzuciła zeszyt do walizki i pobiegła do furtki I co spytał ojciec i objął ją ramieniem na króciutką chwilę Wszystko tu w porządku 9

10 Zadanie 27. (0-10) Kartka z dziennika Uli. Wcielając się w postać Uli, opisz jedno wydarzenie, które zapadło w pamięci dziewczyny. W pracy uwzględnij refleksje i uczucia bohaterki. 10

11 11