Część I Ocena osiągnięcia naukowego pt. Sterowanie procesami suszenia materiałów wrażliwych na uszkodzenia skurczowe. Symulacja komputerowa

Transkrypt

1 Prof. dr hab. Jerzy Weres Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii Instytut Inżynierii Biosystemów Zakład Informatyki Stosowanej ul. Wojska Polskiego 28, Poznań Poznań, 26 lipca 2013 r. Ocena osiągnięcia naukowego oraz aktywności naukowej dra inż. Andrzeja Rybickiego z Instytutu Technologii i Inżynierii Chemicznej Wydziału Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej w związku z postępowaniem habilitacyjnym w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinie inżynieria chemiczna Część I Ocena osiągnięcia naukowego pt. Sterowanie procesami suszenia materiałów wrażliwych na uszkodzenia skurczowe. Symulacja komputerowa Osiągnięciem naukowym dra inż. Andrzeja Rybickiego jest rozprawa pt. Sterowanie procesami suszenia materiałów wrażliwych na uszkodzenia skurczowe. Symulacja komputerowa. Praca ta została opublikowana w 2012 r. przez Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej w serii Rozprawy z numeracją 482, ISSN Praca, zapisana na 115 stronach, składa się ze spisu treści (str. 3), wykazu ważniejszych oznaczeń (str. 4-6), wstępu (str. 7-9), 4 ponumerowanych rozdziałów z podrozdziałami, podsumowania i wniosków (str ), wykazu cytowanej literatury (str , 92 pozycje), a także z obszernego streszczenia w języku angielskim (str ). Przedmiotem naukowej pracy dra inż. Andrzeja Rybickiego jest dokładniejsze poznawanie dynamicznych, empirycznych systemów suszenia produktów podatnych na uszkodzenia mechaniczne wywołane skurczem suszarniczym. Wpływ produkcyjnych procesów suszenia takich materiałów na ich końcową jakość jest silny, a zatem analiza suszenia połączona z doborem optymalnych wartości parametrów tego procesu może stanowić podstawę tworzenia zarówno wiedzy naukowej, jak i utylitarnej, w szczególności, gdy analiza ta jest oparta na oryginalnych operacyjnych, strukturalnych, matematycznych modelach badanych systemów empirycznych. Takie podejście, a mamy z nim do czynienia w ocenianej pracy, pozwala wyjaśniać stwierdzone doświadczalnie zachowania badanych systemów oraz prognozować ich przebieg metodą komputerowej symulacji.

2 2 Owocem naukowych zainteresowań habilitanta jest oceniane osiągnięcie. Autor przedstawił w nim tę skomplikowaną problematykę, ważną dla rozwoju nauki, ważną też po uwzględnieniu szczegółowych właściwości stosowanych w praktyce materiałów, dla praktyki produkcyjnej. Dużą wartością ocenianego osiągnięcia naukowego jest wnikliwa, pogłębiona analiza bieżącego stanu wiedzy, wynikająca z dobrej znajomości ze strony habilitanta światowej literatury przedmiotu. Habilitant przekonująco uzasadnił znaczenie poruszanej problematyki i przybliżył teoretyczne podstawy prowadzonych przez siebie oryginalnych analiz. Poruszył też ważne zagadnienie doboru optymalnych wartości parametrów procesu suszenia, decydujących o ewentualnych uszkodzeniach rozpatrywanych produktów. Poparł to odsyłaczami literaturowymi oraz wskazał istotne luki w dotychczasowej wiedzy naukowej w obszarze analizy i sterowania procesami suszenia materiałów kapilarno-porowatych podatnych na skurcz suszarniczy. Pozwala to wnioskować, że habilitant posiada bardzo dobre przygotowanie do realizacji badań naukowych w omawianym zakresie. Oceniane osiągnięcie ma charakter naukowej monografii, w której Autor skrótowo, we wstępie, zarysował istotę rozpatrywanego problemu naukowego i odpowiednio do niego sformułował cel pracy oraz jej zakres poprzez hasłowe przytoczenie treści poszczególnych rozdziałów. W przyjętym przez Autora układzie powoływanie się na światową literaturę dziedziny problemowej następuje dopiero w kolejnych rozdziałach, przy okazji szczegółowego prezentowania ich treści. Taki układ, w którym omawianie opublikowanych już pozycji bibliograficznych miesza się z fragmentami tekstu zawierającego nowe, oryginalne treści utrudnia czytelnikowi wychwytywanie tych ostatnich, stanowiących niepublikowane wcześniej osiągnięcia naukowe habilitanta. Pomimo jednak takiego utrudnienia, po szczegółowym zapoznaniu się z pracą uznaję, iż habilitant przedstawił w niej wiele swoich własnych, oryginalnych osiągnięć, zgodnie z wytycznymi metodologii nauk. A zatem habilitant omówił aktualny stan wiedzy dotyczącej modelowania i komputerowej symulacji poruszanych w rozprawie zagadnień suszenia materiałów kapilarno-porowatych, z uwzględnieniem zachodzących w nich zmian wywołanych skurczem. Przedstawił oryginalne uwagi na temat podejmowanych w świecie badań, uzupełniając w ten sposób bieżącą wiedzę. Uwagi te świadczą o gruntownej znajomości zarówno literatury przedmiotu, jak i omawianej problematyki. Przyjęty przez habilitanta cel obejmuje opracowanie oryginalnej metody sterowania parametrami procesu suszenia, takiej, która umożliwi jak najszybszy przebieg procesu przy jednocze-

3 3 snym zapewnieniu odpowiedniej jakości suszonego produktu określanej zerowym poziomem mechanicznych uszkodzeń wywołanych skurczem suszarniczym. Zaproponowane przez habilitanta metody osiągnięcia celu, a więc także rozwiązania sformułowanego we wstępie problemu naukowego polegają na matematycznym modelowaniu, z użyciem operacyjnego, strukturalnego modelu procesu suszenia w ujęciu termomechanicznym oraz na komputerowej symulacji badanych procesów. Tak dobrane metody pozwalają nie tylko na przygotowanie programu sterowania parametrami procesu suszenia, ale też na sformułowanie naukowych wyjaśnień wpływu tych parametrów na termomechaniczny stan suszonych produktów. Uważam, że cel rozprawy jest uzasadniony i odpowiada najważniejszym potrzebom poznania naukowego, a osiągnięcie tego celu będzie oznaczać dokonanie istotnego wkładu w rozwój teorii suszenia ośrodków kapilarno-porowatych. Sposób realizacji powyższego celu został oparty na matematycznej teorii termomechaniki odniesionej do procesów suszenia, opisanej dogłębnie w rozdziale 2. Podstawowe założenia termomechanicznej teorii suszenia oraz na teorii aproksymacji odniesionej do numerycznych metod rozwiazywania równań różniczkowych, opisanej, choć bardzo skrótowo, to na poziomie w pełni zadowalającym nawet wymagającego czytelnika w rozdziale 1. Algorytm rozwiazywania zadania nieliniowej teorii suszenia. Trudno zrozumieć, dlaczego habilitant przedstawił ten materiał w odwrotnej, moim zdaniem, kolejności, jest to jednak uwaga drugorzędna wobec tak trafnie dobranego, kompletnego, obszernie opisanego materiału w rozdziale 2. W rozdziale tym habilitant, oprócz wielu istotnych szczegółów, uwzględnił te, które w największym stopniu wpływają na dokładność modelowania: nieliniowość równań modelu, warunki brzegowe dostosowane do transportu wody odpowiednio podczas pierwszego i drugiego okresu suszenia oraz zależność mechanicznych właściwości suszonego materiału od zawartości wody. Obydwa te rozdziały potwierdzają bardzo dobre przygotowanie habilitanta do samodzielnej pracy naukowej. W rozdziale 3. Dwuwymiarowe zadanie suszenia habilitant przedstawił numeryczne rozwiązania zagadnienia suszenia dla przypadków suszenia konwekcyjnego oraz z ogrzewaniem mikrofalowym. Przyjął tu kilka poważnych uproszczeń: suszony produkt (kaolin) jest w kształcie walca, materiał suszonego produktu jest jednorodny i izotropowy, a wobec symetrii rozwiązywane zadanie jest dwuwymiarowe. Pozostałe elementy matematycznego modelu są już bez dalszych, znaczących uproszczeń: układ równań różniczkowych opisujących przepływy ciepła i wody oraz przemieszczenia w suszonej bryle, wraz z warunkami początkowymi i brzegowymi, z uwzględ-

4 4 nieniem sprężystych oraz lepkosprężystych właściwości mechanicznych materiału spełnia już wysokie oczekiwania recenzenta. Warto podkreślić, że habilitant poddał analizie wpływ quasiliniowości równań na uzyskiwane rozwiązania, skorzystał przy tym ze skutecznej metody parametryzacji wybranych właściwości charakteryzujących badany ośrodek, w taki sposób, by uwzględnić poziom zawartości wody. Sformułował też warunki, zgodnie z hipotezą energetyczną Hubera Misesa Hencky ego, dotyczące powstawania uszkodzeń w suszonym produkcie. Na podstawie uzyskanych wyników (rozkładów temperatury, zawartości wody i naprężeń porównanych z chwilowymi rozkładami naprężeń dopuszczalnych) wskazał w suszonym produkcie miejsca, w których mogą wystąpić uszkodzenia materiału. Poszukiwaniu optymalnych warunków badanych procesów suszenia habilitant poświęcił rozdział 4. Wyznaczanie warunków optymalnej szybkości suszenia. W celu uwypuklenia problemu opisał i zilustrował wyniki symulacji procesów suszenia przebiegających z różną intensywnością oraz zobrazował odpowiednio do przykładów przebiegi naprężeń w wybranym punkcie suszonej próbki. Te ilustracje poprzedził staranną, dogłębną analizą bieżącego stanu wiedzy, z podaniem danych bibliograficznych najwartościowszych publikacji. Takie przygotowanie czytelnika do analizy dalszej części rozprawy jest uzasadnione, gdyż w tym właśnie rozdziale habilitant podjął się rozwiązania podstawowego problemu, stanowiącego zarówno dla nauki, jak i praktyki trudne wyzwanie: jak prowadzić proces suszenia, aby zapewnić najszybszy sposób wysuszenia próbki i jednocześnie nie spowodować jej uszkodzenia? Pogląd głoszący, że szybkie odprowadzanie wody z suszonego materiału jest głównym kryterium oceny efektywności tego procesu, jest w świetle doświadczeń empirycznych ryzykowny, i to z kilku powodów. Wśród nich habilitant wybrał jeden z najważniejszych: po wysuszeniu chcielibyśmy otrzymywać produkty nieuszkodzone. Dopiero spełnienie tego warunku pozwala wyszukiwać procesy przebiegające najszybciej, czyli dobierać odpowiednie wartości wilgotności względnej i temperatury czynnika suszącego, czy dla suszenia mikrofalowego wartości parametrów źródła promieniowania mikrofalowego. Takie postawienie problemu wymaga dobrania właściwej metody optymalizacji. Habilitant, w wyniku kilku eksperymentów numerycznych zaproponował w tym celu algorytmy genetyczne i zastosował je do modyfikowania pracy urządzeń pomocniczych suszarki nagrzewnicy i wentylatora. Metoda ta zaowocowała skutecznymi ze względu zarówno na szybkość procesu, jak i stan mechaniczny próbki, pulsacyjnymi zmianami parametrów procesu suszenia. Habilitant potwierdził

5 5 w kilku doświadczeniach numerycznych, że zaproponowany przez niego program pulsacyjnego prowadzenia procesu suszenia jest optymalny. W nienumerowanym rozdziale Podsumowanie i wnioski habilitant zestawił w sposób wnikliwy, nie budzący merytorycznych zastrzeżeń główne osiągnięcia pracy, w ogólnym ujęciu dostarczające wiedzy o strukturze badanego systemu empirycznego złożonego z odkształcalnego obiektu poddawanego procesom konwekcyjnego i mikrofalowego suszenia. Badania zostały oparte na matematycznym modelowaniu tego złożonego, dynamicznego systemu, na aproksymacji zbudowanego modelu za pomocą zaawansowanych metod numerycznych oraz na przeprowadzaniu eksperymentów numerycznych w aspekcie poszukiwania optymalnego zestawu parametrów procesu suszenia ze względu na szybkość procesu i brak mechanicznych uszkodzeń. Na tle światowych publikacji poruszających tę ważną problematykę osiągniecie habilitanta wyróżnia się oryginalnością i jakością, uzyskane wyniki są w skali ogólnoświatowej nowe, odpowiadają zamierzonym celom i stanowią wkład w rozwój wiedzy naukowej. Pod względem formy, oceniane osiągniecie zostało napisane poprawnym językiem, z pomijalnie małą liczbą drobnych błędów literowych, z dbałością o poprawność i przejrzystość matematycznych formalizmów, z dobrą organizacją prezentowanego materiału. Habilitant wyczerpująco zilustrował pracę schematami i wykresami, co przy starannym redakcyjnym opracowaniu całości pracy ułatwia czytelnikowi zapoznawanie się z nią. Pomimo dotychczasowej wysokiej oceny treści i formy omawianego osiągnięcia można odnaleźć w nim pewne fragmenty wymagające komentarza. Dla przykładu: Str 7 6 : Strumiłło, 2002 w wykazie literatury jest Strumiłło, Str 13 7 i str : metoda elementu skończonego jedynie w tych dwóch miejscach habilitant posłużył się złym tłumaczeniem angielskiej nazwy metody: finite element method, w pozostałych używa poprawnego tłumaczenia, uwzgledniającego zasady gramatyki j. ang.: metoda elementów skończonych. W zakresie bibliografii, byłoby z korzyścią dla pracy zwiększyć nieco udział przytaczanych publikacji pochodzących spoza własnego ośrodka naukowego. Odnośnie budowy oryginalnego algorytmu numerycznego habilitant powinien przytoczyć, oprócz tych kilku podstawowych prac, również nowsze, ważniejsze pozycje, czy to w za-

6 6 kresie nowoczesnych algorytmów metody elementów skończonych w wymiarach przestrzeni czy też algorytmów rozwiązywania zagadnień w wymiarze czasu, z uwzględnieniem analizy stabilności i oscylacyjności. Opracowane algorytmy numeryczne rozwiazywania złożonych problemów suszenia, choć zawierają wiele oryginalnych elementów i pozwalają osiągnąć cel pracy, poprawiłyby jakość modelowania, gdyby zostały w nich uwzględnione złożone kształty badanych materiałów, ich ewentualna niejednorodność i anizotropia, a także w celu ewentualnej poprawy wartości współczynników materiałowych badanych ośrodków moduły współczynnikowej analizy odwrotnej. Nawet jeśli były badane obiekty proste, pozwalające na te wszystkie uproszczenia, dobrze byłoby przygotować numeryczne modele uwzględniające bardziej złożone przypadki. Uwaga ta dotyczy dalszej ewentualnej modyfikacji opracowanych w ramach rozprawy programów i nie ma zastosowania do badań przeprowadzonych w ramach ocenianego osiągnięcia. Przyjęta przez habilitanta metoda uwzględnienia nieliniowości problemu prowadzi, jak zostało to w pracy wykazane, do zadowalających wyników. Nie jest jednak metodą optymalną, spotykane we współczesnej literaturze algorytmy dostarczają dodatkowych korzyści, są przy tym nawet dla zagadnień nieliniowych bezwzględnie stabilne. Ostatni rozdział pracy, Podsumowanie i wnioski, opisujący na pięciu stronach w sposób nie budzący merytorycznych zastrzeżeń, syntetycznie, główne osiągnięcia pracy, nie może zastąpić zestawienia w punktach wniosków wynikających z przeprowadzenia badań, zawierających zwartą odpowiedź na pytanie, czy cel został zrealizowany, hipoteza wyjaśniająca potwierdzona, a problem naukowy rozwiązany. Ze względów utylitarnych wskazane jest dalsze rozwijanie zaproponowanej metody sterowania procesami suszenia materiałów wrażliwych na skurcz suszarniczy, z uwzględnieniem doświadczalnej walidacji uzyskanych wyników, której w pracy zabrakło. Powyższe uwagi stanowią uzupełnienie prezentowanych w pracy treści i nie obniżają mojej merytorycznej oceny opisanych w niej naukowych osiągnięć. Jako pracownik naukowy o podobnym zakresie zainteresowań dotyczących matematycznego modelowania procesów konwekcyjnego suszenia materiałów o złożonych właściwościach geometrycznych i fizycznych, z wykorzystaniem oryginalnych algorytmów numerycznych, bardzo wysoko oceniam dociekliwość zaprezentowanych w ocenianym osiągnięciu analiz, ich zgodność z metodologią nauk i inżynierią syste-

7 7 mów, poprawność wnioskowania i bardzo dobre opanowanie matematycznych formalizmów. Uzyskane wyniki odpowiadają zamierzonemu celowi i niewątpliwie stanowią duży wkład w rozwój wiedzy naukowej. Na podstawie przedstawionej wyżej oceny uważam, iż osiągnięcie naukowe dra inż. Andrzeja Rybickiego przedstawione w postaci pracy Sterowanie procesami suszenia materiałów wrażliwych na uszkodzenia skurczowe. Symulacja komputerowa w dużym stopniu wpływa na rozwój wiedzy naukowej w dyscyplinie inżynieria chemiczna, w zakresie komputerowej analizy procesów suszenia materiałów wrażliwych na uszkodzenia mechaniczne powodowane skurczem suszarniczym, z uwzględnieniem zagadnień dotyczących sterowania tymi procesami. Osiągnięcie to pozwala na lepsze poznanie struktury badanych systemów transportu ciepła i wody w powiązaniu ze skurczem suszarniczym oraz ich prognozowanie, uwzględniające odpowiednią jakość pozyskiwanych produktów. Część II Ocena aktywności naukowej na podstawie pozostałych osiągnieć w zakresie dorobku naukowego, a także dydaktycznego i popularyzatorskiego oraz współpracy międzynarodowej Wysoki poziom opiniowanego w Części I osiągnięcia wynika z prawidłowego rozwoju naukowego habilitanta udokumentowanego jego dotychczasowym dorobkiem naukowym, w którym wielokrotnie wykazał, że posiada rozległą wiedzę, bardzo dobre przygotowanie zawodowe do samodzielnej pracy badawczej oraz cieszy się ugruntowanym autorytetem naukowym. Wysoki poziom osiągnięć oraz istotna aktywność naukowa habilitanta mają też swoje korzenie w atmosferze naukowej pracy zespołu badawczego, kierowanego przez prof. dra hab. Stefana Kowalskiego Zakładu Inżynierii Procesowej w Instytucie Technologii i Inżynierii Chemicznej, na Wydziale Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej, miejsca pracy habilitanta. Dorobek naukowy habilitanta, nie wliczony do osiągniecia naukowego opiniowanego w Części I, obejmuje, z podziałem na kategorie, następujące prace twórcze:

8 8 1) Monografie: 1 praca. 2) Rozdziały i artykuły w monografiach: 3 prace. 3) Artykuły opublikowane w czasopismach wyróżnionych w bazie Journal Citation Reports: 19 prac (średnia wartość IF: 1,796, łączna: 34,124). 4) Artykuły opublikowane w pozostałych recenzowanych czasopismach: 14 prac. 5) Referaty opublikowane w materiałach konferencyjnych: 20 prac. 6) Referaty na konferencjach międzynarodowych: 30, krajowych: 6. Łączny dorobek habilitanta, poza osiągnięciem naukowym ocenionym w Części I, przedstawiony w postaci recenzowanych publikacji naukowych obejmuje 37 prac, w tym opublikowanych po uzyskaniu stopnia naukowego doktora: 32 prace. Na szczególne wyróżnienie zasługuje opublikowanie ok. 60% tych prac, tzn. prac po uzyskaniu stopnia doktora, w czasopismach wyróżnionych w bazie Journal Citation Reports. Wśród tych czasopism należy wymienić takie, jak: Transport in Porous Media, Int. J. Heat Mass Transfer, Journal of Theoretical and Applied Mechanics, Drying Technology, Chemical Engng Sci., Composities, Part B, Engineering, Chemical Engineering Science i IChE Journal. Wszystkie prace habilitanta mieszczą się w głównym nurcie jego zawodowych zainteresowań, obejmującym analizę, z wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi matematycznego modelowania, procesów zachodzących w suszonych ośrodkach kapilarnoporowatych, z uwzględnieniem zarówno transportu ciepła i substancji, jak i odkształceń i naprężeń w suszonych materiałach. Sumaryczny wskaźnik IF wg JCR wynosi 34,124, a liczba cytowań publikacji wg bazy Web of Science 142. Wskaźnik Hirscha jest równy 7 (wg danych w chwili złożenia przez habilitanta wniosku). Habilitant wykazywał dużą aktywność w realizowaniu projektów badawczych. W dokumentacji swojego dorobku podaje udział w 7 projektach, w których pełnił funkcję głównego wykonawcy. Udział habilitanta w międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych jest znaczny, zarówno pod względem naukowym, jak i organizacyjnym, a także w nawiązywaniu kontaktów międzynarodowych owocujących naukową współpracą. Jako przykład naukowej aktywności habi-

9 9 litanta można tu podać wyróżnienie jego referatu wygłoszonego na prestiżowej konferencji międzynarodowej Asia-Pacific Drying Conference ADC 07 w Hong Kongu, w sierpniu 2007 r. nagrodą The Best Papers (Kowalski, S.J., Rybicki, A Rehydration of Stressed Bodies after Drying). Na uwagę zasługuje też znaczny dorobek habilitanta w zakresie dydaktyki. Prowadził bądź prowadzi zajęcia z 8 przedmiotów odpowiadających jego wysokim, a w niektórych przypadkach unikalnym kwalifikacjom zawodowym, opiekuje się studentami w realizacji ich licznych prac promocyjnych, pełni też rolę recenzenta takich prac. Osiągnięcia habilitanta w zakresie dorobku naukowego odzwierciedlają drogę jego naukowego rozwoju, podporządkowaną kilku szczegółowym, mocno ze sobą powiązanym kierunkom badań. Wskazują na przemyślaną koncepcję poszukiwań naukowych oraz są świadectwem umiejętności wychwytywania najważniejszych problemów i metod badawczych dotyczących analizy termomechanicznego stanu suszonych materiałów kapilarno-porowatych. Potwierdzają też, że habilitant wykazuje się istotną aktywnością naukową oraz że posiada wiedzę i umiejętności niezbędne do samodzielnego formułowania i rozwiązywania skomplikowanych problemów badawczych. Posiada również duże doświadczenie w pracy dydaktycznej i organizacyjnej oraz we współpracy międzynarodowej, a także cieszy się uznaniem środowiska naukowego. Uważam, iż osiągnięcia naukowe, dorobek dydaktyczny i popularyzatorski oraz wkład we współpracę międzynarodową dra inż. Andrzeja Rybickiego są wartościowe ze względów zarówno naukowych, jak i utylitarnych i wskazują na istotną aktywność naukową habilitanta. Dorobek naukowy jest ukierunkowany na rozwiązywanie problemów suszenia materiałów wrażliwych na uszkodzenia mechaniczne wynikające ze skurczu suszarniczego, z wykorzystaniem nowoczesnych metod analizy systemowej, matematycznego modelowania i komputerowego wspomagania badań naukowych.

10 10 Jako wniosek końcowy uważam, że dr inż. Andrzej Rybicki wykazuje się istotną aktywnością naukową, a jego osiągnięcie naukowe pt. Sterowanie procesami suszenia materiałów wrażliwych na uszkodzenia skurczowe. Symulacja komputerowa w dużym stopniu wpływa na rozwój wiedzy naukowej w zakresie wyjaśniania i sterowania procesami suszenia materiałów wrażliwych na uszkodzenia mechaniczne powodowane skurczem suszarniczym. Osiągnięcie to pozwala lepiej niż dotąd poznać strukturę dynamicznych systemów empirycznych transportu ciepła i wody w powiązaniu z naprężeniami suszarniczymi w badanych materiałach oraz prognozować ich zachowanie z uwzględnieniem pozyskiwania produktów o zadowalającej jakości. Oceniane osiągnięcie naukowe spełnia wymagania określone w Ustawie o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki z 14 marca 2003 r. (z późniejszymi zmianami), a dorobek naukowy, dydaktyczny, popularyzatorski i w zakresie współpracy międzynarodowej habilitanta wskazuje na istotną aktywność naukową i stanowi znaczny wkład w rozwój dyscypliny naukowej inżynieria chemiczna w ramach dziedziny nauk technicznych i jest wystarczający, aby mógł on ubiegać się o stopień doktora habilitowanego.